18.12.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 391/120

—

χαιρετίζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής να επανεξετάσει την εφαρμογή της οδηγίας για την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα (ΠΔΤ) και τη σχετική ανακοίνωση για τα ανοικτά δεδομένα, καθώς και οι δύο αυτές δράσεις μπορούν να αποτελέσουν πολύτιμα μέσα στην υπηρεσία των πολιτών, των επιχειρήσεων και της δημόσιας διοίκησης και να συμβάλουν στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στη βελτίωση της ποιότητας των δημόσιων υπηρεσιών·

—

τονίζει τη σημασία και την ανάγκη θέσπισης κοινών κανόνων και πρακτικών που να διέπουν την περαιτέρω χρήση και εκμετάλλευση των πληροφοριών του δημόσιου τομέα, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι ίδιοι βασικοί όροι εφαρμόζονται σε όλους τους συντελεστές στην ευρωπαϊκή αγορά πληροφοριών, ότι οι όροι για την περαιτέρω χρήση αυτών των πληροφοριών είναι πιο διαφανείς, και ότι εξαλείφονται οι στρεβλώσεις της εσωτερικής αγοράς·

—

υπενθυμίζει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές συγκαταλέγονται μεταξύ των κύριων παραληπτών των συστάσεων του ψηφιακού θεματολογίου, στις οποίες εντάσσονται η αναθεώρηση της οδηγίας για τις ΠΔΤ και η ανακοίνωση για τα ανοιχτά δεδομένα, και διαδραματίζουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην προώθηση της εφαρμογής του·

—

θεωρεί σημαντικό κατά την περαιτέρω χρήση των δεδομένων του δημόσιου τομέα να τηρούνται πλήρως η ευρωπαϊκή και η εθνική νομοθεσία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Κατά τη χρήση επίσης των ανοιχτών δεδομένων πρέπει να γίνονται σεβαστά τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας τρίτων και να εξασφαλίζεται ότι κατά την αξιοποίηση ανοιχτών δεδομένων σε εμπορικές χρήσεις η ποιότητα προστασίας των δεδομένων και της ιδιωτικής σφαίρας είναι ίδια με την προστασία που πρέπει να εξασφαλίζει ο δημόσιος τομέας για τα δεδομένα του.

Εισηγήτρια

η κ. Anne KARJALAINEN (FI/PES), Δημοτική σύμβουλος Kerava

Έγγραφα αναφοράς

Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου η οποία τροποποιεί την οδηγία 2003/98/ΕΚ για την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα

COM(2011) 877 τελικό

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Ανοιχτά δεδομένα: Κινητήρας καινοτομίας, οικονομικής μεγέθυνσης και διακυβέρνησης με διαφάνεια

COM(2011) 882 τελικό

1.

χαιρετίζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής να επανεξετάσει την εφαρμογή της οδηγίας για την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα (ΠΔΤ) και τη σχετική ανακοίνωση για τα ανοικτά δεδομένα, καθώς και οι δύο αυτές δράσεις μπορούν να αποτελέσουν πολύτιμα μέσα στην υπηρεσία των πολιτών, των επιχειρήσεων και της δημόσιας διοίκησης και να συμβάλουν στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στη βελτίωση της ποιότητας των δημόσιων υπηρεσιών (1)·

2.

σημειώνει ότι σκοπός της σημερινής οδηγίας για τις ΠΔΤ, η οποία υιοθετήθηκε το 2003, ήταν η διευκόλυνση της εμπορικής περαιτέρω χρήσης πληροφοριών του δημόσιου τομέα σε όλη την Ένωση, εναρμονίζοντας τις βασικές προϋποθέσεις για τη διευκόλυνση της περαιτέρω χρήσης. Η οδηγία ΠΔΤ περιλαμβάνει επίσης διατάξεις σχετικά με την απαγόρευση των διακρίσεων, τα τέλη, τις αποκλειστικές συμφωνίες, τη διαφάνεια, την αδειοδότηση και πρακτικά εργαλεία που διευκολύνουν την ανακάλυψη των εγγράφων του δημόσιου τομέα και την περαιτέρω χρήση. Από την πλευρά τους, οι πόλεις και οι περιφέρειες είναι ταυτόχρονα παράγοντες και φορείς παροχής υπηρεσιών·

3.

επισημαίνει ότι στην ανακοίνωσή της σχετικά με τα ανοιχτά δεδομένα η Επιτροπή διαπιστώνει ότι, παρά τη συντελεσθείσα πρόοδο, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά εμπόδια στη χρήση των πληροφοριών του δημόσιου τομέα, όπως η αδυναμία συνειδητοποίησης του οικονομικού δυναμικού των πληροφοριών του δημόσιου τομέα, η έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τις διαθέσιμες ΠΔΤ, τα τεχνικά και πρακτικά ζητήματα που εμποδίζουν την περαιτέρω χρήση·

4.

