EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52012TA1112(01)

Ετήσια έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού για το οικονομικό έτος 2011, συνοδευόμενη από τις απαντήσεις των οργάνων

OJ C 344, 12.11.2012, p. 1–242 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

12.11.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 344/1


Image

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 287 παράγραφοι 1 και 4 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των άρθρων 129 και 143 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2002, για τη θέσπιση του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στο γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, όπως τροποποιήθηκε τελευταία με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1081/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, καθώς και των άρθρων 139 και 156 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 215/2008 του Συμβουλίου, της 18ης Φεβρουαρίου 2008, για τον δημοσιονομικό κανονισμό που εφαρμόζεται στο 10ο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης,

το Ελεγκτικό Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατά τη συνεδρίασή του της 6ης Σεπτεμβρίου 2012, ενέκρινε τις

ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ

του για το οικονομικό έτος 2011

Οι εκθέσεις, συνoδευόμενες από τις απαντήσεις των οργάνων στις παρατηρήσεις τoυ Συνεδρίoυ, διαβιβάστηκαν στις αρμόδιες για τη χορήγηση απαλλαγής αρχές και στα λοιπά θεσμικά όργανα.

Τα Μέλη του Ελεγκτικού Συνεδρίου είναι:

Vítor Manuel da SILVA CALDEIRA (Πρόεδρος), David BOSTOCK, Ιωάννης ΣΑΡΜΑΣ, Igors LUDBORŽS, Jan KINŠT, Kersti KALJULAID, Karel PINXTEN, Ovidiu ISPIR, Nadejda SANDOLOVA, Michel CRETIN, Harald NOACK, Henri GRETHEN, Szabolcs FAZAKAS, Louis GALEA, Ladislav BALKO, Augustyn KUBIK, Milan Martin CVIKL, Rasa BUDBERGYTĖ, Λάζαρος Σ. ΛΑΖΑΡΟΥ, Gijs DE VRIES, Harald WÖGERBAUER, Hans Gustaf WESSBERG, Henrik OTBO, Pietro RUSSO, Ville ITÄLÄ, Kevin CARDIFF, Baudillo TOMÉ MUGURUZA.

ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ

2012/C 344/01

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Γενική εισαγωγή

Κεφάλαιο 1—

Δήλωση αξιοπιστίας και στοιχεία προς υποστήριξή της

Κεφάλαιο 2—

Έσοδα

Κεφάλαιο 3—

Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη

Κεφάλαιο 4—

Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία

Κεφάλαιο 5—

Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές

Κεφάλαιο 6—

Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις

Κεφάλαιο 7—

Εξωτερικές σχέσεις, βοήθεια και διεύρυνση

Κεφάλαιο 8—

Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές

Κεφάλαιο 9—

Διοικητικές και λοιπές δαπάνες

Κεφάλαιο 10—

Επίτευξη αποτελεσμάτων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ

ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ

0.1.

Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο είναι το θεσμικό όργανο το οποίο ιδρύθηκε από τη Συνθήκη για τη διενέργεια του ελέγχου των οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Το Συνέδριο, ως εξωτερικός ελεγκτής της ΕΕ, ενεργεί ως ανεξάρτητος θεματοφύλακας των οικονομικών συμφερόντων των πολιτών της Ένωσης και συμβάλλει στη βελτίωση της δημοσιονομικής διαχείρισής της. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Συνέδριο παρέχονται στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων του, η οποία, μαζί με τις ειδικές εκθέσεις του σχετικά με τα προγράμματα δαπανών και τα έσοδα της ΕΕ, καθώς και με τις γνώμες που αυτό διατυπώνει επί νέας ή υπό τροποποίηση νομοθεσίας, διατίθεται στον ιστότοπο του Συνεδρίου: www.eca.europa.eu.

0.2.

Η παρούσα έκθεση αποτελεί την 35η ετήσια έκθεση του Συνεδρίου σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ και καλύπτει το οικονομικό έτος 2011. Τα Ευρωπαϊκά Ταμεία Ανάπτυξης αποτελούν το αντικείμενο χωριστής ετήσιας έκθεσης.

0.3.

Ο γενικός προϋπολογισμός της ΕΕ εγκρίνεται ετησίως από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η ετήσια έκθεση του Συνεδρίου αποτελεί, μαζί με τις ειδικές εκθέσεις του, τη βάση της διαδικασίας χορήγησης απαλλαγής, στο πλαίσιο της οποίας το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφασίζει κατά πόσον η Επιτροπή άσκησε ικανοποιητικά τις αρμοδιότητές της σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού. Το Συνέδριο διαβιβάζει την ετήσια έκθεσή του στα εθνικά κοινοβούλια και συγχρόνως στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

0.4.

Κεντρική θέση στην ετήσια έκθεση κατέχει η δήλωση αξιοπιστίας του Συνεδρίου (η «DAS») σχετικά με την αξιοπιστία των ετήσιων λογαριασμών της ΕΕ, καθώς και σχετικά με τη νομιμότητα και κανονικότητα των πράξεων (αναφερόμενη στην έκθεση ως «κανονικότητα των πράξεων»). Η έκθεση αρχίζει με τη δήλωση αξιοπιστίας, ενώ οι πληροφορίες που ακολουθούν αφορούν, κυρίως, τις ελεγκτικές εργασίες στις οποίες βασίζεται η δήλωση αξιοπιστίας.

0.5.

Η έκθεση διαρθρώνεται ως εξής:

Το κεφάλαιο 1 περιλαμβάνει τη δήλωση αξιοπιστίας, σύνοψη των αποτελεσμάτων του ελέγχου του Συνεδρίου σχετικά με την αξιοπιστία των λογαριασμών και την κανονικότητα των πράξεων, καθώς και συνοπτική έκθεση σχετικά με τη δημοσιονομική διαχείριση για το έτος 2011. To παράρτημα 1.3 του κεφαλαίου 1 παρέχει πληροφοριακά στοιχεία για τους ενοποιημένους λογαριασμούς του 2011. Σε μεγάλο βαθμό, το παράρτημα αυτό αντικαθιστά το παράρτημα προηγούμενων ετήσιων εκθέσεων που αφορούσε τις «Δημοσιονομικές πληροφορίες σχετικά με τον γενικό προϋπολογισμό». Εκτενέστερες δημοσιονομικές πληροφορίες για το 2011 παρουσιάζονται στους δημοσιευμένους ενοποιημένους λογαριασμούς και στη δημοσιονομική έκθεση που κατάρτισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα οποία είναι αμφότερα διαθέσιμα στον ακόλουθο ιστότοπο:

www.ec.europa.eu/budget/biblio/documents/2011.

Τα κεφάλαια 2 έως 9 περιλαμβάνουν λεπτομερείς διαπιστώσεις ελέγχου, υπό μορφή «ειδικών εκτιμήσεων» των εσόδων και δαπανών της ΕΕ. Το κεφάλαιο 2 πραγματεύεται το σκέλος των εσόδων του προϋπολογισμού της ΕΕ, ενώ τα κεφάλαια 3 έως 9 αφορούν επτά ομάδες τομέων πολιτικής, στο πλαίσιο των οποίων εγκρίνονται και καταχωρίζονται τα κονδύλια που δαπανώνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Αυτές οι ομάδες τομέων πολιτικής αντιστοιχούν, εν γένει, στους τίτλους που χρησιμοποιήθηκαν στο δημοσιονομικό πλαίσιο 2007-2013, το οποίο καθορίζει τα γενικά σχέδια πολυετών δαπανών της ΕΕ.

Στο κεφάλαιο 10 αναλύεται η αξιολόγηση των επιδόσεων που παρουσιάζονται στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων τις οποίες υπέβαλαν τρεις γενικοί διευθυντές της Επιτροπής, προσδιορίζονται σημαντικά θέματα τα οποία είναι κοινά στις ειδικές εκθέσεις που ενέκρινε το Συνέδριο κατά το 2011 και καλύπτεται συνοπτικά η έκθεση αξιολόγησης της Επιτροπής.

0.6.

Η δομή των ειδικών εκτιμήσεων μεταβλήθηκε. Στην παρούσα ετήσια έκθεση, το κεφάλαιο που αφορούσε τη Γεωργία και τους φυσικούς πόρους, το οποίο ήταν ενιαίο στις πρόσφατες ετήσιες εκθέσεις, αντικαταστάθηκε από δύο ειδικές εκτιμήσεις και κεφάλαια:

Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη, και

Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία.

0.7.

Επιπλέον, το κεφάλαιο σχετικά με την Συνοχή, την ενέργεια και τις μεταφορές το οποίο επίσης ήταν ενιαίο, αντικαταστάθηκε από δύο ειδικές εκτιμήσεις και κεφάλαια:

Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές, και

Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις.

0.8.

Οι ειδικές εκτιμήσεις βασίζονται, κυρίως, τόσο στα αποτελέσματα των δοκιμαστικών ελέγχων της κανονικότητας των πράξεων τους οποίους διενεργεί το Συνέδριο όσο και στην αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των κύριων συστημάτων εποπτείας και ελέγχου που διέπουν τα σχετικά έσοδα ή τις σχετικές δαπάνες, καθώς και σε εξέταση της αξιοπιστίας των θέσεων της Επιτροπής.

0.9.

Όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, στην ετήσια έκθεση διατυπώνονται σχόλια σχετικά με τη συγκεφαλαιωτική έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην οποία η Επιτροπή αποδέχεται την πολιτική ευθύνη για τη διαχείριση του προϋπολογισμού της ΕΕ: βλέπε σημεία 1.24 έως 1.30. Η Επιτροπή επέλεξε να συμπεριλάβει στη συγκεφαλαιωτική έκθεσή της για το 2011 αποφασιστικής σημασίας σχόλια σχετικά με τον πιθανό αντίκτυπο των ισχυουσών μεθόδων ελέγχου του Συνεδρίου επί των εκτιμήσεων σφάλματος, καθώς και σχετικά με την προβλεπόμενη εξέλιξή τους για το 2012 και τα επόμενα έτη.

0.10.

Το Συνέδριο θεωρεί τα σχόλια αυτά ανακριβή και πρώιμα. Επιπλέον, το Συνέδριο επισημαίνει ότι οι εξελίξεις στον τρόπο προσέγγισης και τη μεθοδολογία του ελέγχου του αντικατοπτρίζουν εξελίξεις στο περιβάλλον ελέγχου του, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο διαχειρίζονται τις δαπάνες οι ελεγχόμενοι. Όπως πράττει πάντοτε, το Συνέδριο θα διευκρινίσει επαρκώς τυχόν εξελίξεις στη μεθοδολογία του, καθώς και τα αποτελέσματά τους με τρόπο διαφανή και σε εύθετο χρόνο.

0.11.

Η έκθεση περιλαμβάνει, επίσης, τις απαντήσεις της Επιτροπής στις παρατηρήσεις του Συνεδρίου ή, κατά περίπτωση, τις απαντήσεις των θεσμικών και άλλων οργάνων της ΕΕ. Το Συνέδριο, κατά την παρουσίαση των διαπιστώσεων και των συμπερασμάτων του, λαμβάνει υπόψη τις παρατηρήσεις της ελεγχόμενης μονάδας. Ωστόσο, το Συνέδριο, ως εξωτερικός ελεγκτής, είναι υπεύθυνο για την αναφορά των διαπιστώσεων ελέγχων του, τη συναγωγή συμπερασμάτων από τις διαπιστώσεις αυτές και, επομένως, την ανεξάρτητη και αμερόληπτη αξιολόγηση της αξιοπιστίας των λογαριασμών, καθώς και της κανονικότητας των πράξεων.


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Δήλωση αξιοπιστίας και στοιχεία προς υποστήριξή της

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Δήλωση αξιοπιστίας του Συνεδρίου προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο — Έκθεση του ανεξάρτητου ελεγκτή

Εισαγωγή

Διαπιστώσεις του ελέγχου για το οικονομικό έτος 2011

Αξιοπιστία των λογαριασμών

Κανονικότητα των πράξεων

Σύνοψη των ειδικών εκτιμήσεων στο πλαίσιο της DAS

Σύγκριση με τα αποτελέσματα του (των) προηγούμενου(-ων) οικονομικού(-ών) έτους (ετών)

Αξιοπιστία των θέσεων της Επιτροπής

Εισαγωγή

Ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων και δηλώσεις των γενικών διευθυντών

Συγκεφαλαιωτική έκθεση της Επιτροπής

Δημοσιονομική διαχείριση

Πιστώσεις του προϋπολογισμού για αναλήψεις υποχρεώσεων και πληρωμές

Χρησιμοποίηση των πιστώσεων πληρωμών στο τέλος του οικονομικού έτους

Εκκρεμείς δημοσιονομικές αναλήψεις υποχρεώσεων («RAL»)

ΔΗΛΩΣΗ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ — ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΗ

 (1)  (2),

 (3),

Αξιοπιστία των λογαριασμών

Νομιμότητα και κανονικότητα των πράξεων στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί

Έσοδα

Αναλήψεις υποχρεώσεων

Πληρωμές

6 Σεπτεμβρίου 2012

Vítor Manuel da SILVA CALDEIRA

Πρόεδρος

Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο

12, rue Alcide De Gasperi, 1615 Luxembourg, LUXEMBOURG

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1.1.

Στο παρόν κεφάλαιο της ετήσιας έκθεσης:

καθορίζεται το πλαίσιο της δήλωσης αξιοπιστίας του Συνεδρίου (DAS) (4) και συνοψίζονται και αναλύονται οι διαπιστώσεις και τα συμπεράσματα του ελέγχου στα οποία βασίζεται η δήλωση αυτή (βλέπε σημεία 1.2 έως 1.30),

αναλύονται τα βασικά στοιχεία της δημοσιονομικής διαχείρισης για το οικονομικό έτος 2011 (βλέπε σημεία 1.31 έως 1.38),

παρουσιάζεται ο τρόπος με τον οποίο το Συνέδριο διενεργεί τον έλεγχό του στο πλαίσιο της DAS (βλέπε παράρτημα 1.1 ), και

παρουσιάζονται τα μέτρα που έλαβε η Επιτροπή σε συνέχεια των παρατηρήσεων προηγούμενων οικονομικών ετών σχετικά με την αξιοπιστία των λογαριασμών· επίσης, στο παρόν κεφάλαιο παρουσιάζεται η ανταπόκριση της Επιτροπής στις συστάσεις που είχε διατυπώσει το Συνέδριο σε προγενέστερες ετήσιες εκθέσεις του, ιδίως όσον αφορά τις ανακτήσεις και τις δημοσιονομικές διορθώσεις, καθώς και σχετικά με την αυξημένη χρήση της προχρηματοδότησης (βλέπε παράρτημα 1.2 ).

 

1.2.

Το Ελεγκτικό Συνέδριο προβαίνει σε δήλωση αξιοπιστίας προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την αξιοπιστία των λογαριασμών, καθώς και σχετικά με τη νομιμότητα και κανονικότητα των πράξεων στις οποίες αυτοί βασίζονται. Το Συνέδριο μπορεί να συμπληρώνει τη δήλωση αυτή με ειδικές εκτιμήσεις για κάθε μείζονα τομέα δραστηριότητας της ΕΕ (5).

 

1.3.

Στόχος των εργασιών σχετικά με την αξιοπιστία των λογαριασμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η συγκέντρωση επαρκών και κατάλληλων αποδεικτικών στοιχείων βάσει των οποίων να συνάγεται, αφενός, κατά πόσον τα έσοδα, οι δαπάνες και τα στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού έχουν καταχωριστεί δεόντως και, αφετέρου, εάν οι ενοποιημένοι λογαριασμοί αντικατοπτρίζουν πιστά την οικονομική κατάσταση στις 31 Δεκεμβρίου 2011, καθώς και τα αποτελέσματα των πράξεων και τις ταμειακές ροές για το οικονομικό έτος που έληξε την ημερομηνία αυτή (βλέπε σημεία 1.6 έως 1.8).

 

1.4.

Στόχος των εργασιών σχετικά με την κανονικότητα των πράξεων στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί του 2011 είναι η συγκέντρωση επαρκών και κατάλληλων αποδεικτικών στοιχείων βάσει των οποίων να συνάγεται, αφενός, κατά πόσον οι πράξεις αυτές είναι σύμφωνες με τους ισχύοντες κανονισμούς ή τις συμβατικές διατάξεις και, αφετέρου, κατά πόσον είναι ορθοί οι σχετικοί υπολογισμοί (βλέπε σημεία 1.9 έως 1.15 για επισκόπηση των αποτελεσμάτων και κεφάλαια 2 έως 9 για περισσότερες λεπτομέρειες).

 

1.5.

Στόχος των εργασιών σχετικά με την αξιοπιστία των θέσεων της Επιτροπής, ήτοι των δηλώσεων των γενικών διευθυντών και των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων των υπηρεσιών της Επιτροπής, καθώς και της σχετικής συγκεφαλαιωτικής έκθεσης, είναι να εκτιμηθεί κατά πόσον αυτές παρέχουν ορθή αξιολόγηση της ποιότητας της δημοσιονομικής διαχείρισης (συμπεριλαμβανομένων των εναπομενόντων επιπέδων σφάλματος) και συμβάλλουν στη συνολική βεβαιότητα που αποκομίζει το Συνέδριο (βλέπε σημεία 1.16 έως 1.30, καθώς και τις σχετικές παρατηρήσεις οι οποίες διατυπώνονται στην ενότητα «Αποτελεσματικότητα των συστημάτων» των κεφαλαίων 2 έως 9).

 

ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ 2011

Αξιοπιστία των λογαριασμών

1.6.

Οι παρατηρήσεις του Συνεδρίου αφορούν τους ενοποιημένους λογαριασμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2011, οι οποίοι καταρτίστηκαν από τον υπόλογο της Επιτροπής, εγκρίθηκαν από την ίδια σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό (6) και περιήλθαν στο Συνέδριο στις 31 Ιουλίου 2012. Οι ενοποιημένοι λογαριασμοί περιλαμβάνουν:

α)

τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις, οι οποίες, με τη σειρά τους, περιλαμβάνουν τον ισολογισμό (που παρουσιάζει τα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού στο τέλος του οικονομικού έτους), τον λογαριασμό οικονομικού αποτελέσματος (που καλύπτει τα έσοδα και τα έξοδα του οικονομικού έτους), τον πίνακα ταμειακών ροών (που παρουσιάζει τον τρόπο με τον οποίο οι μεταβολές στους λογαριασμούς επηρεάζουν τα ταμειακά διαθέσιμα και τα ισοδύναμά τους) και την κατάσταση μεταβολών του καθαρού ενεργητικού, καθώς και τις σχετικές σημειώσεις, και

β)

τις ενοποιημένες εκθέσεις σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού, οι οποίες καλύπτουν τα έσοδα και τις δαπάνες του οικονομικού έτους, καθώς και τις σχετικές σημειώσεις.

 

1.7.

Ο υπόλογος της Επιτροπής διαβίβασε στο Συνέδριο δήλωση πληρότητας, με την οποία βεβαιώνεται ότι οι ενοποιημένοι λογαριασμοί είναι πλήρεις και αξιόπιστοι από κάθε ουσιώδη πλευρά.

 

1.8.

Με τον έλεγχο του Συνεδρίου επί των ενοποιημένων λογαριασμών του 2011 διαπιστώθηκε ότι αυτοί δεν περιείχαν ουσιώδεις ανακρίβειες (βλέπε επίσης παράρτημα 1.2 ).

 

Κανονικότητα των πράξεων

Σύνοψη των ειδικών εκτιμήσεων στο πλαίσιο της DAS

1.9.

Το Συνέδριο διατυπώνει ειδικές εκτιμήσεις σχετικά με τα έσοδα στο κεφάλαιο 2, καθώς και σχετικά με τις διάφορες ομάδες πολιτικής στις οποίες κατανέμονται οι δαπάνες βάσει των τομέων πολιτικής, στο πλαίσιο της κατάρτισης του προϋπολογισμού βάσει δραστηριοτήτων (ΠΒΔ), στα κεφάλαια 3 έως 9 (βλέπε πίνακα 1.1 ).

 

Πίνακας 1.1 —   Πληρωμές το 2011 κατά κεφάλαιο της ετήσιας έκθεσης

(σε εκατομμύρια ευρώ)

Τμήματα (Τμ.), τίτλοι (T.) και κεφάλαια (Κ.)  (36) που αντιστοιχούν στην ονοματολογία του προϋπολογισμού για το 2011, κατά κεφάλαιο της ετήσιας έκθεσης του Συνεδρίου

Πληρωμές που πραγματοποιή-θηκαν το 2011  (37)

% του συνόλου

Κεφάλαια της ετήσιας έκθεσης

Κεφάλαιο 3: Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη

43 814

33,9 %

Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (T.05, Κ.01-03, 06-08)

43 814

33,9 %

Κεφάλαιο 4: Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία

13 871

10,7 %

Αγροτική ανάπτυξη (T.05, Κ.04-05)

12 394

9,6 %

Περιβάλλον και δράση για το κλίμα (T.07)

240

0,2 %

Θαλάσσιες υποθέσεις και αλιεία (T.11)

731

0,6 %

Υγεία και προστασία των καταναλωτών (T.17)

506

0,4 %

Κεφάλαιο 5: Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές

34 842

26,9 %

Κινητικότητα και μεταφορές (T.06)

1 042

0,8 %

Περιφερειακή πολιτική (T.13)

32 911

25,4 %

Ενέργεια (T.32)

889

0,7 %

Κεφάλαιο 6: Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις

10 299

8,0 %

Απασχόληση και κοινωνικες υποθέσεις (T.04)

10 299

8,0 %

Κεφάλαιο 7: Εξωτερικές σχέσεις, ανθρωπιστική βοήθεια και διεύρυνση

6 201

4,8 %

Εξωτερικές σχέσεις (T.19)

3 156

2,4 %

Ανάπτυξη και σχέσεις με τα κράτη ΑΚΕ (T.21)

1 175

0,9 %

Διεύρυνση (T.22)

835

0,6 %

Ανθρωπιστική βοήθεια (T.23)

1 035

0,8 %

Κεφάλαιο 8: Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές

10 591

8,2 %

Οικονομικές και χρηματοδοτικές υποθέσεις (T.01)

319

0,2 %

Επιχειρήσεις (T.02)

1 213

0,9 %

Ανταγωνισμός (T.03)

0

0,0 %

Έρευνα (T.08)

4 283

3,3 %

Κοινωνία της πληροφορίας και μέσα επικοινωνίας (T.09)

1 357

1,0 %

Άμεση έρευνα (T.10)

89

0,1 %

Εσωτερική αγορά (T.12)

34

0,0 %

Εκπαίδευση και πολιτισμός (T.15)

2 283

1,8 %

Επικοινωνία (T.16)

134

0,1 %

Χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης (T.18)

868

0,7 %

Εμπόριο (T.20)

11

0,0 %

Κεφάλαιο 9: Διοικητικές και λοιπές δαπάνες

9 777

7,6 %

Κοινοβούλιο (Τμ. I)

1 580

1,2 %

Συμβούλιο (Τμ. II)

547

0,4 %

Επιτροπή (Τμ. III)

6 264

4,8 %

Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Τμ. IV)

334

0,3 %

Ελεγκτικό Συνέδριο (Τμ. V)

137

0,1 %

Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (Τμ. VI)

126

0,1 %

Επιτροπή των Περιφερειών (Τμ. VII)

91

0,1 %

Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής (Τμ. VIII)

9

0,0 %

Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων (Τμ. IX)

7

0,0 %

Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (Τμ. X)

682

0,5 %

Γενικό σύνολο

129 395

100,0 %

1.10.

Το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα έσοδα (130 000 εκατομμύρια ευρώ) (7) και οι πληρωμές (9 777 εκατομμύρια ευρώ) για την ομάδα πολιτικής Διοικητικές και λοιπές δαπάνες δεν περιείχαν ουσιώδη σφάλματα και ότι τα εξετασθέντα συστήματα εποπτείας και ελέγχου υπήρξαν αποτελεσματικά (βλέπε πίνακα 1.2 , καθώς και σημεία 2.35 έως 2.36 και 9.30 έως 9.32). Οι αναλήψεις υποχρεώσεων σε όλες τις ομάδες πολιτικής επίσης δεν περιείχαν ουσιώδη σφάλματα.

 

1.11.

Το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ομάδα πολιτικής Εξωτερικές σχέσεις, βοήθεια και διεύρυνση (6 201 εκατομμύρια ευρώ) δεν περιείχε ουσιώδη σφάλματα και ότι τα εξετασθέντα συστήματα εποπτείας και ελέγχου υπήρξαν μερικώς αποτελεσματικά. Εντούτοις, οι ενδιάμεσες και οι τελικές πληρωμές περιείχαν ουσιώδη σφάλματα (βλέπε πίνακα 1.2 και σημεία 7.26 έως 7.27).

1.11.

Η Επιτροπή έχει σχεδιάσει τους ελέγχους της με τέτοιο τρόπο ώστε να καλύπτει τον πλήρη κύκλο ζωής των πολυετών έργων της. Πιστεύει ότι τα εν λόγω εποπτικά και ελεγκτικά συστήματα είναι αποτελεσματικά και ότι βελτιώνονται σημαντικά κάθε χρόνο.

1.12.

Το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι ακόλουθες ομάδες πολιτικής περιείχαν ουσιώδη σφάλματα: Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη [αποδοθείσες δαπάνες ύψους 43 801 εκατομμυρίων ευρώ (8)], Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία [αποδοθείσες δαπάνες ύψους 13 310 εκατομμυρίων ευρώ (8)], Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές [αποδοθείσες δαπάνες ύψους 33 373 εκατομμυρίων ευρώ (8)], Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις [αποδοθείσες δαπάνες ύψους 10 171 εκατομμυρίων ευρώ (8)] και, τέλος, Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές (πληρωμές ύψους 10 591 εκατομμυρίων ευρώ). Επιπλέον, το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, όσον αφορά τις ανωτέρω ομάδες πολιτικής, τα εξετασθέντα συστήματα εποπτείας και ελέγχου υπήρξαν μερικώς αποτελεσματικά (βλέπε πίνακα 1.2 , καθώς και σημεία 3.42 έως 3.43, 4.51 έως 4.52, 5.70 έως 5.71, 6.27 έως 6.28 και 8.37 έως 8.38).

1.13.

Το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι πληρωμές περιείχαν, στο σύνολό τους, ουσιώδη σφάλματα και ότι τα εξετασθέντα συστήματα εποπτείας και ελέγχου που αφορούν τις πληρωμές υπήρξαν, εν γένει, μερικώς αποτελεσματικά (βλέπε πίνακα 1.2 ).

1.12-1.13.

Σε σχέση με τη Γεωργία: Αγορά και Άμεση Στήριξη, η Επιτροπή θεωρεί ότι το πιθανότερο σφάλμα που προσδιόρισε το Ελεγκτικό Συνέδριο για το οικονομικό έτος 2011 ναι μεν παρουσιάζει ελαφρά αύξηση σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, αλλά παραμένει εντός των φυσιολογικών ορίων στατιστικής διακύμανσης από έτος σε έτος, και δεν σημαίνει υποβάθμιση της συνολικής ποιότητας της διαχείρισης και του ελέγχου των δαπανών από τα κράτη μέλη. Η Επιτροπή θεωρεί ότι τα ποσοστά σφάλματος που προσδιόρισε το Συνέδριο, συνυπολογίζοντας τα τελευταία έτη, παρέχουν αξιόπιστες αποδείξεις ότι το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος για το ΕΓΤΕ είναι σχετικά κοντά στο όριο σημαντικότητας του 2 %. Όσον αφορά την αγροτική ανάπτυξη, το επίπεδο των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών, όπως αυτό εκτιμήθηκε από την ίδια την Επιτροπή με βάση τις στατιστικές ελέγχου που υπέβαλαν τα κράτη μέλη το 2011, δείχνει υποβάθμιση της κατάστασης. Αυτό οδήγησε τον γενικό διευθυντή της ΓΔ AGRI να διατυπώσει επιφύλαξη στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων για το 2011. Η κατάσταση προτείνεται να αντιμετωπιστεί με τη λήψη διαφόρων διορθωτικών μέτρων. Όσον αφορά τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου που εφαρμόζονται στον τομέα της γεωργίας, η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι το ΟΣΔΕ, στο οποίο αναλογεί το 91 % του συνόλου των δαπανών του ΕΓΤΕ, είναι γενικά αποτελεσματικό σύστημα ελέγχου για τον περιορισμό του κινδύνου σφάλματος ή παράτυπων δαπανών, και επιθυμεί να υπενθυμίσει ότι ο εναπομένων κίνδυνος για τον προϋπολογισμό της ΕΕ καλύπτεται επαρκώς από τη διαδικασία εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση. Βλέπε απαντήσεις στα σημεία 3.10, 3.14-3.15, 3.42, 4.10, 4.43, 4.51 και 4.52.

Το συνολικό πιθανότερο σφάλμα για την Περιφερειακή Πολιτική, τις Μεταφορές, την Ενέργεια και την Απασχόληση και τις Κοινωνικές Υποθέσεις, όπως φαίνεται στον πίνακα 1.3, μειώνεται σημαντικά σε σύγκριση με το 2010, από 7,7 % σε 5,1 %. Επίσης, για τρίτο κατά σειρά έτος, το επίπεδο σφάλματος για κάθε μέρος της πρώην ομάδας πολιτικής Συνοχή, Ενέργεια και Μεταφορές (ΠΠΣ 6,0 % για Περιφερειακή Πολιτική, Ενέργεια και Μεταφορές και 2,2 % για Απασχόληση) παραμένει πολύ κάτω από τα επίπεδα που αναφέρθηκαν από το Συνέδριο στην περίοδο 2006-2008. Η θετική αυτή εξέλιξη προκύπτει από τις ενισχυμένες διατάξεις ελέγχου για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, από την αυστηρή πολιτική διακοπών/αναστολών που εφαρμόζει η Επιτροπή όταν διαπιστώνονται ελλείψεις, σύμφωνα με το σχέδιο δράσης της για το 2008, και από τον θετικό αντίκτυπο των μέτρων απλούστευσης που προβλέπονται στους κανονισμούς για την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να εστιάζει τις δράσεις της στα προγράμματα και/ή τα κράτη μέλη που παρουσιάζουν τον υψηλότερο κίνδυνο.

Όσον αφορά την πολιτική στον τομέα της έρευνας και άλλες εσωτερικές πολιτικές, η Επιτροπή θεωρεί ότι, εξεταζόμενα από τη σκοπιά της διαχείρισης —δηλαδή με βάση τη στάθμιση, αφενός, των στόχων της νομιμότητας και κανονικότητας και, αφετέρου, παραμέτρων που σχετίζονται με την αναλογικότητα σε σχέση με τον κίνδυνο και την αποδοτικότητα κόστους των ελέγχων— τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου που εφαρμόζει παρέχουν επαρκή διασφάλιση, λαμβανομένων υπόψη των επιφυλάξεων των κύριων διατακτών.

Τέλος, ιδίως όσον αφορά τις διατάξεις του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στον προϋπολογισμό της ΕΕ [άρθρο 22α παράγραφος 2 στοιχείο στ) του κανονισμού σχετικά με τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων για την εφαρμογή του δημοσιονομικού κανονισμού και άρθρο 28 παράγραφος 2β στοιχείο ζ) του νέου δημοσιονομικού κανονισμού], και ενόψει της προτεινόμενης μείωσης των διαθέσιμων πόρων της και των μέτρων που ελήφθησαν από τα κράτη μέλη, η Επιτροπή θα μελετήσει το κόστος και τα οφέλη των συστάσεων του Συνεδρίου πριν λάβει και/ή προτείνει τα κατάλληλα μέτρα.

Πίνακας 1.2 —   Σύνοψη των διαπιστώσεων του 2011 σχετικά με την κανονικότητα των πράξεων

Ομάδα πολιτικής

Πληρωμές

(σε εκατομμύρια ευρώ)

Αξιολόγηση των ελεγχθέντων συστημάτων εποπτείας και ελέγχου  (39)

Πιθανότερο ποσοστό σφάλματος

(ΠΠΣ)

(%)

Διάστημα εμπιστοσύνης

(%)

Συχνότητα εμφάνισης σφαλμάτων  (40)

(%)

Συμπεράσματα του ελέγχου

Κατώτατο όριο σφάλματος

(ΚΟΣ)

Ανώτατο όριο σφάλματος

(ΑΟΣ)

Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη (38)

43 806 (41)

Μερικώς αποτελεσματικά

2,9  (46)

1,1

4,7

39

Περιέχουν ουσιώδη σφάλματα

Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία (38)

13 305 (42)

Μερικώς αποτελεσματικά

7,7  (47)

4,5

10,9

57

Περιέχουν ουσιώδη σφάλματα

Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές (38)

33 373 (43)

Μερικώς αποτελεσματικά

6,0

3,0

9,0

59

Περιέχουν ουσιώδη σφάλματα

Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις (38)

10 171 (44)

Μερικώς αποτελεσματικά

2,2

0,9

3,4

40

Περιέχουν ουσιώδη σφάλματα

Εξωτερικές σχέσεις, ανθρωπιστική βοήθεια και διεύρυνση

6 201

Μερικώς αποτελεσματικά

1,1

0,0

2,4

33

Δεν περιέχουν ουσιώδη σφάλματα

Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτκές

10 591

Μερικώς αποτελεσματικά

3,0

1,1

4,9

49

Περιέχουν ουσιώδη σφάλματα

Διοικητικές και λοιπές δαπάνες

9 777

Αποτελεσματικά

0,1

0,0

0,3

7

Δεν περιέχουν ουσιώδη σφάλματα

Σύνολο ελεγχθέντος πληθυσμού

127 224 (45)

Μερικώς αποτελεσματικά

3,9  (48)

3,0

4,8

44

Περιέχουν ουσιώδη σφάλματα

Έσοδα

130 000 (49)

Αποτελεσματικά

0,8

0,0

2,4

2

Δεν περιέχουν ουσιώδη σφάλματα

Σύγκριση με τα αποτελέσματα του (των) προηγούμενου(-ων) οικονομικού(-ών) έτους (ετών)

1.14.

Κατά την εκτίμηση του Συνεδρίου, το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος όσον αφορά τις πληρωμές για το οικονομικό έτος 2011 είναι υψηλότερο από το αντίστοιχο για το οικονομικό έτος 2010 στις ακόλουθες ομάδες πολιτικής:

1.14.

Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη και Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία (σε σύγκριση με την παλαιά ομάδα πολιτικής Γεωργία και φυσικοί πόροι).

Για τη Γεωργία: Αγορά και Άμεση Στήριξη, η Επιτροπή θεωρεί ότι η μικρή αύξηση σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος παραμένει εντός των φυσιολογικών ορίων στατιστικής διακύμανσης από το ένα έτος στο άλλο, και δεν σημαίνει υποβάθμιση της συνολικής ποιότητας της διαχείρισης και του ελέγχου των δαπανών από τα κράτη μέλη.

Όσον αφορά την αγροτική ανάπτυξη, η Επιτροπή συμφωνεί ότι υπάρχει υποβάθμιση της κατάστασης, αλλά πιο περιορισμένη από αυτή που ανέφερε το Συνέδριο.

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι το συμπέρασμα του Συνεδρίου αφορά την ομάδα πολιτικής συνολικά, και όχι τις υποομάδες.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι, εξεταζόμενα από τη σκοπιά της διαχείρισης —δηλαδή με βάση τη στάθμιση, αφενός, των στόχων της νομιμότητας και κανονικότητας και, αφετέρου, παραμέτρων που σχετίζονται με την αναλογικότητα σε σχέση με τον κίνδυνο και την αποδοτικότητα κόστους των ελέγχων— τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου που εφαρμόζει παρέχουν επαρκή διασφάλιση, λαμβανομένων υπόψη των επιφυλάξεων των κύριων διατακτών.

Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές.

 

Κατά την εκτίμηση του Συνεδρίου, στις ομάδες πολιτικής Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές και Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις (σε σύγκριση με την παλαιά ομάδα πολιτικής Συνοχή, ενέργεια και μεταφορές) το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος μειώθηκε.

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι, για τρίτο κατά σειρά έτος, το επίπεδο σφάλματος παραμένει πολύ χαμηλότερα από τα επίπεδα που αναφέρθηκαν από το Συνέδριο στην περίοδο 2006-2008. Η θετική αυτή εξέλιξη προκύπτει από τις ενισχυμένες διατάξεις ελέγχου για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013 και την αυστηρή πολιτική διακοπών/αναστολών που εφαρμόζει η Επιτροπή όταν διαπιστώνονται ελλείψεις, σύμφωνα με το σχέδιο δράσης 2008. Όπως εμφαίνεται στον πίνακα 1.3, το συνολικό πιθανότερο ποσοστό σφάλματος για τους τομείς της Περιφερειακής Πολιτικής, των Μεταφορών, της Ενέργειας και της Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων ελαττώθηκε σημαντικά σε σύγκριση με το 2010, από 7,7 % σε 5,1 %.

Για τις άλλες ομάδες πολιτικής (Εξωτερικές σχέσεις, βοήθεια και διεύρυνση και Διοικητικές και λοιπές δαπάνες), κατά την εκτίμηση του Συνεδρίου, το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος παρέμεινε σταθερό (βλέπε πίνακα 1.3 ).

 

1.15.

Λαμβανομένων υπόψη όλων των ανωτέρω στοιχείων, κατά την εκτίμηση του Συνεδρίου, το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος για το σύνολο των πληρωμών παρέμεινε σταθερό σε σύγκριση με το αντίστοιχο για το 2010 (3,9 % το 2011 και 3,7 % το 2010, βλέπε επίσης πίνακα 1.3 και γράφημα 1.1 ) (9). Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι τα δύο πέμπτα περίπου των πράξεων που υποβλήθηκαν σε δειγματοληπτικό έλεγχο περιείχαν σφάλματα (έναντι ενός τρίτου περίπου των πράξεων το 2010). Η συχνότητα εμφάνισης των σφαλμάτων τα οποία εντόπισε το Συνέδριο παρουσιάζει αύξηση για όλες τις ομάδες πολιτικής, εκτός της παλαιάς ομάδας πολιτικής Συνοχή, ενέργεια και μεταφορές και των Διοικητικών και λοιπών δαπανών, ομάδες όπου παρέμεινε σταθερή (βλέπε πίνακα 1.3 ).

1.15.

Αφού έλαβε υπόψη τα σφάλματα σε σχέση με τη νέα αποτίμηση της πολλαπλής συμμόρφωσης στον τομέα της γεωργίας, η Επιτροπή επισημαίνει ότι το πιθανότερο σφάλμα που εκτίμησε το Συνέδριο είναι πολύ κοντά σε αυτό του 2010 παρά ορισμένους αρνητικούς τεχνικούς και διαρθρωτικούς παράγοντες (πολυετή προγράμματα της ΕΕ τα οποία εισέρχονται σε κρίσιμο στάδιο, με όλο και πιο σύνθετες πληρωμές, που κατ’ ανάγκη είναι πιο επιρρεπείς σε σφάλματα).

Πίνακας 1.3 —   Σύγκριση των αποτελεσμάτων του ελέγχου για το 2010 και το 2011

Ομάδα πολιτικής

Πιθανότερο ποσοστό σφάλματος

(ΠΠΣ)

(%)

Διάστημα εμπιστοσύνης

(%)

Συχνότητα εμφάνισης σφαλμάτων

(%)

Συμπεράσματα του ελέγχου

Κατώτατο όριο σφάλματος

(ΚΟΣ)

Ανώτατο όριο σφάλματος

(ΑΟΣ)

2010

2011

2010

2011

2010

2011

2010

2011

2010

2011

Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη

2,3

4,0 (50)

2,9

0,8

2,5

1,1

3,8

5,6

4,7

37

48

39

Περιέχει ουσιώδη σφάλματα

Περιέχει ουσιώδη σφάλματα

Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία

7,7

4,5

10,9

57

Περιέχει ουσιώδη σφάλματα

Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές

7,7

5,1 (50)

6,0

4,7

7,9

3,0

10,7

7,1

9,0

49

50

59

Περιέχει ουσιώδη σφάλματα

Περιέχει ουσιώδη σφάλματα

Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις

2,2

0,9

3,4

40

Περιέχει ουσιώδη σφάλματα

Εξωτερικές σχέσεις, ανθρωπιστική βοήθεια και διεύρυνση

1,7

1,1

0,1

0,0

3,3

2,4

23

33

Δεν περιέχει ουσιώδη σφάλματα

Δεν περιέχει ουσιώδη σφάλματα

Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτκές

1,4

3,0

0,6

1,1

2,1

4,9

39

49

Δεν περιέχει ουσιώδη σφάλματα

Περιέχει ουσιώδη σφάλματα

Διοικητικές και λοιπές δαπάνες

0,4

0,1

0,0

0,0

1,1

0,3

7

7

Δεν περιέχει ουσιώδη σφάλματα

Δεν περιέχει ουσιώδη σφάλματα

Συνολικός ελεγχθείς πληθυσμός

3,7

3,9  (51)

2,6

3,0

4,8

4,8

36

44

Περιέχει ουσιώδη σφάλματα

Περιέχει ουσιώδη σφάλματα

Έσοδα

0,0

0,8

ά.α.

0,0

ά.α.

2,4

ά.α.

2

Δεν περιέχει ουσιώδη σφάλματα

Δεν περιέχει ουσιώδη σφάλματα

Image

Αξιοπιστία των θέσεων της Επιτροπής

Εισαγωγή

1.16.

Σύμφωνα με το άρθρο 317 της ΣΛΕΕ, η Επιτροπή φέρει την τελική ευθύνη για την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ. Ακρογωνιαίος λίθος του εφαρμοζόμενου από την Επιτροπή συστήματος διαχείρισης των κονδυλίων της ΕΕ, το οποίο εφαρμόζει επί του παρόντος η Επιτροπή [και το οποίο αναθεωρήθηκε εκ βάθρων στο πλαίσιο μεταρρύθμισης που άρχισε τον Απρίλιο του 2000 (10), ως απάντηση σε ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (11)], είναι η ευθύνη των γενικών διευθυντών, οι οποίοι οφείλουν να καθιερώσουν αποτελεσματικά συστήματα εποπτείας και ελέγχου τα οποία να ανταποκρίνονται σε προκαθορισμένα πρότυπα (12).

 

1.17.

Κάθε γενικός διευθυντής της Επιτροπής συντάσσει ετησίως έκθεση δραστηριοτήτων η οποία αφορά την εκτέλεση των καθηκόντων του (13). Η εν λόγω έκθεση συνοδεύεται από δήλωση η οποία αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στο κατά πόσον οι πόροι χρησιμοποιήθηκαν σύμφωνα με τον προβλεπόμενο σκοπό τους, καθώς και στο κατά πόσον οι ελεγκτικές διαδικασίες διασφαλίζουν τη νομιμότητα και κανονικότητα των πράξεων. Σε περίπτωση κατά την οποία ο γενικός διευθυντής εντοπίσει σημαντικά προβλήματα ως προς τα προαναφερόμενα, μπορεί να περιλάβει στη δήλωσή του επιφύλαξη.

 

1.18.

Η Επιτροπή αναλαμβάνει την πολιτική ευθύνη της διαχείρισης που ασκούν οι γενικοί διευθυντές της μέσω της συγκεφαλαιωτικής έκθεσης. Η εν λόγω έκθεση αντλεί στοιχεία από τις θέσεις τις οποίες διατυπώνουν οι γενικοί διευθυντές στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων τους, καθώς και από άλλες πηγές, όπως η συνολική γνώμη του εσωτερικού ελεγκτή. Επίσης, η έκθεση περιγράφει τα μέτρα που λαμβάνει η Επιτροπή για την αντιμετώπιση των ανεπαρκειών σε επίπεδο διαχείρισης και ελέγχου.

 

Ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων και δηλώσεις των γενικών διευθυντών  (14)

Αύξηση του αριθμού των πληρωμών που αποτελούν αντικείμενο επιφύλαξης

1.19.

Μολονότι όλοι οι γενικοί διευθυντές δήλωσαν ότι οι εφαρμοζόμενες ελεγκτικές διαδικασίες παρέχουν τις αναγκαίες εγγυήσεις όσον αφορά την κανονικότητα των πράξεων, ο αριθμός των γενικών διευθύνσεων ή υπηρεσιών οι οποίες διατύπωσαν μία ή περισσότερες επιφυλάξεις αυξήθηκε σε 16 το 2011 (έναντι 13 το 2010). Το 2011 ο συνολικός αριθμός των επιφυλάξεων αυξήθηκε σε 27 (έναντι 17 το 2010), η πλειονότητα των οποίων, όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, αφορούσε αδυναμίες σχετικές με την κανονικότητα των πράξεων. Οι εκτιμώμενες συνολικές δημοσιονομικές επιπτώσεις των επιφυλάξεων αυξήθηκαν σε 1 959 εκατομμύρια ευρώ, ήτοι στο 1,5 % των πληρωμών που πραγματοποιήθηκαν το 2011 (έναντι 423 εκατομμυρίων ευρώ ή 0,3 % το 2010) (βλέπε πίνακα 1.4 και κεφάλαια 2 έως 9).

 

Πίνακας 1.4 —   Επιφυλάξεις που διατυπώθηκαν από τις γενικές διευθύνσεις της Επιτροπής για το 2011

(σε εκατομμύρια ευρώ)

ΓΔ/Υπηρεσίες  (52)

Επιφυλάξεις

Σύνολο πληρωμών για δραστηριότητες στο πλαίσιο του ΠΒΔ  (53)

Δημοσιονομικές επιπτώσεις των επιφυλάξεων  (54)

AGRI

1 —

Σοβαρές αδυναμίες στο ΟΣΔΕ στη Βουλγαρία και την Πορτογαλία

Κίνδυνος προσβολής της φήμης

2 —

Δαπάνες αγροτικής ανάπτυξης

12 292,02

278,00

3 —

Αδυναμίες στην εποπτεία και τον έλεγχο των πιστοποιημένων βιολογικών προϊόντων

Κίνδυνος προσβολής της φήμης

BUDG

1 —

Αμφιβολίες ως προς την αξιοπιστία των διαδικασιών και του συστήματος εκκαθάρισης των λογαριασμών και λογιστικής που εφαρμόζονται στο Βέλγιο, καθώς και σχετικά με την ορθότητα των ποσών ΠΙΠ που μεταβιβάζονται στον προϋπολογισμό της ΕΕ

Δεν υπάρχει εκτίμηση

CLIMA

1 —

Σοβαρή αδυναμία σε επίπεδο ασφάλειας η οποία εντοπίστηκε στα εθνικά μητρώα στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας εκπομπών (ΣΕΕ) μετά από επιθέσεις στον κυβερνοχώρο σε πολλά κράτη μέλη το 2010 και το 2011

Κίνδυνος προσβολής της φήμης

COMM

1 —

Πιθανή μη συμμόρφωση με την ισχύουσα νομοθεσία περί δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας

Δεν υπάρχει εκτίμηση

EACEA

Σημαντικότητα της δυνητικής ζημίας για το 2011 η οποία προκύπτει από τα ποσοστά σφάλματος στις επιχορηγήσεις που καταβλήθηκαν το 2011 στο πλαίσιο του προϋπολογισμού του προγράμματος LLP (2007-2013)

1 189,68

4,26

EMPL

1 —

Αδυναμίες των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου (περίοδος 2007-2013) για ορισμένα ΕΠ στο πλαίσιο του ΕΚΤ στο Βέλγιο, την Τσεχική Δημοκρατία, τη Γερμανία, την Ισπανία, την Ιταλία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία και το Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και για το πρόγραμμα που εφαρμόζεται στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας στο πλαίσιο της συνιστώσας IV του ΙΡΑ, τα οποία δεν αποτέλεσαν αντικείμενο επαρκών ελέγχων και διορθωτικών μέτρων εκ μέρους των εθνικών αρχών

9 529,27

58,70

2 —

Αδυναμίες των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου (περίοδος 2000-2006) για ορισμένα ΕΠ στο πλαίσιο του ΕΚΤ στη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία, τα οποία δεν αποτέλεσαν αντικείμενο επαρκών ελέγχων και διορθωτικών μέτρων εκ μέρους των εθνικών αρχών

437,04

0,00

ENER

1 —

Εναπομένον ποσοστό σφάλματος όσον αφορά την ακρίβεια των δηλώσεων δαπανών στο πλαίσιο των συμβάσεων του 6ου ΠΠ

25,79

1,15

2 —

Εναπομένον ποσοστό σφάλματος όσον αφορά την ακρίβεια των δηλώσεων δαπανών στο πλαίσιο των συμβάσεων του 7ου ΠΠ

133,43

5,26

ENTR

1 —

Ακρίβεια των δηλώσεων δαπανών στο πλαίσιο του 6ου ΠΠ

4,17

0,154

2 —

Ακρίβεια των δηλώσεων δαπανών στο πλαίσιο του 7ου ΠΠ

419,65

0,932

3 —

Αξιοπιστία των χρηματοοικονομικών πληροφοριών που παρέχει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) σχετικά με την από κοινού υλοποίηση της διαστημικής διάστασης της GMES και την εφαρμογή των προγραμμάτων EGNOS και Galileo

Δεν υπάρχει εκτίμηση

HOME

1 —

Εναπομένον ποσοστό σφάλματος στον πληθυσμό των μη ελεγχθεισών επιχορηγήσεων στο πλαίσιο των προγραμμάτων υπό ΠΒΔ «Ασφάλεια και διασφάλιση των ελευθεριών»

132,90

3,09

2 —

Συνεχιζόμενος κίνδυνος καθυστέρησης του σχεδίου SIS II

Κίνδυνος προσβολής της φήμης

INFSO

1 —

Ακρίβεια των δηλώσεων δαπανών στο πλαίσιο των συμφωνιών επιχορήγησης του 7ου ΠΠ

1 217,06

22,60

MARE

1 —

Συστήματα διαχείρισης και ελέγχου στο πλαίσιο των ΕΠ του ΧΜΠΑ στη Γερμανία (στόχος 1)

Κίνδυνος προσβολής της φήμης

2α —

Συστήματα διαχείρισης και ελέγχου στο πλαίσιο των προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αλιείας στην Τσεχική Δημοκρατία, την Ισπανία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία

444,12

9,11

2β —

Επιλεξιμότητα των δαπανών για επενδύσεις επί σκαφών

10,71

MOVE

1 —

Ακρίβεια των δηλώσεων δαπανών στο πλαίσιο στο πλαίσιο των συμβάσεων του 6ου ΠΠ

19,29

0,86

2 —

Ακρίβεια των δηλώσεων δαπανών στο πλαίσιο στο πλαίσιο των συμβάσεων του 7ου ΠΠ

39,68

1,23

REA

Ακρίβεια των δηλώσεων δαπανών η οποία έχει επιπτώσεις επί της χορηγηθείσας από την ΕΕ χρηματοδότησης για θέματα που άπτονται της έρευνας για το διάστημα και την ασφάλεια και τα οποία περιλαμβάνονται στο ειδικό πρόγραμμα «Συνεργασία» στο πλαίσιο του 7ου ΠΠ

423,82

3,63

REGIO

1 —

Συστήματα διαχείρισης και ελέγχου στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ, του Ταμείου Συνοχής και του ΙΡΑ (περίοδος 2007-2013) στη Βουλγαρία, την Τσεχική Δημοκρατία, τη Γερμανία, την Εσθονία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, τις Κάτω Χώρες, την Αυστρία, την Πολωνία, τηΣλοβενία, τη Σλοβακία και το Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και στο πλαίσιο των προγραμμάτων εδαφικής συνεργασίας

30 072,77

1 427,00

2 —

Συστήματα διαχείρισης και ελέγχου στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ, του Ταμείου Συνοχής και του ΙΡΑ (περίοδος 2000-2006) στη Γερμανία, την Ιρλανδία, την Ισπανία, την Ιταλία και την Ουγγαρία, καθώς και στο πλαίσιο διασυνοριακών προγραμμάτων

Κίνδυνος προσβολής της φήμης

RTD

1 —

Ακρίβεια των δηλώσεων δαπανών στο πλαίσιο των επιχορηγήσεων του 6ου ΠΠ

517,11

20,56

2 —

Ακρίβεια των δηλώσεων δαπανών στο πλαίσιο των επιχορηγήσεων του 7ου ΠΠ

3 765,16

100,80

SANCO

1 —

Ακρίβεια των δηλώσεων δαπανών των κρατών μελών στο πλαίσιο των προγραμμάτων εξάλειψης και παρακολούθησης των ζωικών ασθενειών στον τομέα της πολιτικής τροφίμων και ζωοτροφών

248,04

10,70

Σύνολο

60 910,98

1 958,74

1.20.

Η αύξηση του αριθμού των επιφυλάξεων, των εμπλεκόμενων γενικών διευθύνσεων και των εκτιμώμενων δημοσιονομικών επιπτώσεων απηχούν την αναγνώριση, εκ μέρους των γενικών διευθυντών, της ύπαρξης υψηλού κινδύνου σφάλματος σε ορισμένους τομείς, όπως η αγροτική ανάπτυξη, η συνοχή ή το 7ο πρόγραμμα-πλαίσιο (7ο ΠΠ). Επίσης, το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει τα αποτελέσματα ελέγχου του Συνεδρίου για το οικονομικό έτος 2011 (βλέπε σημεία 1.10 έως 1.15).

1.20.

Η Επιτροπή έχει περιλάβει την ανάλυσή της όσον αφορά τα διάφορα αίτια που προκαλούν την εν λόγω αύξηση, στη συγκεφαλαιωτική έκθεση για το 2011. Τα αίτια αυτά περιγράφονται σε γενικές γραμμές στο σημείο 1.27 κατωτέρω. Για την Περιφερειακή Πολιτική, η αύξηση του αριθμού των επιφυλάξεων οφείλεται κυρίως στην εφαρμογή αυστηρότερης μεθοδολογίας, ιδίως με την εκτίμηση του σωρευτικού εναπομένοντος κινδύνου, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις που διατύπωσε το Συνέδριο στις προηγούμενες ετήσιες εκθέσεις του. Για το πρώτο έτος, όταν ο σωρευτικός εναπομένων κίνδυνος υπερβαίνει το 2 %, τα προγράμματα τίθενται «υπό επιφύλαξη».

Εκτιμήσεις του «εναπομένοντος ποσοστού σφάλματος» εκ μέρους της Επιτροπής

1.21.

Κάθε γενική διεύθυνση υποχρεούται να προβαίνει σε εκτίμηση του βαθμού στον οποίο οι πράξεις εξακολουθούν να περιέχουν σφάλματα ακόμη και μετά την εφαρμογή των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου. Αυτό μπορεί να γίνει με τον υπολογισμό ενός εναπομένοντος ποσοστού σφάλματος. Πρόκειται, με απλά λόγια, για το ποσοστό σφάλματος που προκύπτει από την εξέταση αντιπροσωπευτικού δείγματος πράξεων, μειωμένο κατά τις τυχόν διορθώσεις οι οποίες πραγματοποιούνται μετά την εφαρμογή των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου. Εάν το εναπομένον ποσοστό σφάλματος υπερβαίνει το 2 %, ο γενικός διευθυντής οφείλει να διατυπώσει επιφύλαξη στη δήλωση η οποία περιλαμβάνεται στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων.

1.21.

Η εξέταση αντιπροσωπευτικού δείγματος των πράξεων απαιτεί συνήθως μια ελεγκτική προσπάθεια που υπερβαίνει τις δυνατότητες των γενικών διευθύνσεων και υπηρεσιών εκτός των τεσσάρων κύριων τομέων δαπανών (Γεωργία, Διαρθρωτικά Ταμεία, Εξωτερική Βοήθεια και Έρευνα). Οι πάγιες οδηγίες της ετήσιας έκθεσης δραστηριοτήτων (ΕΕΔ) παρέχουν λεπτομερείς κατευθυντήριες γραμμές για τον τρόπο παροχής αξιοπιστίας όταν οι διαθέσιμοι δείκτες ελέγχου δεν είναι στατιστικά αντιπροσωπευτικοί του συνόλου των πράξεων. Για την πολιτική συνοχής, οι κανονιστικές διατάξεις προβλέπουν ότι τα κράτη μέλη ελέγχουν αντιπροσωπευτικά δείγματα των πράξεων για τα προγράμματα ή ομάδες προγραμμάτων κάθε έτους. Τα προκύπτοντα ποσοστά σφάλματος, αφού επανεξεταστούν και επιβεβαιωθούν από τις υπηρεσίες της Επιτροπής, χρησιμοποιούνται για τη διαδικασία αξιοπιστίας τους.

1.22.

Η Επιτροπή, στις οδηγίες σχετικά με την κατάρτιση των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων για το 2011, παρείχε για πρώτη φορά στις γενικές διευθύνσεις καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του εναπομένοντος ποσοστού σφάλματος. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη βελτίωση ορισμένων δηλώσεων, ιδίως των προερχόμενων από τις γενικές διευθύνσεις του τομέα της συνοχής (βλέπε σημεία 5.66 και 6.25), της Γενικής Διεύθυνσης Έρευνας και Καινοτομίας και της Γενικής Διεύθυνσης Κοινωνίας των Πληροφοριών και Μέσων Ενημέρωσης (βλέπε σημεία 8.35 έως 8.36). Εντούτοις, το Συνέδριο εντόπισε αδυναμίες τόσο στις ίδιες τις οδηγίες όσο και στον τρόπο εφαρμογής τους. Ορισμένες γενικές διευθύνσεις παρείχαν ασαφείς πληροφορίες ή/και υποεκτίμησαν το εναπομένον ποσοστό σφάλματος, γεγονός που σημαίνει ότι είτε δεν διατύπωσαν επιφυλάξεις είτε υποτίμησαν τη σοβαρότητά τους (15). Παραδείγματος χάριν:

1.22.

Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι αναγνωρίζεται η βελτιωμένη καθοδήγησή της ως ανταπόκριση στις συστάσεις που διατύπωσε το Ελεγκτικό Συνέδριο στην ετήσια έκθεσή του για το 2010.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι ΓΔ που αναφέρθηκαν από το Ελεγκτικό Συνέδριο ακολούθησαν τις οδηγίες και διατύπωσαν τις δέουσες επιφυλάξεις.

οι οδηγίες δεν διευκρίνιζαν επαρκώς τι έπρεπε να γίνει στην περίπτωση κατά την οποία δεν ήταν δυνατός ο υπολογισμός αξιόπιστου εναπομένοντος ποσοστού σφάλματος,

Οι οι οδηγίες ΕΕΔ περιλαμβάνουν συγκεκριμένη, βήμα προς βήμα καθοδήγηση ως προς τον τρόπο δράσης σε περίπτωση που οι πληροφορίες αυτές δεν είναι διαθέσιμες.

κατά τον υπολογισμό ελήφθησαν υπόψη ποσά τα οποία, ωστόσο, λόγω μεγάλων καθυστερήσεων, δεν είχαν εισπραχθεί ούτε είχαν άλλως ανακτηθεί,

Σύμφωνα με τις υποδείξεις της Επιτροπής, μόνον οι δημοσιονομικές διορθώσεις που αποφασίστηκαν επισήμως από τις εθνικές αρχές και καταχωρήθηκαν από τις αρχές πιστοποίησης στα βιβλία τους λήφθηκαν υπόψη κατά τον υπολογισμό του εναπομένοντος ποσοστού σφάλματος. Εφόσον οι προϋποθέσεις αυτές πληρούνται, η Επιτροπή διασφαλίζει ότι όλες οι δημοσιονομικές διορθώσεις αφαιρούνται από την επόμενη αίτηση πληρωμής που υποβάλλεται από τις αρμόδιες αρχές.

για τον υπολογισμό του εναπομένοντος ποσοστού σφάλματος ελήφθησαν υπόψη διάφορα είδη διορθωτικών μέτρων (δημοσιονομικές διορθώσεις/αποσύρσεις και ανακτήσεις), παρά τις μεταξύ τους εγγενείς διαφορές (16). Επιπλέον, βάσει των σχετικών οδηγιών, στον υπολογισμό μπορούσαν να περιληφθούν και οι αναστολές.

Η Επιτροπή συμφωνεί ότι οι αναστολές δεν θα πρέπει να περιληφθούν στον υπολογισμό του εναπομένοντος ποσοστού σφάλματος και όλες οι γενικές διευθύνσεις πράττουν ανάλογα.

1.23.

Το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το εναπομένον ποσοστό σφάλματος δεν συνιστά ακόμη αξιόπιστο δείκτη του βαθμού στον οποίο οι πράξεις εξακολουθούν να περιέχουν σφάλματα.

1.23.

Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι είναι σκόπιμη η ευρύτερη και πιο συνεκτική χρήση του δείκτη εναπομένοντος ποσοστού σφάλματος (ΕΠΣ). Ωστόσο, υπενθυμίζει ότι η χρήση του δεν πρόκειται να είναι ούτε αποκλειστική ούτε καθολική. Οι περισσότερες ΓΔ και υπηρεσίες θα εξακολουθήσουν να βασίζονται σε άλλους δείκτες για να εκτιμήσουν το ποσό που διακυβεύεται. Οι γενικές διευθύνσεις μεσαίου μεγέθους, ιδιαίτερα, θα αντιμετωπίσουν δυσμενείς αναλογίες όσον αφορά την αποδοτικότητα κόστους των ελέγχων.

Συγκεφαλαιωτική έκθεση της Επιτροπής

1.24.

Η Επιτροπή, στην εισαγωγή της συγκεφαλαιωτικής έκθεσης (17), αναλαμβάνει τη συνολική πολιτική ευθύνη της διαχείρισης του προϋπολογισμού της ΕΕ, βασιζόμενη κατά κύριο λόγο στις διασφαλίσεις που παρέχουν και τις επιφυλάξεις που διατυπώνουν οι γενικοί διευθυντές και οι προϊστάμενοι υπηρεσιών στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων.

 

1.25.

Οι κύριες πηγές της συγκεφαλαιωτικής έκθεσης της Επιτροπής είναι οι ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι όλες τους παρέχουν εύλογη διασφάλιση όσον αφορά την κανονικότητα των σχετικών πράξεων. Το Συνέδριο διαπίστωσε βελτιώσεις σε ορισμένες ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων, οι οποίες αναγνωρίζουν την ύπαρξη υψηλού κινδύνου σφάλματος και παρέχουν ποσοτικούς δείκτες για τη μέτρηση της κανονικότητας των πράξεων (βλέπε σημεία 1.20 και 1.22). Ωστόσο, το Συνέδριο υπογραμμίζει ότι ζητήματα τα οποία είχαν επισημανθεί στο παρελθόν παραμένουν ανεπίλυτα (βλέπε σημείο 1.22 και παράρτημα 1.2 , σημείο 2).

1.25.

Βλέπε απάντηση της Επιτροπής στο σημείο 1.22 και παράρτημα 1.2 σημείο 2.

1.26.

Επίσης, η συγκεφαλαιωτική έκθεση αντλεί στοιχεία από τη δεύτερη συνολική γνώμη του εσωτερικού ελεγκτή της Επιτροπής. Η γνώμη αυτή στηρίζεται, αφενός, στις εργασίες που πραγματοποίησαν τόσο η υπηρεσία εσωτερικού ελέγχου όσο και τα κλιμάκια εσωτερικού ελέγχου κατά την περίοδο 2009-2011 και, αφετέρου, στη διασφάλιση που παρείχαν τα ανώτερα διοικητικά στελέχη στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων για το 2011. Η εν λόγω συνολική γνώμη, συγκρινόμενη με την αντίστοιχη του παρελθόντος έτους, παρουσιάζεται βελτιωμένη διότι παρέχει λεπτομερέστερα στοιχεία σχετικά με τα θέματα που πραγματεύεται. Η γνώμη παραμένει θετική και, στις περισσότερες περιπτώσεις, βασίζεται επί των ίδιων επιφυλάξεων οι οποίες περιέχονται στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων. Το Συνέδριο φρονεί ότι τα ζητήματα τα οποία, κατά τη γνώμη του εσωτερικού ελεγκτή, χρήζουν περαιτέρω προσοχής, όπως οι αδυναμίες στον τομέα της εξωτερικής βοήθειας (18), πρέπει να τυγχάνουν της δέουσας αντιμετώπισης από τις εμπλεκόμενες γενικές διευθύνσεις.

1.26.

Ο εσωτερικός ελεγκτής φροντίζει να υπάρχει συνοχή μεταξύ των επιφυλάξεων που περιλαμβάνονται στη συνολική γνώμη του και των επιφυλάξεων που διατύπωσαν οι γενικοί διευθυντές και προϊστάμενοι υπηρεσιών στο πλαίσιο διαλόγου που διεξάγεται από την ολοκλήρωση των ελέγχων του μέχρι την υπογραφή των δηλώσεων αξιοπιστίας. Η γνώμη βασίζεται στις ελεγκτικές εργασίες που διενεργούνται επί τρία έτη σε όλους τους σημαντικούς τομείς.

Όλοι οι κίνδυνοι που τίθενται υπόψη των κύριων διατακτών από τον εσωτερικό ελεγκτή αντιμετωπίζονται κατά τον δέοντα τρόπο από τις σχετικές γενικές διευθύνσεις μέσω της εκπόνησης και της εφαρμογής σχεδίων δράσης που παρακολουθούνται στενά από τους γενικούς διευθυντές και την επιτροπή παρακολούθησης των ελέγχων της Επιτροπής.

1.27.

Η Επιτροπή αναγνωρίζει τον υψηλό κίνδυνο σφάλματος αυξάνοντας τον αριθμό των πληρωμών που αποτελούν αντικείμενο επιφύλαξης (βλέπε σημείο 1.20) και δηλώνει ότι αυτό μπορεί να αποδοθεί σε μια σειρά παραγόντων, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται οι εξής:

ο πολυετής κύκλος εκτέλεσης προχωρά ολοταχώς για τα περισσότερα προγράμματα της περιόδου 2007-2013,

για πολλούς τομείς δαπανών, υπάρχουν πλέον περισσότερο αξιόπιστοι δείκτες όσον αφορά την ποιότητα της δημοσιονομικής διαχείρισης και

παρά τις νέες οδηγίες σχετικά με τους εν λόγω δείκτες, η προχρηματοδότηση δεν επέφερε μείωση του μέσου όρου των ποσοστών σφάλματος που εντοπίζονται στις ενδιάμεσες και τις τελικές πληρωμές.

1.27.

Βλέπε απάντηση της Επιτροπής στο σημείο 1.20.

1.28.

Η Επιτροπή αναγνωρίζει επίσης εν προκειμένω ότι απαιτούνται περαιτέρω βελτιώσεις ώστε η παρουσίαση των στοιχείων σχετικά με την ποιότητα της δημοσιονομικής διαχείρισης να χαρακτηρίζεται από διαφάνεια και προτείνει μέτρα για την επίλυση των προβλημάτων αυτών, όπως:

1.28.

την παρουσίαση, στο πλαίσιο των σχετικών ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων, στοιχείων σχετικά με την εκτέλεση, τα αποτελέσματα και τους σχετικούς ελέγχους όσον αφορά τις δραστηριότητες στο πλαίσιο των χρηματοδοτικών μέσων,

Η τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, η οποία προτάθηκε από την Επιτροπή τον Ιούλιο του 2011, επιβάλλει στις διαχειριστικές αρχές την τυπική απαίτηση να υποβάλουν έκθεση σχετικά με τα χρηματοπιστωτικά μέσα (ΧΜ) στις ετήσιες και στις τελικές εκθέσεις εφαρμογής των επιχειρησιακών προγραμμάτων. Η Επιτροπή θα παράσχει σύνοψη αυτών των στοιχείων στην ΕΕΔ, για την πρόοδο που σημειώθηκε όσον αφορά τη χρηματοδότηση και την εφαρμογή χρηματοπιστωτικών μέσων. Η Επιτροπή θα έχει συντάξει τη σύνοψη έως την 1η Οκτωβρίου 2012.

Επιπλέον, σε συνέχεια των παρατηρήσεων του Συνεδρίου όσον αφορά τις δραστηριότητες των χρηματοπιστωτικών μέσων στην ετήσια έκθεση του 2010, η Επιτροπή διεξήγαγε το 2011 ειδικές ελεγκτικές εργασίες εστιάζοντας σε αυτόν τον τομέα, και υπέβαλε τα αποτελέσματά της στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων της ΓΔ REGIO (σελίδα 73) και της ΓΔ EMPL (σελίδες 45-46). Η Επιτροπή προτίθεται να συνεχίσει κατά το 2012 και τα επόμενα έτη τις ελεγκτικές εργασίες της σε αυτόν τον τομέα.

την παρουσίαση, στο πλαίσιο των σχετικών ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων, δεικτών συναφών προς τις πολυετείς στρατηγικές ελέγχου, όπως γίνεται στον τομέα της συνοχής, και την περαιτέρω εναρμόνιση των κριτηρίων σημαντικότητας που περιλαμβάνονται στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων, μεταξύ των γενικών διευθύνσεων που είναι αρμόδιες για τη συνοχή και των άλλων γενικών διευθύνσεων που είναι αρμόδιες για κονδύλια που υπόκεινται σε επιμερισμένη διαχείριση, και

Δείκτες ΕΕΔ, όπως ο σωρευτικός εναπομένων κίνδυνος που αφορά τις πολυετείς στρατηγικές, θα εναρμονιστούν περαιτέρω, στο μέτρο του δυνατού, με άλλες διαρθρωτικές ενέργειες των γενικών διευθύνσεων.

τις τροποποιήσεις του δημοσιονομικού κανονισμού και των τομεακών κανονισμών που έχει προτείνει για την περίοδο 2014-2020 (επί του παρόντος υπό συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο), με στόχο τη βελτίωση του σχεδιασμού των καθεστώτων χρηματοδότησης, την αντιμετώπιση του κινδύνου σφάλματος, τον περιορισμό των διοικητικών επιβαρύνσεων προς όφελος των δικαιούχων και των λοιπών ενδιαφερομένων, τη μείωση των λειτουργικών εξόδων των ελέγχων και, τέλος, την εξασφάλιση ετήσιων διαχειριστικών δηλώσεων αξιοπιστίας για όλα τα προγράμματα που υπόκεινται σε επιμερισμένη διαχείριση.

Ο στόχος της Επιτροπής είναι να βελτιώσει τις ρυθμίσεις για την περίοδο 2007-2013, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα επαρκή συνέχεια και αποφεύγοντας την πλήρη αναμόρφωση των συστημάτων. Η ενίσχυση του προσανατολισμού προς την επίτευξη αποτελεσμάτων αποτελεί έναν από τους πρωταρχικούς στόχους της Επιτροπής. Ο σχεδιασμός, η υλοποίηση, η παρακολούθηση, η αξιολόγηση καθώς και οι ρυθμίσεις γενικού και λογιστικού ελέγχου έχουν αναπροσαρμοστεί ή επανασχεδιαστεί, ώστε να ενθαρρυνθεί και να διευκολυνθεί όχι μόνο η επίτευξη αλλά και η αποτίμηση αποτελεσμάτων.

1.29.

Το Συνέδριο φρονεί ότι οι πρωτοβουλίες της Επιτροπής για την ενίσχυση της υποχρέωσης λογοδοσίας και τη βελτίωση της διαφάνειας των παρεχόμενων πληροφοριών σχετικά με την ποιότητα της δημοσιονομικής διαχείρισης συνιστούν βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση. Εντούτοις, πρόσφατα το Συνέδριο επεσήμανε ότι, μολονότι οι προτάσεις αυτές θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ενίσχυση της βεβαιότητας ως προς τη νομιμότητα και κανονικότητα των δαπανών, η Επιτροπή δεν έχει διευκρινίσει τον τρόπο με τον οποίο προτίθεται να χρησιμοποιήσει τις πληροφορίες αυτές προκειμένου να εξασφαλίσει μια κατάσταση κατά την οποία οι πράξεις δεν θα περιέχουν ουσιώδη σφάλματα (19).

1.29.

Η πρόταση της Επιτροπής για μία και μόνη αλυσίδα λογικής αξιοπιστίας που θα υποστηρίζει τις ίδιες δηλώσεις διαχείρισης των υπηρεσιών της Επιτροπής —εάν εγκριθεί από τη νομοθετική αρχή— θεωρείται ως σημαντικό βήμα προόδου, δεδομένου ότι αυτό θα εξασφαλίσει αξιοπιστία από όλα τα επίπεδα διαχείρισης όλων των κονδυλίων της ΕΕ.

Οι αρμόδιοι διαχειριστές της Επιτροπής θα λάβουν πλήρως υπόψη τους τις σχετικές δηλώσεις αξιοπιστίας κατά τη χάραξη των ιδίων δηλώσεων διαχείρισης παρέχοντας έτσι, εάν παραστεί ανάγκη, μια στερεά βάση για αξιοπιστία και δράση για την αντιμετώπιση των αδυναμιών των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου.

1.30.

Η διακοπή και η αναστολή των πληρωμών θα μπορούσαν να αποτελέσουν χρήσιμο εργαλείο για την αποτροπή των αδυναμιών που έχουν ως συνέπεια παράτυπες δαπάνες, αλλά τα εν λόγω μέσα πρέπει να συμπληρώνονται από δράσεις διόρθωσης των σφαλμάτων (ήτοι δημοσιονομικές διορθώσεις και ανακτήσεις). Το Συνέδριο φρονεί ότι, κατά την παρουσίαση των αριθμητικών στοιχείων σχετικά με τις δημοσιονομικές διορθώσεις και τις ανακτήσεις, η Επιτροπή οφείλει να τα θέτει εντός του κατάλληλου πλαισίου. Τα σχετικά στοιχεία από τα κράτη μέλη εξακολουθούν να είναι ελλιπή ή να μην έχουν ελεγχθεί ή/και επικυρωθεί πλήρως, ενώ η εγγενής διαφορά και ο αντίκτυπος των δύο αυτών διορθωτικών μέσων εξακολουθεί να μην λαμβάνεται υπόψη καταλλήλως.

1.30.

Η Επιτροπή συμφωνεί ότι μια αυστηρή πολιτική διακοπών και αναστολών είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο για να αποφευχθούν ανεπάρκειες που έχουν ως αποτέλεσμα παράτυπες δαπάνες, όπως καταδεικνύεται στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής [SEC(2011) 1179]. Η Επιτροπή, εάν παραστεί ανάγκη, συμπληρώνει τους εν λόγω μηχανισμούς πρόληψης με αυστηρές δημοσιονομικές διορθώσεις. Η Επιτροπή υπέβαλε έκθεση για τα πρώτα αποτελέσματα του ελέγχου της βάσει ανάλυσης κινδύνου όσον αφορά τη διορθωτική ικανότητα των κρατών μελών στις σχετικές ΕΕΔ, και έχει δώσει λεπτομερείς κατευθυντήριες οδηγίες προς τα κράτη μέλη για τη βελτίωση της υποβολής στοιχείων. Τα αποτελέσματα των συνεχιζόμενων ελέγχων όσον αφορά τα αριθμητικά στοιχεία των κρατών μελών θα χρησιμοποιηθούν για να βελτιωθεί περαιτέρω η καθοδήγηση, εάν παραστεί ανάγκη, και τα κράτη μέλη θα ενημερωθούν για τις ορθές πρακτικές.

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ

1.31.

Στην παρούσα ενότητα αναλύονται ορισμένα από τα βασικά στοιχεία της δημοσιονομικής διαχείρισης για το 2011, ιδίως η εκτέλεση των πιστώσεων του προϋπολογισμού για αναλήψεις υποχρεώσεων και πληρωμές, η χρησιμοποίηση των πιστώσεων πληρωμών στο τέλος του οικονομικού έτους και το επίπεδο των εκκρεμών δημοσιονομικών αναλήψεων υποχρεώσεων («RAL»).

 

Πιστώσεις του προϋπολογισμού για αναλήψεις υποχρεώσεων και πληρωμές

1.32.

Ο προϋπολογισμός της ΕΕ για το 2011 περιελάμβανε πιστώσεις του προϋπολογισμού για αναλήψεις υποχρεώσεων (20), ύψους 142,5 δισεκατομμυρίων ευρώ (21), και πιστώσεις για πληρωμές (22), ύψους 128,3 δισεκατομμυρίων ευρώ (23). Τα όργανα που εκτέλεσαν τον προϋπολογισμό επέδειξαν υψηλά ποσοστά εκτέλεσης: 99,3 % των πιστώσεων για αναλήψεις υποχρεώσεων (το ίδιο με το αντίστοιχο του 2010) και 98,6 % των πιστώσεων για πληρωμές (έναντι 96,6 % το 2010) (24). Οι αναλήψεις υποχρεώσεων, εξαιρουμένων των μεταφορών από το προηγούμενο οικονομικό έτος, ήταν χαμηλότερες των ανώτατων ορίων του δημοσιονομικού πλαισίου κατά 0,1 δισεκατομμύρια ευρώ όσον αφορά τις αναλήψεις υποχρεώσεων και κατά 7,0 δισεκατομμύρια ευρώ όσον αφορά τις πληρωμές, συμπεριλαμβανομένων όλων των αποθεματικών.

 

1.33.

Συνολικά, στο τέλος του 2011, από την εκτέλεση του προϋπολογισμού προέκυψε δημοσιονομικό πλεόνασμα (25) 1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ (έναντι 4,5 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2010), το οποίο θα αντισταθμιστεί, κατ’ αρχήν, κατά την είσπραξη των ιδίων πόρων από τα κράτη μέλη κατά το (τα) επόμενο(-α) οικονομικό(-ά) έτος(-η).

 

1.34.

Ωστόσο, όσον αφορά τα τρία σημαντικότερα ταμεία του υποτομέα 1β, «Συνοχή για τη ανάπτυξη και την απασχόληση», του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου [Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και Ταμείο Συνοχής (ΤΣ)], ο ρυθμός υποβολής αιτήσεων πληρωμών από τα κράτη μέλη επιταχύνθηκε προς το τέλος του έτους. Πράγματι, οι πληρωμές θα μπορούσαν να είναι έως και κατά 5 δισεκατομμύρια ευρώ υψηλότερες, εάν η αυξημένη ανάγκη πόρων είχε προβλεφθεί ορθά και οι απαιτούμενες πιστώσεις πληρωμών είχαν καταστεί διαθέσιμες, παραδείγματος χάριν, με τη μεταφορά μη χρησιμοποιηθέντων σε άλλους τομείς κονδυλίων (26).

1.34.

Κατά γενικό κανόνα, η νομική βάση προβλέπει ότι οι αιτήσεις πληρωμής υποβάλλονται 3 φορές τον χρόνο με τελευταία διαβίβαση στοιχείων έως το τέλος του Οκτωβρίου. Εντούτοις, η διάταξη αυτή δεν είναι υποχρεωτική, και τα κράτη μέλη μπορούν να στείλουν τις αιτήσεις τους μέχρι το τέλος του οικονομικού έτους για να αποφύγουν τις αυτόματες αποδεσμεύσεις, γεγονός που εξηγεί τον υψηλό αριθμό αιτήσεων που διαβιβάζονται στο τέλος του έτους.

Επιπλέον, οι αποφάσεις διακοπών και αναστολών είναι στοιχεία που ελάχιστα μπορούν να ληφθούν υπόψη για την πρόβλεψη των απαιτούμενων πιστώσεων. Οι διακοπές ενδέχεται να διαρκέσουν μέχρι 6 μήνες σύμφωνα με τον κανονισμό. Μετά τη διόρθωση της ανεπάρκειας από τα κράτη μέλη και, εάν παραστεί ανάγκη, την εφαρμογή δημοσιονομικών διορθώσεων, η Επιτροπή αίρει τη διακοπή και, κατά συνέπεια, οι πληρωμές μπορούν να ξαναρχίσουν.

Η Επιτροπή απευθύνθηκε γραπτώς στα κράτη μέλη στις αρχές του 2012 για να τονίσει την ανάγκη να διαβιβάζουν τις περισσότερες απαιτήσεις έως τις 31 Οκτωβρίου. Αυτό θα επιτρέψει στην Επιτροπή να ζητήσει, εκτός της συνολικής μεταβίβασης, διορθωτικό προϋπολογισμό από την αρμόδια αρχή ώστε να αυξήσει τις πιστώσεις πληρωμών για την κάλυψη των αιτήσεων που υποβλήθηκαν, με βάση αιτήσεις πληρωμών που έχουν πραγματικά υποβληθεί και όχι βάσει των προβλέψεων.

Χρησιμοποίηση των πιστώσεων πληρωμών στο τέλος του οικονομικού έτους

1.35.

Το Συνέδριο διαπιστώνει ότι, για ορισμένους τίτλους του προϋπολογισμού, το ποσό των πληρωμών που πραγματοποιήθηκαν τον Δεκέμβριο ήταν δυσανάλογα υψηλό σε σύγκριση με το σύνολο των πληρωμών κατά τη διάρκεια του υπόλοιπου έτους (27). Η συγκέντρωση τόσο σημαντικού μέρους των πληρωμών σε τόσο περιορισμένο χρονικό διάστημα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την αποτελεσματικότητα των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου και να αυξήσει τον κίνδυνο σφάλματος.

1.35.

Η συγκέντρωση των πληρωμών εξαρτάται από τον ρυθμό με τον οποίο τα κράτη μέλη και οι άλλοι δικαιούχοι αποστέλλουν τις απαιτήσεις επιστροφής δαπανών στην Επιτροπή. Η Επιτροπή έχει επίσης την άποψη ότι στο τέλος του έτους δεν παρουσιάζουν όλοι οι τίτλοι προϋπολογισμού που αναφέρονται στην υποσημείωση υψηλό ποσοστό πληρωμών.

Εκκρεμείς δημοσιονομικές αναλήψεις υποχρεώσεων («RAL»)

1.36.

Οι εκκρεμείς δημοσιονομικές αναλήψεις υποχρεώσεων («RAL») (28) οι οποίες δεν έχουν ακόμη πληρωθεί ή/και αποδεσμευθεί (29) αυξήθηκαν κατά 13 δισεκατομμύρια ευρώ (ήτοι κατά 6,7 %) φθάνοντας τα 207 δισεκατομμύρια ευρώ, κυρίως στους τομείς πολιτικής που χρηματοδοτούνται με διαχωριζόμενες πιστώσεις (30), και αντιστοιχούν στο ισότιμο διαχωριζόμενων αναλήψεων υποχρεώσεων 2,3 ετών ή διαχωριζόμενων πληρωμών 2,7 ετών, βάσει του ποσοστού εκτέλεσης για το 2011.

1.37.

Οι περισσότερες εκκρεμείς αναλήψεις υποχρεώσεων αφορούν τη συνοχή (31) (βλέπε γράφημα 1.2 ). Στον τομέα αυτό, οι εκκρεμείς αναλήψεις υποχρεώσεων ανήλθαν σε 136 δισεκατομμύρια ευρώ (32) (65,5 % του συνολικού ποσού) και αντιστοιχούν σε αναλήψεις υποχρεώσεων 2,7 ετών ή σε πληρωμές 3,2 ετών στον εν λόγω τομέα βάσει του ποσοστού εκτέλεσης για το 2011. Η συντριπτική πλειονότητα αυτών των εκκρεμών αναλήψεων υποχρεώσεων (124,6 δισεκατομμύρια ευρώ ή 92 % του συνολικού ποσού) αφορά την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού 2007-2013 (33).

1.36-1.37.

Εκκρεμείς αναλήψεις υποχρεώσεων απορρέουν από τη συνήθη διαχείριση των πολυετών προγραμμάτων και από την αύξηση του συνολικού επιπέδου των νέων αναλήψεων υποχρεώσεων. Όσον αφορά τα διαρθρωτικά ταμεία, το μέγεθος των RAL ελέγχεται βάσει του κανόνα ν + 2 / ν + 3, ο οποίος ορίζεται από τις αντίστοιχες κανονιστικές ρυθμίσεις. Σύμφωνα με τον εν λόγω κανόνα, το προσδοκώμενο επίπεδο των RAL πρέπει να ισοδυναμεί με δύο ή τρία έτη αναλήψεων υποχρεώσεων. Συνεπώς, η κατάσταση των RAL είναι κανονική, όπως φαίνεται στο διάγραμμα 1.2 σε σύγκριση με την κατάσταση των RAL κατά την περίοδο 2000-2006 και τα πρώτα έτη υλοποίησης της περιόδου 2007-2013.

Η ισχύς του δείκτη «ποσοστό εκτέλεσης 2011» είναι σχετική για τις πληρωμές, λόγω της έλλειψης διαθέσιμων πιστώσεων κατά το τέλος του οικονομικού έτους (βλέπε σημείο 1.34 τελευταία φράση).

1.38.

Το σημαντικά υψηλότερο επίπεδο σωρευθεισών εκκρεμών αναλήψεων υποχρεώσεων που προκύπτει για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013 μπορεί να αποδοθεί εν πολλοίς στην καθυστερημένη εφαρμογή των προγραμμάτων (34). Οι πληρωμές μπορούσαν να πραγματοποιηθούν μόνον αφού τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου των κρατών μελών εγκρίνονταν από την Επιτροπή, όπως ορίζουν οι κανονισμοί που διέπουν τα διαρθρωτικά ταμεία. Σύμφωνα με τη διοργανική συμφωνία για δημοσιονομική πειθαρχία και χρηστή δημοσιονομική διαχείριση (35), πρέπει να εξασφαλίζεται ότι οι διατιθέμενες τα προσεχή έτη πιστώσεις πληρωμών επαρκούν για να καλύψουν τη διαρκώς αυξανόμενη διαφορά μεταξύ των εκκρεμών αναλήψεων υποχρεώσεων και των πιστώσεων για πληρωμές (βλέπε επίσης σημείο 1.34).

1.38.

Ο μηχανισμός εκ των προτέρων έγκρισης των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου των κρατών μελών πριν από την εκτέλεση κάθε ενδιάμεσης πληρωμής, ο οποίος εισήχθη για πρώτη φορά για την περίοδο 2007-2013, αποτελεί σημαντική βελτίωση όσον αφορά την εξασφάλιση των πληρωμών της ΕΕ για τη συνοχή. Κατά τη διάρκεια της περιόδου προγραμματισμού, οι απαιτήσεις για την υποβολή της αίτησης πληρωμής τροποποιήθηκαν για τις υποχρεώσεις του 2007 και η διαδικασία κατέστη περισσότερο ευέλικτη για τα μεγάλα έργα. Τα μέτρα αυτά επιβράδυναν τα επίπεδα δαπανών.

Η πλήρης εκτέλεση των διαθέσιμων πιστώσεων από τα διαρθρωτικά ταμεία τόσο το 2010 όσο και το 2011 δείχνει ότι η αύξηση των RAL μπορεί να προκύψει επίσης από έλλειψη διαθέσιμων πιστώσεων του προϋπολογισμού στο τέλος του οικονομικού έτους (βλέπε επίσης σημείο 1.34).

Το επισυναπτόμενο διάγραμμα 1.2 παρέχει αποδεικτικά στοιχεία για την πιθανή απορρόφηση των εκκρεμών αναλήψεων υποχρεώσεων που συσσωρεύτηκαν κατά την περίοδο προγραμματισμού του δημοσιονομικού πλαισίου.

Τέλος, η Επιτροπή συμφωνεί ότι κατά τα επόμενα έτη πρέπει να διατεθούν επαρκείς πιστώσεις πληρωμών. Η Επιτροπή δεσμεύεται να υποβάλει σχέδια προϋπολογισμών που να καλύπτουν το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ εκκρεμών αναλήψεων υποχρεώσεων και πιστώσεων πληρωμών.

Image


(1)  Οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις περιλαμβάνουν τον ισολογισμό, τον λογαριασμό οικονομικού αποτελέσματος, τον πίνακα ταμειακών ροών, την κατάσταση μεταβολών του καθαρού ενεργητικού, καθώς και σύνοψη των κύριων λογιστικών πολιτικών και άλλες επεξηγηματικές σημειώσεις (συμπεριλαμβανομένης της πληροφόρησης κατά τομέα).

(2)  Οι ενοποιημένες εκθέσεις σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού περιλαμβάνουν τις ενοποιημένες εκθέσεις σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού, καθώς και σύνοψη των αρχών του προϋπολογισμού και άλλες επεξηγηματικές σημειώσεις.

(3)  Οι λογιστικοί κανόνες που εγκρίνει ο υπόλογος της Επιτροπής απορρέουν από τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα για τον Δημόσιο Τομέα (International Public Sector Accounting Standards — ΙΡSAS), που εκδίδει η Διεθνής Ομοσπονδία Λογιστών ή, ελλείψει αυτών, από τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα (International Accounting Standards — IAS)/Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (International Financial Reporting Standards — IFRS), που εκδίδει το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων. Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις για το οικονομικό έτος 2011 καταρτίστηκαν (όπως συμβαίνει από το οικονομικό έτος 2005 και εξής) βάσει των εν λόγω λογιστικών κανόνων που εγκρίνει ο υπόλογος της Επιτροπής, με τους οποίους οι αρχές της λογιστικής σε δεδουλευμένη βάση προσαρμόζονται στο ειδικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ οι ενοποιημένες εκθέσεις σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού εξακολουθούν να βασίζονται, πρωτίστως, στις ταμειακές κινήσεις.

(4)  Το ακρωνύμιο προέρχεται από τον γαλλικό όρο «Déclaration d’assurance».

(5)  Βλέπε άρθρο 287 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(6)  Ο κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2002, για τη θέσπιση του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στον γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ L 248 της 16.9.2002, σ. 1), όπως τροποποιήθηκε τελευταία με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1081/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 311 της 26.11.2010, σ. 9) ορίζει ότι οι οριστικοί ενοποιημένοι λογαριασμοί διαβιβάζονται πριν από την 31η Ιουλίου του επόμενου οικονομικού έτους (βλέπε άρθρο 129).

(7)  Όσον αφορά την εμβέλεια του ελέγχου των εσόδων, βλέπε σημεία 2.9 και 2.13.

(8)  Ενδιάμεσες και τελικές πληρωμές βάσει των δηλώσεων δαπανών οι οποίες πραγματοποιήθηκαν σε επίπεδο τελικών αποδεκτών (βλέπε σημεία 3.9, 4.9, 5.27 και 6.12).

(9)  Σε αντίθεση με τα προηγούμενα έτη, η μη εκπλήρωση, εκ μέρους των αποδεκτών πληρωμών στο πλαίσιο της ΚΓΠ, των υποχρεώσεων που επιβάλλει η πολλαπλή συμμόρφωση συμπεριελήφθη στον υπολογισμό του πιθανότερου ποσοστού σφάλματος. Κατά την εκτίμηση του Συνεδρίου, όσον αφορά τις πληρωμές λαμβανόμενες ως σύνολο, τα εντοπισθέντα σφάλματα αντιστοιχούν στο 0,1 % περίπου του πιθανότερου ποσοστού σφάλματος (βλέπε σημείο 3.9 δεύτερη περίπτωση, σημείο 3.13, σημείο 4.9 δεύτερη περίπτωση, και σημεία 4.16 έως 4.18).

(10)  Λευκή Βίβλος «Μεταρρύθμιση της Επιτροπής», COM(2000) 200 final, της 5ης Απριλίου 2000.

(11)  Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 19ης Ιανουαρίου 2000, σχετικά με τις συνέχειες που δόθηκαν στη δεύτερη έκθεση της Επιτροπής Ανεξάρτητων Εμπειρογνωμόνων για τη μεταρρύθμιση της Επιτροπής (ΕΕ C 304 της 24.10.2000, σ. 135).

(12)  Τα πρότυπα εσωτερικού ελέγχου της Επιτροπής είναι εμπνευσμένα σε μεγάλο βαθμό από τις αρχές της COSO, μιας ιδιωτικής εθελοντικής οργάνωσης, σκοπός της οποίας είναι η βελτίωση της ποιότητας της δημοσιονομικής διαχείρισης και της κατάρτισης εκθέσεων μέσω της επαγγελματικής δεοντολογίας, αποτελεσματικών συστημάτων εσωτερικού ελέγχου και της εταιρικής διακυβέρνησης.

(13)  Ο όρος «γενικός διευθυντής» χρησιμοποιείται με την ευρεία έννοια και υποδηλώνει τον εκάστοτε αρμόδιο. Στην πράξη, οι 48 δηλώσεις έχουν υπογραφεί από 1 γενικό γραμματέα, 36 γενικούς διευθυντές, 7 διευθυντές και 4 προϊσταμένους υπηρεσιών.

(14)  Τα περί επιδόσεων ζητήματα που περιλαμβάνονται στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 10.

(15)  Βλέπε σημεία 3.40 έως 3.41, 4.48 έως 4.50, 5.67 έως 5.69, 6.24 έως 6.26 και 7.25.

(16)  Βλέπε σημεία 1.32 έως 1.50 της ετήσιας έκθεσης του Συνεδρίου για το 2009.

(17)  Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και το Ελεγκτικό Συνέδριο — Συγκεφαλαιωτική έκθεση των επιτευγμάτων της Επιτροπής όσον αφορά τη διαχείριση το 2011, COM(2012) 281 final, της 6ης Ιουνίου 2012.

(18)  Οι γενικές διευθύνσεις που είναι αρμόδιες για την εξωτερική βοήθεια δεν διαθέτουν πληροφορίες σχετικά με τη συνολική ποιότητα της δημοσιονομικής διαχείρισης, ωστόσο, δεν διατυπώνεται καμία σχετική επιφύλαξη (βλέπε σημείο 7.25 και σημεία 52 έως 53 της ετήσιας έκθεσης σχετικά με τα ΕΤΑ για το οικονομικό έτος 2011).

(19)  Βλέπε γνώμη αριθ. 6/2010 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικά με πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ C 334 της 10.12.2010, σ. 1).

(20)  Ποσά διαθέσιμα για αναλήψεις υποχρεώσεων κατά το υπό εξέταση οικονομικό έτος, καθώς και για τα επόμενα.

(21)  Το ποσό αυτό περιλαμβάνει πιστώσεις για αναλήψεις υποχρεώσεων μεταφερθείσες από το 2010, ύψους 259 εκατομμυρίων ευρώ, και συνολική αύξηση κατά 284 εκατομμύρια ευρώ των πιστώσεων για αναλήψεις υποχρεώσεων, η οποία προκύπτει από τους επτά διορθωτικούς προϋπολογισμούς που εγκρίθηκαν κατά το 2011. Δεν περιλαμβάνει τα έσοδα για ειδικό προορισμό, τα οποία το 2011 ανέρχονται σε 6,2 δισεκατομμύρια ευρώ όσον αφορά τις αναλήψεις υποχρεώσεων και σε 6,7 δισεκατομμύρια ευρώ όσον αφορά τις πληρωμές. Τα έσοδα για ειδικό προορισμό χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση ειδικών δαπανών [βλέπε άρθρο 18 του δημοσιονομικού κανονισμού — κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002]. Στα έσοδα αυτά συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, οι επιστροφές από την ανάκτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών, τα οποία διατίθενται εκ νέου στο κονδύλιο του προϋπολογισμού από το οποίο προέρχονταν, οι συνεισφορές των μελών της ΕΖΕΣ οι οποίες προσαυξάνουν συγκεκριμένα κονδύλια του προϋπολογισμού και έσοδα προερχόμενα από τρίτους στις περιπτώσεις σύναψης συμφωνιών οι οποίες συνεπάγονται οικονομική συνεισφορά σε δραστηριότητες της ΕΕ.

(22)  Ποσά διαθέσιμα για πληρωμές κατά το υπό εξέταση οικονομικό έτος.

(23)  Το ποσό αυτό περιλαμβάνει πιστώσεις για πληρωμές μεταφερθείσες από το 2010, ύψους 1 582 εκατομμυρίων ευρώ, και συνολική αύξηση κατά 200 εκατομμύρια ευρώ των πιστώσεων για πληρωμές, η οποία προκύπτει από τους επτά διορθωτικούς προϋπολογισμούς που εγκρίθηκαν κατά το 2011.

(24)  Το 2011 οι πιστώσεις για αναλήψεις υποχρεώσεων ήταν υψηλότερες σε σύγκριση με τις αντίστοιχες του 2010 κατά 0,6 δισεκατομμύρια ευρώ (ήτοι κατά 0,4 %), οι δε πιστώσεις για πληρωμές ήταν υψηλότερες κατά 3,6 δισεκατομμύρια ευρώ (ήτοι κατά 2,9 %).

(25)  Το δημοσιονομικό πλεόνασμα συνιστά το αποτέλεσμα της εκτέλεσης του προϋπολογισμού. Ωστόσο, δεν αποτελεί αποθεματικό και δεν μπορεί να σωρευθεί και να χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση δαπανών σε μελλοντικά οικονομικά έτη.

(26)  Στην περίπτωση του ΕΚΤ, η υποχρησιμοποίηση κατά το 2010 (βλέπε ετήσια έκθεση του Συνεδρίου για το οικονομικό έτος 2010, σημείο 1.41) οδήγησε σε πρόσθετες πληρωμές κατά το 2011. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την επιτάχυνση του ρυθμού υποβολής αιτήσεων πληρωμών προς το τέλος του έτους, συνέβαλε στην αύξηση των πραγματικών πληρωμών στο 114 % του αρχικού προϋπολογισμού. Οι πρόσθετες αιτήσεις πληρωμών στο πλαίσιο του ΕΚΤ καλύφθηκαν κυρίως από μεταφορές πιστώσεων από το ΕΤΠΑ και το ΤΣ. Ωστόσο, η απρόβλεπτη εισροή αιτήσεων πληρωμών στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ και του ΤΣ προς το τέλος του έτους ανέτρεψε τις προβλέψεις και αύξησε τις πραγματικές πληρωμές σε τέτοιο επίπεδο ώστε πρόσθετες πληρωμές από τα εν λόγω ταμεία θα μπορούσαν να είχαν πραγματοποιηθεί, εάν είχαν καταστεί διαθέσιμες οι σχετικές πιστώσεις — βλέπε επίσης «Έκθεση σχετικά με τη δημοσιονομική και χρηματοοικονομική διαχείριση που συνοδεύει τους λογαριασμούς των Κοινοτήτων — Οικονομικό έτος 2011» (Report on budgetary and financial management accompanying the Community accounts — Financial year 2011), σ. 42-45.

(27)  Υψηλά ποσοστά πληρωμών τον Δεκέμβριο σε σύγκριση με τις πραγματικές πληρωμές κατά τη διάρκεια του υπόλοιπου έτους: τίτλος 06 — Κινητικότητα και μεταφορές 26 % (295 εκατομμύρια), τίτλος 17 — Υγεία και προστασία των καταναλωτών 44 % (266 εκατομμύρια), τίτλος 19 — Εξωτερικές σχέσεις 31 % (1 016 εκατομμύρια), τίτλος 21 — Ανάπτυξη και σχέσεις με τις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού 27 % (403 εκατομμύρια), τίτλος 22 — Διεύρυνση 28 % (264 εκατομμύρια) και τίτλος 32 — Ενέργεια 23 % (219 εκατομμύρια).

(28)  Από τον γαλλικό όρο «Reste à liquider» (υπόλοιπο προς εκκαθάριση).

(29)  Οι εκκρεμείς δημοσιονομικές αναλήψεις υποχρεώσεων προκύπτουν ως άμεση συνέπεια των διαχωριζόμενων πιστώσεων (βλέπε υποσημείωση 30), στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η ολοκλήρωση των προγραμμάτων δαπανών απαιτεί περισσότερα του ενός έτη και οι αναλήψεις υποχρεώσεων, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν σε προηγούμενα έτη, παραμένουν εκκρεμείς έως ότου πραγματοποιηθούν οι αντίστοιχες πληρωμές.

(30)  Στον προϋπολογισμό γίνεται διάκριση μεταξύ δύο ειδών πιστώσεων, των μη διαχωριζόμενων πιστώσεων και των διαχωριζόμενων πιστώσεων. Οι μη διαχωριζόμενες πιστώσεις χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση δράσεων ετήσιου χαρακτήρα, π.χ. διοικητικών δαπανών. Οι διαχωριζόμενες πιστώσεις καθιερώθηκαν για τη διαχείριση πολυετών δράσεων· οι σχετικές πληρωμές μπορούν να πραγματοποιούνται τόσο κατά το έτος ανάληψης της σχετικής υποχρέωσης όσο και κατά τα επόμενα έτη. Οι διαχωριζόμενες πιστώσεις χρησιμοποιούνται κυρίως για τα διαρθρωτικά ταμεία και το Ταμείο Συνοχής.

(31)  Όσον αφορά τον τομέα της συνοχής, οι προβλεπόμενες στο δημοσιονομικό πλαίσιο 2000-2006 συνολικές αναλήψεις υποχρεώσεων ανέρχονταν συνολικά σε 261 δισεκατομμύρια ευρώ (βλέπε λογαριασμούς του 2006), ενώ στο δημοσιονομικό πλαίσιο 2007-2013 προβλέπονται 348 δισεκατομμύρια ευρώ (βλέπε λογαριασμούς του 2011), ήτοι σημειώθηκε αύξηση κατά 33 %.

(32)  Όσον αφορά τον τομέα της συνοχής, βλέπε «Έκθεση σχετικά με τη δημοσιονομική και χρηματοοικονομική διαχείριση που συνοδεύει τους λογαριασμούς των Κοινοτήτων — Οικονομικό έτος 2011» (Report on budgetary and financial management accompanying the Community accounts — Financial year 2011), σ. 28 και 42-45.

(33)  Ο κανόνας της αυτόματης αποδέσμευσης (κανόνας του ν + 2/ν + 3) διευκολύνει την εκκαθάριση των εκκρεμών αναλήψεων υποχρεώσεων. Ο κανόνας αυτός επιβάλλει την αυτόματη αποδέσμευση όλων των κονδυλίων τα οποία δεν έχουν δαπανηθεί ή δεν καλύπτονται από αίτηση πληρωμής στο τέλος του δεύτερου/τρίτου έτους το οποίο έπεται του έτους καταλογισμού. Στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων της «τρίτης απλούστευσης», ο κανόνας του ν + 2/ν + 3 τροποποιήθηκε τελευταία για τις αναλήψεις υποχρεώσεων του 2007 στον τομέα της συνοχής [βλέπε κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 του Συμβουλίου (ΕΕ L 210 της 31.7.2006, σ. 26), όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 539/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 158 της 24.6.2010, σ. 1)].

(34)  Βλέπε ετήσια έκθεση του Συνεδρίου για το οικονομικό έτος 2008, σημεία 6.8 και 6.26 έως 6.28. Περισσότερες πληροφορίες διατίθενται στην έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τη δημοσιονομική και χρηματοοικονομική διαχείριση που συνοδεύει τους λογαριασμούς των Κοινοτήτων — Οικονομικό έτος 2008 (Report on budgetary and financial management accompanying the Community accounts — Financial year 2008), σ. 42, καθώς και στην ανάλυση εκ μέρους της Επιτροπής της εκτέλεσης του προϋπολογισμού των διαρθρωτικών ταμείων και του Ταμείου Συνοχής το 2008 (Analysis of the budgetary implementation of the Structural and Cohesion Funds in 2008), σ. 5 και 13-17.

(35)  ΕΕ C 139 της 14.6.2006, σ. 1. Βλέπε επίσης άρθρο 3 της απόφασης 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 7ης Ιουνίου 2007, για το σύστημα των ιδίων πόρων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ L 163 της 23.6.2007, σ. 17).

(36)  Οι τίτλοι 14 και 24 έως 31 του τμήματος III του γενικού προϋπολογισμού, οι οποίοι αφορούν πρωτίστως τις διοικητικές δαπάνες, περιλαμβάνονται στο τμήμα του κεφαλαίου 9 που αναφέρεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

(37)  Οι διοικητικές δαπάνες δεν περιλαμβάνονται στις σχετικές ομάδες πολιτικής, αλλά παρουσιάζονται χωριστά υπό ειδικό τίτλο. Ως εκ τούτου, υπάρχουν διαφορές σε σύγκριση με τα κεφάλαια 3 έως 9.

(38)  Στην ετήσια έκθεση για το οικονομικό έτος 2010, οι ομάδες πολιτικής Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη και Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία αποτελούσαν ενιαία ομάδα πολιτικής. Το αυτό ίσχυε και για τις ομάδες πολιτικής Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές και Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις. Τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα για το 2011, βάσει της προηγούμενης διάρθρωσης, παρουσιάζονται στον πίνακα 1.3 .

(39)  Τα συστήματα κατατάσσονται ως «μερικώς αποτελεσματικά» στις περιπτώσεις κατά τις οποίες κρίθηκε ότι ορισμένοι μηχανισμοί ελέγχου λειτουργούσαν επαρκώς, ενώ άλλοι όχι. Κατά συνέπεια, στο σύνολό τους, ενδεχομένως να μην εξασφαλίζουν τον περιορισμό σε αποδεκτό επίπεδο των σφαλμάτων που περιέχουν οι σχετικές πράξεις. Για λεπτομέρειες βλέπε την ενότητα «Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου» των κεφαλαίων 2 έως 9.

(40)  Η συχνότητα εμφάνισης σφαλμάτων αντιστοιχεί στο ποσοστό του δείγματος που περιέχει προσδιορίσιμα και μη προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα. Τα ποσοστά έχουν στρογγυλοποιηθεί.

(41)  Δαπάνες που αποδόθηκαν (βλέπε σημείο 3.9).

(42)  Δαπάνες που αποδόθηκαν (βλέπε σημείο 4.9).

(43)  Δαπάνες που αποδόθηκαν (βλέπε σημείο 5.27).

(44)  Δαπάνες που αποδόθηκαν (βλέπε σημείο 6.12).

(45)  Η διαφορά μεταξύ των πληρωμών του 2011 (129 395 εκατομμύρια ευρώ — βλέπε πίνακα 1.1 ) και του συνολικού ποσού για το σύνολο του ελεγχθέντος πληθυσμού στο πλαίσιο της κανονικότητας των πράξεων αντιστοιχεί στις προπληρωμές που καταβλήθηκαν για τις ομάδες πολιτικής Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη (8 εκατομμύρια ευρώ), Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία (565 εκατομμύρια ευρώ), Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές (1 469 εκατομμύρια ευρώ) και Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις (128 εκατομμύρια ευρώ) (βλέπε σημεία 3.9, 4.9, 5.27 και 6.12).

(46)  Σε αντίθεση με τα προηγούμενα έτη, η μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων που επιβάλλει η πολλαπλή συμμόρφωση συμπεριελήφθη στον υπολογισμό του πιθανότερου ποσοστού σφάλματος. Τα εντοπισθέντα σφάλματα αντιστοιχούν στο 0,2 % περίπου του συνολικού πιθανότερου ποσοστού σφάλματος (βλέπε σημείο 3.9, δεύτερη περίπτωση, και σημείο 3.13).

(47)  Σε αντίθεση με τα προηγούμενα έτη, η μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων που επιβάλλει η πολλαπλή συμμόρφωση συμπεριελήφθη στον υπολογισμό του πιθανότερου ποσοστού σφάλματος. Τα εντοπισθέντα σφάλματα αντιστοιχούν στο 0,2 % περίπου του συνολικού πιθανότερου ποσοστού σφάλματος (βλέπε σημείο 4.9, δεύτερη περίπτωση, και σημεία 4.16 έως 4.18).

(48)  Σε αντίθεση με τα προηγούμενα έτη, η μη εκπλήρωση, εκ μέρους των αποδεκτών πληρωμών στο πλαίσιο της ΚΓΠ, των υποχρεώσεων που επιβάλλει η πολλαπλή συμμόρφωση συμπεριελήφθη στον υπολογισμό του πιθανότερου ποσοστού σφάλματος. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Συνεδρίου, όσον αφορά τις πληρωμές λαμβανόμενες ως σύνολο, τα εντοπισθέντα σφάλματα αντιστοιχούν στο 0,1 % περίπου του πιθανότερου ποσοστού σφάλματος (βλέπε επίσης υποσημειώσεις 9 και 10).

(49)  Ο έλεγχος περιελάμβανε την εξέταση, σε επίπεδο Επιτροπής, δείγματος ενταλμάτων ανάκτησης το οποίο κάλυπτε όλα τα είδη εσόδων (βλέπε σημεία 2.8, 2.9 και 2.13).

(50)  Σε αντίθεση με τα προηγούμενα έτη, η μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων που επιβάλλει η πολλαπλή συμμόρφωση συμπεριελήφθη στον υπολογισμό του πιθανότερου ποσοστού σφάλματος (βλέπε σημεία 3.9, 3.13, 4.9 και 4.16 έως 4.18). Τα εντοπισθέντα σφάλματα αντιστοιχούν στο 0,2 % περίπου του συνολικού πιθανότερου ποσοστού σφάλματος.

(51)  Σε αντίθεση με τα προηγούμενα έτη, η μη εκπλήρωση, εκ μέρους των αποδεκτών πληρωμών στο πλαίσιο της ΚΓΠ, των υποχρεώσεων που επιβάλλει η πολλαπλή συμμόρφωση συμπεριελήφθη στον υπολογισμό του πιθανότερου ποσοστού σφάλματος. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Συνεδρίου, όσον αφορά τις πληρωμές λαμβανόμενες ως σύνολο, τα εντοπισθέντα σφάλματα αντιστοιχούν στο 0,1 % περίπου του πιθανότερου ποσοστού σφάλματος (βλέπε επίσης υποσημείωση 1).

(52)  Για τον πλήρη κατάλογο των ΓΔ/υπηρεσιών της Επιτροπής επισκεφθείτε τον ιστότοπο http://publications.europa.eu/code/en/en-390600.htm

(53)  Πηγή: ετήσιοι λογαριασμοί για το οικονομικό έτος 2011.

(54)  Πηγή: ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων για το 2011. Η ΓΔ REGIO και ο Εκτελεστικός Οργανισμός Έρευνας (REA) ανέφεραν ελάχιστα και μέγιστα ποσά, εκ των οποίων ελήφθησαν υπόψη μόνο τα μέγιστα.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1.1

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ

ΜΕΡΟΣ 1 —    Μεθοδολογία και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου σχετικά με την αξιοπιστία των λογαριασμών (δημοσιονομικός έλεγχος)

1.

Προκειμένου να αξιολογείται εάν οι ενοποιημένοι λογαριασμοί, οι οποίοι περιλαμβάνουν τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις και τις ενοποιημένες εκθέσεις σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού (1), παρέχουν ακριβοδίκαιη εικόνα, από κάθε ουσιώδη πλευρά, της οικονομικής κατάστασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και των αποτελεσμάτων των πράξεων και των ταμειακών ροών στο τέλος του οικονομικού έτους, τα κύρια κριτήρια αξιολόγησης είναι τα εξής:

α)   νομιμότητα και κανονικότητα: οι λογαριασμοί καταρτίζονται σύμφωνα με τους σχετικούς κανόνες και οι πιστώσεις του προϋπολογισμού είναι διαθέσιμες·

β)   πληρότητα: όλες οι πράξεις εσόδων και δαπανών, καθώς και όλα τα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού (συμπεριλαμβανομένων των εκτός ισολογισμού στοιχείων) που αφορούν τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο καταχωρίζονται στους λογαριασμούς·

γ)   πραγματικότητα των πράξεων και ύπαρξη των στοιχείων ενεργητικού και παθητικού: οι πράξεις εσόδων και δαπανών αιτιολογούνται από κάποιο γεγονός που αφορά την ελεγχόμενη μονάδα και την εξεταζόμενη χρονική περίοδο, ενώ τα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού υπάρχουν κατά την ημερομηνία κατάρτισης του ισολογισμού και ανήκουν στην ελεγχόμενη μονάδα·

δ)   μέτρηση και αποτίμηση: οι πράξεις εσόδων και δαπανών, καθώς και τα στοιχεία ενεργητικού ή παθητικού, καταχωρίζονται στους λογαριασμούς με την κατάλληλη αξία, λαμβανομένης υπόψη της αρχής της σύνεσης·

ε)   παρουσίαση των πληροφοριών: οι πράξεις εσόδων και δαπανών, καθώς και τα στοιχεία ενεργητικού ή παθητικού, παρουσιάζονται και περιγράφονται σύμφωνα με τους ισχύοντες λογιστικούς κανόνες και συμβάσεις, καθώς και σύμφωνα με την αρχή της διαφάνειας.

2.

Ο έλεγχος συνίσταται στα εξής βασικά στοιχεία:

α)

επικαιροποίηση της αξιολόγησης του περιβάλλοντος λογιστικού ελέγχου·

β)

έλεγχο της λειτουργίας των βασικών λογιστικών διαδικασιών, καθώς και της διαδικασίας κλεισίματος του οικονομικού έτους·

γ)

αναλυτικούς ελέγχους (συνάφεια και ευλογοφάνεια) των κύριων λογιστικών στοιχείων·

δ)

αναλύσεις και συμφωνίες λογαριασμών ή/και υπολοίπων και

ε)

ελέγχους επαλήθευσης των αναλήψεων υποχρεώσεων, των πληρωμών και συγκεκριμένων στοιχείων του ισολογισμού, βάσει αντιπροσωπευτικών δειγμάτων.

