14.12.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 429/3

1.

σε ατομικό επίπεδο, η τριτοβάθμια εκπαίδευση συμβάλλει στην προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευομένων, και βοηθά τα μεμονωμένα άτομα να αναλάβουν την ευθύνη για τη δια βίου μάθηση και τη σταδιοδρομία τους. Σε κοινωνικό επίπεδο, θέτει τα θεμέλια για τη βιώσιμη ανάπτυξη, την οικονομική μεγέθυνση, την καινοτομία και την κοινωνική συνοχή και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον εντοπισμό και την αντιμετώπιση των κοινωνικών προκλήσεων.

2.

είναι αναγκαίο να ενισχυθούν η συνεργασία και οι συνέργειες, τόσο εντός των τομέων εκπαίδευσης όσο και μεταξύ της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της έρευνας, της καινοτομίας και του κόσμου της εργασίας.

3.

τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης χρειάζονται στήριξη για να εκπληρώσουν τον ρόλο τους όσον αφορά τη συμμετοχή στα κοινά και για να μεριμνήσουν ώστε η σύνθεση του πληθυσμού των φοιτητών και του προσωπικού τους να αντικατοπτρίζει καλύτερα τη σύνθεση του γενικού πληθυσμού.

4.

τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα πρέπει να ενθαρρύνονται να επανεξετάζουν τις προσεγγίσεις τους που αφορούν τη μάθηση και διδασκαλία και να προωθούν, ιδίως, μια προσανατολισμένη στους φοιτητές προσέγγιση, τη συνεργατική και διερευνητική μάθηση, τα μαθησιακά περιβάλλοντα χωρίς αποκλεισμούς και τη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών.

5.

παρότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά την επιδίωξη του πρωταρχικού στόχου της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» –σύμφωνα με τον οποίο, μέχρι το 2020, θα πρέπει να έχει ολοκληρώσει την τριτοβάθμια ή ισοδύναμη εκπαίδευση τουλάχιστον το 40 % των ατόμων 30-34 ετών– είναι ζωτικής σημασίας να εξασφαλιστεί υψηλή ποιότητα και συνάφεια της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ώστε να είναι δυνατή τόσο η προσωπική όσο και η επαγγελματική ευδοκίμηση των αποφοίτων.

6.

στο πλαίσιο αυτό, είναι αναγκαίο να καταβληθούν πρόσθετες προσπάθειες ώστε να παρέχονται δεδομένα καλύτερης ποιότητας σχετικά με την τριτοβάθμια εκπαίδευση, για παράδειγμα όσον αφορά τα κοινωνικά και εργασιακά αποτελέσματα και τη συμμετοχή στα κοινά των ανθρώπων που εγκαταλείπουν την τριτοβάθμια εκπαίδευση, καθώς και όσον αφορά τη διακρατική κινητικότητα και τις προκλήσεις της.

7.

η διεθνής συνεργασία και η μαθησιακή κινητικότητα στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ιδίως με το πρόγραμμα Erasmus+, κατέστησαν δυνατή τη δημιουργία νέων διασυνοριακών συμπράξεων, την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, τη δημιουργία διαπολιτισμικής κατανόησης και κοινών αξιών και την αποδέσμευση και αξιοποίηση νέων γνώσεων, με στόχο την ενίσχυση της ελκυστικότητας και της ανταγωνιστικότητας του συστήματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Ευρώπης ανά τον κόσμο.

8.

οι ιδιαίτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τομέας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Ευρώπης είναι οι ακόλουθες:

9.

την ανακοίνωση της Επιτροπής για ένα νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση (1), το οποίο βασίζεται σε προηγούμενη συνεργασία και έχει ως στόχο να εξασφαλίσει ότι τα εργαλεία και τα προγράμματα της ΕΕ στηρίζουν την αμοιβαία μάθηση και τη συνεργασία όσον αφορά ζητήματα πολιτικής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

10.

Ενθάρρυνση των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να αναπτύξουν το ταλέντο και το δυναμικό όλων των εκπαιδευομένων, και να τους εξοπλίσουν καλύτερα με τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητες που χρειάζονται για να είναι ενεργοί και υπεύθυνοι πολίτες στην κοινωνία και για να συμμετέχουν στην αγορά εργασίας και στη δια βίου μάθηση.

11.

Αντιμετώπιση των αναντιστοιχιών και των ελλείψεων δεξιοτήτων και πρόβλεψη των μελλοντικών απαιτήσεων σε δεξιότητες, μέσω της ενθάρρυνσης των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης:

12.

Οικοδόμηση ισχυρότερων δεσμών με τις τοπικές κοινότητες, για παράδειγμα με την καλύτερη ενσωμάτωση των κοινοτικών και εθελοντικών δραστηριοτήτων σε προγράμματα σπουδών, κατά περίπτωση, καθώς και με την ενθάρρυνση του επιχειρηματικού πνεύματος και των δεξιοτήτων, τόσο εντός όσο και εκτός των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

13.