τονίζει ότι η αναθεώρηση της οδηγίας είναι μέρος του ψηφιακού θεματολογίου, το οποίο με τη σειρά του αποτελεί μέρος της στρατηγικής ΕΕ 2020 για να μετατραπεί η Ευρώπη σε μια "έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς οικονομία με υψηλά επίπεδα απασχόλησης, παραγωγικότητας και κοινωνικής συνοχής" (2)·

5.

επισημαίνει ότι η μεγαλύτερη πρόκληση της Ευρώπης στο άμεσο μέλλον συνίσταται στη δημιουργία οικονομικής ανάπτυξης και παράλληλα στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης. Υπάρχει μια αντίφαση μεταξύ των στόχων αυτών, πράγμα που λαμβάνεται υπόψη στη στρατηγική Ευρώπη 2020 εφόσον η «βιώσιμη ανάπτυξη» συνιστά ύψιστη προτεραιότητα. Η βιώσιμη ανάπτυξη είναι η ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες της σημερινής κοινωνίας, χωρίς παραχωρήσεις εις βάρος των μελλοντικών γενεών. Η ψηφιακή οικονομία έχει τεράστιο δυναμικό για τη δημιουργία βιώσιμης ανάπτυξης (3)·

6.

τονίζει τη σημασία που έχει η περαιτέρω χρήση των πληροφοριών του δημόσιου τομέα για εμπορικούς και άλλους σκοπούς, καθώς και η επένδυση στην έρευνα για τη στήριξη ειδικών δραστηριοτήτων και την ανάπτυξη μελλοντικών εφαρμογών με σκοπό την ενίσχυση της αξίας στον τομέα των ΤΠΕ (4)·

7.

τονίζει τη σημασία και την ανάγκη θέσπισης κοινών κανόνων και πρακτικών που να διέπουν την περαιτέρω χρήση και εκμετάλλευση των πληροφοριών του δημόσιου τομέα, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι ίδιοι βασικοί όροι εφαρμόζονται σε όλους τους συντελεστές στην ευρωπαϊκή αγορά πληροφοριών, ότι οι όροι για την περαιτέρω χρήση αυτών των πληροφοριών είναι πιο διαφανείς, και ότι εξαλείφονται οι στρεβλώσεις της εσωτερικής αγοράς (5)·

8.

υπενθυμίζει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές συγκαταλέγονται μεταξύ των κύριων παραληπτών των συστάσεων του ψηφιακού θεματολογίου, στις οποίες εντάσσονται η αναθεώρηση της οδηγίας για τις ΠΔΤ και η ανακοίνωση για τα ανοιχτά δεδομένα, και διαδραματίζουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην προώθηση της εφαρμογής του (6)·

9.

σημειώνει ότι οι φορείς του δημόσιου τομέα παράγουν, συλλέγουν και αποθηκεύουν τεράστιες ποσότητες πληροφοριών και περιεχομένου. Οι πληροφορίες του δημόσιου τομέα είναι σημαντική πρώτη ύλη για προϊόντα και υπηρεσίες ψηφιακού περιεχομένου, με μεγάλο και μέχρι σήμερα ανεκμετάλλευτο δυναμικό στην Ευρωπαϊκή Ένωση·

10.

επισημαίνει ότι, προκειμένου να αναπτυχθεί μια αγορά για την περαιτέρω χρήση των πληροφοριών του δημόσιου τομέα, είναι αναγκαίο να εξεταστούν οι αποκλειστικές συμφωνίες των δημόσιων φορέων με ιδιωτικές επιχειρήσεις και να εφαρμοστούν πολιτικές που χρησιμοποιούν μοντέλα για τη χορήγηση αδειών και την επιβολή τελών ούτως ώστε να διευκολυνθεί και να μεγιστοποιηθεί η περαιτέρω χρήση των πληροφοριών του δημόσιου τομέα και να εξασφαλιστεί παράλληλα η χρηματοδότηση για τη διατήρηση και την επικαιροποίηση των εγγράφων. Είναι επίσης σημαντικό να εξεταστεί και να διευκρινιστεί ο τρόπος με τον οποίο οι μηχανισμοί για τη διαχείριση των δημόσιων δεδομένων, που σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιούνται ήδη, μπορούν να οργανωθούν έτσι ώστε να προκύπτουν πολλά κοινά σημεία και επομένως να μπορεί να προκύψει υψηλός βαθμός συνέργειας (7)·

11.

επισημαίνει ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό να προσδιοριστεί μία αντικειμενική μέθοδος για τη μέτρηση της οικονομικής αξίας των πληροφοριών, λόγω του δημόσιου χαρακτήρα των πληροφοριών και της σύνδεσής τους με τους δημόσιους οργανισμούς (8)·

12.

τονίζει ότι η πλήρης ικανότητα περαιτέρω χρήσης των πληροφοριών του δημόσιου τομέα θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη στενότερη συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών, οι οποίες θα μπορούσαν να συμβάλουν σημαντικά στην προώθηση της περαιτέρω χρήσης των πληροφοριών του δημόσιου τομέα, προκειμένου να βελτιωθεί η επιχειρηματικότητα και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας (9)·

13.