ΜΕΡΟΣ 2 —    Μεθοδολογία και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου σχετικά με την κανονικότητα των πράξεων (έλεγχος συμμόρφωσης)

3.

Ο τρόπος προσέγγισης που υιοθετεί το Συνέδριο για τον έλεγχο της κανονικότητας των πράξεων στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί συνίσταται:

σε άμεσους δειγματοληπτικούς ελέγχους πράξεων στον τομέα των εσόδων και σε κάθε τομέα δαπανών (βλέπε πίνακα 1.1 ), προκειμένου να εξακριβώνεται ο βαθμός της κανονικότητάς τους, και

σε αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου που διασφαλίζουν την κανονικότητα των πράξεων.

4.

Τα ανωτέρω συμπληρώνονται με αποδεικτικά στοιχεία προερχόμενα από τις εργασίες άλλων ελεγκτών (κατά περίπτωση), καθώς και με ανάλυση των θέσεων της Επιτροπής.

Πώς διενεργεί το Συνέδριο τους δειγματοληπτικούς ελέγχους πράξεων

5.

Ο άμεσος δειγματοληπτικός έλεγχος πράξεων στο πλαίσιο κάθε ειδικής αξιολόγησης (κεφάλαια 2 έως 9) βασίζεται σε αντιπροσωπευτικό δείγμα των ενταλμάτων είσπραξης (στην περίπτωση των εσόδων) και των πληρωμών στο πλαίσιο της σχετικής ομάδας πολιτικής (2). Από τον εν λόγω δειγματοληπτικό έλεγχο προκύπτει στατιστική εκτίμηση του βαθμού στον οποίο οι πράξεις που περιλαμβάνονται στον σχετικό πληθυσμό είναι παράτυπες.

6.

Το Συνέδριο, προκειμένου να καθορίζει τα μεγέθη των δειγμάτων που είναι αναγκαία για την επίτευξη αξιόπιστου αποτελέσματος, χρησιμοποιεί ένα μοντέλο διασφάλισης του ελέγχου. Αυτό συνεπάγεται εκτίμηση, αφενός, του κινδύνου οι πράξεις να περιέχουν σφάλματα (εγγενής κίνδυνος), και, αφετέρου, του κινδύνου τα συστήματα να μην παρέχουν τη δυνατότητα αποτροπής ή εντοπισμού και διόρθωσης των σφαλμάτων αυτών (επικινδυνότητα του συστήματος εσωτερικού ελέγχου).

7.

Οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι πράξεων συνεπάγονται τη λεπτομερή εξέταση κάθε πράξης που επιλέγεται στο πλαίσιο των δειγμάτων, συμπεριλαμβανομένης της εξακρίβωσης κατά πόσον η αίτηση ή η πληρωμή υπολογίστηκε ορθά και σύμφωνα με τους κανόνες και κανονισμούς που ισχύουν σχετικά. Το Συνέδριο επιλέγει δείγματα πράξεων που έχουν καταχωριστεί στους λογαριασμούς του προϋπολογισμού, ακολουθεί την πορεία της πληρωμής έως το επίπεδο του τελικού αποδέκτη (π.χ. γεωργού, διοργανωτή μαθημάτων κατάρτισης ή αναδόχου έργου στον τομέα της αναπτυξιακής βοήθειας) και διενεργεί δειγματοληπτικούς ελέγχους συμμόρφωσης σε κάθε επίπεδο. Όταν η πράξη (σε οποιοδήποτε επίπεδο) έχει υπολογιστεί εσφαλμένα ή δεν συμμορφώνεται προς κανονιστική απαίτηση ή συμβατική διάταξη, θεωρείται ότι περιέχει σφάλμα.

Πώς αξιολογεί και πώς παρουσιάζει το Συνέδριο τα αποτελέσματα των δειγματοληπτικών ελέγχων πράξεων

8.

Σφάλματα στις πράξεις εμφανίζονται για διάφορους λόγους και λαμβάνουν ποικίλες μορφές, ανάλογα με τη φύση της παράβασης και τον συγκεκριμένο κανόνα ή τη συμβατική απαίτηση που παραβιάζεται. Τα σφάλματα σε επιμέρους πράξεις δεν επηρεάζουν πάντοτε το συνολικό ποσό που καταβλήθηκε.

9.

Το Συνέδριο κατατάσσει τα σφάλματα με βάση:

το κατά πόσον είναι προσδιορίσιμα ποσοτικώς ή μη προσδιορίσιμα ποσοτικώς, ανάλογα με το εάν είναι δυνατό να μετρηθεί το τμήμα του ποσού που καταβλήθηκε ή εισπράχθηκε από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και το οποίο περιέχει σφάλμα, και

τη φύση τους και, συγκεκριμένα, ανάλογα με το εάν αφορούν την επιλεξιμότητα (πληρωμή που δεν πληροί τους κανόνες επιλεξιμότητας), την πραγματική υπόσταση (απόδοση δαπάνης η οποία δεν αποδεικνύεται ότι πραγματοποιήθηκε) ή την ακρίβεια (πληρωμή η οποία υπολογίστηκε εσφαλμένα).

10.

Οι δημόσιες συμβάσεις αποτελούν τομέα στον οποίο το Συνέδριο συχνά εντοπίζει σημαντικά σφάλματα. Η νομοθεσία της ΕΕ καθώς και η εθνική νομοθεσία σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις συνίσταται, κυρίως, σε σειρά διαδικαστικών απαιτήσεων. Προκειμένου να εξασφαλίζεται η τήρηση της θεμελιώδους αρχής του ανταγωνισμού που προβλέπει η Συνθήκη, οι συμβάσεις πρέπει να δημοσιεύονται, οι προσφορές πρέπει να αξιολογούνται σύμφωνα με συγκεκριμένα κριτήρια, οι συμβάσεις δεν πρέπει να κατακερματίζονται τεχνητά προκειμένου τα αντίστοιχα ποσά να είναι χαμηλότερα των κατώτατων ορίων κ.λπ.

11.

Για τους σκοπούς του ελέγχου του, το Συνέδριο αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στη μη τήρηση διαδικαστικής απαίτησης. Το Συνέδριο:

α)

θεωρεί «σοβαρά» τα σφάλματα που θέτουν σε κίνδυνο τους στόχους των κανόνων των δημοσίων συμβάσεων, ήτοι τον θεμιτό ανταγωνισμό και την ανάθεση της σύμβασης στον υποψήφιο που υπέβαλε την καλύτερη προσφορά (3)·

β)

προσδιορίζει ποσοτικώς τον αντίκτυπο των «σοβαρών» παραβάσεων των κανόνων που διέπουν τις δημόσιες συμβάσεις, θεωρώντας ότι πλήττουν τη συνολική αξία της πληρωμής που αφορά τη σύμβαση, ήτοι ότι συνιστούν 100 % προσδιορίσιμο ποσοτικώς σφάλμα (4)·

γ)

θεωρεί τα λιγότερο σοβαρά σφάλματα, τα οποία δεν θίγουν το αποτέλεσμα της διαδικασίας του διαγωνισμού, ως μη προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα (5).

Όταν λαμβάνονται αποφάσεις σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης των περιπτώσεων πλημμελούς εφαρμογής των κανόνων περί δημόσιων συμβάσεων, ο τρόπος του ποσοτικού προσδιορισμού που εφαρμόζει το Συνέδριο μπορεί να διαφέρει από εκείνον της Επιτροπής ή των κρατών μελών.

12.

Το Συνέδριο εκφράζει τη συχνότητα εμφάνισης των σφαλμάτων αναφέροντας το ποσοστό των πράξεων του δείγματος που περιέχει τόσο προσδιορίσιμα όσο και μη προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα. Το ποσοστό αυτό αποτελεί ένδειξη της πιθανής διάχυσης των σφαλμάτων εντός του πλαισίου της εκάστοτε ομάδας πολιτικής. Σε περίπτωση που υπάρχει ουσιώδες σφάλμα, οι σχετικές πληροφορίες παρέχονται στα παραρτήματα X.1 των κεφαλαίων 2 έως 9.

13.

Το Συνέδριο, βάσει των σφαλμάτων που έχει προσδιορίσει ποσοτικώς, εφαρμόζοντας συνήθεις στατιστικές τεχνικές, εκτιμά το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος (ΠΠΣ) για κάθε ειδική εκτίμηση, καθώς και για το σύνολο των δαπανών του προϋπολογισμού. Το ΠΠΣ είναι ο σταθμισμένος μέσος όρος των εκατοστιαίων ποσοστών σφάλματος που εντοπίστηκαν στο δείγμα (6). Επίσης, το Συνέδριο, εφαρμόζοντας πάλι συνήθεις στατιστικές τεχνικές και με βαθμό εμπιστοσύνης 95 %, εκτιμά το άνοιγμα της ψαλίδας εντός του οποίου βρίσκεται το ποσοστό σφάλματος που αφορά τον πληθυσμό για κάθε ειδική εκτίμηση (καθώς και για το σύνολο των δαπανών). Πρόκειται για το διάστημα μεταξύ του κατώτατου ορίου σφάλματος (ΚΟΣ) και του ανώτατου ορίου σφάλματος (ΑΟΣ) (7) (βλέπε γραφική απεικόνιση κατωτέρω).

Image

14.

Το ποσοστό της σκιασμένης περιοχής κάτω από την καμπύλη αποτελεί ένδειξη της πιθανότητας το πραγματικό ποσοστό σφάλματος του πληθυσμού να βρίσκεται μεταξύ ΚΟΣ και ΑΟΣ.

15.

Το Συνέδριο, κατά τον σχεδιασμό των ελεγκτικών εργασιών του, επιδιώκει την εφαρμογή διαδικασιών που καθιστούν δυνατή τη σύγκριση του εκτιμώμενου ποσοστού σφάλματος στον πληθυσμό με ένα όριο σημαντικότητας 2 %, καθοριζόμενο κατά το στάδιο του σχεδιασμού. Κατά την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του ελέγχου, το Συνέδριο καθοδηγείται από αυτό το όριο σημαντικότητας και, κατά τη διατύπωση της ελεγκτικής γνώμης του, λαμβάνει υπόψη το είδος, τον αριθμό και το πλαίσιο των σφαλμάτων.

Πώς αξιολογεί το Συνέδριο τα συστήματα και πώς παρουσιάζει τα σχετικά αποτελέσματα

16.

Τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου καθιερώνονται από την Επιτροπή, καθώς και από τα κράτη μέλη και τις δικαιούχους χώρες σε περίπτωση επιμερισμένης ή αποκεντρωμένης διαχείρισης, με σκοπό τη διαχείριση των κινδύνων που επαπειλούν τον προϋπολογισμό, συμπεριλαμβανομένης της κανονικότητας των πράξεων. Ως εκ τούτου, η εκτίμηση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων ως προς τη διασφάλιση της κανονικότητας συνιστά βασική ελεγκτική διαδικασία, ιδιαίτερα χρήσιμη για τη διατύπωση συστάσεων βελτίωσης.

17.

Κάθε ομάδα πολιτικής διέπεται από πλήθος επιμέρους συστημάτων, όπως και τα έσοδα. Για τον λόγο αυτό, το Συνέδριο επιλέγει συνήθως προς αξιολόγηση, κάθε χρόνο, ένα δείγμα συστημάτων. Τα αποτελέσματα των αξιολογήσεων των συστημάτων παρουσιάζονται υπό μορφή πίνακα με τίτλο «Αποτελέσματα της εξέτασης των συστημάτων», ο οποίος παρατίθεται στα παραρτήματα X.2 των κεφαλαίων 2 έως 9. Τα συστήματα χαρακτηρίζονται αποτελεσματικά ως προς τον περιορισμό του κινδύνου σφάλματος στις πράξεις, μερικώς αποτελεσματικά (όταν υπάρχουν ορισμένες αδυναμίες που επηρεάζουν τη λειτουργική αποτελεσματικότητα) ή μη αποτελεσματικά (όταν οι αδυναμίες είναι διάχυτες και, ως εκ τούτου, υπονομεύεται πλήρως η λειτουργική αποτελεσματικότητα).

18.

Επιπλέον, και εφόσον έχουν συγκεντρωθεί αποδεικτικά στοιχεία, το Συνέδριο προβαίνει σε συνολική αξιολόγηση των συστημάτων για την εκάστοτε ομάδα πολιτικής (η οποία επίσης παρουσιάζεται στα παραρτήματα X.2 των κεφαλαίων 2 έως 9), στο πλαίσιο της οποίας λαμβάνεται υπόψη τόσο η αξιολόγηση των επιλεγέντων συστημάτων όσο και τα αποτελέσματα του δειγματοληπτικού ελέγχου των πράξεων.

Πώς αξιολογεί το Συνέδριο τις θέσεις της Επιτροπής και πώς παρουσιάζει τα σχετικά αποτελέσματα

19.

Όπως ορίζουν τα διεθνή πρότυπα ελέγχου, στο Συνέδριο διαβιβάζεται δήλωση πληρότητας εκ μέρους της Επιτροπής, με την οποία επιβεβαιώνεται ότι η Επιτροπή άσκησε τις αρμοδιότητές της και κοινοποίησε όλες τις πληροφορίες που θα μπορούσαν να ενδιαφέρουν τον ελεγκτή. Το εν λόγω έγγραφο περιλαμβάνει επιβεβαίωση ότι η Επιτροπή γνωστοποίησε κάθε πληροφορία σχετική με την εκτίμηση του κινδύνου απάτης, κάθε πληροφορία σχετική με περιπτώσεις απάτης ή τις περιπτώσεις για τις οποίες υπάρχουν υπόνοιες απάτης και τις οποίες γνωρίζει η Επιτροπή, καθώς και όλες τις σοβαρές περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με νόμους και κανονισμούς.

20.

Εξάλλου, στα κεφάλαια 2 έως 9 λαμβάνονται υπόψη οι ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων των οικείων γενικών διευθύνσεων. Στις εν λόγω εκθέσεις αναφέρεται η επίτευξη των στόχων πολιτικής, καθώς και τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου που έχουν τεθεί σε εφαρμογή προκειμένου να διασφαλίζεται η κανονικότητα των πράξεων και η ορθή χρήση των πόρων. Κάθε ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων συνοδεύεται από δήλωση του γενικού διευθυντή η οποία αναφέρει, μεταξύ άλλων, κατά πόσον οι πόροι χρησιμοποιήθηκαν για τον προβλεπόμενο σκοπό, καθώς και κατά πόσον οι ελεγκτικές διαδικασίες διασφαλίζουν την κανονικότητα των πράξεων (8).

21.

Το Συνέδριο αξιολογεί τις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων και τις δηλώσεις που τις συνοδεύουν, προκειμένου, αφενός, να προσδιορίζει κατά πόσον αντικατοπτρίζουν πιστά τη δημοσιονομική διαχείριση όσον αφορά την κανονικότητα των πράξεων και, αφετέρου, να καθορίζει τα μέτρα που είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση τυχόν σοβαρών αδυναμιών του ελέγχου. Το Συνέδριο αναφέρει τα αποτελέσματα της αξιολόγησης αυτής στην ενότητα «Αποτελεσματικότητα των συστημάτων» στα κεφάλαια 2 έως 9 (9).

Πώς καταλήγει το Συνέδριο στις γνώμες που διατυπώνει στη δήλωση αξιοπιστίας

22.

Το Συνέδριο καταλήγει στη διατύπωση της γνώμης του σχετικά με την κανονικότητα των πράξεων στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία παρατίθεται στη δήλωση αξιοπιστίας, βάσει του συνολικού ελεγκτικού έργου του το οποίο αναφέρεται στα κεφάλαια 2 έως 9 της παρούσας έκθεσης, συμπεριλαμβανομένης εκτίμησης της διάχυσης των σφαλμάτων. Βασικό στοιχείο αποτελεί η εξέταση των αποτελεσμάτων του δειγματοληπτικού ελέγχου των πράξεων που αφορούν τις δαπάνες. Συνολικά, σύμφωνα με τη βέλτιστη δυνατή εκτίμηση του Συνεδρίου, το ποσοστό σφάλματος που περιέχει το σύνολο των δαπανών του 2011 είναι 3,9 %. Το Συνέδριο εκτιμά, με επίπεδο εμπιστοσύνης 95 %, ότι το ποσοστό σφαλμάτων που περιέχει ο σχετικός πληθυσμός κυμαίνεται μεταξύ 3,0 % και 4,8 %. Το ποσοστό σφάλματος που εκτιμήθηκε στους διάφορους τομείς πολιτικής ποικίλλει, όπως αναφέρεται στα κεφάλαια 3 έως 9. Κατά την εκτίμηση του Συνεδρίου τα σφάλματα είναι διάχυτα, ήτοι πλήττουν την πλειονότητα των τομέων δαπανών. Το Συνέδριο διατυπώνει συνολική γνώμη σχετικά με την κανονικότητα των αναλήψεων υποχρεώσεων βάσει πρόσθετου οριζόντιου δείγματος.

Παρατυπία ή απάτη

23.

Η συντριπτική πλειονότητα των σφαλμάτων πηγάζει από την πλημμελή εφαρμογή ή την εσφαλμένη κατανόηση των συχνά περίπλοκων κανόνων που διέπουν τα καθεστώτα δαπανών της ΕΕ. Εάν το Συνέδριο έχει δικαιολογημένη υπόνοια ύπαρξης απάτης, το αναφέρει στην OLAF, την υπηρεσία καταπολέμησης της απάτης της ΕΕ, η οποία είναι αρμόδια για τη διεξαγωγή κάθε σχετικής έρευνας. Πράγματι, το Συνέδριο, βάσει των ελεγκτικών εργασιών του, αναφέρει στην OLAF περίπου τέσσερις περιπτώσεις ετησίως.


(1)  Συμπεριλαμβανομένων των επεξηγηματικών σημειώσεων.

(2)  Επιπλέον, λαμβάνεται οριζόντιο αντιπροσωπευτικό δείγμα αναλήψεων υποχρεώσεων, το οποίο ελέγχεται δειγματοληπτικά όσον αφορά τη συμμόρφωση με τους σχετικούς κανόνες και κανονισμούς.

(3)  Κατ’ ουσίαν, υπάρχουν δύο συστήματα ανάθεσης συμβάσεων: βάσει της χαμηλότερης προσφοράς ή βάσει της πλέον συμφέρουσας προσφοράς.

(4)  Παραδείγματα προσδιορίσιμου ποσοτικώς σφάλματος: περιορισμένος ανταγωνισμός ή έλλειψη ανταγωνισμού (εκτός των περιπτώσεων κατά τις οποίες αυτό επιτρέπεται ρητά από το νομικό πλαίσιο) σχετικά με την κύρια ή τη συμπληρωματική σύμβαση, εσφαλμένη αξιολόγηση των προσφορών με αντίκτυπο στο αποτέλεσμα του διαγωνισμού, ουσιαστική τροποποίηση του πεδίου εφαρμογής της σύμβασης, κατακερματισμός των συμβάσεων για διάφορα εργοτάξια, που εκπληρούν την ίδια οικονομική λειτουργία.

Γενικώς, το Συνέδριο εφαρμόζει διαφορετικό τρόπο προσέγγισης όταν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ εφαρμόζουν πλημμελώς τους κανόνες περί δημόσιων συμβάσεων, για τον λόγο ότι, κατά γενικό κανόνα, οι σχετικές συμβάσεις εξακολουθούν να είναι έγκυρες. Αυτά τα σφάλματα δεν προσδιορίζονται ποσοτικώς στο πλαίσιο της DAS.

(5)  Παραδείγματα μη προσδιορίσιμου ποσοτικώς σφάλματος: εσφαλμένη αξιολόγηση των προσφορών χωρίς αντίκτυπο στο αποτέλεσμα του διαγωνισμού, τυπικές αδυναμίες της διαδικασίας διαγωνισμού ή της συγγραφής υποχρεώσεων, μη τήρηση τυπικών πτυχών των απαιτήσεων περί διαφάνειας.

(6)  Formula, όπου ASI είναι το μέσο διάστημα δειγματοληψίας και i είναι η αρίθμηση των πράξεων στο δείγμα.

(7)  Formula και Formula , όπου t είναι ο συντελεστής κατανομής t, n είναι το μέγεθος του δείγματος και s είναι η συνήθης απόκλιση του ποσοστού των σφαλμάτων.

(8)  Περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με τις εν λόγω διαδικασίες, καθώς και σύνδεσμοι με τις πλέον πρόσφατες εκθέσεις διατίθενται στην εξής ηλεκτρονική διεύθυνση: http://ec.europa.eu/atwork/synthesis/index_en.htm

(9)  Κατά τα προηγούμενα έτη, τα αποτελέσματα αυτής της εκτίμησης παρουσιάζονταν σε ειδική ενότητα με τον τίτλο «Αξιοπιστία των θέσεων της Επιτροπής».

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1.2

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΕΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ

Παρατηρήσεις που διατυπώθηκαν τα προηγούμενα έτη

Ανάλυση, εκ μέρους του Συνεδρίου, της πραγματοποιηθείσας προόδου

Απάντηση της Επιτροπής

1.

Προχρηματοδοτήσεις, πληρωτέοι λογαριασμοί και διαδικασίες διαχωρισμού των οικονομικών ετών

1.

Προχρηματοδοτήσεις, πληρωτέοι λογαριασμοί και διαδικασίες διαχωρισμού των οικονομικών ετών

1.

Προχρηματοδοτήσεις, πληρωτέοι λογαριασμοί και διαδικασίες διαχωρισμού των οικονομικών ετών

Όσον αφορά τις προχρηματοδοτήσεις, τους πληρωτέους λογαριασμούς και τον σχετικό διαχωρισμό των οικονομικών ετών, από το οικονομικό έτος 2007 το Συνέδριο εντοπίζει λογιστικά σφάλματα χωρίς σημαντική συνολική δημοσιονομική επίπτωση, αλλά με υψηλή συχνότητα εμφάνισης. Το γεγονός αυτό τονίζει την ανάγκη περαιτέρω βελτίωσης των βασικών λογιστικών δεδομένων σε επίπεδο ορισμένων γενικών διευθύνσεων.

Η Επιτροπή εξακολούθησε να καταβάλλει προσπάθειες για τη βελτίωση της ακρίβειας των λογιστικών στοιχείων της μέσω συνεχιζόμενων δράσεων, όπως το σχέδιο λογιστικής ποιότητας και η επικύρωση των τοπικών συστημάτων.

Με τον έλεγχο που διενήργησε το Συνέδριο επί αντιπροσωπευτικών δειγμάτων προχρηματοδοτήσεων και τιμολογίων/δηλώσεων δαπανών εντοπίστηκαν εκ νέου σφάλματα χωρίς σημαντική συνολική δημοσιονομική επίπτωση, αλλά με υψηλή συχνότητα εμφάνισης. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή οφείλει να καταβάλει περαιτέρω προσπάθειες για τη βελτίωση των βασικών λογιστικών δεδομένων σε επίπεδο ορισμένων γενικών διευθύνσεων.

Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να καταβάλλει προσπάθειες για την περαιτέρω βελτίωση της ποιότητας των λογιστικών δεδομένων και τη συνεχή επικαιροποίηση των τοπικών συστημάτων ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στις λογιστικές απαιτήσεις.

Όσον αφορά τη λογιστική καταχώριση των ποσών των προχρηματοδοτήσεων, το Συνέδριο διαπίστωσε επίσης τα εξής:

ότι η εκκαθάριση των εκκρεμών προχρηματοδοτήσεων δεν πραγματοποιείται πάντοτε ορθά. Ορισμένες εκκαθαρίσεις είτε δεν πραγματοποιήθηκαν καθόλου είτε αφορούσαν λανθασμένα ποσά,

ότι ορισμένες γενικές διευθύνσεις δεν επεξεργάζονται τις διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τη σημειωθείσα πρόοδο και τις σχετικές πραγματοποιηθείσες δαπάνες, ούτε εκκαθαρίζουν την αντίστοιχη προχρηματοδότηση σύμφωνα με την εν λόγω πρόοδο, αλλά χρησιμοποιούν προσεγγίσεις κατά τον καθορισμό του διαχωρισμού των οικονομικών ετών,

για πρώτη φορά στην ετήσια έκθεσή του για το οικονομικό έτος 2010, ότι σε έναν διαρκώς αυξανόμενο αριθμό περιπτώσεων, η Επιτροπή δεν είχε καταχωρίσει ορθά τις πληρωμές ως στοιχείο του ενεργητικού, ιδίως όσον τα μέσα χρηματοοικονομικής τεχνικής και τις προπληρωμές για άλλα καθεστώτα ενισχύσεων.

Παρά τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι υπηρεσίες του υπόλογου για βελτίωση της κατάστασης, το Συνέδριο διαπίστωσε ότι διάφορες γενικές διευθύνσεις στον τομέα των εσωτερικών πολιτικών και των εξωτερικών ενεργειών εξακολουθούν να καταχωρίζουν εκτιμήσεις στους λογαριασμούς, ακόμη και όταν διαθέτουν επαρκή βάση για την εκκαθάριση των αντίστοιχων προχρηματοδοτήσεων.

Το ζήτημα των μέσων χρηματοοικονομικής τεχνικής είχε ήδη αντιμετωπιστεί στους οριστικούς λογαριασμούς του 2010 μετά τη λήψη των στοιχείων που διαβίβασαν τα κράτη μέλη σε εκούσια βάση. Επίσης, η Επιτροπή πρότεινε την τροποποίηση του τρέχοντος δημοσιονομικού πλαισίου και διατύπωσε κατάλληλες προτάσεις για το μετά το 2013 διάστημα προκειμένου η διαβίβαση των αναγκαίων πληροφοριών να καταστεί υποχρεωτική.

Όσον αφορά τις προπληρωμές που καταβάλλονται στα κράτη μέλη στο πλαίσιο άλλων καθεστώτων ενισχύσεων και των συνεισφορών το Ευρωπαϊκό Ταμείο για την εξισορρόπηση της παγκοσμιοποίησης, για πρώτη φορά στους ενοποιημένους λογαριασμούς του 2011 αναγνωρίστηκε αντίστοιχο στοιχείο του ενεργητικού ύψους 2 512 εκατομμυρίων ευρώ.

Πριν από το 2011, τα κράτη μέλη δεν παρείχαν στην Επιτροπή στοιχεία τα οποία θα καθιστούσαν δυνατή την πραγματοποίηση αξιόπιστης εκτίμησης. Οι πληροφορίες που διατίθενται πλέον υποδηλώνουν ότι τα ποσά αυτά δεν θα ήταν σημαντικά.

Με εξαίρεση τις προπληρωμές για τα καθεστώτα ενισχύσεων που αφορούν το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, τα μη χρησιμοποιηθέντα ποσά που αναγνωρίζονται για τα προαναφερόμενα μέσα χρηματοοικονομικής τεχνικής και τα άλλα καθεστώτα ενισχύσεων καθορίζονται βάσει των ποσών που συνεισφέρει η Επιτροπή, λαμβανομένης υπόψη εκτίμησης των μη χρησιμοποιηθέντων ποσών σε γραμμική βάση. Η έλλειψη στοιχείων σχετικά με τα ποσά που χρησιμοποιήθηκαν πραγματικά μειώνει σημαντικά τη χρησιμότητα αυτών των πληροφοριών για τους σκοπούς της διαχείρισης.

Οι λογιστικές υπηρεσίες έχουν συντάξει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την εκκαθάριση της προχρηματοδότησης που θα διανεμηθούν αφού ολοκληρωθεί η αναθεώρηση του δημοσιονομικού κανονισμού.

Η νομική βάση για τα μέσα χρηματοοικονομικής τεχνικής καθώς και για τα προπληρωμένα ποσά κρατικών ενισχύσεων, συμπεριλαμβανομένου παραρτήματος στη δήλωση δαπανών, έχει εφαρμοστεί [τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 του Συμβουλίου στις 13 Δεκεμβρίου 2011]. Ως αποτέλεσμα της εν λόγω τροποποίησης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαθέτει νομική βάση για να ζητήσει τις απαιτούμενες πληροφορίες από τα κράτη μέλη.

Οι ανωτέρω πληροφορίες θα χρησιμοποιηθούν για λογιστικούς σκοπούς κατά το κλείσιμο των λογαριασμών του 2012. Τα μη καταβληθέντα ποσά στους τελικούς δικαιούχους βασίζονται σε υπολογισμό pro-rata temporis (κατά χρονική αναλογία).

Δεδομένου ότι η ΓΔ REGIO διανύει το έκτο έτος της επταετούς περιόδου προγραμματισμού, δεν θα ήταν σκόπιμο να τροποποιηθεί η μεθοδολογία. Ωστόσο, η προσέγγιση αυτή προβλέπεται να τροποποιηθεί για την επόμενη περίοδο προγραμματισμού, εφόσον συμφωνήσουν τα κράτη μέλη με τον νέο δημοσιονομικό κανονισμό.

Μόλις η νομική βάση για τη νέα περίοδο προγραμματισμού των διαρθρωτικών ταμείων τεθεί σε ισχύ, η Επιτροπή θα έχει το δικαίωμα να λαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τα ποσά που πράγματι χρησιμοποιήθηκαν, οι οποίες θα χρησιμοποιούνται για την κατάρτιση των ετήσιων λογαριασμών. Αυτές οι νέες απαιτήσεις θα πρέπει επίσης να βελτιώσουν τη διαχείριση πληροφοριών.

Η μέθοδος που χρησιμοποίησε η Επιτροπή για τους λογαριασμούς του 2011 είναι η πλέον οικονομικά αποδοτική και έχει ήδη χρησιμοποιηθεί στους λογαριασμούς του 2010.

Εξάλλου, όπως ήδη αναφέρθηκε στην ετήσια έκθεση του Συνεδρίου για το οικονομικό έτος 2009, ορισμένες γενικές διευθύνσεις δεν τήρησαν την απαίτηση καταχώρισης των τιμολογίων και των δηλώσεων δαπανών εντός πέντε εργάσιμων ημερών μετά την παραλαβή τους.

Παρά τις βελτιώσεις που επισημάνθηκαν σχετικά με τον χρόνο που απαιτήθηκε για την καταχώριση των νέων δηλώσεων δαπανών, ορισμένες γενικές διευθύνσεις εξακολουθούν να μην τηρούν πλήρως την απαίτηση καταχώρισης των τιμολογίων και των δηλώσεων δαπανών τους αμέσως.

Οι υπηρεσίες της Επιτροπής θα συνεχίσουν τις προσπάθειές τους προς αυτή την κατεύθυνση. Για τον σκοπό αυτό, τα τοπικά συστήματα επικαιροποιούνται συνεχώς, για παράδειγμα οι απαιτήσεις δαπανών που υποβλήθηκαν στη ΓΔ AGRI και στη ΓΔ REGIO διεκπεραιώνονται εντός της προθεσμίας.

Το Συνέδριο, στην ετήσια έκθεσή του για το οικονομικό έτος 2010, επισήμαινε ότι η αυξημένη χρήση τόσο των προχρηματοδοτήσεων στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της ΕΕ όσο και άλλων ειδών χρηματοδοτικών μέσων υποχρεώνει την Επιτροπή να αναθεωρήσει επειγόντως τον σχετικό λογιστικό κανόνα προκειμένου να παράσχει κατάλληλη καθοδήγηση σχετικά με την αναγνώριση και την εκκαθάριση των προχρηματοδοτήσεων.

Ο σχετικός λογιστικός κανόνας επικαιροποιήθηκε το 2012, προκειμένου να ληφθεί υπόψη η ανάγκη αναγνώρισης των μη χρησιμοποιηθέντων ποσών των συνεισφορών στα μέσα χρηματοοικονομικής τεχνικής και των προπληρωμών σε άλλα καθεστώτα ενίσχυσης ως στοιχείων του ενεργητικού.

Οι υπηρεσίες εφαρμόζουν τον κανόνα υπό το πρίσμα των χρηματοδοτικών μέσων και των πληρωμών που σχετίζονται με τις κρατικές ενισχύσεις (βλέπε απάντηση ανωτέρω).

2.

Παρουσίαση στοιχείων που αφορούν τις ανακτήσεις και τις δημοσιονομικές διορθώσεις

2.

Παρουσίαση στοιχείων που αφορούν τις ανακτήσεις και τις δημοσιονομικές διορθώσεις

2.

Παρουσίαση στοιχείων που αφορούν τις ανακτήσεις και τις δημοσιονομικές διορθώσεις

Το Συνέδριο, στην ετήσια έκθεσή του για το οικονομικό έτος 2007, επισήμαινε ήδη ότι, μολονότι η Επιτροπή είχε λάβει μέτρα προκειμένου να αυξήσει και να βελτιώσει τις πληροφορίες που παρείχε σχετικά με τους διορθωτικούς μηχανισμούς που εφαρμόζονται στον προϋπολογισμό της ΕΕ, οι πληροφορίες εξακολουθούσαν να μην είναι απολύτως αξιόπιστες, διότι τα κράτη μέλη δεν διαβίβαζαν πάντοτε στην Επιτροπή αξιόπιστες πληροφορίες.

Επιπλέον, πρέπει να εξεταστεί η ανάγκη διευκρίνισης των κατευθυντήριων οδηγιών όσον αφορά τις χρηματοοικονομικές πληροφορίες, προκειμένου να καθορίζεται το είδος των πληροφοριών που πρέπει να περιλαμβάνουν και ο τρόπος επεξεργασίας τους.

Για τη γεωργία, η Επιτροπή έχει εγγράψει τις εκκρεμούσες οφειλές σε επίπεδο κρατών μελών και την αντίστοιχη μείωση αξίας, καθώς και τα ποσά που ανακτήθηκαν από τα κράτη μέλη στους λογαριασμούς του 2011.

Για τη συνοχή, η αξιοπιστία των σχετικών με τις ανακτήσεις δεδομένων που παραλήφθηκαν από κράτη μέλη έχει βελτιωθεί σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο, αλλά η Επιτροπή συμφωνεί ότι θα πρέπει να βελτιωθεί περαιτέρω. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή δρομολόγησε στις αρχές του 2011 έλεγχο βάσει ανάλυσης κινδύνου των συστημάτων ανακτήσεων των κρατών μελών, βασισμένο στις κοινοποιήσεις που πραγματοποιούνται κάθε έτος έως τις 31 Μαρτίου, με στόχο τη βελτίωση της κοινοποίησης των εθνικών δημοσιονομικών διορθώσεων στην Επιτροπή και τη διασφάλιση της πληρότητας, της ακρίβειας και της έγκαιρης υποβολής των κοινοποιούμενων στοιχείων. Τα πρώτα αποτελέσματα αναφέρονται στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων 2011 για τις διαρθρωτικές ενέργειες των γενικών διευθύνσεων.

Το Συνέδριο, για πρώτη φορά στην ετήσια έκθεσή του για το οικονομικό έτος 2009, διατύπωνε κριτική για το γεγονός ότι, σχετικά με ορισμένους τομείς δαπανών, η Επιτροπή δεν παρέχει συστηματικά πληροφορίες για τη συμφωνία του έτους πραγματοποίησης της σχετικής πληρωμής με το έτος εντοπισμού του σχετιζόμενου με αυτή σφάλματος και το έτος κατά το οποίο η προκύπτουσα δημοσιονομική διόρθωση αναφέρεται στις σημειώσεις των λογαριασμών.

Στο τέλος του 2010, στον τομέα της συνοχής, διορθώσεις συνολικού ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ δεν είχαν πραγματοποιηθεί ακόμη (δηλαδή, «εισπραχθεί», μετά την παραλαβή από την Επιτροπή της επιστροφής μιας δαπάνης ή την καταβολή από αυτήν πληρωμής βάσει δήλωσης δαπανών από την οποία το κράτος μέλος έχει αφαιρέσει τις μη επιλέξιμες δαπάνες). Το χαμηλό ποσοστό εφαρμογής του 71 % αποδόθηκε στην εκκρεμή διαδικασία κλεισίματος της περιόδου προγραμματισμού 2000-2006. Οι δηλώσεις δαπανών που υποβλήθηκαν στο τέλος του 2010 δεν είχαν εγκριθεί ακόμη, γεγονός το οποίο σημαίνει ότι οι σχετικές δημοσιονομικές διορθώσεις δεν θα μπορούσαν αν ληφθούν υπόψη για τα τον υπολογισμό των αριθμητικών στοιχείων της εκτέλεσης κατά το 2010.

Η Επιτροπή θα συνεχίσει τις προσπάθειές της για να βελτιώσει περαιτέρω την ποιότητα των υποβαλλόμενων στοιχείων.

Οι επεξηγηματικές σημειώσεις που συνοδεύουν τους ενοποιημένους λογαριασμούς περιέχουν πληροφορίες σχετικά με το ότι ορισμένες πληρωμές είναι πιθανόν να διορθωθούν σε μεταγενέστερη ημερομηνία από τις υπηρεσίες της Επιτροπής ή από τα κράτη μέλη. Ωστόσο, παρά τα επανειλημμένα αιτήματα του Συνεδρίου από το 2005, στις σημειώσεις εξακολουθούν να μην καθορίζονται τα ποσά και οι τομείς δαπανών που ενδέχεται να αποτελέσουν αντικείμενο περαιτέρω διαδικασιών επαλήθευσης και εκκαθάρισης των λογαριασμών.

Παρά τις αδυναμίες που εξακολουθούν να επηρεάζουν αρνητικά την αξιοπιστία και την πληρότητα των στοιχείων που υποβάλλουν τα κράτη μέλη, ιδίως στον τομέα της συνοχής, με την πάροδο των ετών έχουν σημειωθεί ορισμένες βελτιώσεις. Στην αρχή του 2011, η Επιτροπή άρχισε έλεγχο επί των συστημάτων ανάκτησης που εφαρμόζουν τα κράτη μέλη στον τομέα της συνοχής. Με τους επιτόπιους ελέγχους της Επιτροπής διαπιστώθηκε ότι τα συστήματα καταγραφής και αναφοράς των στοιχείων δεν είναι ακόμη πλήρως αξιόπιστα σε όλα τα κράτη μέλη στα οποία πραγματοποιήθηκε επίσκεψη. Ως εκ τούτου, στις σημειώσεις των οικονομικών καταστάσεων για το 2011 δεν παρουσιάζονται στοιχεία προερχόμενα από τα κράτη μέλη σχετικά με τον τομέα της συνοχής.

Η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη της τα αιτήματα του Συνεδρίου και επισημαίνει ότι αυτό σπάνια είναι δυνατόν.

Στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης, οι δημοσιονομικές διορθώσεις δεν προορίζονται για την ανάκτηση παράτυπων δαπανών (που εξακολουθούν να εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των κρατών μελών), αλλά για την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ από τέτοιες παρατυπίες. Επομένως, δεν είναι σωστό να συσχετιστούν τα ποσοστά σφάλματος ενός δεδομένου έτους με τις δημοσιονομικές διορθώσεις και τις ανακτήσεις που γνωστοποιούνται στους ετήσιους λογαριασμούς του ίδιου έτους.

Επιπλέον, οι διαφορές στο χρονοδιάγραμμα των δημοσιονομικών διορθώσεων και των πραγματικών ανακτήσεων, αφενός, και στα ποσοστά σφάλματος, αφετέρου, εμποδίζουν επίσης τη συμφωνία αυτή. Αυτή η τελευταία διαπίστωση δεν αφορά μόνο την επιμερισμένη αλλά και την άμεση διαχείριση, στο πλαίσιο της οποίας οι εντολές είσπραξης είτε εκδίδονται μετά τη λήξη της (πολυετούς) περιόδου επιχορήγησης είτε δεν εκδίδονται, δεδομένου ότι ο δικαιούχος υποβάλλει διορθωμένες δηλώσεις δαπανών.

Η Επιτροπή επαναλαμβάνει ότι οι δαπάνες ελέγχονται αρκετά έτη μετά το έτος πραγματοποίησης μιας πληρωμής, κυρίως κατά το κλείσιμο του προγράμματος. Επιπλέον, η δημοσιονομική διόρθωση ενδέχεται να είναι το αποτέλεσμα του εντοπισμού αδυναμιών στα συστήματα ελέγχου κρατών μελών, και στην περίπτωση αυτή δεν συνδέεται άμεσα με πληρωμές. Ως εκ τούτου, δεν είναι ούτε δυνατόν ούτε σκόπιμο να συμφωνεί το έτος πραγματοποίησης της σχετικής πληρωμής με το έτος κατά το οποίο η δημοσιονομική διόρθωση αναφέρεται στις σημειώσεις των λογαριασμών. Επιπλέον, τα κράτη μέλη είναι κατά κύριο λόγο υπεύθυνα για την πρόληψη, τον εντοπισμό και τη διόρθωση σφαλμάτων και παρατυπιών στον τομέα της επιμερισμένης διαχείρισης.

Στον τομέα της γεωργίας, μπορεί να υπάρξει συμφωνία όλων των ποσών στους διάφορους πίνακες στη σημείωση 6 είτε με στοιχεία που διατίθενται σε επίπεδο Επιτροπής είτε με τις δηλώσεις των κρατών μελών.

Σε ό,τι αφορά την περιφερειακή πολιτική, η σύνδεση μεταξύ, αφενός, ποσών που χρησιμοποιήθηκαν για το εναπομένον ποσοστό σφάλματος στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων και, αφετέρου, πληροφοριών στους προσωρινούς λογαριασμούς είναι δυνατή για εκθέσεις του προηγούμενου έτους και για πληροφορίες που παρέχονται από τα κράτη μέλη εντός της προβλεπόμενης από τους κανονισμούς προθεσμίας της 31ης Μαρτίου, η οποία αποτελεί επίσης την καταληκτική ημερομηνία για την κατάρτιση των προσωρινών λογαριασμών. Η Επιτροπή ενθάρρυνε τα κράτη μέλη να κοινοποιούν τις διορθώσεις όσο το δυνατόν νωρίτερα από τις 31 Μαρτίου για να αποφευχθεί αυτό το πρόβλημα χρονικού συντονισμού.

Οι οδηγίες του υπολόγου παρέχουν στους κύριους διατάκτες καθοδήγηση σχετικά με τα στοιχεία που πρέπει να παρασχεθούν. Με τον έλεγχο του Συνεδρίου διαπιστώθηκαν βελτιώσεις ως προς την εφαρμογή αυτών των οδηγιών. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για τη βελτίωση της ποιότητας των υποβαλλόμενων στοιχείων.

Δεν παρέχονται ακόμη πληροφορίες για τη συμφωνία των πληρωμών, των σφαλμάτων και των δημοσιονομικών διορθώσεων. Το Συνέδριο εμμένει στη θέση του ότι αυτές οι πληροφορίες πρέπει να παρέχονται στις περιπτώσεις που αυτό είναι δυνατό. Επιπλέον, πρέπει να υπάρχει σαφής συσχετισμός μεταξύ των ποσών που περιλαμβάνονται στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων, ιδίως για τον προσδιορισμό του εναπομένοντος ποσοστού σφάλματος, και των πληροφοριών σχετικά με τις ανακτήσεις/δημοσιονομικές διορθώσεις που παρουσιάζονται στους λογαριασμούς.

Το κλείσιμο των προγραμμάτων είναι μια περίπλοκη διαδικασία στο πλαίσιο της οποίας ελέγχονται πολυάριθμα έγγραφα που υποβλήθηκαν από το κράτος μέλος, και η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει περισσότερες πληροφορίες ώστε να έχει αποδείξεις ότι το κράτος μέλος έχει όντως αφαιρέσει τις δημοσιονομικές διορθώσεις που αποφασίστηκαν, ιδίως για πολύπλοκα επιχειρησιακά προγράμματα, αναβάλλοντας έτσι περαιτέρω τον υπολογισμό του τελικού υπολοίπου προς πληρωμή. Επιπλέον, η Επιτροπή αναγνωρίζει την εφαρμογή δημοσιονομικών διορθώσεων όταν η τελική πληρωμή είναι δεόντως εντεταλμένη από τον διατάκτη, φάση που ολοκληρώνεται στο τέλος της αλυσίδας επαλήθευσης.

Όσον αφορά τη συνοχή, ο αριθμός των διορθώσεων που έγιναν δεκτές από τα κράτη μέλη αλλά δεν έχουν ακόμα υλοποιηθεί, αφορά τα προγράμματα 2000-2006 και αντικατοπτρίζεται στις απαιτήσεις τελικής πληρωμής που παρελήφθησαν από την Επιτροπή αλλά δεν έχουν ακόμη εγκριθεί λόγω του κλεισίματος της διαδικασίας, κατά την οποία η Επιτροπή πρέπει να εκτιμήσει όλες τις υποβληθείσες πληροφορίες ως συνεκτικές και πλήρεις. Το Συνέδριο συνέστησε στην Επιτροπή να επιδείξει σύνεση και να μη θεωρήσει ότι οι διορθώσεις εφαρμόστηκαν πριν να εγκριθούν οι τελικές πληρωμές.

Στο τέλος του 2011, ποσό ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ παρέμενε προς εφαρμογή (ποσοστό εφαρμογής 72 %). Το ποσό και το ποσοστό εκτέλεσης παρέμειναν στο ίδιο ύψος με το αντίστοιχο του παρελθόντος έτους για τον λόγο ότι οι δηλώσεις δαπανών που υποβλήθηκαν στο τέλος του 2010 δεν μπορούσαν ακόμη να εγκριθούν.

Τα ποσά που υπόκεινται σε περαιτέρω επαλήθευση και εκκαθάριση δεν παρουσιάζονται ακόμη στις σημειώσεις που συνοδεύουν τους ενοποιημένους λογαριασμούς (σε αντίθεση με τα προσδιορίσιμα ποσοτικώς ποσά των πιθανών ανακτήσεων).

Ο δημοσιονομικός κανονισμός επιτρέπει στην Επιτροπή να προβαίνει σε εκ των υστέρων ελέγχους όλων των δαπανών για αρκετά έτη μετά το πραγματικό έτος δαπάνης. Οι λογαριασμοί δεν θα έπρεπε να συνεπάγονται ότι, λόγω μελλοντικών επαληθεύσεων, όλες οι σχετικές δαπάνες παραμένουν υπό αίρεση αποδοχής. Διαφορετικά, κάθε δαπάνη του προϋπολογισμού θα μπορούσε να θεωρηθεί προσωρινή μέχρι τη διενέργεια του εκ των υστέρων ελέγχου ή την παρέλευση της προθεσμίας παραγραφής. Τα ποσά των ενδεχόμενων ανακτήσεων, όταν είναι προσδιορίσιμα ποσοτικά, αναφέρονται στη σημείωση 6 των ενοποιημένων λογαριασμών.

Στον τομέα της γεωργίας, λαμβάνεται απόφαση δημοσιονομικής εκκαθάρισης περίπου έξι μήνες μετά το τέλος του εξεταζόμενου οικονομικού έτους, μέσω της οποίας η Επιτροπή καθορίζει το ποσό των δαπανών που θα βαρύνουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ για το συγκεκριμένο έτος. Αυτός ο ρόλος της απόφασης δημοσιονομικής εκκαθάρισης δεν αμφισβητείται από το γεγονός ότι στη συνέχεια ενδέχεται να επιβληθούν δημοσιονομικές διορθώσεις στα κράτη μέλη μέσω αποφάσεων συμμόρφωσης. Το ποσό των δαπανών το οποίο ενδέχεται να αποκλειστεί από τη χρηματοδότηση ΕΕ με αυτού του είδους μελλοντικές αποφάσεις συμμόρφωσης αναφέρεται σε σημείωση των οικονομικών καταστάσεων.

3.

Μεταφορά των στοιχείων ενεργητικού του Galileo

3.

Μεταφορά των στοιχείων ενεργητικού του Galileo

3.

Μεταφορά των στοιχείων ενεργητικού του Galileo

Οι συμφωνίες για τη μεταφορά στην ΕΕ της ιδιοκτησίας όλων των στοιχείων ενεργητικού που δημιουργήθηκαν, αναπτύχθηκαν ή αποκτήθηκαν για το πρόγραμμα Galileo δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί πλήρως. Δεδομένου ότι όλες οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν από το 2003 θεωρήθηκαν ως δαπάνες στον τομέα της έρευνας, αυτό δεν είχε αντίκτυπο στον ισολογισμό της 31ης Δεκεμβρίου 2010. Ωστόσο, η Επιτροπή πρέπει να διασφαλίσει τη διαθεσιμότητα όλων των πληροφοριών τη στιγμή της μεταφοράς, ώστε να διαφυλαχθούν αποτελεσματικά τα στοιχεία ενεργητικού.

Η Επιτροπή συνεργάζεται με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος προκειμένου να διασφαλιστεί ότι, τη στιγμή της μεταφοράς, όλες οι αναγκαίες λογιστικές και τεχνικές πληροφορίες είναι διαθέσιμες για την εξασφάλιση ομαλής διαδοχής. Η μεταφορά αυτή προβλέπεται στο τέλος της φάσης επικύρωσης σε κατάσταση τροχιάς (το νωρίτερο στο τέλος του 2012). Εν τω μεταξύ, το 2011 η Επιτροπή αναγνώρισε ποσό ύψους 219 εκατομμυρίων ευρώ ως τρέχουσες ακινητοποιήσεις για το σχέδιο Galileo. Το εν λόγω ποσό αντικατοπτρίζει τα έξοδα που πραγματοποίησε η Επιτροπή από τις 22 Οκτωβρίου 2011, ημερομηνία κατά την οποία εκτοξεύθηκαν επιτυχώς οι δύο δορυφόροι του συστήματος. Πριν από αυτή την ημερομηνία η Επιτροπή θεωρούσε ότι το σχέδιο βρισκόταν ακόμη σε ερευνητικό στάδιο και όλα τα πραγματοποιούμενα έξοδα συνιστούσαν επιβαρύνσεις.

Εντούτοις, με τον έλεγχο του Συνεδρίου διαπιστώθηκαν επουσιώδεις αδυναμίες στη διαδικασία διαχωρισμού των οικονομικών ετών για τον καθορισμό του ποσού των υπό κατασκευή στοιχείων του ενεργητικού.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι τα ποσά που καταγράφονται στον ισολογισμό είναι ευλόγως ακριβή και αξιόπιστα.

Η λογιστική μεθοδολογία και οι λογιστικές διαδικασίες για την αποτίμηση των στοιχείων ενεργητικού του προγράμματος Galileo συμφωνούν απόλυτα με τους λογιστικούς κανόνες της ΕΕ και τα πρότυπα IPSAS (διεθνή λογιστικά πρότυπα για τον δημόσιο τομέα).

Η αποτίμηση των στοιχείων ενεργητικού πραγματοποιήθηκε με τη βοήθεια ανεξάρτητων εξωτερικών λογιστών βάσει στοιχείων που παρείχε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ΕΟΔ). Η Επιτροπή άσκησε τους απαραίτητους ελέγχους για να εξασφαλίσει εύλογα την αξιοπιστία του αποτελέσματος.

Το Συνέδριο, στην ετήσια έκθεσή του για το οικονομικό έτος 2010, εφιστούσε την προσοχή στην επιφύλαξη που είχε διατυπώσει ο αρμόδιος γενικός διευθυντής στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων για το 2010 σχετικά με την αξιοπιστία των χρηματοοικονομικών πληροφοριών που διαβίβαζε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος.

Ο αρμόδιος γενικός διευθυντής, στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων για το 2011, διατήρησε την επιφύλαξη διευρύνοντας το πεδίο αναφοράς της.

Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να υποβάλλει σε έλεγχο τις δημοσιονομικές εκθέσεις που παρέχει ο ΕΟΔ, και θα ενθαρρύνει και θα στηρίζει την υλοποίηση των δράσεών του με στόχο την περαιτέρω βελτίωση της ποιότητας των δημοσιονομικών εκθέσεων που υποβάλλει στην Επιτροπή. Η εξωτερική ανασκόπηση των συστημάτων ελέγχου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος που οριστικοποιήθηκε το 2012, αποκάλυψε ικανοποιητικά αποτελέσματα. Δεδομένων των εν εξελίξει δράσεων, η Επιτροπή αναμένει ότι τα προβλήματα θα λυθούν σύντομα, πράγμα που θα επιτρέψει την αποδυνάμωση και, τελικά, την άρση της συγκεκριμένης επιφύλαξης.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1.3

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ 2011  (1)

Πίνακας 1 —   Ισολογισμός  (2)

(σε εκατομμύρια ευρώ)

 

31.12.2011

31.12.2010

Μη κυκλοφορούν ενεργητικό:

Ενσώματες ακινητοποιήσεις

149

108

Ακίνητα, εγκαταστάσεις και εξοπλισμός

5 071

4 813

Μακροπρόθεσμες επενδύσεις:

Επενδύσεις που λογιστικοποιούνται με τη χρήση της μεθόδου της καθαρής θέσης

374

492

Χρηματοοικονομικά στοιχεία: Διαθέσιμα προς πώληση στοιχεία

2 272

2 063

Χρηματοοικονομικά στοιχεία: Μακροπρόθεσμα δάνεια

41 400

11 640

Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις και ανακτήσιμα ποσά

289

40

Μακροπρόθεσμη προχρηματοδότηση

44 723

44 118

 

94 278

63 274

Κυκλοφορούν ενεργητικό:

Αποθέματα

94

91

Βραχυπρόθεσμες επενδύσεις:

Χρηματοοικονομικά στοιχεία: Διαθέσιμα προς πώληση στοιχεία

3 619

2 331

Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις και ανακτήσιμα ποσά:

Χρηματοοικονομικά στοιχεία: Βραχυπρόθεσμα δάνεια

102

2 170

Λοιπές απαιτήσεις και ανακτήσιμα ποσά

9 477

11 331

Βραχυπρόθεσμη προχρηματοδότηση

11 007

10 078

Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα

18 935

22 063

 

43 234

48 064

Σύνολο ενεργητικού

137 512

111 338

Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις:

Συντάξεις και λοιπές παροχές στο προσωπικό

(34 835)

(37 172)

Μακροπρόθεσμες προβλέψεις

(1 495)

(1 317)

Μακροπρόθεσμες χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις

(41 179)

(11 445)

Άλλες μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις

(2 059)

(2 104)

 

(79 568)

(52 038)

Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις:

Βραχυπρόθεσμες προβλέψεις

(270)

(214)

Βραχυπρόθεσμες χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις

(51)

(2 004)

Πληρωτέοι λογαριασμοί

(91 473)

(84 529)

 

(91 794)

(86 747)

Σύνολο παθητικού

(171 362)

(138 785)

Καθαρό ενεργητικό

(33 850)

(27 447)

Αποθεματικά

3 608

3 484

Ποσά που θα κληθούν να καταβάλουν τα κράτη μέλη

(37 458)

(30 931)

Καθαρό ενεργητικό

(33 850)

(27 447)


Πίνακας 2 —   Λογαριασμός οικονομικού αποτελέσματος  (3)

(σε εκατομμύρια ευρώ)

 

2011

2010

Έσοδα λειτουργίας

Έσοδα από ιδίους πόρους και εισφορές

124 677

122 328

Λοιπά λειτουργικά έσοδα

5 376

8 188

 

130 053

130 516

Δαπάνες λειτουργίας

Διοικητικές δαπάνες

(8 976)

(8 614)

Λειτουργικές δαπάνες

(123 778)

(103 764)

 

(132 754)

(112 378)

(Έλλειμμα) / Πλεόνασμα από λειτουργικές δραστηριότητες

(2 701)

18 138

Χρηματοοικονομικά έσοδα

1 491

1 178

Χρηματοοικονομικές δαπάνες

(1 355)

(661)

Μεταβολή των υποχρεώσεων σχετικά με τις συντάξεις και τις λοιπές παροχές προς το προσωπικό

1 212

(1 003)

Μερίδιο του καθαρού ελλείμματος συγγενών και κοινών επιχειρήσεων

(436)

(420)

Οικονομικό αποτέλεσμα του οικονομικού έτους

(1 789)

17 232


Πίνακας 3 —   Πίνακας ταμειακών ροών  (4)

(σε εκατομμύρια ευρώ)

 

2011

2010

Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους

(1 789)

17 232

Λειτουργικές δραστηριότητες

Απόσβεση (ασώματες ακινητοποιήσεις)

33

28

Απόσβεση (ενσώματες ακινητοποιήσεις)

361

358

(Αύξηση)/μείωση των μακροπρόθεσμων δανείων

(29 760)

(876)

(Αύξηση)/μείωση της μακροπρόθεσμης προχρηματοδότησης

(605)

(2 574)

(Αύξηση)/μείωση των μακροπρόθεσμων απαιτήσεων και ανακτήσιμων ποσών

(249)

15

(Αύξηση)/μείωση των αποθεμάτων

(3)

(14)

(Αύξηση)/μείωση της βραχυπρόθεσμης προχρηματοδότησης

(929)

(642)

(Αύξηση)/μείωση των βραχυπρόθεσμων απαιτήσεων και ανακτήσιμων ποσών

3 922

(4 543)

(Αύξηση)/μείωση των μακροπρόθεσμων προβλέψεων

178

(152)

(Αύξηση)/μείωση των μακροπρόθεσμων χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων

29 734

886

(Αύξηση)/μείωση άλλων μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων

(45)

(74)

(Αύξηση)/μείωση των βραχυπρόθεσμων προβλέψεων

56

1

(Αύξηση)/μείωση των βραχυπρόθεσμων χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων

(1 953)

1 964

Αύξηση/(μείωση) των ληξιπρόθεσμων οφειλών

6 944

(9 355)

Δημοσιονομικό πλεόνασμα του προηγούμενου έτους ως μη ταμειακά έσοδα

(4 539)

(2 254)

Άλλες μη ταμειακές μεταβολές

(75)

(149)

Αύξηση/(μείωση) σχετικά με τις συντάξεις και λοιπές παροχές προς το προσωπικό

(2 337)

(70)

Επενδυτικές δραστηριότητες

(Αύξηση)/μείωση στις ασώματες ακινητοποιήσεις, καθώς και στα ακίνητα, εγκαταστάσεις και εξοπλισμό

(693)

(374)

(Αύξηση)/μείωση σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις

(91)

(176)

(Αύξηση)/μείωση σε βραχυπρόθεσμες επενδύσεις

(1 288)

(540)

Καθαρές ταμειακές ροές

(3 128)

(1 309)

Καθαρή αύξηση/(μείωση) σε ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα

(3 128)

(1 309)

Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα στην αρχή του έτους

22 063

23 372

Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα στο τέλος του έτους

18 935

22 063


Πίνακας 4 —   Κατάσταση μεταβολών του καθαρού ενεργητικού  (5)

(σε εκατομμύρια ευρώ)

 

Αποθεματικά (A)

Ποσά που θα κληθούν να καταβάλουν τα κράτη μέλη (B)

Καθαρό ενεργητικό = (A) + (B)

Αποθεματικό εύλογης αξίας

Άλλα αποθεματικά

Σωρευτικό πλεόνασμα/(έλλειμμα)

Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους

Υπόλοιπο την 31η Δεκεμβρίου 2009

69

3 254

(52 488)

6 887

(42 278)

Μεταβολή αποθεματικού του Ταμείου Εγγυήσεων

 

273

(273)

 

0

Μεταβολές εύλογης αξίας

(130)

 

 

 

(130)

Λοιπά

 

4

(21)

 

(17)

Κατανομή του οικονομικού αποτελέσματος για το 2009

 

14

6 873

(6 887)

0

Αποτέλεσμα του προϋπολογισμού για το 2009 που πιστώθηκε στα κράτη μέλη

 

 

(2 254)

 

(2 254)

Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους

 

 

 

17 232

17 232

Υπόλοιπο την 31η Δεκεμβρίου 2010

(61)

3 545

(48 163)

17 232

(27 447)

Μεταβολή αποθεματικού του Ταμείου Εγγυήσεων

 

165

(165)

 

0

Μεταβολές εύλογης αξίας

(47)

 

 

 

(47)

Λοιπά

 

2

(30)

 

(28)

Κατανομή του οικονομικού αποτελέσματος για το 2010

 

4

17 228

(17 232)

0

Αποτέλεσμα του προϋπολογισμού για το 2010 που πιστώθηκε στα κράτη μέλη

 

 

(4 539)

 

(4 539)

Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους

 

 

 

(1 789)

(1 789)

Υπόλοιπο την 31η Δεκεμβρίου 2011

(108)

3 716

(35 669)

(1 789)

(33 850)


Πίνακας 5 —   Αποτέλεσμα της εκτέλεσης του προϋπολογισμού της ΕΕ  (6)

(σε εκατομμύρια ευρώ)

Ευρωπαϊκή Ένωση

2011

2010

Έσοδα του οικονομικού έτους

130 000

127 795

Πληρωμές βάσει των πιστώσεων του τρέχοντος έτους

(128 043)

(121 213)

Πιστώσεις πληρωμών μεταφερθείσες στο έτος Ν+1

(1 019)

(2 797)

Ακύρωση μη χρησιμοποιηθεισών πιστώσεων πληρωμών που μεταφέρθηκαν από το έτος N-1

457

741

Συναλλαγματικές διαφορές του οικονομικού έτους

97

23

Αποτέλεσμα της εκτέλεσης του προϋπολογισμού  (7)

1 492

4 549


(1)  Συνιστάται στον αναγνώστη να ανατρέξει στο πλήρες κείμενο των ενοποιημένων λογαριασμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2011, το οποίο περιλαμβάνει τόσο τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις και τις σχετικές επεξηγηματικές σημειώσεις όσο και τις ενοποιημένες εκθέσεις σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού και τις σχετικές επεξηγηματικές σημειώσεις.

(2)  Η παρουσίαση του ισολογισμού ακολουθεί την παρουσίαση των ενοποιημένων λογαριασμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(3)  Η παρουσίαση του λογαριασμού οικονομικού αποτελέσματος ακολουθεί την παρουσίαση των ενοποιημένων λογαριασμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(4)  Η παρουσίαση του πίνακα ταμειακών ροών ακολουθεί την παρουσίαση των ενοποιημένων λογαριασμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(5)  Η κατάσταση μεταβολών του καθαρού ενεργητικού ακολουθεί την παρουσίαση των ενοποιημένων λογαριασμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(6)  Το αποτέλεσμα της εκτέλεσης του προϋπολογισμού της ΕΕ ακολουθεί την παρουσίαση των ενοποιημένων λογαριασμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(7)  Εκ των οποίων η ΕΖΕΣ ανήλθε συνολικά σε 5 εκατομμύρια ευρώ το 2011 και 9 εκατομμύρια ευρώ το 2010.


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

Έσοδα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή

Ειδικά χαρακτηριστικά του τομέα των εσόδων

Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου

Παραδοσιακοί ίδιοι πόροι

Ίδιοι πόροι ΦΠΑ και ΑΕΕ

Κανονικότητα των πράξεων

Παραδοσιακοί ίδιοι πόροι

Ίδιοι πόροι ΦΠΑ και ΑΕΕ

Λοιπά έσοδα

Αποτελεσματικότητα των συστημάτων

Παραδοσιακοί ίδιοι πόροι

Ίδιοι πόροι ΦΠΑ

Ίδιοι πόροι ΑΕΕ

Γενικές και συγκεκριμένες επιφυλάξεις

Επαλήθευση των καταλόγων ΑΕΕ

Λοιπά έσοδα: πρόστιμα και ποινές

Αναγκαστική ανάκτηση

Ελάχιστοι δείκτες πιστοληπτικής ικανότητας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που εκδίδουν εγγυήσεις

Συμπεράσματα και συστάσεις

Συμπεράσματα

Συστάσεις

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

2.1.

Στο παρόν κεφάλαιο παρουσιάζεται η ειδική εκτίμηση του Συνεδρίου σχετικά με τα έσοδα, τα οποία αποτελούνται από τους ιδίους πόρους και τα λοιπά έσοδα. Βασικά πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τα έσοδα το 2011 παρουσιάζονται στον πίνακα 2.1 . Οι ίδιοι πόροι αποτελούν μακράν την κύρια πηγή χρηματοδότησης των δαπανών του προϋπολογισμού (91 %).

 

Πίνακας 2.1 —   Έσοδα — Βασικά πληροφοριακά στοιχεία για το 2011

Τίτλος του προϋπο-λογισμού

Είδος εσόδων

Περιγραφή

Έσοδα 2011

εκατομμύρια ευρώ

%

1

Παραδοσιακοί ίδιοι πόροι (ΠΙΠ)

Τέλη παραγωγής ζάχαρης

132

0,1

Τελωνειακοί δασμοί

16 646

12,8

Ίδιοι πόροι ΦΠΑ

Πόροι που προέρχονται από τον ΦΠΑ (φόρο προστιθέμενης αξίας) του τρέχοντος οικονομικού έτους

14 077

10,8

Ίδιοι πόροι ΑΕΕ

Πόροι που βασίζονται στο ΑΕΕ (ακαθάριστο εθνικό εισόδημα) του τρέχοντος οικονομικού έτους

87 258

67,1

Διόρθωση δημοσιονομικών ανισορροπιών

Διόρθωση υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου

52

0,0

Μείωση της εισφοράς που βασίζεται στο ΑΕΕ

Παραχωρηθείσα στις Κάτω Χώρες και τη Σουηδία

–1

0,0

 

ΣΥΝΟΛΟ ΙΔΙΩΝ ΠΟΡΩΝ

118 164

90,9

3

 

Πλεονάσματα, υπόλοιπα και αναπροσαρμογές

6 370

4,9

4

 

Έσοδα προερχόμενα από πρόσωπα που συνδέονται με τα θεσμικά όργανα και τους λοιπούς οργανισμούς της Ένωσης

1 207

0,9

5

 

Έσοδα από τη διοικητική λειτουργία των θεσμικών οργάνων

587

0,5

6

 

Συνεισφορές και επιστροφές στο πλαίσιο των συμφωνιών και προγραμμάτων της Ένωσης/Κοινότητας

2 454

1,9

7

 

Τόκοι υπερημερίας και πρόστιμα

1 183

0,9

8

 

Δανειοληπτικές και δανειοδοτικές πράξεις

1

0,0

9

 

Διάφορα έσοδα

34

0,0

 

 

ΣΥΝΟΛΟ ΛΟΙΠΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

11 836

9,1

ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΕΣΟΔΑ ΓΙΑ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ

130 000

100,0

Πηγή: ετήσιοι λογαριασμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2011.

Ειδικά χαρακτηριστικά του τομέα των εσόδων

2.2.

Τρεις είναι οι κατηγορίες των ιδίων πόρων (1): παραδοσιακοί ίδιοι πόροι (ΠΙΠ), (ήτοι δασμοί που εισπράττονται επί των εισαγωγών και τέλη παραγωγής ζάχαρης), ίδιοι πόροι που υπολογίζονται βάσει του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) τον οποίο εισπράττουν τα κράτη μέλη και ίδιοι πόροι που βασίζονται στο ακαθάριστο εθνικό εισόδημα (ΑΕΕ) των κρατών μελών.

 

2.3.

Τόσο η βεβαίωση όσο και η είσπραξη των ΠΙΠ πραγματοποιείται από τα κράτη μέλη. Τα τρία τέταρτα των ποσών αυτών καταβάλλονται στον προϋπολογισμό της Ένωσης (16 778 εκατομμύρια ευρώ, ήτοι 12,9 % των εσόδων), το δε υπόλοιπο 25 % παρακρατείται για την κάλυψη των δαπανών είσπραξης. Κάθε κράτος μέλος διαβιβάζει στην Επιτροπή μηνιαία κατάσταση των βεβαιωθέντων δικαιωμάτων («λογιστική A»), καθώς και τριμηνιαία κατάσταση των βεβαιωθέντων δικαιωμάτων που δεν περιλαμβάνονται στην πρώτη κατάσταση («λογιστική B») (2). Οι κύριοι κίνδυνοι που συνδέονται με τους ΠΙΠ αφορούν την πληρότητα, την ακρίβεια και την έγκαιρη καταβολή των δικαιωμάτων που τίθενται στη διάθεση της Ένωσης.

 

2.4.

Οι ίδιοι πόροι που υπολογίζονται βάσει του ΦΠΑ είναι εισφορές που προκύπτουν από την εφαρμογή ενιαίου συντελεστή στις θεωρητικά εναρμονισμένες βάσεις υπολογισμού του ΦΠΑ των κρατών μελών (14 077 εκατομμύρια ευρώ, ήτοι 10,8 % των εσόδων). Οι ίδιοι πόροι που βασίζονται στο ΑΕΕ προκύπτουν από την εφαρμογή ενιαίου συντελεστή στο ΑΕΕ των κρατών μελών (87 258 εκατομμύρια ευρώ, ήτοι 67,1 % των εσόδων). Στην περίπτωση των εν λόγω ιδίων πόρων, ο κύριος κίνδυνος για την κανονικότητα είναι είτε οι υποκείμενες στατιστικές να μην έχουν καταρτιστεί σύμφωνα με τους κανόνες της Ένωσης είτε η επεξεργασία τους να μην έχει γίνει σύμφωνα με τους εν λόγω κανόνες, με αποτέλεσμα την καταβολή εσφαλμένου ποσού ιδίων πόρων ΦΠΑ ή/και ΑΕΕ από το σύνολο των κρατών μελών.

 

2.5.

Στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου εφαρμόζεται διόρθωση των δημοσιονομικών ανισορροπιών («διόρθωση υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου»), η οποία συνεπάγεται μείωση του ποσού των ιδίων πόρων που καταβάλλει το συγκεκριμένο κράτος μέλος βάσει του ΑΕΕ (3). Επιπλέον, στην περίπτωση της Γερμανίας, των Κάτω Χωρών, της Αυστρίας και της Σουηδίας εφαρμόζεται μειωμένος συντελεστής καταβολής ΦΠΑ, ενώ για τις Κάτω Χώρες και τη Σουηδία εφαρμόζεται επίσης ακαθάριστη μείωση της ετήσιας εισφοράς τους που βασίζεται στο ΑΕΕ για την περίοδο 2007-2013 (4). Ο κύριος κίνδυνος είναι ο εσφαλμένος υπολογισμός από πλευράς Επιτροπής, ιδίως στην περίπτωση των πολύπλοκων υπολογισμών που σχετίζονται με τη διόρθωση υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου.

 

2.6.

Αφού ληφθεί υπόψη το σύνολο των ΠΙΠ, των ιδίων πόρων ΦΠΑ και των λοιπών εσόδων, οι ίδιοι πόροι ΑΕΕ χρησιμοποιούνται για την ισοσκέλιση του προϋπολογισμού. Τυχόν υποεκτίμηση (ή υπερεκτίμηση) του ΑΕΕ για συγκεκριμένο κράτος μέλος, μολονότι δεν επηρεάζει συνολικά τους ιδίους πόρους που βασίζονται στο ΑΕΕ, συνεπάγεται αύξηση (ή μείωση) των εισφορών των λοιπών κρατών μελών, έως ότου διορθωθεί το πρόβλημα.

 

2.7.

Οι κύριοι κίνδυνοι σε σχέση με τα λοιπά έσοδα περιλαμβάνουν τη διαχείριση των προστίμων εκ μέρους της Επιτροπής, καθώς και τον καθορισμό των δημοσιονομικών διορθώσεων που επιβάλλει η Επιτροπή στις δαπάνες στους τομείς της γεωργίας και της συνοχής.

 

Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου

2.8.

Ο συνολικός τρόπος προσέγγισης και η μεθοδολογία ελέγχου του Συνεδρίου περιγράφονται στο μέρος 2 του παραρτήματος 1.1 του κεφαλαίου 1. Όσον αφορά τον έλεγχο των εσόδων, πρέπει να ληφθούν υπόψη τα εξής ειδικά ζητήματα:

α)

Ο έλεγχος συνίστατο στην εξέταση, σε επίπεδο Επιτροπής, δείγματος 55 ενταλμάτων είσπραξης (5) που κάλυπταν όλα τα είδη εσόδων (βλέπε παράρτημα 2.1 ).

β)

Η αξιολόγηση των συστημάτων αφορούσε:

i)

τα συστήματα για τους ΠΙΠ, καθώς και για τους πόρους ΦΠΑ και ΑΕΕ·

ii)

τα συστήματα της Επιτροπής στα οποία στηρίζεται ο υπολογισμός της διόρθωσης υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου (συμπεριλαμβανομένης εξέτασης του υπολογισμού του οριστικού ποσού για το 2007) (6)·

iii)

τη διαχείριση, εκ μέρους της Επιτροπής, των προστίμων και των ποινών·

iv)

τις θέσεις της Επιτροπής, και συγκεκριμένα την ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της Γενικής Διεύθυνσης Προϋπολογισμού (ΓΔ BUDG).

 

Παραδοσιακοί ίδιοι πόροι

2.9.

Ο έλεγχος του Συνεδρίου επί των πράξεων στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί δεν είναι δυνατόν να καλύπτει μη δηλωθείσες εισαγωγές ή εισαγωγές που διέλαθαν της τελωνειακής επιτήρησης.

 

2.10.

Το Συνέδριο προέβη σε αξιολόγηση των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου στη Γερμανία, την Ισπανία και τη Γαλλία, χώρες οι οποίες συνεισφέρουν από κοινού άνω του ενός τρίτου του συνόλου των ΠΙΠ. Εξέτασε τα λογιστικά συστήματα που εφαρμόζουν, καθώς και τη ροή των ΠΙΠ από τη βεβαίωση έως τη δήλωσή τους στην Επιτροπή, προκειμένου να αποκομίσει εύλογη βεβαιότητα σχετικά με την ακρίβεια και την πληρότητα των καταχωρισθέντων ποσών. Στο πλαίσιο του ελέγχου, το Συνέδριο διενήργησε δοκιμαστικούς ελέγχους των βασικών ελέγχων όσον αφορά την εφαρμογή προτιμησιακών δασμολογικών συντελεστών στη Γαλλία, τις διαδικασίες εκτελωνισμού στον οριζόμενο από τον εισαγωγέα τόπο στη Γερμανία και την Ισπανία, καθώς και την τελωνειακή αποταμίευση και τον χειρισμό του κόστους ναύλου και ασφάλισης στη Γερμανία, την Ισπανία και τη Γαλλία.

 

2.11.

Επιπλέον, το Συνέδριο πραγματοποίησε συμφωνία των επτά ενταλμάτων είσπραξης ΠΙΠ που περιλαμβάνονταν στο δείγμα το οποίο αναφέρεται στο σημείο 2.8, στοιχείο α) με την αντίστοιχη μηνιαία κατάσταση του οικείου κράτους μέλους (7).

 

2.12.

Τέλος, το Συνέδριο αξιολόγησε τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου σε επίπεδο Επιτροπής, συμπεριλαμβανομένων των επιθεωρήσεων που πραγματοποίησε η τελευταία στα κράτη μέλη, της διαδικασίας διαγραφής μη ανακτήσιμων ποσών και της διαδικασίας παρακολούθησης της συνέχειας που δόθηκε σε προγενέστερες διαπιστώσεις της ίδιας και του Συνεδρίου.

 

Ίδιοι πόροι ΦΠΑ και ΑΕΕ

2.13.

Οι ίδιοι πόροι ΦΠΑ και ΑΕΕ βασίζονται σε στατιστικά στοιχεία, των οποίων οι υποκείμενες πράξεις δεν μπορούν να υποβληθούν σε άμεσο έλεγχο. Ως εκ τούτου, αφετηρία του ελέγχου αποτέλεσε η παραλαβή από την Επιτροπή των μακροοικονομικών μεγεθών που είχαν καταρτίσει τα κράτη μέλη και, στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκε αξιολόγηση των συστημάτων της Επιτροπής για την επεξεργασία των δεδομένων, προκειμένου να προσδιοριστούν τα ποσά που έπρεπε να περιληφθούν στους οριστικούς λογαριασμούς του προϋπολογισμού. Κατ' αυτό τον τρόπο, το Συνέδριο εξέτασε τόσο την κατάρτιση του προϋπολογισμού της ΕΕ όσο και την ορθότητα των εισφορών των κρατών μελών.

 

2.14.

Το Συνέδριο πραγματοποίησε αξιολόγηση των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου της Επιτροπής, τα οποία αποσκοπούν στην παροχή εύλογης διασφάλισης ότι οι εν λόγω πόροι υπολογίζονται και εισπράττονται ορθώς. Επίσης, ο έλεγχος κάλυψε τη διαχείριση, εκ μέρους της Επιτροπής, των επιφυλάξεων σχετικά με τα δεδομένα για τον ΦΠΑ και το ΑΕΕ, καθώς και την επαλήθευση από την Επιτροπή των καταλόγων ΑΕΕ στα κράτη μέλη. Το Συνέδριο δεν δύναται, βάσει του ελέγχου του, να διατυπώσει κρίση για την ποιότητα των δεδομένων για τον ΦΠΑ και το ΑΕΕ, τα οποία διαβιβάστηκαν στην Επιτροπή από τα κράτη μέλη.

 

ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ

2.15.

Τα αποτελέσματα του δοκιμαστικού ελέγχου των πράξεων συνοψίζονται στο παράρτημα 2.1 . Το Συνέδριο, στο πλαίσιο του δοκιμαστικού ελέγχου που διενήργησε επί του δείγματος πράξεων, διαπίστωσε ότι το 1,8 % αυτών περιέχουν σφάλματα. Σύμφωνα με την εκτίμηση του Συνεδρίου, το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος είναι 0,8 % (8).

2.15.

Βλέπε απάντηση στο σημείο 2.18.

Παραδοσιακοί ίδιοι πόροι

2.16.

Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι, συνολικά, τα εντάλματα είσπραξης που εξέδωσε η Επιτροπή αντικατοπτρίζουν τις καταστάσεις της λογιστικής Α που διαβίβασαν τα κράτη μέλη.

 

Ίδιοι πόροι ΦΠΑ και ΑΕΕ

2.17.

Με τον έλεγχο του Συνεδρίου δεν διαπιστώθηκαν σφάλματα στον υπολογισμό και την καταβολή των εισφορών των κρατών μελών.

 

Λοιπά έσοδα

2.18.

Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι μία από τις έξι πράξεις που ελέγχθηκαν σε σχέση με τα λοιπά έσοδα περιείχε σφάλμα. Το Συνέδριο εξέτασε τον υπολογισμό δημοσιονομικής διόρθωσης που επέβαλε η Επιτροπή σε κράτος μέλος στον τομέα των γεωργικών δαπανών (τίτλος 6 στον πίνακα 2.1 ). Το Συνέδριο, μολονότι δεν θέτει υπό αμφισβήτηση τη μεθοδολογία της Επιτροπής, διαπίστωσε σφάλμα στην εφαρμογή της μεθοδολογίας αυτής, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα την υποεκτίμηση από μέρους της Επιτροπής της ζημίας εις βάρος του προϋπολογισμού της ΕΕ. Η δημοσιονομική διόρθωση θα έπρεπε να ανέρχεται σε 30 εκατομμύρια ευρώ, αντί του υπολογισθέντος ποσού των 21 εκατομμυρίων ευρώ (9).

2.18.

Η Επιτροπή χαιρετίζει το γεγονός ότι το Συνέδριο δεν θέτει υπό αμφισβήτηση τη μεθοδολογία της για την αξιολόγηση της απώλειας για τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Η αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τη σύσταση του Ελεγκτικού Συνεδρίου να γίνεται υπολογισμός της απώλειας και όχι να χρησιμοποιείται κατ’ αποκοπή διόρθωση.

Όσον αφορά την υπόθεση που ανέφερε το Συνέδριο, ο υπολογισμός του ποσοστού σφάλματος έγινε από το κράτος μέλος με βάση μια μεθοδολογία που έγινε δεκτή από την Επιτροπή και τις καλύτερες διαθέσιμες πληροφορίες εκείνη την εποχή. Το κράτος μέλος στη συνέχεια παρέσχε συμπληρωματικές και πιο ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τον πληθυσμό που διατρέχει κίνδυνο και η Επιτροπή έκρινε ότι είναι δικαιολογημένο να λάβει υπόψη της τις εν λόγω πληροφορίες χωρίς να κινήσει εκ νέου, σ’ εκείνο το πολύ όψιμο στάδιο, ολόκληρη τη διαδικασία επαλήθευσης της συμμόρφωσης προκειμένου να υπολογίσει εκ νέου το ποσοστό σφάλματος.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

2.19.

Τα αποτελέσματα της εξέτασης των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου που διενήργησε το Συνέδριο συνοψίζονται στο παράρτημα 2.2 . Όπως περιγράφεται στη συνέχεια, διαπιστώθηκαν ορισμένες ανεπάρκειες στα συστήματα.

 

Παραδοσιακοί ίδιοι πόροι

2.20.

Στα κράτη μέλη όπου πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις, ο έλεγχος του Συνεδρίου (βλέπε σημείο 2.10 ανωτέρω) αποκάλυψε ανεπάρκειες στην εθνική τελωνειακή επιτήρηση όσον αφορά:

2.20.

Η Επιτροπή θα δώσει συνέχεια στα πορίσματα του Συνεδρίου εξαντλητικά, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι έλεγχοι στα τελωνεία των κρατών μελών θα πρέπει να βασίζονται στον κίνδυνο.

α)

την εφαρμογή προτιμησιακών δασμολογικών συντελεστών (10)·

α)

Στην περίπτωση δύο δηλώσεων εισαγωγής από 50, το Συνέδριο δεν βρήκε στους φακέλους που εξετάσθηκαν κανένα έγγραφο που να αποδεικνύει απευθείας μεταφορά των εμπορευμάτων στην ΕΕ.

Οι δύο περιπτώσεις στις οποίες έλλειπαν αποδεικτικά στοιχεία για απευθείας μεταφορά θα αποτελέσουν αντικείμενο παρακολούθησης από την Επιτροπή προκειμένου να καθοριστεί εάν υπάρχουν οικονομικές συνέπειες.

β)

τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου και τους κατασταλτικούς ελέγχους των διαδικασιών εκτελωνισμού στον οριζόμενο από τον ενδιαφερόμενο τόπο (11)·

β)

Στην ανάλυση κινδύνου που πραγματοποιείται από τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνεται δεόντως υπόψη η προθεσμία παραγραφής, και μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να μην απαιτείται να διεξάγεται κάθε τρία έτη έλεγχος της διαδικασίας εκτελωνισμού.

γ)

τον κατασταλτικό έλεγχο του καθεστώτος της τελωνειακής αποταμίευσης (12)·

γ)

Στην ανάλυση κινδύνου που πραγματοποιείται από τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνεται δεόντως υπόψη η προθεσμία παραγραφής, και μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να μην απαιτείται να διεξάγεται έλεγχος του καθεστώτος τελωνειακής αποταμίευσης κάθε τρία έτη.

δ)

την ανάλυση του κινδύνου που πραγματοποιείται στο στάδιο της εισαγωγής (13)·

δ)

Η Επιτροπή θα εξετάσει αυτά τα πορίσματα με το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος.

ε)

τον χειρισμό του κόστους ναύλου και ασφάλισης (14).

ε)

Η Επιτροπή θα παρακολουθήσει τις επιμέρους περιπτώσεις μαζί με τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη προκειμένου να καθοριστεί εάν υπάρχουν οικονομικές συνέπειες.

Η μερικώς αποτελεσματική εθνική τελωνειακή επιτήρηση αυξάνει τον κίνδυνο είσπραξης εσφαλμένων ποσών ΠΙΠ.

 

2.21.

Στην ετήσια έκθεσή του για το 2010, το Συνέδριο ανέφερε ότι, στην περίπτωση μιας κατάστασης λογιστικής Α ενός κράτους μέλους (15), δεν κατέστη δυνατή η συμφωνία του δηλωθέντος ποσού των ΠΙΠ με τα υποκείμενα λογιστικά έγγραφα. Στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της ΓΔ BUDG για το 2011 διατυπώνεται πλέον επιφύλαξη σχετικά με την αξιοπιστία των λογιστικών στοιχείων του εν λόγω κράτους μέλους.

2.21.

Η ΓΔ Προϋπολογισμού διατύπωσε επιφύλαξη σχετικά με την αξιοπιστία των διαδικασιών και συστημάτων εκτελωνισμού και λογιστικής και των συστημάτων ΠΙΠ του συγκεκριμένου κράτους μέλους με βάση τρεις διαδοχικές επιθεωρήσεις της Επιτροπής και τα πορίσματα του Συνεδρίου.

Τα διορθωτικά μέτρα βρίσκονται υπό εξέλιξη. Το κράτος μέλος υπέβαλε σχέδιο δράσης στο τέλος του Νοεμβρίου του 2011 στο οποίο καθορίζονται τα διορθωτικά μέτρα που θα ληφθούν. Το σχέδιο περιέχει βραχυπρόθεσμους (2012), μεσοπρόθεσμους (2012-2013) και μακροπρόθεσμους στόχους (2013-2014 και επόμενα έτη). Η Επιτροπή παρακολουθεί την υλοποίηση του σχεδίου. Το πρώτο στάδιο συνίσταται στη διεξαγωγή εξωτερικού ελέγχου του λογιστικού συστήματος.

2.22.

Το Συνέδριο παρατήρησε ότι αρκετές από τις διαπιστώσεις που διατύπωσαν κατά τα προηγούμενα έτη τόσο το ίδιο όσο και η Επιτροπή εξακολουθούν να περιλαμβάνονται στις εκθέσεις των δύο θεσμικών οργάνων, χωρίς τα οικεία κράτη μέλη να έχουν λάβει διορθωτικά μέτρα (παραδείγματος χάριν, οι διαπιστώσεις που διατύπωσε το Συνέδριο στην ειδική έκθεσή του αριθ. 1/2010 (16) με τίτλο «Ελέγχονται αποτελεσματικά οι απλουστευμένες τελωνειακές διαδικασίες εισαγωγής;»).

2.22.

Τα πορίσματα του Συνεδρίου και της Επιτροπής τηρούνται διεξοδικά. Μπορεί να χρειαστεί χρόνος για να βελτιώσουν τα κράτη μέλη τα συστήματά τους, ιδίως όταν προκύπτουν διαφωνίες ή απαιτούνται συστημικές και διαρθρωμένες αλλαγές. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής χρησιμοποιούν όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους ώστε να διασφαλίζουν για τα κράτη μέλη τη δυνατότητα να υλοποιούν ικανοποιητικά τα πορίσματα και, ανάλογα με την περίπτωση, ζητούν από το κράτος μέλος να ανακτήσει τους τυχόν παραδοσιακούς ίδιους πόρους που δεν έχουν πληρωθεί εξ ολοκλήρου. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την κίνηση διαδικασίας επί παραβάσει, εφόσον υπάρχει σαφής συνεχιζόμενη παράβαση της τελωνειακής νομοθεσίας της ΕΕ. Τα τελευταία χρόνια, η Επιτροπή έχει εφαρμόσει ελέγχους των απλουστευμένων διαδικασιών, της στρατηγικής τελωνειακού ελέγχου και της διαδικασίας εκτελωνισμού. Το 2011 υποβλήθηκε στη συμβουλευτική επιτροπή ιδίων πόρων μια θεματική έκθεση σχετικά με τη στρατηγική τελωνειακού ελέγχου ενώ η θεματική έκθεση σχετικά με τη διαδικασία εκτελωνισμού θα υποβληθεί το 2012.

Ίδιοι πόροι ΦΠΑ

2.23.

Η επιφύλαξη αποτελεί μέσο που καθιστά εφικτή την πραγματοποίηση διορθώσεων στα αμφισβητούμενα στοιχεία που περιλαμβάνουν οι καταστάσεις ΦΠΑ τις οποίες υποβάλλουν τα κράτη μέλη, μετά την παρέλευση της τετραετούς προθεσμίας που ορίζει η σχετική κανονιστική ρύθμιση. Επομένως, η χρήση των επιφυλάξεων αποτελεί μέρος της διαδικασίας εσωτερικού ελέγχου. Ωστόσο, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη οφείλουν να καταβάλλουν προσπάθειες για την ταχύτερη δυνατή αποσαφήνιση των αμφισβητούμενων στοιχείων.

 

2.24.

Το 2011 η Επιτροπή διατύπωσε 46 επιφυλάξεις και ήρε 42. Σύμφωνα με την Επιτροπή, το καθαρό αποτέλεσμα ήταν η μείωση των ιδίων πόρων ΦΠΑ κατά περίπου 88 εκατομμύρια ευρώ (17). Στο τέλος του έτους, οι εκκρεμείς επιφυλάξεις ήταν συνολικά 156 (βλέπε πίνακα 2.2 ). Επί του συνόλου των επιφυλάξεων που διατύπωσε η Επιτροπή, 51 αφορούν παραβάσεις της νομοθεσίας περί ΦΠΑ. Οι εν λόγω επιφυλάξεις μπορούν να αρθούν μόνο μετά την περάτωση της διαδικασίας επί παραβάσει και τον καθορισμό του αντικτύπου επί της βάσης ΦΠΑ για τα σχετικά έτη.

2.24.

Τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται στην παρούσα έκθεση διαφέρουν ελαφρώς από εκείνα τα οποία παρέχει η Επιτροπή στο σχετικό παράρτημα των ετήσιων λογαριασμών της. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το Συνέδριο και η Επιτροπή χρησιμοποιούν ελαφρώς διαφορετικές μεθόδους για τη μέτρηση των επιφυλάξεων. Το Συνέδριο χρησιμοποιεί την ημερομηνία της κοινοποίησης και η Επιτροπή την ημερομηνία της ολοκλήρωσης των σχετικών εσωτερικών διοικητικών διαδικασιών.

2.25.

Η Επιτροπή συνεχίζει τις προσπάθειές της για την άρση επιφυλάξεων σχετικά με τον ΦΠΑ που εκκρεμούν από μακρού. Σύμφωνα με τον ορισμό του Συνεδρίου, τέτοιες επιφυλάξεις είναι εκείνες που αφορούν οικονομικό έτος τουλάχιστον προ δεκαετίας, ήτοι επιφυλάξεις εκκρεμούσες στο τέλος του 2011, οι οποίες αφορούν έτη έως και το 2002. Στο τέλος του έτους εκκρεμούσαν 15 τέτοιες επιφυλάξεις, ορισμένες εκ των οποίων χρονολογούνται από το 1995, έναντι 16 στο τέλος του 2010 (σημείο 2.23 της ετήσιας έκθεσης για το 2010).

2.25.

Σημειώθηκε συνεχής βελτίωση της συχνότητας των διαβουλεύσεων με τα κράτη μέλη, καθώς και άνοδος των επιπέδων συνεργασίας μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών, οι οποίες θα συνεχιστούν. Το ποσοστό των επιφυλάξεων που κρίνονται από το Συνέδριο εκκρεμείς από μακρού εξακολουθεί να μειώνεται — σήμερα είναι κάτω του 10 % του συνόλου. Ακόμη και με ενισχυμένη συνεργασία θα υπάρχουν πάντοτε μερικές επιφυλάξεις που εκκρεμούν από μακρού, καθώς ορισμένες έχουν πολλές πτυχές προς διερεύνηση, όπως θέματα αρχής, και μπορεί να απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες για την εξεύρεση λύσης. Ο ορισμός των επιφυλάξεων που εκκρεμούν από μακρού, ο οποίος διατυπώθηκε από το Συνέδριο, ενέχει τον κίνδυνο να δοθεί υπερβολική έμφαση στο χρόνο που προφανώς απαιτείται για την επίλυση των επιφυλάξεων. Από τις νέες επιφυλάξεις που διατύπωσε η Επιτροπή το 2011, το 75 % κάλυπτε το 2007 και επομένως, σύμφωνα με τη μεθοδολογία του Συνεδρίου, θα μπορούσαν μεσοπρόθεσμα να θεωρηθούν εκκρεμείς από μακρού.

Πίνακας 2.2 —   Επιφυλάξεις ΦΠΑ στις 31 Δεκεμβρίου 2011

Κράτος μέλος

Εκκρεμείς επιφυλάξεις στις 31.12.2010

Επιφυλάξεις διατυπωθείσες το 2011

Επιφυλάξεις αρθείσες το 2011

Εκκρεμείς επιφυλάξεις στις 31.12.2011

Παλαιότερο έτος στο οποίο αναφέρονται οι επιφυλάξεις

Βέλγιο

0

1

0

1

2007

Βουλγαρία

2

5

1

6

2007

Τσεχική Δημοκρατία

8

9

4

13

2004

Δανία

9

2

3

8

2005

Γερμανία

1

5

0

6

2003

Εσθονία

9

1

0

10

2004

Ιρλανδία

10

2

7

5

1998

Ελλάδα

7

0

0

7

1999

Ισπανία

1

2

0

3

2003

Γαλλία

6

1

0

7

2001

Ιταλία

8

2

3

7

1995

Κύπρος

6

0

2

4

2004

Λετονία

6

0

1

5

2004

Λιθουανία

2

0

0

2

2005

Λουξεμβούργο

2

0

2

0

 

Ουγγαρία

4

0

0

4

2004

Μάλτα

10

0

0

10

2004

Κάτω Χώρες

8

6

5

9

2004

Αυστρία

6

0

0

6

2002

Πολωνία

6

0

1

5

2004

Πορτογαλία

14

0

9

5

2003

Ρουμανία

0

5

1

4

2007

Σλοβενία

0

0

0

0

 

Σλοβακία

0

0

0

0

 

Φινλανδία

8

3

1

10

1995

Σουηδία

10

2

1

11

1995

Ηνωμένο Βασίλειο

9

0

1

8

1998

ΣΥΝΟΛΟ

152

46

42

156

 

Πηγή: Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.

Ίδιοι πόροι ΑΕΕ

Γενικές και συγκεκριμένες επιφυλάξεις

2.26.

Στο τέλος του 2011 εκκρεμούσαν γενικές επιφυλάξεις (18) σχετικά με τα δεδομένα για το ΑΕΕ των κρατών μελών της ΕΕ των 15 για την περίοδο 2002 έως 2007, τα δεδομένα για το ΑΕΕ των κρατών μελών της ΕΕ των 10 για την περίοδο 2004 έως 2007, καθώς και σχετικά με τα δεδομένα για το ΑΕΕ της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας για το 2007.

2.26.

Όπως αναγνωρίζει το Ελεγκτικό Συνέδριο στην παράγραφο 2.28 η κατάσταση άλλαξε σημαντικά τον Ιανουάριο του 2012, όταν οι γενικές επιφυλάξεις παρέμειναν σε ισχύ μόνο για τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία.

2.27.

Στις αρχές του 2011, εκκρεμούσαν τέσσερις συγκεκριμένες επιφυλάξεις σχετικά με τα δεδομένα για το ΑΕΠ (19) που αφορούσαν την περίοδο 1995 έως 2001. Στη συνέχεια, η Επιτροπή ήρε δύο από αυτές, οι οποίες αφορούσαν το Ηνωμένο Βασίλειο, αφήνοντας υπόλοιπο δύο επιφυλάξεων στο τέλος του 2011 (20).

2.27.

Η Επιτροπή συνεχίζει τη συνεργασία της με τις δύο χώρες για τις οποίες εκκρεμούν επιφυλάξεις σχετικά με δεδομένα για το ΑΕΠ για την περίοδο 1995-2001 (1 για την Ελλάδα και 1 για το Ηνωμένο Βασίλειο στο τέλος του 2011) ούτως ώστε να μπορέσουν να αρθούν οι εν λόγω επιφυλάξεις.

Επαλήθευση των καταλόγων ΑΕΕ

2.28.

Βάσει της επαλήθευσης των καταλόγων ΑΕΕ που διενήργησε η Eurostat, η επιτροπή ΑΕΕ ενέκρινε τις εκθέσεις αξιολόγησης για τα κράτη μέλη της ΕΕ των 25 τον Ιούλιο και τον Οκτώβριο του 2011. Όσον αφορά την περίοδο από το 2002 και εξής, έως το τέλος Ιανουαρίου 2012 δεν ήρθη καμία γενική επιφύλαξη και δεν διατυπώθηκαν συγκεκριμένες επιφυλάξεις σχετικά με τα δεδομένα για το ΑΕΕ (βλέπε σημεία 2.29 και 2.41, τέταρτη περίπτωση, της ετήσιας έκθεσης για το 2010).

2.28.

Ως αποτέλεσμα των συμπερασμάτων που προέκυψαν κατά τις δύο συνεδριάσεις της επιτροπής ΑΕΕ κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2011, οι εργασίες συνεχίστηκαν μέχρι το τέλος του έτους, με τον καθορισμό και την ακριβή πλαισίωση των συγκεκριμένων επιφυλάξεων που απαιτούνται για να αντικατασταθούν οι υφιστάμενες γενικές επιφυλάξεις. Στις αρχές του 2012 ολοκληρώθηκαν οι διοικητικές διαδικασίες που απαιτούνται για την επιβεβαιωτική επίσημη κοινοποίηση, σε καθένα από τα 25 κράτη μέλη ταυτόχρονα, της άρσης των γενικών επιφυλάξεων και της διατύπωσης των ειδικών επιφυλάξεων που τα αφορούν.

Λοιπά έσοδα: πρόστιμα και ποινές

Αναγκαστική ανάκτηση

2.29.

Οι κανόνες εφαρμογής του δημοσιονομικού κανονισμού (21) προβλέπουν ότι η Επιτροπή οφείλει να εκτελεί την ανάκτηση των απαιτήσεων με κάθε μέσο που έχει στη διάθεσή της, εφόσον δεν έχει γίνει προσωρινή είσπραξη και οι οφειλέτες δεν έχουν καταθέσει εγγύηση για την κάλυψη ολόκληρου του ποσού έως την καταληκτική ημερομηνία. Στο τέλος του 2011, σχεδόν το 2 % (22) των εκκρεμών προστίμων δεν είχε καλυφθεί ούτε από προσωρινή πληρωμή ούτε από εγγύηση μετά την καταληκτική ημερομηνία.

2.29.

Η επιδίωξη της είσπραξης με κάθε κόστος θα μπορούσε να έχει ανεπανόρθωτες συνέπειες και να καταστρέψει ή να ωθήσει σε πτώχευση τις επιχειρήσεις που υπόκεινται σε πρόστιμα. Η Επιτροπή επιδιώκει να επιτύχει την κάλυψη των προστίμων διαπραγματευόμενη με τις εταιρείες προκειμένου να διασφαλιστεί το πρόστιμο μέσω τακτικών προκαταβολών ή εγγυήσεων.

Χάρη σ’ αυτές τις διαπραγματεύσεις, μέρος των προστίμων που δεν έχουν πληρωθεί (συμπεριλαμβανομένων των τόκων υπερημερίας) και βαρύνουν επιχειρήσεις που βρίσκονται σε δυσχερή χρηματοοικονομική κατάσταση μπορούν να εισπράττονται ή να καλύπτονται από εγγύηση και ένα σχέδιο πληρωμής που να καλύπτεται από χρηματοοικονομική εγγύηση μπορεί να συμφωνηθεί με βάση τους ισχύοντες κανόνες (βλέπε σημείο 2.32). Ορισμένα πρόστιμα, ωστόσο, δεν μπορούν να εισπραχθούν λόγω του ότι βαρύνουν επιχειρήσεις σε πτώχευση, σε δυσχερή χρηματοοικονομική κατάσταση ή εγκατεστημένες εκτός της Ένωσης.

2.30.

Το Συνέδριο εξέτασε δείγμα 14 προστίμων με αυτά τα χαρακτηριστικά και διαπίστωσε ότι στην περίπτωση οκτώ εξ αυτών η Επιτροπή δεν είχε χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που είχε στη διάθεσή της για την εκτέλεση της ανάκτησης.

2.30.

Όσον αφορά τις 8 περιπτώσεις που αναφέρει το Συνέδριο, η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι τα πρόστιμα αφορούν είτε περιπτώσεις κατά τις οποίες εκκρεμούν αγωγές για προσωρινά μέτρα ή αιτήσεις κήρυξης σε αδυναμία πληρωμών κατά την έννοια της §35 των κατευθυντήριων γραμμών του 2006 για την επιβολή προστίμων ή/και περιπτώσεις κατά τις οποίες η επιβολή της νομοθεσίας θα μπορούσε να προκαλέσει την άμεση κήρυξη σε αφερεγγυότητα της συγκεκριμένης εταιρείας, με συνέπεια να χάσει η Επιτροπή το πρόστιμο διότι δεν είναι προνομιακός πιστωτής.

Τα παραδείγματα αυτά δείχνουν ότι η Επιτροπή επιδιώκει πάντοτε, όσον αφορά τους οφειλέτες που βρίσκονται σε δυσχερή οικονομική κατάσταση, την κάλυψη των προστίμων διαπραγματευόμενη με τις εταιρείες προκειμένου να διασφαλιστεί η είσπραξη του προστίμου.

2.31.

Οι υποθέσεις αυτές αφορούσαν στο σύνολό τους οφειλέτες οι οποίοι, κατά τους ισχυρισμούς της Επιτροπής, τελούσαν σε επισφαλή οικονομική κατάσταση. Στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της για το 2011, η ΓΔ BUDG αναφέρει ότι δεν προτίθεται να επιδιώκει την αναγκαστική ανάκτηση όταν, κατά την εκτίμησή της, τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης προστατεύονται καλύτερα μέσω της διαπραγμάτευσης ενός προγράμματος πληρωμής. Η Επιτροπή προτείνει την τροποποίηση των κανόνων εφαρμογής του δημοσιονομικού κανονισμού, προκειμένου ο συγκεκριμένος τρόπος δράσης να επιτρέπεται «σε εξαιρετικές περιπτώσεις».

 

Ελάχιστοι δείκτες πιστοληπτικής ικανότητας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που εκδίδουν εγγυήσεις

2.32.

Σύμφωνα με το άρθρο 28α του δημοσιονομικού κανονισμού (23), η διαφύλαξη των περιουσιακών στοιχείων αποτελεί στόχο της διαχείρισης της Επιτροπής. Προκειμένου να διασφαλιστεί η διαφύλαξη των εγγυήσεων που καλύπτουν πρόστιμα, η Επιτροπή ορίζει ελάχιστες απαιτήσεις πιστοληπτικής ικανότητας για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που εκδίδουν εγγυήσεις. Το Συνέδριο εντόπισε περιπτώσεις κατά τις οποίες οι εν λόγω απαιτήσεις δεν τηρήθηκαν.

2.33.

Στις 13 Μαΐου 2011, η Επιτροπή χαλάρωσε τις προϋποθέσεις για την έκδοση τέτοιων εγγυήσεων, προκειμένου να απηχούν τις επιδεινούμενες συνθήκες που επικρατούν στην αγορά. Το Συνέδριο εντόπισε περιπτώσεις μη τήρησης ακόμη και αυτών των επικαιροποιημένων προϋποθέσεων.

2.34.

Δεδομένης της κρίσης που διέρχεται επί του παρόντος ο τραπεζικός κλάδος, η Επιτροπή αναφέρει στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της ΓΔ BUDG ότι η πολιτική της για τη διαχείριση των κινδύνων τελεί υπό αναθεώρηση.

2.32-2.35.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι σε πολύ περιορισμένο αριθμό περιπτώσεων ήταν αδύνατον να ληφθούν εγγυήσεις που να πληρούν τις προκαθορισθείσες απαιτήσεις, λαμβάνοντας υπόψη την επιδείνωση του οικονομικού περιβάλλοντος.

2.33-2.34.

Με τη σημερινή κατάσταση του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού τομέα, είναι αναπόφευκτο για την Επιτροπή να επανεξετάζει σε τακτική βάση την πολιτική της διαχείρισης των κινδύνων όσον αφορά τις εγγυήσεις που καλύπτουν τα εκκρεμή πρόστιμα. Πράγματι, οι περισσότερες μεγάλες τράπεζες έχουν πλέον χάσει την αποδεκτή βαθμολογία τους από τους τρεις κύριους οργανισμούς αξιολόγησης και στην ευρεία πλειονότητα των κρατών μελών είναι αδύνατο να βρεθεί τράπεζα με αποδεκτή βαθμολογία, πράγμα το οποίο καθιστά πολύ δύσκολο για μια μικρή ή μεσαία επιχείρηση, για παράδειγμα, να αποκτήσει μια τέτοια εγγύηση. Λόγω των συνθηκών της αγοράς η Επιτροπή υποχρεώθηκε να επανεξετάσει τις απαιτήσεις για τις εγγυήσεις στις 13 Μαΐου 2011.

Στα παραδείγματα που αναφέρθηκαν από το Ελεγκτικό Συνέδριο, οι εν λόγω εγγυήσεις συμμορφώνονταν με την ισχύουσα πολιτική διαχείρισης των κινδύνων, όταν έγιναν δεκτές από την Επιτροπή. Εν συνεχεία μειώθηκε η βαθμολογία των εγγυητών, πράγμα το οποίο, λόγω της μείωσης του αριθμού των τραπεζών που πληρούν ακόμη τα κριτήρια στην αγορά, οδήγησε την Επιτροπή να επανεξετάσει την πολιτική της διαχείρισης των κινδύνων όσον αφορά τις τραπεζικές εγγυήσεις τον Ιούνιο του 2012. Ενώ, παράλληλα, λαμβάνει υπόψη τις εξελίξεις των χρηματοπιστωτικών αγορών, η νέα απόφαση διασφαλίζει επίσης επαρκή βαθμό διαφοροποίησης της εν γένει έκθεσης της Επιτροπής έναντι των επί μέρους εγγυητών.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Συμπεράσματα

2.35.

Βάσει των ελεγκτικών εργασιών του (24), το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, για το έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2011,

α)

οι δηλώσεις και οι πληρωμές των κρατών μελών όσον αφορά τους ΠΙΠ·

β)

ο υπολογισμός, από πλευράς της Επιτροπής, των εισφορών των κρατών μελών βάσει των δεδομένων ΦΠΑ και ΑΕΕ που διαβίβασαν τα ίδια·

γ)

ο υπολογισμός της διόρθωσης υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς και

δ)

τα λοιπά έσοδα,

δεν περιείχαν ουσιώδη σφάλματα.

 

2.36.

Το Συνέδριο, βάσει των ελεγκτικών εργασιών του, διαπίστωσε ότι τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου για τα έσοδα, τα οποία εξετάστηκαν, ήταν αποτελεσματικά. Ωστόσο, το Συνέδριο εφιστά την προσοχή στα ζητήματα που αναφέρονται κατωτέρω:

2.36.

α)

Οι έλεγχοι του Συνεδρίου αποκάλυψαν αδυναμίες στην εθνική τελωνειακή επιτήρηση (σημείο 2.20). Το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα ελεγχθέντα συστήματα εποπτείας και ελέγχου των κρατών μελών είναι μόνο μερικώς αποτελεσματικά όσον αφορά τη διασφάλιση της πληρότητας και της ακρίβειας της καταχώρισης των ΠΙΠ.

α)

Η Επιτροπή θα διαβιβάσει τα πορίσματα του Συνεδρίου στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη και θα παρακολουθεί την υλοποίησή τους.

β)

Εξακολουθούν να υφίστανται επιφυλάξεις που εκκρεμούν από μακρού σε σχέση με τους ιδίους πόρους που προέρχονται από τον ΦΠΑ (σημείο 2.25).

β)

Ο αριθμός και η αναλογία των επιφυλάξεων που εκκρεμούν από μακρού σύμφωνα με τον ορισμό που έδωσε το Συνέδριο εξακολουθεί να μειώνεται — σήμερα είναι κάτω του 10 % του συνόλου. Θα υπάρχουν πάντα ορισμένες επιφυλάξεις που εκκρεμούν από μακρού, καθώς ορισμένες έχουν πολλές πτυχές προς διερεύνηση και επίλυση από τα κράτη μέλη.

Σημειώθηκε συνεχής βελτίωση της συχνότητας των διαβουλεύσεων με τα κράτη μέλη, καθώς και άνοδος των επιπέδων συνεργασίας μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών, οι οποίες θα συνεχιστούν.

γ)

Στο τέλος του 2011, η Επιτροπή δεν είχε αντικαταστήσει ακόμη τις γενικές επιφυλάξεις με συγκεκριμένες επιφυλάξεις σχετικά με τα δεδομένα για το ΑΕΕ των κρατών μελών της ΕΕ των 25, που αφορούν την περίοδο από το 2002 και εξής (σημείο 2.28).

γ)

Στις αρχές του 2012 ολοκληρώθηκαν οι διοικητικές διαδικασίες που απαιτούνται για την επιβεβαιωτική επίσημη κοινοποίηση, σε καθένα από τα 25 κράτη μέλη ταυτόχρονα, της άρσης των γενικών επιφυλάξεων και της διατύπωσης των ειδικών επιφυλάξεων που τα αφορούν.

δ)

Στο τέλος του 2011, η Επιτροπή δεν είχε άρει ακόμη τις δύο εναπομείνασες συγκεκριμένες επιφυλάξεις σχετικά με τα δεδομένα για το ΑΕΠ για την περίοδο από το 1995 έως το 2001 (σημείο 2.27).

δ)

Η Επιτροπή συνεχίζει τη συνεργασία της με τις δύο χώρες για τις οποίες εκκρεμούν επιφυλάξεις σχετικά με δεδομένα για το ΑΕΠ για την περίοδο 1995-2001 (1 για την Ελλάδα και 1 για το Ηνωμένο Βασίλειο στο τέλος του 2011) ούτως ώστε να μπορέσουν να αρθούν οι εν λόγω επιφυλάξεις.

ε)

Το Συνέδριο λαμβάνει υπόψη του τους λόγους για τους οποίους δεν έγινε αναγκαστική ανάκτηση σε όλες τις περιπτώσεις (σημείο 2.31). Η Επιτροπή προτείνει την τροποποίηση των κανόνων εφαρμογής του δημοσιονομικού κανονισμού, προκειμένου ο συγκεκριμένος τρόπος δράσης να επιτρέπεται «σε εξαιρετικές περιπτώσεις».

ε)

Η Επιτροπή επιδιώκει πάντοτε να επιτύχει τη βέλτιστη κάλυψη των προστίμων κατά των οποίων έχει ασκηθεί προσφυγή (μέσω προσωρινής πληρωμής ή εγγύησης) αλλά, σε ορισμένες περιπτώσεις, όταν η επιχείρηση στην οποία έχει επιβληθεί πρόστιμο βρίσκεται σε δυσχερή οικονομική κατάσταση, οι διαπραγματεύσεις για την εν λόγω κάλυψη μπορεί να είναι μακροχρόνιες και να εμπλέκουν και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη (μετόχους, μητρικές εταιρείες ή τράπεζες). Ένας νέος κανόνας που να επιτρέπει, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, την αναστολή της πληρωμής χωρίς εγγύηση θα καταστήσει δυνατή την είσπραξη μέρους του προστίμου, ακόμη και αν η επιχείρηση δεν μπορεί να λάβει τραπεζική εγγύηση.

στ)

Επίσης, η Επιτροπή επανεξετάζει την πολιτική της για τη διαχείριση των κινδύνων όσον αφορά την αξιοπιστία των εγγυήσεων που καλύπτουν εκκρεμή πρόστιμα και ποινές, ώστε να αντικατοπτρίζεται η τρέχουσα κατάσταση του τραπεζικού τομέα (σημείο 2.34).

στ)

Η πολιτική της διαχείρισης των κινδύνων έχει αναθεωρηθεί και προσαρμοστεί έτσι ώστε να λαμβάνεται υπόψη το σημερινό οικονομικό και χρηματοπιστωτικό περιβάλλον, ενώ διασφαλίζεται επίσης ότι το επίπεδο της ασφάλειας των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων παραμένει όσο το δυνατόν υψηλότερο. Οι πιστοληπτικές αξιολογήσεις παρέχουν ένδειξη για την αξιολόγηση των κινδύνων αλλά δεν χρησιμοποιούνται αποκλειστικά ή χωρίς να λαμβάνονται υπόψη άλλα κριτήρια για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη διαχείριση των κινδύνων.

Συστάσεις

2.37.

Στο παράρτημα 2.3 παρουσιάζεται το αποτέλεσμα της εξέτασης του Συνεδρίου όσον αφορά τη συνέχεια που δόθηκε στις συστάσεις που διατυπώθηκαν σε προγενέστερες ετήσιες εκθέσεις (2008 και 2009). Πρέπει να σημειωθούν τα ακόλουθα:

2.37.

α)

Το Συνέδριο, σε προγενέστερες ετήσιες εκθέσεις του (παραδείγματος χάριν, σημείο 4.14 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2008 και σημείο 2.20 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2009), ανέφερε ότι εξακολουθούσε να διαπιστώνει προβλήματα σχετικά με τη χρήση της λογιστικής B. Το 2011, η Επιτροπή εξακολουθούσε να διαπιστώνει τέτοιου είδους προβλήματα κατά τις επιθεωρήσεις της.

α)

Η Επιτροπή εξετάζει τη λογιστική Β κάθε έτος στη διάρκεια των επιθεωρήσεων που ασκεί. Η λογιστική Β, στην οποία καταχωρίζονται οι οφειλές που δεν είναι εγγυημένες ή/και αμφισβητούνται, εμπεριέχει, από τη φύση της, στοιχεία τα οποία ενδέχεται να οδηγήσουν σε προβλήματα και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι υπηρεσίες της Επιτροπής εξετάζουν αυτή τη λογιστική κάθε έτος. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι η λογιστική Β έχει πλέον εισαχθεί σε συστήματα πληροφορικής στα περισσότερα κράτη μέλη και ότι ο αριθμός των ποσών που έχουν καταχωρισθεί εσφαλμένα στη λογιστική Β μειώνεται. Τα περισσότερα από τα πορίσματα της Επιτροπής αφορούν την οικονομική ευθύνη του κράτους μέλους, για παράδειγμα, όταν ένα ποσό δεν μπορεί να ανακτηθεί (και η οφειλή έχει διαγραφεί) ή όταν μια οφειλή έχει ακυρωθεί λόγω διοικητικού σφάλματος. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, η διαχείριση της λογιστικής Β, καθαυτή, δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση.