Ενθάρρυνση των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να εφαρμόζουν καινοτόμες προσεγγίσεις διδασκαλίας και μάθησης, ιδίως με την ανάπτυξη στρατηγικής προσέγγισης για την ψηφιοποίηση και με την προώθηση του ψηφιακού γραμματισμού όλων των εκπαιδευομένων.

14.

Επιδίωξη μεγαλύτερης ισότητας, μέσω της ενίσχυσης της πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με τη χρήση ευρέος φάσματος μέσων, στα οποία περιλαμβάνονται οι προσπάθειες που καταβάλλονται για τη βελτίωση της προσβασιμότητας σε περιφερειακό επίπεδο, καθώς και δημιουργία καλύτερων συνθηκών για την επιτυχία και η εξασφάλιση εκπαίδευσης και καθοδήγησης υψηλής ποιότητας για όλους τους φοιτητές, ανεξάρτητα από το υπόβαθρό τους.

15.

Καταβολή προσπαθειών ώστε να ανοίξουν οι πύλες των συστημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε άτομα σε οποιοδήποτε στάδιο της ζωής τους και αν βρίσκονται, μέσω της διευκόλυνσης της μετάβασης μεταξύ διαφορετικών επιπέδων προσόντων και εκπαιδευτικών διαδρομών, βελτιώνοντας την αναγνώριση της μη τυπικής και άτυπης μάθησης και μέσω της ανάπτυξης πιο ευέλικτων τρόπων παροχής της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, για παράδειγμα με τη μικτή μάθηση και τους ανοικτούς εκπαιδευτικούς πόρους.

16.

Ενθάρρυνση των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να υποστηρίξουν και να παράσχουν κίνητρα για την αρχική κατάρτιση και τη συνεχή επαγγελματική ανάπτυξη του ακαδημαϊκού προσωπικού, ώστε να εξοπλιστεί με τα κατάλληλα προσόντα διδασκαλίας που απαιτούνται για να καλύπτει τις ανάγκες ενός ποικιλόμορφου φοιτητικού πληθυσμού, να δημιουργεί αποτελεσματικά συνεργατικά μαθησιακά περιβάλλοντα, να εμπλέκει τους φοιτητές σε ερευνητικές δραστηριότητες, να προωθεί τη διεπιστημονικότητα και να αξιοποιεί καλύτερα τις καινοτόμες παιδαγωγικές πρακτικές.

17.

Λήψη μέτρων για τη βελτίωση των ψηφιακών ικανοτήτων του ακαδημαϊκού προσωπικού, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών παιδαγωγικών μεθόδων και των ειδικών ψηφιακών ικανοτήτων κάθε επιστημονικού κλάδου.

18.

Καταβολή προσπαθειών για την εκτίμηση των άριστων επιδόσεων και της καινοτομίας στη διδασκαλία, για παράδειγμα μέσω της ανάπτυξης συστημάτων ανταμοιβών και ευκαιριών σταδιοδρομίας για το ακαδημαϊκό προσωπικό, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την ισορροπία μεταξύ διδασκαλίας και επιστημονικής έρευνας.

19.

Προώθηση της μαθησιακής κινητικότητας και άλλων συναφών διεθνών εμπειριών μεταξύ των φοιτητών και του ακαδημαϊκού προσωπικού, όπως είναι η εικονική και μικτή κινητικότητα ή η διεθνοποίηση στο εσωτερικό, και πιο συστηματική ενσωμάτωση της μαθησιακής και διδακτικής κινητικότητας στα προγράμματα σπουδών.

20.

Στήριξη των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ώστε να βελτιώσουν τον αντίκτυπό τους στις μακροπεριφερειακές στρατηγικές, τις περιφερειακές οικονομίες και την ικανότητα καινοτομίας και να συμβάλουν στη μεταφορά τεχνολογίας και την περιφερειακή πολιτική έξυπνης εξειδίκευσης.

21.

Στήριξη των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη δημιουργία αποτελεσματικών δικτύων συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών οργανισμών και διαφόρων τομέων.

22.

Ενθάρρυνση των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ώστε να δημιουργήσουν ευνοϊκές συνθήκες για την επιχειρηματική σκέψη και τη δημιουργικότητα και να υιοθετήσουν μια ολιστική θεώρηση του τρόπου ενσωμάτωσης της έρευνας και της καινοτομίας στα προγράμματα σπουδών.

23.

Στήριξη της εξέλιξης των διδακτορικών προγραμμάτων ώστε οι απόφοιτοι να προετοιμάζονται καλύτερα για τη σταδιοδρομία τους, τόσο εκτός όσο και εντός της πανεπιστημιακής κοινότητας, μεταξύ άλλων βελτιώνοντας την προβολή των μεταβιβάσιμων ικανοτήτων, και να βοηθούνται ώστε να αξιοποιούν το πλήρες δυναμικό τους συμβάλλοντας παράλληλα στην καινοτομία και την ανάπτυξη της ευρύτερης οικονομίας και της κοινωνίας.

24.