ενθαρρύνει τους φορείς χάραξης πολιτικής σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο να εξετάσουν τον τρόπο με τον οποίο οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να προωθήσουν τα ανοιχτά δεδομένα και την περαιτέρω χρήση των πληροφοριών του δημόσιου τομέα·

14.

θεωρεί σημαντικό κατά την περαιτέρω χρήση των δεδομένων του δημόσιου τομέα να τηρούνται πλήρως η ευρωπαϊκή και η εθνική νομοθεσία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Κατά τη χρήση επίσης των ανοιχτών δεδομένων πρέπει να γίνονται σεβαστά τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας τρίτων και να εξασφαλίζεται ότι κατά την αξιοποίηση ανοιχτών δεδομένων σε εμπορικές χρήσεις η ποιότητα προστασίας των δεδομένων και της ιδιωτικής σφαίρας είναι ίδια με την προστασία που πρέπει να εξασφαλίζει ο δημόσιος τομέας για τα δεδομένα του·

15.

έχει τονίσει την ανάγκη να εξασφαλιστεί ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές θα πρέπει να συμμετάσχουν σε μια προσπάθεια ευρείας συνεργασίας με στόχο τη βελτίωση της διαλειτουργικότητας στη δημόσια διοίκηση και την αποτελεσματικότερη παροχή δημόσιων υπηρεσιών (10)·

16.

επισημαίνει ότι η αναθεωρημένη στρατηγική της Επιτροπής για τα ανοικτά δεδομένα του δημόσια τομέα βασίζεται σε τρεις συμπληρωματικούς άξονες δράσης:

17.

σημειώνει ότι με την επανεξέταση της οδηγίας καθιερώνεται η αρχή ότι επιτρέπεται η περαιτέρω χρήση για εμπορικούς και μη εμπορικούς σκοπούς όλων των δημόσιων πληροφοριών που δεν καλύπτονται ρητώς από μία από τις εξαιρέσεις·

18.

τονίζει ότι η πρόταση, η οποία επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας ώστε να συμπεριλαμβάνονται βιβλιοθήκες, (περιλαμβανομένων των πανεπιστημιακών βιβλιοθηκών), αρχεία και μουσεία, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τον ειδικό σκοπό των εν λόγω οργανισμών που είναι δημόσια προσβάσιμοι· υπογραμμίζει ότι με την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας θα πρέπει να περιορίζονται οι πιθανές οικονομικές συνέπειες και να μην επιβάλλεται σημαντική διοικητική και οικονομική πρόσθετη επιβάρυνση στα εν λόγω ιδρύματα· υπογραμμίζει ότι μολονότι δεν θα πρέπει να υποχρεωθούν οι εν λόγω οργανισμοί να προβούν σε ψηφιοποίηση, η προτεινόμενη μέθοδος χρέωσης πέραν του οριακού κόστους δεν θα πρέπει να υπονομεύει το έργο της ψηφιοποίησης και της μακροχρόνιας αρχειοθέτησης των προαναφερθέντων φορέων λόγω του υψηλού κόστους ψηφιοποίησης και αποθήκευσης δεδομένων, καθώς και της μείωσης των δυνατοτήτων αποκόμισης οφέλους·

19.

επισημαίνει επίσης ότι στην πρόταση περιορίζεται το ποσό που μπορεί να χρεώνεται για πληροφορίες του δημοσίου τομέα, ώστε να μην υπερβαίνει το οριακό κόστος της αναπαραγωγής και της διάδοσης, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις, κατά τις οποίες ο δημόσιος φορέας καλύπτει σημαντικό ποσοστό του λειτουργικού κόστους που αφορά την εκτέλεση των καθηκόντων δημόσιας υπηρεσίας του από την εκμετάλλευση των οικείων δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας του· προτείνει να μπορεί να ληφθεί γενικώς υπόψη κατά τον καθορισμό του ποσού χρέωσης το κόστος που προκύπτει από την εφαρμογή των διατάξεων της οδηγίας ΠΔΤ·

20.

τονίζει ότι σύμφωνα με την πρόταση τα κράτη μέλη πρέπει να οργανώσουν εποπτεία από ανεξάρτητες αρχές για τα θέματα που αφορούν την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημοσίου τομέα. Ωστόσο θεωρεί ότι αυτό δεν είναι απαραίτητο εάν υφίστανται ήδη στα κράτη μέλη επαρκείς διατάξεις που εξασφαλίζουν την εποπτεία του δημοσίου τομέα. Τα κράτη μέλη πρέπει να υποβάλλουν κάθε έτος εκθέσεις στην Επιτροπή σχετικά με την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημοσίου τομέα και τις διαδικασίες και τα μέτρα για την εξασφάλισή της·

21.

σημειώνει ότι η Επιτροπή θα επιδιώξει να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη, με φορείς του δημόσιου τομέα και με περιφερειακούς φορείς συγκέντρωσης δεδομένων με σκοπό τη συγκρότηση πανευρωπαϊκής δικτυακής πύλης δεδομένων, με την οποία θα παρέχεται άμεση πρόσβαση σε επιλεγμένο φάσμα συνόλων δεδομένων από όλη την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων που είναι διαθέσιμα μέσω της δικτυακής πύλης της Επιτροπής·

22.