β)

Όσον αφορά τους ιδίους πόρους που βασίζονται στο ΑΕΕ, το Συνέδριο συνέστησε (παραδείγματος χάριν, στο σημείο 2.38 της ετήσιας έκθεσής του για το 2009) στην Επιτροπή: i) να καταστήσει σαφή την εμβέλεια της γνώμης που διατυπώνει στο πλαίσιο των εκθέσεων αξιολόγησης των δεδομένων ΑΕΕ των κρατών μελών που καταρτίζει και ii) να λαμβάνει υπόψη της την αξιολόγησή της των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου που εφαρμόζουν οι εθνικές στατιστικές υπηρεσίες (ΕΣΥ) για την κατάρτιση των εθνικών λογαριασμών. Η Επιτροπή δεν υιοθέτησε τις εν λόγω συστάσεις στο πλαίσιο της αξιολόγησης των δεδομένων για το ΑΕΕ των κρατών μελών της ΕΕ των 25 (βλέπε σημείο 2.28).

β)

Η Επιτροπή θεωρεί την προσέγγισή της (έλεγχοι των ερωτηματολογίων ΑΕΕ βάσει εγγράφων, επαλήθευση των καταλόγων ΑΕΕ βάσει του ερωτηματολογίου αξιολόγησης GIAQ και, συμπληρωματικά, άμεση επαλήθευση) ενδεδειγμένη για μια τελική αξιολόγηση του ΑΕΕ των κρατών μελών. Στο πλαίσιο αυτό, τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου (ΣΕΕ) έχουν οργανωτικό χαρακτήρα και δεν προσφέρουν καμία ειδική ένδειξη ως προς την αξιοπιστία των λογαριασμών, η οποία εξαρτάται κυρίως από τις χρησιμοποιούμενες στατιστικές πηγές και μεθόδους, έστω και αν τα ΣΕΕ συμβάλλουν στον μετριασμό του κινδύνου σφαλμάτων στους εθνικούς λογαριασμούς. Η Επιτροπή θα συνεχίσει τις προσπάθειές της ώστε να αναπτύξει κατευθυντήριες γραμμές ΣΕΕ για την κατάρτιση από τα κράτη μέλη των εθνικών τους λογαριασμών, λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που διατύπωσε το Ελεγκτικό Συνέδριο.

2.38.

Σε συνέχεια της εξέτασης αυτής, καθώς και των διαπιστώσεων και συμπερασμάτων για το 2011, το Συνέδριο συνιστά στην Επιτροπή:

2.38.

Σύσταση 1: να προτρέψει τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την τελωνειακή επιτήρηση, με στόχο τη μεγιστοποίηση του ποσού των εισπραττόμενων ΠΙΠ,

Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να επαληθεύει κατά πόσον τα κράτη μέλη έχουν θέσει σε εφαρμογή τα κατάλληλα πλαίσια ελέγχου ώστε να προστατεύονται τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ στον τομέα των παραδοσιακών ιδίων πόρων.

Σύσταση 2: να εξακολουθήσει να καταβάλλει προσπάθειες προκειμένου να διασφαλίζει, αφενός, ότι η λογιστική B χρησιμοποιείται ορθά και, αφετέρου, ότι τα λογιστικά συστήματα εξασφαλίζουν ευαποδείκτως την πληρότητα και ακρίβεια της λογιστικής A των κρατών μελών.

Η Επιτροπή θα συνεχίσει να ελέγχει αν η λογιστική Β χρησιμοποιείται σωστά και αν τα λογιστικά συστήματα επιτρέπουν στα κράτη μέλη να διαθέτουν μια πλήρη και ορθή λογιστική Α.


(1)  Απόφαση 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 7ης Ιουνίου 2007, για το σύστημα των ιδίων πόρων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ L 163 της 23.6.2007, σ. 17), και κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000 του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2000, για την εφαρμογή της απόφασης 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ για το σύστημα των ιδίων πόρων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ L 130 της 31.5.2000, σ. 1), όπως τροποποιήθηκε τελευταία με τον κανονισμό (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 105/2009 (ΕΕ L 36 της 5.2.2009, σ. 1).

(2)  Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες δασμοί ή εισφορές εξακολουθούν να μην έχουν καταβληθεί και δεν έχουν συσταθεί σχετικές εγγυήσεις, ή καλύπτονται από εγγυήσεις αλλά έχουν τεθεί υπό αμφισβήτηση, τα κράτη μέλη μπορούν να αναστείλουν τη διάθεση αυτών των πόρων, εγγράφοντάς τους στη χωριστή αυτή λογιστική.

(3)  Άρθρο 4 της απόφασης 2007/436/ΕΚ. Η εν λόγω μείωση ανήλθε σε 4 δισεκατομμύρια ευρώ περίπου το 2011. Το ποσό των 52 εκατομμυρίων ευρώ που αναφέρεται στον πίνακα 2.1 είναι απόρροια των συναλλαγματικών διαφορών.

(4)  Άρθρο 2, παράγραφοι 4 και 5, της απόφασης 2007/436/ΕΚ. Η μείωση κατά ένα εκατομμύριο ευρώ στην εισφορά βάσει του ΑΕΕ στον πίνακα 2.1 είναι απόρροια των συναλλαγματικών διαφορών.

(5)  Ένταλμα ανάκτησης είναι η διαδικασία διά της οποίας ο διατάκτης καταχωρίζει απαίτηση της Επιτροπής, προκειμένου να ανακτηθεί το οφειλόμενο ποσό.

(6)  Βλέπε σημείο 2.16 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2010.

(7)  Βέλγιο, Γερμανία, Ισπανία και Κάτω Χώρες.

(8)  Το Συνέδριο υπολογίζει το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος βάσει αντιπροσωπευτικού στατιστικού δείγματος. Το αναφερόμενο ποσοστό αποτελεί τη βέλτιστη δυνατή εκτίμηση (γνωστή ως πιθανότερο ποσοστό σφάλματος ή ΠΠΣ). Το Συνέδριο εκτιμά, με επίπεδο εμπιστοσύνης 95 %, ότι το ποσοστό σφάλματος που περιέχει ο σχετικός πληθυσμός κυμαίνεται μεταξύ ΚΟΣ 1,1 % και ΑΟΣ 5,0 % (κατώτατο και ανώτατο όριο σφάλματος αντίστοιχα).

(9)  Το 2006 η Επιτροπή διαπίστωσε ότι ένα κράτος μέλος χρησιμοποιούσε παλαιές ορθοφωτογραφίες που δεν ισχύουν πια. Η Επιτροπή υπολόγισε το ποσοστό σφαλμάτων στο 1,34 %, συμπεριλαμβάνοντας εσφαλμένα περιοχές που δεν θίγονταν από το πρόβλημα των παλαιών ορθοφωτογραφιών. Σύμφωνα με το Συνέδριο, το ορθό ποσοστό σφαλμάτων που θα έπρεπε να είχε χρησιμοποιηθεί είναι 1,91 %, το οποίο θα είχε ως αποτέλεσμα διαφορά ύψους 9 εκατομμυρίων ευρώ.

(10)  Γαλλία.

(11)  Γερμανία και Ισπανία. Επιπλέον, οι επιθεωρήσεις που διενήργησε το 2011 η ίδια η Επιτροπή σχετικά με τις διαδικασίες εκτελωνισμού στον οριζόμενο από τον ενδιαφερόμενο τόπο σε 21 κράτη μέλη αποκάλυψαν αδυναμίες των συστημάτων σε 11 από αυτά.

(12)  Ισπανία και Γαλλία.

(13)  Γερμανία και Γαλλία.

(14)  Ισπανία και Γαλλία.

(15)  Σημείο 2.15: Βέλγιο.

(16)  Βλέπε τον ιστότοπο του ΕΕΣ: http://eca.europa.eu.

(17)  Το υπόλοιπο μετά την αύξηση κατά 8 εκατομμύρια ευρώ και τη μείωση κατά 96 εκατομμύρια ευρώ.

(18)  Το άρθρο 10 παράγραφος 7 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000, όπως τροποποιήθηκε, ορίζει ότι, μετά τις 30 Σεπτεμβρίου του τέταρτου έτους που ακολουθεί ένα συγκεκριμένο οικονομικό έτος, οι ενδεχόμενες τροποποιήσεις του ΑΕΠ/ΑΕΕ δεν λαμβάνονται πλέον υπόψη, εκτός αν αφορούν θέματα που επισημάνθηκαν πριν από τη λήξη αυτής της προθεσμίας, είτε από την Επιτροπή είτε από το κράτος μέλος. Αυτά τα θέματα είναι γνωστά ως επιφυλάξεις. Μια γενική επιφύλαξη καλύπτει όλα τα δεδομένα ενός κράτους μέλους.

(19)  Μια συγκεκριμένη επιφύλαξη καλύπτει διακριτά στοιχεία του ΑΕΕ (ΑΕΠ έως το 2001, ΑΕΕ στη συνέχεια), όπως την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία επιλεγμένων δραστηριοτήτων, τη συνολική δαπάνη τελικής κατανάλωσης ή το ακαθάριστο λειτουργικό πλεόνασμα και μεικτό εισόδημα.

(20)  Αυτές αφορούν την Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο και σχετίζονται με ζητήματα μεθοδολογίας και κατάρτισης των σχετικών δεδομένων.

(21)  Άρθρα 84, 85 και 85α του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2342/2002 της Επιτροπής, της 23ης Δεκεμβρίου 2002, για τη θέσπιση των κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (EK, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου για τη θέσπιση του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στον γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (EE L 357 της 31.12.2002, σ. 1), όπως τροποποιήθηκε τελευταία με τον κανονισμό (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 478/2007 (ΕΕ L 111 της 28.4.2007, σ. 13).

(22)  Περίπου 240 εκατομμύρια ευρώ επί συνόλου 13 δισεκατομμυρίων ευρώ.

(23)  Κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2002, για τη θέσπιση του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στο γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ L 248 της 16.9.2002, σ. 1) όπως τροποποιήθηκε τελευταία με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1081/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 311 της 26.11.2010, σ. 9).

(24)  Για λόγους που αναλύονται στα σημεία 2.13 και 2.14, το εν λόγω συμπέρασμα δεν παρέχει αξιολόγηση της ποιότητας των δεδομένων για τον ΦΠΑ ή το ΑΕΕ, τα οποία διαβιβάστηκαν στην Επιτροπή από τα κράτη μέλη.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2.1

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΡΑΞΕΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΕΣΟΔΑ

 

2011

2010

2009

2008

ΠΙΠ

ΦΠΑ/ΑΕΕ, διορθώσεις στο πλαίσιο του τίτλου 1 του προϋπολογισμού

Λοιπά έσοδα

Σύνολο

ΜΕΓΕΘΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

Σύνολο πράξεων

7

42

6

55

55

62

60

εκ των οποίων εντάλματα είσπραξης:

7

42

6

55

55

62

60

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ  (1)  (2)

Ποσοστό (αριθμός) πράξεων οι οποίες βάσει του δειγματοληπτικού ελέγχου διαπιστώθηκε ότι:

δεν περιέχουν σφάλματα

100 %

(7)

100 %

(42)

83 %

(5)

98 %

(54)

100 %

95 %

100 %

περιέχουν ένα ή περισσότερα σφάλματα

0 %

(0)

0 %

(0)

17 %

(1)

2 %

(1)

0 %

5 %

0 %

ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟΣ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΙΜΩΝ ΠΟΣΟΤΙΚΩΣ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ

Πιθανότερο ποσοστό σφάλματος

0,8 %

 

 

 

Ανώτατο όριο σφάλματος (ΑΟΣ)

2,4 %

 

 

 

Κατώτατο όριο σφάλματος (ΚΟΣ)

0,0 %

 

 

 


(1)  Προς διευκόλυνση της κατανόησης τομέων με διαφορετικά χαρακτηριστικά κινδύνου εντός της αυτής ομάδας πολιτικής, το δείγμα διαιρέθηκε σε επιμέρους τμήματα.

(2)  Οι αριθμοί εντός παρενθέσεως αντιστοιχούν στον πραγματικό αριθμό των πράξεων.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2.2

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΕΣΟΔΑ

Αξιολόγηση των συστημάτων που εξετάστηκαν

Σύστημα

Έλεγχοι της Επιτροπής σε κράτη μέλη

Υπολογισμός / έλεγχος βάσει εγγράφων και διαχείριση των εσόδων από την Επιτροπή

Διαχείριση των επιφυλάξεων από την Επιτροπή

Βασικοί εσωτερικοί έλεγχοι στα κράτη μέλη όπου διενεργήθηκε έλεγχος

Συνολική αξιολόγηση

ΠΙΠ

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

ά.α.

Μερικώς αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

ΦΠΑ/ΑΕΕ

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

ά.α.

Αποτελεσματικό

Διόρθωση υπέρ του ΗΒ

ά.α.

Αποτελεσματικό

ά.α.

ά.α.

Αποτελεσματικό

Πρόστιμα και ποινές

ά.α.

Αποτελεσματικό

ά.α.

ά.α.

Αποτελεσματικό

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2.3

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΩΝ ΣΥΣΤΑΣΕΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΕΣΟΔΑ

Έτος

Σύσταση του Συνεδρίου

Ανάλυση του Συνεδρίου σχετικά με την πραγματοποιηθείσα πρόοδο

Απάντηση της Επιτροπής

2009

Όσον αφορά τους ιδίους πόρους που βασίζονται στο ΑΕΕ, το Συνέδριο συνέστησε (στο σημείο 2.38 της ετήσιας έκθεσής του για το 2009) στην Επιτροπή

 

 

i)

να καταστήσει σαφή την εμβέλεια της γνώμης που διατυπώνει στο πλαίσιο των εκθέσεων αξιολόγησης των δεδομένων ΑΕΕ των κρατών μελών που καταρτίζει και

ii)

να λαμβάνει υπόψη της την αξιολόγηση των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου που εφαρμόζουν οι εθνικές στατιστικές υπηρεσίες (ΕΣΥ) για την κατάρτιση των εθνικών λογαριασμών.

i)

στις εκθέσεις σχετικά με τα κράτη μέλη της ΕΕ των 25, η Επιτροπή αξιολόγησε την ποιότητα των δεδομένων ΑΕΕ, καθώς και τη συμμόρφωσή τους με το ΕΣΛ 95, χωρίς ωστόσο να διευκρινίζει την εμβέλεια και τους στόχους των εργασιών επαλήθευσης της Eurostat στις οποίες στηρίχθηκε το γενικό συμπέρασμα·

ii)

δεδομένου ότι, το 2011, η Eurostat δεν είχε εγκρίνει ακόμη κατευθυντήριες οδηγίες για τον ορισμό βέλτιστων πρακτικών σχετικά με τη λειτουργία των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου για την κατάρτιση των εθνικών λογαριασμών, το Συνέδριο φρονεί ότι δεν ήταν δυνατή η ενδεδειγμένη αξιολόγησή τους στο πλαίσιο της τελικής αξιολόγησης των δεδομένων ΑΕΕ των κρατών μελών της ΕΕ των 25.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι η προσέγγισή της (έλεγχοι βάσει εγγράφων των ερωτηματολογίων ΑΕΕ, επαλήθευση των καταλόγων ΑΕΕ χρησιμοποιώντας το ερωτηματολόγιο GIAQ και συμπληρωματικά άμεση επαλήθευση) είναι ενδεδειγμένη για την τελική αξιολόγηση του ΑΕΕ των κρατών μελών. Στο πλαίσιο αυτό, τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου (ΣΕΕ) έχουν οργανωτικό χαρακτήρα και δεν προσφέρουν καμία ειδική ένδειξη ως προς την αξιοπιστία των λογαριασμών, η οποία εξαρτάται κυρίως από τις χρησιμοποιούμενες στατιστικές πηγές και μεθόδους, έστω και αν τα ΣΕΕ συμβάλλουν στον μετριασμό του κινδύνου σφαλμάτων στους εθνικούς λογαριασμούς. Η Επιτροπή θα συνεχίσει τις προσπάθειές της ώστε να αναπτύξει κατευθυντήριες γραμμές ΣΕΕ για την κατάρτιση από τα κράτη μέλη των εθνικών λογαριασμών τους, λαμβάνοντας υπόψη της παρατηρήσεις που διατύπωσε το Ελεγκτικό Συνέδριο.

2009 και 2008

Το Συνέδριο έχει επανειλημμένως αναφερθεί σε μη ενδεδειγμένη χρήση της λογιστικής Β (παραδείγματος χάριν, σημείο 2.20 της ετήσιας έκθεσης για το 2009 και σημείο 4.14 της ετήσιας έκθεσης για το 2008)

Η Επιτροπή εξετάζει κάθε έτος τη λογιστική Β και εξακολουθεί να διαπιστώνει τέτοια μη ενδεδειγμένη χρήση.

Η Επιτροπή εξετάζει τη λογιστική Β κάθε έτος κατά τη διάρκεια των ελέγχων που ασκεί και θα εξακολουθήσει να το πράττει.


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή

Ειδικά χαρακτηριστικά του τομέα πολιτικής

Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου

Κανονικότητα των πράξεων

Πολλαπλή συμμόρφωση

Αποτελεσματικότητα των συστημάτων

Συστήματα των κρατών μελών σχετικά με την κανονικότητα των πράξεων

Διοικητικές διαδικασίες και διαδικασίες ελέγχου για τη διασφάλιση της ορθότητας των πληρωμών, συμπεριλαμβανομένης της ποιότητας των βάσεων δεδομένων

Συστήματα ελέγχου βασιζόμενα σε φυσικούς επιτόπιους ελέγχους

Διαδικασίες για τη διασφάλιση της ανάκτησης αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών

Σύστημα εποπτείας και θέσεις της Επιτροπής

Αξιολόγηση της ορθής λειτουργίας των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου από την Επιτροπή

Η θέση της ΓΔ AGRI — Ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων (ΕΕΔ)

Συμπεράσματα και συστάσεις

Συμπεράσματα

Συστάσεις

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

3.1.

Στο παρόν κεφάλαιο παρατίθεται η ειδική εκτίμηση του Συνεδρίου για την αγορά και την άμεση στήριξη της γεωργίας, η οποία αποτελεί τμήμα του τομέα πολιτικής 05 — Γεωργία και αγροτική ανάπτυξη. Στον πίνακα 3.1 παρέχονται βασικές πληροφορίες σχετικά με τις καλυπτόμενες δραστηριότητες και τις δαπάνες του οικονομικού έτους 2011.

3.1.

Οι διοικητικές δαπάνες που αναφέρονται στον πίνακα 3.1 καλύπτουν επίσης δραστηριότητες εκτός του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ). Το ΕΓΤΕ χρηματοδοτεί ένα κονδύλιο του προϋπολογισμού (05 01 04 01) με πραγματοποιηθείσες πληρωμές ύψους 7,7 εκατομμυρίων ευρώ το 2011 από συνολικές διοικητικές δαπάνες ύψους 133,7 εκατομμυρίων ευρώ (κεφάλαιο 05 01).

Πίνακας 3.1 —   Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη — Βασικά πληροφοριακά στοιχεία για το 2011

(εκατομμύρια ευρώ)

Τίτλος του προϋπολογισμού

Τομέας πολιτικής

Περιγραφή

Πληρωμές

Μορφή διαχείρισης

05

Γεωργικές δαπάνες οι οποίες χρηματοδοτήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ)

Διοικητικές δαπάνες (39)

134

Άμεση κεντρική

Παρεμβάσεις στις γεωργικές αγορές

3 533

Επιμερισμένη (40)

Άμεσες ενισχύσεις

40 178

Επιμερισμένη

Λοιπά

98

Άμεση κεντρική/ Επιμερισμένη

 

43 943

 

Σύνολο διοικητικών δαπανών (41)

134

 

Σύνολο επιχειρησιακών δαπανών

43 809

 

εκ των οποίων:

προπληρωμές

8

 

ενδιάμεσες/ τελικές πληρωμές

43 801

 

Σύνολο πληρωμών για το οικονομικό έτος

43 943

 

Σύνολο αναλήψεων υποχρεώσεων για το οικονομικό έτος

43 950

 

Πηγή: ετήσιοι λογαριασμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2011.

Ειδικά χαρακτηριστικά του τομέα πολιτικής

3.2.

Οι στόχοι (1) της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ), όπως παρατίθενται στη Συνθήκη, αποσκοπούν στην αύξηση της γεωργικής παραγωγικότητας, κατά συνέπεια την εξασφάλιση για τον γεωργικό πληθυσμό δίκαιου βιοτικού επιπέδου, τη σταθεροποίηση των αγορών, την εξασφάλιση του εφοδιασμού και τη διασφάλιση λογικών τιμών κατά την προσφορά των αγαθών στους καταναλωτές.

 

3.3.

Οι δαπάνες της κοινής γεωργικής πολιτικής χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, κυρίως μέσω δύο ταμείων (2): το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ), το οποίο χρηματοδοτεί πλήρως τις άμεσες ενισχύσεις και τα μέτρα στήριξης της αγοράς της ΕΕ (3), και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), το οποίο συγχρηματοδοτεί προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης. Το παρόν κεφάλαιο καλύπτει τις δαπάνες στο πλαίσιο του ΕΓΤΕ, ενώ οι δαπάνες στο πλαίσιο της αγροτικής ανάπτυξης παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 4.

 

3.4.

Τα κύρια μέτρα που χρηματοδοτούνται από το ΕΓΤΕ είναι τα εξής:

Το καθεστώς άμεσης ενίσχυσης που ονομάζεται «καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης» (ΚΕΕ). Οι ενισχύσεις στο πλαίσιο του ΚΕΕ βασίζονται σε δικαιώματα (4), καθένα εκ των οποίων ενεργοποιείται με ένα εκτάριο επιλέξιμης γης που δηλώνει ο γεωργός. Το 2011, το ΚΕΕ αντιστοιχούσε σε δαπάνες ύψους 31 082 εκατομμυρίων ευρώ (77 % των άμεσων ενισχύσεων).

Το καθεστώς άμεσης ενίσχυσης που ονομάζεται «καθεστώς ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης» (ΚΕΣΕ) προβλέπει την καταβολή ενιαίων ποσών ανά επιλέξιμο εκτάριο γεωργικής γης. Το ΚΕΣΕ εφαρμόζεται, επί του παρόντος, σε δέκα από τα κράτη μέλη (5) τα οποία εντάχθηκαν στην ΕΕ το 2004 και το 2007. Το 2011, το ΚΕΣΕ αντιστοιχούσε σε δαπάνες ύψους 5 084 εκατομμυρίων ευρώ (13 % των άμεσων ενισχύσεων).

Άλλα καθεστώτα άμεσης ενίσχυσης, τα οποία συνδέονται με συγκεκριμένα είδη γεωργικής παραγωγής (όπως τα καθεστώτα για τις θηλάζουσες αγελάδες, το βαμβάκι κ.λπ.). Το 2011, τα εν λόγω καθεστώτα αντιστοιχούσαν σε δαπάνες ύψους 4 012 εκατομμυρίων ευρώ (10 % των άμεσων ενισχύσεων).

Παρεμβάσεις στις γεωργικές αγορές, στις οποίες περιλαμβάνονται π.χ. η παρέμβαση υπό μορφή αποθεματοποίησης, οι επιστροφές κατά την εξαγωγή, τα επισιτιστικά προγράμματα και η ειδική στήριξη για τον τομέα των οπωροκηπευτικών και τον αμπελοοινικό τομέα (που ανήλθαν συνολικά σε 3 533 εκατομμύρια ευρώ το 2011).

 

3.5.

Όλα τα καθεστώτα άμεσης ενίσχυσης στο πλαίσιο του ΕΓΤΕ (6), επιβάλλουν στους δικαιούχους ενίσχυσης από την ΕΕ τη νομική υποχρέωση συμμόρφωσης με τους όρους «πολλαπλής συμμόρφωσης» όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος, τη δημόσια υγεία, την υγεία των ζώων και των φυτών, την καλή μεταχείριση των ζώων (κανονιστικές απαιτήσεις διαχείρισης, ΚΑΔ) και τη διατήρηση της γης σε καλή γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση (ΚΓΠΚ) (7). Η μη συμμόρφωση των γεωργών με αυτές τις υποχρεώσεις οδηγεί σε μείωση της ενίσχυσής τους (8).

3.5.

Η νομοθεσία της ΕΕ ορίζει ότι, σε περίπτωση που επισημαίνεται μη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις αυτές, επιβάλλεται κύρωση επί του συνολικού ποσού των άμεσων ενισχύσεων που καταβλήθηκαν σχετικά με τις αιτήσεις που υπέβαλε ο γεωργός κατά τη διάρκεια του ημερολογιακού έτους του ευρήματος, εφόσον η μη συμμόρφωση οφείλεται σε πράξη ή σε παράλειψη καταλογιζόμενη άμεσα στον γεωργό και αν δεν είναι ελάσσονος σημασίας.

3.6.

Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη επιμερίζονται τη διαχείριση των δαπανών στο πλαίσιο της ΚΓΠ. Οι δαπάνες διοχετεύονται μέσω 81 εθνικών ή περιφερειακών οργανισμών πληρωμών. Οι εν λόγω οργανισμοί πληρωμών είναι υπεύθυνοι για την πραγματοποίηση πληρωμών στους δικαιούχους, προηγουμένως, όμως, οφείλουν, είτε αμέσως είτε μέσω εξουσιοδοτημένων φορέων, να εξακριβώνουν την επιλεξιμότητα των αιτήσεων ενίσχυσης. Το ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου (ΟΣΔΕ) συνιστά το βασικό σύστημα διαχείρισης και ελέγχου για τη διασφάλιση της κανονικότητας των πράξεων άμεσης ενίσχυσης στο πλαίσιο του ΕΓΤΕ. Οι λογαριασμοί και τα αρχεία πληρωμών των οργανισμών πληρωμών εξετάζονται από ανεξάρτητους φορείς ελέγχου (οργανισμούς πιστοποίησης), οι οποίοι λογοδοτούν στην Επιτροπή μέσω ετήσιων πιστοποιητικών και εκθέσεων.

3.6.

Σύμφωνα με το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 885/2006 της Επιτροπής, οι οργανισμοί πιστοποίησης εξετάζουν, σε ετήσια βάση, τις διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου των οργανισμών πληρωμών, καθώς και τους ετήσιους λογαριασμούς τους.

3.7.

Η Επιτροπή πρέπει να διαθέτει τη διασφάλιση ότι τα κράτη μέλη έχουν καθιερώσει συστήματα διαχείρισης και ελέγχου τα οποία πληρούν τις απαιτήσεις των κανονισμών και ότι τα συστήματα λειτουργούν αποτελεσματικά.

 

3.8.

Όσον αφορά τις άμεσες ενισχύσεις, οι βασικοί κίνδυνοι για την κανονικότητα είναι η καταβολή ενίσχυσης βάσει της έκτασης είτε για μη επιλέξιμη γη είτε σε δύο ή περισσότερους δικαιούχους για το ίδιο αγροτεμάχιο είτε η καταβολή κτηνοτροφικών πριμοδοτήσεων για περισσότερα ζώα από όσα κατέχει ο αιτών. Όσον αφορά τις παρεμβάσεις στις γεωργικές αγορές, οι βασικοί κίνδυνοι για την κανονικότητα είναι η χορήγηση ενίσχυσης για μη επιλέξιμες ή υπερεκτιμημένες δαπάνες.

 

Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου

3.9.

Στο μέρος 2 του παραρτήματος 1.1 του κεφαλαίου 1 περιγράφεται ο συνολικός τρόπος προσέγγισης και η μεθοδολογία ελέγχου του Συνεδρίου. Όσον αφορά τον έλεγχο της αγοράς και της άμεσης στήριξης της γεωργίας, πρέπει να επισημανθούν τα εξής συγκεκριμένα σημεία:

3.9.

ο έλεγχος περιλάμβανε εξέταση δείγματος 180 ενδιάμεσων και τελικών πληρωμών,

 

όσον αφορά την πολλαπλή συμμόρφωση, το Συνέδριο επικέντρωσε τους δειγματοληπτικούς ελέγχους του σε επιλεγμένες υποχρεώσεις ΚΓΠΚ (9) και ΚΑΔ (10). Οι περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν πληρούνταν οι υποχρεώσεις περί πολλαπλής συμμόρφωσης αντιμετωπίστηκαν από το Συνέδριο ως σφάλματα (11). Τα εν λόγω σφάλματα συμπεριλήφθηκαν στον υπολογισμό του συνολικού ποσοστού σφάλματος υπό την προϋπόθεση ότι μπορεί να καταδειχθεί ότι το σφάλμα υφίστατο ήδη το έτος κατά το οποίο ο γεωργός υπέβαλε αίτηση για ενίσχυση (12). Το στοιχείο αυτό συνιστά τροποποίηση σε σχέση με προηγούμενα έτη, όταν η αδυναμία εκπλήρωσης των υποχρεώσεων περί πολλαπλής συμμόρφωσης δεν συμπεριλαμβανόταν στον υπολογισμό του ποσοστού σφάλματος,

Οι περισσότερες απαιτήσεις πολλαπλής συμμόρφωσης, π.χ. οι κανονιστικές απαιτήσεις διαχείρισης (ΚΑΔ), πρέπει να τηρούνται από όλους τους πολίτες της ΕΕ, ανεξάρτητα από το εάν πρόκειται για γεωργούς που επωφελούνται από στήριξη της ΕΕ στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ). Η τήρηση της πολλαπλής συμμόρφωσης δεν συνιστά κριτήριο επιλεξιμότητας και, ως εκ τούτου, οι έλεγχοι αυτών των απαιτήσεων δεν έχουν σχέση με τη νομιμότητα και την κανονικότητα των συναφών πράξεων. Οι γεωργοί που δεν τηρούν τις απαιτήσεις δικαιούνται να λάβουν τις πληρωμές τους, αλλά υπόκεινται σε κυρώσεις λαμβάνοντας υπόψη τη σοβαρότητα, την έκταση, τον διαρκή χαρακτήρα και την επανάληψη της εντοπισθείσας μη συμμόρφωσης καθώς και την αμέλεια ή την πρόθεση του εν λόγω γεωργού. Αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι πληρωμές μπορούν να καταβληθούν πριν από την ολοκλήρωση των ελέγχων πολλαπλής συμμόρφωσης και από το ότι οι κυρώσεις δεν επιβάλλονται στις πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν κατά το ημερολογιακό έτος κατά το οποίο ο γεωργός δεν συμμορφώθηκε με τις απαιτήσεις, αλλά στις πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν κατά το ημερολογιακό έτος των ευρημάτων των εθνικών αρχών. Για όλους αυτούς τους λόγους, η ίδια η Επιτροπή δεν λαμβάνει υπόψη τις παραβιάσεις υποχρεώσεων πολλαπλής συμμόρφωσης κατά τον υπολογισμό του επιπέδου σφάλματος για την ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της.

οι μειώσεις και οι αποκλεισμοί [που ισχύουν σε περιπτώσεις κατά τις οποίες οι δικαιούχοι ενισχύσεων της ΕΕ δηλώνουν εκτάσεις μεγαλύτερες των πραγματικών ή αριθμό ζώων μεγαλύτερο του πραγματικού (13)] δεν περιλαμβάνονται στον υπολογισμό του ποσοστού σφάλματος από το Συνέδριο,

 

η αξιολόγηση των συστημάτων αφορούσε το ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου (ΟΣΔΕ) πέντε οργανισμών πληρωμών σε κράτη μέλη που εφαρμόζουν το ΚΕΕ — Αυστρία, Δανία, Φινλανδία, Ιταλία (Λομβαρδία) και Ισπανία (Γαλικία) — και ενός οργανισμού πληρωμών σε ένα κράτος μέλος που εφαρμόζει το ΚΕΣΕ (Ουγγαρία),

 

το Συνέδριο εξέτασε την εφαρμογή (σε εθνικό επίπεδο) των προτύπων πολλαπλής συμμόρφωσης και των συστημάτων ελέγχου που εφαρμόζουν τα κράτη μέλη. Τα αποτελέσματα των εν λόγω εργασιών παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 4, στα σημεία 4.30 έως 4.32, αλλά ισχύουν και για το παρόν κεφάλαιο,

 

το Συνέδριο επανεξέτασε τις εργασίες που πραγματοποίησαν οι οργανισμοί πιστοποίησης της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας στο πλαίσιο της νέας διαδικασίας ενίσχυσης της αξιοπιστίας (14),

 

η επανεξέταση των θέσεων της Επιτροπής περιλάμβανε την ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της ΓΔ AGRI σχετικά με θέματα που αφορούν το ΕΓΤΕ,

 

στο πλαίσιο της διαδικασίας εκκαθάρισης λογαριασμών της Επιτροπής, το Συνέδριο επανεξέτασε 17 από τα πιστοποιητικά και τις εκθέσεις των οργανισμών πιστοποίησης του ΕΓΤΕ σχετικά με 17 οργανισμούς πληρωμών. Τα αποτελέσματα παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 4 (βλέπε σημείο 4.36).

 

ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ

3.10.

Στο παράρτημα 3.1 συνοψίζονται τα αποτελέσματα του δειγματοληπτικού ελέγχου των πράξεων. Το Συνέδριο, με τον δειγματοληπτικό έλεγχο δείγματος πράξεων που διενήργησε, διαπίστωσε ότι το 39 % των πράξεων παρουσιάζει σφάλματα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Συνεδρίου, το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος ανέρχεται σε 2,9 % (15).

3.10.

Το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος που όρισε το Ελεγκτικό Συνέδριο για το οικονομικό έτος 2011 είναι ελαφρώς αυξημένο σε σύγκριση με αυτό του προηγούμενου έτους, αλλά εξακολουθεί να βρίσκεται εντός του φυσιολογικού εύρους στατιστικής διακύμανσης από το ένα έτος στο άλλο και δεν υποδηλώνει επιδείνωση της συνολικής ποιότητας διαχείρισης και ελέγχου των δαπανών εκ μέρους των κρατών μελών. Αυτό επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι, κατά την άποψη της Επιτροπής, μία από τις περιπτώσεις στις οποίες το Συνέδριο εκτιμά το ποσοστό σφάλματος σε 100 % ήταν εξαιρετικού χαρακτήρα και δεν υποδηλώνει εγγενή αδυναμία του συστήματος. Η Επιτροπή θεωρεί ότι όλα μαζί τα ποσοστά σφάλματος που έχει προσδιορίσει το Συνέδριο τα τελευταία έτη παρέχουν αξιόπιστα στοιχεία ότι το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος για το ΕΓΤΕ βρίσκεται σχετικά κοντά στο όριο σημαντικότητας του 2 %.

Τα χαμηλά ποσοστά σφάλματος που αναφέρονται στις στατιστικές ελέγχου τις οποίες έλαβε η Επιτροπή από τα κράτη μέλη και οι οποίες σε πολύ μεγάλο βαθμό επαληθεύτηκαν και επικυρώθηκαν από τους οργανισμούς πιστοποίησης επιβεβαιώνουν επίσης ότι η διαχείριση των δαπανών του ΕΓΤΕ κατά το οικονομικό έτος 2011 ήταν γενικά καλή.

Τέλος, ο κίνδυνος για τον προϋπολογισμό της ΕΕ καλύπτεται επαρκώς από τις διαδικασίες εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση που εφαρμόζει η Επιτροπή.

Βλέπε επίσης την κοινή απάντηση στα σημεία 3.11 και 3.12.

3.11.

Από τις 70 πράξεις που παρουσίαζαν σφάλματα, 60 (86 %) περιείχαν προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα, εκ των οποίων 45 (75 %) αφορούσαν την ακρίβεια, 14 (23 %) την επιλεξιμότητα και 1 (2 %) την πραγματική υπόσταση.

3.12.

Στο παράδειγμα 3.1 παρουσιάζονται περιπτώσεις προσδιορίσιμων ποσοτικώς σφαλμάτων που διαπίστωσε το Συνέδριο και στο παράδειγμα 3.2 παρουσιάζεται μια περίπτωση μη προσδιορίσιμου ποσοτικώς σφάλματος. Το συνηθέστερο σφάλμα ακρίβειας αφορά δηλώσεις εκτάσεων μεγαλύτερων των πραγματικών, εκ των οποίων οι περισσότερες ανέρχονται μεμονωμένα σε λιγότερο από 5 %. Τα μεγαλύτερα σφάλματα ακρίβειας αφορούν περιπτώσεις στις οποίες η επιλεξιμότητα ενός μόνιμου βοσκοτόπου εκτιμάται και καταγράφεται λανθασμένα στο σύστημα αναγνώρισης αγροτεμαχίων (LPIS) (βλέπε επίσης σημείο 3.20).

3.11. και 3.12.

Η Επιτροπή παρατηρεί ότι τα περισσότερα ποσοτικώς προσδιορίσιμα σφάλματα είναι περιορισμένης σχετικά σημασίας από δημοσιονομική άποψη και αφορούν κυρίως μικρές διαφοροποιήσεις στη νέα μέτρηση των αγροτεμαχίων που διεξήχθη από το Συνέδριο (βλέπε σημείο 3.12)· πράγματι, 42 από τα σφάλματα που εντόπισε το Συνέδριο αφορούν πολύ μικρές διαφορές κατά την εκ νέου μέτρηση των αγροτεμαχίων (24 σφάλματα κάτω από 2 %).

Δήλωση έκτασης μεγαλύτερης της πραγματικής (παράδειγμα σφάλματος ακρίβειας)

Σε ένα κράτος μέλος, αγροτεμάχια αναφοράς τα οποία έχουν χαρακτηριστεί μόνιμοι βοσκότοποι θεωρούνται πλήρως επιλέξιμα ακόμη και αν μεγάλο μέρος τους καλύπτεται από βράχους ή πυκνούς θάμνους που καθιστούν τις εκτάσεις μη επιλέξιμες. Το Συνέδριο διαπίστωσε σε δύο πράξεις στο εν λόγω κράτος μέλος δηλώσεις έκτασης μεγαλύτερης της πραγματικής, κατά 28 % και 36 % αντίστοιχα.

Δήλωση έκτασης μεγαλύτερης της πραγματικής (παράδειγμα σφάλματος ακρίβειας)

Η Επιτροπή γνωρίζει τα προβλήματα που σχετίζονται με την επιλεξιμότητα βοσκότοπων στο συγκεκριμένο κράτος μέλος. Οι εθνικές αρχές, κατόπιν αιτήματος να αναλάβουν δράση επί του θέματος αυτού, παρουσίασαν το σχέδιο βελτίωσης του συστήματος αναγνώρισης αγροτεμαχίων (ΣΑΑ) τον Νοέμβριο του 2010· σε αυτό περιλαμβάνονται, κατά κύριο λόγο, μέτρα για την εφαρμογή ενός συντελεστή επιλεξιμότητας στους βοσκότοπους και για τη διασφάλιση συστηματικής επικαιροποίησης του ΣΑΑ με τα αποτελέσματα των επιτόπιων ελέγχων. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί την εφαρμογή του συγκεκριμένου σχεδίου από τις εθνικές αρχές.

Παράβαση των κανόνων σύναψης δημοσίων συμβάσεων (παράδειγμα σφάλματος επιλεξιμότητας)

Ένα μέτρο προβολής για την ενθάρρυνση της κατανάλωσης γάλακτος ανατέθηκε σε έναν φορέα της εγχώριας αγοράς χωρίς να δημοσιευτεί η διαδικασία διαγωνισμού σε επίπεδο ΕΕ, όπως απαιτείται από την νομοθεσία της ΕΕ και την εθνική νομοθεσία. Το γεγονός αυτό περιόρισε την πρόσβαση στη σύμβαση ενδεχόμενων φορέων από άλλα κράτη μέλη και αποτελεί σοβαρή αδυναμία τήρησης των κανόνων σύναψης δημοσίων συμβάσεων, καθιστώντας παράτυπη την καταβολή της ενίσχυσης.

Παράβαση των κανόνων σύναψης δημοσίων συμβάσεων (παράδειγμα σφάλματος επιλεξιμότητας)

Η Επιτροπή παρατηρεί ότι το κράτος μέλος δεν συμμερίζεται τη διαπίστωση του Συνεδρίου. Η Επιτροπή θα αξιολογήσει αν και πώς θα δώσει συνέχεια στην υπόθεση, εάν κριθεί απαραίτητο μέσω της διαδικασίας εκκαθάρισης της συμμόρφωσης, έχοντας επίσης υπόψη της την αρχή της αναλογικότητας.

Αίτηση για ανύπαρκτα ζώα (παράδειγμα σφάλματος πραγματικής υπόστασης)

Ένας κτηνοτρόφος έλαβε ειδική πριμοδότηση για 150 πρόβατα. Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι ο δικαιούχος δεν είχε πρόβατα. Ως εκ τούτου, η αντίστοιχη πληρωμή ήταν παράτυπη.

Αίτηση για ανύπαρκτα ζώα (παράδειγμα σφάλματος πραγματικής υπόστασης)

Οι εθνικές αρχές βρίσκονται σε διαδικασία ανάκτησης των ποσών που καταβλήθηκαν αχρεωστήτως και η Επιτροπή θα παρακολουθήσει το θέμα. Επιπλέον, θα ξεκινήσει διαδικασία εκκαθάρισης προκειμένου να επαληθευτεί η συμμόρφωση του συστήματος διαχείρισης και ελέγχου του κράτους μέλους.

Παράδειγμα 3.2 —   Παράδειγμα μη προσδιορίσιμου ποσοτικώς σφάλματος

Σε ένα κράτος μέλος, η συνολική αξία των δικαιωμάτων που χορηγήθηκαν και καταχωρίστηκαν στη βάση δεδομένων ΟΣΔΕ υπερέβαινε το ανώτατο όριο που προβλέπει η νομοθεσία της ΕΕ (16).

Παράδειγμα 3.2    Παράδειγμα μη προσδιορίσιμου ποσοτικώς σφάλματος

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι το κράτος μέλος μείωσε τις πληρωμές προς τους γεωργούς και, ως εκ τούτου, τήρησε το ανώτατο όριο για όλες τις πληρωμές άμεσης στήριξης που θέσπισε ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 73/2009 του Συμβουλίου.

Η Επιτροπή θα αξιολογήσει τις πληροφορίες του Ελεγκτικού Συνεδρίου και βάσει αυτών θα αποφασίσει αν θα δοθεί συνέχεια στην υπόθεση.

Πολλαπλή συμμόρφωση

3.13.

Βάσει της εξέτασης που διενήργησε σε επιλεχθείσες υποχρεώσεις πολλαπλής συμμόρφωσης (βλέπε σημείο 3.9, δεύτερη περίπτωση), το Συνέδριο διαπίστωσε παραβάσεις σε 22 (17) από τις 155 πληρωμές που υπόκεινται στις εν λόγω υποχρεώσεις (18). Τα διαπιστωθέντα σφάλματα αντιπροσωπεύουν περίπου 0,2 εκατοστιαίες μονάδες του συνολικού ποσοστού σφάλματος που αναφέρεται στο σημείο 3.10.

3.13.

Βλέπε την απάντηση στο σημείο 3.9.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

Συστήματα των κρατών μελών σχετικά με την κανονικότητα των πράξεων

3.14.

Στο παράρτημα 3.2 συνοψίζονται τα αποτελέσματα της εξέτασης του ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης και ελέγχου (ΟΣΔΕ) (19) από το Συνέδριο. Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι, για το σύνολο των έξι οργανισμών πληρωμών που εξετάστηκαν, τα συστήματα ΟΣΔΕ ήταν μερικώς αποτελεσματικά.

3.15.

Οι έλεγχοι του Συνεδρίου καταδεικνύουν ότι η αποτελεσματικότητα του ΟΣΔΕ στους οργανισμούς πληρωμών που ελέγχθηκαν επηρεάζεται δυσμενώς από ανακριβή στοιχεία στις διάφορες βάσεις δεδομένων και από την εσφαλμένη διοικητική διαχείριση των αιτήσεων από τους οργανισμούς πληρωμών. Επιπλέον, εξακολουθούν να υφίστανται ορισμένες σοβαρές αδυναμίες των συστημάτων που αναφέρθηκαν σε προηγούμενες ετήσιες εκθέσεις (βλέπε σημεία 3.19 έως 3.22).

3.14. και 3.15.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι το ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου (ΟΣΔΕ), που αντιστοιχεί στο 91 % των συνολικών δαπανών του ΕΓΤΕ, είναι γενικά ένα αποτελεσματικό σύστημα ελέγχου ώστε να περιορίζεται ο κίνδυνος σφαλμάτων ή η πιθανότητα παράτυπων δαπανών.

Η συνολική αποτελεσματικότητα και η συνεχής βελτίωση του ΟΣΔΕ επιβεβαιώνεται από τα αποτελέσματα των ελέγχων συμμόρφωσης που έχει διεξαγάγει η Επιτροπή σε όλα τα κράτη μέλη κατά τα τελευταία έτη και από το χαμηλό ποσοστό σφαλμάτων που αναφέρεται στις στατιστικές ελέγχων που λαμβάνει από τα κράτη μέλη η Επιτροπή. Αυτές οι στατιστικές επαληθεύονται και επικυρώνονται από τους οργανισμούς πιστοποίησης και καταδεικνύουν ποσοστό παράτυπων πληρωμών κάτω από το όριο σημαντικότητας του 2 %.

Οι υπόλοιπες αδυναμίες είναι γενικά ήσσονος χαρακτήρα. Πολλές από αυτές τις αδυναμίες είναι σχετικά περιορισμένης έκτασης, αφορούν π.χ. κάποιο είδος αλπικών βοσκότοπων στην Αυστρία, και δεν μειώνουν σημαντικά την αποτελεσματικότητα του ΟΣΔΕ. Όλες αυτές οι αδυναμίες τυγχάνουν παρακολούθησης μέσω των διαδικασιών εκκαθάρισης της συμμόρφωσης που εγγυώνται την επαρκή κάλυψη του κινδύνου σε βάρος του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Δεδομένου του ήσσονος χαρακτήρα των αδυναμιών που εντόπισε το Ελεγκτικό Συνέδριο στην Αυστρία, η Επιτροπή κρίνει αποτελεσματικό το σύστημα εποπτείας και ελέγχου της Αυστρίας.

3.16.

Το ΟΣΔΕ καλύπτει τα βασικά καθεστώτα που χρηματοδοτούνται από το ΕΓΤΕ, ήτοι το ΚΕΕ, το ΚΕΣΕ και όλα τα καθεστώτα συνδεδεμένης ενίσχυσης που αφορούν εκτάσεις, καθώς και τα καθεστώτα πριμοδότησης ζώων. Το σύστημα περιλαμβάνει βάσεις δεδομένων με εκμεταλλεύσεις και αιτήσεις, συστήματα αναγνώρισης αγροτεμαχίων και καταγραφής ζώων, καθώς και μητρώο δικαιωμάτων στα κράτη μέλη που εφαρμόζουν το ΚΕΕ. Το σύστημα προβλέπει αρκετούς ελέγχους επιλεξιμότητας, συμπεριλαμβανομένων των διασταυρωτικών ελέγχων μεταξύ βάσεων δεδομένων.

 

3.17.

Οι έλεγχοι του ΟΣΔΕ από το Συνέδριο κάλυψαν τη συμμόρφωση με τις διατάξεις των σχετικών κανονισμών, καθώς και την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων όσον αφορά τη διασφάλιση της κανονικότητας των πράξεων. Ειδικότερα, εξετάστηκαν τα κατωτέρω στοιχεία:

α)

διοικητικές διαδικασίες και διαδικασίες ελέγχου για τη διασφάλιση της ορθότητας των πληρωμών, συμπεριλαμβανομένης της ποιότητας των βάσεων δεδομένων·

β)

συστήματα ελέγχου που βασίζονται σε φυσικούς επιτόπιους ελέγχους·

γ)

διαδικασίες για τη διασφάλιση της ανάκτησης αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών.

 

Διοικητικές διαδικασίες και διαδικασίες ελέγχου για τη διασφάλιση της ορθότητας των πληρωμών, συμπεριλαμβανομένης της ποιότητας των βάσεων δεδομένων

3.18.

Οι διοικητικοί έλεγχοι των οργανισμών πληρωμών (20) πρέπει να περιλαμβάνουν διασταυρωτικούς ελέγχους, οσάκις είναι δυνατό και σκόπιμο, μεταξύ άλλων με όλες τις βάσεις δεδομένων του ΟΣΔΕ. Το Συνέδριο επαλήθευσε εάν οι βάσεις δεδομένων ήταν πλήρεις και αξιόπιστες, εάν εντοπίστηκαν ανωμαλίες με τους ελέγχους και εάν ελήφθησαν διορθωτικά μέτρα για τη διόρθωση των εντοπισθέντων σφαλμάτων. Κατωτέρω παρατίθενται οι σημαντικότερες αδυναμίες που διαπιστώθηκαν όσον αφορά τα συστήματα.

 

3.19.

Η νομοθεσία της ΕΕ προβλέπει ότι, μετά τη λήξη συγκεκριμένης προθεσμίας, οι γεωργοί δεν μπορούν πλέον να δηλώνουν επιπρόσθετα αγροτεμάχια και ότι κάθε ανωμαλία που εντοπίζει ο οργανισμός πληρωμών οδηγεί σε μείωση του ποσού ενίσχυσης. Εντούτοις, η διοίκηση μπορεί, ανά πάσα στιγμή, να διορθώσει μια αίτηση χωρίς να προβαίνει σε μείωση της ενίσχυσης, σε περίπτωση εντοπισμού προφανούς σφάλματος το οποίο ορίζεται ως ασυνέπεια (21) και καθίσταται εμφανές από τα δεδομένα της ίδιας της αίτησης. Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι τέσσερις οργανισμοί πληρωμών (Δανία, Φινλανδία, Ιταλία (Λομβαρδία) και Ρουμανία) εφάρμοσαν λανθασμένα την έννοια του προφανούς σφάλματος, επιτρέποντας την αντικατάσταση μη επιλέξιμων αγροτεμαχίων ή αγροτεμαχίων που είχαν δηλωθεί δύο φορές, με αποτέλεσμα οι οργανισμοί πληρωμών να μην προβούν σε μειώσεις των ενισχύσεων (βλέπε παράδειγμα 3.3).

3.19.

Όσον αφορά τη Δανία, τη Φινλανδία και την Ιταλία, οι εθνικές αρχές έχουν λάβει ή λαμβάνουν επί του παρόντος διορθωτικά μέτρα τροποποιώντας τις εσωτερικές τους οδηγίες και διαδικασίες και, όπου κρίνεται αναγκαίο, ανακτώντας αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά.

Όσον αφορά τη Ρουμανία, από τον έλεγχο των υπηρεσιών της Επιτροπής διαπιστώθηκε ότι οι εθνικές κατευθυντήριες γραμμές για τον καθορισμό προφανών σφαλμάτων δεν εφαρμόζονταν πάντα ορθά από τους περιφερειακούς οργανισμούς πληρωμών.

Παράδειγμα 3.3 —   Εσφαλμένη διαχείριση της έννοιας του προφανούς σφάλματος

Στην περίπτωση της Ρουμανίας, η λανθασμένη εφαρμογή της έννοιας του προφανούς σφάλματος ήταν συστηματική. Αγροτεμάχια που δηλώθηκαν με έκταση μεγαλύτερη της πραγματικής ή που δηλώθηκαν δύο φορές αντικαθίστανται, σε πολλές περιπτώσεις, από άλλα αγροτεμάχια σε διαφορετικές τοποθεσίες και διαφορετικού μεγέθους ή σχήματος. Οι εν λόγω αντικαταστάσεις δεν μπορούν να θεωρηθούν διορθώσεις προφανών σφαλμάτων (22).

Παράδειγμα 3.3 —    Εσφαλμένη διαχείριση της έννοιας του προφανούς σφάλματος

Από το 2010 οι ρουμανικές αρχές εφάρμοσαν ένα διαδικτυακό ΣΣΑ (IPA online), το οποίο διευκολύνει τον εντοπισμό της τοποθεσίας του αγροτεμαχίου. Όσον αφορά την αναφορά στη Ρουμανία που έγινε στα πορίσματα του Συνεδρίου στην ετήσια έκθεσή του για το 2008 (σημείο 5.38), η Επιτροπή, όπως έχει δηλώσει ήδη στην αντίστοιχη απάντησή της, δεν συμμερίζεται την άποψη του Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικά με την εφαρμογή της έννοιας του προφανούς σφάλματος στην περίπτωση δήλωσης εσφαλμένης τοποθεσίας αγροτεμαχίου.

3.20.

Το σύστημα αναγνώρισης αγροτεμαχίων (LPIS) είναι μια βάση δεδομένων στην οποία περιλαμβάνεται αρχείο με όλες τις γεωργικές εκτάσεις (αγροτεμάχια αναφοράς) του κράτους μέλους και με τις επιλέξιμες εκτάσεις, η οποία είναι πρωταρχικής σημασίας για την ποιότητα των διοικητικών διασταυρωτικών ελέγχων (βλέπε παράδειγμα 3.4).

3.20.

Παράδειγμα 3.4 —   Εσφαλμένα δεδομένα στο σύστημα LPIS

Σε δύο κράτη μέλη (23) (Ιταλία (Λομβαρδία) και Ισπανία (Γαλικία)), το Συνέδριο εντόπισε περιπτώσεις όπου αγροτεμάχια αναφοράς τα οποία ήταν «μόνιμοι βοσκότοποι» καταχωρίστηκαν στο σύστημα LPIS ως 100 % επιλέξιμα, παρά το γεγονός ότι καλύπτονται πλήρως ή μερικώς με πυκνό δάσος ή άλλα μη επιλέξιμα στοιχεία. Το Συνέδριο παρατήρησε επίσης ότι το σύστημα LPIS δεν είχε επικαιροποιηθεί με τα αποτελέσματα των επιτόπιων επιθεωρήσεων που είχαν πραγματοποιήσει οι οργανισμοί πληρωμών [Ουγγαρία, Ιταλία (Λομβαρδία) και Ισπανία (Γαλικία)].

Παράδειγμα 3.4    Εσφαλμένα δεδομένα στο σύστημα LPIS

Σύμφωνα με τις ιταλικές αρχές, το ζήτημα έχει επιλυθεί από το 2011. Η Επιτροπή το παρακολουθεί μέσω της διαδικασίας εκκαθάρισης της συμμόρφωσης των λογαριασμών.

Η Επιτροπή γνωρίζει τα προβλήματα που σχετίζονται με την επιλεξιμότητα βοσκότοπων στην Ισπανία. Οι ισπανικές αρχές, κατόπιν αιτήματος να αναλάβουν δράση επί του θέματος αυτού, παρουσίασαν το σχέδιο βελτίωσης του ΣΣΑ τον Νοέμβριο του 2010· σε αυτό περιλαμβάνονται, κατά κύριο λόγο, μέτρα για την εφαρμογή ενός συντελεστή επιλεξιμότητας στους βοσκότοπους και για τη διασφάλιση συστηματικής επικαιροποίησης του ΣΣΑ με τα αποτελέσματα των επιτόπιων ελέγχων. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί την εφαρμογή του συγκεκριμένου σχεδίου από τις εθνικές αρχές.

Η Επιτροπή εντόπισε επίσης ορισμένες περιπτώσεις στην Ουγγαρία όπου το ΣΣΑ δεν επικαιροποιήθηκε με τα αποτελέσματα των επιτόπιων ελέγχων και ζήτησε εγγράφως από τις ουγγρικές αρχές να αναλάβουν δράση επ’ αυτού.

3.21.

Για τη χορήγηση ενίσχυσης στο πλαίσιο του ΚΕΕ απαιτείται κάθε δικαίωμα που κατέχει ο γεωργός να δηλωθεί μαζί με ένα εκτάριο επιλέξιμης γης. Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι η εν λόγω αρχή δεν τηρείται υπό ορισμένες περιστάσεις στην Αυστρία (βλέπε παράδειγμα 3.5).

3.21.

Μέχρι στιγμής, η Επιτροπή έχει επιβάλει δημοσιονομικές διορθώσεις 0,214 εκατομμυρίων ευρώ στην Αυστρία σχετικά με δικαιώματα για αλπικούς βοσκότοπους κατά τα έτη υποβολής αιτήσεων 2005, 2006 και 2007 στο πλαίσιο της διαδικασίας εκκαθάρισης της συμμόρφωσης.

Βλέπε επίσης την κοινή απάντηση στα σημεία 3.14 και 3.15.

Παράδειγμα 3.5 —   Εσφαλμένη ενεργοποίηση δικαιωμάτων

Στην Αυστρία, όταν ένας αιτών ο οποίος δηλώνει αλπικούς βοσκοτόπους δεν διαθέτει αρκετά εκτάρια για να ενεργοποιήσει όλα τα δικαιώματα, οι εθνικές αρχές, σε αντίθεση με τη νομοθεσία της ΕΕ, μειώνουν τον αριθμό των δικαιωμάτων του αιτούντος (προκειμένου να συμφωνεί με τον αριθμό των εκταρίων) και αυξάνουν αναλόγως την αξία τους (24).

Παράδειγμα 3.5    Εσφαλμένη ενεργοποίηση δικαιωμάτων

Βλέπε την απάντηση στο σημείο 3.21.

3.22.

Όλα τα δικαιώματα πληρωμής πρέπει να καταχωρίζονται στη βάση δεδομένων των δικαιωμάτων, η συνολική αξία των οποίων δεν πρέπει να υπερβαίνει το ανώτατο όριο που ορίζει η νομοθεσία της ΕΕ. Σε δύο κράτη μέλη, το Συνέδριο εντόπισε ανακριβείς πληροφορίες στις βάσεις δεδομένων των δικαιωμάτων, λόγω εσφαλμένης διαχείρισης μη χρησιμοποιηθέντων δικαιωμάτων (25) (Δανία) και διαφορών μεταξύ της περιφερειακής και της κεντρικής βάσης δεδομένων [Ισπανία (26)].

3.22.

Όσον αφορά τη Δανία, η Επιτροπή διαπίστωσε παρόμοια προβλήματα και οι δανικές αρχές συμφώνησαν να λάβουν κατάλληλα διορθωτικά μέτρα. Η Επιτροπή θα παρακολουθήσει την υπόθεση στο πλαίσιο της διαδικασίας εκκαθάρισης της συμμόρφωσης.

Συστήματα ελέγχου βασιζόμενα σε φυσικούς επιτόπιους ελέγχους

3.23.

Η ποιότητα των επιτόπιων μετρήσεων είναι πρωταρχικής σημασίας για τον ορθό καθορισμό των ποσών της ενίσχυσης. Το Συνέδριο διενήργησε εκ νέου ορισμένες μετρήσεις που είχαν πραγματοποιήσει οι οργανισμοί πληρωμών. Σε τρία κράτη μέλη, οι μετρήσεις του Συνεδρίου διέφεραν από τα αποτελέσματα που ανέφεραν οι οργανισμοί πληρωμών [5 από τις 18 μετρήσεις στη Δανία και 4 από τις 21 μετρήσεις στην Ισπανία (Γαλικία) και τη Φινλανδία].

3.23.

Οι υπηρεσίες της Επιτροπής συμμερίζονται την άποψη του Συνεδρίου ότι η ποιότητα των επιτόπιων ελέγχων είναι σημαντική. Οι έλεγχοι που διεξήγαγαν οι υπηρεσίες της Επιτροπής εντόπισαν παρόμοιες αδυναμίες στην ποιότητα των επιτόπιων ελέγχων, οι οποίες τυγχάνουν παρακολούθησης μέσω των διαδικασιών εκκαθάρισης της συμμόρφωσης που εγγυώνται την επαρκή κάλυψη του κινδύνου σε βάρος του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Μετά τους ελέγχους της Επιτροπής, οι ισπανικές αρχές παρουσίασαν ένα σχέδιο βελτίωσης του ΣΣΑ τον Νοέμβριο του 2010, στο οποίο περιλαμβάνονταν μέτρα για τη βελτίωση της ποιότητας των επιτόπιων ελέγχων. Τα εν λόγω μέτρα ισχύουν από το έτος υποβολής αιτήσεων 2012.

Διαδικασίες για τη διασφάλιση της ανάκτησης αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών

3.24.

Το Συνέδριο εξέτασε τα λογιστικά αρχεία των ελεγχθέντων οργανισμών πληρωμών προκειμένου να διαπιστώσει εάν τα προς ανάκτηση ποσά καταλογίζονται δεόντως και αναφέρονται ορθώς στην Επιτροπή. Όσον αφορά τη Δανία, το Συνέδριο δεν μπόρεσε να αντιστοιχίσει τα αναφερθέντα ποσά με υποκείμενες εγγραφές.

3.24.

Η Επιτροπή συμφωνεί με την αξιολόγηση του Ελεγκτικού Συνεδρίου ότι τέσσερα από τα έξι συστήματα που ελέγχθηκαν ήταν αποτελεσματικά και δύο μερικώς αποτελεσματικά (βλέπε παράρτημα 3.2). Η Επιτροπή θεωρεί επίσης ότι τα συστήματα διαχείρισης και ανάκτησης των χρεών έχουν βελτιωθεί τα τελευταία έτη, κυρίως χάρη στη θέσπιση το 2006 του αποκαλούμενου «κανόνα 50/50», ο οποίος παρέχει ισχυρό κίνητρο στα κράτη μέλη να ανακτούν παράτυπες πληρωμές όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά και γρήγορα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή πρότεινε έναν «κανόνα 100 %» για την περίοδο 2014-2020 (δηλαδή, το 100 % των μη ανακτηθέντων ποσών μετά από καθυστέρηση 4 ή 8 ετών –ανάλογα με το εάν η υπόθεση υπόκειται σε διοικητική ή δικαστική διαδικασία– θα επιβαρύνει τα αντίστοιχα κράτη μέλη) (37).

Στη συγκεκριμένη περίπτωση της Δανίας, ο οργανισμός πιστοποίησης εντόπισε επίσης ορισμένα ζητήματα συμφωνίας όσον αφορά τα ανακτηθέντα ποσά ή μεταξύ, αφενός, των στοιχείων που υποβλήθηκαν στην Επιτροπή μέσω των πινάκων του παραρτήματος ΙΙΙ και, αφετέρου, του βιβλίου οφειλετών του οργανισμού πληρωμών. Η Επιτροπή θα ελέγξει τη συμμόρφωση με τα κριτήρια πιστοποίησης και τα συστήματα υποδομών και ελέγχων που εφαρμόζονται.

Σύστημα εποπτείας και θέσεις της Επιτροπής

3.25.

Η Επιτροπή βασίζει την εκτίμησή της όσον αφορά τη νομιμότητα και κανονικότητα των δαπανών στον εν λόγω τομέα πολιτικής σε τέσσερις συνιστώσες:

αξιολόγηση της ορθής λειτουργίας των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου,

αποτελέσματα των δικών της ελέγχων,

παρακολούθηση των επιφυλάξεων και των σχεδίων δράσης προηγούμενων ετών,

αξιοπιστία που προέρχεται από άλλους διατάκτες, σε περιπτώσεις δευτερευόντων διατακτών.

 

3.26.

Πιο συγκεκριμένα, το Συνέδριο ανέλυσε την αξιολόγηση της ορθής λειτουργίας των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου από την Επιτροπή, όπως περιγράφεται στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων του 2011.

 

Αξιολόγηση της ορθής λειτουργίας των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου από την Επιτροπή

3.27.

Τα βασικά στοιχεία για την αξιολόγηση εκ μέρους της Επιτροπής της αποδοτικότητας της διαχείρισης σε επίπεδο κρατών μελών είναι οι δηλώσεις αξιοπιστίας που παρέχουν οι επικεφαλής των οργανισμών πληρωμών σχετικά με τη νομιμότητα και κανονικότητα των πράξεων στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί και το ελεγκτικό έργο που πραγματοποιούν σε αυτούς οι οργανισμοί πιστοποίησης.

3.27.

Όπως αναφέρεται στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της ΓΔ Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης (AGRI), η Επιτροπή αξιολογεί τη νομιμότητα και κανονικότητα των υποκειμένων πράξεων βασιζόμενη σε διαπιστώσεις και δείκτες που μπορούν να συνοψιστούν σε τρεις δέσμες αξιοπιστίας:

1.

τη λειτουργία των οργανισμών πληρωμών,

2.

τα αποτελέσματα των ελέγχων στο επίπεδο των τελικών δικαιούχων και

3.

τους ελέγχους συμμόρφωσης που διενεργεί η Επιτροπή στα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου των κρατών μελών.

3.28.

Όσον αφορά το 2011, η Επιτροπή αναφέρει ότι σχετικά με το ΕΓΤΕ, οι 81 δηλώσεις αξιοπιστίας των επικεφαλής των οργανισμών πληρωμών ήταν στο σύνολό τους χωρίς επιφύλαξη και ότι όλες οι γνώμες πλην μίας [Ισπανία (Cantabria)] που διατύπωσαν οι αντίστοιχοι οργανισμοί πιστοποίησης ήταν επίσης χωρίς επιφύλαξη (27). Οι οργανισμοί πιστοποίησης διενεργούν τους ελέγχους τους βάσει κατευθυντήριων οδηγιών της Επιτροπής, στο πλαίσιο της «συνήθους» διαδικασίας ή, σε εθελοντική βάση, στο πλαίσιο της διαδικασίας «ενίσχυσης της αξιοπιστίας» διενεργώντας επιπρόσθετους ελέγχους.

 

Οι τυπικές απαιτήσεις ελέγχου για τους οργανισμούς πιστοποίησης

3.29.

Οι οργανισμοί πιστοποίησης ελέγχουν τα κριτήρια διαπίστευσης των οργανισμών πληρωμών, αξιολογούν το εσωτερικό σύστημα ελέγχου, επικυρώνουν την κατάρτιση των στατιστικών που αφορούν τις επιθεωρήσεις και γνωμοδοτούν σχετικά με τη δήλωση αξιοπιστίας που παρέχουν οι επικεφαλής των οργανισμών πληρωμών.

 

3.30.

Στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της για το 2011, η Επιτροπή αναφέρει ότι το 91 % των οργανισμών πιστοποίησης είχαν ελέγξει την κατάρτιση των στατιστικών σχετικά με τις επιθεωρήσεις για τον πληθυσμό δαπανών ΕΓΤΕ-ΟΣΔΕ και ότι το 92 % από αυτούς κατέληξε σε θετικά συμπεράσματα, ήτοι τα σφάλματα στην κατάρτιση των στατιστικών ανέρχονται σε ποσοστό χαμηλότερο του 2 %. Επομένως, μόνο το 84 % των στατιστικών των οργανισμών πληρωμών έχουν επικυρωθεί από τους οργανισμούς πιστοποίησης.

3.30.

Σε σύγκριση με προηγούμενα έτη, η ΓΔ AGRI υιοθέτησε μια πιο αυστηρή προσέγγιση στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της όσον αφορά το έργο που επιτελέστηκε και τα συμπεράσματα που εξήχθησαν από τις εργασίες των οργανισμών πιστοποίησης: ο οργανισμός πιστοποίησης ελήφθη υπόψη κατά την αξιολόγηση του έργου μόνο εάν είχε επιτελέσει όλες τις απαιτούμενες εργασίες.

3.31.

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Επιτροπής, η επικύρωση των στατιστικών των επιθεωρήσεων από τους οργανισμούς πιστοποίησης βασίζεται σε επανεξέταση δείγματος 20 εκθέσεων ελέγχου (28). Εντούτοις, δεν καλύπτεται η πληρότητα των στατιστικών των επιθεωρήσεων ή η ορθή αναφορά των αποτελεσμάτων (29).

3.31.

Σχετικά με την πληρότητα των υποβληθέντων στοιχείων, οι υπηρεσίες της Επιτροπής αναπτύσσουν επί του παρόντος τα εργαλεία που θα παρέχουν πλήρη πληροφόρηση δίνοντας τη δυνατότητα πιο γενικευμένων ελέγχων σχετικά με τα αποτελέσματα των επιτόπιων επιθεωρήσεων. Τα εν λόγω εργαλεία προγραμματίζεται να χρησιμοποιηθούν δοκιμαστικά το έτος υποβολής αιτήσεων 2012 για αιτήσεις στρεμματικών ενισχύσεων.

3.32.

Κατά την αξιολόγηση της ποιότητας των επιτόπιων επιθεωρήσεων, οι κατευθυντήριες οδηγίες της Επιτροπής επιτρέπουν στους οργανισμούς πιστοποίησης είτε να παρίστανται στις επιτόπιες επιθεωρήσεις είτε να τις επαναδιενεργούν. Βάσει της πείρας του, το Συνέδριο θεωρεί ότι η ποιότητα των επιθεωρήσεων θα βελτιωθεί εάν απαιτείτο συστηματικά από τους οργανισμούς πιστοποίησης να επαναδιενεργούν προηγούμενες επιθεωρήσεις (30).

3.32.

Παρόλο που η Επιτροπή συμφωνεί ότι η επανεκτέλεση προγενέστερων ελέγχων, εάν διεξαχθεί σε εύθετο χρόνο, εξασφαλίζει καλύτερη αξιολόγηση της ποιότητας των επιθεωρήσεων επί τόπου, η αξιολόγηση του περιβάλλοντος ελέγχου είναι δυνατή και μέσω επιθεωρήσεων που πραγματοποιούνται με τη συνοδεία του οργανισμού πιστοποίησης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να μην είναι καν δυνατό να εκτελεστεί εκ νέου ένας έλεγχος σε εύθετο χρόνο. Οι εν λόγω περιορισμοί είναι εγγενείς σε πολλές εκ των υστέρων επιθεωρήσεις που διενεργούνται από εξωτερικούς ελεγκτές. Σε τέτοιες περιστάσεις, οι συνοδευόμενες επιθεωρήσεις συνιστούν ικανοποιητική εναλλακτική λύση. Παρέχουν επίσης το επιπρόσθετο όφελος του περιορισμού της διοικητικής επιβάρυνσης του γεωργού δεδομένου ότι αποτρέπουν τη σώρευση των ελέγχων.

3.33.

Επιπλέον, αρκετές εκθέσεις οργανισμών πιστοποίησης αναφέρουν ότι η Επιτροπή ζήτησε από τους οργανισμούς πληρωμών περαιτέρω διευκρινίσεις (31) σχετικά με τις στατιστικές των επιθεωρήσεων που είχαν υποβάλει αρχικά. Ενδεχόμενες τροποποιήσεις στις στατιστικές των επιθεωρήσεων, οι οποίες προέκυψαν από τα ανωτέρω αιτήματα, δεν αναλύονται στο πλαίσιο των ελέγχων των οργανισμών πιστοποίησης.

3.33.

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι το έργο που πρέπει να επιτελέσει ένας οργανισμός πιστοποίησης πρέπει να καλύπτει τη μετέπειτα διαβίβαση στατιστικών στοιχείων μέχρι τον χρόνο εκπόνησης της έκθεσής του.

Η νέα διαδικασία ενίσχυσης της αξιοπιστίας

3.34.

Το 2010, η Επιτροπή καθιέρωσε ένα νέο πλαίσιο ελέγχου, σε εθελοντική βάση (32), το οποίο καλείται «Ενίσχυση της αξιοπιστίας σχετικά με τη νομιμότητα και κανονικότητα των πράξεων σε επίπεδο τελικών δικαιούχων μέσω του έργου των οργανισμών πιστοποίησης». Η εν λόγω διαδικασία απαιτεί από τον οργανισμό πιστοποίησης να επαναδιενεργεί έλεγχο σε αντιπροσωπευτικό δείγμα πράξεων τις οποίες ο οργανισμός πληρωμών είχε ελέγξει επιτόπου, για κάθε οργανισμό πληρωμής και για καθένα από τους τέσσερις πληθυσμούς δαπανών, ΕΓΤΕ-ΟΣΔΕ, ΕΓΤΕ-μη ΟΣΔΕ, ΕΓΤΑΑ-ΟΣΔΕ και ΕΓΤΑΑ-μη ΟΣΔΕ.

 

3.35.

Εάν η Επιτροπή θεωρεί ότι τα κράτη μέλη εφαρμόζουν ορθά την εν λόγω διαδικασία, οι δημοσιονομικές διορθώσεις στο πλαίσιο της εκκαθάρισης λογαριασμών θα περιοριστούν στο ποσοστό σφάλματος που προκύπτει από τις πιστοποιημένες στατιστικές των επιθεωρήσεων.

 

Εννοιολογικές ασυνέπειες

3.36.

Απώτερος στόχος της διαδικασίας ενίσχυσης της αξιοπιστίας είναι να μπορέσει η Επιτροπή να καταρτίσει ένα αξιόπιστο ποσοστό εναπομένοντος σφάλματος στους διάφορους πληθυσμούς δαπανών. Το Συνέδριο ανέλυσε στους οργανισμούς πιστοποίησης τις κατευθυντήριες οδηγίες της Επιτροπής για τη διαδικασία ενίσχυσης της αξιοπιστίας (33). Όσον αφορά τους ελέγχους επαλήθευσης, οι οδηγίες προβλέπουν δείγμα μεταξύ 110 και 180 πράξεων και κατώτατο όριο σημαντικότητας 2 %.

 

3.37.

Εντούτοις, οι οδηγίες της Επιτροπής επιτρέπουν ένα περιθώριο ανοχής 2 % μεταξύ των ποσών της ενίσχυσης που επικυρώνει ο οργανισμός πληρωμών και των ποσών που καθορίζει ο οργανισμός πιστοποίησης, καθώς και ένα περαιτέρω περιθώριο ανοχής 2 % για την εσφαλμένη κατάρτιση στατιστικών επιθεωρήσεων από τον οργανισμό πληρωμών. Τα δύο περιθώρια ανοχής επιτρέπουν στον οργανισμό πιστοποίησης να επικυρώνει ποσοστά εναπομένοντος σφάλματος τα οποία μπορεί να έχουν υποεκτιμηθεί έως και κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες, παρακάμπτοντας, κατ’ αυτό τον τρόπο το ορισθέν κατώτατο όριο σημαντικότητας.

3.37.

Οι οδηγίες προβλέπουν ένα περιθώριο ανοχής 2 % για καθεμία γνώμη: τη συλλογή των στατιστικών στοιχείων και τις ίδιες τις πληροφορίες. Οι οικονομικές επιπτώσεις των δύο αυτών περιθωρίων δεν είναι απαραίτητα αθροιστικές.

Σφάλματα εκτέλεσης

3.38.

Το Συνέδριο εντόπισε ουσιώδεις αδυναμίες στην εφαρμογή της διαδικασίας ενίσχυσης της αξιοπιστίας σε αμφότερα τα ελεγχθέντα κράτη μέλη (Βουλγαρία και Ρουμανία, βλέπε παράδειγμα 3.6).

3.38.

Παράδειγμα 3.6 —   Αδυναμίες στο έργο που πραγματοποιούν οι οργανισμοί πιστοποίησης

Στη Βουλγαρία, η επαναδιενέργεια των επιτόπιων ελέγχων ανατέθηκε από τον οργανισμό πιστοποίησης σε εξωτερικό πάροχο υπηρεσιών. Σε αρκετές περιπτώσεις, από τον έλεγχο που επαναδιενήργησε το Συνέδριο, διαπιστώθηκε ότι ο πάροχος υπηρεσιών είχε αξιολογήσει εσφαλμένα την επιλεξιμότητα της γης. Επιπλέον, ο οργανισμός πιστοποίησης δεν παρατήρησε ότι ο οργανισμός πληρωμών δεν είχε αντισταθμίσει τις πλεονασματικές εκτάσεις γης που εντοπίστηκαν σε ένα αγροτεμάχιο με τις ελλειμματικές εκτάσεις που εντοπίστηκαν σε άλλο αγροτεμάχιο, όπως απαιτείται από τη νομοθεσία της ΕΕ. Άλλη μια ανεπάρκεια που δεν εντοπίστηκε από τον οργανισμό πιστοποίησης ήταν ότι σε περιπτώσεις όπου η ίδια έκταση είχε δηλωθεί από δύο γεωργούς (πολλαπλές αιτήσεις), ο οργανισμός πληρωμών, σε αντίθεση με τη νομοθεσία της ΕΕ, αντικατέστησε την έκταση που είχε δηλώσει ένας από τους ενδιαφερόμενους γεωργούς με αντίστοιχη μη δηλωθείσα έκταση σε άλλο σημείο του αγροτεμαχίου αναφοράς.

Στη Ρουμανία, ο οργανισμός πληρωμών παρακράτησε όλες τις πληρωμές που επέλεξε ο οργανισμός πιστοποίησης και παρουσίασε στον εν λόγω οργανισμό προσομοιώσεις πληρωμών βασιζόμενες σε καταστάσεις αγροτεμαχίων που δεν περιλάμβαναν μη επιλέξιμα αγροτεμάχια. Εντούτοις, έπειτα από την ολοκλήρωση του ελέγχου και την επικύρωση των προσομοιώσεων των πληρωμών από τον οργανισμό πιστοποίησης, ο οργανισμός πληρωμών προσέθεσε νέα αγροτεμάχια στην κατάσταση, εφαρμόζοντας εσφαλμένα την έννοια του προφανούς σφάλματος (34) και κατέβαλε υψηλότερα ποσά από αυτά που επικύρωσε ο οργανισμός πιστοποίησης. Ως αποτέλεσμα, ο οργανισμός πιστοποίησης διατύπωσε γνώμη χωρίς επιφύλαξη σχετικά με τη νομιμότητα και κανονικότητα των πληρωμών, παρά τις αδυναμίες που επισήμανε το Συνέδριο.

Παράδειγμα 3.6    Αδυναμίες στο έργο που πραγματοποιούν οι οργανισμοί πιστοποίησης

Βλέπε την απάντηση στο σημείο 3.39.

3.39.

Σε γενικές γραμμές, το Συνέδριο θεωρεί ότι η ποιότητα του έργου που πραγματοποίησαν οι ελεγχθέντες οργανισμοί πιστοποίησης στο πλαίσιο της ενίσχυσης της αξιοπιστίας είναι ανεπαρκής.

3.39.

Η Επιτροπή επιθυμεί να επισημάνει ότι σε καμία από τις περιπτώσεις που ελέγχθηκαν ο οργανισμός πιστοποίησης δεν είχε επικυρώσει τα στατιστικά στοιχεία. Κατά συνέπεια, δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για τους σκοπούς που αναφέρονται στο σημείο 3.35.

Η Επιτροπή επιθυμεί να επισημάνει ότι σε καμία από τις περιπτώσεις που ελέγχθηκαν ο οργανισμός πιστοποίησης δεν είχε επικυρώσει τα στατιστικά στοιχεία. Κατά συνέπεια, δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για τους σκοπούς που αναφέρονται στο σημείο 3.35.

Η θέση της ΓΔ AGRI — Ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων (ΕΕΔ)

3.40.

Η ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της ΓΔ AGRI για το 2011 περιλαμβάνει μία επιφύλαξη που αφορά σοβαρές ανεπάρκειες στο σύστημα ΟΣΔΕ στη Βουλγαρία και την Πορτογαλία. Εντούτοις, η Επιτροπή ήρε την προηγούμενη επιφύλαξή της για τις δαπάνες στο πλαίσιο του ΟΣΔΕ στη Ρουμανία. Δεδομένων των παρατηρήσεων που αναφέρονται στο σημείο 3.19 και στο παράδειγμα 3.6, το Συνέδριο θεωρεί ότι η εν λόγω άρση της επιφύλαξης ήταν πρώιμη.

3.40.

Θα πρέπει να υπενθυμιστεί ότι η επιφύλαξη για τη Ρουμανία εκδόθηκε καθαρά επί τη βάσει φημών λόγω σοβαρών αδυναμιών του ΟΣΔΕ, το οποίο είναι το σημαντικότερο σύστημα ελέγχου για την ΚΓΠ και δεν προέβλεπε δημοσιονομικό κίνδυνο πάνω από το όριο σημαντικότητας του 2 % σε επίπεδο ΕΕ. Τον Φεβρουάριο του 2012 από τους ελέγχους της Επιτροπής διαπιστώθηκε ότι το σχέδιο δράσης της Ρουμανίας είχε ολοκληρωθεί και είχε εφαρμοστεί ορθά και ότι η ποιότητα λειτουργίας του συστήματος ήταν ικανοποιητική για το έτος υποβολής αιτήσεων 2011. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θεωρεί ότι ήταν δικαιολογημένη η άρση της επιφύλαξης ανεξάρτητα από το κατά πόσον το ποσοστό σφάλματος υπερέβη το όριο σημαντικότητας στη Ρουμανία. Το 2012 θα διεξαχθεί έλεγχος της εφαρμογής του αναθεωρημένου ΟΣΔΕ στο πλαίσιο του προγράμματος κανονικών ελέγχων.

3.41.

Επιπλέον, η ΓΔ AGRI θεωρεί ότι οι ανωμαλίες που διαπιστώθηκαν από τους οργανισμούς πληρωμών κατά τη διάρκεια τυχαίως επιλεχθεισών επιτόπιων επιθεωρήσεων αντανακλούν τα ποσοστά εναπομένοντος σφάλματος. Το Συνέδριο επικρίνει εκ νέου την εν λόγω προσέγγιση, όπως το είχε ήδη πράξει στην ετήσια έκθεση για το 2010, διότι:

3.41.

Οι στατιστικές ελέγχου των κρατών μελών επαληθεύονται και επικυρώνονται σε μεγάλο βαθμό από τους οργανισμούς πιστοποίησης, όπως συνιστά ως επιλογή το Ελεγκτικό Συνέδριο στην ετήσια έκθεσή του για το έτος 2005, και τα αποτελέσματα αυτής της εργασίας αναφέρονται στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της ΓΔ AGRI.

βασίζεται σε επιθεωρήσεις, η ποιότητα των οποίων καταδείχθηκε ανεπαρκής τόσο από τους ελέγχους της ίδιας της Επιτροπής (35) όσο και από τους ελέγχους του Συνεδρίου (βλέπε σημείο 3.23), στην περίπτωση αρκετών οργανισμών πληρωμών,

Για να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος να έχουν υποτιμηθεί τα ποσοστά σφάλματος που προέκυψαν από αυτές τις στατιστικές ελέγχου λόγω των ανακριβειών στις βάσεις δεδομένων ή λόγω της ανεπαρκούς παρακολούθησης των ανωμαλιών, όπως αναφέρθηκαν από το Ελεγκτικό Συνέδριο, η ΓΔ AGRI εφάρμοσε για τα εν λόγω ποσοστά σφάλματος περιθώριο ασφάλειας αυξημένο κατά 25 %, το οποίο θεωρεί επαρκές για να καλύψει τους κινδύνους στους οποίους αναφέρεται το Ελεγκτικό Συνέδριο.

βασίζεται σε στατιστικές επιθεωρήσεων οι οποίες, σύμφωνα με εκθέσεις των οργανισμών πιστοποίησης, εμφανίζουν σφάλματα κατάρτισης (βλέπε σημείο 3.30) και

Βλέπε την παραπάνω απάντηση.

είναι ατελής, διότι παραβλέπει τα εναπομένοντα σφάλματα στη διοικητική επεξεργασία των αιτήσεων, την οποία τόσο οι έλεγχοι του Συνεδρίου (βλέπε σημεία 3.19, 3.21 και 3.22) όσο και οι έλεγχοι της Επιτροπής κατέδειξαν ως ανεπαρκή (36).

Βλέπε την παραπάνω απάντηση.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Συμπεράσματα

3.42.

Το Συνέδριο, βάσει των ελεγκτικών εργασιών του, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι πληρωμές για το έτος που έληξε την 31η Δεκεμβρίου 2011 όσον αφορά την αγορά και την άμεση στήριξη της γεωργίας εμφάνιζαν ουσιώδη σφάλματα.

3.42.

Το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος που όρισε το Ελεγκτικό Συνέδριο για το οικονομικό έτος 2011 είναι ελαφρώς αυξημένο σε σύγκριση με αυτό του προηγούμενου έτους, αλλά εξακολουθεί να βρίσκεται εντός του φυσιολογικού εύρους στατιστικής διακύμανσης από το ένα έτος στο άλλο και δεν υποδηλώνει επιδείνωση της συνολικής ποιότητας διαχείρισης και ελέγχου των δαπανών εκ μέρους των κρατών μελών. Αυτό επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι, κατά την άποψη της Επιτροπής, μία από τις περιπτώσεις στις οποίες το Συνέδριο εκτιμά το ποσοστό σφάλματος σε 100 % ήταν εξαιρετικού χαρακτήρα και δεν υποδηλώνει εγγενή αδυναμία του συστήματος. Η Επιτροπή θεωρεί ότι όλα μαζί τα ποσοστά σφάλματος που έχει προσδιορίσει το Συνέδριο τα τελευταία έτη παρέχουν αξιόπιστα στοιχεία ότι το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος για το ΕΓΤΕ βρίσκεται σχετικά κοντά στο όριο σημαντικότητας του 2 %.

Τα χαμηλά ποσοστά σφάλματος που αναφέρονται στις στατιστικές ελέγχου τις οποίες έλαβε η Επιτροπή από τα κράτη μέλη και οι οποίες σε πολύ μεγάλο βαθμό επαληθεύτηκαν και επικυρώθηκαν από τους οργανισμούς πιστοποίησης επιβεβαιώνουν επίσης ότι η διαχείριση των δαπανών του ΕΓΤΕ κατά το οικονομικό έτος 2011 ήταν γενικά καλή.

Τέλος, ο κίνδυνος για τον προϋπολογισμό της ΕΕ καλύπτεται επαρκώς από τις διαδικασίες εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση που εφαρμόζει η Επιτροπή.

Βλέπε επίσης την απάντηση στο σημείο 3.12.

3.43.

Το Συνέδριο, βάσει των ελεγκτικών εργασιών του, διαπίστωσε ότι τα εξετασθέντα συστήματα εποπτείας και ελέγχου όσον αφορά την αγορά και την άμεση στήριξη της γεωργίας ήταν μερικώς αποτελεσματικά.

3.43.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι το ΟΣΔΕ είναι γενικά ένα αποτελεσματικό σύστημα ελέγχου για τον περιορισμό του κινδύνου σφάλματος ή παράτυπων δαπανών και ότι, βάσει των στατιστικών ελέγχου που λαμβάνει από τα κράτη μέλη και των διαπιστώσεων των δικών της ελέγχων, το επίπεδο των αχρεωστήτως καταβληθέντων άμεσων πληρωμών που καλύφθηκαν από το ΟΣΔΕ το 2011 ήταν κάτω από το όριο σημαντικότητας του 2 %. Βλέπε επίσης την απάντηση στο σημείο 3.15. Επιπλέον, ο εναπομένων κίνδυνος για τον προϋπολογισμό της ΕΕ καλύπτεται επαρκώς από τη διαδικασία εκκαθάρισης της συμμόρφωσης.

Συστάσεις

3.44.

Στο παράρτημα 3.3 παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της επισκόπησης του Συνεδρίου όσον αφορά την πρόοδο που επιτεύχθηκε σχετικά με την υλοποίηση των συστάσεων που διατυπώθηκαν σε προηγούμενες ετήσιες εκθέσεις (2008 και 2009). Το Συνέδριο αναγνωρίζει ότι η Επιτροπή έχει λάβει διορθωτικά μέτρα όσον αφορά την αξιοπιστία και την πληρότητα των πληροφοριών που καταχωρίζονται στο LPIS, όπως η καθιέρωση υποχρεωτικών αξιολογήσεων ποιότητας από όλους τους οργανισμούς πληρωμών και σχεδίων δράσης στα κράτη μέλη που παρουσιάζουν σοβαρές ανεπάρκειες. Εντούτοις, το Συνέδριο επισήμανε ότι η Επιτροπή δεν διασφάλισε την επανόρθωση από ορισμένα κράτη μέλη των αδυναμιών που εντοπίζονται στο LPIS, καθώς και των διοικητικών αδυναμιών τις οποίες το Συνέδριο είχε αναφέρει σε προηγούμενες ετήσιες εκθέσεις (βλέπε σημείο 3.15).

3.44.

Από το 2010 τα κράτη μέλη υποχρεούνται να διενεργούν ετήσιες αξιολογήσεις ποιότητας του ΣΣΑ σύμφωνα με καθορισμένες διαδικασίες, τα αποτελέσματα των οποίων η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί τα επόμενα έτη. Επιπλέον, το 2010 η Επιτροπή θέσπισε σε εθελοντική βάση ένα νέο πλαίσιο ελέγχου το οποίο αποκαλείται «Ενίσχυση της αξιοπιστίας σχετικά με τη νομιμότητα και την κανονικότητα των πράξεων στο επίπεδο των τελικών δικαιούχων μέσω των εργασιών των οργανισμών πιστοποίησης». Τέλος, αρκετά κράτη μέλη έχουν αναπτύξει σχέδια δράσης και η Επιτροπή θα παρακολουθήσει την ολοκλήρωσή τους.

3.45.

Κατόπιν της εν λόγω επισκόπησης και των διαπιστώσεων και συμπερασμάτων για το 2011, το Συνέδριο συνιστά στην Επιτροπή και τα κράτη μέλη\ να αναλάβουν την κατάλληλη δράση κατά την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού προκειμένου να διασφαλιστούν τα εξής:

3.45.

Βλέπε την κοινή απάντηση στα σημεία 1.12 και 1.13.

Σύσταση 1: Η επιλεξιμότητα μιας έκτασης ως μόνιμου βοσκοτόπου να αξιολογείται δεόντως, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπου οι περιοχές καλύπτονται εν μέρει με θάμνους, χαμόδενδρα, πυκνά δένδρα ή βράχους (βλέπε σημεία 3.12 και 3.20).

Η Επιτροπή είναι ενήμερη για το συγκεκριμένο θέμα και έχει υποβάλει προτάσεις με στόχο να αποσαφηνιστούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας στο πλαίσιο της εν εξελίξει διαδικασίας μεταρρύθμισης της ΚΓΠ με χρονικό ορίζοντα το 2020.

Για την τρέχουσα περίοδο, όπου η Επιτροπή διαπιστώνει αδυναμίες αυτού του είδους, διατυπώνονται συστάσεις προς το κράτος μέλος και επιβάλλονται δημοσιονομικές διορθώσεις μέσω των διαδικασιών εκκαθάρισης της συμμόρφωσης προκειμένου να προστατευτούν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ.

Σύσταση 2: Οι οργανισμοί πληρωμών να προβαίνουν σε άμεσες διορθωτικές ενέργειες όταν εντοπίζονται αδυναμίες στα συστήματα διοίκησης και ελέγχου ή/και στις βάσεις δεδομένων ΟΣΔΕ (βλέπε σημεία 3.19 έως 3.22).

Σύσταση 3: Οι επιτόπιες επιθεωρήσεις να διαθέτουν την αναγκαία ποιότητα ώστε να προσδιορίζεται η επιλέξιμη περιοχή με αξιόπιστο τρόπο (βλέπε σημείο 3.23).

Η Επιτροπή συμφωνεί με το Συνέδριο και συνιστά συστηματικά στα κράτη μέλη να βελτιώνουν τα συστήματα ελέγχου και να διασφαλίζουν την πιο αυστηρή εφαρμογή τους.

Επιπλέον, οι υπηρεσίες της Επιτροπής εντόπισαν παρόμοιες αδυναμίες στην ποιότητα των επιτόπιων ελέγχων, οι οποίες τυγχάνουν παρακολούθησης μέσω των διαδικασιών εκκαθάρισης της συμμόρφωσης που εγγυώνται την επαρκή κάλυψη του κινδύνου σε βάρος του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Σύσταση 4: Ο σχεδιασμός και η ποιότητα του έργου που εκτελείται από τους οργανισμούς πιστοποίησης να παρέχουν αξιόπιστη εκτίμηση της νομιμότητας και της κανονικότητας των πράξεων των οργανισμών πληρωμών (βλέπε σημεία 3.29 κ. εξ.).

Η Επιτροπή θεωρεί ότι η γενική δομή και οι απαιτήσεις αναφοράς σχετικά με την αναθεώρηση των επιτόπιων επιθεωρήσεων από τους οργανισμούς πιστοποίησης είναι κατάλληλες. Συνεπώς δεν προβλέπονται αλλαγές στις κατευθυντήριες οδηγίες της Επιτροπής προς τους οργανισμούς πιστοποίησης κατά το οικονομικό έτος 2012. Ωστόσο, η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί την ποιότητα των εργασιών των οργανισμών πιστοποίησης.

Εντούτοις, οι οργανισμοί πιστοποίησης δεν υποχρεούνται επί του παρόντος να γνωμοδοτούν σχετικά με τη νομιμότητα και την κανονικότητα των πράξεων. Κάτι τέτοιο είναι δυνατό μόνο σε εθελοντική βάση προς το παρόν. Οι προτάσεις της Επιτροπής και για τον δημοσιονομικό κανονισμό και για τον οριζόντιο κανονισμό σχετικά με τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της ΚΓΠ υποχρεώνουν τους οργανισμούς πιστοποίησης (38), από την έναρξη της νέας περιόδου προγραμματισμού, να γνωμοδοτούν σχετικά με τη νομιμότητα και την κανονικότητα των πράξεων.


(1)  Άρθρο 39 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(2)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1290/2005 του Συμβουλίου, της 21ης Ιουνίου 2005, για τη χρηματοδότηση της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΕΕ L 209 της 11.8.2005, σ. 1).

(3)  Εξαιρουμένων ορισμένων μέτρων, όπως οι ενέργειες προώθησης και το πρόγραμμα κατανάλωσης φρούτων στα σχολεία, τα οποία συγχρηματοδοτούνται.

(4)  Ο αριθμός και η αξία των δικαιωμάτων κάθε γεωργού υπολογίστηκε από τις εθνικές αρχές σύμφωνα με ένα από τα μοντέλα που προβλέπει η νομοθεσία της ΕΕ.

(5)  Βουλγαρία, Τσεχική Δημοκρατία, Εσθονία, Κύπρος, Λεττονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Πολωνία, Ρουμανία και Σλοβακία.

(6)  Άρθρα 4 έως 6 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 73/2009 του Συμβουλίου (ΕΕ L 30 της 31.1.2009, σ. 16).

(7)  Ενώ οι απαιτήσεις για ΚΓΠΚ, όπως αναφέρονται στο παράρτημα ΙΙΙ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 73/2009, ισχύουν για όλα τα κράτη μέλη, η συμμόρφωση με τις κανονιστικές απαιτήσεις διαχείρισης (ΚΑΔ), που αναφέρονται στο παράρτημα ΙΙ του εν λόγω κανονισμού, είναι υποχρεωτική μόνο για την ΕΕ των 15. Όσον αφορά την ΕΕ των 10, οι κανονιστικές απαιτήσεις διαχείρισης τίθενται βαθμιαία σε εφαρμογή μεταξύ των ετών 2009 και 2013 και, για την ΕΕ των 2, μεταξύ των ετών 2012 και 2014.

(8)  Σύμφωνα με τα άρθρα 70 και 71 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1122/2009 της Επιτροπής (ΕΕ L 316 της 2.12.2009, σ. 65), το επίπεδο της μείωσης σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις κανονιστικές απαιτήσεις διαχείρισης ή τις απαιτήσεις για ΚΓΠΚ είναι δυνατό να κυμαίνεται από 1 % έως 5 % σε περίπτωση αμέλειας και είναι δυνατό να συνεπαχθεί πλήρη απόρριψη της ενίσχυσης σε περίπτωση μη συμμόρφωσης εκ προθέσεως.

(9)  Αποφυγή της επέκτασης ανεπιθύμητης βλάστησης, συγκράτηση αναβαθμίδων γης, διατήρηση ελαιώνων και τήρηση των ελάχιστων ρυθμών ανανέωσης ζωικού πληθυσμού ή υποχρεώσεων κοπής χόρτου.

(10)  ΚΑΔ 4 σχετικά με την οδηγία περί νιτρορύπανσης.

(11)  Οι υποχρεώσεις πολλαπλής συμμόρφωσης αποτελούν ουσιαστικές νομικές απαιτήσεις τις οποίες πρέπει να πληρούν όλοι οι αποδέκτες άμεσων ενισχύσεων. Αποτελούν τους βασικούς και, σε ορισμένες περιπτώσεις, τους μοναδικούς όρους που πρέπει να πληρούνται προκειμένου να δικαιολογείται η καταβολή του πλήρους ποσού των άμεσων ενισχύσεων. Ως εκ τούτου, το Συνέδριο αποφάσισε να θεωρεί τη μη εκπλήρωση τέτοιων απαιτήσεων ως σφάλματα.

(12)  Για κάθε παραβίαση, χρησιμοποιήθηκε το εθνικό σύστημα σχετικά με τη μείωση των πληρωμών για την ποσοτικοποίηση του σφάλματος.

(13)  Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1122/2009 προβλέπει ότι εάν η έκταση που έχει δηλωθεί υπερβαίνει την πραγματική περισσότερο από 3 % ή δύο εκτάρια, το ποσό της ενίσχυσης υπολογίζεται με βάση την προσδιορισθείσα έκταση μειωμένη κατά το διπλάσιο της έκτασης που δηλώθηκε παράτυπα. Αν η διαφορά υπερβαίνει το 20 %, δεν χορηγείται καμία ενίσχυση για τη σχετική ομάδα καλλιεργειών. Παρόμοιες διατάξεις ισχύουν για τις πριμοδοτήσεις ζώων.

(14)  Βλέπε σημεία 3.34 και 3.35.

(15)  Το Συνέδριο υπολογίζει το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος βάσει αντιπροσωπευτικού στατιστικού δείγματος. Το αναφερόμενο ποσοστό αποτελεί τη βέλτιστη δυνατή εκτίμηση (γνωστή ως πιθανότερο ποσοστό σφάλματος ή ΠΠΣ). Το Συνέδριο εκτιμά, με επίπεδο εμπιστοσύνης 95 %, ότι το ποσοστό σφάλματος που περιέχει ο σχετικός πληθυσμός κυμαίνεται μεταξύ ΚΟΣ 1,1 % και ΑΟΣ 4,7 % (κατώτατο και ανώτατο όριο σφάλματος αντίστοιχα).

(16)  Το καθ’ υπέρβαση ποσό ανερχόταν σε περισσότερα από 280 εκατομμύρια ευρώ, ωστόσο, ελλείψει σχετικών πληροφοριών όσον αφορά τη βάση για τη χορήγηση των δικαιωμάτων, το Συνέδριο δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσει ποσοτικώς τον αντίκτυπο στον προϋπολογισμό της ΕΕ.

(17)  Σε 14 από τις 22 περιπτώσεις επηρεάστηκε η ελεγχθείσα πληρωμή, ενώ οι εναπομένουσες 8 περιπτώσεις επηρεάζουν μόνο μελλοντικές πληρωμές.

(18)  Οι συνηθέστερες παραβάσεις πολλαπλής συμμόρφωσης που έχουν παρατηρηθεί αφορούν την απουσία ή την ανεπάρκεια χώρου φύλαξης νιτρικών αλάτων ζωικής προέλευσης, την παραγωγή νιτρικών αλάτων ανά εκτάριο καθ’ υπέρβαση του επιτρεπόμενου μέγιστου ορίου και την έλλειψη αρχείων περί ισοζυγίου θρεπτικών ουσιών.

(19)  Οι εν λόγω διαπιστώσεις, εκτός από εκείνες που αφορούν δικαιώματα, ισχύουν επίσης για μέτρα αγροτικής ανάπτυξης που σχετίζονται με εκτάσεις γης και ζώα τα οποία καλύπτονται από το ΟΣΔΕ.

(20)  Άρθρα 28 και 29 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1122/2009.

(21)  Όπως τυπογραφικό λάθος, ασυνέπεια μεταξύ των πληροφοριών γραφικής και αλφαριθμητικής μορφής που περιέχονται στην αίτηση, σφάλματα ανάγνωσης χαρτών κ.λπ.

(22)  Το Συνέδριο είχε ήδη διατυπώσει στην ετήσια έκθεση για το έτος 2008 την παρατήρηση (σημείο 5.38) ότι στη Ρουμανία, 5 500 γεωργοί είχαν επωφεληθεί από συνολική ενίσχυση από την ΕΕ ύψους 2,2 εκατομμυρίων ευρώ στο πλαίσιο του ΚΕΣΕ, ως αποτέλεσμα της λανθασμένης εφαρμογής της έννοιας του προφανούς σφάλματος.

(23)  Το Συνέδριο είχε ήδη διατυπώσει την εν λόγω παρατήρηση για την Ισπανία στις ετήσιες εκθέσεις για το 2008, σημείο 5.36, για το 2009, σημείο 3.38 και για το 2010, σημείο 3.31. Η εν λόγω παρατήρηση είχε διατυπωθεί και για την Ιταλία στην ετήσια έκθεση για το 2009, σημείο 3.38.

(24)  Το Συνέδριο έχει ήδη αναφερθεί στο εν λόγω θέμα στην ετήσια έκθεση για το 2006 (σημείο 5.23).

(25)  Η νομοθεσία της ΕΕ προβλέπει ότι τα δικαιώματα που δεν ενεργοποιήθηκαν για περίοδο δύο διαδοχικών ετών προστίθενται στο εθνικό απόθεμα, βλέπε άρθρο 42 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 73/2009.

(26)  Το εν λόγω θέμα έχει ήδη αναφερθεί από το Συνέδριο στην ετήσια έκθεση για το 2008 (σημείο 5.37).

(27)  Δεν έχει παραληφθεί καμία έκθεση οργανισμού πιστοποίησης για τους δύο οργανισμούς πληρωμών της Ρουμανίας.

(28)  Οι κατευθυντήριες οδηγίες της Επιτροπής προβλέπουν επανεξέταση ενός ελάχιστου δείγματος 20 εκθέσεων επιθεώρησης για την ενίσχυση εκτάσεων στο πλαίσιο του ΟΣΔΕ και ενός άλλου δείγματος 20 εκθέσεων επιθεώρησης για τα μέτρα πριμοδότησης ζώων στο πλαίσιο του ΟΣΔΕ.

(29)  Η πλήρης αντιστοίχιση μεταξύ τυχαίων επιλεχθέντων δειγμάτων και των δειγμάτων που αναφέρονται στις στατιστικές αποτελεί προϋπόθεση για την ουσιώδη αξιολόγηση του εναπομένοντος ποσοστού σφάλματος στις πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν.

(30)  Βλέπε επίσης ετήσια έκθεση για το 2010, σημείο 3.46.

(31)  Στην έκθεση του οργανισμού πιστοποίησης εξηγείται ότι οι στατιστικές ελέγχου για τη Γερμανία (Βαυαρία) είχαν αναπροσαρμοστεί έξι φορές ως αποτέλεσμα των αιτημάτων της Επιτροπής για την παροχή διευκρινίσεων. Η τελευταία οριστική εκδοχή παρελήφθη στις 7 Νοεμβρίου 2011.

(32)  Για το οικονομικό έτος 2011, μόνο το Λουξεμβούργο, η Βουλγαρία και η Ρουμανία επέλεξαν να εφαρμόσουν τη διαδικασία ενίσχυσης της αξιοπιστίας.

(33)  AGRI/D(2010) 248617Rev1 — Μέρος A — Στρατηγική ελέγχου (Audit Strategy) και AGRI/D(2010) 251540Rev1 — Μέρος B — Κατάρτιση εκθέσεων (Reporting).

(34)  Βλέπε επίσης παράδειγμα 3.3.

(35)  Εκθέσεις εκκαθάρισης λογαριασμών AA/2011/15 (Πορτογαλία), σημείο 3.2, AA/2011/09 (Φινλανδία), σημείο 3.2.1, AA/2011/05 (Γερμανία, Mecklenburg-Vorpommern), σημείο 6.2, AA/2011/12 (Ιταλία, Emilia-Romagna), σημείο 3.4.2, AA/2010/16 (Ρουμανία), σημείο 3.3, AA/2011/17 (Σλοβενία), σημείο 3.2, AA/2011/06 (Ισπανία, Ναβάρα), σημείο 3.4, AA/2011/07 (Ισπανία, Castilla y Leon), σημείο 3.4.

(36)  Για παράδειγμα, εκθέσεις εκκαθάρισης λογαριασμών AA/2011/01 (Βουλγαρία), σημείο 3.3, AA/2010/15 (Πορτογαλία), σημείο 3.3, AA/2011/12 (Ιταλία), σημείο 3.2, AA/2011/06 (Ισπανία), σημείο 3.2 και AA/2011/13 (Λιθουανία), σημείο 3.3.

(37)  Άρθρο 56 παράγραφος 2 στο έγγραφο SEC(2011) 1153.

(38)  Άρθρο 9 της πρότασης της Επιτροπής για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της κοινής γεωργικής πολιτικής [COM(2011) 628 final/2].

(39)  Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο σύνολο των διοικητικών δαπανών για τον τίτλο 05.

(40)  Στο εν λόγω αριθμητικό στοιχείο περιλαμβάνονται 1,5 εκατομμύρια ευρώ των οποίων η μορφή διαχείρισης είναι κεντρική (θέση του προϋπολογισμού 05 02 20 02).

(41)  Το κεφάλαιο 9 πραγματεύεται τον έλεγχο των διοικητικών δαπανών.

Πηγή: ετήσιοι λογαριασμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2011.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3.1

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΡΑΞΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ «ΓΕΩΡΓΙΑ: ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ ΑΜΕΣΗ ΣΤΗΡΙΞΗ»

 

2011

2010

2009

2008

ΜΕΓΕΘΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

Σύνολο πράξεων (εκ των οποίων):

180

146

148

151

προπληρωμές

0

0

0

0

ενδιάμεσες/τελικές πληρωμές

180

146

148

151

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ  (1)

Ποσοστό (αριθμός) πράξεων οι οποίες βάσει του δειγματοληπτικού ελέγχου διαπιστώθηκε ότι:

δεν περιέχουν σφάλματα

61 %

(110)

73 %

76 %

72 %

περιέχουν ένα ή περισσότερα σφάλματα

39 %

(70)

27 %

24 %

28 %

Ανάλυση των πράξεων που περιέχουν σφάλματα

Ανάλυση ανά είδος σφάλματος

Μη προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα

14 %

(10)

26 %

31 %

29 %

Προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα:

86 %

(60)

74 %

69 %

71 %

επιλεξιμότητα

23 %

(14)

3 %

13 %

10 %

πραγματική υπόσταση

2 %

(1)

0 %

0 %

0 %

ακρίβεια

75 %

(45)

97 %

87 %

90 %

ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟΣ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΙΜΩΝ ΠΟΣΟΤΙΚΩΣ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ

Πιθανότερο ποσοστό σφάλματος

2,9 %

 

 

 

Ανώτατο όριο σφάλματος

4,7 %

 

 

 

Κατώτατο όριο σφάλματος

1,1 %

 

 

 


(1)  Οι αριθμοί εντός παρενθέσεως αντιστοιχούν στον πραγματικό αριθμό των πράξεων.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3.2

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ «ΓΕΩΡΓΙΑ: ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ ΑΜΕΣΗ ΣΤΗΡΙΞΗ»

Αξιολόγηση επιλεγέντων συστημάτων εποπτείας και ελέγχου — ΕΓΤΕ

Κράτος μέλος

(οργανισμός πληρωμών)

Καθεστώς

Δαπάνες σχετικές με το ΟΣΔΕ [εθνικό ανώτατο όριο, παράρτημα VIII του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 73/2009]

(1 000 ευρώ)

Διοικητικές διαδικασίες και έλεγχοι που αποσκοπούν στη διασφάλιση της ορθότητας των πληρωμών, συμπεριλαμβανομένης της ποιότητας των βάσεων δεδομένων

Μεθοδολογία των επιτόπιων επιθεωρήσεων, επιλογή, εκτέλεση, έλεγχος ποιότητας και κοινοποίηση των επιμέρους αποτελεσμάτων

Διαδικασίες για την ανάκτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών

Συνολική αξιολόγηση

Αυστρία

ΚΕΕ

745 235

Μερικώς αποτελεσματικό

4, 9

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Μερικώς αποτελεσματικά

Δανία

ΚΕΕ

1 030 478

Μερικώς αποτελεσματικό

1, 4, 7, 8

Μερικώς αποτελεσματικό

β

Μερικώς αποτελεσματικό

A

Μερικώς αποτελεσματικά

Φινλανδία

ΚΕΕ

565 520

Μερικώς αποτελεσματικό

3, 5, 7, 8, 9

Μερικώς αποτελεσματικό

β, γ

Αποτελεσματικό

Μερικώς αποτελεσματικά

Ουγγαρία

ΚΕΣΕ

1 073 824

Μερικώς αποτελεσματικό

2, 6, 9

Μερικώς αποτελεσματικό

α, β

Μερικώς αποτελεσματικό

B

Μερικώς αποτελεσματικά

Ιταλία (Λομβαρδία)

ΚΕΕ

4 227 177

Μερικώς αποτελεσματικό

2, 5, 8

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Μερικώς αποτελεσματικά

Ισπανία (Γαλικία)

ΚΕΕ

5 108 650

Μερικώς αποτελεσματικό

1, 2, 3, 4

Μερικώς αποτελεσματικό

β, γ

Αποτελεσματικό

Μερικώς αποτελεσματικά

1

Αδυναμίες του συστήματος αναγνώρισης αγροτεμαχίων (LPIS).

2

Αδυναμία επικαιροποίησης του LPIS έπειτα από επιτόπιους ελέγχους.

3

Ανεπαρκής διαδρομή ελέγχου στις βάσεις δεδομένων ΟΣΔΕ.

4

Ανακρίβειες στις βάσεις δεδομένων που αφορούν τα δικαιώματα.

5

Οι αιτήσεις στο πλαίσιο του ΚΕΕ δεν περιέχουν πληροφορίες που να επιτρέπουν τον προσδιορισμό της τοποθεσίας των αγροτεμαχίων.

6

Μόνο περιορισμένοι αναδρομικοί έλεγχοι για δηλώσεις όπου πιθανώς αναφέρονται εκτάσεις μεγαλύτερες των πραγματικών σε προηγούμενα έτη.

7

Αδυναμίες στη διαδικασία καταχώρισης των αιτήσεων.

8

Διορθώσεις προφανών σφαλμάτων που δεν ικανοποιούν την έννοια του προφανούς σφάλματος.

9

Εσφαλμένη βάση υπολογισμού των πληρωμών.

α

Μη συμψηφισμός των εκτάσεων που δηλώθηκαν ως μεγαλύτερες των πραγματικών και αυτών που δηλώθηκαν ως μικρότερες των πραγματικών που εντοπίστηκαν σε μία ομάδα καλλιεργειών.

β

Ανεπαρκής ποιότητα των μετρήσεων των εκτάσεων κατά τη διάρκεια των επιτόπιων ελέγχων.

γ

Εσφαλμένες ή ελλιπείς πληροφορίες στις εκθέσεις των επιτόπιων επιθεωρήσεων.

A

Ανακρίβειες στους λογαριασμούς οφειλετών.

B

Αδυναμίες στην εφαρμογή των διαδικασιών επιβολής των μέτρων.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3.3

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΩΝ ΣΥΣΤΑΣΕΩΝ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΟ ΕΓΤΕ

Έτος

Σύσταση του Συνεδρίου

Ανάλυση του Συνεδρίου σχετικά με την επιτευχθείσα πρόοδο

Απάντηση της Επιτροπής

2009

Όσον αφορά το ΟΣΔΕ, το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι είναι αναγκαίο να επέλθουν σημαντικές βελτιώσεις, ιδίως σε τρεις από τους οκτώ οργανισμούς πληρωμών που ελέγχθηκαν (συγκεκριμένα της Κύπρου, της Ελλάδας και της Μάλτας) (σημείο 3.72).

Οι τρεις οργανισμούς πληρωμών πραγματοποίησαν τις ακόλουθες διορθωτικές ενέργειες:

Ελλάδα: Οι αρχές εφάρμοσαν ένα σχέδιο δράσης προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι ανεπάρκειες. Τέθηκαν σε εφαρμογή ένα νέο σύστημα LPIS-GIS και μια αναθεωρημένη διαδικασία υποβολής αιτήσεων.

Κύπρος: Εφαρμόστηκε πενταετές πρόγραμμα ανανέωσης. Από το 2011, επανακαθορίστηκαν τα αγροτεμάχια αναφοράς βάσει των πλέον πρόσφατων εικόνων.

Μάλτα: Ο οργανισμός πληρωμών επικαιροποίησε το σύστημα LPIS το 2009 χρησιμοποιώντας ορθοφωτογραφίες από το 2008 και προγραμμάτισε την πλήρη ολοκλήρωση του LPIS με φωτογραφίες από το 2010 για το έτος υποβολής αιτήσεων 2011.