Επιδίωξη κατάλληλης, δίκαιης και βιώσιμης χρηματοδότησης και αποτελεσματικής διακυβέρνησης των συστημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με σκοπό να βελτιωθούν η ποιότητα και η συνάφεια της διδασκαλίας και της μάθησης και να προωθηθούν η συμμετοχικότητα και η αριστεία.

25.

Ενθάρρυνση της ενεργού συμμετοχής των εσωτερικών ενδιαφερόμενων φορέων και της εμπλοκής των εξωτερικών ενδιαφερόμενων φορέων στη διακυβέρνηση των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

26.

Περαιτέρω βελτίωση της αποδοτικότητας, της αποτελεσματικότητας και της διαφάνειας στη διασφάλιση της ποιότητας προκειμένου να αυξηθεί η αμοιβαία εμπιστοσύνη, να ενισχυθούν οι διαδικασίες αναγνώρισης των ακαδημαϊκών τίτλων και να τονωθεί η διεθνής κινητικότητα.

27.

να ενισχύσει τη συνεργασία δυνάμει του προγράμματος Erasmus+ και του στρατηγικού πλαισίου για την εκπαίδευση και την κατάρτιση, μεταξύ άλλων προάγοντας τη συμμετοχικότητα, την αριστεία και την καινοτομία στη διδασκαλία, προωθώντας την πολιτική και την κοινωνική ευθύνη φοιτητών και ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ενθαρρύνοντας τη συναφή εθελοντική και κοινωνική εργασία και αναπτύσσοντας τη συνεργασία με τον επιχειρηματικό τομέα.

28.

να υποστηρίξει μέτρα και να ενισχύσει τη διάδοση των αποτελεσμάτων, για να βελτιωθεί η ποιότητα της πανεπιστημιακής κινητικότητας, όπως η βελτιωμένη διαφάνεια των τίτλων σπουδών, συμπεριλαμβανομένων των τίτλων που κατέχουν οι πρόσφυγες και οι μετανάστες, και η ψηφιακή ανταλλαγή των δεδομένων των φοιτητών, με πλήρη ωστόσο σεβασμό των εθνικών και ευρωπαϊκών κανόνων προστασίας δεδομένων.

29.

να παράσχει στήριξη σε επίπεδο ΕΕ σε συνασπισμούς για την προαγωγή των πεδίων STE(A)M και για την ανταλλαγή ορθών πρακτικών.

30.

να προωθήσει την ανάπτυξη καινοτόμων παιδαγωγικών μεθόδων ώστε τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να βοηθηθούν στην εφαρμογή συνολικών στρατηγικών ψηφιακής μάθησης, για παράδειγμα μέσω της διερεύνησης του μοντέλου ψηφιακής μαθησιακής ετοιμότητας.

31.

να δημιουργήσει κίνητρα και να δώσει την ικανότητα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση να αναζητήσει λύσεις για κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα και να συμβάλει περαιτέρω στην καινοτόμο και την επιχειρηματική ανάπτυξη στις περιφέρειες, διευκολύνοντας ιδίως την καλύτερη διασύνδεση με τις δημόσιες αρχές, τα ερευνητικά ιδρύματα και τον επιχειρηματικό τομέα.

32.

να συμβάλει στην ενίσχυση των δεσμών και του συντονισμού μεταξύ του ευρωπαϊκού χώρου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, του ευρωπαϊκού χώρου έρευνας, των πρωτοβουλιών στον τομέα της καινοτομίας και άλλων συναφών διεθνών φόρουμ για την εκπαίδευση.

33.

να βελτιστοποιήσει και να δημιουργήσει συνέργειες μεταξύ των εργαλείων της ΕΕ για τη διαδικασία συγκέντρωσης στοιχείων, και να ενισχύσει τις εργασίες του δικτύου Ευρυδίκη και τη συνεργασία με τον ΟΟΣΑ ώστε να εξασφαλίζονται συνέργειες μεταξύ δραστηριοτήτων, να αποφεύγονται οι επικαλύψεις εργασιών και να αξιοποιούνται οι κοινές εργασίες.

34.

να συμβάλει στην εξέταση των δομών χρηματοδότησης και διακυβέρνησης στο πλαίσιο της συνεργασίας με τον ΟΟΣΑ, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ισορροπία μεταξύ διδασκαλίας και έρευνας, ώστε να εξασφαλιστούν βελτιωμένα αποτελέσματα αποφοίτων και να αναπτυχθούν πιο αποτελεσματικά και αποδοτικά συστήματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

35.

να λάβει πλήρως υπόψη τα παρόντα συμπεράσματα κατά την εκπόνηση των προτάσεών της για το μελλοντικό στρατηγικό πλαίσιο συνεργασίας στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, το πρόγραμμα της Ένωσης για την εκπαίδευση και την κατάρτιση μετά το 2020 και άλλα χρηματοδοτικά μέσα, αποδίδοντας τη δέουσα σημασία σε ζητήματα στρατηγικής και οικονομικής φύσης καθώς και ζητήματα ποιότητας κατά τη διαμόρφωση των προτάσεων αυτών.