προτρέπει την Επιτροπή να υποστηρίξει μέτρα για την προώθηση ανοικτών δημόσιων δεδομένων στη χρηματοδότηση των προγραμμάτων της, λαμβάνοντας υπόψη τις τοπικές και περιφερειακές αρχές·

23.

ενθαρρύνει τους δημόσιους φορείς να δημοσιεύουν τα δεδομένα τους σε αναγνώσιμη από μηχάνημα μορφή, όταν είναι δυνατόν, αλλά επισημαίνει ότι η οδηγία δεν πρέπει να απαιτεί την μετατροπή όλων των δεδομένων σε αναγνώσιμη από μηχάνημα μορφή· αυτό θα πρέπει να καθορίζεται με σαφήνεια και στις αιτιολογικές σκέψεις της οδηγίας·

24.

θεωρεί ότι η περαιτέρω χρήση δημοσίων πληροφοριών που αφορούν τον δημόσιο τομέα ωφελεί την κοινωνία συνολικά. Η ανάπτυξη νέων πρακτικών με τη χρήση διασυνδεδεμένων ανοιχτών δεδομένων αποτελεί βήμα προς την κατεύθυνση διαδικασιών παροχής υπηρεσιών προσανατολισμένων προς τον χρήστη. Άλλα οφέλη θα μπορούσαν να προκύψουν με τη μορφή καινοτόμων υπηρεσιών, νέων επιχειρηματικών προτύπων και ενίσχυσης της αποδοτικότητας του δημοσίου τομέα (11)·

25.

σημειώνει ότι, σύμφωνα με μελέτες που επικαλείται η Επιτροπή, η άμεση πρόσβαση στις πληροφορίες του δημόσιου τομέα ενισχύει την οικονομική ανάπτυξη και δημιουργεί νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες ακόμη και για τις ΜΜΕ ανεξάρτητα από το που είναι εγκατεστημένες. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να προωθηθεί η συμμετοχή ιδίως των ΜΜΕ στην περαιτέρω χρήση και να εξασφαλιστεί η αναγκαία αναχρηματοδότηση για την παραγωγή, διατήρηση και επικαιροποίηση των εγγράφων του δημοσίου τομέα·

26.

σημειώνει ότι η περαιτέρω χρήση των ΠΔΤ και η σημασία των ανοιχτών δεδομένων για τις επιχειρήσεις ενδέχεται να έχει θετικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη ολόκληρης της περιφέρειας·

27.

αναφέρει ότι μελέτες που διεξήχθησαν από την Επιτροπή καθώς και άλλες διεθνείς μελέτες υποστηρίζουν την άποψη ότι τα κοινωνικά και μακροοικονομικά οφέλη του ανοίγματος των πληροφοριακών πόρων του δημόσιου τομέα, με μια συντηρητική εκτίμηση, είναι σημαντικότερα από την απώλεια των μελλοντικών εσόδων από τις πωλήσεις·

28.

επισημαίνει ότι οι πληροφορίες έχουν διαφορετική οικονομική αξία ανάλογα με το περιεχόμενό τους. Τα οικονομικά οφέλη και οι νέες καινοτομίες προκύπτουν από τον συνδυασμό των πληροφοριών, π.χ. τοπικές πληροφορίες με πληροφορίες των υπηρεσιών·

29.

υπενθυμίζει ότι το άνοιγμα των ΠΔΤ για περαιτέρω χρήση έχει επίσης θετική επίδραση στη διαφάνεια, την αποτελεσματικότητα και τη λογοδοσία των κυβερνήσεων, συμβάλλει δε στην αύξηση της επιρροής των πολιτών και προάγει τη δημοκρατία. Οι πληροφορίες πρέπει να είναι επαληθεύσιμες και διαφανείς·

30.

υπενθυμίζει ότι το άνοιγμα των ΠΔΤ επηρεάζει τη γνώση βάσει της οποίας λαμβάνονται οι αποφάσεις και βελτιώνει την ποιότητα τους, όπως για παράδειγμα, η λήψη αποφάσεων βάσει πληροφοριών στους τομείς των μεταφορών, της χρήσης γης και της κλιματικής αλλαγής·

31.

επισημαίνει ότι το άνοιγμα και η δημοσιοποίηση των πληροφοριακών πόρων του δημοσίου αποτελούν σημαντική ευκαιρία για τα τοπικά μέσα ενημέρωσης να παρουσιάζουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε τοπικό επίπεδο με κατανοητό και ενδιαφέροντα τρόπο·

32.

υπενθυμίζει ότι το άνοιγμα των πληροφοριών του δημοσίου τομέα καθιστά δυνατή την παροχή δημόσιων ηλεκτρονικών υπηρεσιών με καλύτερη σχέση κόστους-αποτελέσματος και συμβάλλει στη μείωση της φύλαξης επικαλυπτόμενων πληροφοριών·

33.