 

Το Συνέδριο θεώρησε πως οι κατευθυντήριες οδηγίες της Επιτροπής σχετικά με το έργο που πρέπει να επιτελούν οι οργανισμοί πιστοποίησης πρέπει να αναθεωρηθούν ως προς το είδος, το πεδίο εφαρμογής και τις υποχρεώσεις σε θέματα κοινοποίησης στοιχείων, ιδίως όσον αφορά τις εργασίες που σχετίζονται με την επικύρωση των στατιστικών των κρατών μελών που αφορούν τους ελέγχους και τις επιθεωρήσεις (σημείο 3.75).

Η Επιτροπή πρότεινε ένα νέο σύστημα για την επικύρωση των στατιστικών ελέγχου και επιθεωρήσεων των κρατών μελών από το 2010 με τίτλο «διαδικασία ενίσχυσης της αξιοπιστίας» (βλέπε σημεία 3.34 και 3.35).

Κατά τη διάρκεια των ελέγχων του σε δύο από τους τρεις οργανισμούς πληρωμών που επέλεξαν να εφαρμόσουν την εν λόγω διαδικασία, το Συνέδριο κατέδειξε ότι, λόγω ανεπαρκειών στον σχεδιασμό και την υλοποίηση, η αξιοπιστία που μπορεί να προκύψει από τους εν λόγω ελέγχους για τους δύο ελεγχθέντες οργανισμούς πληρωμών είναι μηδαμινή ή πολύ περιορισμένη (βλέπε σημεία 3.36 κ.εξ.).

Η Επιτροπή δεν συμμερίζεται την άποψη ότι η «διαδικασία ενίσχυσης της αξιοπιστίας» επηρεάζεται από εννοιολογικές αδυναμίες. Η Επιτροπή έλεγξε επίσης τις εργασίες των οργανισμών πιστοποίησης σε σχέση με τα στατιστικά ελέγχου των εν λόγω δύο οργανισμών πληρωμών και συμμερίζεται την άποψη ότι μόνο περιορισμένη αξιοπιστία μπορεί να προκύψει στις δύο αυτές συγκεκριμένες περιπτώσεις.

2009 και 2008

Το Συνέδριο συνιστά να θεραπευθούν οι αδυναμίες των συστημάτων που εντοπίστηκαν. Σχετικά με το θέμα αυτό, οι ανεπάρκειες που επείγει περισσότερο να αντιμετωπιστούν σχετικά με το ΚΕΕ και το ΚΕΣΕ είναι οι εξής: [σημείο 3.73 (1)].

 

 

α)

αντιμετώπιση των συστημικών αδυναμιών που οδηγούν σε σφάλματα σχετικά με τη μη επιλεξιμότητα της γης ή τη δήλωση έκτασης μεγαλύτερης της πραγματικής, καθώς και σε ανακρίβειες σχετικά με τα δικαιώματα, βελτιώνοντας, ιδίως, την αξιοπιστία και την πληρότητα των δεδομένων που καταχωρίζονται στο LPIS (π.χ. πλέον πρόσφατες ορθοφωτογραφίες)·

α)

Από το έτος υποβολής αιτήσεων 2010, με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 146/2010 της Επιτροπής ορίζεται για τα κράτη μέλη η υποχρέωση τηςπραγματοποίησης αξιολόγησης της ποιότητας όσον αφορά το σύστημα LPIS-GIS σε ετήσια βάση, σύμφωνα με καθορισμένες διαδικασίες.

α)

Η Επιτροπή συμφωνεί με την αξιολόγηση του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Θα συνεχίσει να παρακολουθεί τα αποτελέσματα τα επόμενα έτη.

β)

εξασφάλιση ότι όλες οι βάσεις δεδομένων ΟΣΔΕ παρέχουν αξιόπιστη και πλήρη διαδρομή του ελέγχου για όλες τις πραγματοποιούμενες τροποποιήσεις·

β)

Δεν ελήφθησαν συγκεκριμένα διορθωτικά μέτρα για την υλοποίηση της σύστασης του Συνεδρίου.

β)

Στο πλαίσιο των ελέγχων της, η Επιτροπή διατυπώνει συστάσεις προς τα κράτη μέλη προκειμένου να βελτιώνεται διαρκώς η κατάσταση. Με τον καιρό, τα αποτελέσματα των ελέγχων καταδεικνύουν ότι σημειώνεται πρόοδος όσον αφορά την ποιότητα των πληροφοριών στις βάσεις δεδομένων.

2009 και 2008

γ)

διευκρίνιση και περαιτέρω ενίσχυση των κανόνων, προκειμένου η άμεση ενίσχυση της ΕΕ να μην καταβάλλεται σε αιτούντες που ούτε χρησιμοποίησαν τη γη για την άσκηση γεωργικής δραστηριότητας ούτε τη διατήρησαν σε ΚΓΠΚ·

γ)

Στο πλαίσιο του διαγνωστικού ελέγχου, η Επιτροπή παρέσχε στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να εξαιρέσουν φυσικά ή νομικά πρόσωπα των οποίων τα κύρια επιχειρηματικά αντικείμενα δεν συνίστανται σε γεωργικές δραστηριότητες ή των οποίων οι γεωργικές δραστηριότητες είναι μηδαμινές.

Το Συνέδριο θεωρεί ότι εξακολουθεί να υφίσταται ο κίνδυνος να πραγματοποιηθούν πληρωμές σε αιτούντες που ούτε έχουν χρησιμοποιήσει τη γη για γεωργικούς σκοπούς ούτε την έχουν διατηρήσει σε ΚΓΠΚ.

Στην πρότασή της για την ΚΓΠ μετά το 2013, η Επιτροπή αποσαφήνισε τον ορισμό του γεωργού. Το Συνέδριο θεωρεί ότι εξακολουθεί να υφίσταται ο κίνδυνος να συνεχιστεί η πραγματοποίηση πληρωμών σε δικαιούχους που δεν ασκούν καμία γεωργική δραστηριότητα.

γ)

 

Μετά από σύσταση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η Επιτροπή πρότεινε έναν ορισμό του «ενεργού γεωργού» στο πλαίσιο της πρότασης που υπέβαλε για την ΚΓΠ μετά το 2013, η οποία εξακολουθεί επί του παρόντος να τελεί υπό διαπραγμάτευση στη νομοθετική αρχή.

δ)

θέση, σε επίπεδο ΕΕ, ελάχιστων ετήσιων απαιτήσεων όσον αφορά τη διατήρηση των βοσκοτόπων, προκειμένου να είναι επιλέξιμοι για άμεση ενίσχυση από την ΕΕ.

δ)

Δεν έχει πραγματοποιηθεί πρόοδος κατά την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού.

δ)

Το ισχύον σύστημα προβλέπει την ύπαρξη κοινού νομικού πλαισίου εντός του οποίου τα κράτη μέλη είναι αρμόδια για τον καθορισμό των κριτηρίων διατήρησης των βοσκοτόπων στο πλαίσιο της καλής γεωργικής και περιβαλλοντικής κατάστασης (ΚΓΠΚ). Η προσέγγιση αυτή επιτρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ποικιλομορφία γεωργικών περιοχών και παραδόσεων στην ΕΕ.

2008

Το Συνέδριο, βασιζόμενο στο επίπεδο σφαλμάτων που επισημάνθηκαν στο πλαίσιο των δειγματοληπτικών ελέγχων πράξεων που διενήργησε και στην αξιολόγηση των συστημάτων στην οποία προέβη, επαναλαμβάνει ότι το ΟΣΔΕ είναι, γενικώς, αποτελεσματικό σύστημα ελέγχου για τον περιορισμό του κινδύνου σφαλμάτων ή παράτυπων δαπανών. Ωστόσο, με τον έλεγχο διαπιστώθηκε ότι είναι αναγκαίο να επέλθουν σημαντικές βελτιώσεις στο πλαίσιο των οργανισμών πληρωμών που επελέγησαν σε τρία κράτη μέλη (συγκεκριμένα του Ηνωμένου Βασιλείου (Σκωτία), της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας) (σημείο 5.64).

Η Επιτροπή έλαβε τα ακόλουθα διορθωτικά μέτρα:

Βουλγαρία: Καταρτίστηκε σχέδιο δράσης για την περίοδο 2009-2011, με κύριο σκοπό την αντιμετώπιση ενός υψηλού επιπέδου σφαλμάτων αμέλειας στις αιτήσεις ενίσχυσης των γεωργών, την απόκτηση νέων ορθοφωτογραφιών και την επικαιροποίηση του συστήματος LPIS-GIS με πληροφορίες από νέες ορθοφωτογραφίες και τα αποτελέσματα των επιτόπιων ελέγχων.

Ρουμανία: Καθιερώθηκε σχέδιο δράσης για τα έτη 2009-2011, προκειμένου να διευθετηθεί η απόκτηση νέων ορθοφωτογραφιών, η επικαιροποίηση του συστήματος LPIS-GIS με πληροφορίες από νέες ορθοφωτογραφίες και τα αποτελέσματα των επιτόπιων ελέγχων.

Ηνωμένο Βασίλειο (Σκωτία): Οι εθνικές αρχές επανεξετάζουν και επικαιροποιούν τις πληροφορίες στο σύστημα LPIS-GIS.

Τα σχέδια δράσης για τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία ολοκληρώθηκαν τον Νοέμβριο του 2011 και τον Φεβρουάριο του 2011 αντίστοιχα.


(1)  Παρόμοιες συστάσεις διατυπώθηκαν στο σημείο 5.65 της ετήσιας έκθεσης για το 2008.


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4

Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή

Ειδικά χαρακτηριστικά της ομάδας πολιτικής

Αγροτική ανάπτυξη

Περιβάλλον και Δράση για το κλίμα, Αλιεία και θαλάσσιες υποθέσεις, Υγεία και προστασία των καταναλωτών

Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου

Κανονικότητα των πράξεων

Αγροτική ανάπτυξη

Πολλαπλή συμμόρφωση

Περιβάλλον και Δράση για το κλίμα, Αλιεία και θαλάσσιες υποθέσεις, Υγεία και προστασία των καταναλωτών

Αποτελεσματικότητα των συστημάτων

Αγροτική ανάπτυξη

Συστήματα των κρατών μελών σχετικά με την κανονικότητα των πράξεων

Σύστημα εκκαθάρισης των λογαριασμών της Επιτροπής και θέσεις της διοίκησης

Περιβάλλον και Δράση για το κλίμα, Αλιεία και θαλάσσιες υποθέσεις, Υγεία και προστασία των καταναλωτών

Σύστημα εσωτερικού ελέγχου της ΓΔ MARE

Θέσεις της διοίκησης άλλων ΓΔ — ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων

Συμπεράσματα και συστάσεις

Συμπεράσματα

Συστάσεις

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

4.1.

Στο παρόν κεφάλαιο παρουσιάζεται η ειδική εκτίμηση του Συνεδρίου σχετικά με την ομάδα πολιτικής Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία, η οποία περιλαμβάνει την αγροτική ανάπτυξη (που υπάγεται στον τομέα πολιτικής 05-Γεωργία και αγροτική ανάπτυξη) και τους τομείς πολιτικής 07-Περιβάλλον και Δράση για το κλίμα, 11-Αλιεία και θαλάσσιες υποθέσεις και 17-Υγεία και προστασία των καταναλωτών. Στον πίνακα 4.1 παρουσιάζονται τα βασικά πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τις καλυφθείσες δραστηριότητες και τις δαπάνες κατά το 2011.

 

Πίνακας 4.1 —   Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία — Βασικά πληροφοριακά στοιχεία για το 2011

(σε εκατομμύρια ευρώ)

Τίτλος του προϋπολογισμού

Τομέας πολιτικής

Περιγραφή

Πληρωμές

Μορφή διαχείρισης

05

Αγροτική ανάπτυξη

Αγροτική ανάπτυξη

12 292

Επιμερισμένη

Προενταξιακά μέτρα

102

Αποκεντρωμένη

Διεθνείς πτυχές του τομέα πολιτικής «Γεωργία και αγροτική ανάπτυξη»

5

Άμεση κεντρική

 

12 399

 

07

Περιβάλλον και Δράση για το κλίμα

Διοικητικές δαπάνες

92

Άμεση κεντρική

Επιχειρησιακές δαπάνες

240

Άμεση κεντρική/έμμεση κεντρική

 

332

 

11

Αλιεία και θαλάσσιες υποθέσεις

Διοικητικές δαπάνες

41

Άμεση κεντρική

Επιχειρησιακές δαπάνες

731

Κεντρική/επιμερισμένη

 

772

 

17

Υγεία και προστασία των καταναλωτών

Διοικητικές δαπάνες

117

Άμεση κεντρική

Επιχειρησιακές δαπάνες

506

Άμεση κεντρική/έμμεση κεντρική

 

623

 

Σύνολο διοικητικών δαπανών (24)

250

 

Σύνολο επιχειρησιακών δαπανών

13 876

 

εκ των οποίων:

προπληρωμές

566

 

ενδιάμεσες/τελικές πληρωμές

13 310

 

Σύνολο πληρωμών για το οικονομικό έτος

14 126

 

Σύνολο αναλήψεων υποχρεώσεων για το οικονομικό έτος

16 779

 

Πηγή: ετήσιοι λογαριασμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2011.

Ειδικά χαρακτηριστικά της ομάδας πολιτικής

Αγροτική ανάπτυξη

4.2.

Η αγροτική ανάπτυξη αποτελεί μέρος της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ), της οποίας οι γενικοί στόχοι και οι πηγές χρηματοδότησης παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 3 (βλέπε σημεία 3.2 και 3.3).

 

4.3.

Το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) συγχρηματοδοτεί, κατά διάφορα ποσοστά, τις δαπάνες αγροτικής ανάπτυξης μέσω των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης των κρατών μελών. Οι δαπάνες καλύπτουν 45 μέτρα, στα οποία περιλαμβάνονται τόσο μέτρα βάσει της έκτασης (όπως γεωργοπεριβαλλοντικές ενισχύσεις και αντισταθμιστικές πληρωμές προς γεωργούς σε περιοχές με φυσικά μειονεκτήματα) όσο και μέτρα που δεν συνδέονται με την έκταση (όπως ο εκσυγχρονισμός των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και η δημιουργία βασικών υπηρεσιών για την οικονομία και τον αγροτικό πληθυσμό) (12 394 εκατομμύρια ευρώ) (1).

 

4.4.

Η διαχείριση και ο έλεγχος των δαπανών της ΚΓΠ περιγράφονται στο κεφάλαιο 3 (βλέπε σημεία 3.6 και 3.7). Ορισμένα καθεστώτα ενίσχυσης υπαγόμενα στο ΕΓΤΑΑ (2) επιβάλλουν στους δικαιούχους ενίσχυσης από την ΕΕ τη νομική υποχρέωση πλήρωσης των όρων της «πολλαπλής συμμόρφωσης», όπως περιγράφεται στο σημείο 3.5.

4.4.

Βλέπε τις απαντήσεις στο σημείο 3.5.

4.5.

Το Συνέδριο, στην ετήσια έκθεσή του για το οικονομικό έτος 2010, επεσήμανε ότι οι δαπάνες αγροτικής ανάπτυξης ενέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο εμφάνισης σφαλμάτων (3). Ο κύριος κίνδυνος για την κανονικότητα προέρχεται από τους συχνά πολύπλοκους κανόνες και όρους επιλεξιμότητας. Επιπλέον, δεδομένου ότι ορισμένα προγράμματα παρουσιάζουν χαμηλά ποσοστά υλοποίησης (4), υπάρχει κίνδυνος, ειδικά προς το τέλος της περιόδου προγραμματισμού, να δηλώνονται μη επιλέξιμες δαπάνες προς αποφυγή αποδεσμεύσεων πιστώσεων.

4.5.

Η Επιτροπή συμμερίζεται την άποψη του Ελεγκτικού Συνεδρίου ότι ορισμένοι τομείς δαπανών για την αγροτική ανάπτυξη ενέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης σφαλμάτων, σε σύγκριση με τον πρώτο πυλώνα της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ). Ωστόσο, τα σχετικά υψηλότερα ποσοστά σφάλματος για την αγροτική ανάπτυξη πρέπει να εξεταστούν επίσης στο πλαίσιο των στόχων της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης, οι οποίοι μπορούν να επιτευχθούν μόνο μέσω της τήρησης των πολυπλοκότερων κανόνων και όρων επιλεξιμότητας που αναφέρει το Συνέδριο.

Περιβάλλον και Δράση για το κλίμα, Αλιεία και θαλάσσιες υποθέσεις, Υγεία και προστασία των καταναλωτών

4.6.

Η πολιτική της Ένωσης για το περιβάλλον αποσκοπεί να συμβάλλει στην προστασία και τη βελτίωση τόσο της ποιότητας του περιβάλλοντος όσο και της υγείας των πολιτών της, καθώς και στην ορθολογική χρήση των φυσικών πόρων, τόσο εντός της ΕΕ όσο και σε διεθνές επίπεδο. Το χρηματοδοτικό μέσο για το περιβάλλον (LIFE) (5) αποτελεί το σημαντικότερο πρόγραμμα από άποψη χρηματοδότησης (δαπάνες ύψους 184 εκατομμυρίων ευρώ το 2011), μέσω του οποίου συγχρηματοδοτούνται στα κράτη μέλη έργα για τη φύση και τη βιοποικιλότητα, την περιβαλλοντική πολιτική και διακυβέρνηση, καθώς και την πληροφόρηση και την επικοινωνία.

 

4.7.

Η κοινή αλιευτική πολιτική του τομέα πολιτικής Αλιεία και θαλάσσιες υποθέσεις επιδιώκει τους ίδιους γενικούς στόχους με την κοινή γεωργική πολιτική (βλέπε σημείο 3.2). Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας (6) αποτελεί το κύριο μέσο (δαπάνες ύψους 441 εκατομμυρίων ευρώ το 2011).

 

4.8.

Όσον αφορά την υγεία και προστασία των καταναλωτών, η ΕΕ συμβάλλει, αφενός, στην προστασία της υγείας των ανθρώπων, των ζώων και των φυτών και, αφετέρου, στην ευημερία των καταναλωτών. Η πλειονότητα των πληρωμών προορίζεται για προγράμματα εξάλειψης των ζωικών ασθενειών και για τους οργανισμούς της ΕΕ (7) (186 εκατομμύρια ευρώ και 171 εκατομμύρια ευρώ αντίστοιχα το 2011).

 

Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου

4.9.

Ο συνολικός τρόπος προσέγγισης και η μεθοδολογία ελέγχου του Συνεδρίου περιγράφονται στο μέρος 2 του παραρτήματος 1.1 του κεφαλαίου 1. Όσον αφορά τον έλεγχο της ομάδας πολιτικής Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία, επισημαίνονται ειδικότερα τα εξής:

4.9.

ο σχετικός έλεγχος συνίστατο στην εξέταση δείγματος 178 ενδιάμεσων και τελικών πληρωμών, το οποίο περιλάμβανε 160 πληρωμές σχετικές με την αγροτική ανάπτυξη και 18 σχετικές με τους τομείς πολιτικής Περιβάλλον και Δράση για το κλίμα, Αλιεία και θαλάσσιες υποθέσεις, Υγεία και προστασία των καταναλωτών·

 

όσον αφορά την πολλαπλή συμμόρφωση, το Συνέδριο εστίασε τους δειγματοληπτικούς ελέγχους του στις υποχρεώσεις συμμόρφωσης με τις GAEC (ορθές γεωργικές και περιβαλλοντικές συνθήκες) και επέλεξε κανονιστικές απαιτήσεις διαχείρισης (ΚΑΔ) (8) για τις οποίες μπορούσαν να συγκεντρωθούν αποδεικτικά στοιχεία ελέγχου και να διατυπωθεί συμπέρασμα κατά τη χρονική στιγμή της επίσκεψης ελέγχου·

Βλέπε την απάντηση στα σημεία 4.16 έως 4.18.

οι μειώσεις και οι αποκλεισμοί [που εφαρμόζονται από τα κράτη μέλη στις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι δικαιούχοι ενισχύσεων της ΕΕ προβαίνουν σε δηλώσεις έκτασης, αριθμού ζώων ή επιλέξιμων δαπανών καθ’ υπέρβαση των πραγματικών (9)] δεν περιλαμβάνονται στον υπολογισμό του ποσοστού σφάλματος από το Συνέδριο (10)·

 

η αξιολόγηση των συστημάτων όσον αφορά την αγροτική ανάπτυξη κάλυψε έναν οργανισμό πληρωμών σε καθένα από τα έξι κράτη μέλη: Δανία, Ισπανία (Γαλικία), Ιταλία (Λομβαρδία), Ουγγαρία, Αυστρία και Φινλανδία· όσον αφορά την αλιεία και τις θαλάσσιες υποθέσεις, το Συνέδριο υπέβαλε σε δειγματοληπτικό έλεγχο το σύστημα εσωτερικού ελέγχου της ΓΔ MARΕ·

 

η εξέταση των θέσεων της Επιτροπής κάλυψε τις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων των ΓΔ AGRI (όσον αφορά την αγροτική ανάπτυξη), CLIMA, ENV, MARE και SANCΟ·

 

επιπλέον, το Συνέδριο, προκειμένου να αξιολογήσει το έρεισμα των αποφάσεων δημοσιονομικής εκκαθάρισης της Επιτροπής, εξέτασε τις ελεγκτικές εργασίες της ΓΔ AGRI στο πλαίσιο της εκκαθάρισης των λογαριασμών, καθώς και τα πιστοποιητικά και τις εκθέσεις των οργανισμών πιστοποίησης του ΕΓΤΑΑ για 15 οργανισμούς πληρωμών.

 

ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ

4.10.

Τα αποτελέσματα του δειγματοληπτικού ελέγχου των πράξεων συνοψίζονται στο παράρτημα 4.1 . Το Συνέδριο, στο πλαίσιο του δειγματοληπτικού ελέγχου που διενήργησε επί του δείγματος πράξεων, διαπίστωσε ότι το 57 % αυτών περιέχει σφάλματα. Σύμφωνα με την εκτίμηση του Συνεδρίου, το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος είναι 7,7 % (11).

4.11.

Όσον αφορά τις δαπάνες αγροτικής ανάπτυξης, επί των 160 πράξεων του δείγματος οι 93 (58 %) περιείχαν σφάλματα, εκ των οποίων 61 (66 %) ήταν προσδιορίσιμα ποσοτικώς. Όσον αφορά τους τομείς πολιτικής Περιβάλλον και Δράση για το κλίμα, Αλιεία και θαλάσσιες υποθέσεις, Υγεία και προστασία των καταναλωτών, επί των 18 πράξεων του δείγματος οι 8 (44 %) περιείχαν σφάλματα, εκ των οποίων 2 (25 %) ήταν προσδιορίσιμα ποσοτικώς.

4.10 και 4.11.

Η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος σύμφωνα με την εκτίμηση του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Παρότι σε ορισμένες περιπτώσεις η Επιτροπή δεν συμφωνεί με την αξιολόγηση του Συνεδρίου, η δική της εκτίμηση για το επίπεδο των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών βάσει των στατιστικών ελέγχου που υπέβαλαν τα κράτη μέλη το 2011 καταδεικνύει επίσης επιδείνωση της κατάστασης, αν και πιο περιορισμένης έκτασης. Κατά συνέπεια, ο γενικός διευθυντής της ΓΔ Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης (AGRI) διατύπωσε επιφύλαξη όσον αφορά τις δαπάνες για την αγροτική ανάπτυξη στη δήλωση αξιοπιστίας του για το 2011.

Αυτή η επιφύλαξη συνοδεύεται από μια σειρά διορθωτικών μέτρων που πρόκειται να καθοριστούν από την Επιτροπή από κοινού με τα κράτη μέλη προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κατάσταση.

Ωστόσο, τα σχετικά υψηλότερα ποσοστά σφάλματος για την αγροτική ανάπτυξη σε σύγκριση με τον πρώτο πυλώνα της ΚΓΠ πρέπει να εξεταστούν επίσης στο πλαίσιο των στόχων της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης, οι οποίοι μπορούν να επιτευχθούν μόνο μέσω της τήρησης των πιο πολύπλοκων κανόνων και όρων επιλεξιμότητας που αναφέρει το Συνέδριο στο σημείο 4.5.

Η Επιτροπή παρατηρεί ότι τα μισά από τα ποσοτικώς προσδιορίσιμα σφάλματα είναι σχετικά περιορισμένης σημασίας από δημοσιονομική άποψη (κάτω από 5 %).

Αγροτική ανάπτυξη

4.12.

Όσον αφορά το ΕΓΤΑΑ, ο δειγματοληπτικός έλεγχος πράξεων του Συνεδρίου κατέληξε στον έλεγχο 26 διαφορετικών μέτρων. 75 πράξεις αφορούσαν μέτρα βάσει της έκτασης και 85 πράξεις αφορούσαν μέτρα που δεν συνδέονται με την έκταση. Το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος, το οποίο αναφέρεται στο σημείο 4.10, αφορά κατά μείζονα λόγο την επιλεξιμότητα μέτρων που δεν συνδέονται με την έκταση. Επίσης, το Συνέδριο διαπίστωσε υψηλή συχνότητα σφαλμάτων όταν οι δικαιούχοι ήταν δημόσιοι φορείς, όπως δήμοι ή ο ίδιος ο οργανισμός πληρωμών: στις 34 ελεγχθείσες πράξεις που αφορούσαν δικαιούχους του δημόσιου τομέα, υπήρχαν 17 σφάλματα (50 %) σχετικά με ζητήματα όπως δήλωση μη επιλέξιμου ΦΠΑ ή μη συμμόρφωση με τους κανόνες σύναψης δημόσιων συμβάσεων.

4.12.

Η Επιτροπή σημειώνει τις διαπιστώσεις του Συνεδρίου, παρά το γεγονός ότι δεν συμπίπτουν πάντα με τις στατιστικές ελέγχου που παρέχουν τα κράτη μέλη, και θα τις λάβει υπόψη κατά την εφαρμογή του σχεδίου δράσης της για την αγροτική ανάπτυξη, εάν το κρίνει απαραίτητο.

4.13.

Το δείγμα των 160 πράξεων στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης περιλάμβανε 43 πληρωμές για γεωργοπεριβαλλοντικά καθεστώτα. Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι σε 10 περιπτώσεις (23 %) οι γεωργοί δεν τήρησαν τις γεωργοπεριβαλλοντικές δεσμεύσεις που είχαν αναλάβει. Το παράδειγμα 4.1 περιγράφει τέτοιου είδους σφάλμα που διαπιστώθηκε από το Συνέδριο. Για το μέτρο «εκσυγχρονισμός των γεωργικών εκμεταλλεύσεων» ελέγχθηκαν 21 πληρωμές, στις οποίες το Συνέδριο εντόπισε οκτώ περιπτώσεις (38 %) μη επιλέξιμων δαπανών.

4.13.

Παράδειγμα 4.1 —   Μη τήρηση των γεωργοπεριβαλλοντικών δεσμεύσεων (παράδειγμα σφάλματος επιλεξιμότητας)

Ο δικαιούχος υπέβαλε αίτηση στήριξης από δύο γεωργοπεριβαλλοντικά καθεστώτα. Για το πρώτο καθεστώς, είχε δεσμευθεί σχετικά με 14 αγροτεμάχια να μην καλλιεργήσει ζώνη ανάσχεσης πλάτους ενός μέτρου και να την αφήσει ακαλλιέργητη, αψέκαστη, χωρίς να την οργώσει και να διασπείρει λίπασμα. Με τον έλεγχο διαπιστώθηκε ότι η απαίτηση αυτή δεν τηρήθηκε σε κανένα από τα 14 αγροτεμάχια. Για το δεύτερο καθεστώς, ο γεωργός είχε δεσμευθεί να χρησιμοποιήσει κατάλληλες τεχνικές διαχείρισης οπωρώνων και ορθές γεωργικές πρακτικές, συμπεριλαμβανομένου του κλαδέματος και της αραίωσης των οπωροφόρων δένδρων. Με τον έλεγχο διαπιστώθηκε ότι τα δένδρα δεν είχαν κλαδευτεί και ότι τα τμήματα των αγροτεμαχίων όπου φύτρωναν τα δένδρα ήταν καλυμμένα με απορρίμματα. Σύμφωνα με τους εφαρμοστέους εθνικούς κανόνες, η σημαντική αυτή παράβαση των απαιτήσεων για τα δύο καθεστώτα πρέπει να οδηγήσει σε μείωση της πληρωμής κατά 100 %.

Παράδειγμα 4.1  —    Μη τήρηση των γεωργοπεριβαλλοντικών δεσμεύσεων (παράδειγμα σφάλματος επιλεξιμότητας)

Η Επιτροπή θεωρεί ότι η διαπίστωση του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά μια μη συστηματική περίπτωση μη συμμόρφωσης με δέσμευση που αναλήφθηκε στο πλαίσιο ενός γεωργοπεριβαλλοντικού μέτρου.

Η Επιτροπή θα ζητήσει από τον αρμόδιο οργανισμό πιστοποίησης να παρακολουθήσει την ανάκτηση του αχρεωστήτως καταβληθέντος ποσού.

4.14.

Σε 31 από τις ελεγχθείσες πράξεις, ο δικαιούχος έπρεπε να τηρήσει τους κανόνες σύναψης δημόσιων συμβάσεων. Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι σε 12 περιπτώσεις (39 %) ένας ή περισσότεροι από τους εν λόγω κανόνες δεν τηρήθηκαν (βλέπε παράδειγμα 4.2).

4.14.

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι ορισμένες παρατηρήσεις του Συνεδρίου αφορούν εθνικούς κανόνες σχετικά με τη σύναψη δημόσιων συμβάσεων και ότι ορισμένα κράτη μέλη ερμηνεύουν τους εν λόγω κανόνες διαφορετικά από το Συνέδριο.

Παράδειγμα 4.2 —   Παράβαση των κανόνων σύναψης δημόσιων συμβάσεων (παράδειγμα σφάλματος επιλεξιμότητας)

Ο δικαιούχος ενίσχυσης της ΕΕ ύψους 5,1 εκατομμυρίων ευρώ ήταν ο ίδιος ο οργανισμός πληρωμών. Το ποσό καταβλήθηκε για το μέτρο «τεχνική βοήθεια» και αφορούσε τμήμα ευρύτερου εγχειρήματος σχετικά με τη λειτουργία και τη συντήρηση του συστήματος ΤΠ του οργανισμού πληρωμών. Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι οι δύο συμβάσεις που αφορούσαν το ευρύτερο αυτό εγχείρημα, αξίας 58 εκατομμυρίων ευρώ περίπου, ανατέθηκαν σε μια εταιρεία μέσω διαδικασιών με διαπραγμάτευση, χωρίς να δημοσιευθεί διακήρυξη. Ο οργανισμός πληρωμών δεν παρέσχε την αναγκαία ανάλυση ή την απαιτούμενη αιτιολόγηση σχετικά με την ανάθεση των συμβάσεων αυτών μέσω των εν λόγω διαδικασιών, και όχι μέσω ανοικτών ή κλειστών διαδικασιών.

Παράδειγμα 4.2  —    Παράβαση των κανόνων σύναψης δημόσιων συμβάσεων (παράδειγμα σφάλματος επιλεξιμότητας)

Η Επιτροπή σημειώνει ότι, εάν η συγκεκριμένη διαδικασία είχε αιτιολογηθεί δεόντως, θα ήταν, καταρχήν, νομικά εφικτό να αναθέσει ο δικαιούχος τις συμβάσεις μέσω διαδικασίας με διαπραγμάτευση. Σε αυτήν την περίπτωση, η Επιτροπή ενδεχομένως να μην εξαιρούσε από τη χρηματοδότηση της ΕΕ ολόκληρη τη δαπάνη στο πλαίσιο της διαδικασίας εκκαθάρισης της συμμόρφωσης προκειμένου να τηρηθεί η αρχή της αναλογικότητας.

4.15.

Το Συνέδριο διαπίστωσε σε περισσότερες από το ένα τρίτο των περιπτώσεων ότι το σφάλμα που εντοπίστηκε στο πλαίσιο του δειγματοληπτικού ελέγχου πράξεων ήταν συστηματικό, ήτοι επηρέαζε περισσότερες πληρωμές από την ελεγχθείσα (βλέπε παράδειγμα 4.3).

4.15.

Παράδειγμα 4.3 —   Συμπερίληψη μη επιλέξιμου ΦΠΑ (παράδειγμα συστηματικού σφάλματος επιλεξιμότητας)

Μια ελεγχθείσα πληρωμή αφορούσε τις υπηρεσίες που παρασχέθηκαν σε έναν δημόσιο φορέα για πρόγραμμα επιμόρφωσης και ενημέρωσης. Ο δημόσιος φορέας δήλωσε το πλήρες ποσό της πληρωμής, συμπεριλαμβανομένου του μη επιλέξιμου ΦΠΑ, ο οποίος καταβλήθηκε στο ακέραιο και καταλογίστηκε στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Το συστηματικό αυτό σφάλμα, συνολικού ύψους 0,8 εκατομμυρίων ευρώ, επηρέασε το σύνολο των δαπανών για το σχετικό μέτρο αγροτικής ανάπτυξης στο εν λόγω κράτος μέλος.

Παράδειγμα 4.3  —    Συμπερίληψη μη επιλέξιμου ΦΠΑ (παράδειγμα συστηματικού σφάλματος επιλεξιμότητας)

Στο πλαίσιο της διαδικασίας δημοσιονομικής εκκαθάρισης, οι υπηρεσίες της Επιτροπής θα δώσουν συνέχεια στα πορίσματα του Συνεδρίου θέτοντάς τα υπόψη των εθνικών αρχών με σκοπό την ανάκτηση τυχόν παράτυπων πληρωμών.

Πολλαπλή συμμόρφωση

4.16.

Όπως επισημαίνεται στο κεφάλαιο 3 (βλέπε σημείο 3.9), τα σφάλματα στον τομέα της πολλαπλής συμμόρφωσης περιλαμβάνονται για πρώτη φορά στον υπολογισμό του ποσοστού σφάλματος από το Συνέδριο.

4.17.

Όσον αφορά την DAS 2011, το Συνέδριο διαπίστωσε, βάσει της εξέτασης που πραγματοποίησε (βλέπε σημείο 4.9, δεύτερη περίπτωση), μία ή περισσότερες παραβάσεις στον τομέα της πολλαπλής συμμόρφωσης σε 26 (12) από τις 73 πληρωμές που εξαρτώντο από την τήρηση των σχετικών κανόνων (36 %). Για κάθε παράβαση, το Συνέδριο χρησιμοποίησε το εθνικό σύστημα μείωσης των πληρωμών για τον ποσοτικό προσδιορισμό του σφάλματος. Στο σύνολο των περιπτώσεων, η εν λόγω μείωση κυμαινόταν μεταξύ 0 % και 5 %. Τα διαπιστωθέντα σφάλματα αντιστοιχούν στο 0,2 % περίπου του συνολικού ποσοστού σφάλματος που αναφέρεται στο σημείο 4.10.

4.18.

Το Συνέδριο επεσήμανε, ιδίως, σημαντικά προβλήματα όσον αφορά την εφαρμογή των απαιτήσεων της πολλαπλής συμμόρφωσης σχετικά με την ταυτοποίηση και καταγραφή των ζώων. Για τις 46 γεωργικές εκμεταλλεύσεις με ζώα του δείγματος, εντοπίστηκε μη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις σε 16 περιπτώσεις (35 %).

4.16 έως 4.18.

Οι περισσότερες απαιτήσεις πολλαπλής συμμόρφωσης, π.χ. οι κανονιστικές απαιτήσεις διαχείρισης (ΚΑΔ), πρέπει να τηρούνται από όλους τους πολίτες της ΕΕ, ανεξάρτητα από το εάν πρόκειται για γεωργούς που επωφελούνται από στήριξη της ΕΕ στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ). Η τήρηση της πολλαπλής συμμόρφωσης δεν συνιστά κριτήριο επιλεξιμότητας και, ως εκ τούτου, οι έλεγχοι αυτών των απαιτήσεων δεν έχουν σχέση με τη νομιμότητα και την κανονικότητα των συναφών πράξεων. Οι γεωργοί που δεν τηρούν τις απαιτήσεις δικαιούνται να λάβουν τις πληρωμές τους, αλλά υπόκεινται σε κυρώσεις λαμβάνοντας υπόψη τη σοβαρότητα, την έκταση, τον διαρκή χαρακτήρα και την επανάληψη της εντοπισθείσας μη συμμόρφωσης καθώς και την αμέλεια ή την πρόθεση του εν λόγω γεωργού. Αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι πληρωμές μπορούν να καταβληθούν πριν από την ολοκλήρωση των ελέγχων πολλαπλής συμμόρφωσης και από το ότι οι κυρώσεις δεν επιβάλλονται στις πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν κατά το ημερολογιακό έτος κατά το οποίο ο γεωργός δεν συμμορφώθηκε με τις απαιτήσεις, αλλά στις πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν κατά το ημερολογιακό έτος των ευρημάτων των εθνικών αρχών. Για όλους αυτούς τους λόγους, η ίδια η Επιτροπή δεν λαμβάνει υπόψη παραβιάσεις υποχρεώσεων πολλαπλής συμμόρφωσης κατά τον υπολογισμό του επιπέδου σφάλματος για τη δική της δήλωση αξιοπιστίας.

Περιβάλλον και Δράση για το κλίμα, Αλιεία και θαλάσσιες υποθέσεις, Υγεία και προστασία των καταναλωτών

4.19.

Στο παράδειγμα 4.4 περιγράφεται σφάλμα που διαπιστώθηκε στους τομείς πολιτικής Περιβάλλον και Δράση για το κλίμα, Αλιεία και θαλάσσιες υποθέσεις, καθώς και Υγεία και προστασία των καταναλωτών.

4.19.

Παράδειγμα 4.4 —   Δήλωση δαπανών μετά την περίοδο επιλεξιμότητας

Οι εθνικές αρχές των κρατών μελών οφείλουν να υποβάλλουν δηλώσεις δαπανών στην Επιτροπή σχετικά με τα προγράμματα εξάλειψης των ζωικών ασθενειών έως τις 30 Απριλίου για το προηγούμενο ημερολογιακό έτος. Μια δήλωση ενός κράτους μέλους για το 2010, ύψους 12,4 εκατομμυρίων ευρώ, περιλάμβανε δαπάνες ύψους 0,3 εκατομμυρίων ευρώ που καταβλήθηκαν μετά τις 30 Απριλίου 2011.

Παράδειγμα 4.4  —    Δήλωση δαπανών μετά την περίοδο επιλεξιμότητας

Η Επιτροπή αποφάσισε να καταβάλει μια πρώτη δόση πριν από τον καθορισμό της τελικής χρηματοδοτικής συνεισφοράς, καθώς η δήλωση δαπανών του κράτους μέλους δεν μπορούσε να εγκριθεί το 2011 λόγω επιτόπιου ελέγχου που βρισκόταν σε εξέλιξη [C(2011) 9743, άρθρα 1 και 2]. Οι έλεγχοι για το κατά πόσον τα ποσά των δηλωθεισών δαπανών καταβλήθηκαν μετά τις 30 Απριλίου προβλέπονται στο τυπικό ερωτηματολόγιο ελέγχου για τους επιτόπιους ελέγχους.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

Αγροτική ανάπτυξη

Συστήματα των κρατών μελών σχετικά με την κανονικότητα των πράξεων

4.20.

Τα αποτελέσματα της εξέτασης των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου των κρατών μελών από το Συνέδριο συνοψίζονται στο παράρτημα 4.2 . Όσον αφορά τα έξι ελεγχθέντα συστήματα εποπτείας και ελέγχου στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης, το Συνέδριο διαπίστωσε ότι ένα από τα εφαρμοσθέντα συστήματα ελέγχου δεν ήταν αποτελεσματικό (Δανία), τέσσερα ήταν μερικώς αποτελεσματικά [Ισπανία (Γαλικία), Ιταλία (Λομβαρδία), Ουγγαρία και Φινλανδία] και ένα ήταν αποτελεσματικό (Αυστρία) όσον αφορά τη διασφάλιση της κανονικότητας των πληρωμών.

4.20.

Η Επιτροπή σημειώνει ότι τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται είναι ίδια με τα αποτελέσματα του προηγούμενου έτους.

4.21.

Για τα μέτρα αγροτικής ανάπτυξης που συνδέονται με την έκταση, όπως τα γεωργοπεριβαλλοντικά, η επαλήθευση ορισμένων βασικών στοιχείων, όπως η επιλέξιμη έκταση, πραγματοποιείται μέσω του ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης και ελέγχου (ΟΣΔΕ), όπως περιγράφεται στο κεφάλαιο 3 (σημείο 3.16). Άλλες απαιτήσεις επιλεξιμότητας διέπονται από ειδικά σχεδιασμένους ελέγχους (13). Όπως περιγράφεται στο κεφάλαιο 3 (σημεία 3.14 έως 3.17), για το 2011 το Συνέδριο διαπίστωσε ότι τα συστήματα στο πλαίσιο του ΟΣΔΕ ήταν μερικώς αποτελεσματικά σε όλους τους εξετασθέντες οργανισμούς πληρωμών.

4.21.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι το ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου (ΟΣΔΕ) είναι γενικά ένα αποτελεσματικό σύστημα ελέγχου ώστε να περιορίζεται ο κίνδυνος σφαλμάτων ή η πιθανότητα παράτυπων δαπανών.

Βλέπε επίσης τις απαντήσεις της Επιτροπής στα σημεία 3.14 και 3.15.

4.22.

Ο έλεγχος του Συνεδρίου κάλυψε τη συμμόρφωση με τις διατάξεις των σχετικών κανονισμών και περιέλαβε εκτίμηση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων όσον αφορά τη διασφάλιση της κανονικότητας των πράξεων. Ειδικότερα, εξετάστηκαν τα κατωτέρω:

4.22.

Βλέπε την κοινή απάντηση στα σημεία 4.16 έως 4.18.

α)

διοικητικές διαδικασίες και έλεγχοι για τη διασφάλιση της ορθότητας των πληρωμών,

β)

συστήματα ελέγχου βασιζόμενα σε επιτόπιους ελέγχους,

γ)

συστήματα για τη διασφάλιση της εφαρμογής και του ελέγχου της πολλαπλής συμμόρφωσης.

 

Διοικητικές διαδικασίες και έλεγχοι για τη διασφάλιση της ορθότητας των πληρωμών

4.23.

Οι διοικητικοί έλεγχοι που διενεργούν οι οργανισμοί πληρωμών πρέπει να καλύπτουν την ορθότητα των δηλώσεων των αιτούντων και την πλήρωση των απαιτήσεων επιλεξιμότητας για τη χορήγηση της ενίσχυσης.

 

4.24.

Το Συνέδριο εντόπισε αδυναμίες στην εφαρμογή των διοικητικών ελέγχων σχετικά με τους όρους επιλεξιμότητας και τις δεσμεύσεις σε πέντε από τα έξι ελεγχθέντα κράτη μέλη [Δανία, Ιταλία (Λομβαρδία), Ουγγαρία, Αυστρία και Φινλανδία]. Το παράδειγμα 4.5 παρέχει σχετική επεξήγηση. Σε ένα κράτος μέλος (Δανία), το Συνέδριο εξέτασε τυχαίο δείγμα πέντε έργων για μέτρα που δεν συνδέονται με την έκταση. Με τον έλεγχο διαπιστώθηκαν μη επιλέξιμες δαπάνες σε τέσσερα από τα έργα, τις οποίες δεν είχε εντοπίσει ο οργανισμός πληρωμών.

 

4.25.

Επιπλέον, το Συνέδριο διαπίστωσε ότι τρία από τα έξι ελεγχθέντα κράτη μέλη [Δανία, Ιταλία (Λομβαρδία) και Φινλανδία] δεν εφάρμοσαν ορθά τις μειώσεις, όπως ορίζει ο κανονισμός.

4.25.

Κάθε φορά που η Επιτροπή, στο πλαίσιο των επιθεωρήσεών της, εντοπίζει αδυναμίες στους διοικητικούς ελέγχους, τις παρακολουθεί μέσω της διαδικασίας εκκαθάρισης της συμμόρφωσης με στόχο την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ.

4.26.

Ένας από τους βασικούς διοικητικούς ελέγχους (14) των μέτρων για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του γεωργικού τομέα, όπως ο εκσυγχρονισμός των εκμεταλλεύσεων και η βελτίωση και ανάπτυξη των αγροτικών υποδομών, αποσκοπεί σε εκτίμηση του εύλογου χαρακτήρα των δηλωθεισών δαπανών. Επομένως, απαιτείται από τα κράτη μέλη η εφαρμογή κατάλληλων συστημάτων για την αξιολόγηση των ποσών που δηλώνουν οι δικαιούχοι. Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι τέσσερις από τις έξι ελεγχθείσες εθνικές αρχές [Δανία, Ισπανία (Γαλικία), Ιταλία (Λομβαρδία) και Ουγγαρία] δεν εφάρμοσαν αποτελεσματικά την εν λόγω κανονιστική απαίτηση. Η κατάσταση αυτή επιβεβαιώνεται από το δείγμα πράξεων, στο οποίο διαπιστώθηκαν σφάλματα για 21 από τις 70 ελεγχθείσες πράξεις (30 %). Ανάλογη διαπίστωση περιλαμβανόταν και στην έκθεση του προηγούμενου έτους αλλά για άλλους οργανισμούς πληρωμών (βλέπε σημείο 3.35 της ετήσιας έκθεσης του Συνεδρίου για το οικονομικό έτος 2010).

4.26.

Η Επιτροπή συμμερίζεται την άποψη ότι οι διοικητικοί έλεγχοι που εξετάζουν την ορθότητα των δαπανών είναι καθοριστικής σημασίας για την εξασφάλιση της αποτελεσματικότητας ολόκληρου του ελεγκτικού συστήματος. Αυτοί οι καθοριστικοί έλεγχοι εξετάζονται συστηματικά κατά τις ελεγκτικές αποστολές της Επιτροπής. Ωστόσο, η Επιτροπή επισημαίνει ότι, στην περίπτωση της Ιταλίας, η διαπίστωση του Συνεδρίου αφορά ποσά (γενικές δαπάνες) που συνήθως καταβάλλονται με βάση κατ’ αποκοπή ποσοστό που ανέρχεται κατά μέγιστο σε 10% ή ακόμη είναι σταθερά ή βρίσκονται εκτός της επιρροής του δικαιούχου (φόροι, δαπάνες για την πιστοποίηση του συστήματος ποιότητας κ.λπ.).

Συστήματα ελέγχου βασιζόμενα σε επιτόπιους ελέγχους

4.27.

Τα κράτη μέλη υποχρεούνται να διενεργούν επιτόπιους ελέγχους, προκειμένου να καλύπτουν, ανάλογα με το καθεστώς ενίσχυσης, τουλάχιστον το 5 % του συνόλου των δικαιούχων ή των δαπανών (15). Ο έλεγχος του Συνεδρίου εστιάστηκε στην καταλληλότητα των διαδικασιών επιλογής δικαιούχων για τους εν λόγω ελέγχους, στην ποιότητα των ελέγχων, στις σχετικές εκθέσεις που καταρτίστηκαν, καθώς και στην επάρκεια των διορθώσεων που πραγματοποιήθηκαν.

4.27 έως 4.29.

Τα ζητήματα που θίγει το Ελεγκτικό Συνέδριο εξετάζονται συστηματικά και κατά τη διάρκεια των ελεγκτικών αποστολών της Επιτροπής. Η διαπίστωση αδυναμιών οδηγεί σε δημοσιονομικές διορθώσεις που επιβάλλονται στα κράτη μέλη μέσω της διαδικασίας εκκαθάρισης των λογαριασμών ως προς τη συμμόρφωση, καθώς και σε συστάσεις για τη βελτίωση των συστημάτων ελέγχου.

4.28.

Το Συνέδριο διαπίστωσε σε πέντε από τα έξι ελεγχθέντα κράτη μέλη [Δανία, Ισπανία (Γαλικία), Ιταλία (Λομβαρδία), Ουγγαρία και Φινλανδία] ότι οι διενεργηθέντες έλεγχοι δεν κάλυψαν όλες τις δεσμεύσεις και υποχρεώσεις του δικαιούχου οι οποίες μπορούν να ελεγχθούν κατά τη χρονική στιγμή της επίσκεψης, όπως απαιτεί η νομοθεσία.

 

4.29.

Το Συνέδριο, σε καθένα από τα έξι κράτη μέλη στα οποία πραγματοποίησε επίσκεψη, διενήργησε εκ νέου τέσσερις ελέγχους κατόπιν τυχαίας επιλογής, ήτοι επανεκτέλεσε όλους τους ελέγχους που είχε διενεργήσει αρχικά ο οργανισμός πληρωμών, συμπεριλαμβανομένων των διοικητικών και των επιτόπιων ελέγχων. Το Συνέδριο, κατά την επανεκτέλεση των επιτόπιων ελέγχων που είχαν διενεργήσει οι οργανισμοί πληρωμών, διαπίστωσε ότι οι έλεγχοι δεν είχαν εκτελεστεί ορθά σε όλες τις περιπτώσεις. Το παράδειγμα 4.5 παρέχει επεξήγηση τέτοιας περίπτωσης.

 

Παράδειγμα 4.5 —   Ελλιπής ποιότητα των διοικητικών και επιτόπιων ελέγχων του κράτους μέλους

Ένας από τους ελέγχους που διενήργησε εκ νέου το Συνέδριο στην Ιταλία (Λομβαρδία) αφορούσε έργο ανέγερσης διώροφου κτιρίου σε γεωργική εκμετάλλευση, το οποίο περιλάμβανε εργαστήριο μεταποίησης φρούτων και άλλων προϊόντων της εκμετάλλευσης, αποθηκευτικό χώρο και ανοικτό χώρο αποξήρανσης φρούτων.

Ο οργανισμός πληρωμών ενέκρινε το πλήρες ποσό της αίτησης τελικής πληρωμής, ύψους 221 205 ευρώ, κατόπιν διοικητικών και επιτόπιων ελέγχων.

Ωστόσο, το Συνέδριο διαπίστωσε ότι το κτίριο είχε κυρίως χαρακτηριστικά ιδιωτικής κατοικίας και όχι γεωργικού κτιρίου· επομένως, οι σχετικές δαπάνες δεν ήταν επιλέξιμες. Το γεγονός ότι οι εθνικές αρχές αποδέχθηκαν το πλήρες ποσό των δηλωθεισών δαπανών αποτελεί ένδειξη σημαντικής αδυναμίας του συστήματος όσον αφορά τους διοικητικούς και επιτόπιους ελέγχους.

Παράδειγμα 4.5  —    Ελλιπής ποιότητα των διοικητικών και επιτόπιων ελέγχων του κράτους μέλους

Η Επιτροπή, στο πλαίσιο της διαδικασίας εκκαθάρισης της συμμόρφωσης, θα θέσει την υπόθεση ενώπιον των ιταλικών αρχών.

Συστήματα για τη διασφάλιση της εφαρμογής και του ελέγχου της πολλαπλής συμμόρφωσης

4.30.

Η εξέταση εκ μέρους του Συνεδρίου του σχεδιασμού και της εφαρμογής των συστημάτων στον τομέα της πολλαπλής συμμόρφωσης αποκάλυψε ορισμένες σημαντικές αδυναμίες, οι οποίες ισχύουν και για τα θέματα που πραγματεύεται το κεφάλαιο 3. Κανένα από τα έξι ελεγχθέντα κράτη μέλη δεν είχε θεσπίσει ούτε διενεργούσε ελέγχους σχετικά με το πλήρες σύνολο των εφαρμοστέων απαιτήσεων που ορίζει η νομοθεσία.

4.30.

Η Επιτροπή διενήργησε ελέγχους πολλαπλής συμμόρφωσης στα έξι κράτη μέλη που ελέγχθηκαν από το Συνέδριο (αν και όχι στις ίδιες περιφέρειες στην Ισπανία και την Ιταλία) και παρατήρησε επίσης σοβαρές αδυναμίες στον ορισμό και τον έλεγχο των προτύπων καλής γεωργικής και περιβαλλοντικής κατάστασης (ΚΓΠΚ) και των ΚΑΔ. Κάθε φορά που σε αυτά τα έξι κράτη μέλη έχει καταδειχθεί κίνδυνος για τα Ταμεία, η Επιτροπή έχει εφαρμόσει δημοσιονομική διόρθωση στο πλαίσιο αρκετών από αυτές τις έρευνες (Δανία, Ουγγαρία, Αυστρία και άλλες περιφέρειες της Ιταλίας και της Ισπανίας) ή βρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία εκκαθάρισης των λογαριασμών σε σχέση με έρευνες που αφορούν τα εν λόγω έξι κράτη μέλη.

4.31.

Επιπλέον, ο σχεδιασμός και ο χρόνος διενέργειας των ελέγχων χαρακτηρίστηκαν από αδυναμίες σε πέντε από τα έξι ελεγχθέντα κράτη μέλη [Δανία, Ισπανία (Γαλικία), Ιταλία (Λομβαρδία), Ουγγαρία και Φινλανδία]. Παραδείγματος χάριν, ένα κράτος μέλος [Ιταλία (Λομβαρδία)] διενήργησε όλους τους ελέγχους για τρεις ΚΑΔ (16) μεταξύ Οκτωβρίου και Δεκεμβρίου. Κατά συνέπεια, δεν ελέγχθηκαν αποτελεσματικά οι απαιτήσεις που έπρεπε να τηρηθούν εκτός των μηνών αυτών, όπως η απαγόρευση διασποράς στους αγρούς κόπρου και άλλων ουσιών που περιέχουν νιτρικά άλατα έως τις 28 Φεβρουαρίου στις ευπρόσβλητες από νιτρορρύπανση ζώνες.

4.31.

Κατά τη διάρκεια των ελέγχων πολλαπλής συμμόρφωσης, η Επιτροπή επιβεβαιώνει συστηματικά τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις σχεδιασμού και χρόνου διεξαγωγής των επιτόπιων ελέγχων (κατά πόσον επιτυγχάνεται ικανοποιητικό επίπεδο ελέγχου από τα κράτη μέλη κατά τη διάρκεια του έτους, κατά πόσον οι επιθεωρήσεις μεταφέρονται στο επόμενο έτος, η τήρηση των προθεσμιών κοινοποίησης κ.λπ.). Η Επιτροπή έχει παρατηρήσει επίσης αυτές τις αδυναμίες στην Ουγγαρία, την Ιταλία και σε άλλα κράτη μέλη και τις παρακολουθεί μέσω της διαδικασίας εκκαθάρισης της συμμόρφωσης.

4.32.

Επίσης, το Συνέδριο διαπίστωσε σε τρία από τα ελεγχθέντα κράτη μέλη [Ιταλία (Λομβαρδία), Ουγγαρία και Φινλανδία) ότι, όταν διενεργούνταν έλεγχοι, η μη συμμόρφωση δεν οδηγούσε πάντοτε στις απαιτούμενες μειώσεις. Σε ένα κράτος μέλος [Ιταλία (Λομβαρδία)], όσον αφορά τις έξι ΚΑΔ σχετικά με τα ζώα, δεν ορίστηκαν μειώσεις βάσει των κριτηρίων που προβλέπει η νομοθεσία (έκταση, σοβαρότητα και διαρκής χαρακτήρας της μη συμμόρφωσης). Αντ’ αυτών, το εν λόγω κράτος μέλος αξιολόγησε εάν το σφάλμα μπορούσε να διορθωθεί και εάν ήταν η πρώτη φορά που διαπιστωνόταν σφάλμα σε σχέση με τον ελεγχθέντα δικαιούχο. Κατά συνέπεια, οι περισσότερες περιπτώσεις μη συμμόρφωσης αντιμετωπίστηκαν ως ήσσονος σημασίας και, ως εκ τούτου, δεν εφαρμόστηκε μείωση.

4.32.

Η Επιτροπή δίνει ιδιαίτερη προσοχή στο σύστημα αξιολόγησης και επιβολής κυρώσεων που έχουν θεσπίσει τα κράτη μέλη για την πολλαπλή συμμόρφωση (επιείκεια του συστήματος, επαρκής χρήση και παρακολούθηση μη συμμορφώσεων ήσσονος σημασίας, μη συμμορφώσεις που δεν οδηγούν σε μείωση λόγω εσφαλμένης χρήσης των ορίων ανοχής κ.λπ.). Και η Επιτροπή παρατήρησε αυτές τις αδυναμίες στα κράτη μέλη που αναφέρει το Συνέδριο και ο επακόλουθος κίνδυνος για τα Ταμεία παρακολουθείται μέσω της διαδικασίας εκκαθάρισης της συμμόρφωσης.

Η Επιτροπή παρατήρησε επίσης συγκεκριμένες σοβαρές αδυναμίες σε σχέση με τους ελέγχους πολλαπλής συμμόρφωσης όσον αφορά τις ΚΑΔ για τα ζώα και παρακολουθεί το εν λόγω ζήτημα μέσω της διαδικασίας εκκαθάρισης της συμμόρφωσης.

Σύστημα εκκαθάρισης των λογαριασμών της Επιτροπής και θέσεις της διοίκησης

Διαδικασία εκκαθάρισης των λογαριασμών της Επιτροπής

4.33.

Η διαχείριση του μεγαλύτερου τμήματος των γεωργικών δαπανών επιμερίζεται μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής. Οι ενισχύσεις καταβάλλονται από τα κράτη μέλη και, στη συνέχεια, τους αποδίδονται από την Επιτροπή (σε τριμηνιαία βάση για το ΕΓΤΑΑ και σε μηνιαία για το ΕΓΤΕ). Η τελική αποδοχή των δαπανών πραγματοποιείται μέσω μιας διαδικασίας που εκτυλίσσεται σε δύο στάδια και καλείται διαδικασία εκκαθάρισης των λογαριασμών. Τα δύο στάδια συνίστανται σε μία ετήσια δημοσιονομική απόφαση και σε πολυετείς αποφάσεις συμμόρφωσης, τις οποίες λαμβάνει η Επιτροπή (17).

 

4.34.

Σε προγενέστερες ετήσιες εκθέσεις, καθώς και στην ειδική έκθεση αριθ. 7/2010 σχετικά με τον έλεγχο της διαδικασίας εκκαθάρισης λογαριασμών (18), το Συνέδριο επέκρινε το γεγονός ότι οι δημοσιονομικές διορθώσεις βαρύνουν τα κράτη μέλη και όχι τους τελικούς δικαιούχους και ότι οι προσαρμογές ως προς τη συμμόρφωση συνεπάγονται εκτεταμένη χρήση των κατ’ αποκοπή διορθώσεων, οι οποίες δεν συνδέονται άμεσα με το πραγματικό ποσό των παράτυπων πληρωμών. Το σύστημα εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση παρέμεινε αμετάβλητο το 2011.

4.34.

Αυτό που επικρίνει το Ελεγκτικό Συνέδριο στο σύστημα εκκαθάρισης της συμμόρφωσης αποτελεί εγγενές χαρακτηριστικό του εν λόγω συστήματος. Η εκκαθάριση της συμμόρφωσης έχει σχεδιαστεί ώστε να εξαιρείται από τη χρηματοδότηση της ΕΕ κάθε δαπάνη που δεν έχει πραγματοποιηθεί με συμμόρφωση προς του κανόνες της ΕΕ. Δεν πρόκειται, αντίθετα, για έναν μηχανισμό μέσω του οποίου ανακτώνται παράτυπες πληρωμές σε δικαιούχους, κάτι το οποίο, σύμφωνα με την αρχή της επιμερισμένης διαχείρισης, υπάγεται στην αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών μελών.

Όπου, μέσω της εκκαθάρισης της συμμόρφωσης, εντοπίζονται αχρεωστήτως καταβληθέντα σε δικαιούχους, ζητείται από τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν την παρακολούθησή τους με μέτρα ανάκτησης από τους εν λόγω δικαιούχους. Εντούτοις, ακόμα και στην περίπτωση που δεν απαιτείται η ανάκτηση ποσών από δικαιούχους διότι η δημοσιονομική διόρθωση αφορά μόνο ανεπάρκειες των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου των κρατών μελών και όχι αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά, οι εν λόγω διορθώσεις αποτελούν σημαντικό μέσο για τη βελτίωση των συστημάτων των κρατών μελών και, ως εκ τούτου, για την πρόληψη, τον εντοπισμό και την ανάκτηση παράτυπων πληρωμών σε δικαιούχους.

Η εφαρμογή κατ’ αποκοπή ποσών έγινε αποδεκτή από το Δικαστήριο ως σύμφωνη με τους νομικούς κανόνες που διέπουν τις εργασίες συμμόρφωσης και εγκρίθηκε υπό ορισμένες προϋποθέσεις από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο ψήφισμά του σχετικά με τη χορήγηση απαλλαγής για το 2007 (22).

Τέλος, η Επιτροπή επισήμανε (23) στα κράτη μέλη ότι αν οι οργανισμοί πιστοποίησής τους επανελέγξουν πλήρως ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα συναλλαγών για τις οποίες ο οργανισμός πληρωμής έχει διενεργήσει επιτόπιο έλεγχο, και, βάσει αυτού, επιβεβαιώσουν την αξιοπιστία των στατιστικών ελέγχου ενός κράτους μέλους, τότε η Επιτροπή θα αποδεχτεί ότι το ποσοστό σφαλμάτων που προκύπτει αντιστοιχεί στον μέγιστο δυνατό κίνδυνο, και ότι οι δημοσιονομικές διορθώσεις για το εν λόγω οικονομικό έτος δεν θα υπερβούν αυτό το επίπεδο.

4.35.

Το πρώτο στάδιο της διαδικασίας εκκαθάρισης των λογαριασμών βασίζεται στους ελέγχους που διενεργούν οι ανεξάρτητοι οργανισμοί πιστοποίησης στα κράτη μέλη. Οι εν λόγω οργανισμοί υποβάλλουν στην Επιτροπή έκθεση πιστοποίησης σχετικά με τους λογαριασμούς και το σύστημα εσωτερικού ελέγχου του οργανισμού πληρωμών, καθώς και γνώμη σχετικά με τη δήλωση αξιοπιστίας την οποία εκδίδει ο διευθυντής του οργανισμού πληρωμών.

 

4.36.

Η εξέταση που πραγματοποίησε το Συνέδριο επί δείγματος 32 από τους ελέγχους αυτούς σχετικά με το ΕΓΤΕ και το ΕΓΤΑΑ κατέδειξε ότι οι οργανισμοί πιστοποίησης εν γένει ακολουθούν κατά πόδας το πρότυπο έκθεσης που συνιστά η ΓΔ AGRI. Οι οργανισμοί πιστοποίησης, στο πλαίσιο των ελέγχων τους, πρέπει να εφαρμόζουν τα διεθνή πρότυπα ελέγχου, σύμφωνα με τα οποία χρησιμοποιούνται και άλλες πηγές, όπως προηγούμενοι έλεγχοι (19). Εντούτοις, το Συνέδριο διαπίστωσε ότι οι οργανισμοί πιστοποίησης σπανίως λαμβάνουν υπόψη τις παρατηρήσεις που προέρχονται από προηγούμενους ελέγχους της Επιτροπής ή του Συνεδρίου, για παράδειγμα αναφέροντας εάν ο οργανισμός πληρωμών έλαβε επαρκή διορθωτικά μέτρα κατόπιν των παρατηρήσεων.

4.36.

Στις κατευθυντήριες γραμμές της ΓΔ AGRI υπενθυμίζεται ότι το διεθνές πρότυπο ελέγχου (ΔΠΕ) 315 «Εντοπισμός και εκτίμηση των κινδύνων ουσιώδους σφάλματος μέσω κατανόησης της οντότητας και του περιβάλλοντός της» απαιτεί από τους οργανισμούς πιστοποίησης να αξιολογούν τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των ελέγχων και να εξετάζουν την ικανότητα ενός οργανισμού να εντοπίζει κινδύνους και να εκτιμά τις ενδεχόμενες επιπτώσεις τους στους λογαριασμούς.

Κατά συνέπεια, η Επιτροπή θεωρεί ότι τα πορίσματα των ελεγκτών της ΕΕ, ανεξάρτητα από το εάν προέρχονται από το Ελεγκτικό Συνέδριο ή από τις ελεγκτικές υπηρεσίες της Επιτροπής, ενδέχεται να αποτελούν ιδιαίτερα πολύτιμη πηγή πληροφοριών προκειμένου να κατανοούν και να αξιολογούν οι οργανισμοί πιστοποίησης τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου των οργανισμών πληρωμών. Υπενθυμίζεται στους οργανισμούς πιστοποίησης η σημασία της εξέτασης αυτών των πορισμάτων κατά τη συνάντηση της ομάδας εμπειρογνωμόνων των οργανισμών πιστοποίησης.

4.37.

Το Συνέδριο εξέτασε τις ελεγκτικές εργασίες της ΓΔ AGRI σχετικά με τις εκθέσεις του οργανισμού πιστοποίησης και διαπίστωσε ότι βασίστηκαν σε λεπτομερή ερωτηματολόγια που κάλυπταν τα σημαντικότερα θέματα. Ωστόσο, η ΓΔ AGRI δεν ελέγχει εάν οι εκθέσεις των οργανισμών πιστοποίησης περιλαμβάνουν παρακολούθηση των προγενέστερων παρατηρήσεων, ακόμη και στις περιπτώσεις κατά τις οποίες διατυπώθηκαν στο πλαίσιο της διαδικασίας εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση της Επιτροπής. Επί του παρόντος, οι κατευθυντήριες οδηγίες της Επιτροπής δεν προσδιορίζουν ότι οι οργανισμοί πιστοποίησης πρέπει να περιλαμβάνουν στη στρατηγική και τις εκθέσεις ελέγχου τους πληροφοριακά στοιχεία από άλλες πηγές, όπως οι προηγούμενοι έλεγχοι της Επιτροπής ή του Συνεδρίου. Κατά συνέπεια, οι οργανισμοί πιστοποίησης δεν οφείλουν να εκτιμούν ούτε τον κίνδυνο που συνδέεται με προγενέστερες παρατηρήσεις ούτε τις δημοσιονομικές επιπτώσεις αυτών, ούτε εάν οι οργανισμοί πληρωμών διόρθωσαν τα διαπιστωθέντα προβλήματα.

4.37.

Οι οργανισμοί πιστοποίησης οφείλουν να υποβάλλουν εκθέσεις σχετικά με την παρακολούθηση των δικών τους προηγούμενων διαπιστώσεων για τον οργανισμό πληρωμών, είτε πρόκειται για δημοσιονομικά σφάλματα είτε για συστάσεις με στόχο την αντιμετώπιση των αδυναμιών των συστημάτων. Κατά την εξέταση των εκθέσεων των οργανισμών πιστοποίησης, η Επιτροπή διασφαλίζει συστηματικά ότι οι οργανισμοί πιστοποίησης παρακολουθούν επαρκώς τις διαπιστώσεις τους από προηγούμενα έτη.

Όσον αφορά πορίσματα άλλων ελεγκτών, η Επιτροπή θεωρεί ότι τα πορίσματα αυτά ενδέχεται να αποτελούν χρήσιμη πηγή πληροφοριών που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη από τον οργανισμό πιστοποίησης κατά τον σχεδιασμό της στρατηγικής ελέγχου του (βλέπε την απάντηση στο σημείο 4.36 παραπάνω).

Ωστόσο, δεν περιλαμβάνεται στην εντολή των οργανισμών πιστοποίησης η υποχρέωση να υποβάλλουν συστηματικά λεπτομερείς εκθέσεις σχετικά με την παρακολούθηση των διαπιστώσεων της Επιτροπής, του Ελεγκτικού Συνεδρίου ή οποιουδήποτε άλλου οργανισμού εξωτερικού ελέγχου.

4.38.

Επίσης, το Συνέδριο εξέτασε τις εργασίες του οργανισμού πιστοποίησης για το ΕΓΤΑΑ στο κράτος μέλος (Δανία) στο οποίο είχε εντοπίσει τις σοβαρότερες αδυναμίες όσον αφορά τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου. Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι ο εν λόγω οργανισμός πιστοποίησης:

4.38.

α)

δεν ήταν πλήρως ανεξάρτητος, όπως απαιτεί η νομοθεσία, δεδομένου ότι η εταιρεία που εκτέλεσε τις εργασίες πιστοποίησης εμπλεκόταν επίσης στους ελέγχους επιλεξιμότητας πριν από την πληρωμή στο 35 % των 65 φακέλων που εξετάστηκαν·

β)

στηρίχθηκε σε σημαντικό βαθμό στις εργασίες της μονάδας εσωτερικού ελέγχου του οργανισμού πληρωμών, χωρίς τεκμηρίωση που να καταδεικνύει ότι οι εν λόγω εργασίες είχαν υποβληθεί σε επαρκή έλεγχο·

α) και β)

Στο πλαίσιο της διαδικασίας δημοσιονομικής εκκαθάρισης, η Επιτροπή θα παρακολουθήσει το θέμα με τις δανικές αρχές, κυρίως με σκοπό την ενίσχυση της επιχειρησιακής ανεξαρτησίας του οργανισμού πιστοποίησης.

γ)

δεν είχε ελέγξει επαρκώς τη συμμόρφωση των δαπανών με όλους τους όρους επιλεξιμότητας: σε επτά από τους 11 επιλεγέντες φακέλους, τους οποίους είχε ελέγξει ο οργανισμός πιστοποίησης, το Συνέδριο εντόπισε μη επιλέξιμες δαπάνες που αντιστοιχούσαν στο 8 % του ελεγχθέντος ποσού δαπανών του ΕΓΤΑΑ.

γ)

Οι εργασίες που πρέπει να επιτελούν οι οργανισμοί πιστοποίησης όσον αφορά τη διαδικασία δημοσιονομικής εκκαθάρισης αποσκοπούν κυρίως στον έλεγχο του κατά πόσον οι λογαριασμοί είναι πλήρεις, ακριβείς και αληθείς.

4.39.

Το δεύτερο στάδιο της διαδικασίας εκκαθάρισης των λογαριασμών βασίζεται στους ελέγχους που διενεργεί η Επιτροπή. Το Συνέδριο εξέτασε και τους 27 ελέγχους που διενήργησε η ΓΔ AGRI το 2011 σχετικά με το ΕΓΤΑΑ και διαπίστωσε ότι οι εν λόγω έλεγχοι, κατά γενικό κανόνα, αποτελούσαν επαρκή βάση για τη διαδικασία εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση, με την επιφύλαξη των αδυναμιών που αναφέρονται κατωτέρω. Η Επιτροπή, κατά τους ελέγχους της, διαπίστωσε ανάλογες αδυναμίες με αυτές που εντοπίστηκαν από το Συνέδριο, παραδείγματος χάριν όσον αφορά την έλλειψη επαλήθευσης του εύλογου χαρακτήρα των δαπανών, των κανόνων σύναψης συμβάσεων και της επιλεξιμότητας των δαπανών.

 

4.40.

Οι εργασίες της Επιτροπής στο πλαίσιο του ελέγχου συμμόρφωσης βασίζονται στα συστήματα και δεν στοχεύουν στον έλεγχο της νομιμότητας και κανονικότητας των πράξεων στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί. Τα δείγματα επιλέγονται τυχαία ή κατά την κρίση των αρμοδίων και καλύπτουν δαπάνες που αφορούν διάφορα οικονομικά έτη. Ως εκ τούτου, οι ελεγκτικές εργασίες της Επιτροπής δεν στοχεύουν στον υπολογισμό ετήσιου ποσοστού σφάλματος.

4.40.

Βλέπε την κοινή απάντηση στα σημεία 1.12 και 1.13.

4.41.

Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι η Επιτροπή δεν διέθετε πάντοτε επαρκή τεκμηρίωση των διενεργηθέντων ελέγχων. Παραδείγματος χάριν, δεν χρησιμοποιήθηκαν τυποποιημένα ερωτηματολόγια ελέγχου για τους 11 ελέγχους που διενεργήθηκαν σχετικά με μέτρα που δεν συνδέονται με την έκταση. Επιπλέον, κατά γενικό κανόνα, οι ελεγκτικές εργασίες δεν επανελέγχονταν από ανεξάρτητο φορέα.

4.41.

Η Επιτροπή διαθέτει επαρκή τεκμηρίωση των διενεργηθέντων ελέγχων, παρότι δεν είναι τυποποιημένη σε όλες τις περιπτώσεις. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα μέτρα είναι πολύ ετερογενή και, επιπλέον, εφαρμόζονται από τα κράτη μέλη με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής θα εξετάσουν τη χρήση κατάλληλων τυποποιημένων ερωτηματολογίων ελέγχου σε όλες τις περιπτώσεις.

Όλα τα πορίσματα των ελέγχων και οι επακόλουθες εκθέσεις ελέγχονται και εγκρίνονται από επικεφαλής ομάδων και προϊστάμενους μονάδων προτού οριστικοποιηθούν.

Θέσεις της ΓΔ AGRI — ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων

4.42.

Η ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της ΓΔ AGRI περιλαμβάνει επιφύλαξη όσον αφορά το σύνολο των δαπανών του ΕΓΤΑΑ για το 2011 (11,8 δισεκατομμύρια ευρώ), με συνολικό εναπομένον ποσό σε κίνδυνο ύψους 278 εκατομμυρίων ευρώ (20). Το Συνέδριο φρονεί ότι, κατ’ αρχήν, η επιφύλαξη αυτή επιβεβαιώνει τις ως άνω αναφερθείσες παρατηρήσεις του σχετικά με τους ελέγχους επαλήθευσης και τους ελέγχους συστημάτων.

 

4.43.

Το κύριο επιχείρημα της ΓΔ AGRI όσον αφορά τη διατύπωση επιφύλαξης σχετικά με το ΕΓΤΑΑ είναι το γεγονός ότι το εναπομένον ποσοστό σφάλματος που αναφέρει στην έκθεσή της ανέρχεται σε 2,36 % και υπερβαίνει το όριο σημαντικότητας του 2 %. Το Συνέδριο επεσήμανε ότι η ΓΔ AGRI, στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της (21):

4.43.

δεν αναλύει ούτε εξηγεί τους λόγους για τους οποίους το εναπομένον ποσοστό σφάλματος για το ΕΓΤΑΑ που αναφέρεται «αυξήθηκε σημαντικά σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος»·

Το υψηλότερο ποσοστό σφάλματος για τα μέτρα αγροτικής ανάπτυξης, σε σύγκριση με τα μέτρα στο πλαίσιο του πρώτου πυλώνα της ΚΓΠ που χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείου Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ), οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι η στήριξη για ορισμένα από αυτά τα μέτρα όπως, για παράδειγμα, το γεωργοπεριβαλλοντικό μέτρο υπόκειται σε μεγάλο αριθμό προϋποθέσεων που συχνά είναι πολύ ειδικού χαρακτήρα, κάτι που ενδεχομένως να αυξάνει τον κίνδυνο σφαλμάτων από τους δικαιούχους και να καθιστά δυσκολότερους τους ελέγχους που διενεργούν οι εθνικές αρχές.

Ως αποτέλεσμα της επιφύλαξης σχετικά με τις δαπάνες για την αγροτική ανάπτυξη που διατύπωσε ο γενικός διευθυντής της ΓΔ AGRI στη δήλωση αξιοπιστίας του στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων για το 2011, οι υπηρεσίες της Επιτροπής ξεκίνησαν, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη (Ιούνιος 2012), μια εις βάθος ανάλυση της κατάστασης με σκοπό να εντοπίσουν τις υποκείμενες αιτίες των υψηλότερων ποσοστών σφάλματος και να καθορίσουν συγκεκριμένες διορθωτικές ενέργειες.

αναφέρει ότι κατάρτισε σχέδιο διορθωτικών δράσεων με στόχο την αντιμετώπιση της κατάστασης.

 

4.44.

Επιπλέον, το Συνέδριο επισημαίνει ότι το ποσοστό σφάλματος που αναφέρει η ΓΔ AGRI βασίζεται σε αριθμητικά στοιχεία που διαβίβασαν τα κράτη μέλη για το 2010. Ένας από τους λόγους για τους οποίους το Συνέδριο εντόπισε πολύ υψηλότερο ποσοστό σφάλματος από αυτό που αναφέρει η ΓΔ AGRI είναι ότι, στο πλαίσιο του ελέγχου του, το Συνέδριο διαπίστωσε ότι τα κράτη μέλη δεν εντοπίζουν ούτε αναφέρουν όλες τις μη επιλέξιμες δαπάνες λόγω αδυναμιών στους διοικητικούς και επιτόπιους ελέγχους του οργανισμού πληρωμών, όπως εμφαίνεται στα παραδείγματα 4.2 και 4.5, και αναλύεται στα σημεία 4.24, 4.28, 4.29 και 4.39.

4.44.

Για να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος να έχουν υποτιμηθεί τα ποσοστά σφάλματος που προέκυψαν από αυτές τις στατιστικές ελέγχου λόγω των ανακριβειών στις βάσεις δεδομένων ή λόγω της ανεπαρκούς παρακολούθησης των ανωμαλιών, όπως αναφέρθηκαν από το Ελεγκτικό Συνέδριο, η ΓΔ AGRI εφάρμοσε περιθώριο ασφάλειας 25% κατά τον υπολογισμό του εναπομένοντος κινδύνου για το Ταμείο. Η Επιτροπή θεωρεί ότι αυτό το περιθώριο ασφάλειας είναι σε μεγάλο βαθμό επαρκές για να καλύψει τους κινδύνους στους οποίους αναφέρεται το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι οι στατιστικές ελέγχου των κρατών μελών επαληθεύονται και επικυρώνονται σε μεγάλο βαθμό από τους οργανισμούς πιστοποίησης, όπως συνιστά ως επιλογή το Ελεγκτικό Συνέδριο στην ετήσια έκθεσή του για το έτος 2005, και τα αποτελέσματα αυτής της εργασίας παρουσιάζονται στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της ΓΔ AGRI.

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι ορισμένες παρατηρήσεις του Συνεδρίου αφορούν εθνικούς κανόνες σχετικά με τη σύναψη δημόσιων συμβάσεων και ότι ορισμένα κράτη μέλη ερμηνεύουν τους εν λόγω κανόνες διαφορετικά από το Συνέδριο.

Περιβάλλον και Δράση για το κλίμα, Αλιεία και θαλάσσιες υποθέσεις, Υγεία και προστασία των καταναλωτών

4.45.

Όσον αφορά τους τομείς πολιτικής Περιβάλλον και Δράση για το κλίμα, Αλιεία και θαλάσσιες υποθέσεις, καθώς και Υγεία και προστασία των καταναλωτών, η Επιτροπή ασκεί τη διαχείριση βάσει ειδικών συστημάτων ελέγχου. Το Συνέδριο εξέτασε το σύστημα εσωτερικού ελέγχου της ΓΔ MARE.

 

Σύστημα εσωτερικού ελέγχου της ΓΔ MARE

4.46.

Διενεργήθηκε δειγματοληπτικός έλεγχος 30 πληρωμών βάσει τυχαίας επιλογής, οι οποίες αφορούσαν τους κύριους τομείς του προϋπολογισμού της ΓΔ MARE. Με τον έλεγχο διαπιστώθηκε ότι οι βασικοί έλεγχοι δεν ήταν πάντοτε πλήρως τεκμηριωμένοι, γεγονός που συνεπάγεται τον κίνδυνο να μην έχουν διενεργηθεί καθόλου. Επιπλέον, η ανεπαρκής παρακολούθηση των αλιευμάτων ιχθύων στο πλαίσιο διεθνούς συμφωνίας αλιείας κατέληξε σε απρόβλεπτες δαπάνες για την Επιτροπή, όπως εμφαίνει το παράδειγμα 4.6.

4.46.

Η παρακολούθηση των αλιευμάτων έχει ενισχυθεί και ένας μηχανισμός προειδοποίησης αποτρέπει πλέον την υπέρβαση της ποσόστωσης.

Παράδειγμα 4.6 —   Ανεπαρκής παρακολούθηση των αλιευμάτων ιχθύων

Η συμφωνία αλιευτικής σύμπραξης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μιας τρίτης χώρας, της Ισλαμικής Δημοκρατίας της Μαυριτανίας, για την τετραετία που λήγει στις 31 Ιουλίου 2012 παρέχει τη δυνατότητα στα αλιευτικά σκάφη του στόλου της ΕΕ να αλιεύουν έως και 300 000 τόνους ιχθύων ετησίως (έως τις 31 Ιουλίου), με αντάλλαγμα συνεισφορά εκ μέρους της ΕΕ ύψους 40 ευρώ ανά αλιευόμενο τόνο ιχθύων. Το πρωτόκολλο της εν λόγω συμφωνίας προβλέπει ότι η ΕΕ, εάν επιθυμεί πρόσθετη ποσόστωση, ενημερώνει τις εθνικές αρχές το αργότερο στις 15 Φεβρουαρίου κάθε έτους και καταβάλλει την ίδια τιμή ανά τόνο. Κατά το έτος που έληγε στις 31 Ιουλίου 2010, η παρακολούθηση των αλιευμάτων ιχθύων, εκ μέρους των υπηρεσιών της Επιτροπής, στο πλαίσιο της συμφωνίας αλιευτικής σύμπραξης, ήταν ανεπαρκής και οι εθνικές αρχές δεν ενημερώθηκαν πριν από τις 15 Φεβρουαρίου 2010 ότι εζητείτο πρόσθετη ποσόστωση. Τον Οκτώβριο του 2010 οι εθνικές αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή ότι είχε πραγματοποιηθεί υπέρβαση της ποσόστωσης των 300 000 τόνων για το έτος που έληγε στις 31 Ιουλίου 2010. Η Επιτροπή κατέβαλε 1,9 εκατομμύρια ευρώ στην Ισλαμική Δημοκρατία της Μαυριτανίας για τους 47 346 τόνους που αλιεύθηκαν καθ’ υπέρβαση της ποσόστωσης. Καλύτερη παρακολούθηση των αλιευμάτων ιχθύων θα είχε παράσχει στις υπηρεσίες της Επιτροπής τη δυνατότητα να εξετάσουν το ενδεχόμενο λήψης προληπτικών μέτρων προς αποφυγή της πραγματοποίησης πρόσθετων πληρωμών.

Παράδειγμα 4.6  —    Ανεπαρκής παρακολούθηση των αλιευμάτων ιχθύων

Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι υπήρξαν κάποιες καθυστερήσεις στην παρακολούθηση των πελαγικών αλιευμάτων κατά το έτος εφαρμογής του πρωτοκόλλου 2009/2010 (1η Αυγούστου-31η Ιουλίου) και ότι αυτό είχε ορισμένες συνέπειες όσον αφορά τις πρόσθετες πληρωμές που έπρεπε να καταβληθούν στη Μαυριτανία το 2010.

Αυτό το ζήτημα αντιμετωπίστηκε πλήρως, συγκεκριμένα αφαιρώντας την καθ’ υπέρβαση ποσότητα (και φυσικά την αντίστοιχη πληρωμή) από την πρόσθετη πελαγική ποσόστωση για την περίοδο 2011/2012. Με άλλα λόγια, ό,τι αλιεύθηκε και πληρώθηκε για την περίοδο 2009/2010 αφαιρέθηκε από την περίοδο 2011/2012. Με αυτόν τον τρόπο, τηρήθηκαν τόσο η βιωσιμότητα όσο και η χρηστή δημοσιονομική διαχείριση.

Επιπλέον, για να ενισχυθεί περαιτέρω η παρακολούθηση των αλιευμάτων, βελτιώθηκαν σημαντικά οι γενικές μέθοδοι εργασίας από το 2010 και μετά. Θεσπίστηκε ένας μηχανισμός προειδοποίησης (τα πελαγικά αλιεύματα που προσεγγίζουν τα όρια αλιευμάτων παρακολουθούνται σε εβδομαδιαία βάση) για την αποφυγή υπέρβασης της ποσόστωσης. Το 2011, ύστερα από την εξάντληση της ποσόστωσης, η Επιτροπή έκλεισε την πελαγική αλιεία 16 ημέρες πριν από τη λήξη του έτους εφαρμογής του πρωτοκόλλου, έπειτα από παρακολούθηση των πελαγικών αλιευμάτων σε εβδομαδιαία βάση και, κατά το τελευταίο διάστημα, σε ημερήσια βάση. Η ίδια προληπτική προσέγγιση επικράτησε το 2012 (κλείσιμο της πελαγικής αλιείας ήδη την 23η Απριλίου 2012).

Θέσεις της διοίκησης άλλων ΓΔ — ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων

4.47.

Το Συνέδριο εξέτασε τις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων και τις δηλώσεις των γενικών διευθυντών των ΓΔ ENV, CLIMA, MARE και SANCO της Επιτροπής.

 

4.48.

Η ΓΔ ENV δεν διατύπωσε επιφύλαξη διότι το εναπομένον ποσοστό σφάλματός της ήταν χαμηλότερο του ορίου σημαντικότητας του 2 %. Το Συνέδριο επισημαίνει ότι ο υπολογισμός του εναπομένοντος ποσοστού σφάλματος από τη ΓΔ ENV βασίζεται σε παραδοχές που δεν υποστηρίζονται πλήρως από αντιπροσωπευτικούς δειγματοληπτικούς ελέγχους.

4.48.

Σύμφωνα με την καθοδήγηση που παρέχεται στις πάγιες οδηγίες για τις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων (ΕΕΔ), η ΓΔ Περιβάλλοντος (ENV) συμπλήρωσε τα αποτελέσματα των κατασταλτικών ελέγχων με μια ανάλυση 245 επιτόπιων επισκέψεων παρακολούθησης σχεδίων LIFE που πραγματοποιήθηκαν το 2011. Αυτός ο δοκιμαστικός έλεγχος παρέχει μια ρεαλιστική και εύλογα ορθή βάση για τον υπολογισμό του πιθανού ποσοστού σφάλματος.

4.49.

Η ΓΔ CLIMA διατήρησε την επιφύλαξη που είχε διατυπώσει το 2010 για προληπτικούς λόγους. Η επιφύλαξη αφορούσε σημαντική παραβίαση της ασφάλειας που εντοπίστηκε στα εθνικά μητρώα του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ. Δεν υπήρχαν επιφυλάξεις όσον αφορά τις δαπάνες, των οποίων η πλειονότητα συνδέεται με τη σύναψη συμβάσεων.

4.49.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι διαδικασίες ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων που ισχύουν επί του παρόντος είναι επαρκείς για τον περιορισμό του κινδύνου σφάλματος ή παράτυπων δαπανών.

4.50.

Η μοναδική επιφύλαξη της ΓΔ SANCO αφορούσε την πολιτική στον τομέα των τροφίμων και των ζωοτροφών, δεδομένου ότι το εναπομένον ποσοστό σφάλματος ήταν 4,3 %. Όλες οι πληρωμές του 2011 στον τομέα της δημόσιας υγείας (εξαιρουμένων των συνεισφορών σε ρυθμιστικούς οργανισμούς) συνδέονται με τη σύναψη συμβάσεων. Η ΓΔ SANCO δεν διενήργησε κατασταλτικούς ελέγχους σχετικά με τις δαπάνες αυτές και υπέθεσε ότι, λόγω των προληπτικών ελέγχων της, το ποσοστό σφάλματος για τις δαπάνες που συνδέονται με τη σύναψη συμβάσεων είναι περίπου 0 %.

4.50.

Η ΓΔ Υγείας και Καταναλωτών (SANCO) συνάπτει δημόσιες συμβάσεις για τις οποίες οι τιμές που καθορίζονται στη σύμβαση πρέπει να καταβληθούν όταν τα αγαθά και οι υπηρεσίες παραδίδονται όπως ζητείται. Όταν η ΓΔ SANCO επιτύχει καλή σχέση ποιότητας-τιμής στην προσφορά του ανάδοχου και διασφαλίσει την παράδοση της ζητηθείσας ποσότητας, ελέγχει εάν το τιμολόγιο του ανάδοχου συμφωνεί με τις τιμές που έχουν συμφωνηθεί στη σύμβαση. Επαρκείς διαδικασίες ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων καθώς και οι τεχνικοί και οικονομικοί έλεγχοι πριν από την καταβολή της πληρωμής αρκούν για την παροχή εύλογων διαβεβαιώσεων ότι τα ποσοστά σφάλματος είναι πολύ χαμηλά. Κατά συνέπεια, πρόσθετοι έλεγχοι μετά την τελική πληρωμή (κατασταλτικοί έλεγχοι) είναι απίθανο να εντοπίσουν σημαντικά σφάλματα και, ως εκ τούτου, συνεπάγονται υπερβολική διοικητική επιβάρυνση.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Συμπεράσματα

4.51.

Βάσει των ελεγκτικών εργασιών του, το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι πληρωμές που αφορούν την αγροτική ανάπτυξη, το περιβάλλον, την αλιεία και την υγεία για το οικονομικό έτος που έληξε την 31η Δεκεμβρίου 2011 περιείχαν ουσιώδη σφάλματα.

4.51.

Η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος σύμφωνα με την εκτίμηση του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Παρότι σε ορισμένες περιπτώσεις η Επιτροπή δεν συμφωνεί με την αξιολόγηση του Συνεδρίου, η δική της εκτίμηση για το επίπεδο των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών βάσει των στατιστικών ελέγχου που υπέβαλαν τα κράτη μέλη το 2011 καταδεικνύει επίσης επιδείνωση της κατάστασης, αν και πιο περιορισμένης έκτασης. Κατά συνέπεια, ο γενικός διευθυντής της ΓΔ Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης (AGRI) διατύπωσε επιφύλαξη όσον αφορά τις δαπάνες για την αγροτική ανάπτυξη στη δήλωση αξιοπιστίας του για το 2011.

Αυτή η επιφύλαξη συνοδεύεται από μια σειρά διορθωτικών μέτρων που πρόκειται να καθοριστούν από την Επιτροπή από κοινού με τα κράτη μέλη προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κατάσταση.

Ωστόσο, τα σχετικά υψηλότερα ποσοστά σφάλματος για την αγροτική ανάπτυξη σε σύγκριση με τον πρώτο πυλώνα της ΚΓΠ πρέπει να εξεταστούν επίσης στο πλαίσιο των στόχων της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης, οι οποίοι μπορούν να επιτευχθούν μόνο μέσω της τήρησης των πιο πολύπλοκων κανόνων και όρων επιλεξιμότητας που αναφέρει το Συνέδριο στο σημείο 4.5.

4.52.

Βάσει των ελεγκτικών εργασιών του, το Συνέδριο διαπίστωσε ότι τα εξετασθέντα συστήματα εποπτείας και ελέγχου που αφορούν την αγροτική ανάπτυξη, το περιβάλλον, την αλιεία και την υγεία υπήρξαν μερικώς αποτελεσματικά.

4.52.

Η Επιτροπή σημειώνει ότι τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται είναι ίδια με τα αποτελέσματα του προηγούμενου έτους.

Συστάσεις

4.53.

Το παράρτημα 4.3 παρουσιάζει το αποτέλεσμα της επισκόπησης του Συνεδρίου όσον αφορά την πρόοδο που πραγματοποιήθηκε σχετικά με τις συστάσεις τις οποίες διατύπωσε σε προγενέστερες ετήσιες εκθέσεις (ετήσιες εκθέσεις για τα οικονομικά έτη 2008 και 2009). Σημειωτέον ότι η σύσταση του Συνεδρίου για περαιτέρω απλούστευση των κανόνων και των προϋποθέσεων στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης εξακολουθεί να ισχύει.

4.53.

Οι προτάσεις της Επιτροπής για το νομικό πλαίσιο που θα διέπει τη μελλοντική περίοδο προγραμματισμού [ΚΓΠ με χρονικό ορίζοντα το 2020· COM(2011) 627 final/2] περιλαμβάνουν μια σειρά προτάσεων για απλούστευση. Η Επιτροπή προτείνει επίσης να αυξηθεί περαιτέρω η αρμοδιότητα των αρχών των κρατών μελών όσον αφορά τη διασφάλιση της επαληθευσιμότητας και της ελεγξιμότητας των μέτρων στα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης.

4.54.

Σε συνέχεια της επισκόπησης αυτής, καθώς και των διαπιστώσεων και συμπερασμάτων του για το 2011, το Συνέδριο διατυπώνει τις εξής συστάσεις στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης για την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού:

4.54.

Βλέπε την κοινή απάντηση στα σημεία 1.12 και 1.13.

Σύσταση 1: τα κράτη μέλη πρέπει να διενεργούν αυστηρότερους διοικητικούς και επιτόπιους ελέγχους, προκειμένου να περιορίζεται ο κίνδυνος δήλωσης μη επιλέξιμων δαπανών στην ΕΕ.

Η Επιτροπή συμφωνεί με το Ελεγκτικό Συνέδριο και συνιστά συστηματικά στα κράτη μέλη να διορθώνουν τυχόν αδυναμίες αυτού του είδους στο πλαίσιο των διαδικασιών εκκαθάρισης της συμμόρφωσης που εφαρμόζει.

Σύσταση 2: η Επιτροπή και τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίσουν καλύτερη εφαρμογή των ισχυόντων κανόνων σχετικά με:

τους κανόνες περί σύναψης δημόσιων συμβάσεων και ΦΠΑ, όταν δικαιούχοι της ενίσχυσης είναι δημόσιοι φορείς·

τις δεσμεύσεις στον γεωργοπεριβαλλοντικό τομέα και τους κανόνες επιλεξιμότητας όσον αφορά τον εκσυγχρονισμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.

Η εφαρμογή των ισχυόντων κανόνων βρίσκεται στον πυρήνα του συστήματος εκκαθάρισης των λογαριασμών. Η Επιτροπή επιβάλλει δημοσιονομικές διορθώσεις στα κράτη μέλη όταν εντοπίζονται κίνδυνοι για το Ταμείο και απευθύνει συστάσεις για βελτιώσεις στις εθνικές αρχές. Αυτό θα συνεχιστεί δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στα ζητήματα που υπογράμμισε το Ελεγκτικό Συνέδριο, καθώς τα ίδια προβλήματα διαπιστώθηκαν και από την Επιτροπή κατά τη διάρκεια των δικών της ελέγχων.

Σύσταση 3: η Επιτροπή πρέπει να αναλύσει τους λόγους εμφάνισης σημαντικού ποσοστού σφάλματος.

Ο γενικός διευθυντής της ΓΔ AGRI εξέφρασε επιφύλαξη σχετικά με την αγροτική ανάπτυξη στην ετήσια δήλωση αξιοπιστίας για το έτος 2011 λόγω του ότι το εναπομένον ποσοστό σφάλματος που κοινοποιήθηκε από τα κράτη μέλη υπερβαίνει το όριο σημαντικότητας όταν λαμβάνεται υπόψη περιθώριο ασφάλειας 25 %. Η επιφύλαξη συνοδεύεται από διορθωτικές ενέργειες που στοχεύουν στον προσδιορισμό, σε συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, των βαθύτερων αιτιών των υψηλότερων ποσοστών σφάλματος μαζί με συγκεκριμένες δράσεις που πρέπει να αναληφθούν κατά την τρέχουσα και τη μελλοντική περίοδο προγραμματισμού.

Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να υπενθυμιστεί ότι, σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 65/2011 της Επιτροπής, τα κράτη μέλη υποχρεούνται να προσδιορίζουν τις αιτίες των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν κατά τη διάρκεια των ελέγχων και να εφαρμόζουν διορθωτικά και προληπτικά μέτρα.

Σύσταση 4: η Επιτροπή πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις διαπιστώσεις του Συνεδρίου κατά την κατάρτιση της στρατηγικής ελέγχου της ΓΔ AGRI για τους ελέγχους στο πλαίσιο της διαδικασίας εκκαθάρισης των λογαριασμών.

Η Επιτροπή λαμβάνει δεόντως υπόψη τις διαπιστώσεις του Συνεδρίου και τις θεωρεί ένα από τα στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την κεντρική ανάλυση κινδύνου που διενεργεί για τον καθορισμό του ελεγκτικού προγράμματός της.

Σύσταση 5: η Επιτροπή πρέπει να προσθέσει στις κατευθυντήριες οδηγίες προς τους οργανισμούς πιστοποίησης την απαίτηση να περιλαμβάνουν στη στρατηγική και τις εκθέσεις ελέγχου τους τις διαπιστώσεις προγενέστερων ελέγχων της Επιτροπής και του Συνεδρίου.

Παρότι δεν περιλαμβάνεται στην εντολή των οργανισμών πιστοποίησης η υποβολή λεπτομερών εκθέσεων σχετικά με την παρακολούθηση των διαπιστώσεων της Επιτροπής, του Ελεγκτικού Συνεδρίου ή οποιουδήποτε άλλου οργανισμού εξωτερικού ελέγχου, οι διαπιστώσεις της Επιτροπής και του Συνεδρίου από προγενέστερους ελέγχους είναι χρήσιμες στους οργανισμούς πιστοποίησης κατά το στάδιο του σχεδιασμού όταν καθορίζουν τη στρατηγική ελέγχου τους.

Η Επιτροπή υπενθύμισε στους οργανισμούς πιστοποίησης να λάβουν υπόψη τους τα πορίσματα αυτά κατά την επόμενη συνάντηση της ομάδας εμπειρογνωμόνων των οργανισμών πιστοποίησης.

Σύσταση 6: όσον αφορά την πολλαπλή συμμόρφωση, τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίσουν την τήρηση των απαιτήσεων σχετικά με την ταυτοποίηση και καταγραφή των ζώων, καθώς και να βελτιώσουν την κατανομή των ελέγχων καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους κατά τρόπο ώστε να ελέγχονται ορθά όλες οι σχετικές απαιτήσεις.

Η Επιτροπή, στο πλαίσιο των ελέγχων πολλαπλής συμμόρφωσης, επαληθεύει συστηματικά ότι τα κράτη μέλη διασφαλίζουν την τήρηση των απαιτήσεων που αφορούν την ταυτοποίηση και την καταγραφή των ζώων, καθώς και τον χρόνο διεξαγωγής των επιτόπιων ελέγχων.

4.55.

Όσον αφορά τους τομείς πολιτικής Περιβάλλον, Αλιεία και θαλάσσιες υποθέσεις και Υγεία και προστασία των καταναλωτών, το Συνέδριο διατυπώνει την εξής σύσταση:

4.55.

Σύσταση 7: η Επιτροπή πρέπει να βελτιώσει την παρακολούθηση των αλιευμάτων ιχθύων στο πλαίσιο των συμφωνιών αλιευτικής σύμπραξης με τρίτες χώρες.

Για να ενισχυθεί περαιτέρω η παρακολούθηση των αλιευμάτων, βελτιώθηκαν σημαντικά οι γενικές μέθοδοι εργασίας από το 2010 και μετά. Θεσπίστηκε ένας μηχανισμός προειδοποίησης (τα πελαγικά αλιεύματα που προσεγγίζουν τα όρια αλιευμάτων παρακολουθούνται σε εβδομαδιαία βάση) για την αποφυγή υπέρβασης της ποσόστωσης.


(1)  Το ποσό αυτό περιλαμβάνει τις δαπάνες για την ολοκλήρωση προγενέστερων (2000-2006) προγραμμάτων (500 εκατομμύρια ευρώ) και για τα προενταξιακά μέτρα στον τομέα της γεωργίας και της αγροτικής ανάπτυξης (102 εκατομμύρια ευρώ).

(2)  Σύμφωνα με το άρθρο 50α του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1698/2005 του Συμβουλίου (ΕΕ L 277 της 21.10.2005, σ. 1).

(3)  Βλέπε σημείο 3.18 της ετήσιας έκθεσης του Συνεδρίου για το οικονομικό έτος 2010.

(4)  Πέντε έτη μετά την έναρξη της περιόδου προγραμματισμού 2007-2013, τα ποσοστά εκτέλεσης (ήτοι πληρωμές/σχέδιο χρηματοδότησης) εξακολουθούσαν να είναι πολύ χαμηλά για τη Βουλγαρία (29,1 %), τη Ρουμανία (34,3 %) και την Ιταλία (36,2 %) (βάσει στοιχείων της ΓΔ AGRI στις 31.12.2011).

(5)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 614/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 149 της 9.6.2007, σ. 1).

(6)  Το χρηματοδοτικό μέσο προσανατολισμού της αλιείας (ΧΜΠΑ) αντικαταστάθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας για την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού (2007-2013) — κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1198/2006 του Συμβουλίου (ΕΕ L 223 της 15.8.2006, σ. 1).

(7)  Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων, Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων, Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων.

(8)  Όλες τις απαιτήσεις των ΚΑΔ 6-8 (σχετικά με την ταυτοποίηση και καταγραφή των ζώων) και την προφανή μη συμμόρφωση με τις ΚΑΔ 4 (οδηγία για τη νιτρορρύπανση) και 18 (καλή διαβίωση των ζώων).

(9)  Άρθρα 16, 17 και 30 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 65/2011 της Επιτροπής, της 27ης Ιανουαρίου 2011, για τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1698/2005 του Συμβουλίου όσον αφορά την εφαρμογή διαδικασιών ελέγχου καθώς και την πολλαπλή συμμόρφωση σε σχέση με μέτρα στήριξης της αγροτικής ανάπτυξης (ΕΕ L 25 της 28.1.2011, σ. 8).

(10)  Εκτός των περιπτώσεων κατά τις οποίες τα κράτη μέλη είχαν ήδη διαπιστώσει την παρατυπία χωρίς να εφαρμόσουν τους οφειλόμενους αποκλεισμούς/μειώσεις.

(11)  Το Συνέδριο υπολογίζει το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος βάσει αντιπροσωπευτικού στατιστικού δείγματος. Το αναφερόμενο ποσοστό αποτελεί τη βέλτιστη δυνατή εκτίμηση (γνωστή ως «πιθανότερο ποσοστό σφάλματος»). Το Συνέδριο εκτιμά, με επίπεδο εμπιστοσύνης 95 %, ότι το ποσοστό σφάλματος που περιέχει ο σχετικός πληθυσμός κυμαίνεται μεταξύ ΚΟΣ 4,5 % και ΑΟΣ 10,9 % (κατώτατο και ανώτατο όριο σφάλματος αντίστοιχα).

(12)  17 από τις 26 περιπτώσεις επηρέασαν και την ελεγχθείσα πληρωμή, ενώ οι λοιπές 9 περιπτώσεις θα επηρεάσουν μόνο τις μελλοντικές πληρωμές.

(13)  Όσον αφορά τα μέτρα αγροτικής ανάπτυξης στο πλαίσιο της περιόδου προγραμματισμού 2007-2013, οι λεπτομερείς απαιτήσεις ορίζονται από τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 65/2011.

(14)  Αναφέρεται στο άρθρο 24 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 65/2011.

(15)  Άρθρα 12 και 25 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 65/2011.

(16)  ΚΑΔ 1 [οδηγία 79/409/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 2ας Απριλίου 1979, περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών (ΕΕ L 103 της 25.4.1979, σ. 1)], ΚΑΔ 4 [οδηγία 91/676/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 1991, για την προστασία των υδάτων από τη νιτρορρύπανση γεωργικής προέλευσης (ΕΕ L 375 της 31.12.1991, σ. 1)] και ΚΑΔ 5 [οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σ. 7)].

(17)  Τόσο οι λογαριασμοί όσο και οι πληρωμές των οργανισμών πληρωμών εξετάζονται από ανεξάρτητους φορείς (τους οργανισμούς πιστοποίησης), οι οποίοι συντάσσουν έκθεση προς την Επιτροπή τον Φεβρουάριο του επόμενου έτους. Έως τις 30 Απριλίου του εν λόγω έτους, η Επιτροπή πρέπει να αποφασίσει εάν θα αποδεχθεί τους λογαριασμούς (απόφαση δημοσιονομικής εκκαθάρισης) ή θα ζητήσει την πραγματοποίηση επιπλέον εργασιών ή την παροχή πρόσθετων πληροφοριών. Επίσης, η Επιτροπή διενεργεί ελέγχους με στόχο να επαληθεύσει ότι τα κράτη μέλη εφάρμοσαν τους κανόνες της ΕΕ σχετικά με τον έλεγχο της νομιμότητας και κανονικότητας των δαπανών (έλεγχοι συμμόρφωσης). Βάσει των ελέγχων αυτών, η Επιτροπή έχει τη δυνατότητα να επιβάλει διόρθωση στα κράτη μέλη, τα οποία έχουν το δικαίωμα να προσφύγουν σε διαδικασία συμβιβασμού. Όταν ολοκληρωθεί η εν λόγω διαδικασία, η Επιτροπή είναι σε θέση να περιλάβει δημοσιονομική διόρθωση σε απόφαση ως προς τη συμμόρφωση.

(18)  http://eca.europa.eu

(19)  Το διεθνές πρότυπο ελέγχου (International Standard on Auditing, ISA) αριθ. 200 (Γενικοί στόχοι του ανεξάρτητου ελεγκτή και διενέργεια ελέγχου σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα ελέγχου) αναφέρει στην παράγραφο A28: «τα αποδεικτικά στοιχεία ελέγχου είναι αναγκαία για την υποστήριξη της γνώμης και της έκθεσης του ελεγκτή. Είναι σωρευτικής φύσης και κατά κύριο λόγο συγκεντρώνονται μέσω των ελεγκτικών διαδικασιών που εκτελούνται κατά τη διάρκεια του ελέγχου. Ωστόσο, μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν πληροφορίες που αποκτώνται από άλλες πηγές, όπως προηγούμενους ελέγχους […]».

(20)  Η επιφύλαξη δεν καλύπτει τις δαπάνες για την ολοκλήρωση προγενέστερων (2000-2006) προγραμμάτων (500 εκατομμύρια ευρώ) ούτε τις δαπάνες για τα προενταξιακά μέτρα στον τομέα της γεωργίας και της αγροτικής ανάπτυξης (102 εκατομμύρια ευρώ).

(21)  Σελίδες 58, 59 και 79 έως 81 της ετήσιας έκθεσης δραστηριοτήτων της ΓΔ AGRI.

(22)  Βλέπε το σημείο 83 του ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη χορήγηση απαλλαγής για το 2007.

(23)  Έγγραφο D/413722/2009.

(24)  O έλεγχος των διοικητικών δαπανών παρουσιάζεται στο κεφάλαιο 9.

Πηγή: ετήσιοι λογαριασμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2011.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4.1

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΡΑΞΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ «ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΑΛΙΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ»

 

2011

2010

2009

2008

Αγροτική ανάπτυξη

Περιβάλλον, αλιεία και υγεία

Σύνολο

ΜΕΓΕΘΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

Σύνολο πράξεων εκ των οποίων:

160

18

178

92

93

53

προπληρωμές

0

0

0

0

0

0

ενδιάμεσες/τελικές πληρωμές

160

18

178

92

93

53

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ  (1)

Ποσοστό (αριθμός) πράξεων οι οποίες βάσει του δειγματοληπτικού ελέγχου διαπιστώθηκε ότι:

δεν περιέχουν σφάλματα

42 %

(67)

56 %

(10)

43 %

(77)

48 %

67 %

55 %

περιέχουν ένα ή περισσότερα σφάλματα

58 %

(93)

44 %

(8)

57 %

(101)

52 %

33 %

45 %

Ανάλυση των πράξεων που περιέχουν σφάλματα

Ανάλυση ανά είδος σφάλματος

Μη προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα

34 %

(32)

75 %

(6)

38 %

(38)

48 %

42 %

38 %

Προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα:

66 %

(61)

25 %

(2)

62 %

(63)

52 %

58 %

62 %

επιλεξιμότητα

69 %

(42)

50 %

(1)

68 %

(43)

56 %

22 %

40 %

πραγματική υπόσταση

0 %

(0)

50 %

(1)

2 %

(1)

0 %

6 %

7 %

ακρίβεια

31 %

(19)

0 %

(0)

30 %

(19)

44 %

72 %

53 %

ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟΣ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΙΜΩΝ ΠΟΣΟΤΙΚΩΣ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ

Πιθανότερο ποσοστό σφάλματος

7,7 %

 

 

 

Ανώτατο όριο σφάλματος (ΑΟΣ)

10,9 %

 

 

 

Κατώτατο όριο σφάλματος (ΚΟΣ)

4,5 %

 

 

 


(1)  Προς διευκόλυνση της κατανόησης τομέων με διαφορετικά χαρακτηριστικά κινδύνου εντός της αυτής ομάδας πολιτικής, το δείγμα διαιρέθηκε σε επιμέρους τμήματα.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4.2

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Αξιολόγηση των επιλεγέντων συστημάτων εποπτείας και ελέγχου

Κράτος μέλος

(οργανισμός πληρωμών)

Διοικητικές διαδικασίες και διαδικασίες ελέγχου

Μεθοδολογία των επιτόπιων επιθεωρήσεων, επιλογή, εκτέλεση, έλεγχος ποιότητας και γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων

Εφαρμογή και έλεγχος της πολλαπλής συμμόρφωσης

Συνολική αξιολόγηση

Δανία

Μη αποτελεσματικό

1, 2, 3, 4, 5

Μερικώς αποτελεσματικό

Α, Β, Γ

Μερικώς αποτελεσματικό

2, Α, Δ, α

Μη αποτελεσματικά

Ισπανία (Γαλικία)

Μερικώς αποτελεσματικό

2, 3

Μερικώς αποτελεσματικό

Α, Γ, Δ

Μερικώς αποτελεσματικό

2, Γ, Δ, α

Μερικώς αποτελεσματικά

Ιταλία (Λομβαρδία)

Μερικώς αποτελεσματικό

1, 2, 3, 4

Μερικώς αποτελεσματικό

Α, Γ, Δ

Μη αποτελεσματικό

4, Α, Β, Γ, Δ, α, β

Μερικώς αποτελεσματικά

Ουγγαρία

Μερικώς αποτελεσματικό

1, 3

Μερικώς αποτελεσματικό

Β, Γ, Δ

Μη αποτελεσματικό

2, 4, Β, Δ, α, β

Μερικώς αποτελεσματικά

Αυστρία

Μερικώς αποτελεσματικό

1, 2

Αποτελεσματικό

Α

Αποτελεσματικό

α

Αποτελεσματικά

Φινλανδία

Μερικώς αποτελεσματικό

1, 2, 4

Μερικώς αποτελεσματικό

2, Γ, Δ

Μερικώς αποτελεσματικό

2, 4, Α, Δ, α

Μερικώς αποτελεσματικά

1

Αναποτελεσματικοί έλεγχοι σχετικά με τους όρους επιλεξιμότητας και τις δεσμεύσεις (π.χ. συμπερίληψη μη επιλέξιμου ΦΠΑ, διπλή χρηματοδότηση).

2

Ανεπάρκειες όσον αφορά τη διοικητική οργάνωση και τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου που σχετίζονται με τους ελέγχους.

3

Απουσία κατάλληλου συστήματος εκτίμησης του εύλογου χαρακτήρα των δαπανών που προτείνονται στην αίτηση ενίσχυσης.

4

Λανθασμένοι υπολογισμοί και πληρωμές (π.χ. μη εφαρμογή μείωσης).

5

Συστηματικές αδυναμίες όσον αφορά τα μέτρα του τίτλου II (ήτοι αυτά που δεν συνδέονται με την έκταση), με αποτέλεσμα την αποδοχή μη επιλέξιμων δαπανών.

Α

Ανεπαρκείς λεπτομέρειες σχετικά με την έκταση των διενεργηθέντων ελέγχων.

Β

Ασυνέπειες όσον αφορά τον αριθμό των διενεργηθέντων ελέγχων.

Γ

Ελλιπής ποιότητα των ελέγχων: δεν εντοπίστηκαν περιπτώσεις μη συμμόρφωσης και/ή δεν καλύφθηκαν όλες οι δεσμεύσεις και οι υποχρεώσεις.

Δ

Ανεπάρκειες στον σχεδιασμό και τον χρόνο διενέργειας των ελέγχων (π.χ. διενέργεια ελέγχων μετά το γεωργικό έτος).

α

Ελλιπές σύνολο απαιτήσεων (π.χ. ανεπαρκή εθνικά πρότυπα GAEC, απουσία απαιτήσεων για ορισμένες ΚΑΔ).

β

Λανθασμένη εφαρμογή της οδηγίας για τη νιτρορρύπανση σε εθνικό επίπεδο.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4.3

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΩΝ ΣΥΣΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ «ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΑΛΙΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ»

Έτος

Σύσταση του Συνεδρίου

Ανάλυση του Συνεδρίου σχετικά με την πραγματοποιηθείσα πρόοδο

Απάντηση της Επιτροπής

2009

Το Συνέδριο συνέστησε να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα, από κοινού με τις ενδιαφερόμενες εθνικές αρχές, προκειμένου να αποφεύγεται η καταβολή ενισχύσεων για μη επιλέξιμες δαπάνες έργων στον τομέα της αλιείας (ΓΔ MARΕ· σημείο 3.76 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2009).

Οι έλεγχοι των επιλέξιμων δαπανών στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αλιείας ενισχύθηκαν, σε σύγκριση με τους ελέγχους που διενεργούνταν στο πλαίσιο του προγενέστερου χρηματοδοτικού μέσου προσανατολισμού της αλιείας.