τονίζει ότι το άνοιγμα των ΠΔΤ για περαιτέρω χρήση όχι μόνο δημιουργεί νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες, αλλά παρέχει επίσης στους δημόσιους φορείς τη δυνατότητα να αναπτύξουν τα δικά τους συστήματα και διαδικασίες και να δημιουργήσουν διεπαφές μεταξύ των συστημάτων του δημόσιου τομέα·

34.

υπενθυμίζει ότι πολλά από τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που βασίζονται στις πληροφορίες του δημόσιου τομέα έχουν διασυνοριακό χαρακτήρα. Θα πρέπει δε να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις όσον αφορά την παροχή υπηρεσιών σε ολόκληρη την Ευρώπη·

35.

επισημαίνει, ότι τα ανοιχτά δεδομένα του δημοσίου συμβάλλουν στη βελτίωση των συνθηκών για μια αποτελεσματική εσωτερική ψηφιακή αγορά όπου οι καταναλωτές έχουν εύκολη, ασφαλή και ευέλικτη πρόσβαση στις αγορές ψηφιακού περιεχομένου και υπηρεσιών (12)·

36.

υπενθυμίζει ότι οι πολίτες της Ευρώπης επωφελούνται από την αναπτυσσόμενη ψηφιακή αγορά και από τις υπηρεσίες και τα προϊόντα των πληροφοριών τόσο ως καταναλωτές και επιχειρηματίες όσο και ως εργαζόμενοι σε δημιουργικούς τομείς ή σε βιομηχανίες πληροφοριών (13)·

37.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι οι τοπικές δημόσιες αρχές δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους, τεχνογνωσία ή χρηματοδότηση για να αναπτύξουν, με γνώμονα τον χρήστη, καινοτομίες στον τομέα των υπηρεσιών. Για τον λόγο αυτό πρέπει να υποστηριχθούν οι τοπικοί και οι περιφερειακοί φορείς ώστε να βελτιστοποιηθούν δεδομένα του δημοσίου που έχουν ήδη διατεθεί ελεύθερα προς περαιτέρω χρήση σε φορείς ανάπτυξης και επιχειρήσεις, περιλαμβανομένων των ΜΜΕ, με την παροχή νέων επιχειρηματικών ευκαιριών και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Παράλληλα, υπάρχει η δυνατότητα δημιουργίας εντελώς νέων ψηφιακών υπηρεσιών από τις οποίες θα μπορούσε να ωφεληθεί ενδεχομένως και ο τοπικός και περιφερειακός δημόσιος τομέας·

38.

σημειώνει ότι η εξασφάλιση του εφοδιασμού σε φυσικούς πόρους και ο περιορισμός του αποτυπώματος CO2 αποτελούν βασικές πτυχές της αειφόρου ανάπτυξης, αλλά περιορίζουν την ανάπτυξη που βασίζεται στην παραγωγή. Η οικονομική ανάπτυξη της Ευρώπης θα πρέπει συνεπώς να βασίζεται σε κάτι διαφορετικό από την αύξηση της παραγωγής καταναλωτικών αγαθών. Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που μπορούν να δημιουργούνται και να πωλούνται ψηφιακά μπορούν να δημιουργήσουν ανάπτυξη με μικρότερη επιβάρυνση των φυσικών πόρων· υπογραμμίζει ωστόσο ότι η αύξηση των διαδικασιών ψηφιοποίησης – λόγω και της ζήτησης για προϊόντα και υπηρεσίες που δεν ζητούνταν παλαιότερα – θα απαιτήσει την αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας και των πόρων που είναι απαραίτητοι για την παραγωγή των ψηφιακών φορέων·

39.

υπενθυμίζει ότι τα ανοιχτά δεδομένα του δημοσίου δημιουργούν νέους τρόπους ανάπτυξης καινοτόμου δραστηριότητας όσον αφορά την ψηφιακή επιχειρηματικότητα. Όσο οι πληροφορίες του δημόσιου τομέα διατίθενται ολοένα και περισσότερο για περαιτέρω χρήση σε μορφή αναγνώσιμη από μηχάνημα, οι επιχειρήσεις θα μπορούν, στη βάση των πληροφοριών αυτών, να αναπτύξουν και να προσφέρουν νέες μορφές υπηρεσιών. Οι διεπαφές των ψηφιακών υπηρεσιών και η αυτοματοποιημένη επαλήθευση των δεδομένων θα μειώσουν τη χειρωνακτική αποθήκευση και διόρθωση των δεδομένων·

40.

επισημαίνει ότι τα ανοιχτά δεδομένα του δημοσίου μπορούν να συμβάλλουν στη δημιουργία καινοτομίας, όχι μόνο από τις επιχειρήσεις, αλλά και από τις δημόσιες αρχές, τα ερευνητικά ιδρύματα, τον τριτογενή τομέα και τους ιδιώτες·

41.

εκτιμά ότι η ευρύτερη χρήση των πληροφοριών παράγει οικονομικά και κοινωνικά πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα και συνέργειες, για παράδειγμα μέσω της αύξησης των πηγών δεδομένων που χρησιμοποιούνται για την έρευνα και την εκπαίδευση·

42.

επισημαίνει ότι το άνοιγμα δεδομένων του δημοσίου προς περαιτέρω χρήση ωφελεί τον τουρισμό, εφόσον τα εν λόγω δεδομένα παρέχουν στους τουρίστες, και στη γλώσσα τους, υπηρεσίες και πληροφορίες για τους διάφορους προορισμούς·

43.

επισημαίνει ότι η περαιτέρω χρήση των διαθέσιμων πληροφοριών ενισχύει τις δυνατότητες των ΤΠΕ για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και συμβάλλει στην τόνωση της ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και στη μεγιστοποίηση των επιχειρηματικών ευκαιριών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο (14)·

44.

επισημαίνει ότι οι δυνατότητες καινοτομίας που παρέχονται από τα ανοιχτά δεδομένα του δημοσίου πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη κατά την εφαρμογή του προγράμματος πλαισίου Horizon 2020 της ΕΕ·

45.

χαιρετίζει το γεγονός ότι κατά την περίοδο 2014-2020, η χρηματοδότηση για την ευρωπαϊκή υποδομή ηλεκτρονικής υπηρεσίας για τα δημόσια δεδομένα θα προέρχεται από τη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη». Κατά τη διάθεση της χρηματοδότησης, είναι σημαντικό να ληφθούν επίσης υπόψη οι ανάγκες των τοπικών και περιφερειακών αρχών και οι προκλήσεις που θέτει το άνοιγμα των δεδομένων για περαιτέρω χρήση·

46.

θεωρεί σημαντικό, στην περίπτωση που φορείς του δημόσιου τομέα καλύπτουν σημαντικό μέρος του κόστους λειτουργίας τους για την εκτέλεση των καθηκόντων δημόσιας υπηρεσίας τους από την εκμετάλλευση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας τους, να μπορούν να χρεώνουν την περαιτέρω χρήση των εγγράφων πέραν του οριακού κόστους·

47.

σημειώνει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προβλήματα κατά την πρόσβαση, τη συλλογή, την επεξεργασία και την περαιτέρω χρήση των δεδομένων που παράγονται από τις εθνικές αρχές. Οι τοπικές, περιφερειακές και εθνικές αρχές πρέπει να συνεργάζονται στενότερα, ώστε τα ανοιχτά δεδομένα του δημοσίου να μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά·

48.

εκτιμά ότι ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στη φύση των εμποδίων και των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές ή οι φορείς ανάπτυξης σχετικά με τη χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα και τι πρέπει να γίνει για την επίλυση των προβλημάτων αυτών. Σημαντικό είναι επίσης να διατίθενται τα έγγραφα σε αναγνώσιμη από μηχανή μορφή και σε συνδυασμό με τα αντίστοιχα μεταδεδομένα μόνο στον βαθμό που αυτό είναι δυνατό και εύλογο·

49.

υπενθυμίζει ότι η τεχνολογία που απαιτείται για το άνοιγμα των δεδομένων του δημοσίου είναι ήδη σε υψηλό επίπεδο, αλλά ότι σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, η τεχνολογία αυτή ενδέχεται να μην ελέγχεται σωστά και να μην υπάρχουν οι μηχανισμοί που απαιτούνται για την ανεύρεση των πληροφοριών που διατίθενται για περαιτέρω χρήση. Τα ανοιχτά δεδομένα του δημοσίου δεν αξιοποιούνται αποτελεσματικά κατά την παροχή υπηρεσιών στους πολίτες·

50.

τονίζει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές, ιδίως οι μικρότεροι δήμοι, δεν διαθέτουν απαραίτητα τους πόρους ή τη δυνατότητα να λάβουν μέτρα μεγάλης κλίμακας για τη διαφάνεια των δεδομένων, αλλά χρειάζονται βοήθεια στο θέμα αυτό (κατευθυντήριες γραμμές και συστάσεις, τεχνικές υποδομές που μπορούν να αναπαραχθούν, κοινούς καταλόγους δεδομένων, χρηματοδότηση κ.λπ.)·

51.

επισημαίνει ότι εάν τα ανοιχτά δεδομένα του δημοσίου είναι πλήρως αποκεντρωμένα, χωρίς κεντρική διαχείριση, είναι δυσκολότερο για τους φορείς ανάπτυξης και τις επιχειρήσεις να αναπτύξουν εφαρμογές που να βασίζονται σε αυτά τα δεδομένα·

52.

επισημαίνει ότι, επειδή οι τοπικοί και περιφερειακοί φορείς της Ευρώπης διαφέρουν, ενδέχεται να είναι δύσκολο για τους ενδιαφερόμενους φορείς να αναπτύξουν τεχνολογικές πλατφόρμες ή εφαρμογές αναπαραγωγής. Συνιστάται να δημιουργηθούν πανευρωπαϊκά σχέδια για την ανάπτυξη πιλοτικών εφαρμογών με συντονισμένο τρόπο. Παράδειγμα αποτελεί το σχέδιο CitySDK σύμφωνα με το οποίο αρκετές ευρωπαϊκές πόλεις συνεργάζονται στην ανάπτυξη εφαρμογών και ανταλλάσσουν τις εμπειρίες τους·

53.