 

Το Συνέδριο συνέστησε να πραγματοποιηθεί σαφής διαχωρισμός των καθηκόντων μεταξύ των υπηρεσιών της Επιτροπής, καθώς και να αναπτυχθούν κατάλληλες επίσημες διαδικασίες ελέγχου για τους εσωτερικούς ελέγχους που διενεργούνται σχετικά με τις πληρωμές προς τα κράτη μέλη στο πλαίσιο των προγραμμάτων εξάλειψης και παρακολούθησης των ζωονόσων (ΓΔ SANCΟ· σημείο 3.76 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2009).

Οι υπηρεσίες της Επιτροπής αποσαφήνισαν τον διαχωρισμό των καθηκόντων και έλαβαν ορισμένα μέτρα περιορισμού των κινδύνων, όπως η απλούστευση της νομικής βάσης για τα προγράμματα του 2012.

 

2009 και 2008

Το Συνέδριο επανέλαβε ότι απαιτείται να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης, προκειμένου να απλουστευθούν περισσότερο οι κανόνες και οι προϋποθέσεις [σημείο 3.74 (1)].

Η Επιτροπή αναδιατύπωσε τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1975/2006 και τον αντικατέστησε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 65/2011, ο οποίος εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2011.

Ο νέος κανονισμός διευκρινίζει μέχρις ενός σημείου τις διατάξεις σχετικά με τις διαδικασίες ελέγχου, την πολλαπλή συμμόρφωση, καθώς και τις μειώσεις, τους αποκλεισμούς και τις ανακτήσεις.

Η Επιτροπή φρονεί ότι η εν λόγω πρωτοβουλία συνεχίστηκε στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της ΚΓΠ μετά το 2013, με την οποία θεσπίστηκε σειρά απλουστεύσεων όσον αφορά την αγροτική ανάπτυξη.

Το Συνέδριο, στη γνώμη του αριθ. 1/2012 σχετικά με τις νομοθετικές προτάσεις της Επιτροπής όσον αφορά τη μεταρρύθμιση της κοινής γεωργικής πολιτικής από το 2014 και εξής, αναγνώρισε τις προσπάθειες που κατέβαλε η Επιτροπή προς απλούστευση των διατάξεων της ΚΓΠ, αλλά θεώρησε ότι το νομοθετικό πλαίσιο της πολιτικής παρέμενε υπερβολικά πολύπλοκο.

 

2008

Το Συνέδριο συνέστησε να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα προκειμένου να επιλυθούν τα προβλήματα τα οποία εντοπίστηκαν στους τομείς πολιτικής που αφορούν το περιβάλλον, την αλιεία, καθώς και την υγεία και προστασία των καταναλωτών (ΓΔ ENV, MARE και SANCΟ· σημείο 5.67 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2008).

Η Επιτροπή ανέλαβε αρκετές πρωτοβουλίες προκειμένου να επιλυθούν τα προβλήματα που εντοπίστηκαν από το Συνέδριο (βλέπε την ανάλυση σχετικά με το 2009).

 


(1)  Παρόμοιες συστάσεις διατυπώνονταν στο σημείο 5.66 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2008.


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5

Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή

Ειδικά χαρακτηριστικά της ομάδας πολιτικής

Στόχοι της πολιτικής

Μέσα της πολιτικής

Κίνδυνοι για την κανονικότητα

Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου

Κανονικότητα των πράξεων

Αποτελεσματικότητα των συστημάτων

Ελεγκτικές αρχές

Εξέταση επτά ελεγκτικών αρχών από το Συνέδριο

Αξιολόγηση της εποπτείας που ασκεί η Επιτροπή επί των ελεγκτικών αρχών

Αξιολόγηση του κλεισίματος του προγράμματος για την περίοδο προγραμματισμού 2000-2006

Αξιοπιστία των θέσεων της Επιτροπής

ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής

ΓΔ Κινητικότητας και Μεταφορών και ΓΔ Ενέργειας

Συμπεράσματα και συστάσεις

Συμπεράσματα

Συστάσεις

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

5.1.

Στο παρόν κεφάλαιο παρουσιάζεται η ειδική εκτίμηση του Συνεδρίου σχετικά με την ομάδα πολιτικής Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές, στην οποία περιλαμβάνονται οι εξής τομείς πολιτικής: 06 — Κινητικότητα και μεταφορές, 13 — Περιφερειακή πολιτική και 32 — Ενέργεια. Στον πίνακα 5.1 παρουσιάζονται βασικά πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τις καλυφθείσες δραστηριότητες και τις δαπάνες κατά το 2011.

 

Πίνακας 5.1 —   Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές — Βασικά πληροφοριακά στοιχεία για το 2011

(σε εκατομμύρια ευρώ)

Τίτλος του προϋπολογισμού

Τομέας πολιτικής

Περιγραφή

Πραγματοποιηθείσες πληρωμές

Μορφή διαχείρισης

06

Κινητικότητα και μεταφορές

Διοικητικές δαπάνες

71

Άμεση κεντρική

Χερσαίες, αεροπορικές και θαλάσσιες μεταφορές

150

Άμεση και έμμεση κεντρική

Διευρωπαϊκά δίκτυα (ΔΕΔ)

833

Άμεση και έμμεση κεντρική

Έρευνα με αντικείμενο τις μεταφορές

59

Άμεση κεντρική

 

1 113

 

13

Περιφερειακή Πολιτική

Διοικητικές δαπάνες

84

Άμεση κεντρική

Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και άλλες περιφερειακές παρεμβάσεις

25 841

Επιμερισμένη

Ταμείο Συνοχής (ΤΣ)

6 450

Επιμερισμένη

Προενταξιακές παρεμβάσεις σχετικές με τις διαρθρωτικές πολιτικές

351

Αποκεντρωμένη

Ταμείο Αλληλεγγύης

269

Έμμεση κεντρική

 

32 995

 

32

Ενέργεια

Διοικητικές δαπάνες

74

Άμεση κεντρική

Διευρωπαϊκά δίκτυα (ΔΕΔ)

18

Άμεση κεντρική

Συμβατικές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

591

Άμεση κεντρική/έμμεση κεντρική/από κοινού

Πυρηνική ενέργεια

121

Άμεση κεντρική/έμμεση κεντρική/από κοινού

Έρευνα με αντικείμενο την ενέργεια

159

Άμεση κεντρική

 

963

 

Σύνολο διοικητικών δαπανών (35)

229

 

Σύνολο επιχειρησιακών δαπανών

34 842

 

εκ των οποίων:

προκαταβολές

1 469

 

ενδιάμεσες/τελικές πληρωμές

33 373

 

Σύνολο πληρωμών για το οικονομικό έτος

35 071

 

Σύνολο αναλήψεων υποχρεώσεων για το οικονομικό έτος

42 964

 

Πηγή: ετήσιοι λογαριασμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2011.

5.2.

Η περιφερειακή πολιτική χρηματοδοτείται κυρίως από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ). Τα ταμεία αυτά διέπονται από τους ίδιους κανόνες (εκτός από τις εξαιρέσεις που ορίζουν οι ειδικοί κανονισμοί κάθε ταμείου) και συχνά η διαχείρισή τους ασκείται από τις ίδιες αρχές που διαχειρίζονται το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ). Το ΕΚΤ, το οποίο αποτελεί αντικείμενο του κεφαλαίου 6, αναφέρεται στο παρόν κεφάλαιο όταν αναλύονται θέματα κοινά για όλα τα ταμεία.

 

5.3.

Το 94 % των δαπανών στο πλαίσιο αυτής της ομάδας πολιτικής αφορά την περιφερειακή πολιτική, ενώ το υπόλοιπο 6 % αφορά τους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών.

 

Ειδικά χαρακτηριστικά της ομάδας πολιτικής

Στόχοι της πολιτικής

Περιφερειακή πολιτική

5.4.

Στόχος της περιφερειακής πολιτικής είναι η ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω της μείωσης των ανισοτήτων σε επίπεδο ανάπτυξης μεταξύ των διαφόρων περιφερειών.

 

Ενέργεια και μεταφορές

5.5.

Στόχος των πολιτικών ενέργειας και μεταφορών είναι η παροχή στους πολίτες και τις επιχειρήσεις της ΕΕ ασφαλών, βιώσιμων και ανταγωνιστικών συστημάτων και υπηρεσιών ενέργειας και μεταφορών, καθώς και η ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων που συμβάλλουν στη διαμόρφωση και την υλοποίηση των εν λόγω πολιτικών.

 

Μέσα της πολιτικής

Περιφερειακή πολιτική

5.6.

Το ΕΤΠΑ και το ΤΣ είναι τα βασικά μέσα υλοποίησης της περιφερειακής πολιτικής (1). Το ΕΤΠΑ χρηματοδοτεί έργα υποδομής, τη δημιουργία ή τη διατήρηση θέσεων εργασίας, περιφερειακές πρωτοβουλίες οικονομικής ανάπτυξης, καθώς και δραστηριότητες στήριξης μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) (2). Στα κράτη μέλη των οποίων το κατά κεφαλήν ακαθάριστο εθνικό εισόδημα είναι χαμηλότερο του 90 % του μέσου όρου της ΕΕ, το ΤΣ χρηματοδοτεί επενδύσεις σε έργα υποδομής στους τομείς του περιβάλλοντος και των μεταφορών.

 

5.7.

Το ΕΤΠΑ (με πληρωμές ύψους 26 δισεκατομμυρίων ευρώ) και το ΤΣ (με πληρωμές ύψους 6 δισεκατομμυρίων ευρώ) αντιστοιχούσαν στο 98 % των δαπανών στο πλαίσιο του τίτλου 13 του προϋπολογισμού για το 2011 (3).

 

Διαχείριση και έλεγχος των δαπανών στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ, του ΤΣ και του ΕΚΤ

5.8.

Το ΕΤΠΑ, το ΤΣ και το ΕΚΤ (4) διέπονται από κοινούς κανόνες και τελούν υπό διαχείριση επιμεριζόμενη μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών. Οι ειδικοί κανονισμοί κάθε ταμείου περιλαμβάνουν επιπρόσθετες διατάξεις. Τα κονδύλια αυτά δαπανώνται σε πολυετή προγράμματα.

 

5.9.

Σε κάθε περίοδο προγραμματισμού, βάσει προτάσεων που υποβάλλουν τα κράτη μέλη, η Επιτροπή εγκρίνει τα επιχειρησιακά προγράμματα (ΕΠ), τα οποία συνοδεύονται από ενδεικτικά σχέδια χρηματοδότησης που προβλέπουν τη συνεισφορά της ΕΕ και τις εθνικές συνεισφορές (5). Τα έργα στο πλαίσιο των ΕΠ υλοποιούνται από ιδιώτες, ενώσεις, επιχειρήσεις του ιδιωτικού ή του δημόσιου τομέα ή από τοπικούς, περιφερειακούς ή εθνικούς δημόσιους φορείς.

 

5.10.

Στα κράτη μέλη, η ευθύνη της καθημερινής διαχείρισης ανατίθεται σε διαχειριστικές αρχές και ενδιάμεσους φορείς που ορίζουν τα κράτη μέλη (6). Αυτή περιλαμβάνει την επιλογή των επιμέρους έργων, τη διενέργεια ελέγχων για την πρόληψη, τον εντοπισμό και τη διόρθωση σφαλμάτων που περιέχονται στις δηλούμενες δαπάνες, καθώς και την επαλήθευση της υλοποίησης των έργων («πρωτοβάθμιοι έλεγχοι»). Οι αρχές πιστοποίησης επαληθεύουν ότι οι «πρωτοβάθμιοι έλεγχοι» πραγματοποιούνται κατά αποτελεσματικό τρόπο και, όταν χρειάζεται, διενεργούν πρόσθετους ελέγχους πριν από την υποβολή των δηλώσεων δαπανών στην Επιτροπή.

 

5.11.

Οι ελεγκτικές αρχές στα κράτη μέλη διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο να διασφαλίζεται ότι η απόδοση των δαπανών στο πλαίσιο των ΕΤΠΑ, ΕΚΤ και ΤΣ είναι κανονική. Οι εν λόγω αρχές είναι υπεύθυνες για τη διενέργεια ελέγχων συστημάτων και πράξεων (ήτοι έργων ή ομάδων έργων), προκειμένου να παρέχουν εύλογη διασφάλιση σχετικά με την αποτελεσματική λειτουργία των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου των προγραμμάτων, καθώς και σχετικά με την κανονικότητα των δαπανών που πιστοποιούνται για κάθε ΕΠ. Για τους ελέγχους αυτούς λογοδοτούν στην Επιτροπή μέσω των ετήσιων εκθέσεων ελέγχου και των ετήσιων γνωμών που εκδίδουν (7).

 

5.12.

Στην αρχή κάθε περιόδου προγραμματισμού, η Επιτροπή πραγματοποιεί προχρηματοδοτήσεις προς τα κράτη μέλη (8). Η χρηματοδότηση ενός έργου λαμβάνει, συνήθως, τη μορφή της απόδοσης των δαπανών, βάσει των δηλώσεων δαπανών που υποβάλλουν οι φορείς προώθησης των έργων. Οι εν λόγω επιμέρους δηλώσεις ενοποιούνται σε περιοδικές δηλώσεις δαπανών ανά ΕΠ, πιστοποιούνται από τις αρχές των κρατών μελών και υποβάλλονται στην Επιτροπή. Το μερίδιο που συγχρηματοδοτεί η ΕΕ αποδίδεται στη συνέχεια από τον προϋπολογισμό της.

 

5.13.

Οι κανόνες επιλεξιμότητας καθορίζονται σε εθνικό, ή ενίοτε σε περιφερειακό, επίπεδο με την επιφύλαξη των εξαιρέσεων οι οποίες προβλέπονται στους ειδικούς κανονισμούς που διέπουν κάθε ταμείο. Τα κράτη μέλη φέρουν την πρωταρχική ευθύνη τόσο για την πρόληψη ή τον εντοπισμό και τη διόρθωση των παράτυπων δαπανών, όσο και για την κοινοποίησή τους στην Επιτροπή.

5.13.

Ο καθορισμός κανόνων επιλεξιμότητας σε εθνικό επίπεδο [άρθρο 56 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 του Συμβουλίου] ήταν ένα από τα βασικά στοιχεία της απλούστευσης που θεσπίστηκε την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013. Σκοπός ήταν να παρασχεθεί στα κράτη μέλη μεγαλύτερη ευελιξία να προσαρμόζουν τους κανόνες επιλεξιμότητας στις συγκεκριμένες ανάγκες των περιφερειών ή προγραμμάτων και να τους εναρμονίζουν με τους ισχύοντες κανόνες για άλλα εθνικά δημόσια συστήματα.

5.14.

Η Επιτροπή οφείλει να αποκομίζει βεβαιότητα ότι τα κράτη μέλη έχουν θεσπίσει συστήματα διαχείρισης και ελέγχου που πληρούν τις απαιτήσεις των κανονισμών και λειτουργούν αποτελεσματικά (9). Εάν η Επιτροπή διαπιστώσει ότι ένα κράτος μέλος δεν έχει προβεί σε διόρθωση των παράτυπων δαπανών, οι οποίες έχουν πιστοποιηθεί και δηλωθεί, ή ότι τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου παρουσιάζουν σοβαρές ελλείψεις, δύναται να διακόψει ή να αναστείλει τις πληρωμές (10). Εάν το κράτος μέλος δεν αποσύρει την παράτυπη δαπάνη (η οποία είναι δυνατό να αντικατασταθεί με άλλη, επιλέξιμη δαπάνη) ή δεν διορθώσει τις εντοπισθείσες αδυναμίες των συστημάτων, η Επιτροπή μπορεί να προβεί σε δημοσιονομικές διορθώσεις, με αποτέλεσμα την καθαρή μείωση της χρηματοδότησης της ΕΕ (11).

5.14.

Η Επιτροπή υπέβαλε αναλυτική εκτίμηση της βεβαιότητάς της προς τη σύσταση και τη συνακόλουθη λειτουργία των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου για κάθε συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα, καθώς και συνολική εκτίμηση των εθνικών συστημάτων ελέγχου στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της του 2011.

Σε περίπτωση ανεπάρκειας συστημάτων, η Επιτροπή βάσει του εποπτικού της ρόλου διακόπτει ή/και αναστέλλει πληρωμές. Υποβάλλει έκθεση για την άσκηση αυτής της αρμοδιότητας στην ετήσια έκθεση δραστηριότητας. Για το 2011, η ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής ανέφερε 70 διακοπές των προθεσμιών πληρωμής και κίνησης διαδικασιών αναστολής για 10 προγράμματα. Η ΓΔ Απασχόλησης ανέφερε για το 2011 την διακοπή πληρωμών για 21 αιτήσεις ενδιάμεσης πληρωμής και άλλες τρεις αποφάσεις αναστολής.

Ενέργεια και μεταφορές

5.15.

Η ενεργειακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποσκοπεί να παρέχει στους πολίτες και τις επιχειρήσεις οικονομικά προσιτή ενέργεια, ανταγωνιστικές τιμές και τεχνολογικώς προηγμένες υπηρεσίες στον τομέα της ενέργειας. Προωθεί τη βιώσιμη παραγωγή, μεταφορά και κατανάλωση ενέργειας, καθώς και τον ασφαλή ενεργειακό εφοδιασμό στο εσωτερικό της ΕΕ και των κρατών μελών της. Το βασικό χρηματοδοτικό μέσο του εν λόγω τομέα είναι το ευρωπαϊκό ενεργειακό πρόγραμμα ανάκαμψης (ΕΕΠΑ) το οποίο παρέχει χρηματοδότηση σε έργα, σε μεγάλο βαθμό με τη μορφή επιχορηγήσεων και επιδοτήσεων.

 

5.16.

Οι πολιτικές μεταφορών αποσκοπούν στην ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς, της αύξησης του ανταγωνισμού και της καινοτομίας, καθώς και στην ενσωμάτωση των δικτύων μεταφορών. Οι πολιτικές της ΕΕ στον εν λόγω τομέα προωθούν την κινητικότητα, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ασφάλεια των μεταφορών. Το πρόγραμμα του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) είναι το βασικό χρηματοδοτικό μέσο, το οποίο παρέχει χρηματοδότηση μεγάλων έργων υποδομής.

 

5.17.

Το 2011 οι πληρωμές στον τομέα της ενέργειας και των μεταφορών στο πλαίσιο των τίτλων 06 και 32 του προϋπολογισμού ήταν της τάξεως των 2 δισεκατομμυρίων ευρώ (12).

 

Διαχείριση και έλεγχος των δαπανών στους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών

5.18.

Η Επιτροπή (ΓΔ Κινητικότητας και Μεταφορών και ΓΔ Ενέργειας) εκτελεί τις δαπάνες στον τομέα της ενέργειας και των μεταφορών στο πλαίσιο άμεσης και έμμεσης κεντρικής διαχείρισης [μέσω δύο εκτελεστικών οργανισμών και μιας Κοινής Επιχείρησης (13)], καθώς και μέσω ρυθμίσεων με βάση την από κοινού διαχείριση (όπως στην περίπτωση των ταμείων για τον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων ή της χρηματοδοτικής διευκόλυνσης για την ευρωπαϊκή ενεργειακή απόδοση).

 

5.19.

Κατά κανόνα, η Επιτροπή χρηματοδοτεί έργα κατόπιν επίσημων προσκλήσεων υποβολής προτάσεων έργων. Καταβάλλει απευθείας στους δικαιούχους τις πληρωμές που αφορούν τα εγκριθέντα έργα, βάσει συμφωνιών επιχορήγησης ή αποφάσεων χρηματοδότησης που λαμβάνει η ίδια. Συνήθως, οι δικαιούχοι είναι οι αρχές των κρατών μελών, αλλά δεν αποκλείονται και οι εταιρείες του δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα. Όλες σχεδόν οι πληρωμές καταβάλλονται σε δόσεις, ως εξής: μία προπληρωμή ή καταβολή προχρηματοδότησης κατά την υπογραφή της συμφωνίας επιχορήγησης ή της απόφασης χρηματοδότησης, ακολουθούμενη από ενδιάμεσες και τελικές πληρωμές με τις οποίες αποδίδονται οι επιλέξιμες δαπάνες που δήλωσαν οι δικαιούχοι.

 

5.20.

Τα κύρια στοιχεία του ελέγχου των δαπανών που διενεργεί η Επιτροπή είναι η αξιολόγηση των προτάσεων βάσει των ορισθέντων κριτηρίων επιλογής και ανάθεσης, η παροχή πληροφοριών και καθοδήγησης στους δικαιούχους, καθώς και η παρακολούθηση και επαλήθευση της υλοποίησης των έργων βάσει των εκθέσεων που υποβάλλουν οι δικαιούχοι σχετικά με τη χρηματοδοτική και τεχνική πρόοδο. Όταν απαιτείται από τη συμφωνία χρηματοδότησης, οι δηλώσεις δαπανών πρέπει να πιστοποιούνται από ανεξάρτητο εξωτερικό ελεγκτή ή σχετικό εθνικό φορέα.

 

5.21.

Επιπλέον, η Επιτροπή διενεργεί κατασταλτικούς ελέγχους για τον εντοπισμό και τη διόρθωση σφαλμάτων τα οποία ενδεχομένως δεν απετράπησαν από προγενέστερους ελέγχους, καθώς και για την παροχή εύλογης διασφάλισης σχετικά με την κανονικότητα των δαπανών.

 

Κίνδυνοι για την κανονικότητα

Περιφερειακή πολιτική

5.22.

Όσον αφορά τις δαπάνες στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ και του ΤΣ, οι βασικοί κίνδυνοι αφορούν τη χρηματοδότηση έργων τα οποία δεν συμμορφώνονται με τους κανόνες της ΕΕ και τους εθνικούς κανόνες σχετικά με τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων ή τα οποία δεν πληρούν τους όρους επιλεξιμότητας που ορίζονται στους κανονισμούς της ΕΕ ή τα ΕΠ. Επιπροσθέτως, ελλοχεύει επίσης ο κίνδυνος οι δικαιούχοι να δηλώσουν συγκεκριμένες δαπάνες οι οποίες δεν είναι επιλέξιμες.

5.22.

Η Επιτροπή συμμερίζεται αυτή την εκτίμηση, όπως αναλύεται στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της «Ανάλυση σφαλμάτων στην πολιτική συνοχής για τα έτη 2006-2009» [SEC(2011) 1179 της 5ης Οκτωβρίου 2011]. Σε αυτό το έγγραφο, η Επιτροπή αναφέρει ειδικές δράσεις για τον μετριασμό αυτών των κινδύνων (και ιδίως πρόσθετες οδηγίες και κατάρτιση για τις διαχειριστικές αρχές σε σχέση με τους εντοπιζόμενους κινδύνους, την έγκαιρη εφαρμογή δημοσιονομικών διορθώσεων, τις διαδικασίες διακοπής και αναστολής, περισσότερη στοχευμένη δραστηριότητα ελέγχου στους τομείς που παρουσιάζουν τον υψηλότερο κίνδυνο).

5.23.

Κατά την υλοποίηση των ΕΠ, οι αρχές των κρατών μελών έρχονται αντιμέτωπες με αντικρουόμενες προτεραιότητες. Αφενός, οι δαπάνες πρέπει να υπόκεινται στους ενδεδειγμένους ελέγχους κανονικότητας, ενώ, αφετέρου, υφίσταται η ανάγκη έγκαιρης απορρόφησης των διαθέσιμων κονδυλίων της ΕΕ. Στην πράξη, η επιθυμία έγκαιρης υλοποίησης του προγράμματος μπορεί να αποβεί εις βάρος της συνεπούς διενέργειας αυστηρών ελέγχων.

5.23.

Η Επιτροπή συμφωνεί ότι ένα ασφαλές σύστημα διαχείρισης και ελέγχου είναι σύστημα που επιτρέπει την πιστοποίηση των νόμιμων και κανονικών δαπανών, ενώ ταυτόχρονα διασφαλίζει την έγκαιρη απορρόφηση κονδυλίων.

5.24.

Εάν οι περιπτώσεις μη συμμόρφωσης δεν εντοπιστούν ούτε διορθωθούν με τα διάφορα επίπεδα ελέγχου σε ένα κράτος μέλος ή από την Επιτροπή, τότε αποδίδονται μη επιλέξιμες δαπάνες από τον προϋπολογισμό της ΕΕ.

5.24.

Εφόσον το σύστημα διαχείρισης και ελέγχου έχει πολυετή χαρακτήρα, μια πληρωμή καθ’ υπέρβαση ποσού που διαπιστώνεται κατά την εξόφληση μιας αίτησης πληρωμής από την Επιτροπή ενδέχεται να μην έχει ακόμη υπαχθεί στη συνολική αλυσίδα ελέγχου σε εθνικό επίπεδο και σε επίπεδο ΕΕ κατά τον χρόνο της πιστοποίησης.

Ενέργεια και μεταφορές

5.25.

Όσον αφορά τις δαπάνες στον τομέα της ενέργειας και των μεταφορών, ο βασικός κίνδυνος είναι οι μη επιλέξιμες δαπάνες που δηλώνουν οι δικαιούχοι να μην εντοπιστούν από την Επιτροπή πριν από την απόδοσή τους. Όπως και στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ και του ΤΣ, υφίστανται, επίσης, κίνδυνοι σχετικά με τη μη συμμόρφωση με τους κανόνες περί δημοσίων συμβάσεων. Όσον αφορά τα ΔΕΔ-Μ, ο δυνητικός αντίκτυπος των εν λόγω κινδύνων για τον προϋπολογισμό της ΕΕ μετριάζεται από το γεγονός ότι οι επιλέξιμες δαπάνες συχνά υπερβαίνουν το ανώτατο όριο που καθορίζεται στις συμφωνίες χρηματοδότησης.

 

5.26.

Η συγκέντρωση σημαντικού ποσοστού πληρωμών σε περιορισμένη περίοδο μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την αποτελεσματικότητα των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου και να αυξήσει τον κίνδυνο σφάλματος (βλέπε σημείο 1.35). Το 2011, το 32 % της αξίας των πληρωμών στο πλαίσιο του ΕΕΠΑ πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο. Επιπλέον, το πρόγραμμα αποσκοπεί στην ταχεία εκταμίευση κονδυλίων, στοιχείο που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη διενέργεια των κατάλληλων ελέγχων.

 

Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου

5.27.

Ο συνολικός τρόπος προσέγγισης και η μεθοδολογία ελέγχου του Συνεδρίου περιγράφονται στο μέρος 2 του παραρτήματος 1.1 του κεφαλαίου 1. Όσον αφορά τον έλεγχο της ομάδας πολιτικής Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές επισημαίνονται ειδικότερα τα εξής:

α)

ο έλεγχος περιλάμβανε εξέταση δείγματος 180 ενδιάμεσων και τελικών πληρωμών (14) στα κράτη μέλη και την Επιτροπή·

β)

η αξιολόγηση των συστημάτων κάλυψε:

τις ελεγκτικές αρχές σχετικά με το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ και το ΤΣ για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013 (15),

τις διαδικασίες που εφαρμόζονται σε επίπεδο Επιτροπής και κράτους μέλους όσον αφορά το κλείσιμο των προγραμμάτων για την περίοδο προγραμματισμού 2000-2006,

την επισκόπηση των θέσεων της Επιτροπής που περιέχονται στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων της ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής, της ΓΔ Κινητικότητας και Μεταφορών και της ΓΔ Ενέργειας.

 

ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ

5.28.

Τα αποτελέσματα του δειγματοληπτικού ελέγχου πράξεων συνοψίζονται στο παράρτημα 5.1 . Το Συνέδριο διαπίστωσε, βάσει του ελέγχου που διενήργησε σε δείγμα πράξεων, ότι, επί συνόλου 180 ελεγχθεισών πληρωμών, το 59 % περιείχε σφάλματα. Σύμφωνα με την εκτίμηση του Συνεδρίου, το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος είναι 6,0 % (16).

5.28.

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι, επί τρίτο συνεχόμενο έτος, το επίπεδο σφάλματος (ΜΕΣ 6,0%) παραμένει σε πολύ χαμηλότερο επίπεδο από αυτό που ανέφερε το Συνέδριο την περίοδο 2006-2008). Αυτή η θετική εξέλιξη είναι αποτέλεσμα των ενισχυμένων διατάξεων ελέγχου της περιόδου προγραμματισμού 2007-2013 και την αυστηρή πολιτική της να προβαίνει σε διακοπές/αναστολές σε περίπτωση διαπίστωσης ελλείψεων, σύμφωνα με το πρόγραμμα δράσης της του 2008.

Όπως φαίνεται στον πίνακα 1.3 του κεφαλαίου 1, το πιθανότερο κοινό σφάλμα για τους τομείς της περιφερειακής πολιτικής, των μεταφορών, της ενέργειας και της απασχόλησης και κοινωνικών υποθέσεων παρουσίασε επίσης σημαντική μείωση σε σύγκριση με το 2010, από 7,7 % σε 5,1 %.

Η Επιτροπή θα συνεχίσει να εστιάζει τις δράσεις της στα προγράμματα ή/και κράτη μέλη υψηλότερου κινδύνου.

5.29.

Το Συνέδριο θεωρεί ότι, για το 62 % των πράξεων της περιφερειακής πολιτικής που περιείχαν σφάλματα, οι αρχές των κρατών μελών είχαν στη διάθεσή τους αρκετά πληροφοριακά στοιχεία ώστε να εντοπίσουν και να διορθώσουν τουλάχιστον ορισμένα από αυτά, πριν από την πιστοποίηση των δαπανών στην Επιτροπή.

5.29.

Η Επιτροπή παρακολουθεί στενά αυτές τις υποθέσεις για να εξασφαλίσει ότι τα εν λόγω συστήματα θα προλαμβάνουν καλύτερα τα σφάλματα πριν την πιστοποίηση στο μέλλον.

Ζητείται από τις διαχειριστικές αρχές να διενεργούν ελέγχους εγγράφων σε όλες τις αιτήσεις που υποβάλλουν οι δικαιούχοι, πριν την πιστοποίηση της δαπάνης. Εντούτοις, με επιτόπου επαληθεύσεις πράξεων μπορούν επίσης να παρεμβαίνουν σε μεταγενέστερο στάδιο της υλοποίησης έργων, μετά την πιστοποίηση και μέχρι το κλείσιμο, γεγονός που εξηγεί γιατί ορισμένα σφάλματα στο δείγμα του Συνεδρίου δεν είχαν ενδεχομένως ανιχνευθεί (βλέπε επίσης απάντηση της Επιτροπής στις παραγράφους 5.22 και 5.24). Η επίπτωση του συστήματος ελέγχου στη μείωση των ποσοστών σφάλματος φαίνεται συνήθως μόνο τα επόμενα έτη, αφού έχουν ολοκληρωθεί όλα τα επάλληλα επίπεδα ελέγχων.

5.30.

Όσον αφορά την περιφερειακή πολιτική, διαπιστώθηκαν αδυναμίες στις επαληθεύσεις των εθνικών αρχών, ιδίως στους «πρωτοβάθμιους ελέγχους» που διενήργησαν οι διαχειριστικές αρχές και οι ενδιάμεσοι φορείς.

 

Το ένα τέταρτο των πράξεων εμφάνιζε παραλείψεις συμμόρφωσης με τους κανόνες περί δημοσίων συμβάσεων

5.31.

Με τους ελέγχους των προηγούμενων ετών καταδείχθηκε ότι οι διαδικασίες περί δημοσίων συμβάσεων ενέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο σφάλματος (17). Το 2011, το Συνέδριο έλεγξε 298 διαδικασίες που αφορούσαν δημόσιες συμβάσεις έργων και υπηρεσιών, στις οποίες βασίζονταν οι δαπάνες για 180 πράξεις που πιστοποιήθηκαν στην Επιτροπή (18). Η συνολική εκτιμώμενη αξία των ελεγχθεισών δημοσίων συμβάσεων ανερχόταν σε 6,7 δισεκατομμύρια ευρώ (19).

5.31.

Τα σφάλματα σε δημόσιες συμβάσεις σχετίζονται με τη μη τήρηση των κανόνων για την εσωτερική αγορά και δεν αφορούν ειδικά την πολιτική συνοχής, όπως αποδεικνύεται σε άλλα κεφάλαια της παρούσας έκθεσης.

5.32.

Το Συνέδριο διαπίστωσε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με τους κανόνες της ΕΕ και τους εθνικούς κανόνες περί δημοσίων συμβάσεων στο 25 % των 180 ελεγχθεισών πράξεων. Διαπιστώθηκαν σοβαρές παραλείψεις συμμόρφωσης με τους εν λόγω κανόνες στο 9 % των ελεγχθεισών πράξεων (βλέπε παράδειγμα 5.1). Τα εν λόγω σφάλματα αντιστοιχούν στο 44 % του συνόλου των προσδιορίσιμων ποσοτικώς σφαλμάτων και στο 58 % περίπου του εκτιμώμενου ποσοστού σφάλματος για την εν λόγω ομάδα πολιτικής.

5.32.

Ενώ η Επιτροπή και το Συνέδριο εξετάζουν το ζήτημα της συμμόρφωσης με τους κανόνες για τις δημόσιες συμβάσεις με τον ίδιο τρόπο, η Επιτροπή εφαρμόζει αναλογικές εφάπαξ διορθώσεις στην πολιτική συνοχής, αντιμετωπίζοντας τον κίνδυνο πρόκλησης ζημίας στον προϋπολογισμό της ΕΕ και λαμβάνοντας υπόψη τη φύση και τη σοβαρότητα των παρατυπιών.

Η Επιτροπή και οι περισσότερες εθνικές αρχές εφαρμόζουν κατ’ αποκοπή ποσά κατά την επιβολή δημοσιονομικών διορθώσεων για παραβάσεις των κανόνων δημοσίων συμβάσεων και κατά την παρακολούθηση όλων των σφαλμάτων σε δημόσιες συμβάσεις που αναφέρονται από το Συνέδριο.

Παράδειγμα 5.1 —   Σοβαρές παραλείψεις συμμόρφωσης με τους κανόνες περί δημοσίων συμβάσεων

α)

Χρήση της διαδικασίας της απευθείας ανάθεσης χωρίς αιτιολόγηση: Στην περίπτωση ενός έργου ΕΕΠΑ που αφορούσε την κατασκευή ενός αγωγού αερίου, οι συμβάσεις που αφορούσαν τις εργασίες του δεύτερου και τρίτου σταδίου του έργου ανατέθηκαν χωρίς διαγωνισμό στην κοινοπραξία στην οποία είχε ανατεθεί η σύμβαση για το πρώτο στάδιο του αγωγού πέντε έτη νωρίτερα. Αυτό δεν συνάδει με την ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ ούτε με την εθνική νομοθεσία περί δημοσίων συμβάσεων.

β)

Απευθείας ανάθεση επιπρόσθετων εργασιών χωρίς να υπάρχουν απρόβλεπτες περιστάσεις: Στην περίπτωση ενός έργου στο πλαίσιο του ΤΣ, σχετικό με έργα οδοποιίας, επιπρόσθετες εργασίες που αφορούσαν τροποποιήσεις οι οποίες πραγματοποιήθηκαν μετά την έγκριση του αρχικού σχεδίου, ανατέθηκαν απευθείας στον ίδιο ανάδοχο. Οι εν λόγω επιπρόσθετες εργασίες δεν οφείλονταν σε απρόβλεπτες περιστάσεις, επομένως υπήρξε παραβίαση των κανόνων περί δημοσίων συμβάσεων.

γ)

Ανάθεση της σύμβασης στον μοναδικό προσφέροντα, χωρίς την επίτευξη της επιδιωκόμενης μείωσης της τιμής κατά τις διαπραγματεύσεις: Στην περίπτωση ενός έργου στο πλαίσιο του ΤΣ, το οποίο αφορούσε μια μονάδα επεξεργασίας ιλύος, υποβλήθηκε μόνο μία προσφορά. Ο δικαιούχος θεώρησε την προσφορά μη αποδεκτή λόγω της υψηλής τιμής της, εφόσον η αξία της υπερέβαινε το διπλάσιο του εκτιμώμενου προϋπολογισμού. Στη συνέχεια ο δικαιούχος άρχισε διαπραγματεύσεις με τον μοναδικό προσφέροντα. Κατόπιν των διαπραγματεύσεων αυτών, η σύμβαση κατακυρώθηκε με μόλις 1 % μείωση της προσφερόμενης τιμής. Δεδομένων των ανεπιτυχών διαπραγματεύσεων σχετικά με την εξασφάλιση καλύτερης τιμής, ο δικαιούχος θα έπρεπε να είχε κηρύξει άγονη τη διαδικασία διαγωνισμού.

δ)

Τεχνητή κατάτμηση των διαγωνισμών: Στην περίπτωση ενός έργου στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ, το οποίο αφορούσε την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών προς ένα εθνικό υπουργείο, αρκετές μικρής κλίμακας συμβάσεις ανατέθηκαν απευθείας για παρόμοιες ή πανομοιότυπες υπηρεσίες. Σύμφωνα με τη νομοθεσία περί συμβάσεων της ΕΕ και των κρατών μελών, οι υπηρεσίες αυτές έπρεπε να παρασχεθούν από κοινού, ως ενιαία υπηρεσία και, καθώς η συνολική αξία τους θα υπερέβαινε κατά συνέπεια ένα ορισμένο όριο, η σύμβαση θα μπορούσε να ανατεθεί μόνο κατόπιν διαδικασίας δημόσιου διαγωνισμού, στην οποία θα είχαν την ευκαιρία να συμμετάσχουν περισσότεροι προσφέροντες.

ε)

Σημαντικές αλλαγές στην εμβέλεια των εργασιών στο πλαίσιο της σύμβασης: Στην περίπτωση ενός έργου στο πλαίσιο του ΤΣ, το οποίο αφορούσε την κατασκευή μιας νέας γραμμής μετρό, η εμβέλεια και ο προϋπολογισμός της σχετικής σύμβασης υπηρεσιών μεταβλήθηκε σημαντικά με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων, στοιχείο που δεν είχε αρχικά προβλεφθεί. Τα επιπρόσθετα καθήκοντα που έπρεπε να εκτελεσθούν δεν οφείλονταν σε απρόβλεπτες περιστάσεις, αλλά μάλλον στον τρόπο με τον οποίο είχε σχεδιασθεί το έργο από την αναθέτουσα αρχή.

 

5.33.

Επιπλέον, το Συνέδριο διαπίστωσε και άλλα μη προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα που αφορούσαν τις διαδικασίες διαγωνισμού και σύναψης συμβάσεων σε ένα επιπλέον 16 % των 180 ελεγχθεισών πράξεων. Στα σφάλματα αυτά περιλαμβάνονται περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις περί ενημέρωσης και δημοσιότητας (όπως η καθυστερημένη δημοσίευση των προκηρύξεων ανάθεσης), αδυναμίες στη συγγραφή υποχρεώσεων και αδυναμίες στη διαδικασία αξιολόγησης των προσφορών. Τα σφάλματα αυτά δεν περιλαμβάνονται στο ποσοστό σφάλματος που προέκυψε από τις εκτιμήσεις του Συνεδρίου (βλέπε σημείο 5.28) (20).

5.33.

Η Επιτροπή θα παρακολουθεί όλα τα σφάλματα που ανέφερε το Συνέδριο και θα εφαρμόζει δημοσιονομικές διορθώσεις, όταν αυτό είναι αναγκαίο και νομικά εφικτό.

Οι μη επιλέξιμες δαπάνες αντιστοιχούν σε περισσότερο από το ήμισυ του συνόλου των προσδιορίσιμων ποσοτικώς σφαλμάτων που εντόπισε το Συνέδριο

5.34.

Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι οι είχαν δηλωθεί μη επιλέξιμες δαπάνες στο 12 % των ελεγχθεισών πράξεων. Αυτές αντιστοιχούν στο 56 % του συνόλου των προσδιορίσιμων ποσοτικώς σφαλμάτων και στο 42 % περίπου του εκτιμώμενου ποσοστού σφάλματος για την εν λόγω ομάδα πολιτικής (βλέπε παράδειγμα 5.2).

5.34.

Η Επιτροπή επιδιώκει να εξασφαλίσει ότι οι δικαιούχοι και οι διαχειριστικές αρχές των προγραμμάτων έχουν επαρκή γνώση των κανόνων επιλεξιμότητας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την κατάρτιση και καθοδήγηση και, για την περιφερειακή πολιτική, οι διαχειριστικές αρχές πρέπει να μεταδίδουν αυτή τη γνώση σε όλους τους φορείς διαχείρισης των κονδυλίων. Όσον αφορά την περιφερειακή πολιτική, όταν η Επιτροπή εντοπίζει σύνθετους κανόνες σε επίπεδο προγραμμάτων, απευθύνει επίσης συστάσεις στα κράτη μέλη να απλουστεύσουν τους κανόνες.

Η Επιτροπή θα συνεχίσει να εστιάζει τις δράσεις της στις αρμόδιες αρχές για τα προγράμματα, όταν εντοπίζονται κίνδυνοι (βλέπε επίσης απαντήσεις στις παραγράφους 5.24 και 5.28).

Παράδειγμα 5.2 —   Μη επιλέξιμες δαπάνες

α)

Μη συμμόρφωση με την απόφαση έγκρισης του έργου: Ένα μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής χρηματοδοτούμενο από το ΕΤΠΑ για τη χορήγηση χρηματοδοτικής στήριξης σε ΜΜΕ παρείχε επίσης χρηματοδότηση σε μεγάλες επιχειρήσεις. Αυτό όμως δεν επιτρεπόταν βάσει της εθνικής απόφασης έγκρισης του εν λόγω έργου.

β)

Μη συνεκτίμηση των εσόδων από την πώληση παλαιών μηχανημάτων τα οποία αντικαταστάθηκαν με χρηματοδότηση από το ΕΤΠΑ: Στην περίπτωση ενός έργου στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ, το οποίο αφορούσε την αγορά μηχανημάτων επεξεργασίας μετάλλων, τα έσοδα από τη διάθεση των παλαιών μηχανημάτων που αντικαταστάθηκαν έπρεπε να είχαν ληφθεί υπόψη και, με τον τρόπο αυτό, θα είχαν μειωθεί οι δαπάνες που δηλώθηκαν για την αγορά των νέων μηχανημάτων.

γ)

Μη συμμόρφωση με συγκεκριμένες διατάξεις των εθνικών κανόνων επιλεξιμότητας: Στην περίπτωση ενός έργου στο πλαίσιο του ΤΣ, το οποίο αφορούσε την κατασκευή αυτοκινητοδρόμου, αποδόθηκαν οι δαπάνες που αφορούσαν χρηματοοικονομικές και ασφαλιστικές υπηρεσίες. Ωστόσο, τέτοιου είδους δαπάνες δεν είναι επιλέξιμες σύμφωνα με τους εθνικούς κανόνες επιλεξιμότητας.

δ)

Δήλωση πολλαπλών μη επιλέξιμων δαπανών για ένα έργο: Στην περίπτωση ενός σχεδίου ΔΕΔ-Μ, το οποίο αφορούσε προκαταρκτικές μελέτες για την κατασκευή μιας σήραγγας, ένα τιμολόγιο είχε δηλωθεί δύο φορές. Επιπροσθέτως, απουσίαζαν βασικά δικαιολογητικά σχετικά με τις διαδικασίες περί δημοσίων συμβάσεων (όπως η έκθεση της επιτροπής αξιολόγησης και η προσφορά που υπέβαλε ο επιλεγείς προσφέρων). Εντούτοις, επειδή οι συνολικές δηλωθείσες δαπάνες υπερέβαιναν κατά πολύ τη μέγιστη συνεισφορά της ΕΕ, η εν λόγω καθ’ υπέρβαση δήλωση δαπανών δεν είχε αντίκτυπο στον προϋπολογισμό της ΕΕ (βλέπε σημείο 5.25).

 

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

Ελεγκτικές αρχές

5.35.

Οι κανονισμοί που ορίζουν τους κανόνες σχετικά με το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ και το ΤΣ για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013 εισήγαγαν σημαντικές αλλαγές όσον αφορά τον ρόλο και τις αρμοδιότητες των ελεγκτικών αρχών στα κράτη μέλη (21).

5.35.

Οι αρχές ελέγχου διαδραματίζουν πράγματι καθοριστικό ρόλο στη διαδικασία διασφάλισης της αξιοπιστίας, από την αρχή της περιόδου προγραμματισμού και τη σύσταση των συστημάτων. Στη συνέχεια, υποβάλλουν κάθε έτος στην Επιτροπή γνωμοδότηση ελέγχου για τη λειτουργία των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου, βάσει ελέγχων των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου και στατιστικών δειγμάτων πράξεων που πραγματοποιούνται σύμφωνα με στρατηγική ελέγχου. Για τον λόγο αυτό, η Επιτροπή συνεργάζεται στενά και συντονίζεται με αυτές και έχει αρχίσει να επανεξετάζει τις μεθοδολογίες τους και τα αποτελέσματα ελέγχου από το 2009, όπως περιγράφεται κατωτέρω. Αυτό συνέβαλε στη δημιουργία ικανοτήτων με την παροχή συμβουλών, οδηγιών και συστάσεων στις ελεγκτικές αρχές μέσω των επαναληπτικών ελέγχων της Επιτροπής. Ο κανονισμός προβλέπει τη δυνατότητα της Επιτροπής να βασίζεται στην εργασία μιας αρχής ελέγχου για τη βεβαιότητά της βάσει συγκεκριμένων όρων (άρθρο 73).

5.36.

Στα 27 κράτη μέλη, έχουν συσταθεί 112 ελεγκτικές αρχές για τα 434 ΕΠ της περιόδου προγραμματισμού 2007-2013. Περισσότερες από τις μισές από αυτές τις ελεγκτικές αρχές είναι αρμόδιες για τη διενέργεια ελέγχων στα ΕΠ στο πλαίσιο και των τριών ταμείων (ΕΤΠΑ, ΤΣ και ΕΚΤ) εντός της περιφέρειάς τους, ενώ οι υπόλοιπες ελεγκτικές αρχές διενεργούν ελέγχους σε συγκεκριμένα ΕΠ (22) στο πλαίσιο ενός ταμείου.

 

5.37.

Οι ετήσιες εκθέσεις ελέγχου και οι ετήσιες γνώμες παρέχουν πληροφορίες για την κανονικότητα των δαπανών της ΕΕ στο πλαίσιο των ΕΤΠΑ, ΕΚΤ και ΤΣ για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013 (23). Είναι απαραίτητη η αποτελεσματική επαλήθευση της ακρίβειας και της αξιοπιστίας των πληροφοριών, προκειμένου η Επιτροπή να χρησιμοποιεί τα αποτελέσματα που αναφέρουν οι ελεγκτικές αρχές στις ετήσιες εκθέσεις ελέγχου ως μία από τις βασικές πηγές διασφάλισης. Το 2011, υποβλήθηκαν συνολικά στην Επιτροπή 204 ετήσιες εκθέσεις ελέγχου και ετήσιες γνώμες (24) για το ΕΤΠΑ και το ΤΣ και 117 ετήσιες εκθέσεις ελέγχου και ετήσιες γνώμες για το ΕΚΤ.

5.37.

Στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων του 2011, η ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής και η ΓΔ Απασχόλησης παρέθεσαν αναλυτική εκτίμηση της ακρίβειας και αξιοπιστίας των στοιχείων του ελέγχου και των αποτελεσμάτων που ανέφεραν οι αρχές ελέγχου στις ετήσιες εκθέσεις ελέγχου τους 2011 (βλέπε σελίδες 63 έως 66 της ΕΕΔ της ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής του 2011 και σελίδες 42 έως 45 της ΕΕΔ 2011 της ΓΔ Απασχόλησης).

5.38.

Για το 2011, το Συνέδριο υπέβαλε σε δική του εξέταση επτά ελεγκτικές αρχές και αξιολόγησε το έργο της Επιτροπής που αφορούσε την εποπτεία ελεγκτικών αρχών (25).

5.38.

Στον τομέα της περιφερειακής πολιτικής, η Επιτροπή διενήργησε πλήρεις ή μερικούς ελέγχους για την επανεξέταση του έργου 34 αρχών ελέγχου μέχρι τα τέλη του 2011 (ολοκληρώθηκαν 29 αρχές ελέγχου, 5 είναι σε εξέλιξη) μετά από ανάλυση κινδύνου του 2009 που επικαιροποιείται κάθε έτος.

Εξέταση επτά ελεγκτικών αρχών από το Συνέδριο

5.39.

Στο παράρτημα 5.2 παρουσιάζονται τα αποτελέσματα κάθε ελεγχθείσας βασικής απαίτησης και η γενική αξιολόγηση των ελεγκτικών αρχών που εξετάστηκαν. Προκειμένου να εξαγάγει το γενικό συμπέρασμά του, το Συνέδριο έλαβε ιδιαιτέρως υπόψη τις ετήσιες εκθέσεις ελέγχου και τις ετήσιες γνώμες, καθώς και τις πτυχές του έργου των ελεγκτικών αρχών που είχαν άμεση και σημαντική επιρροή στα συμπεράσματα που αναφέρονταν στις ανωτέρω εκθέσεις και γνώμες (26).

5.39.

Η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τα συμπεράσματα του Συνεδρίου στην αξιολόγησή της των εθνικών ελεγκτικών αρχών, με στόχο να ενθαρρύνει τις βελτιώσεις, όταν αυτό εξακολουθεί να είναι αναγκαίο και για να διασφαλίσει τους όρους ενιαίου ελέγχου τα επόμενα έτη.

5.40.

Για κάθε μία από τις επτά ελεγκτικές αρχές του δείγματος, το Συνέδριο εξέτασε:

α)

την οργανωτική δομή και τη μεθοδολογία ελέγχου τους·

β)

τα έγγραφα εργασίας τους που αφορούσαν έως και τέσσερις ελέγχους συστημάτων·

γ)

τα έγγραφα εργασίας τους για δείγμα έως και 25 ελέγχων πράξεων, συμπεριλαμβανομένης της επαναδιενέργειας τουλάχιστον πέντε από τους εν λόγω 25 ελέγχους και

δ)

τις ετήσιες εκθέσεις ελέγχου και τις ετήσιες γνώμες τους για το 2011 μαζί με τα σχετικά έγγραφα εργασίας.

5.40.

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι η μεθοδολογία ελέγχου της για την επανεξέταση του έργου των ελεγκτικών αρχών είναι συνεπής με αυτήν του Συνεδρίου.

5.41.

Από τις επτά ελεγκτικές αρχές που εξετάστηκαν, το Συνέδριο αξιολόγησε τέσσερις ως «αποτελεσματικές». Όσον αφορά τις εν λόγω τέσσερις ελεγκτικές αρχές, η ετήσια έκθεση ελέγχου και η ετήσια γνώμη θεωρήθηκαν αξιόπιστες και οι βασικές απαιτήσεις πληρούνταν στο σύνολό τους ή στο μεγαλύτερο μέρος τους.

5.41.

Η Επιτροπή συμμερίζεται την εκτίμηση του Συνεδρίου γι’ αυτές τις τέσσερις αρχές ελέγχου και κατέληξε στα ίδια συμπεράσματα μέσω των δικών της ελέγχων.

5.42.

Όσον αφορά τις άλλες τρεις ελεγκτικές αρχές:

5.42.

Η Επιτροπή συμφωνεί με την εκτίμηση του Συνεδρίου και λαμβάνει διορθωτικά και προληπτικά μέτρα.

α)

δύο ελεγκτικές αρχές αξιολογήθηκαν ως «μερικώς αποτελεσματικές», επειδή διαπιστώθηκαν προβλήματα σε ορισμένες βασικές απαιτήσεις και το ποσοστό σφάλματος που αναφέρθηκε στην ετήσια έκθεση ελέγχου είχε υποεκτιμηθεί, και

α)

Για τις δύο αρχές ελέγχου που κρίθηκαν εν μέρει αποτελεσματικές, η Επιτροπή αποδέχτηκε σε μία περίπτωση την υποβληθείσα γνώμη ελέγχου σχετικά με τη δική της βεβαιότητα. Στην άλλη περίπτωση, η Επιτροπή εντόπισε και διόρθωσε τη λανθασμένη παρέκταση σφαλμάτων για τη διαδικασία βεβαιότητάς της, όπως αναφέρεται στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριότητας.

β)

μία ελεγκτική αρχή αξιολογήθηκε ως «μη αποτελεσματική» επειδή παρατηρήθηκαν σημαντικά προβλήματα στο σύνολο σχεδόν των βασικών απαιτήσεων και, κατά συνέπεια, το ποσοστό σφάλματος που αναφέρθηκε στην ετήσια έκθεση ελέγχου θεωρήθηκε μη αξιόπιστο. Η Επιτροπή διαπίστωσε τα ίδια προβλήματα όσον αφορά τη συγκεκριμένη ελεγκτική αρχή, καθώς και όσον αφορά άλλες πτυχές των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου σχετικά με τα επιχειρησιακά προγράμματα που κάλυπτε η εν λόγω ελεγκτική αρχή [βλέπε σημείο 5.49 β)].

 

5.43.

Το Συνέδριο εντόπισε τους ακόλουθους τομείς που χρήζουν βελτίωσης:

5.43.

α)

σε τέσσερις ελεγκτικές αρχές, τα ερωτηματολόγια ελέγχου που χρησιμοποιήθηκαν δεν κάλυπταν επαρκώς τους βασικούς κινδύνους για την κανονικότητα των δαπανών. Αυτό αφορά συγκεκριμένα την εμβέλεια των επαληθεύσεων και την έκταση των ελέγχων σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις, τους κανόνες κρατικής ενίσχυσης, τα έργα που παράγουν έσοδα και τις διαδικασίες επιλογής έργων. Όσον αφορά τα μέσα χρηματοοικονομικής τεχνικής, οι οδηγίες που εξέδωσε η Επιτροπή δεν είχαν ενσωματωθεί ακόμα στα ερωτηματολόγια ελέγχου των ελεγκτικών αρχών·

α)

Η εκτενής επανεξέταση των ελεγκτικών αρχών το διάστημα 2009-2011 είχε ως αποτέλεσμα να εντοπίσει η Επιτροπή την ανάγκη να ενισχύσει, σε ορισμένες περιπτώσεις και για συγκεκριμένα θέματα, τα υφιστάμενα φύλλα ελέγχου που χρησιμοποιούν οι εθνικές ελεγκτικές αρχές για τον έλεγχο πράξεων. Στο πλαίσιο της παρακολούθησης, η Επιτροπή κοινοποίησε τον Οκτώβριο του 2011 το δικό της φύλλο ελέγχου για τους ελέγχους πράξεων στις αρχές ελέγχου των κρατών μελών.

Τα εν λόγω φύλλα ελέγχου καλύπτουν τα θέματα που έθιξε το Συνέδριο: δημόσιες συμβάσεις, κανόνες κρατικών ενισχύσεων, έργα που παράγουν έσοδα και διαδικασίες επιλογής έργων. Όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις, η Επιτροπή πραγματοποίησε από κοινού με τα κράτη μέλη ανάλυση των τύπων σφαλμάτων που διαπιστώνονται στον τομέα της συνοχής από τους ελέγχους της ΕΕ κατά τα προηγούμενα έτη και ξεκίνησε διαδικασία επιλογής βέλτιστων πρακτικών και πιθανών απαντήσεων από τα κράτη μέλη με τη διόρθωση αυτών των σφαλμάτων και τη μείωση της συχνότητάς τους [βλέπε επίσης παράγραφο 6.29 α)].

β)

όσον αφορά δύο ελεγκτικές αρχές, ο έλεγχος ποιότητας που αφορά τους ελέγχους των συστημάτων ή/και των πράξεων δεν εναρμονιζόταν με το εγχειρίδιο ελέγχου της οικείας ελεγκτικής αρχής και, όσον αφορά δύο άλλες ελεγκτικές αρχές δεν υπήρχε τεκμηρίωση του ανωτέρω ελέγχου· και

 

γ)

όσον αφορά δύο ελεγκτικές αρχές, η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε για τη δειγματοληψία έργων προς έλεγχο δεν ήταν η ενδεδειγμένη, εάν ληφθούν υπόψη οι οδηγίες που έχει καθορίσει η επιτροπή συντονισμού των ταμείων (27) (COCOF) ή η μεθοδολογία δειγματοληψίας είχε εφαρμοστεί εσφαλμένα από την ελεγκτική αρχή, γεγονός που σήμαινε ότι τα αποτελέσματα των ελέγχων τους δεν μπορούσαν να παρεκταθούν όπως απαιτείτο.

γ)

Η Επιτροπή έχει διαπιστώσει παρόμοιες αδυναμίες κατά τη διάρκεια των ελέγχων της και εντείνει τις προσπάθειές της για την παροχή οδηγιών για τις δειγματοληψίες.

Αξιολόγηση της εποπτείας που ασκεί η Επιτροπή επί των ελεγκτικών αρχών

5.44.

Το 2011, η Επιτροπή πραγματοποίησε έρευνες σε δείγμα ελεγκτικών αρχών (28) και αξιολόγησε, με εξέταση βάσει εγγράφων, την εφαρμογή της στρατηγικής ελέγχου τους και την αξιοπιστία των ποσοστών σφάλματος που αναφέρονται στις ετήσιες εκθέσεις ελέγχου.

5.44.

Κατά την περίοδο 2009-2011, η Επιτροπή διενήργησε 127 αποστολές ελέγχου που κάλυψαν 34 ΑΕ του ΕΤΠΑ/ΤΣ και 78 αποστολές ελέγχου που κάλυψαν 67 ΑΕ του ΕΚΤ. Στα τέλη του 2011, είχε ολοκληρωθεί για 29 αρχές ελέγχου του ΕΤΠΑ/ΤΣ και 67 αρχές ελέγχου του ΕΚΤ το ελεγκτικό έργο, που συνίστατο και σε ελέγχους εγγράφων όσο και σε επιτόπιους ελέγχους που κάλυπταν την επανεξέταση συστημάτων ελέγχου, τη μεθοδολογία ελέγχου, τους επαναληπτικούς ελέγχους συστημάτων και ελέγχους πράξεων.

Η Επιτροπή αξιολόγησε επίσης, με τη διενέργεια ελέγχων εγγράφων που συμπληρώθηκαν με επιτόπου αποστολές, όταν αυτό ήταν απαραίτητο, την εφαρμογή της στρατηγικής ελέγχου και την αξιοπιστία των ποσοστών σφάλματος που αναφέρθηκαν στις ΕΕΕ για όλες τις αρχές ελέγχου.

Αξιολόγηση των ερευνών της Επιτροπής σε δείγμα ελεγκτικών αρχών

5.45.

Το Συνέδριο εξέτασε τα έγγραφα εργασίας και τα δικαιολογητικά της Επιτροπής όσον αφορά τη ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής σχετικά με τις 14 ελεγκτικές αρχές που κάλυπταν 39 ΕΠ και, όσον αφορά τη ΓΔ Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Κοινωνικής Ένταξης, σχετικά με επτά ελεγκτικές αρχές που κάλυπταν επτά ΕΠ (29).

 

5.46.

Η Επιτροπή διαπίστωσε παρόμοιες αδυναμίες με αυτές που εντόπισε το Συνέδριο κατά τους ελέγχους του όσον αφορά τις ελεγκτικές αρχές (βλέπε σημεία 5.42 και 5.43).

5.46.

Η Επιτροπή συμμερίζεται την εκτίμηση του Συνεδρίου για τη συμμόρφωση και την αποτελεσματικότητα του έργου των ελεγκτικών αρχών.

5.47.

Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι σε όλες τις περιπτώσεις κατά τις οποίες η Επιτροπή εντόπισε συγκεκριμένες αδυναμίες, τα κράτη μέλη ειδοποιήθηκαν για τα διορθωτικά μέτρα που έπρεπε να λάβουν.

5.47.

Κατά τη διάρκεια της εκτενούς επανεξέτασης των αρχών ελέγχου, η Επιτροπή κοινοποίησε πράγματι στοχευμένες συστάσεις στις αρχές ελέγχου για την διόρθωση των αδυναμιών που εντοπίστηκαν, όταν αυτό ήταν απαραίτητο.

Αυτό συνέβαλε στην εκτενή δημιουργία ικανοτήτων που συνέβαλε στη βελτίωση του έργου και της ποιότητας των αποτελεσμάτων του ελέγχου συνολικά για τις αρχές ελέγχου που υποβλήθηκαν σε έλεγχο, επιτρέποντας κατά τον τρόπο αυτό σε ορισμένες περιπτώσεις στην Επιτροπή να συνάψει συμφωνίες βάσει του άρθρου 73 και να εξαγάγει περαιτέρω συμπεράσματα και να συμβάλει στη διάδοση ορθών πρακτικών για όλες τις αρχές ελέγχου.

Αξιολόγηση της εξέτασης βάσει εγγράφων των ετήσιων εκθέσεων ελέγχου από την Επιτροπή

5.48.

Όσον αφορά το σύνολο των 112 ελεγκτικών αρχών, η Επιτροπή έλεγξε τη συμμόρφωση των ετήσιων εκθέσεων ελέγχου και των ετήσιων γνωμών με τις απαιτήσεις του κανονισμού που αφορούν το περιεχόμενο και τον μορφότυπο. Το έργο της συνίστατο, αφενός, στην ανάλυση των σχετικών πληροφοριών που αναφέρονταν από τις ελεγκτικές αρχές σχετικά με τη λειτουργία των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου και, αφετέρου, στον έλεγχο του υπολογισμού του αναφερθέντος ποσοστού σφάλματος. Η εν λόγω εξέταση συνεκτίμησε, επίσης, άλλες πληροφορίες σχετικά με τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου για τα ΕΠ, τις οποίες είχε στη διάθεσή της η Επιτροπή.

5.48.

Η ανάλυση των ετήσιων εκθέσεων ελέγχου (ΕΕΕ) και των γνωμοδοτήσεων ελέγχου είναι μια εκτενής διαδικασία στην αρχή κάθε έτους. Λαμβάνει πράγματι υπόψη όλα τα εθνικά αποτελέσματα ελέγχων που αποστέλλουν οι ελεγκτικές αρχές κατά τη διάρκεια του έτους, καθώς και άλλα αποτελέσματα ελέγχου της Επιτροπής και του ΕΣ. Επιπλέον, το 2012, οι υπηρεσίες της Επιτροπής πραγματοποίησαν επιτόπου αποστολές σε 11 κράτη μέλη για τη συλλογή περαιτέρω στοιχείων/την λήψη διευκρινίσεων για τις υποβληθείσες ετήσιες εκθέσεις ελέγχου (ΕΕΕ), και ιδίως για τη μεθοδολογία υπολογισμού των ποσοστών σφάλματος. Τα αποτελέσματα αυτής της ανάλυσης αποτελούν τη βασική πηγή της διαδικασίας διασφάλισης της αξιοπιστίας, όπως εξηγείται στην ΕΕΔ.

5.49.

Όσον αφορά το 2011, η Επιτροπή θεώρησε ότι τα ποσοστά σφάλματος που αναφέρονταν στις ετήσιες εκθέσεις ελέγχου από τις ελεγκτικές αρχές έχουν ως εξής:

5.49.

α)

αξιόπιστα για 363 από τα 434 ΕΠ (84 %). Τα εν λόγω 363 ΕΠ αντιστοιχούν στο 67 % των εκτιμώμενων δαπανών στο πλαίσιο της περιόδου προγραμματισμού 2007-2013.

 

β)

μη αξιόπιστα για 71 ΕΠ (16 %). Τα εν λόγω 71 ΕΠ αντιστοιχούν στο 33 % των εκτιμώμενων δαπανών στο πλαίσιο της περιόδου προγραμματισμού 2007-2013. Όσον αφορά τα εν λόγω ΕΠ, βάσει της αξιολόγησής της για τη λειτουργία των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου, η Επιτροπή υπολόγισε εκ νέου το ποσοστό σφάλματος ή εφάρμοσε ένα σταθερό ποσοστό σφάλματος. Τα εν λόγω αναπροσαρμοσμένα ποσοστά σφάλματος χρησιμοποιήθηκαν στη συνέχεια για τον υπολογισμό του ποσού της «επισφαλούς πληρωμής» που ανέφεραν η ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής και η ΓΔ Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Κοινωνικής Ένταξης στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων τους (30) (βλέπε σημεία 5.66 και 6.24).

β)

Στις περιπτώσεις που η Επιτροπή μπόρεσε να υπολογίσει εκ νέου το ποσοστό σφάλματος, αυτό σήμαινε ότι έλαβε πρόσθετες, αξιόπιστες πληροφορίες, είτε στο πλαίσιο της ΕΕΕ είτε μετά από επικοινωνία με την αρχή ελέγχου. Η Επιτροπή κοινοποίησε αυτά τα εκ νέου υπολογισθέντα ποσοστά στις οικείες αρχές ελέγχου οι οποίες θα είναι σε θέση να παρέχουν περισσότερο αξιόπιστα στοιχεία κατά την επόμενη χρήση.

Για το λόγο αυτό, η Επιτροπή υποβάλλει χωριστά στις αντίστοιχες ετήσιες εκθέσεις δραστηριότητας τα ποσοστά σφάλματος που μπόρεσε να υπολογίσει εκ νέου και αυτά τα οποία θεωρούσε αναξιόπιστα. Μόνο γι’ αυτά τα αναξιόπιστα ποσοστά σφάλματος ο κίνδυνος υπολογίστηκε με κατ’ αποκοπή ποσά. Αυτό αφορούσε το 9 % και το 7 % των πληρωμών που πραγματοποιήθηκαν συνολικά το 2011 αντίστοιχα για την ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής και τη ΓΔ Απασχόλησης.

5.50.

Συνολικά, το Συνέδριο θεωρεί ότι ο τρόπος προσέγγισης που εφάρμοσε η Επιτροπή είναι, κατ’ αρχήν, ο ενδεδειγμένος. Η πιθανότητα της Επιτροπής να επικυρώσει και, όπου απαιτείται, να αναπροσαρμόσει τα ποσοστά σφάλματος που ανέφεραν οι εθνικές ελεγκτικές αρχές στις ετήσιες εκθέσεις ελέγχου τους είναι, εντούτοις, περιορισμένη, δεδομένου ότι βάσει των κανονισμών δεν απαιτείται από τις ελεγκτικές αρχές να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τους ελέγχους πράξεών τους στην Επιτροπή. Κατά συνέπεια, όσον αφορά τις ετήσιες εκθέσεις ελέγχου για το 2011, η ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής οργάνωσε διερευνητικές αποστολές σε 12 ελεγκτικές αρχές σε 11 κράτη μέλη, προκειμένου να διευκρινίσει τον τρόπο με τον οποίο υπολογίστηκε το ποσοστό σφάλματος που αναφέρεται στην ετήσια έκθεση ελέγχου. Ομοίως, η ΓΔ Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Κοινωνικής Ένταξης πραγματοποίησε επιπρόσθετη εξέταση των 12 ΕΠ, κατόπιν της εξέτασης των ετήσιων εκθέσεων ελέγχου.

5.50.

Η Επιτροπή χαιρετίζει την εκτίμηση του Συνεδρίου για δεύτερο συνεχόμενο έτος, εφόσον η ανάλυση της ΕΕΕ και των γνωμοδοτήσεων ελέγχου αποτελεί βασικό στοιχείο της διαδικασίας διασφάλισης της αξιοπιστίας στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριότητας. Οι αποστολές διαπίστωσης των περιστάσεων που οργανώνονται από τη ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής και τη ΓΔ Απασχόλησης, βάσει αμφιβολιών ή εντοπιζόμενων κινδύνων, επέτρεψαν να βελτιωθεί η αξιοπιστία των ποσοστών σφάλματος που αναφέρθηκαν, σε ορισμένες περιπτώσεις για να υπάρξει ασφαλής βάση εκ νέου υπολογισμού των ποσοστών σφάλματος που συμφωνούνται από κοινού με την αρχή ελέγχου.

5.51.

Το Συνέδριο θεωρεί ότι η Επιτροπή εξήγαγε τα κατάλληλα συμπεράσματα από την εξέταση των ετήσιων εκθέσεων ελέγχου και, βάσει της εκτίμησής της, αναπροσάρμοσε τα αναφερθέντα ποσοστά σφάλματος κατά περίπτωση.

 

Αξιολόγηση του κλεισίματος του προγράμματος για την περίοδο προγραμματισμού 2000-2006

5.52.

Οι πληρωμές που σχετίζονται με κάθε περίοδο προγραμματισμού, συνήθως συνεχίζονται για ορισμένα έτη μετά το πέρας της περιόδου. Για την περίοδο προγραμματισμού 2000-2006, επιτράπηκε στους τελικούς δικαιούχους να πραγματοποιήσουν δαπάνες έως τα τέλη του Ιουνίου 2009 (με ορισμένες εξαιρέσεις).

 

5.53.

Το κλείσιμο ενός ΕΠ είναι η οικονομική διευθέτηση κάθε εκκρεμούς δημοσιονομικής ανάληψης υποχρέωσης της ΕΕ προς το πρόγραμμα, μέσω της πληρωμής του τελικού υπολοίπου που οφείλεται στο κράτος μέλος, της αποδέσμευσης των τυχόν μη χρησιμοποιηθέντων υπολοίπων ή της ανάκτησης των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών.

 

5.54.

Το Συνέδριο επισήμανε σε πρόσφατη ειδική έκθεση ότι, για τα προγράμματα εκείνα για τα οποία η Επιτροπή δεν μπορεί να επαφίεται πλήρως στην αποτελεσματική λειτουργία των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου, η τελική αξιολόγηση του εναπομένοντος κινδύνου σφάλματος στα προγράμματα πρέπει να πραγματοποιηθεί από την Επιτροπή κατά την εν εξελίξει διαδικασία κλεισίματος (31).

5.54.

Η βεβαιότητα της Επιτροπής για τα προγράμματα 2000-2006 δημιουργήθηκε με την πάροδο των ετών, και ιδίως μέσω του ουσιαστικού ελεγκτικού έργου που επιτέλεσαν οι υπηρεσίες της Επιτροπής.

Ως εκ τούτου, οι υπηρεσίες της Επιτροπής έχουν αποκτήσει ευρεία γνώση των αποτελεσμάτων του ελέγχου και των κινδύνων που συνδέονται με κάθε κράτος μέλος, γεγονός που αποτελεί ουσιαστική βάση για την ανάλυση των δηλώσεων εκκαθάρισης.

5.55.

Τα κράτη μέλη πρέπει να υποβάλουν τρία έγγραφα στην Επιτροπή για το κλείσιμο κάθε προγράμματος:

α)

την τελική έκθεση εκτέλεσης που παρέχει η διαχειριστική αρχή σχετικά με τον βαθμό στον οποίο το πρόγραμμα υλοποίησε τους στόχους του, καθώς και σχετικά με τους οικονομικούς πόρους που χρησιμοποιήθηκαν·

β)

τη δήλωση του φορέα εκκαθάρισης, στην οποία, αφενός, συνοψίζονται τα συμπεράσματα των ελέγχων που πραγματοποιήθηκαν κατά την περίοδο προγραμματισμού και, αφετέρου, αξιολογείται η εγκυρότητα της αίτησης για την τελική πληρωμή, καθώς και η κανονικότητα των πράξεων που καλύπτονται από την πιστοποιημένη δήλωση δαπανών·

γ)

την πιστοποιημένη δήλωση δαπανών, η οποία συντάσσεται από τον οργανισμό πληρωμών, μαζί με μία αίτηση για την τελική πληρωμή εάν το τελικό υπόλοιπο είναι προς όφελος του κράτους μέλους.

 

5.56.

Έπειτα από την έγκριση της τελικής έκθεσης εκτέλεσης και την εξέταση των εγγράφων εκκαθάρισης, η Επιτροπή αποφασίζει για το τελικό ποσό που πρέπει να καταβληθεί, ανακτηθεί ή αποδεσμευθεί. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες το τελικό ποσοστό σφάλματος που επικυρώνεται από την Επιτροπή υπερβαίνει το 2 % της συνολικής επιλέξιμης δαπάνης, η Επιτροπή επιβάλλει δημοσιονομικές διορθώσεις πριν από την καταβολή του τελικού υπολοίπου ή την υποβολή αιτήματος ανάκτησης.

5.56.

Με βάση το κανονιστικό πλαίσιο της περιόδου 2000-2006, τα κράτη μέλη έπρεπε να ελέγχουν δείγμα πράξεων βάσει κινδύνων και να εξασφαλίσουν την αντιπροσωπευτικότητα από τους βασικούς φορείς και τους δικαιούχους.

Ως εκ τούτου, πρέπει να αναλύεται προσεκτικά το ποσοστό σφάλματος που δηλώνεται κατά το κλείσιμο από τον φορέα εκκαθάρισης. Όλα τα διορθωτικά μέτρα που έλαβαν τα κράτη μέλη και η Επιτροπή κατά τη διάρκεια της εφαρμογής πρέπει να ληφθούν υπόψη για να εξαχθεί συμπέρασμα ως προς τη συχνότητα των σφαλμάτων και τον εναπομένοντα κίνδυνο, πριν την αξιολόγηση πιθανών συμπληρωματικών διορθώσεων (βλέπε κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής για το κλείσιμο, παραγράφους 3.6, 3.7 και 4.2 του παραρτήματος 2).

Εάν με βάση αυτή την ανάλυση η Επιτροπή προσδιορίσει εναπομένοντα κίνδυνο άνω του 2 %, εφαρμόζεται δημοσιονομική διόρθωση.

5.57.

Προκειμένου το κλείσιμο να είναι αποτελεσματικό, οι δηλώσεις εκκαθάρισης πρέπει να είναι αξιόπιστες και η Επιτροπή πρέπει να αντιμετωπίσει κάθε σημαντική αδυναμία που διαπιστώνεται στα εν λόγω έγγραφα. Το Συνέδριο αξιολόγησε εάν τα έγγραφα κλεισίματος που υποβλήθηκαν από τα κράτη μέλη ήταν αξιόπιστα, καθώς και εάν η Επιτροπή χειρίστηκε τα έγγραφα καταλλήλως.

5.58.

Η εξέταση του Συνεδρίου κάλυψε την αρχική φάση της διαδικασίας κλεισίματος και έλαβε ως βάση τα εξής:

α)

την εξέταση των διαδικασιών, εγχειριδίων, φύλλων ελέγχου, εργαλείων παρακολούθησης και αναφοράς εντός της ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής και της ΓΔ Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Κοινωνικής Ένταξης·

β)

την εξέταση της αξιολόγησης από την Επιτροπή των εγγράφων κλεισίματος σε δείγμα 31 ΕΠ (στο πλαίσιο αμφοτέρων των ΕΤΠΑ και ΕΚΤ) σε οκτώ κράτη μέλη (32), εκ των οποίων κανένα δεν είχε κλείσει επισήμως κατά τη χρονική στιγμή του ελέγχου·

γ)

επισκέψεις σε εννέα φορείς εκκαθάρισης σε δύο κράτη μέλη, καλύπτοντας 14 από τα 31 προγράμματα του δείγματος και συμπεριλαμβάνοντας ανάλυση των δεδομένων στα οποία βασίζονται οι πληροφορίες που αναφέρονται στα έγγραφα του κλεισίματός τους.

5.57 και 5.58.

Το Συνέδριο εξέτασε την αρχική εκτίμηση της Επιτροπής για τα έγγραφα κλεισίματος που υπέβαλαν τα κράτη μέλη στο δείγμα του Συνεδρίου, εφόσον η διαδικασία κλεισίματος για τα προγράμματα αυτά άρχισε μόνο κατά τον χρόνο διενέργειας του ελέγχου του Συνεδρίου. Οι αδυναμίες στις δηλώσεις εκκαθάρισης που ανέφερε το Συνέδριο είχαν εντοπιστεί και αναλυθεί από την Επιτροπή πριν από τον έλεγχο του Συνεδρίου. Οι αδυναμίες αυτές αντιμετωπίστηκαν από την Επιτροπή κατά τη διαδικασία κλεισίματος μετά τον έλεγχο του Συνεδρίου και διενεργήθηκαν συμπληρωματικοί έλεγχοι ή διενεργούνται μετά την αρχική εκτίμηση των εγγράφων κλεισίματος, εφόσον είναι απαραίτητο, για να εξαχθεί συμπέρασμα για τον εναπομένοντα κίνδυνο. Εφαρμόστηκαν δημοσιονομικές διορθώσεις στις περιπτώσεις που αυτό ήταν απαραίτητο.

5.59.

Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι η Επιτροπή σε συνεργασία με τα κράτη μέλη είχε λάβει μέτρα, όπως η έγκαιρη έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών και η τακτική συζήτηση επί θεμάτων κλεισίματος, γεγονός που σήμαινε καλύτερη προετοιμασία της διαδικασίας κλεισίματος σε σχέση με τις προηγούμενες περιόδους προγραμματισμού.

5.59.

Η Επιτροπή παρακολούθησε επίσης στενά τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου και το ελεγκτικό έργο κατά την περίοδο προγραμματισμού 2000-2006 μέχρι τη διαδικασία κλεισίματος.

Ενόψει της βελτίωσης της διαδικασίας κλεισίματος των προγραμμάτων της περιόδου 2000 έως 2006, τον Αύγουστο του 2006 δημοσιεύθηκαν οι κατευθυντήριες γραμμές προς τα κράτη μέλη για το κλείσιμο των διαρθρωτικών ταμείων, αρκετά έγκαιρα για να κινηθεί η διαδικασία κλεισίματος. Η Επιτροπή συζήτησε τα ζητήματα κλεισίματος των προγραμμάτων με τις αρχές ελέγχου των κρατών μελών στις τακτικές ετήσιες διμερείς συνεδριάσεις. Η Επιτροπή οργάνωσε σεμινάρια κλεισίματος με τα κράτη μέλη τον Σεπτέμβριο του 2008 και τον Δεκέμβριο του 2009, κατάρτισε κατάλογο «συχνών ερωτήσεων» και πραγματοποίησε συσκέψεις τεχνικού χαρακτήρα με τους αρμόδιους οργανισμούς για τη σύνταξη των δηλώσεων κλεισίματος.

5.60.

Εντούτοις, το Συνέδριο εντόπισε αδυναμίες που υπονομεύουν την αξιοπιστία ορισμένων από τα έγγραφα κλεισίματος που υπέβαλαν τα κράτη μέλη στην Επιτροπή και επισήμανε αδυναμίες στις διαδικασίες της Επιτροπής σχετικά με την αρχική αξιολόγηση των εγγράφων κλεισίματος. Η υποβολή μη αξιόπιστων εγγράφων από τα κράτη μέλη ασκεί πρόσθετη πίεση στην Επιτροπή, καθώς αυξάνει το έργο που πρέπει να πραγματοποιήσει προκειμένου να διασφαλίσει ότι τα προγράμματα κλείνουν χωρίς εναπομένον ουσιώδες σφάλμα.

5.60.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι έχει αξιολογήσει όλες τις περιπτώσεις σύμφωνα με τα διεθνή λογιστικά πρότυπα πριν τη διενέργεια του ελέγχου του Συνεδρίου και αντιμετώπισε σωστά όλους τους εντοπισθέντες κινδύνους.

5.61.

Ορισμένα από τα έγγραφα κλεισίματος που ελέγχθηκαν από το Συνέδριο παρουσίαζαν τα ακόλουθα προβλήματα:

5.61.

α)

οι δευτεροβάθμιοι έλεγχοι στα κράτη μέλη, οι οποίοι είναι ουσιαστικής σημασίας για τις δηλώσεις εκκαθάρισης, παρουσίαζαν ορισμένες συγκεκριμένες αδυναμίες·

α)

Η Επιτροπή συμφωνεί με την εκτίμηση του Συνεδρίου όσον αφορά 5 περιπτώσεις από τις 10 που αναφέρονται σε παρατηρήσεις του Συνεδρίου.

Η παρατήρηση του Συνεδρίου βασιζόταν γενικά στην ανάλυση των δηλώσεων εκκαθάρισης από την Επιτροπή κατά τη διενέργεια του ελέγχου. Στη συνέχεια, η Επιτροπή έλαβε τα κατάλληλα μέτρα για την αντιμετώπιση των ζητημάτων και τον περιορισμό του εναπομένοντος κινδύνου σε αυτές τις περιπτώσεις. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι δευτεροβάθμιοι έλεγχοι διενεργήθηκαν με επάρκεια και αναφέρθηκαν στις δηλώσεις εκκαθάρισης.

β)

οι δηλώσεις εκκαθάρισης περιείχαν ατελείς πληροφορίες·

β)

Η Επιτροπή εντόπισε τα ίδια ζητήματα για δύο υποθέσεις για τις οποίες διατυπώνει παρατηρήσεις το Συνέδριο στους ελέγχους του. Θα προταθούν οι αναγκαίες δημοσιονομικές διορθώσεις κατά το κλείσιμο.

Για τις άλλες δύο περιπτώσεις, οι υπηρεσίες της Επιτροπής εκτίμησαν την πληρότητα των στοιχείων στη δήλωση εκκαθάρισης μετά από διεξοδική ανάλυση.

γ)

οι φορείς εκκαθάρισης σε ορισμένα κράτη μέλη υπέβαλαν δηλώσεις που περιείχαν μη δικαιολογημένες μειώσεις των τελικών ποσοστών σφάλματος και γνώμες μη εναρμονισμένες με τα αποτελέσματα των ελέγχων (βλέπε πίνακα 5.2 ).

γ)

Για τρεις περιπτώσεις που αναφέρονται στον πίνακα 5.2, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι μειώσεις των ποσοστών σφάλματος ήταν δεόντως αιτιολογημένες.

Οι υπηρεσίες της Επιτροπής αξιολόγησαν τις γνωμοδοτήσεις ελέγχου που υπέβαλαν οι οργανισμοί εκκαθάρισης, σύμφωνα με τα διεθνή λογιστικά πρότυπα, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα διαθέσιμα αποτελέσματα και αποδεικτικά στοιχεία του ελέγχου, καθώς και την εφαρμογή διορθώσεων από τα ίδια τα κράτη μέλη, οι οποίες υπερέβαιναν τα επιμέρους σφάλματα που εντοπίστηκαν στο ελεγχθέν δείγμα. Σε όλες τις περιπτώσεις, οι υπηρεσίες της Επιτροπής έλαβαν τα αναγκαία μέτρα για την αντιμετώπιση των ζητημάτων, συμπεριλαμβανομένης της διακοπής της διαδικασίας κλεισίματος, της αίτησης συμπληρωματικών πληροφοριών και της κίνησης διαδικασίας που οδηγούσε στην εφαρμογή δημοσιονομικών διορθώσεων, όταν αυτό ήταν απαραίτητο.

Πίνακας 5.2 —   Αποτέλεσμα των μη δικαιολογημένων μειώσεων των τελικών ποσοστών σφάλματος που αναφέρονται στις δηλώσεις εκκαθάρισης

Επιχειρησιακό πρόγραμμα

Συνολικό πιστοποιημένο ποσό

(σε ευρώ)

Ποσοστό σφάλματος πριν από την αφαίρεση των άτυπων σφαλμάτων

Αναφερθέν ποσοστό σφάλματος

Steiermark, στόχος 2, ΕΤΠΑ

1 643 131 021

2,9 %

0,7 %

West Midlands, στόχος 2, ΕΤΠΑ

2 131 670 207

10,6 %

6,47 %

Merseyside, στόχος 1, ΕΤΠΑ

2 495 941 228

2,8 %

1,1 %

Σικελία, στόχος 1, ΕΤΠΑ

5 557 834 587

11,0 %

1,2 %

Ισπανία Τοπική ανάπτυξη, στόχος 1, ΕΤΠΑ

1 644 137 526

6,7 %

1,2 %

Σημείωση: Σε δύο άλλες περιπτώσεις (Γαλλία, στόχος 3, ΕΚΤ και Ηνωμένο Βασίλειο Δυτική Ουαλία και Πεδιάδες, στόχος 1, ΕΤΠΑ) ο αντίκτυπος της μείωσης δεν μπορούσε να προσδιοριστεί ποσοτικά από τα στοιχεία που περιείχαν τα έγγραφα κλεισίματος. Η μείωση στο πρόγραμμα ΕΤΠΑ της Ισπανίας αφορά το τμήμα που υλοποιήθηκε από την τοπική διοίκηση, το οποίο αντιστοιχεί στο 25 % των συνολικών δαπανών του προγράμματος.

5.62.

Τα προβλήματα που εντόπισε το Συνέδριο στις δηλώσεις εκκαθάρισης που υπέβαλαν τα κράτη μέλη καθιστούν δύσκολη την αξιολόγηση από την Επιτροπή των δηλώσεων και των πληροφοριών στις οποίες αυτές βασίζονται. Όσον αφορά τις ελεγχθείσες περιπτώσεις, η αξιολόγηση της Επιτροπής παρουσίαζε διαδικαστικές αδυναμίες, ιδιαίτερα όσον αφορά τη χρήση της διασύνδεσης μεταξύ των υπηρεσιών και τη διαδικασία παρακολούθησης και αναφοράς του κλεισίματος, καθώς και ορισμένα προβλήματα στους ελέγχους της Επιτροπής.

5.62.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι η διαδικασία κλεισίματός της επέτρεψε να εντοπιστούν οι εναπομένοντες ουσιαστικοί κίνδυνοι κατά το κλείσιμο και τους αντιμετωπίζει με τη διενέργεια συμπληρωματικών ελέγχων ή/και με την εφαρμογή των αναγκαίων δημοσιονομικών διορθώσεων.

Πραγματοποιούνταν διαβουλεύσεις, μεταξύ των υπηρεσιών της Επιτροπής, σύμφωνα με τις συμφωνηθείσες καθιερωμένες διαδικασίες, με την εξαίρεση ορισμένων περιπτώσεων όπου η μη κοινοποίηση σε άλλες υπηρεσίες των ελλείψεων που εντοπίστηκαν δεν συνεπαγόταν κάποιο κίνδυνο. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι η ποιότητα των εκθέσεων βελτιώθηκε με την πάροδο του χρόνου, διότι υπήρχαν διαθέσιμα περισσότερα ποιοτικά στοιχεία για την τρέχουσα ανάλυση. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι ο έλεγχοι τους οποίους το Συνέδριο έκρινε ότι δεν πραγματοποιήθηκαν στην πραγματικότητα είχαν διενεργηθεί από διαφορετικές υπηρεσίες στο εσωτερικό των Γενικών Διευθύνσεων.

5.63.

Επίσης, το Συνέδριο επισήμανε ότι σε τέσσερα από τα έξι ελεγχθέντα προγράμματα που υπόκειντο σε δημοσιονομικές διορθώσεις κατά τη διάρκεια της περιόδου προγραμματισμού, τα ποσοστά σφάλματος παρέμειναν υψηλά, καταδεικνύοντας, κατά συνέπεια, τη συνεχιζόμενη ύπαρξη αδύναμων συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου. Αυτό απαιτεί πρόσθετη εργασία εκ μέρους της Επιτροπής, προκειμένου να λάβει επαρκή διασφάλιση κατά το κλείσιμο.

5.63.

Η Επιτροπή εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι για τα 4 αναφερόμενα προγράμματα, παρά τις δημοσιονομικές διορθώσεις κατά τη διάρκεια της περιόδου προγραμματισμού, ο εναπομένων κίνδυνος κατά το κλείσιμο ήταν ενδεχομένως υψηλός. Συνεπώς, ανεξάρτητα από τις δημοσιονομικές διορθώσεις που είχαν ήδη εφαρμοστεί, η Επιτροπή εκτιμά συστηματικά τον εναπομένοντα κίνδυνο κατά το κλείσιμο όλων των προγραμμάτων και διενεργεί πρόσθετους ελέγχους για τον περιορισμό αυτού του κινδύνου.

Επιπλέον, η Επιτροπή συμπεριέλαβε στους ελέγχους κλεισίματος προγράμματα για τα οποία εξακολουθούν να υπάρχουν ορισμένα προβλήματα, γεγονός που επιτρέπει την επίτευξη υψηλού βαθμού βεβαιότητας κατά το κλείσιμο και αυτών των προγραμμάτων.

5.64.

Δεδομένων των προβλημάτων που διαπίστωσε το Συνέδριο, ιδίως όσον αφορά τις μη δικαιολογημένες μειώσεις των τελικών ποσοστών σφάλματος, το Συνέδριο θεωρεί ότι για πέντε από τα 31 ελεγχθέντα προγράμματα υφίσταται ο κίνδυνος το κλείσιμο να βασιστεί σε μη αξιόπιστα έγγραφα κλεισίματος, εκτός εάν η Επιτροπή προβεί στις απαραίτητες ενέργειες κατά τα μεταγενέστερα στάδια.

5.64.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι, σε όλες τις περιπτώσεις στις οποίες παραπέμπει η εκτίμηση του Συνεδρίου, ο εναπομένων κίνδυνος καλύπτεται επαρκώς κατά τη διάρκεια της τρέχουσας διαδικασίας κλεισίματος. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής έχουν εξετάσει διεξοδικά τα έγγραφα κλεισίματος και έχουν λάβει τα αναγκαία μέτρα για την αντιμετώπιση των εντοπισθέντων προβλημάτων, που περιλαμβάνουν τη διακοπή της διαδικασίας κλεισίματος, την αποστολή αίτησης συμπληρωματικών πληροφοριών, τη διενέργειας ελέγχων κλεισίματος και, τελικά, για ορισμένα προγράμματα, την εφαρμογή δημοσιονομικών διορθώσεων [βλέπε επίσης απάντηση της Επιτροπής στην παράγραφο 5.61 γ)].

Αξιοπιστία των θέσεων της Επιτροπής

5.65.

Το Συνέδριο αξιολόγησε τις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων για το 2011 και τις συνοδευτικές δηλώσεις των ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής, ΓΔ Κινητικότητας και Μεταφορών, και ΓΔ Ενέργειας. Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά την κανονικότητα των πληρωμών που εγκρίθηκαν κατά το 2011, το Συνέδριο:

α)

αξιολόγησε τις επιφυλάξεις που διατυπώθηκαν στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων·

β)

έλεγξε τη συνέπεια και την ακρίβεια του υπολογισμού από την Επιτροπή του εναπομένοντος ποσοστού σφάλματος και των ποσών των «επισφαλών πληρωμών».

 

ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής

5.66.

Η ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής εκτίμησε ότι ποσοστό από 3,1 % έως 6,8 % των ενδιάμεσων πληρωμών για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013 που εγκρίθηκαν το 2011 (οι οποίες ανέρχονταν σε περίπου 29,8 δισεκατομμύρια ευρώ συνολικά) ενείχαν κίνδυνο σφάλματος. Στην εν λόγω εκτίμηση των «επισφαλών πληρωμών» περιλαμβάνονται όλα τα ΕΠ, τόσο εκείνα για τα οποία έχει διατυπωθεί επιφύλαξη όσο και τα υπόλοιπα. Ο αριθμός των ΕΠ που υπόκειντο σε επιφυλάξεις από τη ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής αυξήθηκε το 2011 σε σχέση με το 2010 από 98 σε 123. Αυτό οφειλόταν σε αυστηρότερη αξιολόγηση από την Επιτροπή. Συνολικά, η εμβέλεια των δημοσιονομικών επιφυλάξεων που διατύπωσε η ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής αντιστοιχεί στο 31 % του συνόλου των πιστώσεων πληρωμών που εγκρίθηκαν κατά τη διάρκεια του έτους. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων, ο αντίκτυπος των εν λόγω επιφυλάξεων αντιστοιχούσε σε ποσοστό μεταξύ 1,9 % και 4,3 % των πληρωμών που εγκρίθηκαν από τη ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής κατά το 2011.

5.66.

Η Επιτροπή χαιρετίζει την αναφορά του Συνεδρίου στην αυστηρότερη εκτίμηση των διακυβευόμενων ποσών από την Επιτροπή, σκοπός της οποίας ήταν να ανταποκριθεί στις παρατηρήσεις του Συνεδρίου στις προηγούμενες ετήσιες εκθέσεις του.

5.67.

Το Συνέδριο επισημαίνει ότι η ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής διατύπωσε επιφυλάξεις για εκείνα τα ΕΠ της περιόδου προγραμματισμού 2000-2006 για τα οποία τα κράτη μέλη δεν είχαν ακόμη αποκαταστήσει επαρκώς τις αδυναμίες που διαπιστώθηκαν κατά τη διαδικασία κλεισίματος. Η Επιτροπή δεν προσδιόρισε ποσοτικά τις επιφυλάξεις αυτές (τις οποίες αναφέρει η Επιτροπή ως επιφυλάξεις για «αποφυγή προσβολής της φήμης»). Όπως καταδείχθηκε από τις εργασίες του Συνεδρίου, παραμένει ο κίνδυνος το κλείσιμο να βασίζεται σε μη αξιόπιστα έγγραφα κλεισίματος, με αποτέλεσμα την επιβολή ανεπαρκών δημοσιονομικών διορθώσεων (βλέπε σημεία 5.60 έως 5.61 και ειδική έκθεση αριθ. 3/2012, σημεία 65 έως 67).

5.67.

Όπως αναφέρεται στην απάντησή της στην παράγραφο 5.62, η Επιτροπή θεωρεί ότι η διαδικασία κλεισίματος που εφαρμόζει τις επέτρεψε να εντοπίσει τους εναπομένοντες σημαντικούς κινδύνους κατά το κλείσιμο. Η Επιτροπή λαμβάνει μέτρα περιορισμού της επίπτωσης για να αντιμετωπίσει τους κινδύνους που εντοπίζονται κατά το κλείσιμο. Βάσει της εκτίμησης κινδύνου της, η Επιτροπή διενεργεί ειδικούς ελέγχους κλεισίματος για να επαληθεύσει και να επικυρώσει την ποιότητα της δήλωσης εκκαθάρισης.

Τα στοιχεία που παρέχει ο φορέας εκκαθάρισης (ΦΕ) βασίζονται στα στοιχεία που συσσωρεύονται κατά τους ελέγχους και προέρχονται από όλες τις πηγές ελέγχου (εθνικές πηγές, Ελεγκτικό Συνέδριο και έλεγχοι της Επιτροπής), συμπεριλαμβανομένων και των συμπληρωματικών ελέγχων που διενεργούνται κατά το κλείσιμο από τον φορέα εκκαθάρισης, όταν αυτό είναι απαραίτητο.

ΓΔ Κινητικότητας και Μεταφορών και ΓΔ Ενέργειας

5.68.

Η ΓΔ Κινητικότητας και Μεταφορών και η ΓΔ Ενέργειας εκτίμησαν ότι το 4,5 % περίπου των πληρωμών που εγκρίθηκαν κατά το 2011 σχετικά με το έκτο και το έβδομο πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη εμφάνιζαν σφάλματα. Κατά συνέπεια, διατυπώθηκαν επιφυλάξεις για κάθε ένα από τα εν λόγω δύο προγράμματα δαπανών από αμφότερες τις ΓΔ. Συνολικά, οι επιφυλάξεις που διατυπώθηκαν από τη ΓΔ Κινητικότητας και Μεταφορών και τη ΓΔ Ενέργειας καλύπτουν το 25,7 % και το 18,8 % αντιστοίχως του συνόλου των πιστώσεων πληρωμών που εγκρίθηκαν κατά τη διάρκεια του έτους. Ο συνδυασμένος αντίκτυπος των εν λόγω δύο επιφυλάξεων αντιστοιχούσε στο 0,9 % και το 0,8 % των πληρωμών που εγκρίθηκαν αντιστοίχως από τη ΓΔ Κινητικότητας και Μεταφορών και τη ΓΔ Ενέργειας.

 

5.69.

Το Συνέδριο επισήμανε τα ακόλουθα ζητήματα:

5.69.

α)

Όσον αφορά αμφότερες τις ΓΔ Κινητικότητας και Μεταφορών και ΓΔ Ενέργειας, το Συνέδριο θεωρεί ότι το ποσό των «επισφαλών πληρωμών» έχει υποεκτιμηθεί για το τμήμα των δαπανών που σχετίζεται με το έβδομο πρόγραμμα-πλαίσιο. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις, η επιφύλαξη σχετικά με το έβδομο πρόγραμμα-πλαίσιο (7ο ΠΠ) βασίζεται στα αποτελέσματα των ελέγχων που διενήργησαν η ΓΔ Έρευνας και η ΓΔ Κοινωνίας της Πληροφορίας. Εντούτοις, οι έλεγχοι της ΓΔ Κινητικότητας και Μεταφορών και της ΓΔ Ενέργειας όσον αφορά τα έργα του 7ου ΠΠ κατέδειξαν ποσοστά σφάλματος κατά πολύ υψηλότερα του εκτιμώμενου ποσοστού σφάλματος για το πρόγραμμα-πλαίσιο συνολικά.

α)

Η Επιτροπή θεωρεί ότι και οι δύο Γενικές Διευθύνσεις ακολούθησαν τις ισχύουσες οδηγίες κατά τον ποσοτικό προσδιορισμό του διακυβευόμενου ποσού για το έβδομο πρόγραμμα-πλαίσιο (ΠΠ7), χρησιμοποιώντας τις καλύτερες διαθέσιμες πληροφορίες.

Εφόσον οι ΓΔ ENER και MOVE διαχειρίζονται μικρό αριθμό έργων του ΠΠ7, διενήργησαν μικρό αριθμό ελέγχων έργων του ΠΠ7. Επειδή διαπιστώθηκε ότι αυτό δεν ήταν επαρκώς αντιπροσωπευτικό, η Επιτροπή έκρινε σκόπιμο να χρησιμοποιήσει τα αποτελέσματα ενός σημαντικά μεγαλύτερου αριθμού δειγμάτων, αντιπροσωπευτικών ελέγχων έργων του ΠΠ7 που διενεργήθηκαν από τις ΓΔ RTD και INFSO.

Από το 2012, οι ΓΔ της Επιτροπής που διαχειρίζονται ερευνητικά προγράμματα θα διαθέτουν ένα κοινό αντιπροσωπευτικό δείγμα ελέγχου για το ΠΠ7.

β)

Όσον αφορά τη ΓΔ Ενέργειας, το Συνέδριο θεωρεί ότι η εμβέλεια των ελεγκτικών εργασιών που πραγματοποιήθηκαν σχετικά με το ΕΕΠΑ το 2011 είναι ανεπαρκής όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις.

β)

Η Επιτροπή θα λάβει υπόψη την παρατήρηση του Συνεδρίου στον έλεγχό της για κάθε έναν από τους 65 δικαιούχους κεφαλαίων ΕΕΠΑ κατά τη διάρκεια ζωής του ΕΕΠΑ.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Συμπεράσματα

5.70.

Βάσει των ελεγκτικών εργασιών του, το Συνέδριο συμπεραίνει ότι οι ενδιάμεσες και τελικές πληρωμές για το έτος που ολοκληρώθηκε την 31η Δεκεμβρίου 2011 για την ομάδα πολιτικής Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές παρουσίαζαν ουσιώδες σφάλμα.

5.70.

Η Επιτροπή επισημαίνει τη σημαντική μείωση του ποσοστού σφάλματος σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, γεγονός που επιβεβαιώνει μια θετική εξέλιξη για τρίτο συνεχόμενο έτος.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι αυτό είναι ιδίως αποτέλεσμα της αυστηρής πολιτικής διακοπών/αναστολών, όταν εντοπίζονται ελλείψεις, σύμφωνα με το πρόγραμμα δράσης της του 2008.

Η Επιτροπή λαμβάνει μέτρα για τη διόρθωση των σφαλμάτων που εντοπίζει το Συνέδριο, και με την εφαρμογή δημοσιονομικών διορθώσεων, όταν αυτό είναι απαραίτητο, και εστιάζει τις δράσεις της στα προγράμματα ή/και κράτη μέλη υψηλότερου κινδύνου (34).

5.71.

Βάσει των ελεγκτικών εργασιών του επί των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου που εξέτασε, το Συνέδριο διαπίστωσε τα εξής:

5.71.

α)

οι ελεγκτικές αρχές ήταν μερικώς αποτελεσματικές στη διασφάλιση της κανονικότητας των πράξεων για τα ταμεία ΕΤΠΑ, ΕΚΤ και ΤΣ της περιόδου προγραμματισμού 2007-2013·

α)

Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι η αποτελεσματικότητα και η ποιότητα του έργου των ελεγκτικών αρχών διαφέρει μεταξύ προγραμμάτων και κρατών μελών, όπως συνάγεται από την εκτίμηση του Συνεδρίου στην παράγραφο 5.41 και από τα αποτελέσματα του ελεγκτικού έργου της Επιτροπής. Σύμφωνα με το άρθρο 73 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006, η Επιτροπή βασίζεται επίσημα, από τον Ιούλιο του 2012, στο έργο των 13 αρχών ελέγχου για το ΕΤΠΑ/ΤΣ και των 9 αρχών ελέγχου για το ΕΚΤ. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να επανεξετάζει το έργο των υπόλοιπων αρχών ελέγχου και να παρακολουθεί την κατάσταση όσον αφορά τα προγράμματα για τα οποία στάλθηκε επιστολή βάσει του άρθρου 73.

β)

οι διαδικασίες της Επιτροπής και των κρατών μελών ήταν μερικώς αποτελεσματικές για την υλοποίηση της αρχικής φάσης της διαδικασίας κλεισίματος για την περίοδο προγραμματισμού 2000-2006.

β)

Η Επιτροπή θεωρεί ότι έχει θεσπίσει αξιόπιστες διαδικασίες και οδηγίες για τη διαδικασία κλεισίματος και κρίνει ότι τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν επιτελέσει σημαντικό και επαγγελματικό έργο για να καταστεί δυνατό το κλείσιμο των προγραμμάτων και να αυξηθεί η αξιοπιστία κατά το κλείσιμο. Η Επιτροπή θεωρεί επίσης ότι έχει πραγματοποιήσει περιεκτικό έργο κατά το κλείσιμο, αναλύοντας διεξοδικά όλα τα έγγραφα κλεισίματος, διενεργώντας συμπληρωματικούς ελέγχους και έρευνες, όταν είναι απαραίτητο, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την πραγματοποίηση πρόσθετων δημοσιονομικών διορθώσεων σε πολλές περιπτώσεις κατά το κλείσιμο, με στόχο να αντιμετωπιστούν οι εναπομένοντες κίνδυνοι.

5.72.

Οι έλεγχοι του Συνεδρίου έχουν καταδείξει ότι δεν μπορεί να διασφαλιστεί ότι οι μηχανισμοί δημοσιονομικών διορθώσεων αντισταθμίζουν για όλα τα ΕΠ επαρκώς τα εντοπιζόμενα σφάλματα και ότι επιλύονται όλα τα ουσιώδη θέματα. Ομοίως, δεν υπάρχουν στοιχεία που να καταδεικνύουν ότι οι μηχανισμοί δημοσιονομικών διορθώσεων μετατρέπονται οπωσδήποτε σε βιώσιμες βελτιώσεις των συστημάτων, οι οποίες θα αποτρέπουν την επανεμφάνιση των εντοπιζόμενων σφαλμάτων (33).

5.72.

Ο πολυετής χαρακτήρας των δαπανών και του κύκλου ελέγχου περιλαμβάνει τη διαδικασία κλεισίματος, κατά την οποία οι τελικοί έλεγχοι αφορούν τη νομιμότητα και κανονικότητα των δαπανών και πραγματοποιούνται οι τελικές διορθώσεις, εφόσον αυτό είναι απαραίτητο.

Η διαδικασία κλεισίματος για τα προγράμματα της περιόδου 2007-2013 θα ενισχυθεί περαιτέρω σε σύγκριση με την περίοδο προγραμματισμού 2000-2006, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη τις ενισχυμένες απαιτήσεις για τον έλεγχο ενός αντιπροσωπευτικού στατιστικού δείγματος σε ετήσια βάση και τις ετήσιες γνωμοδοτήσεις.

Επιπλέον, για έναν περιορισμένο αριθμό ΕΠ, οι έλεγχοι της Επιτροπής κατέδειξαν επίσης ότι οι αρμόδιες αρχές προγραμμάτων πρέπει να βελτιώσουν τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου, παρά τις εφαρμοζόμενες διορθώσεις. Σε παρόμοιες περιπτώσεις η Επιτροπή λαμβάνει πρόσθετα μέτρα, όπως οι διακοπές ή οι αναστολές.

Η Επιτροπή έχει προτείνει στο νομικό πλαίσιο της περιόδου 2014-2020 να αυξηθεί η δυνατότητα πραγματοποίησης καθαρών δημοσιονομικών διορθώσεων.

Συστάσεις

 

Βλέπε κοινή απάντηση στις παραγράφους 1.12 και 1.13.

5.73.

Το Συνέδριο συνιστά στην Επιτροπή:

5.73.

Σύσταση 1: να καταστήσει αποτελεσματικότερα τα συστήματα κυρώσεων, αυξάνοντας τον αντίκτυπο των δημοσιονομικών διορθώσεων και μειώνοντας την πιθανότητα αντικατάστασης των μη επιλέξιμων δαπανών με άλλες δαπάνες, όπως προτείνει η Επιτροπή για τον τομέα της συνοχής όσον αφορά την επόμενη περίοδο προγραμματισμού. Θα πρέπει να θεωρείται ότι κάθε παρατυπία που εντοπίζεται κατόπιν της παρουσίασης των ετήσιων λογαριασμών θα οδηγεί σε καθαρή δημοσιονομική διόρθωση.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι τα κράτη μέλη πρέπει να έχουν το δικαίωμα αντικατάστασης μη επιλέξιμων δαπανών τις οποίες διαπιστώνουν με νόμιμες και τακτικές δαπάνες, με στόχο να βελτιστοποιήσουν τη χρήση των δαπανών για την πολιτική συνοχής, διότι αυτό προσδίδει προστιθέμενη αξία και εξασφαλίζει αποτελεσματικούς ελέγχους στο επίπεδο των κρατών μελών. Η πρόταση της Επιτροπής για το κανονιστικό πλαίσιο της περιόδου 2014-2020 προβλέπει ότι: «Σε περίπτωση διαπίστωσης από την Επιτροπή ή από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο παρατυπιών που επηρεάζουν τους ετήσιους λογαριασμούς που αποστέλλονται στην Επιτροπή, η συνακόλουθη δημοσιονομική διόρθωση μειώνει τη στήριξη από τα Ταμεία προς το επιχειρησιακό πρόγραμμα (άρθρο 137 παράγραφος 6)», περιορίζοντας με τον τρόπο αυτό τις δυνατότητες ανάκλησης/αντικατάστασης στο τρέχον οικονομικό έτος. Ο σκοπός της διάταξης αυτής είναι να αποτελέσει κίνητρο να περιλαμβάνονται οι δαπάνες στους ετήσιους λογαριασμούς που πιστοποιούνται ως προς τη νομιμότητα και την κανονικότητά τους.

Σύσταση 2: να απαιτεί την αυστηρή συμμόρφωση με τις απαιτήσεις επιλεξιμότητας για χρηματοδότηση από την ΕΕ, ιδιαίτερα την ορθή εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ και των κρατών μελών περί δημοσίων συμβάσεων.

Η Επιτροπή έχει καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για να εξασφαλίσει την αυστηρή συμμόρφωση με τις απαιτήσεις επιλεξιμότητας και την ορθή εφαρμογή των κανόνων για τις δημόσιες συμβάσεις. Ενδεικτικά:

Για την περιφερειακή πολιτική, παρέχει κατάρτιση και οδηγίες στις διαχειριστικές αρχές προγραμμάτων σχετικά με τους κανόνες επιλεξιμότητας, ώστε να εξασφαλιστεί ότι μεταδίδουν αυτή τη γνώση σε όλους τους οργανισμούς που είναι αρμόδιοι για τη διαχείριση κεφαλαίων. Επιπλέον, όταν εντοπίσει σύνθετους κανόνες σε επίπεδο προγράμματος, η Επιτροπή απευθύνει συστάσεις για την απλούστευση των κανόνων. Έχει πραγματοποιήσει επίσης από κοινού με τα κράτη μέλη ανάλυση των τύπων σφαλμάτων των συμβάσεων που διαπιστώθηκαν κατά τους ελέγχους της ΕΕ στην πολιτική συνοχής κατά τα προηγούμενα έτη και έχει κινήσει διαδικασία συλλογής βέλτιστων πρακτικών και πιθανών απαντήσεων από τα κράτη μέλη για τη διόρθωση παρόμοιων σφαλμάτων και για να μειωθεί η συχνότητά τους.

Για το πρόγραμμα των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών, δίνεται έμφαση καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας χρηματοδότησης στην αυστηρή συμμόρφωση με τις απαιτήσεις επιλεξιμότητας. Ενδεικτικά, ο Οδηγός προς τους αιτούντες περιέχει σαφείς οδηγίες για την τήρηση αυτών των απαιτήσεων. Η τήρηση αυτών των κανόνων στη συνέχεια ελέγχεται με ελέγχους δειγμάτων κατά την πραγματοποίηση των ενδιάμεσων και τελικών πληρωμών.

Σύσταση 3: να αντιμετωπίζει τις αδυναμίες των «πρωτοβάθμιων ελέγχων» σε επίπεδο διαχειριστικών αρχών και ενδιάμεσων φορέων για το ΕΤΠΑ και το ΤΣ, όπου ενδείκνυται, με μέτρα κατάρτισης και ειδικό υλικό καθοδήγησης.

Η Επιτροπή παρέχει οδηγίες στα κράτη μέλη για τον τρόπο με τον οποίο οι διαχειριστικές αρχές πρέπει να ορίζουν και να εφαρμόζουν τις επαληθεύσεις της διαχείρισης.

Ακόμη, η Επιτροπή ανέπτυξε το 2009 περιεκτικές κατευθυντήριες γραμμές για τους πρωτοβάθμιους ελέγχους και ένα εργαλείο αυτοαξιολόγησης για τις διαχειριστικές αρχές, το οποίο μπορούν να χρησιμοποιούν για να βελτιώσουν τη λειτουργία τους. Η Επιτροπή ανέπτυξε επίσης και κοινοποίησε το 2011 στις διαχειριστικές αρχές φύλλα ελέγχου για τον έλεγχο των επαληθεύσεων διαχείρισης, που μπορούν να τα χρησιμοποιούν ως σημείο αναφοράς οι ίδιες οι διαχειριστικές αρχές.

Σύσταση 4: όσον αφορά το σύστημα ελέγχου για τις ελεγκτικές αρχές στον τομέα της συνοχής, η Επιτροπή θα πρέπει:

 

να παρέχει περαιτέρω καθοδήγηση στις ελεγκτικές αρχές για την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού, ιδιαίτερα σε θέματα δειγματοληψίας, εμβέλειας των επαληθεύσεων που πρέπει να διενεργηθούν για τους ελέγχους έργων και τον έλεγχο ποιότητας,

Από την έναρξη της περιόδου προγραμματισμού, η Επιτροπή έχει δώσει αναλυτικές και τεχνικές οδηγίες, παρέχει κατάρτιση και οργανώνει συνεδριάσεις τεχνικού περιεχομένου με τους ελεγκτές των εθνικών αρχών ελέγχου. Εξάλλου, εξακολουθούν να ισχύουν οι οδηγίες για το πεδίο και την έκταση των ελέγχων των πράξεων που δόθηκαν την περίοδο προγραμματισμού 2000-2006, εφόσον οι έλεγχοι αυτοί δεν παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στις δύο περιόδους προγραμματισμού. Όσον αφορά τη δειγματοληψία, η Επιτροπή οργάνωσε ειδικό σεμινάριο τον Ιούνιο του 2012.

να ενθαρρύνει τις ελεγκτικές αρχές ώστε να πραγματοποιούν συγκεκριμένους ελέγχους συστημάτων όσον αφορά τους «πρωτοβάθμιους ελέγχους» που διενεργούν οι διαχειριστικές αρχές και οι ενδιάμεσοι φορείς.

Η Επιτροπή εφαρμόζει τη σύσταση αυτή και θα εξακολουθήσει να την εφαρμόζει. Όταν η Επιτροπή εντοπίζει αδυναμίες στους ελέγχους διαχείρισης (μέσω διαφόρων αποτελεσμάτων ελέγχου σε εθνικό ή κοινοτικό επίπεδο), ζητεί από την αρχή ελέγχου να αναθεωρήσει τη στρατηγική ελέγχου και το πρόγραμμα ελέγχου της, ώστε να περιλάβει στοχευμένους ελέγχους σε ελέγχους της διαχείρισης ή, εναλλακτικά, να ακολουθήσει αναθεωρημένη εκτίμηση κινδύνου, διενεργεί απευθείας παρόμοιους ελέγχους (βάσει της έρευνας ελέγχου της «καλύπτοντας το κενό της αξιοπιστίας»). Επιπλέον, βασιζόμενη σε αξιολόγηση της λειτουργίας των ελέγχων διαχείρισης σε όλα τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα βάσει του συνόλου των διαθέσιμων αποτελεσμάτων ελέγχου, η Επιτροπή έχει ενθαρρύνει τις ελεγκτικές αρχές τον Οκτώβριο του 2011 να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στους ελέγχους των συστημάτων τους κατά τους πρωτοβάθμιους ελέγχους (βλέπε ομάδα ομολόγων, ειδικό σεμινάριο για τον ρόλο των αρχών ελέγχου στη συμβολή στη βελτίωση των ελέγχων διαχείρισης).