τονίζει ότι, από τη στιγμή που τεθούν τα θεμέλια των ανοιχτών δεδομένων του δημοσίου, η διατήρησή τους δεν θα απαιτήσει τόσους πολλούς πόρους όσους κατά τη φάση της μελέτης. Θα πρέπει να οργανώνονται μαθήματα κατάρτισης των υπαλλήλων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για τα ανοιχτά δεδομένα του δημοσίου, προκειμένου να ενισχυθεί η κατανόηση της σημασίας των ανοιχτών δεδομένων του οργανισμού στον οποίο ανήκουν·

54.

υπενθυμίζει ότι δεν αρκεί να ανοίξουν τα δεδομένα στους φορείς λήψεως αποφάσεων και στους πολίτες εφόσον απαιτούνται ειδικές δεξιότητες για τη χρήση των πληροφοριών. Η εκπαίδευση και η συνεχής επαγγελματική κατάρτιση θα πρέπει να συμβάλλουν στην παροχή δεξιοτήτων όσον αφορά τη διαχείριση και την ανάλυση των δεδομένων·

55.

εφιστά ιδιαίτερα την προσοχή στο γεγονός ότι η πρόταση οδηγίας δεν πρέπει να επηρεάζει τις βασικές δραστηριότητες των βιβλιοθηκών, αρχείων και μουσείων στο ψηφιακό περιβάλλον. Η πρόταση δεν πρέπει να οδηγήσει σε μια κατάσταση όπου να υπονομεύεται η ικανότητα ενός δημόσιου οργανισμού να διαχειρίζεται την κύρια δραστηριότητά του, επειδή η οδηγία μειώνει σημαντικά τις δυνατότητές του για ανάπτυξη οικονομικά βιώσιμων συλλογών σε συνεργασία με φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Ειδικότερα, όσον αφορά τις συμβατικές ρυθμίσεις, π.χ. στο πλαίσιο ενός σχεδίου μαζικής ψηφιοποίησης, τα αποκλειστικά δικαιώματα, πρέπει να παρέχονται για μεταβατική περίοδο, εφόσον κριθεί ότι είναι απαραίτητο για την παροχή υπηρεσίας δημόσιου συμφέροντος·

56.

τονίζει τον ρόλο της απαιτούμενης υλικοτεχνικής υποστήριξης για την επεξεργασία του μεγάλου όγκου δεδομένων που θα χρησιμοποιηθούν από τις εφαρμογές που αναπτύσσονται και χρησιμοποιούνται από την δημόσια διοίκηση·

57.

σημειώνει ότι υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα διαθεσιμότητας των πληροφοριών του δημόσιου και ότι η πρόσβαση σε ορισμένα δεδομένα (π.χ. προσωπικές φορολογικές πληροφορίες) προωθεί μεν την κοινωνική διαφάνεια, όταν είναι προσβάσιμα σε πρώτη ζήτηση, δημιουργεί όμως πρόβλημα όσον αφορά την προστασία της ιδιωτικής ζωής, εάν οι πληροφορίες αυτές δημοσιευτούν και χρησιμοποιηθούν περαιτέρω ως ανοικτά δεδομένα του δημοσίου·

58.

τονίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η τήρηση των απαιτήσεων ασφάλειας σε όλα τα επίπεδα για την εξασφάλιση βέλτιστων επιπέδων εμπιστευτικότητας και προστασίας των προσωπικών δεδομένων και για την πρόληψη μη εξουσιοδοτημένης ανίχνευσης προσωπικών πληροφοριών και χαρακτηριστικών, όπως καταναλωτικές προτιμήσεις, ιατρικό καθεστώς και ιστορικό, κλπ. Η προστασία των προσωπικών δεδομένων θα πρέπει επίσης να εξεταστεί όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο δεδομένα από διαφορετικούς φακέλους μπορούν να ενωθούν αυτόματα, δημιουργώντας εξαιρετικά ευαίσθητα προσωπικά προφίλ ατόμων·

59.

επισημαίνει ότι το άνοιγμα των δεδομένων που περιέχουν προσωπικές πληροφορίες, π.χ. για χρήση στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης (π.χ. ιατρική έρευνα), εξαρτάται από την άρση των στοιχείων που επιτρέπουν την προσωπική αναγνώριση και όσον αφορά τον καθορισμό μέτρων για να αποτρέπεται η πραγματοποίηση τέτοιων ενώσεων. Οι αρχές που διαχειρίζονται τα βασικά δεδομένα θα πρέπει να ενθαρρύνονται να καθιστούν ανώνυμα τα δεδομένα τους. Ανώνυμα δεδομένα μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη των υπηρεσιών, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, υπό την προϋπόθεση ότι θα αποκλειστεί το ενδεχόμενο με τον συνδυασμό των εν λόγω ανώνυμων δεδομένων να μπορεί να δημιουργηθεί μία αναφορά σε συγκεκριμένο άτομο που θα πρέπει να αποτελεί αντικείμενο προστασίας. Το κόστος για την ανωνυμοποίηση μπορεί να ληφθεί υπόψη στη διαμόρφωση της τιμής·

60.

πιστεύει ότι τα μεταδεδομένα αποτελούν σημαντική πτυχή της περαιτέρω χρήσης πληροφοριών και η δημοσίευση μεταδεδομένων σε τυποποιημένη μορφή θα ενίσχυε σημαντικά τη διασυνοριακή ανταλλαγή πληροφοριών. Η Επιτροπή θα πρέπει να συντάξει σύσταση για την τυποποίηση του μοντέλου των μεταδεδομένων και να προσανατολιστεί προς υφιστάμενα πρότυπα (π.χ. στις διατάξεις για τα μεταδεδομένα της οδηγίας INSPIRE)·

61.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η πρόταση οδηγίας δεν θα πρέπει να περιορίζει την εκτέλεση των κύριων καθηκόντων των τοπικών, περιφερειακών και εθνικών αρχών·

62.

θεωρεί ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να διαφυλάσσονται τα βασικά δημόσια συμφέροντα σε όλα τα επίπεδα. Κάθε χρήση που θέτει σε κίνδυνο τα δημόσια συμφέροντα θα πρέπει να εμποδίζεται.

63.

εκτιμά ότι οι δράσεις που περιγράφονται στην πρόταση οδηγίας δεν φαίνεται να δημιουργούν πρόβλημα όσον αφορά τη συμμόρφωση με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας. Προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο της παραβίασης των αρχών αυτών, θα πρέπει να ζητείται συστηματικά η γνώμη των τοπικών και των περιφερειακών αρχών κατά τον σχεδιασμό, την υλοποίηση και τη διαχείριση μέτρων, που στοχεύουν στην αύξηση της περαιτέρω χρήσης πληροφοριών του δημόσιου τομέα για τη δημιουργία οικονομικής ανάπτυξης και θέσεων εργασίας·

64.

πιστεύει ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εφαρμοστεί η αρχή της επικουρικότητας σε συντονισμένη δράση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα κράτη μέλη, και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, η οποία να οδηγεί στην αμοιβαία ευθύνη μεταξύ των διαφόρων επιπέδων διακυβέρνησης και να βασίζεται στη δημοκρατική νομιμότητα και στην αντιπροσωπευτικότητα όλων των εμπλεκόμενων φορέων, όπως αναφέρεται στη Λευκή Βίβλο της ΕτΠ για την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση (15)·

65.

επισημαίνει ότι σκοπός της πρότασης τροποποίησης της οδηγίας δεν είναι να αποφασίσει ποια έγγραφα των κρατών μελών πρέπει να είναι δημόσια. Η νομοθεσία περί δημοσιότητας, θα συνεχίσει να αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών μελών. Οι προτεινόμενες διατάξεις θα ισχύουν για την περαιτέρω χρήση των εγγράφων, εφόσον αυτά είναι γενικής πρόσβασης, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών κανόνων πρόσβασης. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να ζητηθεί προσδιορισμός του όρου «δημόσια έγγραφα που είναι γενικής πρόσβασης», ο οποίος θα πρέπει να καλύπτει μόνο τα έγγραφα για τα οποία η έννομη τάξη ενός κράτους μέλους προβλέπει δικαίωμα πρόσβασης·

66.

πιστεύει ότι είναι σημαντικό να υπάρχουν σαφείς διαδικασίες στη διάθεση των πολιτών και των επιχειρήσεων σε σχέση με καταγγελίες και προσφυγές που αφορούν παρατυπίες όσον αφορά την περαιτέρω χρήση των πληροφοριών·

67.

σημειώνει ότι η βελτίωση και το άνοιγμα της πρόσβασης στις ΠΔΤ προς περαιτέρω χρήση πρέπει να υλοποιείται κατόπιν σωστού σχεδιασμού, στη βάση των δεδομένων μελέτης, της υφιστάμενης εμπειρίας και των βέλτιστων πρακτικών·

68.

υπενθυμίζει ότι οι ηλεκτρονικές δημόσιες υπηρεσίες βασιζόταν έως τώρα στη μαζική μεταφορά της γραφειοκρατίας από έντυπη σε ψηφιακή μορφή. Η Ένωση και τα κράτη μέλη πρέπει να αναλάβουν πρωτοπόρο και ηγετικό ρόλο και να οδηγήσουν, σε ευρωπαϊκό και σε εθνικό επίπεδο και σε στενή συνεργασία με τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές, σε μεγαλύτερη αλλαγή των πρακτικών και των δομών της δημόσιας διοίκησης. Για τον σκοπό αυτό πρέπει να χρησιμοποιηθούν οι ΤΠΕ και τα ανοιχτά δεδομένα προκειμένου να βελτιωθεί η ουσία, η ποιότητα και η παραγωγικότητα της εργασίας, να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης και να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις·

69.

θεωρεί ότι η Επιτροπή θα πρέπει να προωθήσει τα ανοιχτά δεδομένα του δημοσίου μέσω τεχνικών κατευθυντηρίων γραμμών και συστάσεων, με τη δημοσίευση κοινού καταλόγου δεδομένων και την καθιέρωση κοινής άδειας ανοιχτών δεδομένων.