Σύσταση 5: προκειμένου να καταστεί αποτελεσματικότερη η διαδικασία για το κλείσιμο των πολυετών προγραμμάτων στον τομέα της συνοχής, η Επιτροπή θα πρέπει:

 

να υπενθυμίζει στα κράτη μέλη να διασφαλίζουν ότι οι τελικές δηλώσεις που υποβάλλονται για τα προγράμματα της περιόδου 2007-2013 είναι αξιόπιστες,

Το κανονιστικό πλαίσιο της περιόδου 2007-2013 προβλέπει τελείως διαφορετικές απαιτήσεις για τον έλεγχο ενός αντιπροσωπευτικού στατιστικού δείγματος σε ετήσια βάση, που στηρίζουν τις επίσημες γνωμοδοτήσεις ελέγχου των ελεγκτικών αρχών. Αυτό θα αποτελέσει περισσότερο αξιόπιστη βάση για τις δηλώσεις κλεισίματος, γεγονός που θα επιτρέψει τον προσδιορισμό του εναπομένοντος κινδύνου μετά την πραγματοποίηση όλων των διορθώσεων κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του προγράμματος. Πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι οι κατευθυντήριες γραμμές για το κλείσιμο των προγραμμάτων της περιόδου 2007-2013 είχαν ήδη παρουσιαστεί στα κράτη μέλη στη συνεδρίαση της COCOF τον Ιούνιο του 2012.

να εξετάζει τις συγκεκριμένες αδυναμίες που εντοπίζονται από το Συνέδριο στις δηλώσεις εκκαθάρισης για το κλείσιμο των προγραμμάτων της περιόδου 2000-2006,

Οι αδυναμίες αυτές εντοπίστηκαν και αντιμετωπίστηκαν από την Επιτροπή.

να υπολογίζει εάν τα εν λόγω προβλήματα έχουν εμφανιστεί και σε άλλα ΕΠ και να εφαρμόζει δημοσιονομικές διορθώσεις όπου απαιτείται,

Γενικότερα, η Επιτροπή αναλύει διεξοδικά κάθε δήλωση εκκαθάρισης και εξάγει συμπεράσματα, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής δημοσιονομικών διορθώσεων, όταν αυτό είναι αναγκαίο.

να διασφαλίζει ότι οι εν εξελίξει έλεγχοι κλεισίματος αντιμετωπίζουν επαρκώς τα ζητήματα που επισήμανε το Συνέδριο.

Η Επιτροπή είναι πεπεισμένη ότι η διαδικασία κλεισίματος θα επιτρέψει την εφαρμογή των σωστών δημοσιονομικών διορθώσεων κατά το κλείσιμο, εφόσον είναι απαραίτητο, όταν οι υπηρεσίες της θα έχουν πραγματοποιήσει τις απαιτούμενες εκτιμήσεις όλων των εγγράφων κλεισίματος που λαμβάνουν και ζητήσουν συμπληρωματικές πληροφορίες, και αφού λάβουν υπόψη τα στοιχεία που θα έχουν συλλεγεί κατά τους ελέγχους κλεισίματος.

(1)  Άλλα μέσα περιφερειακής πολιτικής είναι ο μηχανισμός προενταξιακής βοήθειας, ο οποίος παρέχει στήριξη σε μέτρα περιφερειακής και διασυνοριακής συνεργασίας στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, την Τουρκία και την Ισλανδία και το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο παρέχει στήριξη σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών στα κράτη μέλη.

(2)  Το ΕΤΠΑ και το ΕΚΤ παρέχουν στήριξη στις ΜΜΕ με επιχορηγήσεις και μέσα χρηματοπιστωτικής τεχνικής. Βλέπε ειδική έκθεση αριθ. 2/2012, «Χρηματοπιστωτικά μέσα για τις ΜΜΕ συγχρηματοδοτηθέντα από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης» (http://eca.europa.eu).

(3)  Το 2011 29,9 δισεκατομμύρια ευρώ ή το 93 % αφορούσαν την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, ενώ 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ ή το 7 % αφορούσαν την περίοδο 2000-2006.

(4)  Για τις διαπιστώσεις και τα συμπεράσματα του Συνεδρίου σχετικά με το ΕΚΤ βλέπε το κεφάλαιο 6.

(5)  Συνολικά, η Επιτροπή ενέκρινε 434 ΕΠ για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013: 317 αφορούν το ΕΤΠΑ/ΤΣ (εκ των οποίων 24 ΕΠ περιλαμβάνουν έργα του ΤΣ) και 117 το ΕΚΤ.

(6)  Οι ενδιάμεσοι φορείς είναι δημόσιοι ή ιδιωτικοί φορείς που ενεργούν υπό την ευθύνη μιας διαχειριστικής αρχής και εκτελούν καθήκοντα για λογαριασμό της.

(7)  Επιπλέον, οι ελεγκτικές αρχές υποχρεούνται να υποβάλλουν στην Επιτροπή αντίγραφα των εκθέσεων ελέγχου συστημάτων. Όσον αφορά τους ελέγχους πράξεων, κατά γενικό κανόνα, δεν υποβάλλονται εκθέσεις ελέγχου στην Επιτροπή.

(8)  Βλέπε άρθρο 82 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 του Συμβουλίου (EE L 210 της 31.7.2006, σ. 25).

(9)  Άρθρο 72 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006.

(10)  Άρθρο 39, παράγραφος 2, του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1260/1999 του Συμβουλίου (ΕΕ L 161 της 26.6.1999, σ. 1), άρθρα 91 και 92 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006.

(11)  Άρθρο 99 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006.

(12)  Το 41 % περίπου των δαπανών του τομέα ενέργειας και μεταφορών αφορά τα διευρωπαϊκά δίκτυα (ΔΕΔ), το 28 % αφορά έργα σχετικά με συμβατικές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ένα άλλο 11 % χορηγείται σε έργα έρευνας, τα οποία χρηματοδοτούνται κυρίως από τα προγράμματα-πλαίσια για την έρευνα. Οι άλλες δύο κύριες κατηγορίες δαπανών αφορούν έργα σχετικά με τις χερσαίες, αεροπορικές και θαλάσσιες μεταφορές (7 %) και την πυρηνική ενέργεια (6 %).

(13)  Εκτελεστικός Οργανισμός του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών, Εκτελεστικός Οργανισμός για την Ανταγωνιστικότητα και την Καινοτομία και Κοινή Επιχείρηση SESAR (Single European Sky Air Traffic Management Research — ερευνητικό πρόγραμμα για τη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας στον ενιαίο ευρωπαϊκό ουρανό).

(14)  Το εν λόγω δείγμα περιλαμβάνει 180 πληρωμές προς έργα, εκ των οποίων 129 αφορούσαν το ΕΤΠΑ, 39 το ΤΣ, 8 τον τομέα ενέργειας και 4 τον τομέα μεταφορών. 148 πληρωμές προς έργα του ΕΤΠΑ/ΤΣ αφορούσαν την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013 και 20 την περίοδο 2000-2006. Το δείγμα επιλέχθηκε τυχαία από το σύνολο των πληρωμών, με εξαίρεση τις προπληρωμές οι οποίες ανήλθαν σε 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ το 2011.

(15)  Οι ελεγκτικές εργασίες του Συνεδρίου σχετικά με τις ελεγκτικές αρχές συνίσταντο στα εξής: α) εξέταση δείγματος από επτά ελεγκτικές αρχές (και, κατά περίπτωση, από εξουσιοδοτημένους οργανισμούς ελέγχου) σε επτά κράτη μέλη (Τσεχική Δημοκρατία, Ελλάδα, Ιταλία (Σικελία), Λετονία, Ουγγαρία, Πορτογαλία και Ρουμανία) και β) επισκόπηση των δραστηριοτήτων εποπτείας της Επιτροπής επί των ελεγκτικών αρχών στο σύνολό τους. Βλέπε την ετήσια έκθεση για το έτος 2010, σημεία 4.37 έως 4.44.

(16)  Το Συνέδριο υπολογίζει το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος βάσει αντιπροσωπευτικού στατιστικού δείγματος. Το αναφερόμενο ποσοστό αποτελεί τη βέλτιστη δυνατή εκτίμηση (γνωστή ως «πιθανότερο ποσοστό σφάλματος ή ΠΠΣ»). Το Συνέδριο εκτιμά, με επίπεδο εμπιστοσύνης 95 %, ότι το ποσοστό σφάλματος που περιέχει ο σχετικός πληθυσμός κυμαίνεται μεταξύ ΚΟΣ 3,0 % και ΑΟΣ 9,0 % (κατώτατο και ανώτατο όριο σφάλματος αντίστοιχα).

(17)  Βλέπε Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «Analysis of errors in the Cohesion Policy for the years 2006-2009» (Ανάλυση σφαλμάτων στην πολιτική συνοχής για τα έτη 2006-2009) (SEC(2011)1179, 5/10/2011).

(18)  Για το 41 % των 298 διαδικασιών που αφορούσαν δημόσιες συμβάσεις, τις οποίες έλεγξε το Συνέδριο, η αξία της σύμβασης υπερέβαινε το όριο, πέραν του οποίου η σύμβαση υπόκειται στους κανόνες της ΕΕ περί δημοσίων συμβάσεων όπως έχουν μεταφερθεί στην εθνική νομοθεσία.

(19)  Το εν λόγω ποσό αντιστοιχεί στο σύνολο των δαπανών για τις ανατεθείσες συμβάσεις, τμήμα των οποίων έχει πιστοποιηθεί στο πλαίσιο των ελεγχθεισών δηλώσεων δαπανών.

(20)  Περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με την προσέγγιση που εφαρμόζει το Συνέδριο όσον αφορά τον ποσοτικό προσδιορισμό των σφαλμάτων που σχετίζονται με τις δημόσιες συμβάσεις περιέχονται στο παράρτημα 1.1 , σημεία 10 και 11.

(21)  Οι ελεγκτικές αρχές αντικατέστησαν τις αρχές ελέγχου που ήταν αρμόδιες για τους «ελέγχους του άρθρου 10» και τις «δηλώσεις κατά την περάτωση της παρέμβασης του άρθρου 15». Βλέπε άρθρα 10 και 15 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 438/2001 της Επιτροπής (ΕΕ L 63 της 3.3.2001, σ. 21).

(22)  63 από αυτές τις ελεγκτικές αρχές είναι κοινές για όλα τα ταμεία. 18 ελεγκτικές αρχές ελέγχουν μόνο τα ΕΠ στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ και του ΤΣ και 31 ελεγκτικές αρχές εργάζονται για τα ΕΠ στο πλαίσιο του ΕΚΤ.

(23)  Κάθε ελεγκτική αρχή μπορεί να καταρτίζει μία ή περισσότερες ετήσιες εκθέσεις ελέγχου, οι οποίες με τη σειρά τους μπορεί να αφορούν ένα ή περισσότερα ΕΠ.

(24)  Οι ετήσιες εκθέσεις ελέγχου και οι ετήσιες γνώμες βασίζονται στις διαπιστώσεις ελέγχου των ελεγκτικών αρχών σχετικά με τις δαπάνες που πιστοποιήθηκαν στην Επιτροπή το προηγούμενο οικονομικό έτος της ΕΕ [βλέπε άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο δ), του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006].

(25)  Η αξιολόγηση της Επιτροπής βασίζεται σε εσωτερική βαθμολόγηση των κινδύνων και στο συνολικό ποσό της συγχρηματοδότησης της ΕΕ για τα ΕΠ που έλεγξε η ελεγκτική αρχή. Το 2010, οκτώ ελεγκτικές αρχές υποβλήθηκαν σε λεπτομερή αξιολόγηση από το Συνέδριο. Βλέπε την ετήσια έκθεση για το έτος 2010, σημεία 4.37 έως 4.44.

(26)  Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στο παράρτημα 5.2 , οι ελεγκτικές αρχές αξιολογήθηκαν ως «μη αποτελεσματικές», στην περίπτωση που το Συνέδριο εντόπισε σημαντικές αδυναμίες στην ετήσια έκθεση ελέγχου ή/και στην ετήσια γνώμη ή εάν υπήρχαν γενικευμένες αδυναμίες σε βασικά στοιχεία του έργου των ελεγκτικών αρχών, τα οποία υπονόμευαν την αξιοπιστία των ετήσιων εκθέσεων ελέγχου και των ετήσιων γνωμών.

(27)  Η COCOF είναι μόνιμη επιτροπή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αρμοδιότητά της είναι η συζήτηση θεμάτων που αφορούν την εφαρμογή των κανονισμών που διέπουν τα ταμεία ΕΤΠΑ, ΕΚΤ και ΤΣ. Στις συνεδριάσεις της προεδρεύει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και παρίστανται υπάλληλοι από τα κράτη μέλη.

(28)  Το 2011, η ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής ολοκλήρωσε έρευνες για 14 ελεγκτικές αρχές σχετικά με το ΕΤΠΑ και το ΤΣ. Η ΓΔ Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Κοινωνικής Ένταξης ανέλαβε να πραγματοποιήσει συγκεκριμένη εξέταση σε 42 ΕΠ για το ΕΚΤ. Σε αυτό συμπεριλαμβανόταν η εξέταση της ελεγκτικής αρχής που ήταν επικεφαλής του εξετασθέντος ΕΠ.

(29)  Οι εν λόγω 14 ελεγκτικές αρχές για τη ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής και 7 ελεγκτικές αρχές για τη ΓΔ Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Κοινωνικής Ένταξης προστίθενται σε αυτές που εξέτασε το Συνέδριο το 2010 (βλέπε ετήσια έκθεση για το έτος 2010, σημείο 4.42).

(30)  Βλέπε ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής, πίνακα «Shared management: assessment of national control systems» (Επιμερισμένη διαχείριση: αξιολόγηση των εθνικών συστημάτων ελέγχου), σ. 121 και ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της ΓΔ Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Κοινωνικής Ένταξης, σ. 76.

(31)  Σημείο 65 της ειδικής έκθεσης 3/2012: «Διαρθρωτικά ταμεία: Αντιμετώπισε επιτυχώς η Επιτροπή τις ελλείψεις που εντοπίστηκαν στα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου των κρατών μελών;» (http://eca.europa.eu).

(32)  Γερμανία, Ιρλανδία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Κάτω Χώρες, Αυστρία και Ηνωμένο Βασίλειο. Όσον αφορά την Ιταλία, ο έλεγχος διενεργήθηκε σε συντονισμό με το ανώτατο όργανο ελέγχου της Ιταλίας (Corte dei Conti Italiana) βάσει μνημονίου συμφωνίας και κοινής δήλωσης που υπεγράφη από τους προέδρους του ιταλικού Ελεγκτικού Συνεδρίου και του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου. Σε αυτόν τον έλεγχο, οι συντονισμένες δραστηριότητες κάλυπταν κατά κανόνα τη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων ελέγχου.

(33)  Βλέπε την ετήσια έκθεση για το έτος 2010, σημείο 1.25 και την ειδική έκθεση αριθ. 3/2012.

(34)  Όπως συνάγεται από το έγγραφο εργασίας «Ανάλυση σφαλμάτων στην πολιτική συνοχής για τα έτη 2006-2009» [βλέπε SEC(2011) 1179 της 5ης Οκτωβρίου 2011] και την ΕΕΔ για το 2011 της ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής.

(35)  Ο έλεγχος των διοικητικών δαπανών παρουσιάζεται στο κεφάλαιο 9.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 5.1

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΡΑΞΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ «ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ»

 

2011

2010

2009

2008

ΕΤΠΑ

Ταμείο Συνοχής

Ενέργεια

Μεταφορές

Σύνολο

ΜΕΓΕΘΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

Σύνολο πράξεων (εκ των οποίων):

129

39

8

4

180

177

165

140

Προπληρωμές

0

0

0

0

0

0

20

9

Ενδιάμεσες/Τελικές πληρωμές

129

39

8

4

180

177

145

131

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ  (1)  (2)

Ποσοστό (αριθμός) πράξεων οι οποίες βάσει του δειγματοληπτικού ελέγχου διαπιστώθηκε ότι:

δεν περιέχουν σφάλματα

49 %

(63)

18 %

(7)

38 %

(3)

0 %

(0)

41 %

(73)

43 %

64 %

49 %

περιέχουν ένα ή περισσότερα σφάλματα

51 %

(66)

82 %

(32)

62 %

(5)

100 %

(4)

59 %

(107)

57 %

36 %

51 %

Ανάλυση των πράξεων που περιέχουν σφάλματα

Ανάλυση ανά είδος δαπάνης

Προπληρωμές

ά.α.

ά.α.

ά.α.

ά.α.

ά.α.

ά.α.

3 %

0 %

Ενδιάμεσες/Τελικές πληρωμές

97 %

100 %

Ανάλυση ανά είδος σφάλματος

Μη προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα

58 %

(38)

81 %

(26)

20 %

(1)

75 %

(3)

64 %

(68)

60 %

59 %

41 %

Προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα:

42 %

(28)

19 %

(6)

80 %

(4)

25 %

(1)

36 %

(39)

40 %

41 %

59 %

Επιλεξιμότητα

96 %

(27)

100 %

(6)

100 %

(4)

0 %

(0)

94 %

(37)

97 %

71 %

93 %

Πραγματική υπόσταση

0 %

(0)

0 %

(0)

0 %

(0)

100 %

(1)

3 %

(1)

0 %

0 %

0 %

Ακρίβεια

4 %

(1)

0 %

(0)

0 %

(0)

0 %

(0)

3 %

(1)

3 %

29 %

7 %

ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟΣ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΙΜΩΝ ΠΟΣΟΤΙΚΩΣ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ

Πιθανότερο ποσοστό σφάλματος

6,0 %

 

 

 

Ανώτατο όριο σφάλματος

9,0 %

 

 

 

Κατώτατο όριο σφάλματος

3,0 %

 

 

 


(1)  Προς διευκόλυνση της κατανόησης τομέων με διαφορετικά χαρακτηριστικά κινδύνου εντός της αυτής ομάδας πολιτικής, το δείγμα διαιρέθηκε σε επιμέρους τμήματα.

(2)  Οι αριθμοί εντός παρενθέσεως αντιστοιχούν στον πραγματικό αριθμό των πράξεων.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 5.2

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗ (ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΤΑΞΗ)

Αξιολόγηση των επιλεγέντων συστημάτων εποπτείας και ελέγχου: Ελεγκτικές αρχές (ΕΑ) — συμμόρφωση με βασικές κανονιστικές απαιτήσεις και αποτελεσματικότητα ως προς τη διασφάλιση της κανονικότητας των πράξεων

Βασικές απαιτήσεις τις οποίες περιέλαβε ο δειγματοληπτικός έλεγχος του Συνεδρίου

 

Τσεχική Δημοκρατία ΕΑ για τα ΕΤΠΑ/ΤΣ/ΕΚΤ

Ελλάδα ΕΑ για τα ΕΤΠΑ/ΤΣ/ΕΚΤ

Ιταλία-Σικελία ΕΑ για τα ΕΤΠΑ/ΤΣ/ΕΚΤ

Λετονία ΕΑ για τα ΕΤΠΑ/ΤΣ/ΕΚΤ

Ουγγαρία ΕΑ για τα ΕΤΠΑ/ΤΣ/ΕΚΤ

Πορτογαλία ΕΑ για τα ΕΤΠΑ/ΤΣ/ΕΚΤ

Ρουμανία ΕΑ για τα ΕΤΠΑ/ΤΣ/ΕΚΤ

Γενικά θέματα

Τα εφαρμοζόμενα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου του επιχειρησιακού προγράμματος προβλέπουν τον κατάλληλο καθορισμό, ανάθεση και διαχωρισμό αρμοδιοτήτων τόσο εντός της ΕΑ όσο και μεταξύ αυτής και των λοιπών αρμόδιων φορέων διαχείρισης και ελέγχου

Δεν συμμορφούται

Συμμορφούται

Συμμορφούται

Συμμορφούται

Συμμορφούται

Συμμορφούται

Συμμορφούται

Πεδίο εφαρμογής του εγχειριδίου ελέγχου

Ύπαρξη εγχειριδίου ελέγχου (τόσο σχετικά με τους ελέγχους συστημάτων όσο και σχετικά με τους ελέγχους πράξεων), το οποίο ανταποκρίνεται στα διεθνώς παραδεκτά ελεγκτικά πρότυπα και περιγράφει σαφώς τις ελεγκτικές διαδικασίες

Συμμορφούται μερικώς

Συμμορφούται

Συμμορφούται

Συμμορφούται

Συμμορφούται

Συμμορφούται

Συμμορφούται

Ελεγκτική μεθοδολογία για τον έλεγχο συστημάτων

Οι ελεγκτικές εργασίες της ΕΑ για την αξιολόγηση της αποτελεσματικής λειτουργίας του συστήματος διαχείρισης και ελέγχου βασίζονται σε ερωτηματολόγιο ελέγχου το οποίο περιέχει ερωτήσεις προς επαλήθευση των βασικών απαιτήσεων των ισχυόντων κανονισμών (ανάλογα με το εάν πρόκειται για διαχειριστική αρχή, ενδιάμεσο φορέα ή οργανισμό πιστοποίησης), καθώς και κατάλληλα κριτήρια αξιολόγησης για καθεμία από τις εν λόγω βασικές απαιτήσεις

Συμμορφούται μερικώς

Συμμορφούται

Συμμορφούται

Συμμορφούται

Συμμορφούται

Συμμορφούται

Συμμορφούται

Επισκόπηση των ελέγχων συστημάτων

Το σχέδιο ελέγχου της ΕΑ εφαρμόστηκε σύμφωνα με την εγκεκριμένη στρατηγική ελέγχου για την υπό εξέταση περίοδο, οι έλεγχοι συστημάτων διενεργήθηκαν σύμφωνα με τη μεθοδολογία που έχει καθιερωθεί από την ΕΑ και όλα τα στάδια του ελέγχου συστημάτων τεκμηριώθηκαν δεόντως

Μη αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Μεθοδολογία δειγματοληψίας για τους ελέγχους πράξεων

Καθορίστηκε η κατάλληλη μεθοδολογία δειγματοληψίας για τους ελέγχους πράξεων, με σκοπό τη λήψη δείγματος πράξεων προς έλεγχο για την υπό εξέταση περίοδο

Συμμορφούται μερικώς

Συμμορφούται

Συμμορφούται μερικώς

Συμμορφούται

Συμμορφούται

Συμμορφούται

Συμμορφούται

Λήψη δείγματος για τους ελέγχους πράξεων

Η μεθοδολογία δειγματοληψίας για τους ελέγχους πράξεων εφαρμόστηκε σύμφωνα με τους κανόνες που ισχύουν για τη λήψη του δείγματος πράξεων προς έλεγχο για την εξεταζόμενη περίοδο

Μερικώς αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Μερικώς αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Ελεγκτική μεθοδολογία για τον έλεγχο πράξεων

Οι ελεγκτικές εργασίες στο πλαίσιο της εξέτασης της κανονικότητας των πράξεων βασίζονται σε ερωτηματολόγιο ελέγχου το οποίο περιέχει περιέχει ερωτήσεις προς επαλήθευση των απαιτήσεων του ισχύοντος κανονισμού, σε τέτοιο βαθμό λεπτομέρειας ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι συναφείς κίνδυνοι

Δεν συμμορφούται

Συμμορφούται μερικώς

Συμμορφούται

Συμμορφούται

Συμμορφούται μερικώς

Συμμορφούται

Συμμορφούται μερικώς

Επισκόπηση των ελέγχων πράξεων

Οι έλεγχοι πράξεων εφαρμόστηκαν βάσει του δείγματος που επιλέχθηκε για τη συγκεκριμένη περίοδο, διενεργήθηκαν σύμφωνα με τη μεθοδολογία που έχει καθιερωθεί από την ΕΑ και όλα τα στάδια των ελέγχων πράξεων τεκμηριώθηκαν δεόντως

Μερικώς αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Μερικώς αποτελεσματικό

Επαναδιενέργεια των ελέγχων πράξεων

Η επαναδιενέργεια από το Συνέδριο των ελέγχων πράξεων τους οποίους είχε διενεργήσει η ΕΑ οδήγησε σε διαπιστώσεις παρόμοιες με εκείνες της ΕΑ, οι οποίες διαβιβάστηκαν στην Επιτροπή

Μη αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Ετήσια έκθεση ελέγχου και ελεγκτική γνώμη

Η ετήσια έκθεση ελέγχου και η ελεγκτική γνώμη καταρτίστηκαν σύμφωνα με τις κανονιστικές απαιτήσεις και τις οδηγίες που συμφωνήθηκαν μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών. Η έκθεση και η γνώμη είναι συνεπείς με τα αποτελέσματα των ελέγχων συστημάτων και των ελέγχων πράξεων οι οποίοι διενεργήθηκαν από την ΕΑ

Δεν συμμορφούται

Συμμορφούται

Συμμορφούται μερικώς

Συμμορφούται

Συμμορφούται

Συμμορφούται

Συμμορφούται μερικώς

Συνολική αξιολόγηση  (1)

 

Μη αποτελεσματικά

Αποτελεσματικά

Μερικώς αποτελεσματικά

Αποτελεσματικά

Αποτελεσματικά

Αποτελεσματικά

Μερικώς αποτελεσματικά


(1)  Όπως και κατά την εξέταση των ΕΑ το προηγούμενο έτος (βλέπε ετήσια έκθεση για το 2010, παράρτημα 4.2), εφαρμόστηκαν τα ακόλουθα κριτήρια για την πραγματοποίηση της συνολικής αξιολόγησης των ΕΑ, βάσει της αξιολόγησης των συγκεκριμένων βασικών απαιτήσεων που ελέγχθηκαν:

α)

«Αποτελεσματικό»: η αξιολόγηση της βασικής απαίτησης «Ετήσια έκθεση ελέγχου και ελεγκτική γνώμη» είναι ότι «Συμμορφούται» και οι αξιολογήσεις των βασικών απαιτήσεων «Επισκόπηση των ελέγχων συστημάτων», «Λήψη δείγματος», «Επισκόπηση των ελέγχων πράξεων» και «Επαναδιενέργεια των ελέγχων πράξεων» είναι «Αποτελεσματικό».

β)

«Μερικώς αποτελεσματικό»: η αξιολόγηση της βασικής απαίτησης «Ετήσια έκθεση ελέγχου και ελεγκτική γνώμη» είναι ότι τουλάχιστον «Συμμορφούται μερικώς» και οι αξιολογήσεις των βασικών απαιτήσεων «Επισκόπηση των ελέγχων συστημάτων», «Λήψη δείγματος», «Επισκόπηση των ελέγχων πράξεων» και «Επαναδιενέργεια των ελέγχων πράξεων» είναι τουλάχιστον «Μερικώς αποτελεσματικό».

γ)

«Μη αποτελεσματικό»: η αξιολόγηση της βασικής απαίτησης «Ετήσια έκθεση ελέγχου και ελεγκτική γνώμη» είναι ότι «Δεν συμμορφούται» ή οι αξιολογήσεις τουλάχιστον μίας από τις βασικές απαιτήσεις «Επισκόπηση των ελέγχων συστημάτων», «Λήψη δείγματος», «Επισκόπηση των ελέγχων πράξεων» και «Επαναδιενέργεια των ελέγχων πράξεων» είναι «Μη αποτελεσματικό».


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6

Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή

Ειδικά χαρακτηριστικά της ομάδας πολιτικής

Στόχοι της πολιτικής

Μέσα της πολιτικής

Κίνδυνοι για την κανονικότητα

Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου

Κανονικότητα των πράξεων

Αποτελεσματικότητα των συστημάτων

Εμπεριστατωμένη εξέταση δύο ελεγκτικών αρχών

Αξιολόγηση της εποπτείας που ασκεί η Επιτροπή επί των ελεγκτικών αρχών

Αξιοπιστία των θέσεων της Επιτροπής

Συμπεράσματα και συστάσεις

Συμπεράσματα

Συστάσεις

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

6.1.

Στο παρόν κεφάλαιο παρουσιάζεται η ειδική εκτίμηση του Συνεδρίου σχετικά με την ομάδα πολιτικής 04 — Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις. Στον πίνακα 6.1 παρουσιάζονται τα βασικά πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τις καλυφθείσες δραστηριότητες και τις δαπάνες κατά το 2011.

 

6.2.

Η πολιτική στον τομέα της απασχόλησης και των κοινωνικών υποθέσεων χρηματοδοτείται κυρίως μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ), το οποίο διέπεται από κοινούς κανόνες με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ), όπως περιγράφεται στο κεφάλαιο 5. Πρόσθετες διατάξεις για το ΕΚΤ θεσπίζονται με ειδικό κανονισμό. Όσον αφορά ζητήματα κοινά και για τα τρία ταμεία, το παρόν κεφάλαιο παραπέμπει στο κεφάλαιο 5.

 

Πίνακας 6.1 —   Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις — Βασικά πληροφοριακά στοιχεία για το 2011

(σε εκατομμύρια ευρώ)

Τίτλος του προϋπολογισμού

Τομέας πολιτικής

Περιγραφή

Πληρωμές

Μορφή διαχείρισης

04

Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις

Διοικητικές δαπάνες

93

Άμεση κεντρική

Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο

9 966

Επιμερισμένη

Εργασία στην Ευρώπη — Κοινωνικός διάλογος και κινητικότητα

59

Άμεση κεντρική

Απασχόληση, κοινωνική αλληλεγγύη και ισότητα των φύλων

132

Άμεση κεντρική

Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση

114

Επιμερισμένη

Μηχανισμός προενταξιακής βοήθειας

28

Αποκεντρωμένη

 

10 392

 

Σύνολο διοικητικών δαπανών (4)

93

 

Σύνολο επιχειρησιακών δαπανών

10 299

 

εκ των οποίων:

προπληρωμές

128

 

ενδιάμεσες/τελικές πληρωμές

10 171

 

Σύνολο πληρωμών για το οικονομικό έτος

10 392

 

Σύνολο αναλήψεων υποχρεώσεων για το οικονομικό έτος

11 638

 

Πηγή: ετήσιοι λογαριασμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2011.

Ειδικά χαρακτηριστικά της ομάδας πολιτικής

Στόχοι της πολιτικής

6.3.

Η ομάδα πολιτικής «Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις» υπάγεται στην πολιτική συνοχής της ΕΕ, στόχος της οποίας είναι η ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής εντός της ΕΕ, μέσω της μείωσης της διαφοράς στο επίπεδο ανάπτυξης των διαφόρων περιφερειών. Συγκεκριμένα, οι κύριοι στόχοι της πολιτικής για την απασχόληση και της κοινωνικής πολιτικής της ΕΕ είναι η καταπολέμηση της ανεργίας, η ανάπτυξη ανθρώπινων πόρων και η προώθηση της ένταξης στην αγορά εργασίας.

 

Μέσα της πολιτικής

6.4.

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) αποτελεί το κύριο μέσο υλοποίησης της πολιτικής για την απασχόληση και της κοινωνικής πολιτικής, μέσω του οποίου εκτελέστηκε το 97 % των δαπανών για τον εν λόγω τομέα πολιτικής το 2011. Το ΕΚΤ χρηματοδοτεί επενδύσεις σε ανθρώπινο δυναμικό μέσω μέτρων επιμόρφωσης και άλλων μέτρων στήριξης της απασχόλησης.

 

6.5.

Οι λοιπές δαπάνες στον εν λόγω τομέα πολιτικής λαμβάνουν τη μορφή επιδοτήσεων και επιχορηγήσεων προς οργανισμούς που υλοποιούν και συντονίζουν ενέργειες στον τομέα των κοινωνικών υποθέσεων και της απασχόλησης. Οι ενέργειες αυτές περιλαμβάνουν τη χρηματοδότηση του δικτύου ευρωπαϊκών υπηρεσιών απασχόλησης (European Employment Services, EURES), το οποίο αναπτύσσει τη συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών για την υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής Απασχόλησης, καθώς και το πρόγραμμα προόδου, το οποίο στηρίζει την υλοποίηση της πολιτικής στα κράτη μέλη μέσω μελετών, αναλύσεων και άλλων μέτρων.

 

6.6.

Χρηματοδότηση παρέχεται επίσης στους εξής οργανισμούς της ΕΕ: Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων, Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας και Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία.

 

6.7.

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (European Globalisation Adjustment Fund, EGF) στηρίζει εργαζομένους που απολύονται στην ΕΕ ως αποτέλεσμα των μεγάλων διαρθρωτικών αλλαγών στη μορφή του παγκόσμιου εμπορίου και λόγω της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης. Ο μηχανισμός προενταξιακής βοήθειας (Instrument for Pre-Accession Assistance, IPA) παρέχει στήριξη στις υποψήφιες προς ένταξη στην ΕΕ χώρες όσον αφορά την ανάπτυξη των ανθρώπινων πόρων.

 

Διαχείριση και έλεγχος των δαπανών

6.8.

Οι δαπάνες του ΕΚΤ τελούν υπό διαχείριση επιμεριζόμενη μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών. Το ΕΚΤ διέπεται από τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου για τις δαπάνες στον τομέα της Συνοχής συνολικά, όπως περιγράφεται στο προηγούμενο κεφάλαιο (σημεία 5.8 έως 5.14).

6.8.

Παρά το γεγονός ότι, όπως επισημαίνεται στο σημείο 5.8, τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου που προβλέπονται για το ΕΚΤ, το ΕΤΠΑ και το ΤΣ διέπονται από κοινούς κανόνες, στην πράξη τα πλείστα επιχειρησιακά προγράμματα του ΕΚΤ διαθέτουν ειδικές για το καθένα αρχές και συστήματα ελέγχου.

6.9.

Οι δαπάνες του EGF εκτελούνται επίσης βάσει επιμερισμένης διαχείρισης. Για το EGF, η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή αποφασίζει σχετικά με τις πιστώσεις, η Επιτροπή εξετάζει τις αιτήσεις χρηματοδότησης που υποβάλλουν τα κράτη μέλη και εγκρίνει τις πληρωμές. Ο IPA εφαρμόζεται μέσω αποκεντρωμένης διαχείρισης, ενώ οι λοιπές δαπάνες στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής και της πολιτικής για την απασχόληση εκτελούνται βάσει άμεσης κεντρικής διαχείρισης.

 

Κίνδυνοι για την κανονικότητα

6.10.

Οι κύριοι κίνδυνοι για τις δαπάνες στο πλαίσιο του ΕΚΤ συνδέονται με τον άυλο χαρακτήρα των επενδύσεων σε ανθρώπινο δυναμικό (όπως τα μαθήματα επιμόρφωσης), την ποικιλομορφία των συγχρηματοδοτούμενων δραστηριοτήτων και τη συμμετοχή στην υλοποίηση των έργων πολλών, συχνά μικρής κλίμακας, εταίρων. Οι παράγοντες αυτοί ευνοούν την αποδοχή μη επιλέξιμων δαπανών ή την εμφάνιση σφαλμάτων υπολογισμού που επηρεάζουν την ακρίβεια των δηλώσεων, χωρίς να εντοπίζονται στη συνέχεια από τα καθιερωθέντα συστήματα.

6.10.

Η Επιτροπή έχει λάβει συγκεκριμένα μέτρα για τον μετριασμό των κινδύνων που έχουν καταγραφεί, τα οποία περιλαμβάνουν, ιδίως, προληπτικά και διορθωτικά μέτρα, όπως καθοδήγηση, επαγγελματική κατάρτιση και διακοπή πληρωμών.

6.11.

Όσον αφορά το EGF, ο κύριος κίνδυνος είναι να περιέχουν οι αιτήσεις ανακριβείς πληροφορίες, οι οποίες δεν εντοπίζονται από την Επιτροπή κατά την έγκριση ή με μεταγενέστερους ελέγχους. Όσον αφορά τον IPA, ο κύριος κίνδυνος συνδέεται με την ικανότητα των υποψήφιων προς ένταξη στην ΕΕ χωρών να συγκροτήσουν και να λειτουργούν τις αναγκαίες δομές, καθώς και να καθιερώσουν και να διενεργούν τους αναγκαίους ελέγχους. Όσον αφορά τις λοιπές δαπάνες στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής και της πολιτικής για την απασχόληση, ο κύριος κίνδυνος είναι ότι ενδέχεται να συμπεριλαμβάνουν οι δικαιούχοι μη επιλέξιμες δαπάνες στις δηλώσεις δαπανών τους.

 

Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου

6.12.

Ο συνολικός τρόπος προσέγγισης και η μεθοδολογία ελέγχου του Συνεδρίου περιγράφονται στο μέρος 2 του παραρτήματος 1.1 του κεφαλαίου 1. Όσον αφορά τον έλεγχο της ομάδας πολιτικής Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις, επισημαίνονται ειδικότερα τα εξής:

α)

ο σχετικός έλεγχος συνίστατο στην εξέταση δείγματος 180 ενδιάμεσων και τελικών πληρωμών·

β)

η αξιολόγηση των συστημάτων επικεντρώθηκε σε δύο ελεγκτικές αρχές για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013 στον τομέα της Συνοχής·

γ)

η εξέταση των θέσεων της Επιτροπής κάλυψε την ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της ΓΔ Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Κοινωνικής Ένταξης (ΓΔ EMPL).

 

ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ

6.13.

Τα αποτελέσματα του δειγματοληπτικού ελέγχου των πράξεων συνοψίζονται στο παράρτημα 6.1 . Το Συνέδριο, στο πλαίσιο του δειγματοληπτικού ελέγχου που διενήργησε επί του δείγματος πράξεων, διαπίστωσε ότι το 40 % των 180 ελεγχθεισών πληρωμών περιέχει σφάλματα. Σύμφωνα με την εκτίμηση του Συνεδρίου, το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος ανέρχεται σε 2,2 % (1).

6.13.

Το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος με βάση την εκτίμηση του Συνεδρίου για το 2011 συμβαδίζει με τη θετική πορεία των τελευταίων ετών. Τούτο είναι αποτέλεσμα των βελτιώσεων που τα κράτη μέλη έχουν επιφέρει στα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου που εφαρμόζουν, της αυστηρής πολιτικής διακοπής και αναστολής πληρωμών την οποία η ΓΔ EMPL εφαρμόζει από το 2008, καθώς και της θετικής επίδρασης των μέτρων απλούστευσης που προβλέπονται στους κανονισμούς σε σχέση με την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού.

Όπως εμφαίνεται στον πίνακα 1.3 του κεφαλαίου 1, το συνολικό πιθανότερο ποσοστό σφάλματος για τους τομείς της περιφερειακής πολιτικής, των μεταφορών, της ενέργειας και της απασχόλησης και κοινωνικών υποθέσεων ελαττώθηκε σημαντικά σε σύγκριση με το 2010, από 7,7 % σε 5,1 %.

6.14.

Τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου που συγκροτούνται από τα κράτη μέλη προβλέπουν διαδικασίες που να διασφαλίζουν την ορθότητα και την κανονικότητα των δαπανών που δηλώνονται (2). Τα αποτελέσματα του ελέγχου του Συνεδρίου εμφαίνουν αδυναμίες ιδίως στους πρωτοβάθμιους ελέγχους δαπανών, για τους οποίους υπεύθυνες είναι οι διαχειριστικές αρχές και οι ενδιάμεσοι φορείς στα κράτη μέλη.

6.14.

Απαιτείται από τις διαχειριστικές αρχές να διενεργούν ελέγχους των εγγράφων όλων των αιτήσεων που υποβάλλονται από τους δικαιούχους, πριν από την πιστοποίηση των δαπανών. Εντούτοις, οι επιτόπου επαληθεύσεις των πράξεων μπορούν να πραγματοποιούνται και σε μεταγενέστερο της υλοποίησης του έργου στάδιο, μεταξύ της πιστοποίησης και του κλεισίματος, πράγμα το οποίο εξηγεί τον λόγο για τον οποίο δεν κατέστη δυνατό να ανιχνευτεί μέρος των σφαλμάτων που περιλαμβάνονται στο δείγμα του Συνεδρίου. Η επίπτωση του συστήματος ελέγχου στη μείωση των ποσοστών σφάλματος εκδηλώνεται κατά κανόνα τα επόμενα έτη, αφού έχουν διενεργηθεί όλα τα επίπεδα ελέγχου.

6.15.

Όσον αφορά το ΕΚΤ, το Συνέδριο φρονεί, βάσει της εξέτασης που πραγματοποίησε για καθεμία από τις πράξεις που περιείχαν σφάλματα, ότι, για το 76 % των πράξεων αυτών, οι αρχές των κρατών μελών διέθεταν αρκετά πληροφοριακά στοιχεία ώστε να εντοπίσουν και να διορθώσουν τουλάχιστον ορισμένα από τα σφάλματα, προτού πιστοποιήσουν τις δαπάνες στην Επιτροπή.

6.15.

Η Επιτροπή παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή αυτές τις περιπτώσεις για να διασφαλίσει την εφαρμογή κατάλληλων σχεδίων δράσης σε σχέση με τα οικεία συστήματα, κατά τρόπον ώστε να αποτρέπονται στο μέλλον σφάλματα πριν από την πιστοποίηση των δαπανών.

Βλ. επίσης απάντηση στο σημείο 6.14.

Μη επιλέξιμες και λανθασμένα υπολογισθείσες δαπάνες

6.16.

Το Συνέδριο εντόπισε απόδοση μη επιλέξιμων δαπανών (σφάλματα επιλεξιμότητας) στο 13 % των 180 ελεγχθεισών πράξεων. Το σύνολο των εν λόγω σφαλμάτων επιλεξιμότητας αφορούσε έργα του ΕΚΤ. Τα σφάλματα αυτά αντιστοιχούν στο 77 % του συνόλου των προσδιορίσιμων ποσοτικώς σφαλμάτων και στο 73 % περίπου του εκτιμώμενου ποσοστού σφάλματος για την εν λόγω ομάδα πολιτικής (βλέπε παράδειγμα 6.1).

6.16 και 6.17.

Η Επιτροπή θα δώσει συνέχεια σε όλα τα σφάλματα που αναφέρθηκαν από το Συνέδριο και θα μεριμνήσει για τη λήψη από τα κράτη μέλη διορθωτικών μέτρων, καθώς και για την πραγματοποίηση δημοσιονομικών διορθώσεων, οσάκις συντρέχει ανάγκη.

Παράδειγμα 6.1 —   Μη επιλέξιμες δαπάνες

α)

Μη επιλέξιμοι συμμετέχοντες σε επιμόρφωση: χορηγήθηκε χρηματοδότηση από το ΕΚΤ για μαθήματα επιμόρφωσης με στόχο την αύξηση των προσόντων και τις γνώσεις υπαλλήλων του ηλεκτρονικού τομέα. Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι πολυάριθμοι συμμετέχοντες δεν απασχολούνταν στον ηλεκτρονικό τομέα και, συνεπώς, δεν ήταν επιλέξιμοι για την εν λόγω επιμόρφωση. Οι δηλωθείσες δαπάνες για τους μη επιλέξιμους συμμετέχοντες ανήλθαν στο 29 % του ελεγχθέντος ποσού.

β)

Δήλωση δαπανών προσωπικού καθ’ υπέρβαση των πραγματικών: χορηγήθηκε χρηματοδότηση από το ΕΚΤ σε έναν εμπορικό σύλλογο, προς υποστήριξη των δραστηριοτήτων του, οι οποίες περιλάμβαναν την παροχή συμβουλών σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Οι δαπάνες για αρκετούς υπαλλήλους του συλλόγου καταλογίστηκαν στο έργο του ΕΚΤ, μολονότι δεν μπόρεσαν να παρασχεθούν αποδεικτικά στοιχεία για τη χρέωση του χρόνου τους στο έργο. Το Συνέδριο φρονεί ότι οι δαπάνες προσωπικού που δηλώθηκαν για το έργο υπερέβησαν τις πραγματικές κατά 60 %.

γ)

Μη επιλέξιμες δαπάνες προσωπικού: για ένα μάθημα επαγγελματικής επιμόρφωσης, οι δηλωθείσες από τον δικαιούχο δαπάνες περιλάμβαναν πληρωμές που εισέπραξαν οι υπάλληλοι οι οποίοι απασχολούνταν στο έργο ως παροχές κατά τη λήξη της υπαλληλικής σχέσης. Ωστόσο, οι εθνικοί κανόνες επιλεξιμότητας διευκρινίζουν ότι τέτοιου είδους πληρωμές θεωρούνται μη επιλέξιμες. Κατά συνέπεια, το 2,5 % των δαπανών που δηλώθηκαν για το ελεγχθέν έργο θεωρείται μη επιλέξιμο.

 

6.17.

Επί των 180 ελεγχθεισών πράξεων, επιπλέον ποσοστό 3 % αφορούσε έργα για τα οποία οι δηλωθείσες προς απόδοση δαπάνες είχαν υπολογιστεί λανθασμένα (σφάλματα ακρίβειας). Τα σφάλματα αυτά αντιστοιχούν στο 20 % του συνόλου των προσδιορίσιμων ποσοτικώς σφαλμάτων στις ελεγχθείσες πράξεις και στο 9 % περίπου του συνολικού εκτιμώμενου ποσοστού σφάλματος (βλέπε παράδειγμα 6.2).

 

Παράδειγμα 6.2 —   Λανθασμένα υπολογισθείσες δαπάνες

α)

Λανθασμένος υπολογισμός γενικών εξόδων: για ένα έργο που συνίστατο σε μαθήματα επιμόρφωσης για ανέργους, τα γενικά έξοδα καταλογίστηκαν χρησιμοποιώντας μια αναλογία βάσει του ποσοστού του εμβαδού του κτιρίου που χρησιμοποιήθηκε για το έργο. Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι η αναλογία είχε υπολογιστεί λανθασμένα, με αποτέλεσμα να υπερεκτιμηθεί κατά 2,4 % το ελεγχθέν ποσό.

β)

Λανθασμένος υπολογισμός δήλωσης δαπανών: το έργο, του οποίου τη διαχείριση ασκούσαν οι τοπικές αρχές, αφορούσε μέτρα αναβάθμισης της ποιότητας της εκπαίδευσης και εκσυγχρονισμού του εκπαιδευτικού συστήματος. Το Συνέδριο εντόπισε διαφορά μεταξύ του ποσού που δήλωσε η ελεγχθείσα τοπική αρχή στη διαχειριστική αρχή και του ποσού που δήλωσε η διαχειριστική αρχή στην Επιτροπή για το έργο. Η διαχειριστική αρχή είχε διαπράξει σφάλματα υπολογισμού κατά την επεξεργασία των εκθέσεων της τοπικής αρχής, τα οποία οδήγησαν σε υπερεκτίμηση των επιλέξιμων δαπανών κατά 6,7 % του ελεγχθέντος ποσού.

 

Πολυάριθμες περιπτώσεις μη τήρησης διαδικαστικών απαιτήσεων

6.18.

Το σύνολο σχεδόν των πράξεων για τις οποίες το Συνέδριο διαπίστωσε ότι περιείχαν μη προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα (40 από τις 42) αφορούσε διάφορες περιπτώσεις κατά τις οποίες οι διαχειριστικές αρχές και οι δικαιούχοι δεν τήρησαν τις διαδικαστικές απαιτήσεις όσον αφορά τη διαχείριση και την υλοποίηση των έργων του ΕΚΤ. Το Συνέδριο θεωρεί 23 από αυτές τις περιπτώσεις σοβαρά ζητήματα μη συμμόρφωσης. Το παράδειγμα 6.3 παρουσιάζει τις κύριες κατηγορίες αυτού του είδους σφάλματος.

6.18.

Η Επιτροπή θα δώσει συνέχεια σε όλα τα σφάλματα που αναφέρθηκαν από το Συνέδριο και θα μεριμνήσει για τη λήψη διορθωτικών μέτρων.

Παράδειγμα 6.3 —   Μη τήρηση διαδικαστικών απαιτήσεων

α)

Απουσία χωριστής λογιστικής: για ένα σύνολο δράσεων επαγγελματικής επιμόρφωσης με στόχο άνεργους νέους, η λογιστική του έργου δεν παρουσίαζε χωριστά όλες τις δαπάνες που αφορούσαν το έργο, όπως το μισθολογικό κόστος των υπαλλήλων. Λόγω της έλλειψης κατάλληλης χωριστής λογιστικής, δεν παρέχεται διασφάλιση ότι οι δαπάνες δεν δηλώθηκαν και για άλλα έργα.

β)

Έλλειψη συμμόρφωσης με τους κανόνες διαπίστευσης για τις εκπαιδευτικές εταιρείες: ο δικαιούχος ήταν εκπαιδευτική εταιρεία η οποία, προκειμένου να διατηρήσει τη διαπίστευσή της, θα έπρεπε να είχε καθιερώσει διαδικασίες μέτρησης της ικανοποίησης των εκπαιδευθέντων και παρακολούθησης του εάν είχαν βρει απασχόληση κατόπιν της εκπαίδευσης. Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι ο δικαιούχος δεν είχε συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις αυτές.

γ)

Καθυστερημένη αποστολή της ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων ανάθεσης της σύμβασης: σύμφωνα με τους κανόνες σύναψης δημόσιων συμβάσεων, οι αναθέτουσες αρχές πρέπει να αποστέλλουν ανακοίνωση με τα αποτελέσματα της σχετικής διαδικασίας το αργότερο 48 ημέρες μετά την ανάθεση της σύμβασης. Το Συνέδριο διαπίστωσε τρεις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο κανόνας αυτός δεν τηρήθηκε.

 

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

Εμπεριστατωμένη εξέταση δύο ελεγκτικών αρχών

6.19.

Το Συνέδριο αξιολόγησε τις εργασίες δύο ελεγκτικών αρχών σε δύο κράτη μέλη το 2011, στο πλαίσιο της εξέτασης που πραγματοποίησε σχετικά με επτά ελεγκτικές αρχές συνολικά, οι οποίες κάλυψαν προγράμματα του ΕΤΠΑ, του ΤΣ και του ΕΚΤ. Η εμβέλεια του ελέγχου του Συνεδρίου περιγράφεται στο σημείο 5.40. Για τις δύο ελεγκτικές αρχές που κάλυπταν το ΕΚΤ και υποβλήθηκαν σε έλεγχο στην Ιταλία (Σικελία) και τη Λετονία, η εξέταση των εργασιών τους και η επανεκτέλεση των ελέγχων πράξεών τους επικεντρώθηκαν στις δαπάνες του ΕΚΤ. Τα αποτελέσματα του ελέγχου του Συνεδρίου σχετικά με τις ελεγκτικές αρχές για το σύνολο των διαρθρωτικών ταμείων αναφέρονται στο κεφάλαιο 5 (σημεία 5.41 έως 5.43 και παράρτημα 5.2 ).

6.19.

Είναι γεγονός ότι οι ελεγκτικές αρχές διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στο πλαίσιο της διαδικασίας διασφάλισης αξιοπιστίας, ήδη από την έναρξη της περιόδου προγραμματισμού και τη συγκρότηση των σχετικών συστημάτων. Ακολούθως, υποβάλλουν ετησίως στην Επιτροπή ελεγκτική γνωμοδότηση σχετικά με τη λειτουργία των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου, με βάση τους ελέγχους που διενεργούν επί των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου, καθώς και στατιστικές δειγματοληψίες πράξεων, οι οποίες πραγματοποιούνται σύμφωνα με στρατηγική ελέγχου. Για τον λόγο αυτό, η Επιτροπή συνεργάζεται στενά και συντονίζει το έργο της με τις εν λόγω αρχές και έχει αρχίσει, ήδη από το 2009, να εξετάζει τις μεθόδους που εφαρμόζουν και τα πορίσματα των ελέγχων. Η διαδικασία αυτή έχει συμβάλει στην ανάπτυξη ικανοτήτων με την παροχή συμβουλών, καθοδήγησης και συστάσεων στις ελεγκτικές αρχές, διαμέσου των επανελέγχων που διενεργεί η Επιτροπή. Ο κανονισμός παρέχει στην Επιτροπή τη δυνατότητα να στηρίζει τη βεβαιότητά της στο έργο μιας ελεγκτικής αρχής, εφόσον συντρέχουν ορισμένες προϋποθέσεις (άρθρο 73).

6.20.

Η ελεγκτική αρχή της Λετονίας αξιολογείται ως αποτελεσματική όσον αφορά τη συμμόρφωση με τις βασικές κανονιστικές απαιτήσεις και τη διασφάλιση της κανονικότητας των πράξεων. Η ελεγκτική αρχή της Ιταλίας (Σικελία) αξιολογείται ως μερικώς αποτελεσματική. Το Συνέδριο επεσήμανε ιδιαίτερα προβλήματα στη δειγματοληψία πράξεων προς έλεγχο και την παρέκταση των σφαλμάτων που πραγματοποίησε η ελεγκτική αρχή, τα οποία οδήγησαν σε αναφορά ποσοστού σφάλματος μικρότερου του πραγματικού στην ετήσια έκθεση ελέγχου της ελεγκτικής αρχής. Η Επιτροπή, βασιζόμενη στις δικές της εργασίες, θεώρησε επίσης το ποσοστό σφάλματος ως αναξιόπιστο (βλέπε σημεία 5.42 έως 5.43).

6.20.

Το 2011, η ΓΔ EMPL διενήργησε ελέγχους με στόχο την αξιολόγηση του έργου 42 ελεγκτικών αρχών του ΕΚΤ, περιλαμβανομένων των ελεγκτικών αρχών της Σικελίας και της Λετονίας. Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου δείγματος, 12 ελεγκτικές αρχές επελέγησαν με βάση ανάλυση κινδύνου, η οποία επικαιροποιείται σε ετήσια βάση, ενώ οι υπόλοιπες 30 επελέγησαν τυχαία. Βασιζόμενη στις δικές της ελεγκτικές εργασίες, η ΓΔ EMPL συμφωνεί με την αξιολόγηση των δύο ελεγκτικών αρχών με τις οποίες ασχολήθηκε δειγματοληπτικά το Συνέδριο.

Αξιολόγηση της εποπτείας που ασκεί η Επιτροπή επί των ελεγκτικών αρχών

6.21.

Τα αποτελέσματα της εξέτασης του Συνεδρίου όσον αφορά την εποπτεία που ασκεί η Επιτροπή επί των ελεγκτικών αρχών παρουσιάζονται στα σημεία 5.44 έως 5.51.

 

6.22.

Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι σε όλες τις περιπτώσεις όπου η Επιτροπή εντόπισε συγκεκριμένες αδυναμίες κατόπιν των ερευνών της στα κράτη μέλη, οι εθνικές αρχές ειδοποιήθηκαν για τα διορθωτικά μέτρα που έπρεπε να λάβουν (σημείο 5.47).

 

6.23.

Το Συνέδριο θεωρεί ότι η Επιτροπή εξήγαγε τα κατάλληλα συμπεράσματα από την εξέταση των ετήσιων εκθέσεων ελέγχου και, βάσει της εκτίμησής της, αναπροσάρμοσε τα αναφερθέντα ποσοστά σφάλματος κατά περίπτωση (σημείο 5.51).

 

Αξιοπιστία των θέσεων της Επιτροπής

6.24.

Το Συνέδριο αξιολόγησε την ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων για το 2011 και τη συνοδευτική δήλωση του γενικού διευθυντή της ΓΔ Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Κοινωνικής Ένταξης. Ιδίως, όσον αφορά την κανονικότητα των πληρωμών που εγκρίθηκαν κατά το 2011, το Συνέδριο:

α)

αξιολόγησε τις επιφυλάξεις που διατυπώθηκαν στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων·

β)

εξέτασε τη συνέπεια και την ακρίβεια του υπολογισμού, εκ μέρους της Επιτροπής, του εναπομένοντος ποσοστού σφάλματος και του ύψους των «πληρωμών σε κίνδυνο».

 

6.25.

Η ΓΔ EMPL εκτιμά ότι το συνολικό ποσοστό σφάλματος για τις ενδιάμεσες πληρωμές του 2011 στο πλαίσιο της περιόδου προγραμματισμού 2007-2013 κυμαίνεται μεταξύ 2 % και 2,5 %. Η ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της ΓΔ EMPL περιλαμβάνει επιφύλαξη σχετικά με τις πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, όσον αφορά ποσό ύψους 58,7 εκατομμυρίων ευρώ που καλύπτει 24 από τα 117 επιχειρησιακά προγράμματα (ΕΠ), καθώς και επιφύλαξη, χωρίς δημοσιονομική επίπτωση, σχετικά με την περίοδο προγραμματισμού 2000-2006.

6.25.

Μετά τη θετική αξιολόγηση από μέρους του Συνεδρίου της ετήσιας έκθεσης δραστηριότητας της ΓΔ Απασχόλησης για το 2010, το Συνέδριο απηύθυνε σύσταση αναφορικά με τους κινδύνους που σχετίζονται με τα επιχειρησιακά προγράμματα με εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος κάτω του 5 %. Για να αντιμετωπισθούν οι κίνδυνοι αυτοί, η ΓΔ EMPL αναβάθμισε τη μεθοδολογία την οποία εφαρμόζει, η οποία πλέον περιλαμβάνει την κατηγορία αυτή στην αξιολόγηση των ενδεχόμενων επιφυλάξεων προς διατύπωση. Κατά συνέπεια, η μεθοδολογία που έχει ακολουθηθεί για την ετήσια έκθεση δραστηριότητας του 2011 είναι αυστηρότερη, σε συμμόρφωση με τη σύσταση του Συνεδρίου.

6.26.

Η ΓΔ EMPL διατύπωσε επιφυλάξεις για τα ΕΠ της περιόδου προγραμματισμού 2000-2006 σχετικά με τα οποία το κράτος μέλος δεν είχε ακόμη διορθώσει καταλλήλως τις αδυναμίες που είχαν εντοπιστεί κατά τη διαδικασία κλεισίματος. Η Επιτροπή δεν προσδιόρισε ποσοτικά τις εν λόγω επιφυλάξεις (τις οποίες αποκαλεί παρακολούθηση της επιφύλαξης του προηγούμενου έτους). Όπως καταδεικνύουν οι εργασίες του Συνεδρίου, παραμένει ο κίνδυνος το κλείσιμο να βασίζεται σε μη αξιόπιστα έγγραφα κλεισίματος, με αποτέλεσμα την επιβολή ανεπαρκών δημοσιονομικών διορθώσεων (βλέπε σημεία 5.63 έως 5.64 και την ειδική έκθεση αριθ. 3/2012 (3), σημεία 65 έως 67).

6.26.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι εναπομένοντες κίνδυνοι τους οποίους επισημαίνει το Συνέδριο για την περίοδο προγραμματισμού 2000-2006 αντιμετωπίζονται επαρκώς στο πλαίσιο της διεξαγόμενης διαδικασίας κλεισίματος. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής αξιολόγησαν ενδελεχώς τα έγγραφα κλεισίματος τα οποία υπέβαλαν οι φορείς εκκαθάρισης και έλαβαν τα αναγκαία μέτρα για τη διευθέτηση των ζητημάτων που έχουν εντοπισθεί, τα οποία περιλαμβάνουν τη διακοπή της διαδικασίας κλεισίματος, την υποβολή αίτησης παροχής συμπληρωματικών πληροφοριών, τη διενέργεια ελέγχων κλεισίματος με βάση εκτίμηση κινδύνου και, εν τέλει, για ορισμένα προγράμματα, την εφαρμογή δημοσιονομικών διορθώσεων.

Με βάση τις προαναφερόμενες διαδικασίες κλεισίματος, η Επιτροπή πραγματοποιεί την τελική πληρωμή μόνον εφόσον θεωρήσει ότι το υπολειπόμενο σφάλμα για το κάθε επιχειρησιακό πρόγραμμα είναι κατώτερο του ορίου σημαντικότητας του 2 %. Κατά συνέπεια, η ετήσια έκθεση δραστηριότητας της ΓΔ EMPL δεν περιλαμβάνει αριθμητικά στοιχεία για τις επιφυλάξεις παρακολούθησης που αφορούν την περίοδο προγραμματισμού 2000-2006, λόγω του ότι αυτές δεν είχαν καμία επίπτωση στις τελικές πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν το 2011.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Συμπεράσματα

6.27.

Βάσει των ελεγκτικών εργασιών του, το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι πληρωμές που αφορούν την απασχόληση και τις κοινωνικές υποθέσεις για το οικονομικό έτος που έληξε την 31η Δεκεμβρίου 2011 περιείχαν ουσιώδη σφάλματα.

6.27.

Η Επιτροπή επισημαίνει το χαμηλό ποσοστό σφάλματος κατά το 2011, το οποίο επιβεβαιώνει τη θετική πορεία των τελευταίων ετών. Η βελτίωση αυτή συντελέστηκε χάρη στη λήψη κατάλληλων μέτρων από τα κράτη μέλη, στην εφαρμογή από τη ΓΔ EMPL αποτελεσματικής πολιτικής διακοπών και αναστολών από το 2008 και μετά, καθώς και στην επιτυχημένη εφαρμογή μέτρων απλούστευσης.

Η Επιτροπή σκοπεύει να συνεχίσει, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, τις προσπάθειες που καταβάλλει για την περαιτέρω βελτίωση των επιδόσεών της, όπως ακριβώς συνιστά το Συνέδριο.

6.28.

Βάσει των ελεγκτικών εργασιών του σχετικά με τα εξετασθέντα συστήματα εποπτείας και ελέγχου, το Συνέδριο διαπίστωσε ότι:

α)

οι ελεγκτικές αρχές υπήρξαν μερικώς αποτελεσματικές όσον αφορά τη διασφάλιση της κανονικότητας των πράξεων για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013·

β)

οι διαδικασίες της Επιτροπής και των κρατών μελών υπήρξαν μερικώς αποτελεσματικές όσον αφορά τη διεξαγωγή του αρχικού σταδίου της διαδικασίας κλεισίματος για την περίοδο προγραμματισμού 2000-2006.

6.28.

Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι η αποτελεσματικότητα και η ποιοτική στάθμη του έργου των ελεγκτικών αρχών ποικίλλουν αναλόγως του προγράμματος και του κράτους μέλους, πράγμα που επιβεβαιώνεται από την ανάλυση του Συνεδρίου στο σημείο 5.41, καθώς και από τα αποτελέσματα του ελεγκτικού έργου της Επιτροπής. Σύμφωνα με το άρθρο 73 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006, η Επιτροπή, από τον Ιούνιο του 2012, στηρίζεται επισήμως όσον αφορά το ΕΚΤ στο έργο 9 ελεγκτικών αρχών. Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να αξιολογεί το έργο των υπόλοιπων ελεγκτικών αρχών και να παρακολουθεί την κατάσταση των προγραμμάτων για τα οποία έχει χορηγηθεί επιστολή δυνάμει του άρθρου 73.

Η Επιτροπή φρονεί ότι έχει συγκροτήσει στιβαρές διαδικασίες και οδηγίες για τη διαδικασία κλεισίματος, καθώς επίσης ότι τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν επιτελέσει σημαντικό και επαγγελματικής στάθμης έργο προκειμένου να είναι δυνατό το κλείσιμο προγραμμάτων και να παρέχεται μεγαλύτερη διασφάλιση κατά το κλείσιμο. Η Επιτροπή θεωρεί επίσης ότι έχει επιτελέσει ολοκληρωμένο έργο στη φάση του κλεισίματος, το οποίο συνίσταται στη διεξοδική ανάλυση όλων των εγγράφων κλεισίματος και στη διενέργεια πρόσθετων ελέγχων και ερευνών οσάκις θεωρείται αναγκαίο, γεγονός που σε πολλές περιπτώσεις οδήγησε στην εφαρμογή πρόσθετων δημοσιονομικών διορθώσεων κατά το κλείσιμο, με στόχο τη διευθέτηση υπολειπόμενων κινδύνων.

Συστάσεις

6.29.

Το παράρτημα 6.2 παρουσιάζει τα αποτελέσματα της επισκόπησης του Συνεδρίου όσον αφορά την πρόοδο που πραγματοποιήθηκε σχετικά με τις συστάσεις τις οποίες διατύπωσε σε προγενέστερες ετήσιες εκθέσεις (ετήσιες εκθέσεις για τα οικονομικά έτη 2008 και 2009) για τον τομέα της Συνοχής. Επισημαίνονται τα ακόλουθα σημεία:

6.29.

α)

Τον Μάιο του 2011 η Επιτροπή δημοσίευσε έγγραφο εργασίας σχετικά με τις κύριες διαπιστώσεις ελέγχου όσον αφορά την εφαρμογή των κανόνων σύναψης δημόσιων συμβάσεων, ενόψει της έναρξης συνομιλιών με τα κράτη μέλη σχετικά με τη μείωση των περιπτώσεων μη συμμόρφωσης με τους κανόνες σύναψης δημόσιων συμβάσεων.

α)

Η Επιτροπή έχει καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για να διασφαλίζει την απαρέγκλιτη τήρηση των απαιτήσεων επιλεξιμότητας και την ορθή εφαρμογή των κανόνων που ισχύουν για τις δημόσιες συμβάσεις. Έχει παρασχεθεί επαγγελματική κατάρτιση και καθοδήγηση σχετικά με την επιλεξιμότητα και τους κανόνες που διέπουν τις δημόσιες συμβάσεις. Εξάλλου, οσάκις η Επιτροπή διαπιστώνει την ύπαρξη περίπλοκων κανόνων σε επίπεδο προγράμματος, διατυπώνει συστάσεις με σκοπό την απλούστευσή τους. Η Επιτροπή κοινοποίησε επίσης στα κράτη μέλη ανάλυση του είδους των σφαλμάτων όσον αφορά την ανάθεση δημόσιων συμβάσεων τα οποία ανιχνεύθηκαν στον τομέα της πολιτικής συνοχής χάρη στους ελέγχους της ΕΕ κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, και δρομολόγησε διαδικασία για τη συγκέντρωση βέλτιστων πρακτικών και πιθανών απαντήσεων που δίδονται από τα κράτη μέλη για την επανόρθωση αυτών των σφαλμάτων και για τη μείωση της συχνότητάς τους.

Η εφαρμογή των κανόνων που διέπουν τις δημόσιες συμβάσεις έχει μέγιστη σημασία για την παροχή χρηματοδότησης στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ και του ΤΣ, ενώ ο αντίκτυπός της είναι περιορισμένος όσον αφορά τα σχέδια που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του ΕΚΤ.

β)

Η Επιτροπή εξακολούθησε να εφαρμόζει το πρόγραμμα ελέγχων της στα κράτη μέλη κατά την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού, αλλά, όπως κατέδειξαν τα αποτελέσματα του ελέγχου του Συνεδρίου, τα εθνικά συστήματα διαχείρισης και ελέγχου είναι μόνον μερικώς αποτελεσματικά.

γ)

Η Επιτροπή συνέχισε να διακόπτει ή να αναστέλλει τις πληρωμές και να επιβάλλει δημοσιονομικές διορθώσεις, αλλά οι δαπάνες που πιστοποιούνται στην Επιτροπή από τα κράτη μέλη εξακολουθούν να περιέχουν ουσιώδη σφάλματα.

β) και γ)

Στο πλαίσιο των εκτεταμένων ελέγχων που διενήργησε, η Επιτροπή απηύθυνε στοχοθετημένες συστάσεις στις αρχές διαχείρισης και ελέγχου με στόχο τη διευθέτηση διαπιστωθεισών αδυναμιών.

Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να υιοθετεί αυστηρή προσέγγιση σε σχέση με τις διακοπές και αναστολές. Χάρη στην πολιτική αυτή και στις προσπάθειες που καταβάλλονται από κράτη μέλη, καταγράφεται μείωση του ποσοστού σφάλματος στον τομέα της συνοχής (βλ. κεφάλαιο 1 πίνακας 1.3).

6.30.

Σε συνέχεια της επισκόπησης αυτής, καθώς και των διαπιστώσεων και συμπερασμάτων του για το 2011, το Συνέδριο συνιστά στην Επιτροπή:

6.30.

Βλ. κοινή απάντηση στα σημεία 1.12 και 1.13.

Σύσταση 1: να απαιτεί αυστηρή συμμόρφωση με τις απαιτήσεις επιλεξιμότητας για χρηματοδότηση από το ΕΚΤ και να πραγματοποιήσει, βάσει της πείρας που απέκτησε κατά την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, αξιολόγηση της εφαρμογής των εθνικών κανόνων επιλεξιμότητας, προς εντοπισμό τομέων στους οποίους απαιτούνται ενδεχομένως περαιτέρω απλουστεύσεις και προς εξάλειψη δυνητικών πηγών σφαλμάτων για την περίοδο μετά το 2013.

Το 2010, η Επιτροπή δεσμεύτηκε να εξακολουθήσει να ελέγχει την τήρηση των κανόνων επιλεξιμότητας μέσω των τακτικών δραστηριοτήτων ελέγχου και της συνέχειας που δίδει στο σύνολο των ενωσιακών και εθνικών ελέγχων. Σχετικές πληροφορίες παρέχονται στην ετήσια έκθεση δραστηριότητας του γενικού διευθυντή της ΓΔ EMPL. Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να λαμβάνει διορθωτικά μέτρα όταν είναι αναγκαίο.

Σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση των εθνικών κανόνων επιλεξιμότητας και την αναζήτηση περαιτέρω μέτρων απλούστευσης, η Επιτροπή επισημαίνει τις σημαντικές προσπάθειες που έχουν ήδη καταβληθεί προς την κατεύθυνση αυτή στο πλαίσιο του σχεδίου στοχοθετημένης δράσης της ως προς συγκεκριμένα κράτη μέλη στα οποία έχουν επανειλημμένα διαπιστωθεί αδυναμίες. Η Επιτροπή θα εμμείνει στις προσπάθειες αυτές, αποδίδοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στη διευθέτηση του ζητήματος των μη επιλέξιμων δαπανών και των υπερκοστολογημένων δαπανών προσωπικού, καθώς και στον εξορθολογισμό των εθνικών διατάξεων.

Σύσταση 2: να υπενθυμίζει στα κράτη μέλη την ευθύνη τους να προβλέπουν διαδικασίες που να διασφαλίζουν την ορθότητα και την κανονικότητα των δηλωθεισών δαπανών, καθώς και να αντιμετωπίζει τις αδυναμίες των πρωτοβάθμιων ελέγχων που διενεργούν οι διαχειριστικές αρχές και οι ενδιάμεσοι φορείς μέσω πρόσθετης καθοδήγησης και μέτρων επιμόρφωσης.

Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να εφιστά την προσοχή των κρατών μελών στην καθοριστική σπουδαιότητα των επαναλαμβανόμενων προβλημάτων που έχει διαπιστώσει το Συνέδριο σε σχέση με τις επαληθεύσεις διαχείρισης.

Σύσταση 3: να ενθαρρύνει τις εθνικές αρχές να εφαρμόζουν αυστηρά τους διορθωτικούς μηχανισμούς πριν από την πιστοποίηση των δαπανών στην Επιτροπή (2008). Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες εντοπίζονται σημαντικές ελλείψεις στη λειτουργία των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου, η Επιτροπή οφείλει να διακόπτει ή να αναστέλλει τις πληρωμές έως ότου το οικείο κράτος μέλος λάβει σχετικά διορθωτικά μέτρα, καθώς και να πραγματοποιεί δημοσιονομικές διορθώσεις, εάν αυτό είναι αναγκαίο.

Το 2010, η Επιτροπή ανέλαβε τη δέσμευση να εξακολουθήσει να διακόπτει ή να αναστέλλει εγκαίρως τις πληρωμές, οσάκις το κρίνει απαραίτητο. Η αυστηρή αυτή πολιτική αποτυπώνεται εκ νέου στην ετήσια έκθεση δραστηριότητας του γενικού διευθυντή της ΓΔ EMPL για το 2011 [βλ. απάντηση της Επιτροπής στο σημείο 6.29 γ)].

Σύσταση 4: να παράσχει περαιτέρω κατευθυντήριες οδηγίες προς τις ελεγκτικές αρχές για την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού, ιδίως σχετικά με τη δειγματοληψία και την εμβέλεια των επαληθεύσεων που πρέπει να πραγματοποιούνται στο πλαίσιο των ελέγχων έργων και του ελέγχου ποιότητας.

Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να παρέχει καθοδήγηση και συμβουλές στις ελεγκτικές αρχές για ένα ευρύ φάσμα τεχνικών και κανονιστικών θεμάτων. Προς τον σκοπό αυτό, οι ΓΔ REGIO και EMPL διοργάνωσαν σεμινάριο, τον Ιούνιο του 2012, κατά το οποίο δόθηκαν οδηγίες σχετικά με τις δειγματοληψίες.

Σύσταση 5: να επαληθεύει αυστηρά την ακρίβεια και την πληρότητα των πληροφοριών που παρουσιάζουν οι ελεγκτικές αρχές στις ετήσιες εκθέσεις ελέγχου και τις ελεγκτικές γνώμες τους. Η επαλήθευση της Επιτροπής πρέπει να λαμβάνει πλήρως υπόψη τις διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τους ελέγχους συστημάτων και τους ελέγχους πράξεων που διενεργούν οι ελεγκτικές αρχές.

Οι ετήσιες εκθέσεις ελέγχου είναι ένα από τα κύρια στοιχεία στα οποία η Επιτροπή βασίζει τη βεβαιότητά της. Ως εκ τούτου, οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται σε αυτές λαμβάνονται πλήρως υπόψη. Έχει παρασχεθεί περαιτέρω καθοδήγηση για την αντιμετώπιση των ποσοστών σφάλματος σε σχέση με την ετήσια έκθεση ελέγχου του 2011.

Όπως εξηγείται στην ετήσια έκθεση δραστηριότητας της ΓΔ EMPL για το 2011, κάθε χρόνο πραγματοποιείται διεξοδική επανεξέταση όλων των ετήσιων εκθέσεων ελέγχου· η διαδικασία αυτή αποτελεί τη βάση για τη διατύπωση επιφυλάξεων με σκοπό τη διασφάλιση της αξιοπιστίας και της συμβατότητάς τους με την προαναφερθείσα καθοδήγηση.

Σύσταση 6: να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν τις απλουστευμένες επιλογές κόστους που επιτρέπουν οι κανονισμοί, προκειμένου να μειώνονται τα περιθώρια σφάλματος.

Η Επιτροπή εξακολουθεί να καταβάλλει προσπάθειες για την παροχή συμβουλών, κατάρτισης και καθοδήγησης στα κράτη μέλη, ούτως ώστε η συγκεκριμένη δυνατότητα την οποία παρέχουν οι κανονισμοί να οδηγεί σε ουσιαστική απλούστευση προς όφελος όλων των ενδιαφερομένων.

Το 70 % περίπου των επιχειρησιακών προγραμμάτων κάνει χρήση μίας τουλάχιστον από τις απλουστευμένες επιλογές κόστους. Μεταξύ των διαφόρων επιλογών, αυτές που χρησιμοποιούνται συνηθέστερα είναι το κατ’ αποκοπή ποσοστό για τις έμμεσες δαπάνες και η τυποποιημένη κλίμακα μοναδιαίου κόστους.


(1)  Το Συνέδριο υπολογίζει το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος βάσει αντιπροσωπευτικού στατιστικού δείγματος. Το αναφερόμενο ποσοστό αποτελεί τη βέλτιστη δυνατή εκτίμηση (γνωστή ως «πιθανότερο ποσοστό σφάλματος»). Το Συνέδριο εκτιμά, με επίπεδο εμπιστοσύνης 95 %, ότι το ποσοστό σφάλματος που περιέχει ο σχετικός πληθυσμός κυμαίνεται μεταξύ ΚΟΣ 0,9 % και ΑΟΣ 3,4 % (κατώτατο και ανώτατο όριο σφάλματος αντίστοιχα).

(2)  Άρθρο 58 στοιχείο γ) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 του Συμβουλίου (ΕΕ L 210 της 31.7.2006, σ. 25).

(3)  http://eca.europa.eu

(4)  Ο έλεγχος των διοικητικών δαπανών παρουσιάζεται στο κεφάλαιο 9.

Πηγή: ετήσιοι λογαριασμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2011.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 6.1

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΡΑΞΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ «ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ»

 

2011

2010

2009

2008

ΕΚΤ

IPA

Άλλα κοινωνικά θέματα

Σύνολο

ΜΕΓΕΘΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

Σύνολο πράξεων εκ των οποίων:

160

6

14

180

66

44

49

προπληρωμές

0

0

0

0

0

0

0

ενδιάμεσες/τελικές πληρωμές

160

6

14

180

66

44

49

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ  (1)  (2)

Ποσοστό (αριθμός) πράξεων οι οποίες βάσει του δειγματοληπτικού ελέγχου διαπιστώθηκε ότι:

δεν περιέχουν σφάλματα

56 %

(90)

100 %

(6)

86 %

(12)

60 %

(108)

73 %

75 %

82 %

περιέχουν ένα ή περισσότερα σφάλματα

44 %

(70)

0 %

(0)

14 %

(2)

40 %

(72)

27 %

25 %

18 %

Ανάλυση των πράξεων που περιέχουν σφάλματα

Ανάλυση ανά είδος σφάλματος

Μη προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα

59 %

(41)

0 %

(0)

50 %

(1)

58 %

(42)

39 %

0 %

56 %

Προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα:

41 %

(29)

0 %

(0)

50 %

(1)

42 %

(30)

61 %

100 %

44 %

επιλεξιμότητα

79 %

(23)

0 %

(0)

0 %

(0)

77 %

(23)

91 %

64 %

50 %

πραγματική υπόσταση

4 %

(1)

0 %

(0)

0 %

(0)

3 %

(1)

9 %

0 %

0 %

ακρίβεια

17 %

(5)

0 %

(0)

100 %

(1)

20 %

(6)

0 %

36 %

50 %

ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟΣ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΙΜΩΝ ΠΟΣΟΤΙΚΩΣ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ

Πιθανότερο ποσοστό σφάλματος

2,2 %

 

 

 

Ανώτατο όριο σφάλματος (ΑΟΣ)

3,4 %

 

 

 

Κατώτατο όριο σφάλματος (ΚΟΣ)

0,9 %

 

 

 


(1)  Προς διευκόλυνση της κατανόησης τομέων με διαφορετικά χαρακτηριστικά κινδύνου εντός της αυτής ομάδας πολιτικής, το δείγμα διαιρέθηκε σε επιμέρους τμήματα.

(2)  Οι αριθμοί εντός παρενθέσεως αντιστοιχούν στον αριθμό των πράξεων.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 6.2

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΩΝ ΣΥΣΤΑΣΕΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΣΥΝΟΧΗ

Έτος

Σύσταση του Συνεδρίου

Ανάλυση του Συνεδρίου σχετικά με την πραγματοποιηθείσα πρόοδο

Απάντηση της Επιτροπής

2009

Συνοχή

Η Επιτροπή πρέπει να παρακολουθεί τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις επιλεξιμότητας για χρηματοδότηση από την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της ορθής εφαρμογής τόσο των εθνικών κανόνων όσο και των κανόνων της ΕΕ σχετικά με τη σύναψη δημόσιων συμβάσεων.

(βλέπε την ετήσια έκθεση για το οικονομικό έτος 2009, σημείο 4.38)

Η Επιτροπή εκδίδει κατευθυντήριες οδηγίες προς τις διαχειριστικές και ελεγκτικές αρχές των κρατών μελών. Τον Μάιο του 2011 η Επιτροπή δημοσίευσε έγγραφο εργασίας σχετικά με τις κύριες διαπιστώσεις ελέγχου όσον αφορά την εφαρμογή των κανόνων σύναψης δημόσιων συμβάσεων, ενόψει της έναρξης συνομιλιών με τα κράτη μέλη σχετικά με τη μείωση του αριθμού των σφαλμάτων στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων για έργα των διαρθρωτικών ταμείων. Η συνολική αξιολόγηση της Επιτροπής σχετικά με τον αντίκτυπο και την αποτελεσματικότητα της νομοθεσίας της ΕΕ όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2011.

Η Επιτροπή έχει εξηγήσει σε υπηρεσιακό έγγραφο εργασίας [SEC(2011) 1179 της 5.10.2011] τα συγκεκριμένα μέτρα τα οποία έχει λάβει για τον μετριασμό των κινδύνων που έχουν καταγραφεί, τα οποία περιλαμβάνουν, ιδίως, προληπτικά και διορθωτικά μέτρα, όπως καθοδήγηση, επαγγελματική κατάρτιση και διακοπή πληρωμών.

Συνοχή

Η Επιτροπή πρέπει να διασφαλίζει ότι η αντικατάσταση μη επιλέξιμων δαπανών με νέες δαπάνες (απόσυρση) δεν έχει ως αποτέλεσμα τη δήλωση νέων παράτυπων δαπανών από τα κράτη μέλη.

[βλέπε την ετήσια έκθεση για το οικονομικό έτος 2009, σημείο 4.37 β)]

Η Επιτροπή παρακολουθεί τον εν λόγω κίνδυνο κατά το κλείσιμο των προγραμμάτων 2000-2006. Η πρόταση της Επιτροπής για το κανονιστικό πλαίσιο 2014-2020 προβλέπει ότι, όταν εντοπίζονται από ελέγχους της ΕΕ παρατυπίες που επηρεάζουν τους ετήσιους λογαριασμούς, με την επακόλουθη διόρθωση μειώνεται η χρηματοδότηση προς το επιχειρησιακό πρόγραμμα (ΕΠ), γεγονός που περιορίζει την απόσυρση και αντικατάσταση δαπανών στο τρέχον οικονομικό έτος.

Η πρόταση της Επιτροπής σχετικά με το κανονιστικό πλαίσιο της περιόδου 2014-2020 προβλέπει, βάσει ενός σκεπτικού ετήσιου κλεισίματος, ότι «όταν η Επιτροπή ή το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο ανιχνεύουν παρατυπίες που επηρεάζουν τους ετήσιους λογαριασμούς που αποστέλλονται στην Επιτροπή, η συνακόλουθη δημοσιονομική διόρθωση μειώνει τη χρηματοδότηση για το επιχειρησιακό πρόγραμμα». Με τον τρόπο αυτό, η πρόταση περιορίζει τις δυνατότητες ανάκλησης/αντικατάστασης.

2009 και 2008

Συνοχή

Η Επιτροπή πρέπει να εξασφαλίζει, μέσω της εποπτείας της, την αποτελεσματική λειτουργία των εθνικών συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου.

[βλέπε την ετήσια έκθεση για το οικονομικό έτος 2009, σημείο 4.37 γ), καθώς και την ετήσια έκθεση για το οικονομικό έτος 2008, σημεία 6.37 α) και γ)]

Η Επιτροπή πραγματοποιεί αξιολογήσεις συμμόρφωσης των εθνικών συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου κατά την έναρξη της περιόδου προγραμματισμού και διενεργεί ελέγχους καθ’ όλη τη διάρκειά της. Επιπλέον, για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, η Επιτροπή στηρίζεται ολοένα και περισσότερο στις εθνικές ελεγκτικές αρχές προκειμένου να αποκομίσει βεβαιότητα σχετικά με την αποτελεσματική λειτουργία των συστημάτων. Το 2011 η Επιτροπή συνέχισε να εξετάζει τις εργασίες των ελεγκτικών αρχών για τα ΕΠ της περιόδου 2007-2013, συμπεριλαμβανομένων εμπεριστατωμένων ερευνών για ορισμένες ελεγκτικές αρχές (βλέπε σημεία 5.35 έως 5.37 και 5.44 έως 5.51). Συνολικά, τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου είναι μερικώς αποτελεσματικά όσον αφορά τη διασφάλιση της κανονικότητας των πράξεων: οι πληρωμές στο πλαίσιο των ΕΤΠΑ, ΤΣ και ΕΚΤ εξακολουθούν να περιέχουν ουσιώδη σφάλματα.

Η Επιτροπή έχει ενισχύσει τον εποπτικό της ρόλο μετά την έγκριση του σχεδίου δράσης του 2008 και εξακολουθεί να εφαρμόζει αυστηρή πολιτική άμεσης αναστολής και διακοπής των πληρωμών σε περίπτωση ανίχνευσης αδυναμιών. Οι εν λόγω συστηματικές ενέργειες έχουν καταστήσει αποτελεσματικότερη τη λειτουργία των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου στα κράτη μέλη, και η θετική αυτή εξέλιξη επιβεβαιώνεται από τα χαμηλότερα ποσοστά σφάλματος τα οποία έχει αναφέρει το Συνέδριο σε σχέση με τη δήλωση αξιοπιστίας του 2011.

Όπως εξηγείται στην απάντηση στο σημείο 5.44, η Επιτροπή επαφίεται στις ελεγκτικές αρχές λαμβάνοντας ως βάση ένα εκτενές ελεγκτικό έργο. Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για το συμπέρασμα του Συνεδρίου ότι γνωστοποίησε στα κράτη μέλη τα διορθωτικά μέτρα που έπρεπε να ληφθούν σε όλες τις περιπτώσεις στις οποίες εντοπίστηκαν συγκεκριμένες αδυναμίες (βλ. σημείο 5.47). Με βάση το εν λόγω ελεγκτικό έργο, η Επιτροπή, από τον Ιούλιο του 2012, στηρίζεται επισήμως στο έργο 13 ελεγκτικών αρχών όσον αφορά το ΕΤΠΑ/ΤΣ και στο έργο 9 ελεγκτικών αρχών όσον αφορά το ΕΚΤ.

2009 και 2008

Συνοχή

Η Επιτροπή πρέπει να ενθαρρύνει τις εθνικές αρχές να εφαρμόζουν αυστηρά τους διορθωτικούς μηχανισμούς πριν από την πιστοποίηση των δαπανών στην Επιτροπή.

[βλέπε την ετήσια έκθεση για το οικονομικό έτος 2009, σημείο 4.37 α), καθώς και την ετήσια έκθεση για το οικονομικό έτος 2008, σημεία 6.37 β) και δ)]

Η Επιτροπή εξακολούθησε να εφαρμόζει πολιτική διακοπής ή αναστολής των πληρωμών σε περίπτωση σοβαρών παρατυπιών ή ελλείψεων των συστημάτων. Τα κράτη μέλη οφείλουν να διαβιβάζουν πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τις δημοσιονομικές διορθώσεις στην Επιτροπή έως τις 31 Μαρτίου κάθε έτους. Η Επιτροπή ενδέχεται να επιβάλει δημοσιονομικές διορθώσεις εάν το κράτος μέλος δεν λάβει κατάλληλα διορθωτικά μέτρα. Το 2011, για τα προγράμματα της περιόδου 2007-2013, η Επιτροπή αποφάσισε να πραγματοποιήσει δημοσιονομικές διορθώσεις ύψους 217,6 εκατομμυρίων ευρώ για το ΕΚΤ και 2,7 εκατομμυρίων ευρώ για το ΕΤΠΑ. Ωστόσο, οι πιστοποιημένες δηλώσεις δαπανών που υποβάλλουν τα κράτη μέλη στην Επιτροπή εξακολουθούν να περιέχουν ουσιώδη σφάλματα.

Στις αρχές του 2011 ξεκίνησε έλεγχος των συστημάτων των κρατών μελών με στόχο να βελτιωθεί η υποβολή στοιχείων στην Επιτροπή σχετικά με τις εθνικές δημοσιονομικές διορθώσεις, καθώς επίσης να διασφαλισθεί ότι τα υποβαλλόμενα στοιχεία είναι πλήρη, ακριβή και έγκαιρα. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι έχουν επέλθει βελτιώσεις στα συστήματα των κρατών μελών όσον αφορά την εφαρμογή δημοσιονομικών διορθώσεων και την υποβολή στοιχείων γι’ αυτές. Εξάλλου, ο πολυετής χαρακτήρας του κύκλου δαπανών και ελέγχων επιτρέπει την εφαρμογή δημοσιονομικών διορθώσεων σε διάφορα στάδια εφαρμογής, περιλαμβανομένου του κλεισίματος, κατά το οποίο διενεργούνται τελικοί έλεγχοι με αντικείμενο τη νομιμότητα και κανονικότητα των δαπανών και εφαρμόζονται τελικές διορθώσεις σε περίπτωση που κριθούν αναγκαίες.


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7

Εξωτερικές σχέσεις, βοήθεια και διεύρυνση

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή

Ειδικά χαρακτηριστικά της ομάδας πολιτικής

Χαρακτηριστικά των κινδύνων

Δημοσιονομική στήριξη

Επιλεξιμότητα στο πλαίσιο συγχρηματοδοτούμενων δράσεων

Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου

Κανονικότητα των πράξεων

Αποτελεσματικότητα των συστημάτων

ΓΔ ECHO

FPI

Θέσεις της Επιτροπής

Συμπεράσματα και συστάσεις

Συμπεράσματα

Συστάσεις

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

7.1.

Στο παρόν κεφάλαιο παρουσιάζεται η ειδική εκτίμηση του Συνεδρίου σχετικά με την ομάδα πολιτικής Εξωτερικές σχέσεις, βοήθεια και διεύρυνση, η οποία περιλαμβάνει τους ακόλουθους τομείς πολιτικής: 19 — Εξωτερικές σχέσεις, 21 — Ανάπτυξη και σχέσεις με τα κράτη της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ) (1), 22 — Διεύρυνση και 23 — Ανθρωπιστική βοήθεια. Στον πίνακα 7.1 παρουσιάζονται τα βασικά πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τις καλυφθείσες δραστηριότητες και τις δαπάνες κατά το 2011.

 

Πίνακας 7.1 —   Εξωτερικές σχέσεις, Βοήθεια και Διεύρυνση — Βασικά πληροφοριακά στοιχεία για το 2011

(σε εκατομμύρια ευρώ)

Τίτλος του προϋπολογισμού

Τομέας πολιτικής

Περιγραφή

Πληρωμές

Μορφή διαχείρισης

19

Εξωτερικές σχέσεις

Διοικητικές δαπάνες

157

Άμεση κεντρική

Συνεργασία με τρίτες χώρες στους τομείς της μετανάστευσης και του ασύλου

39

Άμεση κεντρική

Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλειας (ΚΕΠΠΑ)

308

Έμμεση κεντρική/από κοινού

Ευρωπαϊκό μέσο για τη δημοκρατία και τα δικαιώματα του ανθρώπου (EIDHR)

123

Άμεση κεντρική

Σχέσεις και συνεργασία με εκβιομηχανισμένες τρίτες χώρες

20

Άμεση κεντρική

Αντιμετώπιση κρίσεων και παγκόσμιες απειλές κατά της ασφάλειας

238

Άμεση κεντρική/από κοινού

Ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας και σχέσεις με τη Ρωσία

1 448

Άμεση κεντρική/αποκεντρωμένη

Σχέσεις με τη Λατινική Αμερική

282

Άμεση κεντρική/αποκεντρωμένη

Σχέσεις με τα κράτη της Ασίας, της Κεντρικής Ασίας και της Μέσης Ανατολής

670

Άμεση κεντρική/αποκεντρωμένη/από κοινού

Στρατηγική και συντονισμός πολιτικής

28

Άμεση κεντρική

 

3 313

 

21

Ανάπτυξη και σχέσεις με τα κράτη ΑΚΕ

Διοικητικές δαπάνες

338

Άμεση κεντρική

Επισιτιστική ασφάλεια

320

Άμεση κεντρική

Μη κρατικοί φορείς στην ανάπτυξη

202

Άμεση κεντρική

Περιβάλλον και βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας

136

Άμεση κεντρική

Ανθρώπινη και κοινωνική ανάπτυξη

172

Άμεση κεντρική/από κοινού

Γεωγραφική συνεργασία με τα κράτη της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ)

300

Άμεση κεντρική/αποκεντρωμένη/από κοινού

Δράσεις αναπτυξιακής συνεργασίας και προγράμματα ad-hoc

30

Άμεση κεντρική

Στρατηγική και συντονισμός πολιτικής

15

Άμεση κεντρική

 

1 513

 

22

Διεύρυνση

Διοικητικές δαπάνες

93

Άμεση κεντρική

Διαδικασία και στρατηγική για τη διεύρυνση

835

Άμεση κεντρική/έμμεση/αποκεντρωμένη

 

928

 

23

Ανθρωπιστική βοήθεια

Διοικητικές δαπάνες

33

Άμεση κεντρική

Ανθρωπιστική βοήθεια

1 008

Άμεση κεντρική/από κοινού

Χρηματοδοτικό μέσο πολιτικής προστασίας

27

Άμεση κεντρική

 

1 068

 

Σύνολο διοικητικών δαπανών (27)

621

 

Σύνολο επιχειρησιακών δαπανών

6 201

 

εκ των οποίων:

προπληρωμές

4 080

 

ενδιάμεσες/τελικές πληρωμές

2 121

 

Σύνολο πληρωμών για το οικονομικό έτος

6 822

 

Σύνολο αναλήψεων υποχρεώσεων για το οικονομικό έτος

8 285

 

Πηγή: ετήσιοι λογαριασμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2011.

Ειδικά χαρακτηριστικά της ομάδας πολιτικής

7.2.

Ο προϋπολογισμός στους τομείς των εξωτερικών σχέσεων και της ανάπτυξης εκτελέστηκε το 2011 από τη ΓΔ Ανάπτυξης και Συνεργασίας — EuropeAid, καθώς και από την Υπηρεσία Μέσων Εξωτερικής Πολιτικής (Service for Foreign Policy Instruments, FPI).

 

7.3.

Ο προϋπολογισμός [περίπου 3 840 εκατομμύρια ευρώ (2)] που εκτελέστηκε από τη EuropeAid αφορά:

α)

αναπτυξιακή βοήθεια προς χώρες της Ασίας, της Λατινικής Αμερικής και προς χώρες ΑΚΕ, καθώς και οικονομική συνεργασία με τις χώρες αυτές·

β)

την ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας, συμπεριλαμβανομένης της στρατηγικής εταιρικής σχέσης με τη Ρωσία·

γ)

θεματικά προγράμματα, μεταξύ άλλων, στους τομείς της επισιτιστικής ασφάλειας, των μη κρατικών φορέων και των τοπικών αρχών, του περιβάλλοντος, της υγείας και της εκπαίδευσης, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

 

7.4.

Τα αναπτυξιακά έργα είναι διεσπαρμένα σε περισσότερες από 150 χώρες και οι φορείς υλοποίησης διαφέρουν σημαντικά, από άποψη τόσο μεγέθους όσο και πείρας. Τα έργα, προκειμένου να είναι επιλέξιμα για στήριξη από την ΕΕ, πρέπει να συμμορφώνονται με πολύπλοκους κανόνες, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών δημόσιων διαγωνισμών και σύναψης συμβάσεων.

 

7.5.

Η Υπηρεσία Μέσων Εξωτερικής Πολιτικής είναι υπηρεσία της Επιτροπής που συγκροτήθηκε την 1η Ιανουαρίου 2011 και αναφέρεται άμεσα στον Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας. Οι δαπάνες που τελούν υπό τη διαχείριση της FPI [περίπου 490 εκατομμύρια ευρώ (3)] αφορούν, κυρίως, δράσεις υλοποιούμενες στο πλαίσιο:

α)

της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ) (έμμεση κεντρική διαχείριση), που υποστηρίζει τη διαφύλαξη της σταθερότητας σε ευαίσθητες χώρες και τη μη διάδοση των όπλων μαζικής καταστροφής·

β)

του μέσου σταθερότητας (Instrument for Stability, IfS) (άμεση κεντρική/από κοινού διαχείριση), το οποίο υποστηρίζει την πρόληψη, τη διαχείριση και την επίλυση συγκρούσεων, καθώς και δραστηριότητες εδραίωσης της ειρήνης·

γ)

των αποστολών παρατήρησης εκλογών (άμεση κεντρική διαχείριση), οι οποίες αποσκοπούν στην ενίσχυση του εκδημοκρατισμού, της χρηστής διακυβέρνησης και της πρόληψης συγκρούσεων· και

δ)

του χρηματοδοτικού μέσου για τη συνεργασία με τις εκβιομηχανισμένες χώρες (άμεση κεντρική διαχείριση), το οποίο αποτελεί το κύριο μέσο για τη βελτίωση της συνεργασίας με εκβιομηχανισμένες χώρες.

 

7.6.

Ο προϋπολογισμός στον τομέα της διεύρυνσης (4) [835 εκατομμύρια ευρώ (5)] εκτελέστηκε από τη Γενική Διεύθυνση Διεύρυνσης (ΓΔ ELARG) και ο προϋπολογισμός στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας (6) από τη Γενική Διεύθυνση Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Πολιτικής Προστασίας — ECHO [1 008 εκατομμύρια ευρώ (7)]. Η ΓΔ ECHO είναι επίσης αρμόδια για τον ευρωπαϊκό μηχανισμό πολιτικής προστασίας (8) [27 εκατομμύρια ευρώ (9)].

 

Χαρακτηριστικά των κινδύνων

7.7.

Το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών που διαχειρίζονται οι γενικές διευθύνσεις και η Υπηρεσία FPI εκτελείται βάσει προπληρωμών, για τις οποίες απαιτείται μόνο συμμόρφωση με περιορισμένο αριθμό προϋποθέσεων, ενώ οι ενδιάμεσες και οι τελικές πληρωμές εξαρτώνται από την υποβολή και επικύρωση των δαπανών που όντως πραγματοποιήθηκαν για το έργο και, επομένως, ενέχουν συνήθως μεγαλύτερο κίνδυνο σφαλμάτων νομιμότητας και κανονικότητας σε σύγκριση με τις προπληρωμές.

 

7.8.

Λόγω των εγγενών χαρακτηριστικών τους, ορισμένα μέσα και τρόποι πληρωμής στον εν λόγω τομέα πολιτικής παρέχουν στην Επιτροπή μεγάλο βαθμό ευελιξίας όσον αφορά τον καθορισμό των επιλέξιμων δαπανών. Συνεπώς, οι εν λόγω πράξεις ενέχουν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης σφαλμάτων νομιμότητας και κανονικότητας.

7.8.

Η Επιτροπή λειτουργεί στο πλαίσιο της ισχύουσας νομοθεσίας που έχει εγκρίνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

Δημοσιονομική στήριξη

7.9.

Οι κανονισμοί της ΕΕ που διέπουν τη συνεργασία με χώρες-εταίρους (10) ορίζουν ότι προϋπόθεση για τη χορήγηση άμεσης δημοσιονομικής ενίσχυσης (11) προς στήριξη μακροοικονομικών ή τομεακών μεταρρυθμίσεων αποτελεί η επαρκώς διαφανής, υπεύθυνη και αποτελεσματική διαχείριση των δημόσιων οικονομικών (ΔΔΟ) στις χώρες-αποδέκτες.

7.10.

Οι εν λόγω νομικές διατάξεις παρέχουν μεγάλα περιθώρια διαφορετικής ερμηνείας (12), και το τι θεωρείται «επαρκές» όσον αφορά τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και την αποτελεσματικότητα στον τομέα της ΔΔΟ μπορεί να ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εκάστοτε χώρας αλλά και με την κατεύθυνση που ακολουθεί η κυβέρνησή της. Για τους λόγους αυτούς, υπενθυμίζεται ότι:

7.9-7.10.

Η Επιτροπή δεν συμμερίζεται πλήρως την ανάλυση του Συνεδρίου για τη λειτουργία της δημοσιονομικής στήριξης.

Η δημοσιονομική στήριξη λειτουργεί σε ένα πλαίσιο ανάπτυξης όπου κεντρικά συστήματα διακυβέρνησης, όπως η διαχείριση των δημόσιων οικονομικών, μπορεί να παρουσιάζουν σοβαρές αδυναμίες. Ωστόσο, οι όροι επιλεξιμότητας είναι αυστηροί. Μια χώρα εταίρος είναι επιλέξιμη για δημοσιονομική στήριξη μόνο όταν η κυβέρνησή της εφαρμόζει μια σχετική και αξιόπιστη στρατηγική για την αντιμετώπιση των αδυναμιών αυτών. Η Επιτροπή μπορεί επίσης να απαιτήσει συγκεκριμένα βραχυπρόθεσμα μέτρα για τον μετριασμό των κινδύνων. Οι νέες κατευθυντήριες γραμμές για τη δημοσιονομική στήριξη (24) [οι οποίες αναθεωρήθηκαν το 2012 κατόπιν των προτάσεων της Επιτροπής (25) και των συμπερασμάτων του Συμβουλίου, της 14ης Μαΐου 2012, για μια νέα προσέγγιση της δημοσιονομικής στήριξης] περιλαμβάνουν πλέον αρκετές νέες διατάξεις προκειμένου να αποσαφηνιστούν περαιτέρω οι κανόνες. Περιλαμβάνονται νέοι κανόνες επιλεξιμότητας όσον αφορά τη διαφάνεια και την εποπτεία, μια επίσημη διαδικασία αξιολόγησης του κινδύνου και ένα πλαίσιο διακυβέρνησης για την ανώτερη διοίκηση.

α)

Δημοσιονομική στήριξη χορηγείται συχνά σε χώρες με αδύναμα συστήματα ΔΔΟ. Ένας σημαντικός κίνδυνος είναι ότι ο προϋπολογισμός της χώρας-αποδέκτη ενδέχεται να επηρεάζεται από φαινόμενα απάτης και διαφθοράς. Δεδομένου ότι τα κονδύλια που μεταφέρονται στο πλαίσιο δράσεων δημοσιονομικής στήριξης συγχωνεύονται με άλλους πόρους στον προϋπολογισμό της χώρας (υποκαταστασιμότητα των δημοσιονομικών πόρων), εκτίθενται επίσης στις ίδιες αδυναμίες της ΔΔΟ.

β)

Δεδομένου ότι οι δράσεις δημοσιονομικής στήριξης υλοποιούνται μέσω των συστημάτων, των διαδικασιών και των θεσμών ΔΔΟ των χωρών-εταίρων, ο έλεγχος νομιμότητας και κανονικότητας του Συνεδρίου δεν μπορεί να διενεργείται πέραν του σταδίου της καταβολής της βοήθειας στους προϋπολογισμούς των χωρών-εταίρων.

γ)

Η Επιτροπή διαθέτει μεγάλα περιθώρια ευελιξίας όταν αποφασίζει κατά πόσο μια χώρα-εταίρος είναι επιλέξιμη για δημοσιονομική στήριξη. Λόγω αυτών των μεγάλων περιθωρίων διαφορετικής ερμηνείας, οι δράσεις δημοσιονομικής στήριξης που υλοποιεί η Επιτροπή ενέχουν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης σφαλμάτων νομιμότητας και κανονικότητας.

Η μη στοχευμένη δημοσιονομική στήριξη αποσκοπεί στην επιβράβευση αποτελεσμάτων και όχι στη χρηματοδότηση δραστηριοτήτων. Κατά συνέπεια, είναι σαφές ότι ο έλεγχος δεν μπορεί να προχωρήσει πέρα από το στάδιο της μεταφοράς κεφαλαίων μετά την ικανοποίηση των συμφωνηθέντων όρων. Ωστόσο, ο έλεγχος των δραστηριοτήτων τις οποίες ενδέχεται να χρηματοδοτήσουν πληρωμές δημοσιονομικής στήριξης εμπίπτει στο πεδίο αρμοδιοτήτων των εθνικών ελεγκτικών αρχών στις οποίες συνοδευτικά προγράμματα παρέχουν απτή στήριξη.

Αυτός ο μηχανισμός παροχής βοήθειας αποτελεί έναν από τους τρόπους με τους οποίους η Επιτροπή ανταποκρίθηκε στα αιτήματα της διεθνούς αναπτυξιακής κοινότητας και των ενδιαφερόμενων μερών της ΕΕ για αποτελεσματικότερες παρεμβάσεις που επικεντρώνονται στα αποτελέσματα και την κυριότητα και είναι λιγότερο πολύπλοκες από διοικητική άποψη, μειώνοντας κατά τον τρόπο αυτόν το κόστος των συναλλαγών για τις χώρες εταίρους.

Επιλεξιμότητα στο πλαίσιο συγχρηματοδοτούμενων δράσεων

7.11.

Η Επιτροπή διοχετεύει τμήμα της βοήθειας που χορηγεί μέσω δράσεων πολλαπλών χορηγών βοήθειας, τις οποίες υλοποιούν διεθνείς οργανισμοί και οργανώσεις των Ηνωμένων Εθνών (13). Οι εν λόγω συνεισφορές είναι, εκ της φύσεώς τους, υποκαταστάσιμες. Ωστόσο, ενίοτε η Επιτροπή δεν ενεργεί ως χορηγός γενικής στήριξης, αλλά επιδιώκει να περιορίσει τις συνεισφορές της σε περιπτώσεις για τις οποίες ισχύουν συγκεκριμένα κριτήρια όσον αφορά τις δαπάνες. Σε περίπτωση που και άλλος χορηγός βοήθειας ακολουθεί τον ίδιο τρόπο προσέγγισης και εφαρμόζει τα ίδια κριτήρια επιλεξιμότητας για τη συνεισφορά του, υπάρχει κίνδυνος η συνολική δαπάνη να μην πληροί τις προϋποθέσεις που επιβάλλονται τόσο από την Επιτροπή όσο και από τον άλλο χορηγό (ή τους άλλους χορηγούς) βοήθειας.

7.11.

Η Επιτροπή δεν γνωρίζει συγκεκριμένα προβλήματα με τον «τεκμαρτό τρόπο προσέγγισης» (ο οποίος αναπτύχθηκε τα τελευταία έτη με σκοπό να επιτρέπει στην Επιτροπή να συμμετέχει σε δράσεις στις οποίες συμμετέχουν πολλοί χορηγοί βοήθειας, συμπεριλαμβανομένων των καταπιστευματικών ταμείων). Η προσέγγιση αυτή εγγυάται ότι πληρούνται οι νομικές απαιτήσεις που διέπουν τη χρηματοδότηση εξωτερικών δράσεων της ΕΕ (διασφαλίζοντας ότι το ποσό που συνεισφέρουν άλλοι χορηγοί βοήθειας επαρκεί για τη χρηματοδότηση άλλων δραστηριοτήτων που δεν είναι επιλέξιμες βάσει των κανόνων της ΕΕ) και ότι ταυτόχρονα τα κεφάλαια της ΕΕ δαπανώνται με τον αποδοτικότερο δυνατό τρόπο (μέσω συντονισμού των χορηγών βοήθειας), σύμφωνα με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης.

Η Επιτροπή περιορίζει αυτόν τον κίνδυνο αξιολογώντας τις λογιστικές και ελεγκτικές διαδικασίες, τις διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου και ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων των διεθνών οργανισμών εταίρων πριν από οποιαδήποτε κοινή εργασία, με την επιτόπου παρουσία προσωπικού του εκάστοτε οργανισμού (και τη συμμετοχή σε ομάδες καθοδήγησης), καθώς και την αυστηρή εφαρμογή υποχρεώσεων χρηματοοικονομικής αναφοράς που επιβάλλονται στον διεθνή οργανισμό. Επιπλέον, κατά την υλοποίηση εξωτερικών δράσεων, τα συστήματα ελέγχονται τακτικά μέσω αποστολών επαλήθευσης που αναλαμβάνουν εξωτερικοί ελεγκτές.

Οι ελεγκτές του γραφείου συνεργασίας του EuropeAid και της ΓΔ Ανθρωπιστικής βοήθειας (ECHO) δεν έχουν αναφέρει μέχρι στιγμής ευρήματα ή «ειδικούς κινδύνους» αυτού του είδους ούτε γνωρίζει η Επιτροπή κάποιον άλλο χορηγό βοήθειας με «τα ίδια κριτήρια επιλεξιμότητας».

Η Επιτροπή πιστεύει ότι τα μέτρα εσωτερικού ελέγχου που έχει θεσπίσει μαζί με τα μέτρα του σχετικού διεθνούς οργανισμού περιορίζουν αυτόν τον θεωρητικό κίνδυνο σε βαθμό που τον καθιστά, εντέλει, αμελητέο.

Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου

7.12.

Ο συνολικός τρόπος προσέγγισης και η μεθοδολογία ελέγχου του Συνεδρίου περιγράφονται στο μέρος 2 του παραρτήματος 1.1 του κεφαλαίου 1. Όσον αφορά τον έλεγχο της ομάδας πολιτικής Εξωτερικές σχέσεις, βοήθεια και διεύρυνση, επισημαίνονται ειδικότερα τα εξής:

α)

Ο σχετικός έλεγχος συνίστατο στην εξέταση δείγματος 150 πληρωμών, το οποίο περιλάμβανε 30 προπληρωμές και 120 ενδιάμεσες και τελικές πληρωμές. Οι ελεγχθείσες προπληρωμές αφορούσαν 18 χώρες. Οι εγκριθείσες από τις κεντρικές υπηρεσίες της Επιτροπής ή από τις αντιπροσωπείες της ΕΕ ενδιάμεσες/τελικές πληρωμές που υποβλήθηκαν σε δειγματοληπτικό έλεγχο αφορούσαν 11 χώρες (14). Στην περίπτωση της ΓΔ ECHO, οι ελεγχθείσες ενδιάμεσες/τελικές πληρωμές πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο έργων που υλοποίησαν τέσσερις εταίροι της ΓΔ ECHO (15).

β)

Η αξιολόγηση των συστημάτων κάλυψε τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου της EuropeAid, της ΓΔ ECHO και της FPI τόσο στις κεντρικές υπηρεσίες όσο και, κατά περίπτωση, στις αντιπροσωπείες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων:

i)

των προληπτικών ελέγχων·

ii)

της παρακολούθησης και εποπτείας·

iii)

των κατασταλτικών/εξωτερικών ελέγχων·

iv)

του εσωτερικού ελέγχου.

 

7.13.

Το Συνέδριο επέλεξε τα τέσσερα αυτά επίπεδα των διαδικασιών εσωτερικού ελέγχου προκειμένου να αξιολογήσει το φάσμα των ελέγχων που μπορούν να χρησιμοποιούν οι ΓΔ οι οποίες είναι υπεύθυνες για τις εξωτερικές δράσεις με σκοπό την πρόληψη, τον εντοπισμό και τη διόρθωση σφαλμάτων που επηρεάζουν τη νομιμότητα και κανονικότητα των δαπανών.

 

7.14.

Το Συνέδριο εφαρμόζει πολιτική εναλλαγής κατά την αξιολόγηση των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου. Η ΓΔ ELARG δεν υποβλήθηκε σε αξιολόγηση για το έτος 2011· ωστόσο, εξετάστηκε η συνέχεια που δόθηκε σε συστάσεις προηγούμενων ετών (βλέπε παράρτημα 7.3 ).

 

ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ

7.15.

Τα αποτελέσματα του δειγματοληπτικού ελέγχου των πράξεων συνοψίζονται στο παράρτημα 7.1 . Το Συνέδριο, στο πλαίσιο του δειγματοληπτικού ελέγχου που διενήργησε επί του δείγματος πράξεων, διαπίστωσε ότι το 33 % αυτών περιέχουν σφάλματα. Σύμφωνα με την εκτίμηση του Συνεδρίου, το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος είναι 1,1 % (16). Όλα τα σφάλματα διαπιστώθηκαν σε ενδιάμεσες ή τελικές πληρωμές. Επιπλέον, το Συνέδριο διαπίστωσε μεγάλη συχνότητα μη προσδιορίσιμων ποσοτικώς σφαλμάτων.

 

7.16.

Επί συνόλου 150 πληρωμών, 22 περιείχαν προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα. Τα περισσότερα εξ αυτών (16) διαπιστώθηκαν σε τελικές πληρωμές. Τα εν λόγω σφάλματα δεν είχαν εντοπιστεί κατά τους ελέγχους της Επιτροπής. Τα σφάλματα αφορούν μη επιλέξιμες δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν σε επίπεδο τελικού δικαιούχου, όπως δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν εκτός της περιόδου επιλεξιμότητας, συμπερίληψη μη επιλέξιμων δαπανών (π.χ. ΦΠΑ, δαπάνες προσωπικού και μη αιτιολογημένα γενικά έξοδα) στις δηλώσεις δαπανών για τα έργα, καθώς και δαπάνες που δεν τεκμηριώνονται με τα κατάλληλα δικαιολογητικά. Ορισμένα παραδείγματα σφαλμάτων παρατίθενται κατωτέρω (βλέπε παράδειγμα 7.1).

7.16.

Οι έλεγχοι της Επιτροπής είναι σχεδιασμένοι κατά τέτοιον τρόπο ώστε ο εντοπισμός και η διόρθωση σφαλμάτων, μέσω κατασταλτικών ελέγχων —μετά τις τελικές πληρωμές— να εξακολουθεί να είναι δυνατός. Οι ΓΔ που ασχολούνται με την εξωτερική βοήθεια διαχειρίζονται ένα εκτενές πρόγραμμα κατασταλτικών ελέγχων ετησίως, που βασίζεται σε μια επίσημη διαδικασία αξιολόγησης κινδύνου.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι διεξάγει επιχειρήσεις σε χώρες όπου είναι συχνά δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να αποτραπούν ή να διορθωθούν αρκετά από τα σφάλματα που παρατηρεί το Ελεγκτικό Συνέδριο. Για παράδειγμα, αυτό συμβαίνει σε αναδόχους (συχνά ΜΚΟ) που αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά την επιστροφή υποχρεωτικών καταβολών ΦΠΑ από το κράτος.

7.17.

Το γεγονός ότι η Επιτροπή προέβη σε πληρωμές για μη επιλέξιμες δαπάνες τις οποίες δήλωσαν τελικοί δικαιούχοι επιχορηγήσεων ή πάροχοι υπηρεσιών καταδεικνύει ότι οι προληπτικοί και ανιχνευτικοί έλεγχοι που διενεργεί η Επιτροπή δεν είναι πλήρως αποτελεσματικοί (π.χ. οι επιτόπιες επισκέψεις και οι άμεσοι δειγματοληπτικοί έλεγχοι επαλήθευσης των δηλωθεισών δαπανών είναι ανεπαρκείς σε αριθμό και περιορισμένης εμβέλειας, ενώ ανεπαρκής είναι και η ποιότητα των επαληθεύσεων δαπανών που διενεργούνται βάσει σύμβασης υπεργολαβίας για λογαριασμό των δικαιούχων).

7.17.

Η Επιτροπή πιστεύει ότι είναι αποτελεσματικά τα ανιχνευτικά και διορθωτικά μέτρα πριν από τις τελικές πληρωμές (π.χ. πιστοποίηση των δικαιούχων, υποβολή εκθέσεων, εξωτερικοί έλεγχοι, επαληθεύσεις δαπανών και έλεγχοι των πράξεων από υπαλλήλους της Επιτροπής) (26). Επιπλέον, υπάρχει ακόμη δυνατότητα εκ των υστέρων διόρθωσης πιθανών παρατυπιών με τη διενέργεια κατασταλτικών ελέγχων και των απαιτούμενων ανακτήσεων. Παρόλα αυτά, ο κίνδυνος δημοσιονομικού σφάλματος δεν μπορεί πρακτικά να εκμηδενιστεί.

EuropeAid — Καμερούν

Τελική πληρωμή που αφορούσε έργο ενίσχυσης προμηθευτών μπανάνας στο Καμερούν περιείχε σοβαρά σφάλματα επιλεξιμότητας (17). Διαπιστώθηκαν παρατυπίες στις διαδικασίες διαγωνισμού που εφάρμοσε ο δικαιούχος. Επιπλέον, ο δικαιούχος δεν τήρησε τον κανόνα καταγωγής (18) κατά την αγορά εξοπλισμού.

EuropeAid — Καμερούν

Η ισχύουσα νομοθεσία επιτρέπει συγκεκριμένα επίσημες παρεκκλίσεις στους κανόνες περιορισμένης προέλευσης των αγαθών, στις περιπτώσεις δικαιολογούνται δεόντως. Επί του παρόντος είναι σχεδόν αδύνατο να αποφευχθεί η προμήθεια αγαθών από «μη επιλέξιμες» χώρες κατά την υλοποίηση έργων αυτού του είδους στην Αφρική. Ο δικαιούχος θα έπρεπε να έχει υποβάλει αίτημα για παρέκκλιση στην Επιτροπή, η οποία θα το έκανε δεκτό εάν ήταν δεόντως δικαιολογημένο, όπως ήταν στην προκειμένη περίπτωση καθώς (λόγω της ειδικής φύσης του διαγωνισμού) η (κολομβιανή) προσφορά ήταν η μόνη που παραλήφθηκε.

Εταίρος της ΓΔ ECHO

Σε τελική πληρωμή που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο συμφωνίας επιχορήγησης για την προαγωγή και τη στήριξη της ευημερίας εκτοπισθέντων πληθυσμών στο Νταρφούρ διαπιστώθηκαν αρκετές παρατυπίες (π.χ. δαπάνες πραγματοποιηθείσες εκτός της περιόδου επιλεξιμότητας, λανθασμένη κατανομή επιμερισμένου κόστους και δαπάνες που δεν τεκμηριώνονταν με τα κατάλληλα δικαιολογητικά) (19).

Εταίρος της ΓΔ ECHO

Στο παράδειγμα που παρατίθεται, η ECHO επιμένει ότι αυτή η ανθρωπιστική δράση πραγματοποιήθηκε στο Νταρφούρ, ένα από τα δυσκολότερα περιβάλλοντα παγκοσμίως που χαρακτηρίζεται από έλλειψη προβλεψιμότητας, αστάθεια, ανασφάλεια και προβληματική πρόσβαση στους πληγέντες, στοιχεία που συνιστούν μείζονα πρόκληση από πλευράς διαχείρισης. Παρότι ορισμένες συμβατικές απαιτήσεις δεν τηρήθηκαν πλήρως στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο εταίρος επιβεβαίωσε ότι τα αποτελέσματα επιτεύχθηκαν. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι δύο άλλες πράξεις που ελέγχθηκαν από το Ελεγκτικό Συνέδριο για τον ίδιο εταίρο, και υλοποιήθηκαν σε διαφορετικές χώρες, δεν παρουσίασαν σφάλματα. Ωστόσο, η ECHO υπενθύμισε στον εταίρο τις συμβατικές υποχρεώσεις του, καθώς και την ανάγκη να βελτιώσει περαιτέρω τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου που εφαρμόζει.

7.18.

Επί συνόλου 150 πράξεων, 27 περιείχαν 51 μη προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα, συμπεριλαμβανομένων 31 σφαλμάτων σε διαδικασίες σύναψης συμβάσεων που διενήργησε ή ενέκρινε η Επιτροπή, 8 σφαλμάτων συνδεόμενων με πληρωμές στο πλαίσιο δημοσιονομικής στήριξης και 11 σφαλμάτων μη συμμόρφωσης με νομικές ή συμβατικές υποχρεώσεις.

 

7.19.

Τα 31 σφάλματα σε διαδικασίες σύναψης συμβάσεων εντοπίστηκαν σε 22 από τις 85 πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο ανταγωνιστικής διαδικασίας ανάθεσης. Στα εν λόγω σφάλματα που σχετίζονται με τους κανόνες περί δημόσιων συμβάσεων συγκαταλέγονται:

7.19.

α)

ασαφή κριτήρια επιλογής ή χρήση εσφαλμένου είδους διαδικασίας ανάθεσης (16)·

β)

ανεπαρκής τεκμηρίωση των διαδικασιών αξιολόγησης και άνιση μεταχείριση υποψηφίων (9)·

γ)

τροποποίηση συμβάσεων μετά τη λήξη της περιόδου υλοποίησης (3).

 

Σχετικό παράδειγμα παρατίθεται κατωτέρω (βλέπε παράδειγμα 7.2).

 

Κεντρικές υπηρεσίες της ΓΔ ELARG

Διαπιστώθηκε ότι μια διαδικασία διαγωνισμού στο πλαίσιο του TAIEX (20), η οποία αφορούσε τρεις ενδιάμεσες πληρωμές, ήταν παράτυπη. Η Επιτροπή ανέθεσε τη σύμβαση σε εταιρεία που δεν πληρούσε την προϋπόθεση περί διαθεσιμότητας εμπειρογνωμόνων, ενώ άλλοι υποψήφιοι πληρούσαν την προϋπόθεση αυτή. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τους όρους εντολής που κοινοποιήθηκαν στους προσφέροντες, η ημερομηνία από την οποία έπρεπε να είναι διαθέσιμοι οι εμπειρογνώμονες ήταν η 1η Απριλίου 2008. Οι εμπειρογνώμονες που πρότεινε ο επιλεγείς προσφέρων ήταν διαθέσιμοι μόλις από την 21η Μαΐου 2008. Ωστόσο, η σύμβαση ανατέθηκε στην εν λόγω εταιρεία. Το σφάλμα αυτό αντιμετωπίστηκε ως μη προσδιορίσιμο ποσοτικώς σφάλμα.

DG ELARG HQ

Η ερμηνεία της Επιτροπής για την προϋπόθεση σχετικά με τη διαθεσιμότητα εμπειρογνωμόνων δεν προσέφερε κανένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στον επιλεγέντα προσφέροντα. Ήταν προφανές ότι δεν επρόκειτο να ζητηθεί από τους εμπειρογνώμονες που πρότεινε ο προσφέρων να εργαστούν παράλληλα στο πλαίσιο δύο διαφορετικών συμβάσεων με την Επιτροπή.

7.20.

Επί συνόλου 8 ελεγχθεισών πράξεων στο πλαίσιο δημοσιονομικής στήριξης, το Συνέδριο διαπίστωσε ότι 4 πράξεις περιείχαν 8 μη προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Επιτροπή δεν συνέκρινε τα επιτεύγματα των χωρών-αποδεκτών στον τομέα της ΔΔΟ με τους στόχους που είχαν τεθεί για την υπό εξέταση περίοδο και δεν διασφάλισε ότι οι χώρες αυτές εφάρμοζαν την ορθή συναλλαγματική ισοτιμία.

 

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

7.21.

Τα αποτελέσματα της εξέτασης των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου από το Συνέδριο συνοψίζονται στο παράρτημα 7.2 . Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι τα συστήματα της EuropeAid, της ΓΔ ECHO και της FPI υπήρξαν μερικώς αποτελεσματικά. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης των συστημάτων της EuropeAid παρουσιάζονται λεπτομερώς στην ετήσια έκθεση του Συνεδρίου για το όγδοο, ένατο και δέκατο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης.

7.21.

Για το EuropeAid, βλ. την απάντηση στο σημείο 56 της ετήσιας έκθεσης του 2011 σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (ΕΤΑ).

ΓΔ ECHO

7.22.

Κατά τα τελευταία έτη, η ΓΔ ECHO συνέχισε να βελτιώνει όλες τις συνιστώσες των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου της. Ωστόσο, λόγω της συχνότητας εμφάνισης προσδιορίσιμων ποσοτικώς σφαλμάτων στις τελικές πληρωμές (σε 10 επί συνόλου 16), οι διαδικασίες προληπτικών ελέγχων θεωρούνται μερικώς αποτελεσματικές (βλέπε σημεία 7.16 και 7.17).

7.22.

Η ΓΔ ECHO κρίνει ότι έχει πράγματι βελτιώσει τα συστήματα ελέγχου της και έχει επιτύχει ικανοποιητικό επίπεδο αποτελεσματικότητας. Ο τελικός εναπομένων κίνδυνος είναι περιορισμένος και τεκμηριωμένος, και τυχόν περαιτέρω ανάπτυξη δεν θα ήταν αποδοτική από άποψη κόστους.

Η ΓΔ ECHO θεωρεί ότι ορισμένα σφάλματα που διαπίστωσε το Συνέδριο είναι πολύ χαμηλής αξίας τόσο σε σχετικούς όσο και σε απόλυτους όρους. Η ΓΔ ECHO εκτιμά ότι το ποσοστό εναπομένοντος σφάλματός της ήταν κάτω από 1% το 2011.

Επιπλέον, η ECHO υπογραμμίζει ότι πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο διενέργειας προληπτικών ελέγχων στο πλαίσιο του γενικότερου συστήματος ελέγχου. Τα εφαρμοζόμενα συστήματα εποπτείας και ελέγχου θα μπορούσαν να εντοπίσουν τα σφάλματα μέσω της διενέργειας κατασταλτικών ελέγχων, καθώς οι πράξεις που ελέγχθηκαν από το Συνέδριο δεν ελέγχθηκαν μετά τα τελευταία στάδια της αλυσίδας ελέγχου της ECHO.

FPI

7.23.

Τα κύρια μέσα που τελούν υπό τη διαχείριση της FPI είναι το μέσο σταθερότητας (IfS) και η ΚΕΠΠΑ, τα οποία αντιστοιχούν στο 87 % του επιχειρησιακού προϋπολογισμού της FPI. Το Συνέδριο αξιολόγησε χωριστά τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου των δύο αυτών μέσων, δεδομένων των σημαντικών διαφορών που εμφανίζουν τα χαρακτηριστικά τους, και διαπίστωσε ότι, συνολικά, υπήρξαν μερικώς αποτελεσματικά.

 

7.24.

Οι κύριες αδυναμίες που εντοπίστηκαν αφορούν:

7.24.

α)

την απουσία αποτελεσματικής μονάδας εσωτερικού ελέγχου·

α)

Αυτή η αδυναμία οφειλόταν σε παράγοντες εκτός της επιρροής της υπηρεσίας μέσων εξωτερικής πολιτικής (FPI). Για τους ίδιους λόγους, το κλιμάκιο εσωτερικού ελέγχου (IAC) του EuropeAid δεν ήταν σε θέση να διεξαγάγει ελέγχους σχετικά με τις δραστηριότητες της FPI το 2011.

Ελλείψει κλιμακίου εσωτερικού ελέγχου, η Επιτροπή θεωρεί ότι μια υπηρεσία μπορεί να βασίζεται μόνο στις άλλες δομικές ενότητες για την αξιοπιστία της, όπως αναφέρονται στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της, συμπεριλαμβανομένων των εργασιών της υπηρεσίας εσωτερικού ελέγχου. Οι ανάγκες εσωτερικού ελέγχου της FPI περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα εργασίας του IAC του EuropeAid για το 2012 (συμφωνήθηκαν ένας νέος έλεγχος και ένας έλεγχος παρακολούθησης σχετικά με δραστηριότητες της FPI).

β)

την ανεπαρκή εκτίμηση του κινδύνου για την επιλογή των συμβάσεων που θα υποβληθούν σε κατασταλτικούς ελέγχους (ΚΕΠΠΑ) και τη χρήση ανεπαρκώς ανεπτυγμένων κριτηρίων για την επιλογή των συμβάσεων που χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση του κινδύνου (IfS)·

β)

Η επιλογή των έργων της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ) και του μέσου σταθερότητας (IfS) για κατασταλτικούς ελέγχους (EPC) και τα σχέδια EPC των δύο σχετικών επιχειρησιακών μονάδων βασίστηκαν σε αντικειμενικά κριτήρια (όπως η αξία των συμβάσεων που αποτέλεσαν αντικείμενο διαχείρισης, η ημερομηνία του τελευταίου κατασταλτικού ελέγχου και η συχνότητα πιθανών κρουσμάτων απάτης ή υποψιών απάτης). Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι η αξιολόγηση του κινδύνου από την FPI μπορεί να βελτιωθεί. Καταβάλλονται προσπάθειες το 2012 ώστε να βελτιωθεί η μεθοδολογία αξιολόγησης του κινδύνου για όλα τα μέσα που αποτελούν αντικείμενο διαχείρισης της FPI, συμπεριλαμβανομένης της ΚΕΠΠΑ.

γ)

τις διαδικασίες προληπτικού ελέγχου, οι οποίες δεν απέτρεψαν την εμφάνιση ορισμένων εκ των σφαλμάτων (IfS)·

γ)

Όπου η Επιτροπή αποδέχεται ότι έγιναν σφάλματα, επισημαίνει ταυτόχρονα ότι οι διαδικασίες προληπτικών ελέγχων της τα εντόπισαν σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις που υπέδειξε το Ελεγκτικό Συνέδριο και ότι η διοίκηση έλαβε κατάλληλα μέτρα παρακολούθησης.

δ)

την εκ των προτέρων πλήρωση των προϋποθέσεων για τις αποστολές της ΚΕΠΠΑ (21)·

δ)

Η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, οι επιχειρήσεις της ΚΕΠΠΑ πρέπει να αποδεικνύουν ότι χρησιμοποιούν αποτελεσματικά τους πόρους του προϋπολογισμού της ΕΕ. Καθώς οι αποστολές της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας (ΚΠΑΑ) δημιουργούνται από μηδενική βάση, και πρέπει να είναι λειτουργικές ευθύς εξαρχής, δεν μπορούν να πληρούν αμέσως τις προϋποθέσεις του άρθρου 56 του δημοσιονομικού κανονισμού. Ωστόσο, η Επιτροπή εξακολουθεί να είναι υποχρεωμένη να διασφαλίζει ότι οι επιχειρήσεις που χρηματοδοτεί είναι αποτελεσματικές σύμφωνα με την προαναφερθείσα αρχή. Οι έλεγχοι μετριασμού των κινδύνων που αναφέρονται στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων παρέχουν μια επαρκή βάση για την παροχή αξιοπιστίας ακόμη και εάν επισήμως οι προϋποθέσεις συμμόρφωσης με το άρθρο 56 δεν πληρούνται.

Η FPI θα συνεχίσει να διενεργεί αξιολογήσεις των 6 πυλώνων με ρυθμό 2 ανά έτος, κάτι που συνεπάγεται ότι οι σημαντικότερες αποστολές από δημοσιονομικής πλευράς πρέπει να έχουν αξιολογηθεί έως το τέλος του 2013.

ε)

τον αριθμό εκκρεμών συμβάσεων ΚΕΠΠΑ που πρέπει να κλείσουν.

ε)

Η FPI θα συνεχίσει τις προσπάθειές της ώστε να κλείσουν παλαιές συμβάσεις της ΚΕΠΠΑ και έχει καταρτίσει σχέδιο δράσης για τον σκοπό αυτόν. Εξετάζει επίσης διαδικασίες για το κλείσιμο επιχειρήσεων της ΚΕΠΠΑ στο μέλλον με πιο ορθολογικό τρόπο.

Θέσεις της Επιτροπής

7.25.

Οι Γενικοί Διευθυντές της EuropeAid και της ΓΔ ECHO, καθώς και ο διευθυντής της FPI, δηλώνουν πως απεκόμισαν εύλογη βεβαιότητα ότι οι θεσπισθείσες διαδικασίες ελέγχου παρέχουν τα απαραίτητα εχέγγυα σχετικά με τη νομιμότητα και κανονικότητ των πράξεων στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί (22). Ωστόσο:

7.25.

α)

στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της FPI δεν αναφέρεται το εναπομένον ποσοστό σφάλματος (23) επί του οποίου βασίζεται το συμπέρασμά της·

α)

Όπως αναφέρει στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της για το 2011, η FPI θα στοχεύσει να καθορίσει ένα εναπομένον ποσοστό σφάλματος, βάσει μεθοδολογίας παρόμοιας με αυτήν του EuropeAid, αλλά προσαρμοσμένης στο περιβάλλον ελέγχου της FPI, για την ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων του 2012.

β)

η ΓΔ ECHO χρησιμοποιεί μια συγκεκριμένη μέθοδο για τον υπολογισμό του εναπομένοντος ποσοστού σφάλματος, την οποία δεν επεξηγεί επαρκώς στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της.

β)

Το εναπομένον ποσοστό σφάλματος που έχει υπολογίσει η ΓΔ ECHO βασίζεται στην εφαρμογή της στρατηγικής ελέγχου της ΓΔ ECHO.

 

Η ΓΔ ECHO θεωρεί ότι αυτή η μεθοδολογία αντικατοπτρίζει επαρκώς την έκθεση του επιχειρησιακού προϋπολογισμού της σε κινδύνους καθώς:

ο πληθυσμός στον οποίο εφαρμόζονται οι έλεγχοι είναι ιδιαίτερα αντιπροσωπευτικός,

τα συστηματικά σφάλματα εντοπίζονται και οι σχετιζόμενες επιπτώσεις ελέγχονται πλήρως,

ο ελεγχθείς προϋπολογισμός «καθαρίζεται» χάρη στην ανάκτηση μη επιλέξιμων στοιχείων.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Συμπεράσματα

7.26.

Βάσει των ελεγκτικών εργασιών του, το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι πληρωμές που αφορούν την ομάδα πολιτικής Εξωτερικές σχέσεις, βοήθεια και διεύρυνση για το οικονομικό έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2011 δεν περιείχαν ουσιώδη σφάλματα. Ωστόσο, οι ενδιάμεσες και τελικές πληρωμές (που αντιστοιχούν στο ένα τρίτο περίπου του ποσού που καταβλήθηκε το 2011) περιείχαν ουσιώδη σφάλματα.

7.26.

Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για το συμπέρασμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ότι οι πράξεις στους τομείς της εξωτερικής βοήθειας, ανάπτυξης και διεύρυνσης δεν περιείχαν ουσιαστικά σφάλματα το 2011.

7.27.

Βάσει των ελεγκτικών εργασιών του, το Συνέδριο διαπίστωσε ότι τα εξετασθέντα συστήματα εποπτείας και ελέγχου για την ομάδα πολιτικής Εξωτερικές σχέσεις, βοήθεια και διεύρυνση υπήρξαν μερικώς αποτελεσματικά.

7.27.

Η Επιτροπή έχει σχεδιάσει τους ελέγχους της με τρόπο που να καλύπτεται ο πλήρης κύκλος ζωής των πολυετών έργων της. Θεωρεί ότι τα εν λόγω συστήματα εποπτείας και ελέγχου είναι αποτελεσματικά και έχουν βελτιωθεί σημαντικά με την πάροδο των ετών, καλύπτοντας και τη λειτουργία των ΕΤΑ και τις δραστηριότητες που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Αν και η εξωτερική βοήθεια υλοποιείται σε περιβάλλον υψηλού κινδύνου, το πιθανότερο εκτιμώμενο ετήσιο ποσοστό σφάλματος για την εξωτερική βοήθεια στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της ΕΕ ήταν κάτω από το όριο σημαντικότητας για το 2010 και το 2011, καθώς και κάτω από το όριο σημαντικότητας για τα ΕΤΑ το 2009.

Συστάσεις

7.28.

Το παράρτημα 7.3 παρουσιάζει το αποτέλεσμα της επισκόπησης του Συνεδρίου όσον αφορά τη συνέχεια που έδωσε η Επιτροπή στις συστάσεις οι οποίες διατυπώθηκαν στις προγενέστερες ετήσιες εκθέσεις του Συνεδρίου. Η Επιτροπή έλαβε υπόψη όλες τις συστάσεις, τέσσερις εκ των οποίων έχουν πλέον εφαρμοστεί. Οι συστάσεις που αφορούσαν τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου της EuropeAid περιλαμβάνονται στην ετήσια έκθεση του Συνεδρίου για το όγδοο, ένατο και δέκατο ΕΤΑ. Σε συνέχεια της επισκόπησης αυτής, καθώς και των διαπιστώσεων και συμπερασμάτων του για το 2011, το Συνέδριο διατυπώνει τις εξής συστάσεις:

7.28.

Βλέπε την κοινή απάντηση στα σημεία 1.12 και 1.13.

Σύσταση 1: η EuropeAid, η ΓΔ ECHO και η FPI πρέπει να βελτιώσουν την εποπτεία των συμβάσεων επιχορήγησης, αξιοποιώντας καλύτερα τις επιτόπιες επισκέψεις για την πρόληψη και τον εντοπισμό της δήλωσης μη επιλέξιμων δαπανών ή/και για τη διεύρυνση της εμβέλειας των ελέγχων που διενεργούνται κατ’ ανάθεση της Επιτροπής.

Οι διάφορες υπηρεσίες της Επιτροπής ακολουθούν διαφορετικές πρακτικές όσον αφορά τη φύση και τον σκοπό των «επιτόπιων ελέγχων» στο πλαίσιο των γενικότερων συστημάτων ελέγχου τους, καθώς και τη χρήση ή τη μη χρήση τους για τους σκοπούς της αξιοπιστίας. Κατά συνέπεια —λαμβάνοντας υπόψη τις πτυχές της αποδοτικότητας όσον αφορά το κόστος—, η Επιτροπή δεν μπορεί να αποδεχτεί μια γενική σύσταση ότι η βελτίωση των επιτόπιων ελέγχων θα βελτίωνε σημαντικά τη δημοσιονομική διαχείριση συμβάσεων επιχορήγησης όσον αφορά την επιλεξιμότητα των δαπανών.

Σχετικά με την κάλυψη των ελέγχων που αποτελούν αντικείμενο σύμβασης, η Επιτροπή θεωρεί ότι η κάλυψη των ελέγχων σε σχέση με τις επιχορηγήσεις είναι ουσιαστική και επαρκής. Λαμβάνοντας υπόψη το ποσοστό σφάλματος που προσδιόρισε το ίδιο το Ελεγκτικό Συνέδριο για το κεφάλαιο αυτό, η Επιτροπή μπορεί να αποδεχθεί μόνο μερικώς αυτήν τη σύσταση σε σχέση με τη συνέχιση των συνεχών προσπαθειών της για βελτίωση των υφιστάμενων ρυθμίσεων.

Σύσταση 2: η FPI πρέπει:

 

να διασφαλίσει την έναρξη λειτουργίας της μονάδας εσωτερικού ελέγχου,

Η FPI θα συνεργαστεί πλήρως με το κλιμάκιο εσωτερικού ελέγχου του EuropeAid, στο πλαίσιο του ρόλου της ως ελεγχόμενης μονάδας.

να καθορίσει επακριβώς τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται κατά τις εκτιμήσεις κινδύνου για την επιλογή των συμβάσεων που θα ελέγχονται στο πλαίσιο του IfS και της ΚΕΠΠΑ,

Η FPI καταβάλλει ήδη προσπάθειες για να βελτιώσει τις αξιολογήσεις κινδύνου της που συνδέονται με τους κατασταλτικούς ελέγχους που διενεργεί, συμπεριλαμβανομένου του καλύτερου προσδιορισμού των κριτηρίων για την επιλογή των συμβάσεων/έργων προς έλεγχο.

να διασφαλίσει ότι όλες οι αποστολές της ΚΕΠΠΑ πιστοποιούνται βάσει των «αξιολογήσεων των έξι πυλώνων»,

Η FPI έχει αναπτύξει ένα χρονοδιάγραμμα για την πιστοποίηση των αποστολών ΚΕΠΠΑ που πραγματοποιεί και θα συνεχίσει τις προσπάθειές της στον συγκεκριμένο τομέα. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα αυτό, όλες οι αποστολές που είναι σημαντικές από δημοσιονομική άποψη θα πρέπει να πιστοποιηθούν έως το τέλος του 2013.

να επιταχύνει το κλείσιμο των παλαιών συμβάσεων στο πλαίσιο της ΚΕΠΠΑ.

Η FPI θα συνεχίσει τις προσπάθειές της ώστε να κλείσουν παλαιές συμβάσεις της ΚΕΠΠΑ και έχει καταρτίσει σχέδιο δράσης για τον σκοπό αυτόν.

(1)  Η βοήθεια που παρέχεται μέσω των Ευρωπαϊκών Ταμείων Ανάπτυξης αναλύεται σε χωριστή έκθεση, καθώς δεν χρηματοδοτείται από τον γενικό προϋπολογισμό.

(2)  Τίτλοι 19 και 21 του προϋπολογισμού, όπως παρουσιάζονται στον πίνακα 7.1 .

(3)  Τίτλος 19 του προϋπολογισμού.

(4)  Κυρίως στο πλαίσιο του μέσου προενταξιακής βοήθειας, του προγράμματος Phare, συμπεριλαμβανομένης της βοήθειας μετά την ένταξη, του προγράμματος Cards και της προενταξιακής οικονομικής βοήθειας προς την Τουρκία.

(5)  Τίτλος 22 του προϋπολογισμού.

(6)  Το ήμισυ περίπου του προϋπολογισμού διατίθεται σε μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) και το υπόλοιπο ήμισυ στα Ηνωμένα Έθνη ή σε άλλους διεθνείς οργανισμούς. Συμφωνίες χρηματοδότησης συνάπτονται μόνον με ΜΚΟ οι οποίες έχουν υπογράψει τη σύμβαση-πλαίσιο εταιρικής σχέσης ή με οργανώσεις των Ηνωμένων Εθνών οι οποίες έχουν υπογράψει τη χρηματοδοτική και διοικητική συμφωνία-πλαίσιο.

(7)  Τίτλος 23 του προϋπολογισμού.

(8)  Αποσκοπεί στην υποστήριξη των προσπαθειών των κρατών μελών, των χωρών ΕΖΕΣ, των υποψηφίων προς ένταξη στην ΕΕ και τρίτων χωρών όσον αφορά τα μέτρα αντίδρασης, ετοιμότητας αντιμετώπισης και πρόληψης έναντι φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών, τρομοκρατικών ενεργειών και τεχνολογικών, ραδιολογικών ή περιβαλλοντικών ατυχημάτων.

(9)  Τίτλος 23 του προϋπολογισμού.

(10)  Άρθρο 25 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1905/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2006, για τη θέσπιση μηχανισμού χρηματοδότησης της αναπτυξιακής συνεργασίας (ΕΕ L 378 της 27.12.2006, σ. 41), άρθρο 15 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1085/2006 του Συμβουλίου, της 17ης Ιουλίου 2006, για τη θέσπιση μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας (IPA) (ΕΕ L 210 της 31.7.2006, σ. 82), άρθρο 15 παράγραφος 2 στοιχείο ε) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1638/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Οκτωβρίου 2006, για τον καθορισμό γενικών διατάξεων σχετικά με τη θέσπιση ευρωπαϊκού μηχανισμού γειτονίας και εταιρικής σχέσης (ΕΕ L 310 της 9.11.2006, σ. 1) και άρθρο 11 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1717/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Νοεμβρίου 2006, για τη θέσπιση μηχανισμού σταθερότητας (ΕΕ L 327 της 24.11.2006, σ. 1).

(11)  Οι πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν από τον γενικό προϋπολογισμό το 2001 στο πλαίσιο δημοσιονομικής στήριξης ανέρχονται σε 1 δισεκατομμύριο ευρώ.

(12)  Βλέπε σημείο 46 της ετήσιας έκθεσης του Συνεδρίου σχετικά με τις δραστηριότητες που εμπίπτουν στο πλαίσιο του έκτου, έβδομου, όγδοου και ένατου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης (ΕΤΑ) για το οικονομικό έτος 2003 (ΕΕ C 293 της 30.11.2004, σ. 315).

(13)  Η αξία των συμβάσεων εκτιμάται σε 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ.

(14)  Βιετνάμ, Γεωργία, Καμερούν, Μαλάουι, Παλαιστίνη, Ρωσία, Τυνησία και Φιλιππίνες (EuropeAid), καθώς και Αλβανία, Μαυροβούνιο και Σερβία (ΓΔ ELARG).

(15)  Δύο με έδρα στην Ελβετία, ένας με έδρα στη Γαλλία και ένας με έδρα στην Ιρλανδία (ελέγχθηκαν πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο 16 έργων ανθρωπιστικής βοήθειας, τα οποία υλοποιήθηκαν σε 11 χώρες).

(16)  Το Συνέδριο υπολογίζει το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος βάσει αντιπροσωπευτικού στατιστικού δείγματος. Το αναφερόμενο ποσοστό αποτελεί τη βέλτιστη δυνατή εκτίμηση (γνωστή ως πιθανότερο ποσοστό σφάλματος ή ΠΠΣ). Το Συνέδριο εκτιμά, με επίπεδο εμπιστοσύνης 95 %, ότι το ποσοστό σφάλματος που περιέχει ο σχετικός πληθυσμός κυμαίνεται μεταξύ ΚΟΣ 0 % και ΑΟΣ 2,4 % (κατώτατο και ανώτατο όριο σφάλματος αντίστοιχα).

(17)  Το ελεγχθέν έργο, αξίας 1,6 εκατομμυρίων ευρώ, εμφάνιζε ποσοστό σφάλματος 81,7 %.

(18)  Τόσο ο προμηθευτής όσο και τα εμπορεύματα πρέπει να προέρχονται από χώρα ΑΚΕ ή από κράτος μέλος.

(19)  Η ελεγχθείσα συμφωνία επιχορήγησης, αξίας 0,42 εκατομμυρίων ευρώ, εμφάνιζε ποσοστό σφάλματος 13,2 %.

(20)  Μέσο τεχνικής βοήθειας και ανταλλαγής πληροφοριών (Technical Assistance and Information Exchange Instrument, TAIEX).

(21)  Το άρθρο 56 του δημοσιονομικού κανονισμού προβλέπει τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί μία οντότητα προκειμένου να της ανατεθεί η εκτέλεση τμήματος του προϋπολογισμού της ΕΕ. Η διάταξη αυτή δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην περίπτωση των αποστολών της ΚΕΠΠΑ, δεδομένου ότι η Επιτροπή δεν δύναται να συλλέξει στοιχεία που να αποδεικνύουν την πλήρωση των προϋποθέσεων αυτών πριν από την έναρξη κάθε αποστολής. Επομένως, στόχος της FPI είναι η πιστοποίηση των αποστολών το συντομότερο δυνατόν μετά την έναρξή τους. Μολονότι έχουν θεσπιστεί έλεγχοι μετριασμού των κινδύνων κατά τη διάρκεια της εν λόγω ενδιάμεσης περιόδου, στο τέλος του 2011 μόλις μία (EULEX Κοσσυφοπέδιο) επί συνόλου εννέα εν εξελίξει αποστολών της ΚΕΠΠΑ είχε λάβει πιστοποίηση.

(22)  Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της ετήσιας έκθεσης δραστηριοτήτων της EuropeAid παρουσιάζονται λεπτομερώς στην ετήσια έκθεση του Συνεδρίου για το όγδοο, ένατο και δέκατο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης. Όπως επισημαίνεται στο σημείο 7.14, τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου της ΓΔ ELARG δεν αξιολογήθηκαν για το έτος 2011.

(23)  Βλέπε σημεία 1.21 έως 1.23.

(24)  Βλέπε http://ec.europa.eu/europeaid/what/economic-support/documents/guidelines_budget_support_en.pdf

(25)  Βλέπε την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη μελλοντική προσέγγιση για τη δημοσιονομική στήριξη της ΕΕ στις τρίτες χώρες [COM(2011) 638 τελικό].

(26)  Βάσει των συμπερασμάτων των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων.

(27)  Ο έλεγχος των διοικητικών δαπανών παρουσιάζεται στο κεφάλαιο 9.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 7.1

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΡΑΞΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ «ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ, ΒΟΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ»

 

2011

2010

2009

2008

EuropeAid  (3)

FPI

ELARG

ECHO

Σύνολο

ΜΕΓΕΘΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

Σύνολο πράξεων εκ των οποίων:

81

8

38

23

150

165

180

180

προπληρωμές

17

2

4

7

30

75

83

71

ενδιάμεσες/τελικές πληρωμές

64

6

34

16

120

90

97

109

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ  (1)  (2)

Ποσοστό (αριθμός) πράξεων οι οποίες βάσει του δειγματοληπτικού ελέγχου διαπιστώθηκε ότι:

δεν περιέχουν σφάλματα

73 %

(59)

50 %

(4)

68 %

(26)

52 %

(12)

67 %

(101)

77 %

87 %

73 %

περιέχουν ένα ή περισσότερα σφάλματα

27 %

(22)

50 %

(4)

32 %

(12)

48 %

(11)

33 %

(49)

23 %

13 %

27 %

Ανάλυση των πράξεων που περιέχουν σφάλματα

Ανάλυση ανά είδος δαπάνης

προπληρωμές

0 %

0 %

0 %

0 %

0 %

11 %

17 %

19 %

ενδιάμεσες/τελικές πληρωμές

100 %

(22)

100 %

(4)

100 %

(12)

100 %

(11)

100 %

(49)

89 %

83 %

81 %

Ανάλυση ανά είδος σφάλματος

Μη προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα

59 %

(13)

50 %

(2)

92 %

(11)

9 %

(1)

55 %

(27)

53 %

74 %

60 %

Προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα:

41 %

(9)

50 %

(2)

8 %

(1)

91 %

(10)

45 %

(22)

47 %

26 %

40 %

επιλεξιμότητα

67 %

(6)

100 %

(2)

100 %

(1)

100 %

(10)

86 %

(19)

72 %

100 %

79 %

πραγματική υπόσταση

0 %

0 %

0 %

0 %

0 %

17 %

0 %

21 %

ακρίβεια

33 %

(3)

0 %

0 %

0 %

14 %

(3)

11 %

0 %

0 %

ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟΣ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΙΜΩΝ ΠΟΣΟΤΙΚΩΣ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ

Πιθανότερο ποσοστό σφάλματος

1,1 %

 

 

 

Ανώτατο όριο σφάλματος (ΑΟΣ)

2,4 %

 

 

 

Κατώτατο όριο σφάλματος (ΚΟΣ)

0,0 %

 

 

 


(1)  Προς διευκόλυνση της κατανόησης τομέων με διαφορετικά χαρακτηριστικά κινδύνου εντός της αυτής ομάδας πολιτικής, το δείγμα διαιρέθηκε σε επιμέρους τμήματα.

(2)  Οι αριθμοί εντός παρενθέσεως αντιστοιχούν στον αριθμό των πράξεων.

(3)  Περιλαμβάνονται δύο πράξεις του EACEA.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 7.2

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ «ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ, ΒΟΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ»

Αξιολόγηση των επιλεγέντων συστημάτων εποπτείας και ελέγχου της EuropeAid

 

Προληπτικοί έλεγχοι

Παρακολούθηση και εποπτεία

Εξωτερικοί έλεγχοι

Εσωτερικός έλεγχος

Συνολική αξιολόγηση

Κεντρικά συστήματα

Μερικώς αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Μερικώς αποτελεσματικό

Μερικώς αποτελεσματικά

Αντιπροσωπείες

Μερικώς αποτελεσματικό

Μερικώς αποτελεσματικό

Μερικώς αποτελεσματικό

ά.α.

Μερικώς αποτελεσματικά


Αξιολόγηση των επιλεγέντων συστημάτων εποπτείας και ελέγχου της ΓΔ ECHO

 

Προληπτικοί έλεγχοι

Παρακολούθηση και εποπτεία

Κατασταλτικοί έλεγχοι

Εσωτερικός έλεγχος

Συνολική αξιολόγηση

Κεντρικά συστήματα

Μερικώς αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Μερικώς αποτελεσματικά


Αξιολόγηση των επιλεγέντων συστημάτων εποπτείας και ελέγχου της FPI

 

Προληπτικοί έλεγχοι

Παρακολούθηση και εποπτεία

Κατασταλτικοί έλεγχοι

Εσωτερικός έλεγχος

Συνολική αξιολόγηση

IfS

Μερικώς αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Αποτελεσματικό

Μη αποτελεσματικό

Μερικώς αποτελεσματικά

ΚΕΠΠΑ

Μερικώς αποτελεσματικό

Μερικώς αποτελεσματικό

Μερικώς αποτελεσματικό

Μερικώς αποτελεσματικά

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 7.3

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΩΝ ΣΥΣΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ «ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ, ΒΟΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ»

Έτος

Σύσταση του Συνεδρίου

Ανάλυση του Συνεδρίου σχετικά με την πραγματοποιηθείσα πρόοδο

Απάντηση της Επιτροπής

2009

Η ΓΔ ECHO οφείλει να βελτιώσει την τεκμηρίωση των αξιολογήσεων των προτάσεων για δράσεις ανθρωπιστικής βοήθειας (π.χ. καθιέρωση τυποποιημένων εκθέσεων αξιολόγησης).

Η ΓΔ ECHO βελτίωσε την τεκμηρίωση των προτάσεων για δράσεις ανθρωπιστικής βοήθειας.

Η ΓΔ ECHO συμφωνεί με την ανάλυση του Συνεδρίου.

Η ΓΔ ECHO οφείλει να καθορίσει και να θέσει σε λειτουργία μηχανισμό για τη συγκέντρωση και ανάλυση των δεδομένων που αφορούν τη χρήση των «κέντρων προμηθειών ανθρωπιστικής βοήθειας» από τους εταίρους της.

Η ΓΔ ECHO εφάρμοσε το 2011 μια προσωρινή λύση για τη συγκέντρωση όσο το δυνατόν περισσότερων πληροφοριακών στοιχείων απευθείας από τα κέντρα προμηθειών ανθρωπιστικής βοήθειας, εν αναμονή της θέσης σε εφαρμογή αυτοματοποιημένου μηχανισμού για τη συγκέντρωση των εν λόγω πληροφοριακών στοιχείων από τους ίδιους τους εταίρους.

Η ΓΔ ECHO συμφωνεί με την ανάλυση του Συνεδρίου.

Η ΓΔ RELEX οφείλει να διαθέσει επαρκείς πόρους για την ανάλυση και το κλείσιμο των παλαιών συμβάσεων στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ταχείας Αντίδρασης (ΜΤΑ) και της ΚΕΠΠΑ, των οποίων οι προθεσμίες υλοποίησης έχουν ήδη παρέλθει.

Η FPI προέβη στις δέουσες ενέργειες για το κλείσιμο των συμβάσεων στο πλαίσιο του ΜΤΑ και του IfS. Ωστόσο, στην περίπτωση της ΚΕΠΠΑ, απαιτείται να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες ώστε να εφαρμοστεί η σύσταση του Συνεδρίου.

Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι είναι απαραίτητο να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες σχετικά με το κλείσιμο παλαιών συμβάσεων ΚΕΠΠΑ· ως εκ τούτου, καταρτίστηκε σχέδιο δράσης με σκοπό τη βελτίωση της κατάστασης έως το τέλος του 2012.

Η ΓΔ ELARG οφείλει να επανεξετάσει τα ερωτηματολόγια ελέγχου που χρησιμοποιούνται στον εσωτερικό έλεγχο, προκειμένου να τεκμηριώνονται όλοι οι διενεργούμενοι έλεγχοι.

Καταρτίστηκαν νέα ερωτηματολόγια ελέγχου, τα οποία διανεμήθηκαν στους αρμόδιους υπαλλήλους και τηλεφορτώθηκαν στο ενδοδίκτυο της ΓΔ ELARG.

Οι ελεγκτικές εργασίες που διενεργήθηκαν στο πλαίσιο της DAS για το 2010 και το 2011 επιβεβαιώνουν ότι οι αντιπροσωπείες της ΕΕ χρησιμοποιούν πλέον επικαιροποιημένα ερωτηματολόγια ελέγχου.

 

Η ΓΔ ELARG οφείλει να εξακολουθήσει να διαθέτει επαρκείς πόρους για την ανάλυση των εκκρεμών τελικών δηλώσεων που έχουν υποβληθεί στο πλαίσιο του Phare και της Μεταβατικής Διευκόλυνσης στα νέα κράτη μέλη.

Ο αριθμός εκκρεμών τελικών δηλώσεων μειώθηκε περαιτέρω κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους. Ωστόσο, επί συνόλου 401 προγραμμάτων, στο τέλος του 2011 εκκρεμούσαν ακόμη 88 τελικές δηλώσεις και απαιτείται να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες ώστε να εφαρμοστεί η σύσταση αυτή.

Η ΓΔ Διεύρυνσης (ELARG) δεσμεύεται να καταβάλει τις απαραίτητες προσπάθειες για να μειωθούν περαιτέρω οι εκκρεμότητες που απομένουν. Η ΓΔ ELARG θα συνεχίσει να καταβάλλει κάθε αναγκαία προσπάθεια για την εκκαθάριση των λογαριασμών για τα προγράμματα Phare / μεταβατική διευκόλυνση ΕΕ-12.

2009

Η ΓΔ ELARG οφείλει να ορίσει λεπτομερέστερα κριτήρια για την κατάργηση των προληπτικών ελέγχων και την αναστολή της «μεταβίβασης διαχειριστικών αρμοδιοτήτων» σε χώρες που εφαρμόζουν αποκεντρωμένη διαχείριση, καθώς και να εξετάσει τις επιδόσεις των συστημάτων που χρησιμοποιούν οι εθνικές αρχές.

(Πρόκειται για την επικαιροποιημένη το 2010 διατύπωση σύστασης που είχε διατυπωθεί το 2009)

Το 2011 η ΓΔ ELARG άρχισε να αναλύει τις πιθανές επιλογές της όσον αφορά τον ορισμό λεπτομερέστερων κριτηρίων και σημείων αναφοράς για τη μεταβίβαση διαχειριστικών αρμοδιοτήτων και για την απαλλαγή από την υποχρέωση διενέργειας προληπτικών ελέγχων.

Το 2011 διενεργήθηκαν τέσσερις έλεγχοι σε υποσυστήματα, οι οποίοι κάλυψαν την λειτουργία στην πράξη ορισμένων βασικών πτυχών των εθνικών συστημάτων στην Κροατία και την Τουρκία. Οι οικείες αντιπροσωπείες της ΕΕ υλοποίησαν τα σχέδια ελέγχου και επιτόπιων αποστολών τους, αποκομίζοντας κατ' αυτό τον τρόπο πρόσθετη βεβαιότητα όσον αφορά τις επιδόσεις των εθνικών συστημάτων.

Αυτή η ανάλυση θα γίνει βαθύτερη στο πλαίσιο του ανανεωμένου μέσου προενταξιακής βοήθειας. Η τακτική παρακολούθηση των εθνικών συστημάτων από τις κεντρικές υπηρεσίες και τις αντιπροσωπείες συνεχίζεται, ενώ οι έλεγχοι σε υποσυστήματα αποτελούν ένα από τα χρησιμοποιούμενα εργαλεία.

Η ΓΔ ΕLARG οφείλει να συνεχίσει να βελτιώνει την ποιότητα των δεδομένων που καταχωρίζει στο σύστημα πληροφοριών διαχείρισής της.

(Πρόκειται για την επικαιροποιημένη το 2010 διατύπωση σύστασης που είχε διατυπωθεί το 2009)

Η ΓΔ ELARG ενέκρινε νέο έγγραφο κατευθυντήριων οδηγιών για τη διασφάλιση της ποιότητας των δεδομένων του CRIS. Τα νέα ερωτηματολόγια ελέγχου για τις πληρωμές στο πλαίσιο του αποκεντρωμένου συστήματος υλοποίησης (Decentralised implementing System) προβλέπουν ελέγχους των δεδομένων σχετικά με τις συμβάσεις που περιέχονται στο iPerseus. Η αποτελεσματικότητα των νέων διαδικασιών απομένει να αξιολογηθεί στο μέλλον.

 

Η ΓΔ ΕLARG οφείλει να αναπτύξει ένα εργαλείο που θα διευκολύνει την ενοποίηση των συμπερασμάτων των επισκέψεων τα οποία συνδέονται με ζητήματα νομιμότητας και κανονικότητας.

(Πρόκειται για την επικαιροποιημένη το 2010 διατύπωση σύστασης που είχε διατυπωθεί το 2009)

Ορισμένες αντιπροσωπείες της ΕΕ άρχισαν να αναπτύσσουν ίδια εργαλεία ενοποίησης. Ωστόσο, απαιτείται να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για τον καθορισμό κοινής γραμμής αναφοράς, την εναρμόνιση των διαφορετικών τρόπων προσέγγισης και την επαλήθευση της αποτελεσματικής εφαρμογής τους.

Κατά την εκτέλεση των εποπτικών δραστηριοτήτων τους, οι κεντρικές υπηρεσίες της ELARG θα ενθαρρύνουν και θα παρακολουθούν την εφαρμογή των μέτρων.

Η ΓΔ ELARG οφείλει να αυξήσει τους κατασταλτικούς ελέγχους πράξεων στο πλαίσιο της κεντρικής διαχείρισης.

(Πρόκειται για την επικαιροποιημένη το 2010 διατύπωση σύστασης που είχε διατυπωθεί το 2009)

Ο αριθμός των κατασταλτικών ελέγχων αυξήθηκε σημαντικά το 2011. Επί συνόλου έξι «αποκεντρωμένων» αντιπροσωπειών, τέσσερις δέχθηκαν επισκέψεις ελεγκτών στο πλαίσιο κατασταλτικών ελέγχων.

Οι προσπάθειες συνεχίζονται το 2012, πραγματοποιήθηκε επίσκεψη σε άλλη μία χώρα και το αρχικό πρόγραμμα εργασίας θα ολοκληρωθεί έως το τέλος του έτους.

2008

Η ΓΔ RELEX οφείλει να ενισχύσει τη μεθοδολογία των κατασταλτικών ελέγχων της και να δώσει άμεση συνέχεια στις συστάσεις που διατύπωσε σχετικά ο εσωτερικός ελεγκτής. (Περιλαμβάνεται και στην ετήσια έκθεση για το οικονομικό έτος 2008.)

Η FPI ενίσχυσε τη μεθοδολογία των κατασταλτικών ελέγχων της όσον αφορά την ΚΕΠΠΑ και το IfS. Ωστόσο, οι σχετικές κατευθυντήριες οδηγίες παραμένουν ελλιπείς και τα κριτήρια για τις εκτιμήσεις κινδύνου πρέπει να προσδιοριστούν σαφέστερα.

Η FPI έχει ήδη ολοκληρώσει τη μεθοδολογική της καθοδήγηση και θα συνεχίσει να τη βελτιώνει κατά τη διάρκεια του έτους, βάσει των παρατηρήσεων από τους διενεργηθέντες ελέγχους. Τα κριτήρια για τις αξιολογήσεις κινδύνου θα βελτιωθούν το 2012 προκειμένου να διασφαλιστεί ενισχυμένη διαφάνεια όσον αφορά την επιλογή των έργων που θα ελεγχθούν το 2013. Όλες οι συστάσεις που διατυπώθηκαν από τον εσωτερικό ελεγκτή στη ΓΔ Εξωτερικών Σχέσεων (RELEX) σε σχέση με τους κατασταλτικούς ελέγχους έχουν υλοποιηθεί.


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8

Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή

Ειδικά χαρακτηριστικά της ομάδας πολιτικής

Προγράμματα-πλαίσια έρευνας

Πρόγραμμα-πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (ΠΑΚ)

Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου

Κανονικότητα των πράξεων

Αποτελεσματικότητα των συστημάτων

Προγράμματα-πλαίσια έρευνας

Προληπτικοί έλεγχοι βάσει εγγράφων

Πιστοποίηση ελέγχου των δηλώσεων δαπανών

Κατασταλτικοί δημοσιονομικοί έλεγχοι της Επιτροπής

Πρόγραμμα-πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (ΠΑΚ) — Πρόγραμμα «Υποστήριξη της πολιτικής για τις ΤΠΕ» (ΠΥΠ-ΤΠΕ)

Προληπτικοί έλεγχοι βάσει εγγράφων

Πιστοποίηση ελέγχου των δηλώσεων δαπανών

Κατασταλτικοί δημοσιονομικοί έλεγχοι της Επιτροπής

Αξιοπιστία των θέσεων της Επιτροπής

Συμπεράσματα και συστάσεις

Συμπεράσματα

Συστάσεις

Αποτελέσματα του ελέγχου του Ταμείου εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

8.1.

Στο παρόν κεφάλαιο παρουσιάζεται η ειδική εκτίμηση του Συνεδρίου σχετικά με την ομάδα πολιτικής Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές, η οποία περιλαμβάνει τους εξής τομείς πολιτικής: 01 — Οικονομικές και χρηματοδοτικές υποθέσεις, 02 — Επιχειρήσεις, 03 — Ανταγωνισμός, 08 — Έρευνα, 09 — Κοινωνία της πληροφορίας και μέσα ενημέρωσης, 10 — Άμεση έρευνα, 12 — Εσωτερική αγορά, 15 — Εκπαίδευση και πολιτισμός, 16 — Επικοινωνία, 18 — Χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης και 20 — Εμπόριο, καθώς και τα αποτελέσματα του επαναλαμβανόμενου ελέγχου του Συνεδρίου όσον αφορά το Ταμείο εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις (1). Στον πίνακα 8.1 παρουσιάζονται τα βασικά πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τις καλυφθείσες δραστηριότητες και τις δαπάνες κατά τη διάρκεια του 2011.

 

Πίνακας 8.1 —   Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές — Βασικά πληροφοριακά στοιχεία για το 2011

(σε εκατομμύρια ευρώ)

Τίτλος του προϋπολογισμού

Τομέας πολιτικής

Περιγραφή

Πληρωμές

Μορφή διαχείρισης

08

Έρευνα

Διοικητικές δαπάνες

321

Άμεση κεντρική

7ο ΠΠ

3 494

Άμεση κεντρική

7ο ΠΠ Ευρατόμ

271

Έμμεση κεντρική

Περάτωση προγενέστερων προγραμμάτων-πλαισίων (ΠΠ)

518

Άμεση κεντρική

 

4 604

 

15

Εκπαίδευση και πολιτισμός

Διοικητικές δαπάνες

131

Άμεση κεντρική

Διά βίου μάθηση, συμπεριλαμβανομένης της πολυγλωσσίας

1 376

Έμμεση κεντρική

Ανάπτυξη της πολιτισμικής συνεργασίας στην Ευρώπη

167

Έμμεση κεντρική

Ενθάρρυνση και προώθηση της συνεργασίας στον τομέα της νεολαίας και του αθλητισμού

156

Έμμεση κεντρική

Άνθρωποι — Πρόγραμμα για την κινητικότητα των ερευνητών

584

Έμμεση κεντρική

 

2 414

 

09

Κοινωνία της πληροφορίας και μέσα επικοινωνίας

Διοικητικές δαπάνες

132

Άμεση κεντρική

7ο ΠΠ

1 218

Άμεση κεντρική

Λοιπά

139

Άμεση κεντρική

 

1 489

 

02

Επιχειρήσεις

Διοικητικές δαπάνες

123

Άμεση κεντρική

Ανταγωνιστικότητα, βιομηχανική πολιτική, καινοτομία και επιχειρηματικό πνεύμα

187

Άμεση κεντρική/έμμεση κεντρική μέσω του EACI

Εσωτερική αγορά αγαθών και τομεακές πολιτικές

33

Άμεση κεντρική

7ο ΠΠ — Συνεργασία — Διάστημα και ασφάλεια

423

Άμεση κεντρική

Ευρωπαϊκά προγράμματα δορυφορικής πλοήγησης (EGNOS και Galileo)

570

Άμεση κεντρική

 

1 336

 

18

Χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης

Διοικητικές δαπάνες

76

Άμεση κεντρική

Αλληλεγγύη — Εξωτερικά σύνορα, επιστροφή, πολιτική θεωρήσεων και ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων

445

Επιμερισμένη/άμεση κεντρική

Μεταναστευτικές ροές — Κοινές πολιτικές στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου

159

Επιμερισμένη/άμεση κεντρική

Θεμελιώδη δικαιώματα και ιθαγένεια

48

Άμεση κεντρική

Ασφάλεια και προστασία των ελευθεριών

133

Άμεση κεντρική

Δικαιοσύνη σε αστικές και ποινικές υποθέσεις

62

Άμεση κεντρική

Πρόληψη των ναρκωτικών και σχετική ενημέρωση

18

Άμεση κεντρική

Στρατηγική και συντονισμός πολιτικής

3

Άμεση κεντρική

 

944

 

10

Άμεση έρευνα

Προσωπικό, δαπάνες λειτουργίας και επενδύσεις

352

Άμεση κεντρική

7ο ΠΠ

41

Άμεση κεντρική

Βάρη του πυρηνικού παρελθόντος που είναι απόρροια των πυρηνικών δραστηριοτήτων

24

Άμεση κεντρική

Περάτωση προγενέστερων προγραμμάτων-πλαισίων (ΠΠ)

24

Άμεση κεντρική

 

441

 

01

Οικονομικές και χρηματοδοτικές υποθέσεις

Διοικητικές δαπάνες

70

Άμεση κεντρική

Οικονομική και νομισματική ένωση

12

Άμεση κεντρική

Διεθνείς οικονομικές και χρηματοδοτικές υποθέσεις

55

Άμεση κεντρική

Χρηματοπιστωτικές πράξεις και μέσα

252

Άμεση κεντρική/από κοινού με το ΕΤαΕ/έμμεση κεντρική μέσω του ΕΤαΕ

 

389

 

16

Επικοινωνία

Διοικητικές δαπάνες

125

Άμεση κεντρική

Επικοινωνία και μέσα μαζικής επικοινωνίας

35

Άμεση κεντρική

Επικοινωνία σε τοπικό επίπεδο

37

Άμεση κεντρική

Εργαλεία ανάλυσης και επικοινωνίας

26

Άμεση κεντρική

Ενδυνάμωση της ιδιότητας του ευρωπαίου πολίτη

36

Άμεση κεντρική

 

259

 

20

Εμπόριο

Διοικητικές δαπάνες

93

Άμεση κεντρική

Εμπορική πολιτική

11

Άμεση κεντρική/από κοινού με διεθνείς οργανισμούς

 

104

 

12

Εσωτερική αγορά

Διοικητικές δαπάνες

61

Άμεση κεντρική

Στρατηγική και συντονισμός πολιτικής για τη Γενική Διεύθυνση Εσωτερικής Αγοράς

34

Άμεση κεντρική

 

95

 

03

Ανταγωνισμός

Διοικητικές δαπάνες

94

Άμεση κεντρική

Συμπράξεις, αντιμονοπωλιακή πολιτική και απελευθέρωση

0

Άμεση κεντρική

 

94

 

Σύνολο διοικητικών δαπανών (26)

1 578

 

Προγράμματα-πλαίσια (ΠΠ)

5 965

 

Διά βίου μάθηση, συμπεριλαμβανομένης της πολυγλωσσίας (LLP)

1 376

 

Λοιπές επιχειρησιακές δαπάνες

3 250

 

Σύνολο επιχειρησιακών δαπανών

10 591

 

εκ των οποίων:

προπληρωμές  (27)

6 911

 

ενδιάμεσες/τελικές πληρωμές  (28)

3 680

 

Σύνολο πληρωμών του οικονομικού έτους

12 169

 

Σύνολο αναλήψεων υποχρεώσεων του οικονομικού έτους

13 968

 

Πηγή: προσωρινοί ετήσιοι λογαριασμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2011.

Ειδικά χαρακτηριστικά της ομάδας πολιτικής

8.2.

Οι κύριες συνιστώσες της εν λόγω ομάδας πολιτικής είναι τα προγράμματα-πλαίσια έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης (ΠΠ), στα οποία αντιστοιχεί το 52 % του συνόλου των επιχειρησιακών δαπανών (ήτοι 5 965 εκατομμύρια ευρώ). Οι «λοιπές εσωτερικές πολιτικές» περιλαμβάνουν το πρόγραμμα διά βίου μάθησης, στο οποίο αντιστοιχεί το 11 % του συνόλου των επιχειρησιακών δαπανών (ήτοι 1 376 εκατομμύρια ευρώ), το γενικό πρόγραμμα «Αλληλεγγύη και διαχείριση των μεταναστευτικών ροών» (SOLID) στο οποίο αντιστοιχεί το 4 % (ήτοι 445 εκατομμύρια ευρώ) και το πρόγραμμα-πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (ΠΑΚ), στο οποίο αντιστοιχεί το 2 % (ήτοι 258 εκατομμύρια ευρώ).

 

Προγράμματα-πλαίσια έρευνας

8.3.

Το έκτο και το έβδομο πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης (6ο και 7ο ΠΠ) είναι τα κύρια μέσα που διαθέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση για τη στήριξη της έρευνας και της καινοτομίας. Αμφότερα τα προγράμματα-πλαίσια σχεδιάστηκαν με σκοπό τη στήριξη της στρατηγικής της Λισαβόνας και της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», καθώς και του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας (2).

 

8.4.

Τα προγράμματα-πλαίσια εφαρμόζονται με άμεση κεντρική και έμμεση κεντρική διαχείριση, με τη συμμετοχή έξι Γενικών Διευθύνσεων και δύο εκτελεστικών οργανισμών (3). Μέρος του προϋπολογισμού εκτελείται επίσης με έμμεση κεντρική διαχείριση από διαφορετικά όργανα, όπως οι κοινές επιχειρήσεις (4) και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

 

8.5.

Αμφότερα τα προγράμματα-πλαίσια είναι κατά κύριο λόγο προγράμματα ανταγωνιστικής χρηματοδότησης βασιζόμενα σε σχέδια. Οι υποψήφιοι δικαιούχοι συναγωνίζονται για την εξασφάλιση της χρηματοδότησης της πρότασης σχεδίου που παρουσιάζουν. Μεταξύ των επιτυχόντων αιτούντων και της Επιτροπής υπογράφονται συμφωνίες επιχορήγησης. Μετά την υπογραφή της συμφωνίας επιχορήγησης, εκταμιεύεται μια πρώτη προπληρωμή, της οποίας έπονται ενδιάμεσες και τελικές πληρωμές που πραγματοποιούνται βάσει των δηλώσεων δαπανών που υποβάλλουν οι δικαιούχοι.

 

8.6.

Ο κύριος κίνδυνος παρατυπίας είναι να δηλώσουν οι δικαιούχοι επιλέξιμες δαπάνες μεγαλύτερες των πραγματικών στις δηλώσεις δαπανών τους, καθώς και να μην εντοπιστούν και, συνεπώς, να μην διορθωθούν οι εν λόγω δαπάνες από τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου της Επιτροπής. Ο κίνδυνος αυτός επιτείνεται από την πολυπλοκότητα των κανόνων υπολογισμού των επιλέξιμων δαπανών και, σε ορισμένους τομείς, οι φορείς υλοποίησης (βλέπε σημείο 8.4) εφαρμόζουν τους κανόνες με διαφορετικό τρόπο.

 

8.7.

Στις 24 Ιανουαρίου 2011, η Επιτροπή έλαβε τα ακόλουθα τρία μέτρα με σκοπό την απλούστευση των κανόνων που ισχύουν για το 7ο ΠΠ:

α)

ευρύτερη αποδοχή των μεθόδων που εφαρμόζουν οι δικαιούχοι για τον υπολογισμό των μέσων δαπανών προσωπικού·

β)

θέσπιση της κατ’ αποκοπή χρηματοδότησης για τους ιδιοκτήτες ΜΜΕ·

γ)

συγκρότηση επιτροπής αποσαφηνίσεων για την έρευνα, με σκοπό την ομοιόμορφη ερμηνεία και εφαρμογή των κανόνων.

Είναι πολύ νωρίς να πραγματοποιηθεί εκτίμηση του αντίκτυπου των εν λόγω μέτρων σε επίπεδο μη επιλέξιμων δαπανών.

 

8.8.

Στον εν λόγω τομέα πολιτικής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι επίσης αρμόδια για την υλοποίηση δύο σημαντικών προγραμμάτων στον τομέα του διαστήματος: του προγράμματος Galileo και του προγράμματος παγκόσμιας παρακολούθησης για το περιβάλλον και την ασφάλεια (GMES). Τα σχετικά καθήκοντα είτε εκτελούνται σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ΕΟΔ) είτε ανατίθενται σε αυτόν. Το 2011, η Επιτροπή πραγματοποίησε συνολικά πληρωμές ύψους 660 εκατομμυρίων ευρώ στον ΕΟΔ (133,6 εκατομμύρια ευρώ για το πρόγραμμα GMES και 526,4 εκατομμύρια ευρώ για το πρόγραμμα Galileo).

8.8.

Οι πληρωμές προς τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ΕΟΔ) το 2011 ως ετήσια συνεισφορά από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για το υπό κοινή διαχείριση πρόγραμμα GMES και τα ποσά που έχουν καθορισθεί για την υλοποίηση του προγράμματος Galileo αποτελούν πληρωμές προχρηματοδότησης. Το τελικό ύψος των κεφαλαίων που χρησιμοποιεί ο ΕΟΔ προσδιορίζεται από την Επιτροπή μόλις κατά τη λήξη των δύο προγραμμάτων.

Πρόγραμμα-πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (ΠΑΚ)

8.9.

Το πρόγραμμα ΠΑΚ (στον τομέα των λοιπών εσωτερικών πολιτικών, τον οποίο επέλεξε το Συνέδριο για έλεγχο συστημάτων ακολουθώντας μια μέθοδο ελέγχου εκ περιτροπής) καλύπτει τρία υποπρογράμματα τα οποία τελούν υπό τη διαχείριση τριών ΓΔ (το 2011, ΓΔ ECFIN (5): 29 εκατομμύρια ευρώ, ΓΔ ENTR (6): 114 εκατομμύρια ευρώ και ΓΔ INFSO: 115 εκατομμύρια ευρώ). Η ΓΔ INFSO διαχειρίζεται το πρόγραμμα «Υποστήριξη της πολιτικής για τις τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ)» (ΠΥΠ-ΤΠΕ), το οποίο αποσκοπεί στην ενίσχυση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας μέσω της ευρύτερης υιοθέτησης και της βέλτιστης αξιοποίησης των ΤΠΕ από τους πολίτες, τις κρατικές διοικήσεις και τις επιχειρήσεις, ιδίως τις ΜΜΕ.

 

8.10.

Το πρόγραμμα υλοποιείται στο πλαίσιο άμεσης κεντρικής διαχείρισης των επιχορηγήσεων, με άμεσες χρηματοδοτικές συνεισφορές μέσω συμφωνιών επιχορήγησης με συγχρηματοδότηση, τις οποίες υπογράφει η Επιτροπή με δικαιούχους που σχηματίζουν κοινοπραξία. Ο κύριος κίνδυνος παρατυπίας στην περίπτωση των ερευνητικών σχεδίων στο πλαίσιο του ΠΥΠ είναι οι δικαιούχοι να περιλαμβάνουν στις δηλώσεις δαπανών τους μη επιλέξιμες δαπάνες, οι οποίες ενδέχεται να μην εντοπιστούν και να μην διορθωθούν από τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου της Επιτροπής προτού αποδοθούν οι δηλωθείσες δαπάνες.

 

Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου

8.11.

Ο συνολικός τρόπος προσέγγισης και η μεθοδολογία ελέγχου του Συνεδρίου περιγράφονται στο μέρος 2 του παραρτήματος 1.1 του κεφαλαίου 1. Όσον αφορά τον έλεγχο της ομάδας πολιτικής Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές, πρέπει να σημειωθούν τα εξής ειδικά ζητήματα:

α)

Ο έλεγχος περιλάμβανε την εξέταση δείγματος 150 πράξεων, εκ των οποίων 25 ήταν προπληρωμές στο πλαίσιο ΠΠ έρευνας, 39 ήταν προπληρωμές που κάλυπταν άλλα μέτρα στην εν λόγω ομάδα πολιτικής, 60 ήταν ενδιάμεσες ή τελικές πληρωμές στο πλαίσιο ΠΠ έρευνας και 26 ήταν ενδιάμεσες ή τελικές πληρωμές που κάλυπταν άλλα μέτρα στην εν λόγω ομάδα πολιτικής.

β)

Η αξιολόγηση των συστημάτων κάλυψε:

τους προληπτικούς ελέγχους βάσει εγγράφων στην Επιτροπή (7),

τα πιστοποιητικά ελέγχου των δηλώσεων δαπανών για τα σχέδια που εξέδωσαν οι ανεξάρτητοι ελεγκτές (8),

τους κατασταλτικούς δημοσιονομικούς ελέγχους των σχεδίων (9);

τις θέσεις της Επιτροπής (10).

γ)

Ο έλεγχος του Ταμείου εγγυήσεων επικεντρώθηκε στη συμμόρφωση με τη συμφωνία μεταξύ Επιτροπής και ΕΤΕπ σχετικά με τη διαχείριση των στοιχείων ενεργητικού του Ταμείου, καθώς και στις διαδικασίες παρακολούθησης της Επιτροπής. Επίσης, εξετάστηκαν οι εργασίες μιας ιδιωτικής εταιρείας ελέγχου.

 

ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ

8.12.

Τα αποτελέσματα του δειγματοληπτικού ελέγχου πράξεων συνοψίζονται στο παράρτημα 8.1 . Στο πλαίσιο του δειγματοληπτικού ελέγχου που διενήργησε το Συνέδριο επί του δείγματος των πράξεων διαπιστώθηκε ότι το 49 % αυτών περιέχουν σφάλματα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Συνεδρίου, το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος είναι 3,0 % (11).

 

8.13.

Συνολικά, το Συνέδριο διαπίστωσε σφάλματα σε 74 από τις 150 πράξεις του δείγματος. Κύρια πηγή σφάλματος είναι η δήλωση από τους δικαιούχους δαπανών μεγαλύτερων των πραγματικών σε σχέση με σχέδια που χρηματοδοτούνται από τα ΠΠ έρευνας. Η διαπίστωση αυτή συνάδει με τα σφάλματα που εντόπισε η Επιτροπή στο πλαίσιο των κατασταλτικών δημοσιονομικών ελέγχων που διενήργησε (12) (βλέπε σημεία 8.25 έως 8.30). Όπως επισήμανε το Συνέδριο τα προηγούμενα έτη (13), σφάλματα εντοπίζονται σε όλες τις κατηγορίες δαπανών — στις δαπάνες προσωπικού και στις λοιπές άμεσες και έμμεσες δαπάνες.

 

8.14.

Δαπάνες προσωπικού: ο υπολογισμός των πραγματικών δαπανών προσωπικού πρέπει να βασίζεται σε ένα αξιόπιστο σύστημα καταγραφής του χρόνου εργασίας. Ο έλεγχος του Συνεδρίου κατέδειξε αναντιστοιχίες μεταξύ των δελτίων καταγραφής αναλωθέντος χρόνου και άλλων αρχείων προσωπικού (π.χ. αρχεία καταγραφής απουσιών και αδειών), περιπτώσεις κατά τις οποίες υπάλληλοι είχαν δηλωθεί ως πλήρως απασχολούμενοι σε ένα σχέδιο, ενώ από τα δελτία καταγραφής αναλωθέντος χρόνου προέκυπτε ότι ασχολούνταν με περισσότερα σχέδια, καθώς και περιπτώσεις μη αμειφθείσας υπερωριακής εργασίας που όμως χρεώθηκε στην Επιτροπή (βλέπε παράδειγμα 8.1).

8.14.

Τα σφάλματα που εντοπίζονται σε μια αίτηση επιστροφής δαπανών δεν πρέπει να έχουν δημοσιονομικές επιπτώσεις για τα κονδύλια της ΕΕ.

Παράδειγμα 8.1 —   Σφάλμα που εντοπίστηκε σε δήλωση δαπανών σχετικά με δαπάνες προσωπικού

Δικαιούχος που συμμετείχε σε σχέδιο του 7ου ΠΠ δήλωσε δαπάνες προσωπικού ύψους 308 000 ευρώ. Κατά τον έλεγχο του Συνεδρίου διαπιστώθηκε ότι ο δικαιούχος:

είχε υποεκτιμήσει τις ώρες παραγωγικής εργασίας των υπαλλήλων του,

είχε υπερχρεώσει ώρες σε σχέση με αρκετούς υπαλλήλους που συμμετείχαν στο ελεγχθέν σχέδιο.

Συνολικά, από τις εν λόγω διαπιστώσεις προέκυψε ότι οι δηλωθείσες δαπάνες προσωπικού ήταν κατά 45 000 ευρώ υψηλότερες των πραγματικών.

Παράδειγμα 8.1 —    Σφάλμα που εντοπίστηκε σε δήλωση δαπανών σχετικά με δαπάνες προσωπικού

Στην υπόθεση την οποία επισημαίνει το Συνέδριο, το ποσό του οποίου ζητήθηκε αχρεωστήτως η επιστροφή έχει ήδη αντισταθμισθεί με ανάλογη προσαρμογή της επόμενης πληρωμής.

8.15.

Λοιπές άμεσες δαπάνες: προκειμένου να είναι επιλέξιμες, οι λοιπές άμεσες δαπάνες πρέπει να είναι πραγματικές, να τεκμηριώνονται επαρκώς (π.χ. με τιμολόγια και αποδείξεις πληρωμών) και να υφίσταται σαφής σύνδεση με το σχέδιο και την περίοδο αναφοράς. Κατά τη διάρκεια των ελέγχων του, το Συνέδριο διαπίστωσε σε αρκετές περιπτώσεις ότι ορισμένοι δικαιούχοι περιλάμβαναν στις δηλώσεις τους τιμολόγια για αναλώσιμα που είχαν είτε παραγγελθεί είτε παραδοθεί μετά την ολοκλήρωση του σχεδίου, καθώς και τιμολόγια για εξωτερικές υπηρεσίες που θα έπρεπε να είχαν δηλωθεί ως υπεργολαβίες. Επίσης, ορισμένοι δικαιούχοι δεν υπέβαλαν τιμολόγια προς επιβεβαίωση των δαπανών ή αποδείξεις πληρωμών. Όσον αφορά τον εξοπλισμό, εντοπίστηκαν περιπτώσεις κατά τις οποίες το κόστος αγοράς είχε χρεωθεί εξ ολοκλήρου στο ερευνητικό σχέδιο αντί να αποσβεσθεί σύμφωνα με τις συνήθεις λογιστικές πρακτικές του δικαιούχου.

 

8.16.

Έμμεσες δαπάνες: όταν οι δικαιούχοι χρησιμοποιούν πραγματικές έμμεσες δαπάνες, αυτές πρέπει να συνδέονται με το σχέδιο. Ορισμένοι δικαιούχοι συχνά δεν εξαιρούσαν μη επιλέξιμες δαπάνες που συνδέονταν με εμπορικές δραστηριότητες, προμήθειες ή δαπάνες που χρεώνονταν άμεσα στο σχέδιο (βλέπε παράδειγμα 8.2).

8.16.

Παράδειγμα 8.2 —   Σφάλμα που εντοπίστηκε σε δήλωση δαπανών σχετικά με λοιπές έμμεσες δαπάνες

Δικαιούχος δήλωσε γενικά έξοδα ύψους 366 891 ευρώ και συμπεριέλαβε τις έμμεσες δαπάνες όλων των υπηρεσιών του, ενώ συνυπολόγισε μόνο το ερευνητικό προσωπικό ως κλείδα κατανομής κατά τη χρέωση των εν λόγω δαπανών σε ερευνητικά σχέδια. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη χρέωση δαπανών άσχετων με το σχέδιο, που οδήγησε σε δήλωση ποσού υψηλότερου του πραγματικού κατά 180 670 ευρώ.

Παράδειγμα 8.2 —    Σφάλμα που εντοπίστηκε σε δήλωση δαπανών σχετικά με λοιπές έμμεσες δαπάνες

Η Επιτροπή διεξήγαγε τη διαδικασία αντιπαράθεσης με τον δικαιούχο. Μετά την υποβολή συμπληρωματικών στοιχείων και εξηγήσεων από τον δικαιούχο, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η υπέρ το δέον αίτηση επιστροφής έμμεσων εξόδων για το υπόψη σχέδιο ανέρχεται σε 39 735 ευρώ, ποσό το οποίο ανακτήθηκε ολοσχερώς το 2012. Εξάλλου, η Επιτροπή ενημέρωσε τον δικαιούχο σχετικά με την αναγκαιότητα διόρθωσης του συγκεκριμένου συστημικού σφάλματος και στα λοιπά σχέδια στα οποία συμμετέχει, πράγμα το οποίο δέχθηκε να πράξει.

Η Επιτροπή έχει πλήρη επίγνωση του προβλήματος που σχετίζεται με τον υπολογισμό των έμμεσων εξόδων. Η πρόταση σχετικά με την πρωτοβουλία «Horizon 2020», εφόσον εγκριθεί, θα επιτρέψει την αποφυγή του προβλήματος αυτού μέσω της καταβολής των έμμεσων εξόδων ως κατ’ αποκοπή ποσοστού των άμεσων εξόδων.

8.17.

Δεκαεννέα από τις εξήντα πέντε πράξεις (29 %) που αφορούσαν τις λοιπές εσωτερικές πολιτικές περιείχαν σφάλματα. Σε αυτά περιλαμβάνονται σφάλματα σχετικά με την απόδοση μη επιλέξιμων δαπανών, παρόμοια με τα σφάλματα που εντοπίστηκαν στο 6ο και 7ο ΠΠ.

 

8.18.

Κατά τον έλεγχο του Συνεδρίου εντοπίστηκαν σφάλματα στην οικονομική έκθεση που υπέβαλε ο ΕΟΔ, όπως προπληρωμές οι οποίες θα έπρεπε να δηλωθούν κατά την επόμενη περίοδο δηλώσεων και μη επιλέξιμες προβλέψεις (βλέπε επίσης σημείο 8.36), καθώς και αδυναμίες στις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων που εφαρμόστηκαν κατά την υλοποίηση των δύο προγραμμάτων στον τομέα του διαστήματος (βλέπε σημείο 8.8).

8.18.

Η Επιτροπή διενεργεί επιτόπιους διαχειριστικούς ελέγχους για κάθε δημοσιονομική έκθεση την οποία υποβάλλει ο ΕΟΔ. Τα τυχόν σφάλματα που εντοπίζονται διορθώνονται. Η συμπερίληψη σε εκθέσεις του 2010 προκαταβολών οι οποίες θα έπρεπε κανονικά να απαιτηθούν στην επόμενη περίοδο υποβολής εκθέσεων δεν έχει δημοσιονομικές επιπτώσεις για το πρόγραμμα. Η πρόβλεψη που προσδιόρισε το Συνέδριο διορθώθηκε ήδη από τον ΕΟΔ στην επόμενη περίοδο υποβολής εκθέσεων. Η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι τα ζητήματα ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων τα οποία επισημαίνονται από το Συνέδριο δεν συνεπάγονται σπατάλη ενωσιακών κονδυλίων. Η Επιτροπή φρονεί ότι οι διαδικασίες ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων, όπως έχουν τροποποιηθεί με βάση τα πορίσματα των ελέγχων του Συνεδρίου, είναι επαρκείς και ότι ανταποκρίνονται στον ιδιαίτερο χαρακτήρα των δημόσιων συμβάσεων που ανατίθενται στον τομέα του Διαστήματος.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

8.19.

Τα αποτελέσματα της εξέτασης των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου που διενήργησε το Συνέδριο συνοψίζονται στο παράρτημα 8.2 . Το Συνέδριο διαπίστωσε ότι τα συστήματα ήταν μερικώς αποτελεσματικά όσον αφορά τη διασφάλιση της κανονικότητας των πράξεων τόσο στον τομέα της έρευνας όσο και σε ό,τι αφορά το ΠΥΠ-ΤΠΕ.

 

Προγράμματα-πλαίσια έρευνας

Προληπτικοί έλεγχοι βάσει εγγράφων

8.20.

Πριν από την πραγματοποίηση μιας πληρωμής, διενεργούνται έλεγχοι βάσει εγγράφων σε σχέση με κάθε σχετική επιχειρησιακή και οικονομική πτυχή, προκειμένου να επαληθευθεί η κανονικότητα των πληρωμών και να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με τις συμβάσεις. Ως αποτέλεσμα των προσπαθειών της Επιτροπής να απλουστεύσει κατά το δυνατό τις διαδικασίες προληπτικών ελέγχων που εφαρμόζει, οι εν λόγω έλεγχοι συχνά περιορίζονται σε έλεγχο βάσει εγγράφων των δηλώσεων δαπανών και των σχετικών παραδοτέων που παρέχουν οι δικαιούχοι.

8.20.

Η Επιτροπή είναι της άποψης ότι το σύστημα ελέγχου πρέπει να εξετάζεται στην ολότητά του, περιλαμβανομένων τόσο των εκ των προτέρων όσο και των εκ των υστέρων ελέγχων.

8.21.

Ο έλεγχος 108 πληρωμών (14) επί συνόλου 150 πληρωμών του δείγματος (βλέπε σημείο 8.11) αποκάλυψε ότι, σε 51 περιπτώσεις, οι προληπτικοί έλεγχοι βάσει εγγράφων εμφάνιζαν αδυναμίες, τις οποίες, ωστόσο, το Συνέδριο δεν θεωρεί ουσιώδεις, όπως ο αναδρομικός ορισμός της ημερομηνίας έναρξης του σχεδίου (χωρίς πρότερο έγγραφο αίτημα του δικαιούχου), καθυστερήσεις πληρωμών και ασυνέπειες στη διαδικασία έγκρισης. Ως εκ τούτου, η εν λόγω διαδικασία ελέγχου θεωρείται μερικώς αποτελεσματική.

 

Πιστοποίηση ελέγχου των δηλώσεων δαπανών

8.22.

Οι συμφωνίες επιχορήγησης ορίζουν τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες οι δηλώσεις δαπανών των δικαιούχων πρέπει να συνοδεύονται από πιστοποιητικό ελέγχου (6ο ΠΠ) ή από πιστοποιητικό για τις οικονομικές καταστάσεις (7ο ΠΠ) (15) που εκδίδεται από ανεξάρτητο ελεγκτή. Σκοπός των εν λόγω πιστοποιητικών είναι να παρέχουν στην Επιτροπή πληροφορίες βάσει των οποίων θα μπορέσει να κρίνει εάν οι δαπάνες που δηλώνουν οι δικαιούχοι είναι επιλέξιμες, καθώς και εάν δηλώθηκαν στο σύνολό τους τα έσοδα και οι τόκοι που προέκυψαν από την προχρηματοδότηση.

 

8.23.

Στην περίπτωση των δηλώσεων δαπανών δικαιούχων για τις οποίες είχε εκδοθεί πιστοποιητικό (31 επί συνόλου 60 ενδιάμεσων και τελικών πληρωμών), το Συνέδριο συνέκρινε τα αποτελέσματα του ελέγχου του με το συμπέρασμα του πιστοποιητικού. Το Συνέδριο εντόπισε σφάλματα σε 25 περιπτώσεις στις οποίες ο ανεξάρτητος ελεγκτής είχε διατυπώσει γνώμη χωρίς επιφύλαξη. Σε 16 από τις περιπτώσεις αυτές, η δημοσιονομική επίπτωση των σφαλμάτων υπερέβαινε το 2 %.

 

8.24.

Ομοίως με τις διαπιστώσεις προηγούμενων ετών και παρά τις προσπάθειες της Επιτροπής για ενημέρωση των δικαιούχων και των ελεγκτών (βλέπε παράρτημα 8.3 ), η εν λόγω διαδικασία ελέγχου παραμένει μερικώς μόνον αποτελεσματική, καθώς εξακολουθούν να υπάρχουν μη επιλέξιμα στοιχεία που δεν έχουν εντοπιστεί από τους ανεξάρτητους ελεγκτές.

8.24.

Η Επιτροπή γνωρίζει ότι η Κεντρική Οικονομική Υπηρεσία (CFS) δεν επιτυγχάνει την ολοκληρωτική αποφυγή των σφαλμάτων, αλλά είναι παρόλα αυτά γεγονός ότι επιτρέπει σημαντική μείωση της έκτασής τους. Υπό την έννοια αυτή, συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στο συνολικό επίπεδο διασφάλισης της Επιτροπής.

Κατασταλτικοί δημοσιονομικοί έλεγχοι της Επιτροπής

8.25.

Για αμφότερα τα προγράμματα-πλαίσια, οι ΓΔ που ασχολούνται με την έρευνα έχουν κοινές στρατηγικές κατασταλτικού ελέγχου. Οι βασικοί στόχοι είναι οι εξής:

α)

να αξιολογούν τη νομιμότητα και κανονικότητα των δηλώσεων δαπανών και να συμβάλλουν στη διατύπωση της ετήσιας δήλωσης αξιοπιστίας των κυρίων διατακτών και

β)

να αποτελούν τη βάση για την ανάκτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων κεφαλαίων της ΕΕ.

 

8.26.

Συνολικά, το σύστημα κατασταλτικών ελέγχων που έχει θεσπίσει η Επιτροπή αξιολογήθηκε ως αποτελεσματικό.

 

Εμπιστοσύνη στις εργασίες των εξωτερικών ελεγκτών

8.27.

Στην πλειονότητά τους, οι αντιπροσωπευτικοί έλεγχοι της Επιτροπής (16) διενεργούνται από εξωτερικές εταιρείες ελέγχου, υπό την ευθύνη και την εποπτεία της.

 

8.28.

Το Συνέδριο εξέτασε ενδελεχώς 30 φακέλους κατασταλτικών ελέγχων, εστιάζοντας στην ποιότητα της τεκμηρίωσης των ελέγχων, στη συνέπεια της εφαρμοσθείσας μεθοδολογίας και στην υποβολή των σχετικών εκθέσεων στην Επιτροπή. Ενώ το Συνέδριο εντόπισε αδυναμίες όσον αφορά την τεκμηρίωση των ελέγχων και την ελεγκτική μεθοδολογία (17) που εφήρμοσαν οι εξωτερικοί ελεγκτές, αξιολόγησε συνολικά τις σχετικές εκθέσεις ως ικανοποιητικές.

8.28.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι αδυναμίες που έχει εντοπίσει το Συνέδριο έχουν περιορισμένο δημοσιονομικό αντίκτυπο. Παρόλα αυτά, η Επιτροπή θα εντείνει τις προσπάθειες που καταβάλλει προκειμένου να διασφαλισθεί ότι οι εξωτερικές ελεγκτικές εταιρείες πληρούν τις ειδικές απαιτήσεις οι οποίες καθορίζονται στη σύμβαση-πλαίσιο για κάθε ανάθεση ελέγχου.

Συστήματα σχετικά με την ανάκτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων κεφαλαίων της ΕΕ

8.29.

Όταν οι κατασταλτικοί δημοσιονομικοί έλεγχοι της Επιτροπής καταδεικνύουν την ύπαρξη σφαλμάτων, τα αχρεωστήτως καταβληθέντα κεφάλαια της ΕΕ πρέπει να ανακτώνται (είτε μέσω ενταλμάτων ανάκτησης είτε μέσω συμψηφισμού με μελλοντική πληρωμή). Τα ενοποιημένα δεδομένα για τη ΓΔ RTD και τη ΓΔ INFSO καταδεικνύουν ότι η διαδικασία ανάκτησης διαρκεί πολύ. Στο τέλος του 2011 θεωρήθηκε ότι είχε δοθεί συνέχεια στο 81 % και το 33 % των ελέγχων (18) που περατώθηκαν το 2010 και το 2011 αντίστοιχα.

8.29-8.30.

Για τη διόρθωση σφαλμάτων που εντοπίζονται σε σχέδια πολυετών προγραμμάτων-πλαισίων, συνήθη πρακτική αποτελεί η αντιστάθμιση με κατάλληλη προσαρμογή της επόμενης πληρωμής. Σε πολλές περιπτώσεις, οι επόμενες πληρωμές ζητούνται ένα ή ενάμισι έτος αργότερα, πράγμα που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το επίπεδο εφαρμογής των πορισμάτων ελέγχων οι οποίοι διενεργήθηκαν κατά τα έτη 2010 και 2011. Επειδή η διαδικασία της παρέκτασης προϋποθέτει επανυπολογισμό και επανυποβολή των αιτήσεων επιστροφής δαπανών από τους δικαιούχους, είναι αληθές ότι οι διορθώσεις μέσω της παρέκτασης πορισμάτων ελέγχων απαιτούν ακόμη περισσότερο χρόνο από την εφαρμογή πορισμάτων ελέγχων για την οποία γίνεται λόγος στο σημείο 8.29.

8.30.

Επιπλέον, η παρέκταση των εντοπισθέντων συστηματικών σφαλμάτων σε μη ελεγχθέντα σχέδια ελεγχθέντων δικαιούχων είναι μια ακόμη πιο μακροχρόνια διαδικασία. Το ποσοστό των συστηματικών σφαλμάτων στα οποία είχε δοθεί συνέχεια (19) για τη ΓΔ RTD τόσο για το 6ο όσο και για το 7ο ΠΠ ήταν 44,8 % στο τέλος του 2011.

Πρόγραμμα-πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (ΠΑΚ) — Πρόγραμμα «Υποστήριξη της πολιτικής για τις ΤΠΕ» (ΠΥΠ-ΤΠΕ)

Προληπτικοί έλεγχοι βάσει εγγράφων

8.31.

Στο πλαίσιο του ελέγχου του, το Συνέδριο συνέκρινε τα αποδεικτικά στοιχεία των προληπτικών ελέγχων στο σύστημα λογιστικής σε δεδουλευμένη βάση (ABAC) με αυτά του τοπικού συστήματος της ΓΔ INFSO. Σε 23 από τις 30 περιπτώσεις, τα άτομα που ενέκριναν την πράξη στο σύστημα ABAC δεν ήταν τα ίδια με αυτά που την ενέκριναν στο τοπικό σύστημα. Όσον αφορά το πρόγραμμα ΠΥΠ-ΤΠΕ, το σύστημα ABAC δεν προσδιορίζει κατά τρόπο αξιόπιστο τα άτομα που πράγματι διενεργούν τους ελέγχους. Συνεπώς, η εν λόγω διαδικασία ελέγχου θεωρείται μόνο μερικώς αποτελεσματική.

8.31.

Το τοπικό σύστημα που έχει θέσει σε εφαρμογή η ΓΔ INFSO επιτρέπει την καταχώριση της έγκρισης όλων των παραγόντων που συμμετέχουν στην επικύρωση των πράξεων. Το σύστημα αυτό είναι αυτοματοποιημένο και ασφαλές και, επομένως, παρέχει βεβαιότητα 100 % ως προς το ποιος έχει πράξει τι, με βάση τις ηλεκτρονικές εγκρίσεις που καταχωρίζονται στο σύστημα.

Τα ονόματα των προσώπων που αναφέρονται στο σύστημα ABAC ενδέχεται να είναι διαφορετικά, δεδομένου ότι αντιστοιχούν στα πρόσωπα τα οποία όντως συμμετείχαν στη διενέργεια της εκάστοτε πράξης, αν και υπό διαφορετική ιδιότητα στην περίπτωση ενδιάμεσων και τελικών πληρωμών. Τούτο είναι αποτέλεσμα εσκεμμένης απόφασης της ΓΔ INFSO να περιορίσει την πρόσβαση στο σύστημα ABAC μόνο σε έμπειρα άτομα, ούτως ώστε να περιορισθεί ο κίνδυνος σφάλματος. Η αρχή αυτή τεκμηριώνεται επαρκώς στην περιγραφή των χρηματοοικονομικών κυκλωμάτων της ΓΔ INFSO.

Προκειμένου να διευθετηθεί το ζήτημα που έχει εντοπίσει το Συνέδριο, η ΓΔ INFSO σκοπεύει να αναπτύξει, κατά τη διάρκεια του 2013, τεχνική λύση για τη διευθέτηση του ζητήματος των εγκρίσεων στο σύστημα ABAC, στο πλαίσιο της επόμενης γενιάς προγραμμάτων (Horizon 2020).

Πιστοποίηση ελέγχου των δηλώσεων δαπανών

8.32.

Επί συνόλου 30 πράξεων που ελέγχθηκαν σε σχέση με τους προληπτικούς ελέγχους, για τις τρεις απαιτούνταν πιστοποιητικά ελέγχου. Τα εν λόγω πιστοποιητικά υποβλήθηκαν και τα συμπεράσματά τους ελήφθησαν υπόψη κατά τον υπολογισμό του οφειλόμενου ποσού.

 

Κατασταλτικοί δημοσιονομικοί έλεγχοι της Επιτροπής

8.33.

Το 2011 δεν εγκρίθηκε καμία επίσημη στρατηγική κατασταλτικού ελέγχου για τα προγράμματα που διαχειρίζεται η ΓΔ INFSO τα οποία δεν συνδέονται με την έρευνα. Ως εκ τούτου, το 2011 δεν υπήρχαν διαδικασίες ελέγχου ειδικά για τον κατασταλτικό έλεγχο των σχεδίων στο πλαίσιο του ΠΥΠ-ΤΠΕ και δεν πραγματοποιήθηκαν ειδικές αξιολογήσεις κινδύνου για το πρόγραμμα αυτό.

8.33.

Τα μη ερευνητικά προγράμματα της ΓΔ INFSO υπόκεινται σε τακτικούς διαχειριστικούς ελέγχους. Το 2011, περατώθηκαν δώδεκα εκ των υστέρων έλεγχοι σχετικά με τον συγκεκριμένο τομέα χρηματοδότησης, εκ των οποίων δύο αφορούσαν το ΠΥΠ-ΤΠΕ. Οι έλεγχοι που διενεργούνται επιλέγονται με κριτήριο τον βαθμό κινδύνου και συνήθως ζητούνται από τις υπηρεσίες που είναι επιφορτισμένες με την επιχειρησιακή διαχείριση σχεδίων.

Λόγω της αυξανόμενης δημοσιονομικής σπουδαιότητας του συγκεκριμένου τομέα χρηματοδότησης, οι υπηρεσίες της ΓΔ INFSO σχεδίασαν στρατηγική ελέγχων, η οποία υλοποιείται ήδη το 2012. Πέραν αυτού, το 2011, οι υπηρεσίες της ΓΔ INFSO συνήψαν σύμβαση-πλαίσιο σε σχέση με τις υπηρεσίες εκ των υστέρων ελέγχου στον συγκεκριμένο τομέα χρηματοδότησης. Μια πρώτη παρτίδα 22 ελέγχων, με αντικείμενο μη ερευνητικά κονδύλια, εγκαινιάστηκε το πρώτο εξάμηνο του 2012 βάσει της προαναφερθείσας σύμβασης-πλαισίου.

Οι ενδιάμεσες και οι τελικές πληρωμές για μη ερευνητικά προγράμματα αντιπροσώπευαν ποσοστό μικρότερο από το 4 % των συνολικών πληρωμών που πραγματοποιήθηκαν από τη ΓΔ INFSO το 2011. Η ΓΔ INFSO θεωρεί ότι τα μέτρα που δρομολογήθηκαν το 2011 και τα οποία εφαρμόζονται ήδη το 2012 είναι επαρκή με γνώμονα τη δημοσιονομική σπουδαιότητα της συγκεκριμένης χρηματοδοτικής δραστηριότητας.

8.34.

Κατά τον χρόνο διενέργειας του ελέγχου του Συνεδρίου, η Επιτροπή είχε πραγματοποιήσει δύο μόνον ελέγχους σε σχέδια του ΠΥΠ-ΤΠΕ (έναν το 2011 και έναν το 2010). Σε αμφότερες τις περιπτώσεις, το ποσοστό σφάλματος ήταν πολύ υψηλό: 96 % και 100 % αντίστοιχα. Επιπλέον, το Συνέδριο ήλεγξε δύο σχέδια του ΠΥΠ-ΤΠΕ στο πλαίσιο του ελέγχου επαλήθευσης που διενήργησε. Το ποσοστό σφάλματος ήταν 99,82 % και 2,86 % αντίστοιχα. Η απουσία στρατηγικής κατασταλτικού ελέγχου για το πρόγραμμα ΠΥΠ-ΤΠΕ συνιστά σημαντική αδυναμία των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου, δεδομένων ιδίως των υψηλών ποσοστών σφάλματος που διαπιστώθηκαν. Ο εν λόγω έλεγχος θεωρείται μη αποτελεσματικός.

8.34.

Οι δύο έλεγχοι που διενεργήθηκαν από την Επιτροπή το 2010 και 2011 σε σχέση με το ΠΥΠ-ΤΠΕ, το οποίο είναι ένα από τα μη ερευνητικά προγράμματα που διαχειρίζεται η ΓΔ INFSO, επελέγησαν με κριτήριο τον βαθμό κινδύνου· αναφορικά με τους ελέγχους αυτούς, η διαπιστωθείσα συχνότητα σφαλμάτων είναι σε πολλές περιπτώσεις πολύ μεγάλη και μη αντιπροσωπευτική του συνολικού πληθυσμού.

Ένας από τους στόχους της στρατηγικής ελέγχων που εφαρμόζεται ήδη το 2012 για τα μη ερευνητικά προγράμματα είναι ο καθορισμός μεθόδων δειγματοληψίας που να επιτρέπουν, αφενός, τον καθορισμό ρεαλιστικού συντελεστή σφάλματος και, αφετέρου, την ελαχιστοποίηση του κόστους των ελέγχων, με την απόδοση έμφασης σε μεγάλους και επιρρεπείς σε κίνδυνο δικαιούχους.

Αξιοπιστία των θέσεων της Επιτροπής

8.35.

Οι ελεγχθείσες ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων παρέχουν ορθή αξιολόγηση της δημοσιονομικής διαχείρισης όσον αφορά τη νομιμότητα και κανονικότητα των σχετικών πράξεων. Οι πληροφορίες που παρασχέθηκαν επιβεβαιώνουν τις παρατηρήσεις και τα συμπεράσματα του Συνεδρίου.

 

8.36.

Τρεις ΓΔ (20) διατύπωσαν επιφυλάξεις σχετικά με εναπομένον ποσοστό σφάλματος που επηρεάζει την ακρίβεια των δηλώσεων δαπανών στο πλαίσιο του 7ου ΠΠ και δύο ΓΔ (21) διατήρησαν τις επιφυλάξεις τους όσον αφορά τις δηλώσεις δαπανών στο πλαίσιο του 6ου ΠΠ. Επίσης, η ΓΔ ENTR διατύπωσε επιφύλαξη σχετικά με την αξιοπιστία της οικονομικής έκθεσης του ΕΟΔ (βλέπε σημείο 8.18).

8.36.

Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να υποβάλλει σε ελέγχους τις δημοσιονομικές εκθέσεις του ΕΟΔ και θα ενθαρρύνει και στηρίζει τον εν λόγω Οργανισμό για την υλοποίηση των δράσεων που έχει αποφασίσει με στόχο την περαιτέρω βελτίωση της ποιοτικής στάθμης των δημοσιονομικών εκθέσεων που υποβάλλει στην Επιτροπή. Δεδομένων των υπό υλοποίηση δράσεων, η Επιτροπή αναμένει τη σύντομη διόρθωση των ζητημάτων, πράγμα που θα επιτρέψει την αποδυνάμωση και, τελικά, την άρση της συγκεκριμένης επιφύλαξης.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Συμπεράσματα

8.37.

Βάσει των ελεγκτικών εργασιών του, το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι πληρωμές για το οικονομικό έτος που έληξε την 31η Δεκεμβρίου 2011 όσον αφορά την ομάδα πολιτικής Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές περιείχαν ουσιώδη σφάλματα (22).

 

8.38.

Βάσει των ελεγκτικών εργασιών του, το Συνέδριο διαπίστωσε ότι τα εξετασθέντα συστήματα εποπτείας και ελέγχου για την ομάδα πολιτικής Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές ήταν μερικώς αποτελεσματικά.

8.38.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου που εφαρμόζει, εξεταζόμενα από τη σκοπιά της διαχείρισης, δηλαδή με βάση τη στάθμιση, αφενός, των στόχων της νομιμότητας και κανονικότητας και, αφετέρου, παραμέτρων που σχετίζονται με την αναλογικότητα σε σχέση με τον κίνδυνο και την αποδοτικότητα κόστους των ελέγχων, παρέχουν επαρκή διασφάλιση, με τις επιφυλάξεις που έχουν διατυπωθεί από τους κύριους διατάκτες κατά τα αναφερόμενα στο σημείο 8.36.

Συστάσεις

8.39.

Στο παράρτημα 8.3 παρουσιάζεται το αποτέλεσμα της εξέτασης του Συνεδρίου όσον αφορά τη συνέχεια που δόθηκε στις συστάσεις που διατυπώθηκαν σε προγενέστερες ετήσιες εκθέσεις (2008 έως 2009). Πρέπει να επισημανθούν τα εξής σημεία:

8.39.

α)

Στις περιπτώσεις που στο πλαίσιο των κατασταλτικών ελέγχων εντοπίζονταν σημαντικές αναντιστοιχίες μεταξύ των πιστοποιηθέντων και των ελεγχθέντων ποσών, όπως στο τέλος του 2011, δεν υπήρχε διαδικασία άμεσης ανατροφοδότησης με πληροφορίες προκειμένου οι υπεύθυνοι για την πιστοποίηση ελεγκτές να ενημερώνονται για τις διαπιστώσεις του ελέγχου της Επιτροπής.

α)

Οι υπηρεσίες της Επιτροπής έχουν καθιερώσει διαδικασία για την παροχή ανάδρομης πληροφόρησης στους αρμόδιους για την πιστοποίηση ελεγκτές σε περιπτώσεις όπου οι εκ των υστέρων έλεγχοι που διενεργεί η Επιτροπή οδηγούν στη διαπίστωση ουσιωδών αποκλίσεων μεταξύ των πιστοποιημένων δηλώσεων δαπανών και των δικών της πορισμάτων. Τούτο επιτυγχάνεται είτε με την αποστολή στους δικαιούχους επιστολής με την οποία αυτοί καλούνται να διαβιβάσουν την ανάδρομη πληροφόρηση στον αρμόδιο για την πιστοποίηση ελεγκτή είτε με απευθείας επικοινωνία με τους αρμόδιους για την πιστοποίηση ελεγκτές.

β)

Η Επιτροπή συνέχισε τις προσπάθειές της προκειμένου να δίδεται συνέχεια στα αποτελέσματα του ελέγχου (είτε με την αναπροσαρμογή των δηλώσεων δαπανών είτε με την έκδοση ενταλμάτων ανάκτησης) στις περιπτώσεις που διαπιστωνόταν ότι συμμετέχοντες είχαν δηλώσει δαπάνες μεγαλύτερες των πραγματικών στις δηλώσεις δαπανών τους. Εντούτοις, παρατηρήθηκε ότι, στην πράξη, ιδίως όσον αφορά την παρέκταση, η διαδικασία ανάκτησης έχει μεγάλη διάρκεια (βλέπε σημεία 8.29 και 8.30).

β)

Η Επιτροπή έχει ήδη προβεί σε ενέργειες για τη διευθέτηση του πορίσματος του Συνεδρίου. Για τη διόρθωση σφαλμάτων που εντοπίζονται σε σχέδια πολυετών προγραμμάτων-πλαισίων, συνήθη πρακτική αποτελεί η αντιστάθμιση με κατάλληλη προσαρμογή της επόμενης πληρωμής. Σε πολλές περιπτώσεις, οι επόμενες πληρωμές ζητούνται ένα ή ενάμισι έτος αργότερα, πράγμα που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το επίπεδο εφαρμογής των πορισμάτων ελέγχων οι οποίοι διενεργήθηκαν κατά τα έτη 2010 και 2011.

8.40.

Σε συνέχεια της εν λόγω εξέτασης και των πορισμάτων και συμπερασμάτων του για το 2011, το Συνέδριο συνιστά στην Επιτροπή τα εξής:

8.40.

Βλ. κοινή απάντηση στα σημεία 1.12 και 1.13.

στον τομέα των προγραμμάτων-πλαισίων έρευνας:

 

Σύσταση 1: Να εντείνει τις προσπάθειές της για την αντιμετώπιση των σφαλμάτων που διαπιστώθηκαν στις ενδιάμεσες και τελικές πληρωμές.

Οι δυνατότητες απλούστευσης των κανόνων που διέπουν το ΠΠ7 έχουν εξαντληθεί. Παρόλα αυτά, η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να αντιμετωπίζει το ζήτημα των σφαλμάτων με τις ακόλουθες ενέργειες:

ενίσχυση των τρεχουσών προσπαθειών για την παροχή καθοδήγησης και ανάδρομης πληροφόρησης σε συμμετέχοντες και πιστοποιούντες ελεγκτές,

επανεξέταση των διαδικασιών που ισχύουν για τους εκ των υστέρων ελέγχους, χωρίς, όμως, υπέρμετρη επιμήκυνση του χρόνου που απαιτείται για την πληρωμή,

συνέχιση των ελεγκτικών εργασιών και των μέτρων ανάκτησης από πλευράς Επιτροπής,

παρακολούθηση του δημοσιονομικού αντικτύπου των σφαλμάτων που διαπιστώνονται, ο οποίος είναι πολύ πιθανό να είναι περιορισμένος σε σχέση με το εκάστοτε σφάλμα, καθ’ όλη τη διάρκεια της πολυετούς περιόδου.

Περαιτέρω απλούστευση έχει προταθεί σε σχέση με την πρωτοβουλία «Horizon 2020», η οποία, εφόσον εγκριθεί, θα οδηγήσει σε μείωση της συχνότητας σφαλμάτων.

Σύσταση 2: Να ενισχύσει τις πρωτοβουλίες της για την ενημέρωση των δικαιούχων και των ανεξάρτητων ελεγκτών για τα σφάλματα που εντοπίζονται στο πλαίσιο των κατασταλτικών ελέγχων του Συνεδρίου και της Επιτροπής.

Οι υπηρεσίες της Επιτροπής έχουν καθιερώσει διαδικασία για την παροχή ανάδρομης πληροφόρησης στους αρμόδιους για την πιστοποίηση ελεγκτές σε περιπτώσεις όπου οι εκ των υστέρων έλεγχοι που διενεργεί η Επιτροπή οδηγούν στη διαπίστωση ουσιωδών αποκλίσεων μεταξύ των πιστοποιημένων δηλώσεων δαπανών και των δικών της πορισμάτων. Τούτο επιτυγχάνεται είτε με την αποστολή στους δικαιούχους επιστολής με την οποία αυτοί καλούνται να διαβιβάσουν την ανάδρομη πληροφόρηση στον αρμόδιο για την πιστοποίηση ελεγκτή είτε με απευθείας επικοινωνία με τους αρμόδιους για την πιστοποίηση ελεγκτές.

Σύσταση 3: Να διασφαλίσει ότι οι εξωτερικές εταιρείες ελέγχου που διενεργούν ελέγχους για λογαριασμό της εναρμονίζουν τις διαδικασίες τους με τις κατευθυντήριες οδηγίες και την πάγια πρακτική της Επιτροπής και, ιδίως, ότι βελτιώνουν την ποιότητα της τεκμηρίωσης των ελέγχων τους.

Η Επιτροπή θα εντείνει τις προσπάθειες που καταβάλλει προκειμένου να διασφαλισθεί ότι οι εξωτερικές ελεγκτικές εταιρείες πληρούν όλες τις ειδικές απαιτήσεις οι οποίες καθορίζονται στη σύμβαση-πλαίσιο για κάθε ανάθεση ελέγχου. Στο πλαίσιο αυτό, τα έγγραφα εργασίας που χρησιμοποιούνται από τις εξωτερικές ελεγκτικές εταιρείες θα επανεξετασθούν για να εξασφαλισθεί ότι συνάδουν με τις απαιτήσεις της σύμβασης-πλαισίου. Η πρώτη τέτοια επανεξέταση θα πραγματοποιηθεί προ του τέλους του 2012.

στον τομέα των λοιπών εσωτερικών πολιτικών:

 

Σύσταση 4: Να θεσπίσει το συντομότερο δυνατό στρατηγική κατασταλτικού ελέγχου για το πρόγραμμα ΠΥΠ-ΤΠΕ, βασιζόμενη στα διδάγματα που αντλήθηκαν από τη στρατηγική κατασταλτικού ελέγχου της ΓΔ INFSO όσον αφορά τα σχέδια των προγραμμάτων-πλαισίων, η οποία βασίζεται σε ανάλυση κινδύνου.

Η ΓΔ INFSO έχει καταστρώσει στρατηγική ελέγχων για τα μη ερευνητικά προγράμματα, η οποία καλύπτει, μεταξύ άλλων, το πρόγραμμα ΠΥΠ-ΤΠΕ και εφαρμόζεται ήδη το 2012.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

8.41.

Σκοπός του Ταμείου εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις (23) (εφεξής «το Ταμείο»), το οποίο εγγυάται τα δάνεια προς τρίτες χώρες, είναι η ικανοποίηση των απαιτήσεων των πιστωτών της ΕΕ (24) σε περίπτωση αθέτησης των υποχρεώσεων του δικαιούχου δανείου και η αποφυγή άμεσης προσφυγής στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Η διοικητική διαχείριση του Ταμείου ασκείται από τη Γενική Διεύθυνση Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων (ΓΔ ECFIN), ενώ η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) είναι αρμόδια για την ταμειακή διαχείρισή του.

 

8.42.

Την 31η Δεκεμβρίου 2011, σύμφωνα με τους ενοποιημένους λογαριασμούς της ΕΕ για το οικονομικό έτος 2011, το καθαρό ενεργητικό του Ταμείου ανερχόταν σε 1 475 εκατομμύρια ευρώ, έναντι 1 346 εκατομμυρίων ευρώ την 31η Δεκεμβρίου 2010 (25). Δεν ζητήθηκε από το Ταμείο καμία καταβολή εγγύησης κατά το υπό εξέταση έτος.

 

8.43.

Η ΕΤΕπ και η Επιτροπή χρησιμοποιούν έναν δείκτη αναφοράς για να εξετάζουν την ετήσια απόδοση του Ταμείου. Το 2011 η απόδοση του χαρτοφυλακίου του Ταμείου ανήλθε σε 0,72 %, ποσοστό που αντιστοιχεί σε απόδοση που υπολείπεται κατά 139 μονάδες βάσης του δείκτη αναφοράς.

 


(1)  Ο κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 480/2009 του Συμβουλίου, της 25ης Μαΐου 2009, για την ίδρυση Ταμείου εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις (ΕΕ L 145 της 10.6.2009, σ. 10) ορίζει, στο αιτιολογικό του, ότι η χρηματοπιστωτική διαχείριση του Ταμείου ελέγχεται από το Ελεγκτικό Συνέδριο βάσει διαδικασιών αποφασιζομένων από το Ελεγκτικό Συνέδριο, την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

(2)  Ο Ευρωπαϊκός Χώρος Έρευνας περιλαμβάνει το σύνολο των δραστηριοτήτων, προγραμμάτων και πολιτικών έρευνας και ανάπτυξης στην Ευρώπη που έχουν διεθνή διάσταση και από κοινού ενισχύουν σημαντικά τις ευκαιρίες κυκλοφορίας, συναγωνισμού και συνεργασίας σε διασυνοριακό επίπεδο για τους ερευνητές, τα ερευνητικά ιδρύματα και τις επιχειρήσεις.

(3)  Οι πέντε Γενικές Διευθύνσεις είναι οι ακόλουθες: ΓΔ Έρευνας και Καινοτομίας (RTD), ΓΔ Κοινωνίας των πληροφοριών και μέσων ενημέρωσης (INFSO), ΓΔ Εκπαίδευσης και Πολιτισμού (EAC), ΓΔ Επιχειρήσεων και Βιομηχανίας (ENTR), ΓΔ Κινητικότητας και Μεταφορών (MOVE) και ΓΔ Ενέργειας (ENER). Οι δύο εκτελεστικοί οργανισμοί είναι i) ο Εκτελεστικός Οργανισμός Έρευνας (REA) και ii) ο Εκτελεστικός Οργανισμός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ERCEA).

(4)  Οι κοινές επιχειρήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της έρευνας είναι: η Ευρωπαϊκή Κοινή Επιχείρηση για τον ITER και την ανάπτυξη της ενέργειας από σύντηξη, η Κοινή Επιχείρηση Clean Sky, η Κοινή Επιχείρηση ARTEMIS, η Κοινή Επιχείρηση της πρωτοβουλίας για τα καινοτόμα φάρμακα, η Κοινή Επιχείρηση ENIAC και η Κοινή Επιχείρηση «Κυψέλες καυσίμου και υδρογόνο».

(5)  Η ΓΔ ECFIN στηρίζει μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) με πρόσβαση σε μετοχικό κεφάλαιο, επιχειρηματικά κεφάλαια και δάνεια, μέσω χρηματοπιστωτικών μέσων της Ένωσης που χειρίζεται για λογαριασμό της Επιτροπής το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤΕ).

(6)  Η ΓΔ ENTR διαχειρίζεται το υποπρόγραμμα που σχετίζεται με την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία μέσω επιχορηγήσεων από το ΠΑΚ τις οποίες διαχειρίζεται ο Εκτελεστικός Οργανισμός για την Ανταγωνιστικότητα και την Καινοτομία (EACI).

(7)  Όσον αφορά την έρευνα, η εν λόγω αξιολόγηση βασίστηκε στο δείγμα των 85 πληρωμών που σχετίζονται με τα ΠΠ. Όσον αφορά τις λοιπές εσωτερικές πολιτικές, η εν λόγω αξιολόγηση και η αξιολόγηση των κατασταλτικών δημοσιονομικών ελέγχων των σχεδίων βασίστηκαν σε πρόσθετο δείγμα 30 πληρωμών που σχετίζονται με το πρόγραμμα ΠΑΚ, το οποίο τελεί υπό τη διαχείριση της ΓΔ INFSO, ήτοι το ΠΥΠ-ΤΠΕ.

(8)  Η εν λόγω αξιολόγηση βασίστηκε σε δείγμα 31 δηλώσεων δαπανών δικαιούχων για τις οποίες είχε εκδοθεί πιστοποιητικό.

(9)  Η εν λόγω αξιολόγηση βασίστηκε κατά κύριο λόγο στην εξέταση 30 φακέλων κατασταλτικών ελέγχων.

(10)  Εξετάστηκαν οι ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων των Γενικών Διευθυντών των ΓΔ RTD, INFSO, ENTR και EAC, καθώς και δύο εκτελεστικών οργανισμών, του ERCEA και του REA.

(11)  Το Συνέδριο υπολογίζει το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος βάσει αντιπροσωπευτικού στατιστικού δείγματος. Το αναφερόμενο ποσοστό αποτελεί τη βέλτιστη δυνατή εκτίμηση (γνωστή ως πιθανότερο ποσοστό σφάλματος ή ΠΠΣ). Το Συνέδριο εκτιμά, με επίπεδο εμπιστοσύνης 95 %, ότι το ποσοστό σφάλματος που περιέχει ο σχετικός πληθυσμός κυμαίνεται μεταξύ ΚΟΣ 1,1 % και ΑΟΣ 4,9 % (κατώτατο και ανώτατο όριο σφάλματος αντίστοιχα).

(12)  Αυτό επιβεβαιώθηκε από την Επιτροπή στο σημείωμά της για τους δικαιούχους, της 19ης Μαρτίου 2012, με τίτλο «How to avoid common errors identified in costs claims» (Τρόποι αποφυγής των συνήθων σφαλμάτων που εντοπίζονται στις δηλώσεις δαπανών), στο οποίο αναφέρεται ότι τα περισσότερα σφάλματα οφείλονται σε εσφαλμένη ερμηνεία των κανόνων ή στο γεγονός ότι οι δικαιούχοι δεν αποδίδουν τη δέουσα προσοχή στις διατάξεις της συμφωνίας επιχορήγησης και στις κατευθυντήριες οδηγίες για τη χρηματοδότηση.

(13)  Βλέπε σημείο 6.13 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2010, σημεία 5.19 έως 5.20 και 8.11 έως 8.12 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2009, σημεία 7.12 έως 7.15 και 10.12 έως 10.13 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2008.

(14)  Πρόκειται για 60 ενδιάμεσες ή τελικές πληρωμές στο πλαίσιο ΠΠ, 25 προπληρωμές στο πλαίσιο ΠΠ, 21 πληρωμές που συνδέονται με τις συνεισφορές προς τις κοινές επιχειρήσεις στον τομέα της έρευνας, τη χρηματοδοτική διευκόλυνση καταμερισμού του κινδύνου, τα προγράμματα EGNOS και Galileo και 2 προπληρωμές για το Ταμείο Έρευνας για τον Άνθρακα και τον Χάλυβα.

(15)  Οι δικαιούχοι του 7ου ΠΠ υποχρεούνται να υποβάλουν πιστοποιητικό, εάν η χρηματοδότηση της ΕΕ υπερβαίνει τα 375 000 ευρώ. Η Επιτροπή εκτιμά ότι το 80 % των χρηματοδοτήσεων θα παραμείνουν κάτω από το εν λόγω όριο.

(16)  Έλεγχοι που επιλέχθηκαν τυχαία και σχεδιάστηκαν για την καθιέρωση ποσοστού σφάλματος που αντιπροσωπεύει το σύνολο του πληθυσμού.

(17)  Οι αδυναμίες που εντοπίστηκαν αφορούσαν κυρίως την εσφαλμένη αποδοχή μη επιλέξιμων δαπανών, τη λήψη δειγμάτων μη αντιπροσωπευτικών του πληθυσμού και την επικύρωση λανθασμένων έμμεσων δαπανών.

(18)  Έλεγχοι που καλύπτουν τόσο το 6ο όσο και το 7ο ΠΠ.

(19)  Θεωρείται ότι «δόθηκε συνέχεια» σε ένα σφάλμα όταν ο δικαιούχος αποδέχεται την κατ’ αποκοπή διόρθωση που προτείνει η Επιτροπή ή υποβάλλει αναθεωρημένες δηλώσεις δαπανών για τα σχέδια τα οποία αφορά η παρέκταση.

(20)  ΓΔ ENTR, ΓΔ INFSO και ΓΔ RTD.

(21)  ΓΔ ENTR και ΓΔ RTD.

(22)  Βλέπε σημεία 8.12 και 8.13.

(23)  Κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2728/94 του Συμβουλίου, της 31ης Οκτωβρίου 1994, σχετικά με την ίδρυση Ταμείου Εγγύησης για τις εξωτερικές δράσεις (ΕΕ L 293 της 12.11.1994, σ. 1), όπως τροποποιήθηκε τελευταία με τον κανονισμό (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 89/2007 (ΕΕ L 22 της 31.1.2007, σ. 1).

(24)  Πρόκειται κυρίως για την ΕΤΕπ, αλλά και για την εξωτερική δανειοδότηση της Ευρατόμ και τα δάνεια μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Επιτροπής προς τρίτες χώρες.

(25)  Τα μεμονωμένα καθαρά στοιχεία ενεργητικού του Ταμείου πριν από την ενοποίηση συμποσούνταν σε 1 495 εκατομμύρια ευρώ.

(26)  Ο έλεγχος των διοικητικών δαπανών αποτελεί αντικείμενο του κεφαλαίου 9.

(27)  Οι προπληρωμές στο πλαίσιο του 7ου προγράμματος-πλαισίου (2007-2013) και του προγράμματος της διά βίου μάθησης ανήλθαν σε 3 837 εκατομμύρια ευρώ και σε 1 208 εκατομμύρια ευρώ αντίστοιχα.

(28)  Οι ενδιάμεσες/τελικές πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του 7ου προγράμματος-πλαισίου (2007-2013) και του προγράμματος της διά βίου μάθησης ανήλθαν σε 2 128 εκατομμύρια ευρώ και σε 168 εκατομμύρια ευρώ αντίστοιχα.

Πηγή: προσωρινοί ετήσιοι λογαριασμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2011.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 8.1

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΡΑΞΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ «ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ»

 

2011

2010

2009

2008

6ο ΠΠ

7ο ΠΠ

LLP

Λοιπά

Σύνολο

ΜΕΓΕΘΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

Σύνολο πράξεων: εκ των οποίων

17

68

10

55

150

150

351

361

Προπληρωμές

2

23

9

30

64

77

125

237

Ενδιάμεσες/Τελικές πληρωμές

15

45

1

25

86

73

226

124

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ  (1)  (2)

Ποσοστό πράξεων οι οποίες βάσει του δειγματοληπτικού ελέγχου διαπιστώθηκε ότι:

δεν περιέχουν σφάλματα

47 %

(8)

32 %

(22)

100 %

(10)

65 %

(36)

51 %

(76)

61 %

72 %

86 %

περιέχουν ένα ή περισσότερα σφάλματα

53 %

(9)

68 %

(46)

0 %

(0)

35 %

(19)

49 %

(74)

39 %

28 %

14 %

Ανάλυση των πράξεων που περιέχουν σφάλματα

Ανάλυση ανά είδος δαπάνης

Προπληρωμές

0 %

(0)

11 %

(5)

0 %

(0)

63 %

(12)

23 %

(17)

12 %

9 %

19 %

Ενδιάμεσες/Τελικές πληρωμές

100 %

(9)

89 %

(41)

0 %

(0)

37 %

(7)

77 %

(57)

88 %

91 %

81 %

Ανάλυση ανά είδος σφάλματος

Μη προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα

0 %

(0)

39 %

(18)

0 %

(0)

53 %

(10)

38 %

(28)

33 %

35 %

34 %

Προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα:

100 %

(9)

61 %

(28)

0 %

(0)

47 %

(9)

62 %

(46)

67 %

65 %

66 %

Επιλεξιμότητα

100 %

(9)

96 %

(27)

0 %

(0)

100 %

(9)

98 %

(45)

97 %

55 %

65 %

Πραγματική υπόσταση

0 %

(0)

0 %

(0)

0 %

(0)

0 %

(0)

0 %

(0)

0 %

6 %

3 %

Ακρίβεια

0 %

(0)

4 %

(1)

0 %

(0)

0 %

(0)

2 %

(1)

3 %

39 %

32 %

ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟΣ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΙΜΩΝ ΠΟΣΟΤΙΚΩΣ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ

Πιθανότερο ποσοστό σφάλματος

3,0 %

 

 

 

Ανώτατο όριο σφάλματος

4,9 %

 

 

 

Κατώτατο όριο σφάλματος

1,1 %

 

 

 


(1)  Προς διευκόλυνση της κατανόησης τομέων με διαφορετικά χαρακτηριστικά κινδύνου εντός της αυτής ομάδας πολιτικής, το δείγμα διαιρέθηκε σε επιμέρους τμήματα.

(2)  Οι αριθμοί εντός παρενθέσεως αντιστοιχούν στον πραγματικό αριθμό των πράξεων.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 8.2

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ «ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ»

Αξιολόγηση των εξετασθέντων συστημάτων

Σύστημα

Προληπτικοί έλεγχοι βάσει εγγράφων

Πιστοποίηση ελέγχου

Κατασταλτικοί δημοσιονομικοί έλεγχοι

Συνολική αξιολόγηση

Προγράμματα-πλαίσια έρευνας

Μερικώς αποτελεσματικό

Μερικώς αποτελεσματικό

Μερικώς αποτελεσματικό

Μερικώς αποτελεσματικό

Πρόγραμμα-πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία — Πρόγραμμα υποστήριξης της πολιτικής για τις ΤΠΕ

Μερικώς αποτελεσματικό

ά.α.

Μη αποτελεσματικό

Μερικώς αποτελεσματικό

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 8.3

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΩΝ ΣΥΣΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ «ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ»

Έτος

Σύσταση του Συνεδρίου

Ανάλυση του Συνεδρίου σχετικά με την πραγματοποιηθείσα πρόοδο

Απάντηση της Επιτροπής

2009

Η Επιτροπή πρέπει να ενημερώνει τους ελεγκτές πιστοποίησης σχετικά με τους κανόνες επιλεξιμότητας των δαπανών, προκειμένου να βελτιωθεί η αξιοπιστία των πιστοποιητικών ελέγχου που εκδίδουν.

(σημείο 8.32)

Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι κατασταλτικοί έλεγχοι καταδεικνύουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των πιστοποιηθέντων και των ελεγχθέντων ποσών, δεν υπάρχει επίσημη διαδικασία ανατροφοδότησης με πληροφορίες, προκειμένου οι υπεύθυνοι για την πιστοποίηση ελεγκτές να ενημερώνονται σχετικά με τις διαπιστώσεις της Επιτροπής. Η τελευταία προτίθεται να θέσει σε εφαρμογή μια τέτοιου είδους πρακτική το 2012.

Εξάλλου, το 2012, η Επιτροπή ανέλαβε ενημερωτική εκστρατεία απευθυνόμενη στους δικαιούχους και τους εμπλεκόμενους ελεγκτές πιστοποίησης, με σκοπό τη βελτίωση της αξιοπιστίας των υποβαλλόμενων δηλώσεων δαπανών και, κατά περίπτωση, των αντίστοιχων πιστοποιητικών ελέγχου.

Οι υπηρεσίες της Επιτροπής έχουν ήδη καθιερώσει διαδικασία για την παροχή ανάδρομης πληροφόρησης στους αρμόδιους για την πιστοποίηση ελεγκτές σε περιπτώσεις όπου οι εκ των υστέρων έλεγχοι που διενεργεί η Επιτροπή οδηγούν στη διαπίστωση ουσιωδών αποκλίσεων μεταξύ των πιστοποιημένων δηλώσεων δαπανών και των δικών της πορισμάτων. Τούτο επιτυγχάνεται είτε με την αποστολή στους δικαιούχους επιστολής με την οποία αυτοί καλούνται να διαβιβάσουν την ανάδρομη πληροφόρηση στον αρμόδιο για την πιστοποίηση ελεγκτή είτε με απευθείας επικοινωνία με τους αρμόδιους για την πιστοποίηση ελεγκτές.

2008

Η Επιτροπή πρέπει να διασφαλίσει αυστηρή εφαρμογή των ελέγχων, ιδιαίτερα με την επιβολή κυρώσεων, κατά περίπτωση, και με την πραγματοποίηση ανακτήσεων ή προσαρμογών σε περιπτώσεις αδικαιολόγητης απόδοσης δηλωθεισών δαπανών.

(σημείο 7.42)

Το 2011, η Επιτροπή συνέχισε τις προσπάθειές της προκειμένου να δίδεται συνέχεια στα αποτελέσματα του ελέγχου είτε με την αναπροσαρμογή των δηλώσεων δαπανών είτε με την έκδοση ενταλμάτων ανάκτησης. Επιπλέον, από το 2009, η Επιτροπή επιβάλλει συστηματικά την καταβολή κατ' αποκοπήν αποζημίωσης από τους συμμετέχοντες οι οποίοι δηλώνουν δαπάνες καθ' υπέρβαση των πραγματικών λαμβάνοντας, ως εκ τούτου, αχρεωστήτως χρηματοδότηση από την Επιτροπή. Εντούτοις, διαπιστώθηκε ότι, στην πράξη και ειδικά όσον αφορά την παρέκταση, οι υποθέσεις που κινούνται υπερτερούν αριθμητικά εκείνων που κλείνουν.

Επειδή οι υπηρεσίες της Επιτροπής είναι υποχρεωμένες να λαμβάνουν υπόψη τα δικαιώματα των δικαιούχων σε όλα τα στάδια, η εφαρμογή των πορισμάτων των ελέγχων, ιδίως όσον αφορά την παρέκταση, αποτελεί δυσχερές και χρονοβόρο εγχείρημα. Εκτός αυτού, ορισμένες περιπτώσεις είναι δυνατό να εφαρμοσθούν μόλις μετά την περάτωση του οικείου σχεδίου. Προσφάτως, αποδόθηκε μεγάλη προτεραιότητα στη διαχείριση των περιπτώσεων παρέκτασης. Παραδείγματος χάρη, ενισχύθηκε το κλιμάκιο που ασχολείται με τη συγκεκριμένη διαδικασία στη ΓΔ RTD και, χάρη στο μέτρο αυτό, το 2012 περατώθηκαν 17 περιπτώσεις παρέκτασης και 13 είχαν ανοιχθεί έως τις 8 Μαΐου.


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9

Διοικητικές και λοιπές δαπάνες

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή

Ειδικά χαρακτηριστικά της ομάδας πολιτικής

Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου

Κανονικότητα των πράξεων

Αποτελεσματικότητα των συστημάτων

Ειδικές παρατηρήσεις για θεσμικά και λοιπά όργανα

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και Συμβούλιο

Επιτροπή

Ελεγκτικό Συνέδριο

Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή

Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης

Άλλα θεσμικά και λοιπά όργανα

Συμπεράσματα και συστάσεις

Συμπεράσματα

Συστάσεις

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

 

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

9.1.

Στο παρόν κεφάλαιο παρουσιάζεται η ειδική εκτίμηση του Συνεδρίου όσον αφορά τις διοικητικές και λοιπές δαπάνες των θεσμικών και λοιπών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στον πίνακα 9.1 παρουσιάζονται τα βασικά πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τα εξετασθέντα θεσμικά και λοιπά όργανα, καθώς και με τις σχετικές δαπάνες κατά το 2011.

 

Πίνακας 9.1 —   Διοικητικές και λοιπές δαπάνες — Βασικά πληροφοριακά στοιχεία για το 2011

(σε εκατομμύρια ευρώ)

Τίτλος του προϋπολογισμού

Τομέας πολιτικής

Περιγραφή

Πληρωμές

Μορφή διαχείρισης

14, 24-31

Διοικητικές και λοιπές δαπάνες

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

1 580

Άμεση κεντρική

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

547

Άμεση κεντρική

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

6 264

Άμεση κεντρική

Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

334

Άμεση κεντρική

Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο

137

Άμεση κεντρική

Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή

126

Άμεση κεντρική

Επιτροπή των Περιφερειών

91

Άμεση κεντρική

Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής

9

Άμεση κεντρική

Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων

7

Άμεση κεντρική

Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης

682

Άμεση κεντρική

Σύνολο διοικητικών δαπανών

9 777

 

Σύνολο επιχειρησιακών δαπανών

 

Σύνολο πληρωμών για το οικονομικό έτος

9 777

 

Σύνολο αναλήψεων υποχρεώσεων για το οικονομικό έτος

11 721

 

Πηγή: προσωρινοί ετήσιοι λογαριασμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2011.

9.2.

Το παρόν κεφάλαιο καλύπτει επίσης τις δαπάνες οι οποίες στον γενικό προϋπολογισμό χαρακτηρίζονται ως επιχειρησιακές, μολονότι, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, σκοπός τους είναι μάλλον η λειτουργία των διοικητικών υπηρεσιών της Επιτροπής παρά η εφαρμογή πολιτικής. Οι εν λόγω δαπάνες περιλαμβάνουν τους ακόλουθους τίτλους του γενικού προϋπολογισμού: τον τίτλο 14 (Φορολογία και τελωνειακή ένωση), τον τίτλο 24 (Καταπολέμηση της απάτης), τον τίτλο 25 (Συντονισμός των πολιτικών της Επιτροπής και παροχή νομικών συμβουλών), τον τίτλο 26 (Διοίκηση της Επιτροπής), τον τίτλο 27 (Προϋπολογισμός) και τον τίτλο 29 (Στατιστικές).

 

9.3.

Το Συνέδριο καταρτίζει χωριστές εκθέσεις σχετικά με τους εκτελεστικούς και λοιπούς οργανισμούς της ΕΕ, καθώς και σχετικά με τα Ευρωπαϊκά Σχολεία (1). Η εντολή του Συνεδρίου δεν περιλαμβάνει τον δημοσιονομικό έλεγχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

 

Ειδικά χαρακτηριστικά της ομάδας πολιτικής

9.4.

Οι διοικητικές και λοιπές δαπάνες περιλαμβάνουν τις δαπάνες που αφορούν τους ανθρώπινους πόρους (μισθοί, επιδόματα και συντάξεις), οι οποίες αντιστοιχούν στο 60 % του συνόλου των διοικητικών και λοιπών δαπανών, καθώς και τις δαπάνες για κτίρια, εξοπλισμό, ενέργεια, επικοινωνίες και τεχνολογία πληροφοριών.

 

9.5.

Οι κύριοι κίνδυνοι όσον αφορά τις διοικητικές και λοιπές δαπάνες είναι η μη συμμόρφωση με τις διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων, εκτέλεσης των συμβάσεων, πρόσληψης και υπολογισμού μισθών και επιδομάτων.

 

Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου

9.6.

Ο συνολικός τρόπος προσέγγισης και η μεθοδολογία του Συνεδρίου περιγράφονται στο μέρος 2 του παραρτήματος 1.1 του κεφαλαίου 1. Όσον αφορά τον έλεγχο των διοικητικών και λοιπών δαπανών, επισημαίνονται ειδικότερα τα εξής:

ο σχετικός έλεγχος συνίστατο στην εξέταση δείγματος 56 πράξεων, εκ των οποίων οι τρεις ήταν προπληρωμές και οι 53 τελικές πληρωμές,

η αξιολόγηση των συστημάτων κάλυψε τη συμμόρφωση των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου (2) που εφαρμόζει καθένα από τα θεσμικά και λοιπά όργανα με τις απαιτήσεις του δημοσιονομικού κανονισμού,

η επισκόπηση των θέσεων της Επιτροπής κάλυψε τις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων τεσσάρων από τις γενικές διευθύνσεις και υπηρεσίες της Επιτροπής που φέρουν την κύρια ευθύνη για τις διοικητικές δαπάνες (3).

 

9.7.

Επίσης, ο έλεγχος του Συνεδρίου περιέλαβε τα ακόλουθα επιλεγέντα θέματα για όλα τα θεσμικά και λοιπά όργανα (4):

α)

κριτήρια επιλεξιμότητας, υπολογισμός και καταβολή κοινωνικών επιδομάτων στους υπαλλήλους (επίδομα στέγης, επίδομα συντηρούμενου τέκνου ή εξομοιούμενου προς αυτό προσώπου και σχολικό επίδομα, συμπεριλαμβανομένης της αφαίρεσης επιδομάτων της ιδίας φύσεως που καταβάλλονται από άλλη πηγή)·

β)

διαδικασίες παράτασης και τροποποίησης των συμβάσεων έκτακτων και συμβασιούχων υπαλλήλων·

γ)

διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων ανοικτές, κλειστές και με διαπραγμάτευση.

 

9.8.

Το Ελεγκτικό Συνέδριο υποβάλλεται σε έλεγχο από εξωτερική εταιρεία ελέγχου (5), η οποία εξέδωσε έκθεση ελέγχου σχετικά με τις οικονομικές καταστάσεις για το οικονομικό έτος από την 1η Ιανουαρίου 2011 έως την 31η Δεκεμβρίου 2011, καθώς και έκθεση αξιοπιστίας σχετικά με την κανονικότητα της χρήσης των πόρων του Συνεδρίου και τις ελεγκτικές διαδικασίες που ίσχυαν για το οικονομικό έτος από την 1η Ιανουαρίου 2011 έως την 31η Δεκεμβρίου 2011 (βλέπε σημείο 9.22).

 

ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ

9.9.

Τα αποτελέσματα του δειγματοληπτικού ελέγχου των πράξεων συνοψίζονται στο παράρτημα 9.1 . Το Συνέδριο, στο πλαίσιο του δειγματοληπτικού ελέγχου που διενήργησε επί του δείγματος πράξεων, διαπίστωσε ότι το 7 % αυτών περιέχουν σφάλματα. Σύμφωνα με την εκτίμηση του Συνεδρίου, το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος (ΠΠΣ) είναι 0,1 % (6).

 

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

9.10.

Τα αποτελέσματα της εξέτασης των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου από το Συνέδριο συνοψίζονται στο παράρτημα 9.2 .

 

ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΘΕΣΜΙΚΑ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΟΡΓΑΝΑ

9.11.

Οι ειδικές παρατηρήσεις που ακολουθούν παρουσιάζονται κατά θεσμικό ή λοιπό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δεν θέτουν υπό αμφισβήτηση τις εκτιμήσεις που παρουσιάζονται στα σημεία 9.9 και 9.10. Μολονότι δεν επηρεάζουν ουσιωδώς τις διοικητικές δαπάνες ως σύνολο, είναι σημαντικές στο πλαίσιο κάθε επιμέρους θεσμικού ή λοιπού οργάνου.

 

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Καταβολή κοινωνικών επιδομάτων και παροχών στους υπαλλήλους

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

9.12.

Σε δύο από τις πέντε ελεγχθείσες περιπτώσεις, τα πληροφοριακά στοιχεία που είχαν στη διάθεσή τους οι υπηρεσίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την προσωπική και οικογενειακή κατάσταση των υπαλλήλων είτε δεν ήταν ενημερωμένα είτε δεν είχαν υποστεί ορθή επεξεργασία. Σε μία από τις εν λόγω περιπτώσεις, το γεγονός αυτό οδήγησε στην καταβολή ποσών αχρεωστήτως.

9.12.

Η επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2011 με παρακράτηση από τον μισθό του εμπλεκομένου υπαλλήλου. Επιπλέον, ελήφθησαν μέτρα για την επικαιροποίηση της ενημέρωσης όσον αφορά την προσωπική και οικογενειακή κατάσταση των υπαλλήλων και την ορθή αντιμετώπισή της, με μόνιμη έμφαση στη βελτίωση του περιβάλλοντος ελέγχου, και την εξατομικευμένη αντιμετώπιση, μέσω της ιεραρχικής οδού, της ετήσιας διαδικασίας εξακρίβωσης/επικαιροποίησης των προσωπικών δεδομένων, ούτως ώστε το ποσοστό των απαντήσεων να καλύπτει το σύνολο των υπαλλήλων. Η εν λόγω εξατομικευμένη αντιμετώπιση συνίσταται σε ένα αρχικό στάδιο πριν από την ενδεχόμενη λήψη πιο καταναγκαστικών μέτρων σε περίπτωση μη απάντησης.

Πρόσληψη διαπιστευμένων κοινοβουλευτικών βοηθών

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

9.13.

Δυνάμει των εσωτερικών κανόνων (7) για την πρόσληψη διαπιστευμένων κοινοβουλευτικών βοηθών, οι τελευταίοι έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν το ιατρικό πιστοποιητικό και άλλα έγγραφα τα οποία απαιτούνται για τη σύναψη των συμβάσεων εντός τριών μηνών από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της αρχικής σύμβασης πρόσληψής τους. Η παρέκκλιση αυτή αντιβαίνει στη διάταξη των άρθρων 128 και 129 του καθεστώτος που εφαρμόζεται στο λοιπό προσωπικό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (8), σύμφωνα με την οποία όλες οι προϋποθέσεις πρόσληψης πρέπει να πληρούνται πριν από τη σύναψη της σύμβασης. Πράγματι, σε πέντε από τις 10 ελεγχθείσες περιπτώσεις, οι διαπιστευμένοι κοινοβουλευτικοί βοηθοί υπέβαλαν τα απαιτούμενα ιατρικά πιστοποιητικά τρεις έως επτά μήνες μετά τη σύναψη της σύμβασης. Όσον αφορά τη συμμόρφωση με την απαίτηση σχετικά με τη γλωσσομάθεια (9), σε καμία από τις δέκα ελεγχθείσες περιπτώσεις δεν υπήρχαν στους σχετικούς φακέλους έγγραφα που να αποδεικνύουν ότι είχαν πραγματοποιηθεί έλεγχοι.

9.13.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο λαμβάνει γνώση της θέσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που θεωρεί ότι οι διατάξεις που περιλαμβάνονται στα άρθρα 15.2 και 16.3 των κανόνων εφαρμογής δεν συνάδουν με τις απαιτήσεις που ορίζει το άρθρο 128 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 160/2009. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σημειώνει όσον αφορά τους ελέγχους των φυσικών ικανοτήτων, ότι ο νομοθέτης δεν επιθυμούσε την υιοθέτηση ενός απολύτως ταυτόσημου διατακτικού με αυτό που ισχύει για τους υπαλλήλους και τους εκτάκτους υπαλλήλους και, για τον λόγο αυτό, δεν αναφέρεται εξίσου ρητώς ότι η ιατρική εξέταση πρέπει να πραγματοποιείται πριν από την πράξη πρόσληψης, όπως επί παραδείγματι, αναφέρει το άρθρο 33 του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης των υπαλλήλων.

Από τον Φεβρουάριο του 2012, το έντυπο πρόσληψης περιλαμβάνει ένα τμήμα στο οποίο ο βουλευτής δηλώνει υπεύθυνα ότι ο ΔΒΒ που επιθυμεί να προσλάβει διαθέτει τις απαραίτητες γλωσσικές γνώσεις.

Διενέργεια εκ των προτέρων επαλήθευσης των διαδικασιών πρόσληψης

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

9.14.

Τα άρθρα 47 και 48 των κανόνων εφαρμογής του δημοσιονομικού κανονισμού ορίζουν ότι κάθε πράξη εκτέλεσης του προϋπολογισμού αποτελεί αντικείμενο μίας τουλάχιστον εκ των προτέρων επαλήθευσης. Για εννέα από τις 10 ελεγχθείσες διαδικασίες πρόσληψης διαπιστευμένων κοινοβουλευτικών βοηθών, δεν υπήρχαν στους σχετικούς φακέλους έγγραφα που να αποδεικνύουν ότι είχαν πραγματοποιηθεί οι εκ των προτέρων έλεγχοι των εγγράφων πρόσληψης. Σύμφωνα με τη βέλτιστη πρακτική, όλα τα επίσημα έγγραφα συμπληρώνονται δεόντως και αρχειοθετούνται για τους σκοπούς του εσωτερικού ελέγχου.

9.14.

Οι εκ των προτέρων έλεγχοι που διενεργούνται στο πλαίσιο της Ένωσης όσον αφορά τις προσλήψεις, αποτελούν επί του παρόντος αντικειμένου σημαντικών βελτιώσεων (αναδιάταξη των καταλόγων ελέγχου και υιοθέτηση διασταυρούμενων ελέγχων). Η τεκμηρίωση των εν λόγω εκ των προτέρων ελέγχων στο εξής θα τηρηθεί με τη δέουσα προσοχή.

Δημόσιες συμβάσεις

9.15.

Στο πλαίσιο του ελέγχου εξετάστηκαν δέκα διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων. Σε δύο περιπτώσεις, οι οποίες αφορούσαν τη συντήρηση κτιρίων και την παροχή υπηρεσιών εκτύπωσης, διαπιστώθηκαν αδυναμίες όσον αφορά την εφαρμογή των κριτηρίων επιλογής και ανάθεσης.

 

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

9.16.

Κατά τη διαδικασία η οποία αφορούσε τη συντήρηση κτιρίων, οι προσφέροντες δεν έλαβαν λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τη μέθοδο που εφαρμόστηκε για την αξιολόγηση των προσφορών τους. Για μία παρτίδα, της οποίας η αξία είχε εκτιμηθεί σε 750 000 ευρώ για τετραετή περίοδο (επί συνολικής συμβατικής αξίας ύψους 23 141 740 ευρώ), η εκτιμώμενη αξία των υλικών που επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν, η οποία ανερχόταν στο 40 % της αξίας της παρτίδας, δεν περιλαμβανόταν στα τεύχη δημοπράτησης. Ζητήθηκε από τους προσφέροντες να υποβάλουν μόνο ποσοστό μεικτού περιθωρίου κέρδους επί των υλικών· κατ' αυτό τον τρόπο, δεν μπόρεσαν να υποβάλουν ανταγωνιστικότερη προσφορά, συνδυάζοντας κατά τον βέλτιστο δυνατό τρόπο τις συνιστώσες της οικονομικής προσφοράς τους.

9.16.

Στη συγκεκριμένη παρτίδα το Κοινοβούλιο περιέλαβε τα υλικά ως αμετάβλητο ποσό προκειμένου να εξατομικεύσει και να σταθμίσει με διαφανή τρόπο το πραγματικό κόστος των εργασιών.

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

9.17.

Στην περίπτωση μιας διαδικασίας με διαπραγμάτευση η οποία αφορούσε την παροχή υπηρεσιών εκτύπωσης, η προδιαγραφή σχετικά με τον τόπο παροχής των υπηρεσιών δεν είχε διατυπωθεί με σαφήνεια και διαφάνεια. Επιπλέον, η έδρα όλων των δυνητικών προσφερόντων με τους οποίους πραγματοποιήθηκαν επαφές ήταν στο Λουξεμβούργο, περιορίζοντας κατ' αυτό τον τρόπο τον διασυνοριακό ανταγωνισμό. Από τους 11 δυνητικούς προσφέροντες με τους οποίους πραγματοποιήθηκαν επαφές, μόνον ο προηγούμενος ανάδοχος υπέβαλε προσφορά και σε αυτόν ανετέθη η σύμβαση, αξίας 60 000 ευρώ για τετραετή περίοδο. Επιπροσθέτως, η συμμόρφωση με τα κριτήρια επιλογής δεν ελέγχθηκε πριν από την έναρξη της διαπραγμάτευσης, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 122 παράγραφος 3 των κανόνων εφαρμογής του δημοσιονομικού κανονισμού.

9.17.

Το Κοινοβούλιο συμφωνεί με τις παρατηρήσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου και θα τις λάβει υπόψη κατά την προετοιμασία της επόμενης διαδικασίας. Ωστόσο, το Κοινοβούλιο επισημαίνει ότι για τη συγκεκριμένη περιορισμένης αξίας σύμβαση, οι υπηρεσίες που επρόκειτο να παρασχεθούν ήταν ουσιαστικά τοπικής φύσεως.

Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και Συμβούλιο

Δημόσιες συμβάσεις

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

9.18.

Στο πλαίσιο του ελέγχου εξετάστηκαν πέντε διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων. Σε δύο περιπτώσεις, οι οποίες αφορούσαν την παροχή υπηρεσιών καθαρισμού (συμβατική αξία 16 214 000 ευρώ για τετραετή περίοδο) και την αγορά υπηρεσιακών ενδυμάτων και υποδημάτων (συμβατική αξία 344 000 ευρώ για τετραετή περίοδο), εάν οι προσφέροντες δεν πρότειναν τιμή για ορισμένα στοιχεία της προσφοράς, η συγγραφή υποχρεώσεων παρείχε στο Συμβούλιο τη δυνατότητα να προβεί σε εκτίμηση τιμής βάσει της μέσης τιμής που είχαν υποβάλει για το εν λόγω στοιχείο οι λοιποί προσφέροντες. Κατ' αυτό τον τρόπο, το Συμβούλιο τροποποιεί την αξία του διαγωνισμού κατά τρόπο που δεν προβλέπεται από τον δημοσιονομικό κανονισμό.

9.18.

Κατ’ αρχάς το Συμβούλιο παρατηρεί ότι δεν υπήρξε παραβίαση του δημοσιονομικού κανονισμού, εφόσον το άρθρο 148 παράγραφος 3 των κανόνων εφαρμογής αφορά επαφές που οδηγούν σε μεταβολή της αξίας της προσφοράς. Τέτοιες επαφές δεν έλαβαν χώρα στις διαδικασίες που εξέτασε το Ελεγκτικό Συνέδριο. Το Συμβούλιο δέχεται ανεπιφύλακτα ότι η διάταξη αυτή δεν επιτρέπει σε θεσμικό όργανο να χρεώνει τιμές που έχει παραλείψει ο υποψήφιος.

Ωστόσο, προκειμένου να μην αποκλεισθεί ο υποψήφιος και να συνεχισθεί ο διαγωνισμός για σύνθετες προσφορές που καλύπτουν ευρύ φάσμα προϊόντων ή υπηρεσιών, τα έγγραφα της προσφοράς αναφέρουν ρητώς ότι σε περίπτωση παράλειψης τιμής η επιτροπή αξιολόγησης μπορεί η ίδια να εφαρμόσει (χωρίς οιαδήποτε επαφή με τους υποψήφιους) θεωρητική μέση τιμή. Προκειμένου να μην διαστρεβλωθεί η πρόθεση του υποψηφίου, η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται μόνον για να διορθωθεί μικρός αριθμός παραλείψεων. Χρησιμοποιήθηκε μόνον σε μία από τις περιπτώσεις που επεσήμανε το Συνέδριο για ένα ελάσσον σημείο που έλειπε σε έναν κατάλογο με 81 τιμές (το οποίο αντιστοιχούσε στο 0,67 % της προσφοράς).

Η Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου θεωρεί ότι η προσέγγιση αυτή τηρεί πλήρως το πνεύμα και τις αρχές του δημοσιονομικού κανονισμού: διαφάνεια, αναλογικότητα και ίση μεταχείριση. Σε συνδυασμό με μετρημένη και προσεκτική εφαρμογή, προσφέρει διασφάλιση για σωστό ανταγωνισμό και χρηστή δημοσιονομική διαχείριση.

Επιτροπή

Υπολογισμός και καταβολή κοινωνικών επιδομάτων στους υπαλλήλους

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΠΙΤΡΟΠΟΥ

9.19.

Σε 15 από τις 28 ελεγχθείσες περιπτώσεις, τα πληροφοριακά στοιχεία που είχε στη διάθεσή του το Γραφείο Διαχείρισης και Εκκαθάρισης των Ατομικών Δικαιωμάτων σχετικά με την προσωπική και οικογενειακή κατάσταση των υπαλλήλων δεν ήταν ενημερωμένα. Σε έξι από τις εν λόγω περιπτώσεις, το γεγονός αυτό οδήγησε σε λανθασμένες πληρωμές διότι τα αφαιρεθέντα ποσά δεν αντικατόπτριζαν την πλέον πρόσφατη εφαρμοστέα αξία των παροχών που καταβάλλουν οι εθνικές αρχές (10).

9.19.

Από τον Απρίλιο του 2012, η Επιτροπή εφαρμόζει στο SYSPER2/Rights (Σύστημα ενημέρωσης για τη διαχείριση των ατομικών δικαιωμάτων) την αυτόματη επικαιροποίηση των ποσών των επιδομάτων ιδίας φύσεως με αυτά που χορηγούνται από το βελγικό κράτος. Η αυτόματη αυτή διαδικασία θα περιορίσει σημαντικά τους κινδύνους σφαλμάτων καθώς η επικαιροποίηση δεν θα γίνεται πλέον χειρογράφως. Τα λοιπά κράτη μέλη θα ακολουθήσουν την ίδια πρακτική.

Επιπλέον, θα δημιουργηθεί μια καινούργια ενότητα στο «front office» του SYSPER2/Rights. Τα μέλη του προσωπικού θα κληθούν να δηλώσουν την επαγγελματική δραστηριότητα των συζύγων τους. Οι λοιπές υπό εφαρμογή ενότητες του SYSPER2/Rights περιλαμβάνουν επίσης τμήματα επιδομάτων παρόμοιας φύσεως.

Δημόσιες συμβάσεις

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΠΙΤΡΟΠΟΥ

9.20.

Στο πλαίσιο του ελέγχου εξετάστηκαν τέσσερις διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων στις οποίες προέβη το Γραφείο Υποδομών και Διοικητικής Υποστήριξης στο Λουξεμβούργο (Office for Infrastructure and Logistics in Luxembourg, OIL). Σε τρεις από αυτές, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν με μειοδοτικό διαγωνισμό και αφορούσαν την παροχή υπηρεσιών ασφαλείας (συμβατική αξία 46 000 000 ευρώ για τετραετή περίοδο), την παροχή υπηρεσιών επιμόρφωσης (συμβατική αξία 11 000 000 ευρώ για τετραετή περίοδο) και την παροχή υπηρεσιών συντήρησης (συμβατική αξία 9 369 128 ευρώ για τετραετή περίοδο), επισημάνθηκαν αδυναμίες: εφαρμογή κριτηρίων ανάθεσης στο στάδιο της επιλογής, χρησιμοποίηση παρόμοιων κριτηρίων επανειλημμένα κατά τη διαδικασία αξιολόγησης και ασυνέπειες όσον αφορά τον καθορισμό και την αξιολόγηση των κριτηρίων επιλογής.

9.20.

Όλες οι διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων που εξετάστηκαν από το Συνέδριο δρομολογήθηκαν στα τέλη του 2010 ή στις αρχές του 2011. Στα μέσα του 2011, το Γραφείο υποδομών και διοικητικής υποστήριξης (OIL) αναθεώρησε την προσέγγισή του όσον αφορά τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων προκειμένου να εξορθολογίσει όλες τις πτυχές της συγγραφής υποχρεώσεων, για παράδειγμα μειώνοντας τον αριθμό των κριτηρίων επιλογής και ανάθεσης και προσδιορίζοντάς τα με ακριβέστερο τρόπο. Για όλες τις νέες διαδικασίες σύναψης συμβάσεων που δρομολογήθηκαν έκτοτε, διευθετήθηκαν οι περισσότερες από τις τυπικές αδυναμίες που επισημάνθηκαν από το Συνέδριο (για εκείνες που υφίσταντο ακόμη κατά τη διενέργεια του ελέγχου του Συνεδρίου, λαμβάνονται επί του παρόντος μέτρα για την εξάλειψή τους).

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΠΙΤΡΟΠΟΥ

9.21.

Επίσης, το OIL διοργάνωσε ανοικτή διαδικασία σύναψης δημόσιων συμβάσεων για την παροχή βοήθειας και συμβουλών σε τεχνικούς, αρχιτεκτονικούς και χρηματοοικονομικούς τομείς. Η συνολική αξία της σύμβασης ανήλθε σε 3 124 000 ευρώ για τετραετή περίοδο. Το επιλεγέν είδος σύμβασης είναι πολλαπλή σύμβαση-πλαίσιο, σύμφωνα με μηχανισμό που βασίζεται στη σειρά προτεραιότητας, η οποία υπεγράφη με τρεις επιχειρήσεις. Αυτό σημαίνει ότι, εάν η επιχείρηση που κατετάγη πρώτη κατ' εφαρμογή του μηχανισμού αδυνατεί να παράσχει τη ζητούμενη υπηρεσία, καλείται να υποβάλει προσφορά η επιχείρηση που κατετάγη δεύτερη και ούτω καθ' εξής. Η επιχείρηση που κατετάγη δεύτερη κατ' εφαρμογή του μηχανισμού έπρεπε να είχε απορριφθεί κατά το στάδιο της εξέτασης των κριτηρίων επιλογής, δεδομένου ότι δεν πληρούσε την απαίτηση σχετικά με προγενέστερη εμπειρία στον τομέα της σύμβασης.

9.21.

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας σύναψης συμβάσεων, το OIL θα έπρεπε να έχει ζητήσει από τον εν λόγω υποβάλλοντα προσφορά πιο πρόσφατα αποδεικτικά στοιχεία για την εμπειρία του στον τομέα της σύμβασης. Σε περίπτωση μη υποβολής των στοιχείων αυτών, ο υποβάλλων θα έπρεπε να αποκλειστεί.

Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι από την υπογραφή της σύμβασης στις 4 Μαρτίου 2011 και μέχρι τα τέλη Μαΐου 2012, το OIL υπέγραψε με την ενδιαφερόμενη επιχείρηση μία μόνο εντολή αγοράς που αφορούσε ποσό 1 116 ευρώ.

Ελεγκτικό Συνέδριο

9.22.

Η έκθεση του εξωτερικού ελεγκτή (11) αναφέρει ότι, κατά τη γνώμη των ελεγκτών, «οι οικονομικές καταστάσεις παρέχουν αληθή και ακριβοδίκαιη εικόνα της οικονομικής κατάστασης του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου την 31η Δεκεμβρίου 2011, της χρηματοοικονομικής επίδοσής του και των ταμειακών ροών του για το οικονομικό έτος που έληξε την ημερομηνία αυτή, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2002, τον κανονισμό (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2342//2002 της Επιτροπής, της 23ης Δεκεμβρίου 2002, για τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του εν λόγω κανονισμού του Συμβουλίου, καθώς και τους λογιστικούς κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Η εν λόγω έκθεση θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα.

 

Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή

Σύναψη συμβάσεων έκτακτων και συμβασιούχων υπαλλήλων

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

9.23.

Με την εξέταση των διαδικασιών παράτασης και τροποποίησης των συμβάσεων έκτακτων και συμβασιούχων υπαλλήλων διαπιστώθηκε ότι η επαγγελματική πείρα των εν λόγω υπαλλήλων δεν λαμβανόταν υπόψη με συνεκτικό τρόπο βάσει των διατάξεων των εσωτερικών κανόνων και των κατευθυντήριων οδηγιών που εφαρμόζονται κατά την επιλογή και τη βαθμολογική κατάταξη των υπαλλήλων αυτών. Επιπλέον, δεν υπήρχε ημερομηνία έναρξης ισχύος για μία από τις εφαρμοζόμενες κατευθυντήριες οδηγίες. Οι ασυνέπειες αυτές αυξάνουν τον κίνδυνο σφάλματος κατά τη βαθμολογική κατάταξη των έκτακτων υπαλλήλων οι οποίοι προσλαμβάνονται δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 2β) του καθεστώτος που εφαρμόζεται στο λοιπό προσωπικό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

9.23.

Οι ισχύουσες κατευθυντήριες γραμμές για τη βαθμολογική κατάταξη των έκτακτων υπαλλήλων (DRHF 001/08) υιοθετήθηκαν στις 14 Ιανουαρίου 2008. Ωστόσο, η κατάταξη όλων των έκτακτων υπαλλήλων που προσλήφθηκαν βάσει του άρθρου 2 στοιχείο β) έχει παραμείνει από τον Ιούλιο του 2010 στο επίπεδο AD5, αρχικά λόγω μη διαθεσιμότητας βαθμών υψηλότερου επιπέδου, αλλά αργότερα ως πολιτική γραμμή. Πράγματι, οι κατευθυντήριες γραμμές δεν επικαιροποιήθηκαν για να αντικατοπτρίσουν αυτήν την αλλαγή πολιτικής και η ΕΟΚΕ σκοπεύει να προσαρμόσει τις διατάξεις του ισχύοντος κανονισμού / κατευθυντήριων γραμμών της για τη βαθμολογική κατάταξη των έκτακτων υπαλλήλων που προσλαμβάνονται βάσει του άρθρου 2 στοιχείο β) του καθεστώτος που εφαρμόζεται στο λοιπό προσωπικό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΚΛΠ), προκειμένου να εξασφαλίσει τη συνεπή και διαφανή εφαρμογή του. Το Ελεγκτικό Συνέδριο θα ενημερωθεί για την ημερομηνία θέσης σε εφαρμογή της μελλοντικής απόφασης, η οποία αναμένεται κατά τα τέλη του φθινοπώρου του 2012.

Το αχρονολόγητο έγγραφο που αναφέρει το Ελεγκτικό Συνέδριο ήταν ένα εσωτερικό έγγραφο εργασίας με αποκλειστικό σκοπό να παρέχει πρακτική καθοδήγηση για τις διαδικασίες πρόσληψης τόσο των επί συμβάσει όσο και των έκτακτων υπαλλήλων, το οποίο πρόκειται να ενσωματωθεί στις προαναφερθείσες επικαιροποιημένες κατευθυντήριες γραμμές.

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

9.24.

Επί τεσσάρων περιπτώσεων που εξετάσθηκαν, ένας υπάλληλος, ο οποίος προσελήφθη ως έκτακτος δυνάμει των ως άνω αναφερόμενων διατάξεων, κατετάγη στον αμέσως ανώτερο του εισαγωγικού βαθμού της σταδιοδρομίας του. Ο εν λόγω υπάλληλος ανακατετάγη στον εισαγωγικό βαθμό έξι μήνες αργότερα, όταν διαπιστώθηκε ότι υπήρχε έλλειψη θέσεων για προαγωγές μόνιμων υπαλλήλων. Η κατάσταση αυτή καταδεικνύει αδυναμία στον σχεδιασμό της κατανομής των διαθέσιμων θέσεων στις διάφορες κατηγορίες υπαλλήλων.

9.24.

Στην περίπτωση που επικαλείται το Ελεγκτικό Συνέδριο, το μέλος του προσωπικού πράγματι ανακατατατάχθηκε στον βασικό βαθμό της σταδιοδρομίας του κατά την παράταση της σύμβασής του, 6 μήνες μετά την έναρξη ισχύος της αρχικής σύμβασης, επειδή εκείνη τη στιγμή δεν υπήρχε διαθέσιμη θέση με τον αρχικό βαθμό.

Η ΕΟΚΕ καταβάλλει σταθερά προσπάθειες να βελτιώσει τις προβλέψεις πλήρωσης των θέσεων. Για τα μικρότερα όργανα, ωστόσο, τα περιθώρια είναι περιορισμένα, αφού λίγες μόνο απρόβλεπτες μετακινήσεις προσωπικού μπορούν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις που είναι δύσκολο να αντισταθμιστούν.

Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης

Καταβολή κοινωνικών επιδομάτων και παροχών στους υπαλλήλους

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΕΔ

9.25.

Σε έξι από τις 17 ελεγχθείσες περιπτώσεις, τα πληροφοριακά στοιχεία που είχαν στη διάθεσή τους οι υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) σχετικά με την προσωπική και οικογενειακή κατάσταση των υπαλλήλων δεν ήταν ενημερωμένα. Σε τρεις από τις εν λόγω περιπτώσεις, το γεγονός αυτό οδήγησε σε λανθασμένες πληρωμές διότι τα αφαιρεθέντα ποσά δεν αντικατόπτριζαν την πλέον πρόσφατη εφαρμοστέα αξία των παροχών που καταβάλλουν οι εθνικές αρχές.

9.25.

Η ΕΥΕΔ θα απευθύνεται τακτικά (μία φορά τον χρόνο) στους υπαλλήλους της ζητώντας τους να ενημερώνουν τον προσωπικό τους φάκελο και υπενθυμίζοντάς τους την υποχρέωσή τους να δηλώνουν τέτοιου είδους επιδόματα. Το σχετικό μήνυμα θα αποστέλλεται τον Σεπτέμβριο κάθε έτους.

Τα συστήματα πληροφορικής θα πρέπει να επιτρέπουν την τακτική επικαιροποίηση των ποσών που εισπράττονται σύμφωνα με τους εθνικούς ή περιφερειακούς νόμους/κανόνες που διέπουν τις αυξήσεις των εν λόγω επιδομάτων. Η ΕΥΕΔ ενημερώθηκε ότι το Γραφείο Διαχείρισης και Εκκαθάρισης Ατομικών Δικαιωμάτων (PMO) έχει αναπτύξει ένα εργαλείο πληροφορικής σχετικά με τα επιδόματα που εισπράττονται από τις βελγικές αρχές. Πρόσφατα προέβη σε δοκιμή του εργαλείου αυτού και προτίθεται να επεκτείνει εν συνεχεία την εφαρμογή του σε άλλες κατηγορίες δικαιούχων, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού της ΕΥΕΔ. Η ΕΥΕΔ θα ζητήσει από το ΡΜΟ να θέσει στη διάθεσή της το ταχύτερο δυνατόν το εν λόγω εργαλείο πληροφορικής.

Σύναψη συμβάσεων έκτακτων υπαλλήλων

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΕΔ

9.26.

Η ανάλυση των αποδοχών τριών έκτακτων υπαλλήλων, επί δείγματος οκτώ, κατέδειξε ότι οι συμβάσεις πρόσληψης υπεγράφησαν και από τα δύο μέρη τρεις έως επτά μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων των υπαλλήλων. Η πρακτική αυτή δημιουργεί αβεβαιότητα ως προς τη νομική κατάσταση του υπαλλήλου και για τα δύο μέρη.

9.26.

Κατά τη μεταβατική περίοδο κατά την οποία πολυάριθμοι διπλωμάτες από τα κράτη μέλη προσλήφθηκαν ως έκτακτοι υπάλληλοι, ενδέχεται ορισμένες συμβάσεις να είχαν υπογραφεί λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων των υπαλλήλων. Τέτοιες περιπτώσεις αποτελούσαν εξαίρεση. Όλες οι προσλήψεις πραγματοποιήθηκαν σύμφωνα με τις κανονικές και προβλεπόμενες διαδικασίες. Η ΕΥΕΔ θα λάβει τα αναγκαία μέτρα ώστε στο μέλλον να μην προκύψουν τέτοιες περιπτώσεις.

Διαχείριση σύμβασης για την παροχή υπηρεσιών ασφαλείας

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΕΔ

9.27.

Η ένδειξη «βεβαιώνεται η ακρίβεια» τέθηκε λανθασμένα στο τιμολόγιο πληρωμής 5 340 ευρώ μηνιαίως για την παροχή υπηρεσιών ασφαλείας στην αντιπροσωπεία στη Βενεζουέλα, διότι οι εν λόγω υπηρεσίες δεν είχαν παρασχεθεί ακόμη. Η πρακτική αυτή αντιβαίνει στο άρθρο 79 του δημοσιονομικού κανονισμού. Επιπλέον, η σχετική σύμβαση παροχής υπηρεσιών ασφαλείας ισχύει επί 24 έτη χωρίς τροποποίηση. Επίσης, με τον έλεγχο επισημάνθηκε ότι η αντιπροσωπεία τύγχανε ανεπίσημης μόνον απαλλαγής από την καταβολή του ΦΠΑ, μολονότι η νομοθεσία περί ανάκτησης του ΦΠΑ είναι σε ισχύ στη Βενεζουέλα από το 2000. Η αντιπροσωπεία δεν υπολόγισε το ποσό του μη ανακτηθέντος ΦΠΑ για την εν λόγω περίοδο.

9.27.

Δόθηκαν οδηγίες στην αντιπροσωπεία να προκηρύξει διαγωνισμό για τη σύναψη νέας σύμβασης παροχής υπηρεσιών ασφαλείας και να προβεί στην ανάκτηση του ΦΠΑ που καταβλήθηκε αχρεωστήτως από το 2000.

Γενικότερα, υπενθυμίσθηκε επανειλημμένα και σε κάθε επίπεδο στις αντιπροσωπείες η σημασία της τακτικής προκήρυξης διαγωνισμών για τη σύναψη νέων συμβάσεων παροχής υπηρεσιών ασφαλείας.

Δημόσιες συμβάσεις

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΕΔ

9.28.

Σε τρεις από τις πέντε ελεγχθείσες κλειστές διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων, οι οποίες αφορούσαν την παροχή υπηρεσιών ασφαλείας, διαπιστώθηκαν αδυναμίες όσον αφορά τον καθορισμό και την εφαρμογή των κριτηρίων ανάθεσης, την αξιολόγηση των προσφορών, την κατάρτιση των τευχών της δημοπράτησης, τον καθορισμό και την εφαρμογή των κριτηρίων επιλογής, καθώς και την εκτέλεση των καθηκόντων των επιτροπών ανοίγματος και αξιολόγησης των προσφορών. Σε μία από τις περιπτώσεις αυτές, η επιτροπή αξιολόγησης επέλεξε να απορρίψει χωρίς περαιτέρω ανάλυση μία αφύσικα χαμηλή προσφορά, μολονότι ο προσφέρων επιβεβαίωσε ότι αυτή οφειλόταν σε λάθος εκ παραδρομής. Σε δύο άλλες διαδικασίες, οι οποίες αφορούσαν την παροχή υπηρεσιών διαχείρισης εγκαταστάσεων (συμβατική αξία 285 000 ευρώ για τετραετή περίοδο) και τη μίσθωση γραφείων (συμβατική αξία 9 000 000 ευρώ για δεκαετή περίοδο), δεν κατέστη δυνατό να παρασχεθεί στο Συνέδριο βασική τεκμηρίωση σχετικά με την υλοποίηση ορισμένων σταδίων των διαδικασιών.

9.28.

Πριν από τον Απρίλιο του 2011, την κατάρτιση των τευχών δημοπράτησης είχε αναλάβει η πρώην μονάδα K8 (νυν MDR-B1) της ΓΔ RELEX. Με τη δημιουργία της ΕΥΕΔ και τη συγκρότηση του τμήματος συμβάσεων (MDR-A2), βελτιώθηκε η ποιότητα των τευχών δημοπράτησης.

Οι εν λόγω υπηρεσίες διαχείρισης εγκαταστάσεων αφορούν διαγωνισμό που διενεργήθηκε εκείνη την περίοδο χωρίς τη συμμετοχή του τμήματος MDR-A2. Όσον αφορά την παρατήρηση για τη σύμβαση αξίας 9 εκατομμυρίων ευρώ για την ενοικίαση γραφείων, τα σημαντικότερα έγγραφα (έκθεση της αντιπροσωπείας σχετικά με το κτίριο και θετική γνώμη της ΕΥΕΔ) υπεβλήθησαν στο μεταξύ (τον Ιούνιο του 2012) στο Συνέδριο.

Άλλα θεσμικά και λοιπά όργανα

9.29.

Ο έλεγχος δεν εντόπισε σημαντικές αδυναμίες στα θέματα που εξετάστηκαν όσον αφορά το Δικαστήριο, την Επιτροπή των Περιφερειών, τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή και τον Ευρωπαίο Επόπτη Προστασίας Δεδομένων.

 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Συμπεράσματα

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΠΙΤΡΟΠΟΥ

9.30.

Βάσει των ελεγκτικών εργασιών του, το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το σύνολο των πληρωμών που αφορούν τις διοικητικές και λοιπές δαπάνες των θεσμικών και λοιπών οργάνων για το οικονομικό έτος που έληξε την 31η Δεκεμβρίου 2011 δεν περιείχε ουσιώδη σφάλματα (βλέπε σημείο 9.9).

9.31.

Βάσει των ελεγκτικών εργασιών του, το Συνέδριο διαπίστωσε ότι τα εξετασθέντα συστήματα εποπτείας και ελέγχου για τις διοικητικές και λοιπές δαπάνες υπήρξαν αποτελεσματικά.

9.30-9.31.

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι επί πολλά συνεχόμενα έτη οι πράξεις που συνδέονται με τις διοικητικές δαπάνες συνολικά δεν περιέχουν ουσιώδη σφάλματα και ότι τα σχετικά συστήματα εποπτείας και ελέγχου είναι αποτελεσματικά.

9.32.

Το Συνέδριο εφιστά την προσοχή στα σφάλματα και τις αδυναμίες που δεν επηρέασαν το συμπέρασμά του. Το Συνέδριο εξέτασε δείγμα διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων (βλέπε σημεία 9.15, 9.16, 9.17, 9.18, 9.20, 9.21 και 9.28) και επεσήμανε αρκετές αδυναμίες όσον αφορά την εφαρμογή των κριτηρίων επιλογής και ανάθεσης, ορισμένες από τις οποίες είχαν αντίκτυπο στα αποτελέσματα της διαδικασίας. Άλλες αδυναμίες αφορούσαν τον διασυνοριακό ανταγωνισμό, τη διαχείριση των μειοδοτικών διαγωνισμών και την τήρηση των διατάξεων σχετικά με την κατάρτιση και την αρχειοθέτηση των τευχών της δημοπράτησης. Επίσης, το Συνέδριο εντόπισε αδυναμίες κατά την εξέταση δείγματος περιπτώσεων υπολογισμού και καταβολής κοινωνικών επιδομάτων (βλέπε σημεία 9.12, 9.19 και 9.25) και δείγματος συμβάσεων πρόσληψης μη μόνιμων υπαλλήλων (βλέπε σημεία 9.13, 9.23, 9.24 και 9.26).

 

Συστάσεις

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΠΙΤΡΟΠΟΥ

9.33.

Το παράρτημα 9.3 παρουσιάζει το αποτέλεσμα της επισκόπησης του Συνεδρίου όσον αφορά τη συνέχεια που δόθηκε στις συστάσεις τις οποίες διατύπωσε στην ετήσια έκθεση για το οικονομικό έτος 2009. Επισημαίνονται τα ακόλουθα σημεία:

9.33.

α)

Κοινωνικά επιδόματα: το Συνέδριο συνέστησε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Ευρωπαίο Επόπτη Προστασίας Δεδομένων (βλέπε σημεία 9.14, 9.19 και 9.26 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2009) να ζητούν από τους υπαλλήλους τους να υποβάλλουν ανά ενδεδειγμένα χρονικά διαστήματα έγγραφα που να βεβαιώνουν την προσωπική τους κατάσταση, καθώς και να εφαρμόσουν σύστημα για την έγκαιρη παρακολούθηση των εγγράφων αυτών.

α)

Η Επιτροπή θα δημιουργήσει καινούργια ενότητα στο «front office» του SYSPER2/Rights. Τα μέλη του προσωπικού θα κληθούν να δηλώσουν την επαγγελματική δραστηριότητα των συζύγων τους. Οι λοιπές υπό εφαρμογή ενότητες του SYSPER2/Rights περιλαμβάνουν επίσης τμήματα επιδομάτων παρόμοιας φύσεως.

β)

Με τον έλεγχο διαπιστώθηκε ότι τα προβλήματα που εντοπίστηκαν στην ετήσια έκθεση του Συνεδρίου για το οικονομικό έτος 2009 εξακολουθούσαν να υφίστανται το 2011, μολονότι σε μικρότερο βαθμό, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στην ΕΥΕΔ (πρώην Γενική Διεύθυνση Εξωτερικών Σχέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής). Επομένως, εξακολουθεί να υπάρχει κίνδυνος καταβολής λανθασμένων ή μη οφειλόμενων ποσών σε περίπτωση αλλαγής της κατάστασης του υπαλλήλου. Όσον αφορά τον Ευρωπαίο Επόπτη Προστασίας Δεδομένων, τα μέτρα που εφαρμόστηκαν κατόπιν του ελέγχου του Συνεδρίου υπήρξαν αποτελεσματικά.

 

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΕΔ

 

9.33.

Η ΕΥΕΔ θα απευθύνεται τακτικά (μία φορά τον χρόνο) στους υπαλλήλους της ζητώντας τους να ενημερώνουν τον προσωπικό τους φάκελο και υπενθυμίζοντάς τους την υποχρέωσή τους να δηλώνουν τέτοιου είδους επιδόματα. Το σχετικό μήνυμα θα αποστέλλεται τον Σεπτέμβριο κάθε έτους.

Τα συστήματα πληροφορικής θα πρέπει να επιτρέπουν την τακτική επικαιροποίηση των ποσών που εισπράττονται σύμφωνα με τους εθνικούς ή περιφερειακούς νόμους/κανόνες που διέπουν τις αυξήσεις των εν λόγω επιδομάτων. Η ΕΥΕΔ ενημερώθηκε ότι το Γραφείο Διαχείρισης και Εκκαθάρισης Ατομικών Δικαιωμάτων (PMO) έχει αναπτύξει ένα εργαλείο πληροφορικής σχετικά με τα επιδόματα που εισπράττονται από τις βελγικές αρχές. Πρόσφατα προέβη σε δοκιμή του εργαλείου αυτού και προτίθεται να επεκτείνει εν συνεχεία την εφαρμογή του σε άλλες κατηγορίες δικαιούχων, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού της ΕΥΕΔ. Η ΕΥΕΔ θα ζητήσει από το ΡΜΟ να θέσει στη διάθεσή της το ταχύτερο δυνατόν το εν λόγω εργαλείο πληροφορικής.

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΠΙΤΡΟΠΟΥ

9.34.

Σε συνέχεια της επισκόπησης αυτής, καθώς και των διαπιστώσεων και συμπερασμάτων του για το 2011, το Συνέδριο διατυπώνει τις εξής συστάσεις:

9.34.

Σύσταση 1: τα εν λόγω θεσμικά και λοιπά όργανα (βλέπε σημεία 9.12, 9.19 και 9.25) πρέπει να λάβουν μέτρα προκειμένου να διασφαλίζουν ότι οι υπάλληλοι υποβάλλουν ανά ενδεδειγμένα χρονικά διαστήματα έγγραφα που βεβαιώνουν την προσωπική τους κατάσταση, καθώς και να εφαρμόσουν σύστημα για την έγκαιρη παρακολούθηση των εγγράφων αυτών. Τα συστήματα ΤΠ που χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση των εν λόγω πληρωμών πρέπει να βελτιωθούν, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι τα επιδόματα που καταβάλλουν οι εθνικές αρχές ενημερώνονται αυτόματα.

Από τον Απρίλιο του 2012, η Επιτροπή εφαρμόζει στο SYSPER2/Rights (Σύστημα ενημέρωσης για τη διαχείριση των ατομικών δικαιωμάτων) την αυτόματη επικαιροποίηση των ποσών των επιδομάτων ιδίας φύσεως με αυτά που χορηγούνται από το βελγικό κράτος. Η αυτόματη αυτή διαδικασία θα περιορίσει σημαντικά τους κινδύνους σφαλμάτων καθώς η επικαιροποίηση δεν θα γίνεται πλέον χειρογράφως. Τα λοιπά κράτη μέλη θα ακολουθήσουν την ίδια πρακτική.

Επιπλέον, θα δημιουργηθεί μια καινούργια ενότητα στο «front office» του SYSPER2/Rights. Τα μέλη του προσωπικού θα κληθούν να δηλώσουν την επαγγελματική δραστηριότητα των συζύγων τους. Οι λοιπές υπό εφαρμογή ενότητες του SYSPER2/Rights περιλαμβάνουν επίσης τμήματα επιδομάτων παρόμοιας φύσεως.

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΕΔ

 

Η ΕΥΕΔ θα απευθύνεται τακτικά (μία φορά τον χρόνο) στους υπαλλήλους της ζητώντας τους να ενημερώνουν τον προσωπικό τους φάκελο και υπενθυμίζοντάς τους την υποχρέωσή τους να δηλώνουν τέτοιου είδους επιδόματα. Το σχετικό μήνυμα θα αποστέλλεται τον Σεπτέμβριο κάθε έτους. Τα συστήματα πληροφορικής θα πρέπει να επιτρέπουν την τακτική επικαιροποίηση των ποσών που εισπράττονται σύμφωνα με τους εθνικούς ή περιφερειακούς νόμους/κανόνες που διέπουν τις αυξήσεις των εν λόγω επιδομάτων. Η ΕΥΕΔ ενημερώθηκε ότι το Γραφείο Διαχείρισης και Εκκαθάρισης Ατομικών Δικαιωμάτων (PMO) έχει αναπτύξει ένα εργαλείο πληροφορικής σχετικά με τα επιδόματα που εισπράττονται από τις βελγικές αρχές. Πρόσφατα προέβη σε δοκιμή του εργαλείου αυτού και προτίθεται να επεκτείνει εν συνεχεία την εφαρμογή του σε άλλες κατηγορίες δικαιούχων, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού της ΕΥΕΔ. Η ΕΥΕΔ θα ζητήσει από το ΡΜΟ να θέσει στη διάθεσή της το ταχύτερο δυνατόν το εν λόγω εργαλείο πληροφορικής.

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΕΔ

Σύσταση 2: τα εν λόγω θεσμικά και λοιπά όργανα (βλέπε σημεία 9.13, 9.23, 9.24 και 9.26) πρέπει να λάβουν μέτρα προκειμένου να διασφαλίζουν ότι εφαρμόζονται οι διατάξεις των σχετικών κανονισμών κατά τη σύναψη, παράταση ή τροποποίηση συμβάσεων πρόσληψης μη μόνιμων υπαλλήλων.

Κατά τη μεταβατική περίοδο κατά την οποία πολυάριθμοι διπλωμάτες από τα κράτη μέλη προσλήφθηκαν ως έκτακτοι υπάλληλοι, ενδέχεται ορισμένες συμβάσεις να είχαν υπογραφεί λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων τους. Τέτοιες περιπτώσεις αποτελούσαν εξαίρεση.

Όλες οι προσλήψεις πραγματοποιήθηκαν σύμφωνα με τις κανονικές και προβλεπόμενες διαδικασίες. Η ΕΥΕΔ θα λάβει τα αναγκαία μέτρα ώστε να μην υπάρξουν τέτοιες περιπτώσεις στο μέλλον.

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΠΙΤΡΟΠΟΥ

Σύσταση 3: τα εν λόγω θεσμικά και λοιπά όργανα (βλέπε σημεία 9.15, 9.16, 9.17, 9.18, 9.20, 9.21 και 9.28) πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι διατάκτες θα βελτιώσουν τον σχεδιασμό, τον συντονισμό και την εφαρμογή των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων μέσω κατάλληλων ελέγχων και καλύτερης καθοδήγησης.

Το Γραφείο υποδομών και διοικητικής υποστήριξης (OIL) έχει ήδη αναθεωρήσει την προσέγγισή του όσον αφορά τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων προκειμένου να εξορθολογίσει όλες τις πτυχές της συγγραφής υποχρεώσεων.

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΕΔ

 

Η σύσταση 3 υλοποιείται μέσω, αφενός, της δημιουργίας του τμήματος MDR-A2 και, αφετέρου, του σημαντικού έργου που επιτελείται για τη βελτίωση της ποιότητας των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων. Το τμήμα MDR-A2 εκπόνησε επίσης οδηγό για τη σύναψη συμβάσεων και ένα υπόδειγμα για τις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών ασφαλείας στις αντιπροσωπείες. Καταρτίζονται επίσης και άλλα υποδείγματα.


(1)  Η ειδική ετήσια έκθεση του Συνεδρίου σχετικά με τα Ευρωπαϊκά Σχολεία υποβάλλεται στο Ανώτατο Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Σχολείων και κοινοποιείται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Επιτροπή.

(2)  Προληπτικοί και κατασταλτικοί έλεγχοι, λειτουργία εσωτερικού ελέγχου, αναφορά των εξαιρέσεων και πρότυπα εσωτερικού ελέγχου.

(3)  Η επισκόπηση κάλυψε τις εξής γενικές διευθύνσεις και γραφεία της Επιτροπής: Γραφείο Διαχείρισης και Εκκαθάρισης των Ατομικών Δικαιωμάτων (PMO), Γραφείο Υποδομής και Διοικητικής Υποστήριξης στις Βρυξέλλες (OIB), Γραφείο Υποδομής και Διοικητικής Υποστήριξης στο Λουξεμβούργο (OIL) και Γενική Διεύθυνση Πληροφορικής (DIGIT).

(4)  Εκτός του Ελεγκτικού Συνεδρίου (βλέπε σημείο 9.8).

(5)  PricewaterhouseCoopers, Société à responsabilité limitée, Réviseur d'Entreprises.

(6)  Το Συνέδριο υπολογίζει το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος βάσει αντιπροσωπευτικού στατιστικού δείγματος. Το αναφερόμενο ποσοστό αποτελεί τη βέλτιστη δυνατή εκτίμηση (γνωστή ως πιθανότερο ποσοστό σφάλματος ή ΠΠΣ). Το Συνέδριο εκτιμά, με επίπεδο εμπιστοσύνης 95 %, ότι το ποσοστό σφάλματος που περιέχει ο σχετικός πληθυσμός κυμαίνεται μεταξύ ΚΟΣ 0,0 % και ΑΟΣ 0,3 % (κατώτατο και ανώτατο όριο σφάλματος αντίστοιχα).

(7)  Μέτρα εφαρμογής του τίτλου VII του καθεστώτος που διέπει το λοιπό προσωπικό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (απόφαση του Προεδρείου της 9ης Μαρτίου 2009).

(8)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 160/2009 του Συμβουλίου, της 23ης Φεβρουαρίου 2009, για την τροποποίηση του καθεστώτος που εφαρμόζεται στο λοιπό προσωπικό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ L 55 της 27.2.2009, σ. 1).

(9)  Το άρθρο 128 παράγραφος 2 στοιχείο ε) του καθεστώτος που εφαρμόζεται στο λοιπό προσωπικό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ορίζει ότι ο βοηθός πρέπει να διαθέτει εις βάθος γνώση μίας από τις γλώσσες των Κοινοτήτων και ικανοποιητική γνώση μίας άλλης γλώσσας των Κοινοτήτων στον βαθμό που είναι αναγκαίος για την εκτέλεση των καθηκόντων του.

(10)  Το άρθρο 67 παράγραφος 2 του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης ορίζει ότι τα επιδόματα της ιδίας φύσεως που καταβάλλονται από άλλη πηγή αφαιρούνται από εκείνα που καταβάλλονται από τα όργανα.

(11)  Βλέπε την έκθεση του εξωτερικού ελεγκτή σχετικά με τις οικονομικές καταστάσεις, η οποία αναφέρεται στο σημείο 9.8.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 9.1

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΡΑΞΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ «ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ»

 

2011

2010

2009

2008

Δαπάνες σχετικές με το προσωπικό

Δαπάνες σχετικές με τα κτίρια

Λοιπές δαπάνες

Σύνολο

ΜΕΓΕΘΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

Σύνολο πράξεων εκ των οποίων:

43

4

9

56

58

57

57

προπληρωμές

0

0

3

3

4

2

0

τελικές πληρωμές

43

4

6

53

54

55

57

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ  (1)  (2)

Ποσοστό πράξεων οι οποίες βάσει του δειγματοληπτικού ελέγχου διαπιστώθηκε ότι:

δεν περιέχουν σφάλματα

91 %

(39)

100 %

(4)

100 %

(9)

93 %

(52)

93 %

93 %

91 %

περιέχουν ένα ή περισσότερα σφάλματα

9 %

(4)

0 %

(0)

0 %

(0)

7 %

(4)

7 %

7 %

9 %

ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟΣ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΙΜΩΝ ΠΟΣΟΤΙΚΩΣ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ

Πιθανότερο ποσοστό σφάλματος

0,1 %

 

 

 

Ανώτατο όριο σφάλματος

0,3 %

 

 

 

Κατώτατο όριο σφάλματος

0,0 %

 

 

 


(1)  Προς διευκόλυνση της κατανόησης τομέων με διαφορετικά χαρακτηριστικά κινδύνου εντός της αυτής ομάδας πολιτικής, το δείγμα διαιρέθηκε σε επιμέρους τμήματα.

(2)  Οι αριθμοί εντός παρενθέσεως αντιστοιχούν στον αριθμό των πράξεων.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 9.2

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ «ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ»

Αξιολόγηση των εξετασθέντων συστημάτων

Σύστημα

Συνολική αξιολόγηση

Σύνολο συστημάτων

Αποτελεσματικά

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 9.3

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΩΝ ΣΥΣΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ «ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ»

Έτος

Σύσταση του Συνεδρίου

Ανάλυση του Συνεδρίου σχετικά με την πραγματοποιηθείσα πρόοδο

Απάντηση του οργάνου

2009

Κοινοβούλιο

Καταβολή κοινωνικών επιδομάτων στους υπαλλήλους

Πρέπει να ζητείται από τους υπαλλήλους να υποβάλλουν ανά ενδεδειγμένα χρονικά διαστήματα έγγραφα που να βεβαιώνουν την προσωπική τους κατάσταση. Επιπλέον, το Κοινοβούλιο πρέπει να εφαρμόσει σύστημα για την έγκαιρη παρακολούθηση και τον έλεγχο αυτών των εγγράφων.

Όπως αναφέρθηκε στο παράρτημα 7.4 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2010, το Κοινοβούλιο εφάρμοσε μέτρα για τον περιορισμό του κινδύνου: εκστρατεία για τον έλεγχο της επιλεξιμότητας ορισμένων επιδομάτων, θέση σε λειτουργία εργαλείου αυτοματοποιημένου ελέγχου («ηλεκτρονικό δελτίο»), το οποίο καθιστά δυνατή την ετήσια επαλήθευση των προσωπικών και διοικητικών δεδομένων των υπαλλήλων, καθώς και διενέργεια ελέγχων σχετικά με τον καθορισμό των ατομικών δικαιωμάτων στο πλαίσιο των διαδικασιών πρόσληψης του υπαλλήλου ή όταν αυτός αλλάζει κατηγορία. Εντούτοις, ο έλεγχος του Συνεδρίου κατέδειξε ότι εξακολουθεί να υπάρχει κίνδυνος καταβολής λανθασμένων ή μη οφειλόμενων ποσών.

Στο πλαίσιο των μονίμων βελτιώσεων που επέρχονται στο περιβάλλον ελέγχου στον τομέα αυτό, και για να αυξηθεί σημαντικά το ποσοστό των απαντήσεων των υπαλλήλων στην ετήσια διαδικασία εξακρίβωσης/επικαιροποίησης των προσωπικών δεδομένων, καθιερώθηκε στο εξής εξατομικευμένη προσέγγιση, μέσω της ιεραρχικής οδού. Προς τούτο, οι διευθύνσεις «Πόροι» έλαβαν κατάλογο των υπαλλήλων της Γενικής τους Διεύθυνσης που δεν απάντησαν στην εκστρατεία του 2012. Το μέτρο αυτό αποτελεί προκαταρκτική φάση πριν από τη λήψη αναγκαστικών μέτρων σε περίπτωση μη απάντησης.

Επιτροπή — ΓΔ Relex

Καταβολή κοινωνικών επιδομάτων και παροχών στους υπαλλήλους

Πρέπει να ζητείται από τους υπαλλήλους να υποβάλλουν ανά ενδεδειγμένα χρονικά διαστήματα στις υπηρεσίες της Επιτροπής έγγραφα που να αποδεικνύουν την προσωπική τους κατάσταση. Επιπλέον, η ΓΔ RELEX πρέπει να εφαρμόσει σύστημα για την έγκαιρη παρακολούθηση και τον έλεγχο αυτών των εγγράφων.

Όπως αναφέρθηκε στο παράρτημα 7.4 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2010, η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) αποτελεί ευκαιρία να υπενθυμιστούν στους υπαλλήλους οι υποχρεώσεις τους για ενημέρωση των φακέλων τους όσον αφορά τα δικαιώματά τους, καθώς και να καθιερωθούν κατάλληλοι έλεγχοι. Εντούτοις, ο έλεγχος του Συνεδρίου κατέδειξε ότι εξακολουθεί να υπάρχει κίνδυνος καταβολής λανθασμένων ή μη οφειλόμενων ποσών.

Επιτροπή

Από τον Απρίλιο του 2012, η Επιτροπή εφαρμόζει στο SYSPER2/Rights (Σύστημα ενημέρωσης για τη διαχείριση των ατομικών δικαιωμάτων) την αυτόματη επικαιροποίηση των ποσών των επιδομάτων ιδίας φύσεως με αυτά που χορηγούνται από το βελγικό κράτος. Η αυτόματη αυτή διαδικασία θα περιορίσει σημαντικά τους κινδύνους σφαλμάτων καθώς η επικαιροποίηση δεν θα γίνεται πλέον χειρογράφως. Τα λοιπά κράτη μέλη θα ακολουθήσουν την ίδια πρακτική.

Επιπλέον, θα δημιουργηθεί μια καινούργια ενότητα στο «front office» του SYSPER2/Rights. Τα μέλη του προσωπικού θα κληθούν να δηλώσουν την επαγγελματική δραστηριότητα των συζύγων τους. Οι λοιπές υπό εφαρμογή ενότητες του SYSPER2/Rights περιλαμβάνουν επίσης τμήματα επιδομάτων παρόμοιας φύσεως.

ΕΥΕΔ

Το ΡΜΟ, το οποίο έχει αναλάβει τη διαχείριση του προσωπικού που εργάζεται στην έδρα της ΕΥΕΔ, θα επικαιροποιεί αυτομάτως τα επιδόματα που εισπράττονται από άλλες πηγές. Η εν λόγω επικαιροποίηση θα επεκταθεί από το φθινόπωρο του 2012 στο προσωπικό που εργάζεται στην έδρα της ΕΥΕΔ. Όσον αφορά το προσωπικό της ΕΥΕΔ στις αντιπροσωπείες, η ΕΥΕΔ, με την ευκαιρία της δημιουργίας στο Sysper2 εφαρμογής για τα «Επιδόματα εισπραττόμενα από άλλη πηγή (ΕΕΑΠ)», θα καλέσει το προσωπικό της να τηρεί τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει του άρθρου 67 του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης.

2009

Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων

Καταβολή κοινωνικών επιδομάτων στους υπαλλήλους

Πρέπει να ζητείται από τους υπαλλήλους να υποβάλλουν ανά ενδεδειγμένα χρονικά διαστήματα έγγραφα που να αποδεικνύουν την προσωπική τους κατάσταση. Σχετικά με το θέμα αυτό, ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων πρέπει να βελτιώσει το σύστημά του για την έγκαιρη παρακολούθηση και τον έλεγχο αυτών των εγγράφων.

Όπως αναφέρθηκε στο παράρτημα 7.4 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2010, ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων έθεσε σε λειτουργία εργαλεία για την καλύτερη διαχείριση των επιδομάτων (επίσημες επαφές τόσο εντός της υπηρεσίας όσο και με το Γραφείο Διαχείρισης και Εκκαθάρισης Ατομικών Δικαιωμάτων, καθώς και ετήσιο πληροφοριακό δελτίο). Ο έλεγχος του Συνεδρίου κατέδειξε ότι τα εν λόγω μέτρα υπήρξαν αποτελεσματικά.

Ο ΕΠΠΔ λαμβάνει δεόντως υπόψη τα αποτελέσματα της ανάλυσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου και προτίθεται να συνεχίσει να βελτιώνει το σύστημα έγκαιρης παρακολούθησης και ελέγχου του.


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10

Επίτευξη αποτελεσμάτων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή

Έκθεση για την αξιολόγηση των οικονομικών της Ένωσης βασιζόμενη στα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί

Εκθέσεις της διοίκησης της Επιτροπής σχετικά με τα επιτεύγματα του έτους

Εισαγωγή

Ορισμένες ευπρόσδεκτες τροποποιήσεις σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος

Το ζήτημα της συνάφειας εξακολουθεί να προβληματίζει σε ορισμένες περιπτώσεις

Εμπόδιο για τη συγκρισιμότητα η έλλειψη επεξηγήσεων

Συνέπεια στόχων, δεικτών και επιμέρους στόχων

Παροχή επεξηγήσεων για τις επιτευχθείσες επιδόσεις

Η αξιοπιστία των στοιχείων αποτελεί πρόκληση όταν αυτά προέρχονται από εξωτερικές πηγές

Αποτελέσματα των ελέγχων επιδόσεων του Συνεδρίου

Εισαγωγή

Ανάλυση αναγκών: απουσία τεκμηριωμένων στοιχείων

Σχεδιασμός: ανεπαρκώς σαφείς επιδιώξεις

Προστιθέμενη αξία της ΕΕ: αιτιολόγηση της παρέμβασής της

Συμπεράσματα και συστάσεις

Συμπεράσματα

Συστάσεις

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

10.1.

Το παρόν κεφάλαιο επικεντρώνεται στις επιδόσεις. Η πρώτη, σύντομη ενότητα καλύπτει την πρώτη έκθεση αξιολόγησης της Επιτροπής (1). Στη συνέχεια του κεφαλαίου παρουσιάζονται οι παρατηρήσεις του Συνεδρίου όσον αφορά τις αυτοαξιολογήσεις της Επιτροπής σχετικά με τις επιδόσεις, όπως προκύπτουν από το μέρος 1 των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων των γενικών διευθυντών της Επιτροπής (2), και επισημαίνονται ορισμένα από τα κύρια θέματα με τα οποία ασχολήθηκε το Συνέδριο κατά τη διάρκεια του 2011, στο πλαίσιο των ειδικών εκθέσεών του σχετικά με τις επιδόσεις (3).

 

10.2.

Οι επιδόσεις αξιολογούνται βάσει των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (οικονομία, αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα) (4). Η αποτίμηση των επιδόσεων είναι ουσιαστική καθ’ όλη τη διαδικασία των δημόσιων παρεμβάσεων και καλύπτει τις εισροές (τα οικονομικά, ανθρώπινα, υλικά, οργανωτικά ή ρυθμιστικά μέσα που είναι αναγκαία για την υλοποίηση του προγράμματος), τις υλοποιήσεις (τα παραδοτέα του προγράμματος), τα αποτελέσματα (τις άμεσες επιδράσεις του προγράμματος στους άμεσους παραλήπτες ή αποδέκτες) και τον αντίκτυπο (μακροπρόθεσμες αλλαγές στην κοινωνία, οι οποίες αποδίδονται, τουλάχιστον εν μέρει, στη δράση της ΕΕ).

 

ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΒΑΣΙΖΟΜΕΝΗ ΣΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΕΠΙΤΕΥΧΘΕΙ

10.3.

Τον Φεβρουάριο του 2012, η Επιτροπή δημοσίευσε έκθεση απευθυνόμενη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την αξιολόγηση των οικονομικών της Ένωσης βασιζόμενη στα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί (στο εξής «έκθεση αξιολόγησης») (5). Η Επιτροπή υποχρεούται, βάσει της Συνθήκης, να καταρτίζει την εν λόγω έκθεση αξιολόγησης, η οποία αποτελεί μέρος των αποδεικτικών στοιχείων βάσει των οποίων το Κοινοβούλιο χορηγεί ετησίως απαλλαγή στην Επιτροπή ως προς την εκτέλεση του προϋπολογισμού (6).

 

10.4.

Το Συνέδριο, ανταποκρινόμενο στην πρόσκληση που του απηύθυνε το Κοινοβούλιο, εξέδωσε τον Ιούνιο του 2012 την γνώμη αριθ. 4/2012 σχετικά με την έκθεση αξιολόγησης (7). Στη γνώμη αυτή, το Συνέδριο αναφέρει ότι η έκθεση αξιολόγησης είναι αόριστη, στερείται ουσιαστικού περιεχομένου και, συνεπώς, η προστιθέμενη αξία της είναι περιορισμένη, καθώς και ότι το Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή πρέπει να αξιοποιήσουν την ευκαιρία που παρέχει η έκθεση προκειμένου να συζητήσουν και να συμφωνήσουν με ποιον τρόπο μπορεί να καταστεί χρήσιμη στην αρμόδια για την απαλλαγή αρχή.

10.4.

Η έκθεση αξιολόγησης του 2010 συζητήθηκε με την αρμόδια για την απαλλαγή αρχή στις αρχές του 2012. Στο πλαίσιο αυτών των συζητήσεων, η Επιτροπή επανεξέτασε την προσέγγιση που υιοθετήθηκε για την πρώτη έκθεση αξιολόγησης με στόχο την κατάρτιση πιο εμπεριστατωμένων εκθέσεων σχετικά με τα αποτελέσματα των δραστηριοτήτων που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό με βάση τα υφιστάμενα στοιχεία αναφοράς. Ωστόσο, η Επιτροπή συνεχίζει να τελειοποιεί την έκθεση αξιολόγησης ως αποφασιστική συνεισφορά στη διαδικασία απαλλαγής λαμβάνοντας υπόψη τις αντιδράσεις της αρμόδιας για την απαλλαγή αρχής.

ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ

Εισαγωγή

10.5.

Οι γενικοί διευθυντές της Επιτροπής θέτουν στόχους επιδόσεων στα ετήσια σχέδια διαχείρισης της εκάστοτε γενικής διεύθυνσης (ΓΔ) και, στη συνέχεια, αναφέρουν τα επιτεύγματα στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων. Το Συνέδριο αξιολόγησε τις εκθέσεις τριών γενικών διευθύνσεων, της ΓΔ Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης (ΓΔ AGRI), της ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής (ΓΔ REGIO) και της ΓΔ Ανάπτυξης και Συνεργασίας (EuropeAid) (8). Από κοινού, αυτές οι τρεις γενικές διευθύνσεις είναι υπεύθυνες για τα τρία τέταρτα περίπου των πληρωμών που πραγματοποιήθηκαν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ το 2011 (9).

 

10.6.

Το Συνέδριο εξέτασε τις τροποποιήσεις που πραγματοποιήθηκαν στις εσωτερικές ρυθμίσεις της Επιτροπής όσον αφορά την υποβολή εκθέσεων σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος και ανέλυσε, στην περίπτωση των τριών προαναφερθεισών γενικών διευθύνσεων, κατά πόσο οι στόχοι και οι δείκτες επιδόσεων που παρουσιάστηκαν ήταν:

α)

συναφείς — εάν, δηλαδή, οι δείκτες ήταν συνεκτικοί με τους στόχους πολιτικής και τον τρόπο διαχείρισης, καθώς και εάν συνδέονταν με ποσοτικώς προσδιορισμένους επιμέρους στόχους·

β)

συγκρίσιμοι — εάν, δηλαδή, οι δείκτες που επελέγησαν στο στάδιο του σχεδιασμού χρησιμοποιήθηκαν στη συνέχεια στο πλαίσιο της κατάρτισης των εκθέσεων, καθώς και εάν επεξηγήθηκαν οι τυχόν τροποποιήσεις· και

γ)

αξιόπιστοι — εάν, δηλαδή, ο αναγνώστης μπορεί να αποκομίσει εύλογη βεβαιότητα ότι τα παρεχόμενα πληροφοριακά στοιχεία είναι ακριβή (10).

 

Ορισμένες ευπρόσδεκτες τροποποιήσεις σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος

10.7.

Τον Νοέμβριο του 2011, η Επιτροπή εξέδωσε αναθεωρημένες κατευθυντήριες οδηγίες απευθυνόμενες στους γενικούς διευθυντές της σχετικά με την κατάρτιση των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων για το 2011. Σε αυτές αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στις συστάσεις που διατύπωσε το Συνέδριο στην ετήσια έκθεσή του για το 2010 (11). Παραδείγματος χάριν, διευκρινίστηκαν οι οδηγίες που αφορούν την υποβολή στοιχείων σχετικά με τα επιτεύγματα πολιτικής στο πρώτο μέρος της ετήσιας έκθεσης δραστηριοτήτων, με τους γενικούς διευθυντές να καλούνται, αφενός, να δίδουν μεγαλύτερη βαρύτητα στην πρόοδο που συντελέστηκε προς την κατεύθυνση της επίτευξης των στόχων σε επίπεδο αποτελεσμάτων και αντικτύπου, και, αφετέρου, να περιγράφουν τις εξασφαλισθείσες υλοποιήσεις.

 

Το ζήτημα της συνάφειας εξακολουθεί να προβληματίζει σε ορισμένες περιπτώσεις

10.8.

Σε επίπεδο στρατηγικής, οι γενικές διευθύνσεις υποχρεούνται να ορίζουν περιορισμένο αριθμό «γενικών στόχων», καθώς και ένα σύνολο «δεικτών αντικτύπου», οι οποίοι χρησιμεύουν για την παρακολούθηση της προόδου που συντελείται προς την κατεύθυνση της επίτευξης των γενικών στόχων. Από κοινού, οι γενικοί στόχοι και οι δείκτες αντικτύπου αποτελούν εργαλεία που παρέχουν στη διοίκηση της Επιτροπής και, κατ' επέκταση, στους αναγνώστες της ετήσιας έκθεσης δραστηριοτήτων, όπως η αρμόδια για την απαλλαγή αρχή, τη δυνατότητα να αξιολογούν σε ποιον βαθμό η γενική διεύθυνση επιτυγχάνει τους στόχους υψηλού επιπέδου που έχει θέσει. Το Συνέδριο διαπίστωσε αρκετά προβλήματα σχετικά με τους στόχους και τους δείκτες, τα οποία έχουν ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της χρησιμότητάς τους, όπως αναλύεται στα σημεία που ακολουθούν.

 

10.9.

Σε ορισμένες περιπτώσεις διαπιστώθηκαν αδυναμίες στην εσωτερική συνοχή των στόχων και των δεικτών (βλέπε παράδειγμα 10.1).

10.9.

ΓΔ AGRI: δείκτης αντικτύπου που δεν καλύπτει τον στόχο συνολικά

Ένας από τους γενικούς στόχους που ορίζονται στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων έχει τρεις σκοπούς:

την προώθηση ενός βιώσιμου και ανταγωνιστικού γεωργικού τομέα,

ο οποίος θα τηρεί υψηλά περιβαλλοντικά και σχετικά με την παραγωγή πρότυπα και

ταυτόχρονα θα εξασφαλίζει δίκαιο βιοτικό επίπεδο στον γεωργικό πληθυσμό.

Ο μοναδικός δείκτης αντικτύπου σε σχέση με τον στόχο αυτό είναι το επίπεδο του εισοδήματος των γεωργών. Ο δείκτης αυτός αφορά μόνον τον τρίτο από τους ανωτέρω αναφερόμενους σκοπούς, με αποτέλεσμα οι δύο πρώτοι να μην καλύπτονται από κανέναν δείκτη.

EuropeAid: δείκτης αντικτύπου που διατυπώθηκε ως στόχος

Ο δείκτης αντικτύπου «Συντονισμένη προσέγγιση της ΕΕ» που αντιστοιχεί στον γενικό στόχο 4, «Προώθηση ενός διεθνούς αναπτυξιακού πλαισίου βασιζόμενου στην ενισχυμένη πολυμερή συνεργασία και στην παγκόσμια διακυβέρνηση», και έχει ως επιμέρους στόχο «οι νέες συμβάσεις δημοσιονομικής στήριξης της ΕΕ [να] συνάπτονται σύμφωνα με τις αρχές του εγγράφου COM 638», διατυπώνεται μάλλον ως στόχος παρά ως δείκτης.

Σύμφωνα με τις βασικές απαιτήσεις του προτύπου εσωτερικού ελέγχου 5, τα σχέδια διαχείρισης θα πρέπει να προβλέπουν τουλάχιστον έναν δείκτη ανά στόχο, τόσο στον τομέα πολιτικής όσο και στο επίπεδο δραστηριότητας, για την παρακολούθηση των επιτευγμάτων και την κατάρτιση σχετικής έκθεσης. Η απαίτηση αυτή περιλαμβάνεται στις πάγιες οδηγίες της Γενικής Γραμματείας με την οποία η ΓΔ AGRI είναι σύμφωνη.

Η Επιτροπή κατέβαλε σημαντικές προσπάθειες για να προσδιορίζει τους στόχους και τους δείκτες με συνεκτικό και περιεκτικό τρόπο. Σε ορισμένους τομείς πολιτικής το έργο αυτό είναι πολύ δύσκολο και θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι, στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων, οι δείκτες δεν θα πρέπει να ερμηνεύονται μεμονωμένα.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι ο δείκτης «εξέλιξη του αγροτικού εισοδήματος» καλύπτει το σύνολο του γενικού στόχου 1, δεδομένου ότι αφορά όχι μόνο τον στόχο εξασφάλισης ενός δίκαιου βιοτικού επιπέδου για τον γεωργικό πληθυσμό αλλά και τη βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεων και των αγροτικών περιοχών. Επίσης, όσον αφορά τις εισπράξεις από τις ενιαίες ενισχύσεις, οι γεωργοί πρέπει να διατηρούν τη γη σε καλή γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση, έτσι ώστε να πληρούται επίσης ο γενικός στόχος 1 που συνίσταται στην τήρηση «υψηλών προτύπων σχετικά με το περιβάλλον και την παραγωγή».

Η Επιτροπή θα μελετήσει εναλλακτικούς τρόπους για τον προσδιορισμό δεικτών με βάση στόχους «SMART».

10.10.

Πολλοί από τους στόχους υψηλού επιπέδου και τους δείκτες που είχαν ορίσει οι τρεις ΓΔ στις οποίες πραγματοποιήθηκε έλεγχος δεν ενδείκνυνται για την ετήσια αποτίμηση που συνεπάγεται η διαδικασία των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ορισμένες πολιτικές σχεδιάστηκαν κατά τρόπο ώστε να έχουν αντίκτυπο σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα, με σημαντική χρονική απόσταση μεταξύ επένδυσης και αποκόμισης οφέλους. Η πλειονότητα των δεικτών και των επιμέρους στόχων αφορούσε την περίοδο 2007-2013 συνολικά, χωρίς να γίνεται χρήση ενδιάμεσων δεικτών ή στόχων-οροσήμων.

10.10.

Η Επιτροπή επιβεβαιώνει ότι, από τη φύση τους, τα πολυετή προγράμματα αφορούν μακροπρόθεσμες επενδύσεις, δεδομένου ότι η αξιολόγηση του αντίκτυπου τους είναι δυνατή μόνο μετά από σημαντικό χρονικό διάστημα. Για την περίοδο 2014-2020, η Επιτροπή πρότεινε ορόσημα για τους δείκτες αποτελεσμάτων που είναι πιο άμεσα συνδεδεμένοι με την πολιτική.

10.11.

Οι δείκτες αντικτύπου πρέπει να συνοδεύονται από ποσοτικώς προσδιορισμένους επιμέρους στόχους. Ωστόσο:

10.11.

Ο προσδιορισμός ποσοτικών στόχων δεν είναι πάντα εφικτός, σκόπιμος ή ενδεδειγμένος, κυρίως διότι για τους δείκτες αντίκτυπου υπεισέρχονται διάφοροι εξωτερικοί παράγοντες. Στις περιπτώσεις αυτές, για τη μέτρηση του βαθμού επίτευξης επαρκές σημείο αναφοράς είναι η παρατηρούμενη τάση.

α)

επί συνόλου 29 δεικτών αντικτύπου που αναφέρονται στις τρεις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων που εξετάστηκαν, 11 (12) δεν συνοδεύονταν από ποσοτικώς προσδιορισμένους επιμέρους στόχους ή προθεσμίες·

α)

Η Επιτροπή προσπαθεί να θεσπίσει ποσοτικούς στόχους, στο μέτρο του δυνατού. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, για παράδειγμα όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα σε τρίτες χώρες, οι ποσοτικοί στόχοι μπορεί να μην είναι πάντα σκόπιμοι και ενδεδειγμένοι.

β)

στην περίπτωση της ΓΔ REGIO, όλοι οι επιμέρους στόχοι, με την εξαίρεση ενός, συνοδεύονται από προθεσμίες, οι οποίες τίθενται στο μεσοπρόθεσμο μέλλον. Κατά συνέπεια, στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της για το 2011, γίνεται συχνά αναφορά σε επιτευχθέντα αποτελέσματα που σχετίζονται με την προηγούμενη περίοδο προγραμματισμού, ήτοι την περίοδο 2000-2006.

β)

Το τμήμα 1.2 της ετήσιας έκθεσης δραστηριοτήτων (ΕΕΔ) χρησιμοποιεί δείκτες αντίκτυπου που βασίζονται σε μακροοικονομικά μοντέλα και σε στατιστικές πληροφορίες που σχετίζονται με τους συνολικούς στόχους της πολιτικής, η βάση αναφοράς της οποίας έχει προσδιοριστεί στις περισσότερες περιπτώσεις, το 2006. Η εξέλιξη των δεικτών αντίκτυπου αντικατοπτρίζει τη συνεισφορά πολλών παραγόντων, μεταξύ των οποίων η πολιτική συνοχής είναι ένας παράγοντας.

10.12.

Στην ετήσια έκθεσή του για το οικονομικό έτος 2010, το Συνέδριο επισήμανε ότι οι γενικές διευθύνσεις δεν καθόρισαν στόχους για τις επιχειρησιακές δραστηριότητες που σχετίζονται με την αξιολόγηση της οικονομίας (κόστος εισροών) ή της αποδοτικότητας (σχέση μεταξύ εισροών, υλοποιήσεων και αποτελεσμάτων) και δεν υπέβαλαν σχετικά στοιχεία. Σε χωριστή παρατήρηση, το προηγούμενο έτος, το Συνέδριο επισήμανε επίσης ότι η περιγραφή των επιτευγμάτων πολιτικής στο μέρος 1 των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων παρέχει περιορισμένα πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τα αποτελέσματα και τον αντίκτυπο και ότι τα έγγραφα αυτά τείνουν να επικεντρώνονται περισσότερο στις εισροές και τις υλοποιήσεις, παρά στα επακόλουθα των δράσεων. Η εξέταση των σχεδίων διαχείρισης και των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων που διενήργησε το Συνέδριο κατά το τρέχον έτος δεν κατέδειξε σημαντική πρόοδο στον τομέα αυτό.

10.12.

Οι υπηρεσίες της Επιτροπής τήρησαν τις υποχρεώσεις που προβλέπονται στους δημοσιονομικούς κανονισμούς και στις οδηγίες για τη σύνταξη των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων (ΕΕΔ).

Η Επιτροπή ενίσχυσε τις πάγιες οδηγίες για τις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων του 2011, από πλευράς οικονομίας, αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας και ζήτησε από τις Γενικές Διευθύνσεις να προσθέσουν στο μέρος 3, σε εθελοντική βάση, δείκτες σχετικά με τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση.

Η Επιτροπή είναι πεπεισμένη ότι οι ΕΕΔ, στο σύνολό τους, παρέχουν επαρκείς πληροφορίες σχετικά με τα αποτελέσματα.

Εμπόδιο για τη συγκρισιμότητα η έλλειψη επεξηγήσεων

10.13.

Κατά κανόνα, επιπλέον της υποχρέωσης κατάρτισης έκθεσης σχετικά με τους τεθέντες στόχους/επιμέρους στόχους, η ορθή πρακτική απαιτεί την ύπαρξη συνοχής μεταξύ των πληροφοριακών στοιχείων για τις επιδόσεις, τα οποία αφορούν διαδοχικές περιόδους ή την παροχή επεξηγήσεων σχετικά με τις πραγματοποιηθείσες τροποποιήσεις, ώστε οι χρήστες των πληροφοριακών στοιχείων να μπορούν να πραγματοποιούν συγκρίσεις και να αξιολογούν τις τάσεις.

10.13.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι πληροφορίες σχετικά με τις επιδόσεις θα πρέπει να βασίζονται, εφόσον απαιτείται, σε διαδικασία συνεχούς βελτίωσης και όχι σε συνεκτικότητα. Συμφωνεί ότι οι μεταβολές στον τομέα αυτό θα πρέπει να εξηγούνται. Ωστόσο, θεωρεί ότι για τον σκοπό αυτό είναι επαρκείς οι πληροφορίες που έχουν προσκομιστεί.

Συνέπεια στόχων, δεικτών και επιμέρους στόχων

10.14.

Οι ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων πρέπει να αναφέρονται στους στόχους, τους δείκτες και τους επιμέρους στόχους που ορίστηκαν στο σχέδιο διαχείρισης. Αυτό ίσχυσε σε γενικές γραμμές στην περίπτωση της ΓΔ AGRI, η οποία προέβη σε ανακατάταξη ορισμένων δεικτών αντικτύπου, όπως είχε προτείνει το Συνέδριο στο πλαίσιο των εργασιών του για τις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων για το 2010. Ωστόσο, η ΓΔ AGRI δεν παρέσχε επεξηγήσεις σχετικά με την ουσία δύο άλλων τροποποιήσεων ούτε στο σχέδιο διαχείρισης ούτε στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων. Δεδομένου δε ότι τα κράτη μέλη είχαν τη δυνατότητα να τροποποιούν κατά τη διακριτική τους ευχέρεια τους ποσοτικώς προσδιορισμένους επιμέρους στόχους, τρεις από τους τέσσερις ποσοτικώς προσδιορισμένους επιμέρους στόχους τροποποιήθηκαν μεταξύ του σχεδίου διαχείρισης για το 2011 και της ετήσιας έκθεσης δραστηριοτήτων για το 2011, ως αποτέλεσμα της επικαιροποίησης των σχεδίων αγροτικής ανάπτυξης των κρατών μελών (βλέπε παράδειγμα 10.2).

10.14.

Όσον αφορά τους δείκτες και τους στόχους, η Επιτροπή θεωρεί ότι υφίσταται σταθερότητα επί σειρά ετών. Όπως αναφέρεται στο παρόν πόρισμα, κάθε μεταβολή στο επίπεδο των δεικτών και των στόχων αποτελεί εξαίρεση και η Επιτροπή έχει τηρήσει τις συστάσεις του Συνεδρίου για την επαναξιολόγηση δύο δεικτών αντίκτυπου ως δεικτών αποτελεσμάτων. Τα στοιχεία αυτά επισημαίνονται σαφώς στην επικαιροποίηση του σχεδίου διαχείρισης 2011.

Πράγματι, τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να προσαρμόζουν τους στόχους τους για τη βελτίωση του σχεδίου αγροτικής ανάπτυξης (βλέπε απάντηση στο παράδειγμα 10.2).

Παράδειγμα 10.2

Επιμέρους στόχος

Σχέδιο διαχείρισης για το 2011

Ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων για το 2011

Αύξηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές

20 500 χΤΙΠ (38)

12 300 χΤΙΠ

Θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν

346 000

344 000

Χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση υψηλής φυσικής αξίας

3 400 000 εκτάρια

3 620 000 εκτάρια

Παράδειγμα 10.2

Τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να προσαρμόζουν τους στόχους τους, και οι ενδιάμεσες αξιολογήσεις αποτέλεσαν μεγάλη ευκαιρία για τη βελτίωση των δεδομένων και της μεθόδου και, όπου κρίθηκε αναγκαίο, για την προσαρμογή των στόχων.

Η σημαντική μείωση του στόχου «Αύξηση της παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας» οφείλεται σε σφάλμα σε ένα σχέδιο αγροτικής ανάπτυξης το οποίο έχει διορθωθεί. Με βάση τις ενδιάμεσες αξιολογήσεις, κατέστη δυνατό να διενεργηθούν συμπληρωματικοί έλεγχοι ποιότητας και, κατά συνέπεια, να προσδιοριστεί και να διορθωθεί το εν λόγω σφάλμα.

10.15.

Επιπλέον των γενικών στόχων, η ΓΔ REGIO θέτει επίσης «πολυετείς προτεραιότητες». Σε σύγκριση με το σχέδιο διαχείρισης για το 2011, στο σχέδιο για το 2012 οι πολυετείς προτεραιότητες αυξάνονται από τέσσερις σε πέντε και τροποποιείται η διατύπωση ορισμένων άλλων προτεραιοτήτων. Επιπλέον, στο σχέδιο διαχείρισης για το 2012 αυξάνεται ο αριθμός των ειδικών επιχειρησιακών προτεραιοτήτων χαμηλότερου επιπέδου από 28 σε 39, χωρίς ωστόσο να παρέχονται επεξηγήσεις για καμία από τις τροποποιήσεις αυτές.

10.15.

Η ΓΔ REGIO ορίζει τον τίτλο και τον αριθμό των πολυετών προτεραιοτήτων με βάση την ανάλυση του τρόπου εξασφάλισης της αποστολής της με τον καλύτερο νομικό και αποτελεσματικό τρόπο, καθώς και τον αριθμό των ειδικών επιχειρησιακών ετήσιων προτεραιοτήτων.

Οι μεταβολές που έχει επισημάνει το Συνέδριο αντανακλούν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση λόγω της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης και των σχετικών προσαρμογών στον προσδιορισμό των προτεραιοτήτων της περιφερειακής πολιτικής και της ΓΔ REGIO.

Παροχή επεξηγήσεων για τις επιτευχθείσες επιδόσεις

10.16.

Σκοπός των εκθέσεων επιδόσεων είναι η ενημέρωση των ενδιαφερομένων. Ωστόσο, ακόμη και στις περιπτώσεις που θα ήταν δυνατό να επεξηγηθεί επαρκώς για ποιον λόγο οι επιτευχθείσες επιδόσεις δεν πέτυχαν τον σχετικό γενικό ή επιμέρους στόχο, οι ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων δεν περιέχουν τέτοιες επεξηγήσεις. Αυτό συνέβη στην περίπτωση της ΓΔ AGRI, ακόμη και όταν οι επιδόσεις απείχαν πολύ από τον τεθέντα επιμέρους στόχο: σε σχέση με τέσσερις δείκτες, οι επιτευχθείσες επιδόσεις δεν αντιστοιχούσαν ούτε στο ήμισυ του επιμέρους στόχου. Στην περίπτωση της ΓΔ REGIO, η ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων περιέχει διεξοδική, σημείο προς σημείο, ανάλυση των επιδόσεων σε σχέση με τις πολυετείς προτεραιότητες (σημείο 10.15), χωρίς ωστόσο να ισχύει το ίδιο για τους γενικούς στόχους και τους δείκτες αντικτύπου.

10.16.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι έχει παράσχει επαρκείς εξηγήσεις. Οι δείκτες που εκτίθενται στην ΕΕΔ δεν πρέπει να ερμηνεύονται μεμονωμένα. Για τη συναγωγή συμπερασμάτων σχετικά με τον αντίκτυπο και τα αποτελέσματα της πολιτικής, τα οποία βασίζονται σε μακροοικονομικά μοντέλα και σε στατιστικές σχετικά με τους συνολικούς στόχους της εξέλιξη της πολιτικής, απαιτείται το συνολικό σύστημα δεικτών του σχεδίου διαχείρισης.

Η αξιοπιστία των στοιχείων αποτελεί πρόκληση όταν αυτά προέρχονται από εξωτερικές πηγές

10.17.

Η εξέταση της αξιοπιστίας του συνόλου των στοιχείων που περιέχονται στις τρεις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων δεν ενέπιπτε στην εμβέλεια του ελέγχου του Συνεδρίου. Το Συνέδριο διαπίστωσε, βάσει της περιορισμένης εκτίμησης που διενήργησε, ότι τα σχετικά με τη EuropeAid στοιχεία ήταν γενικώς αξιόπιστα, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις οι δείκτες αναγνωρίζονται σε διεθνές επίπεδο και μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο ανεξάρτητων επαληθεύσεων. Ωστόσο, στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων της ΓΔ AGRI και της ΓΔ REGIO, οι οποίες βασίζονται αμφότερες σε μεγάλο βαθμό σε στοιχεία προερχόμενα από τα κράτη μέλη, το Συνέδριο επισήμανε ορισμένα προβλήματα, τα οποία παρουσιάζονται στο παράδειγμα 10.3.

10.17.

ΓΔ AGRI: οι εκθέσεις σχετικά με τις επιτευχθείσες επιδόσεις βασίζονται σε ελλιπή στοιχεία

Τα σχέδια αγροτικής ανάπτυξης ανά την Ευρωπαϊκή Ένωση ανέρχονται σε 88. Ωστόσο, τα στοιχεία σχετικά με τις επιδόσεις σε επίπεδο ΕΕ όσον αφορά τρεις δείκτες βασίστηκε σε στοιχεία σχετικά με 6, 9 και 32 αντίστοιχα από αυτά τα 88 σχέδια. Ένας άλλος δείκτης σχετικός με τις επιδόσεις σε επίπεδο ΕΕ βασίστηκε σε στοιχεία προερχόμενα από 8 μόλις από τα 27 κράτη μέλη.

ΓΔ AGRI: οι εκθέσεις σχετικά με τα επιτευχθέντα αποτελέσματα βασίζονται σε ελλιπή στοιχεία

Ο συνυπολογισμός από την ΕΕ του καθαρού αποτελέσματος της πολιτικής του σχεδίου αγροτικής ανάπτυξης όσον αφορά τους δείκτες αντίκτυπου πραγματοποιήθηκε μέσω των διαθέσιμων ποσοτικών δεδομένων που υπέβαλαν τα κράτη μέλη. Από τις περισσότερες ενδιάμεσες αξιολογήσεις προκύπτουν συγκεκριμένα στοιχεία ότι οι αξιολογήσεις αυτές πραγματοποιήθηκαν πάρα πολύ νωρίς στο πλαίσιο της περιόδου προγραμματισμού, έτσι ώστε δεν κατέστη δυνατή η μέτρηση των αποτελεσμάτων και του αντίκτυπου. Οι δείκτες αντίκτυπου έχουν σχέση με μακροχρόνιες διαδικασίες.

ΓΔ REGIO: εσωτερικές ασυνέπειες στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων

Ο αριθμός των θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν καταγράφεται αλλού ως 200 000 σε 25 κράτη μέλη (σελίδα 34) και αλλού ως 165 000 σε 21 κράτη μέλη (παράρτημα 6, σελίδα 169), ενώ στη σχετική υποσημείωση απαριθμούνται 19 κράτη μέλη (υποσημείωση 126).

Διαφορετικά αριθμητικά στοιχεία παρέχονται επίσης για τον πρόσθετο πληθυσμό με ευρυζωνική πρόσβαση: 900 000 στη σελίδα 34 και 806 826 στο παράρτημα 6, σελίδα 172.

Το ίδιο ισχύει στην περίπτωση των νέων οδικών υποδομών: 920 χλμ. σε 12 κράτη μέλη στη σελίδα 34 και 805 χλμ. σε 10 κράτη μέλη στο παράρτημα 6, σελίδα 171.

ΓΔ REGIO: εσωτερικές ασυνέπειες στο πλαίσιο της ετήσιας έκθεσης δραστηριοτήτων

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι υπάρχουν δύο προσεγγίσεις για την παρουσίαση πληροφοριών όσον αφορά τους στόχους και τα πλέον πρόσφατα γνωστά αποτελέσματα. Όλες οι εσωτερικές ασυνέπειες εξηγούνται επαρκώς στο κείμενο.

Στο βασικό μέρος της ΕΕΔ περιέχονται πληροφορίες σχετικά με το συνολικό επίπεδο υλοποίησης της πολιτικής συνοχής, καθώς και αριθμητικά στοιχεία από όλα τα κράτη μέλη που υπέβαλαν έκθεση, είτε έχουν καταθέσει στόχους είτε όχι (διότι οι στόχοι δεν είναι υποχρεωτικοί).

Στο παράρτημα 6, γίνεται άμεση σύγκριση μεταξύ στόχων και αποτελεσμάτων. Αριθμητικά στοιχεία αναφέρονται μόνο για τα κράτη μέλη που έχουν υποβάλει έκθεση τόσο για τους στόχους όσο και για τα αποτελέσματα (δηλαδή αποκλείονται τα κράτη μέλη που υποβάλλουν στοιχεία μόνο για τα επιτεύγματα και όχι για τους στόχους). Η προσέγγιση αυτή είναι συνεκτική σε διαχρονικό επίπεδο και αποσκοπεί στην αξιολόγηση της προόδου που επιτυγχάνεται σε σχέση με τους στόχους.

10.18.

Η ικανότητα της ΓΔ AGRI και της ΓΔ REGIO να διασφαλίσουν την ποιότητα των στοιχείων που παρέχουν τα κράτη μέλη είναι περιορισμένη. Η ΓΔ REGIO συνέστησε στα κράτη μέλη να επικεντρωθούν σε βασικούς δείκτες και εξέδωσε κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με την καταχώριση δεδομένων. Καθιέρωσε επίσης ετήσια διαδικασία επαλήθευσης, η οποία οδήγησε στον εντοπισμό ορισμένων σφαλμάτων στα υποβληθέντα στοιχεία. Η καθιέρωση ενός «αποθεματικού επιδόσεων» για την επόμενη περίοδο προγραμματισμού όσον αφορά τα ταμεία του κοινού στρατηγικού πλαισίου (ΚΣΠ) (13) μπορεί να λειτουργήσει ως κίνητρο για τα κράτη μέλη, ώστε να διαβιβάζουν συναφή, συγκρίσιμα και αξιόπιστα στοιχεία σχετικά με τις επιδόσεις. Ωστόσο, η έγκαιρη διαβίβαση των στοιχείων εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση. Παραδείγματος χάριν, η ισχύουσα προθεσμία για τη διαβίβαση στοιχείων από τα κράτη μέλη στη ΓΔ REGIO είναι ο Ιούνιος του επόμενου έτους, προκειμένου τα δεδομένα που παρουσιάζονται στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων για το 2011, η οποία δημοσιεύεται το 2012, να αφορούν το 2010.

10.18.

Ο ποιοτικός έλεγχος που διενεργεί η Επιτροπή στα στοιχεία που παρέχουν τα κράτη μέλη για την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού θα συνεχισθεί και θα εντατικοποιηθεί.

Η νομοθετική πρόταση της Επιτροπής για τη νέα περίοδο προβλέπει, ως κίνητρο για τα κράτη μέλη, ότι το 5 % των πόρων θα πρέπει να παραμείνει αδιάθετο στην αρχή της νέας περιόδου προγραμματισμού, έτσι ώστε να καταβάλλονται πρόσθετοι πόροι στα κράτη μέλη που έχουν επιτύχει τα ορόσημά τους [βλέπε COM (2011) 615 final].

Για την Επιτροπή, η επικαιρότητα των στοιχείων δεν συνιστά πρόκληση. Η ΓΔ REGIO χρησιμοποιεί πάντα τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, αλλά αναγνωρίζει ότι —στο πλαίσιο των τρεχουσών ρυθμίσεων για την υποβολή εκθέσεων και των προτεινόμενων μελλοντικών κανονιστικών ρυθμίσεων— τα στοιχεία για το προηγούμενο έτος δεν θα είναι διαθέσιμα πριν από τον Απρίλιου του επόμενου έτους.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Εισαγωγή

10.19.

Στις ειδικές εκθέσεις του Συνεδρίου εξετάζεται εάν στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης εφαρμόζονται οι αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (σημείο 10.2). Το Συνέδριο, κατά την επιλογή των θεμάτων επί των οποίων θα καταρτίσει ειδικές εκθέσεις — συγκεκριμένους τομείς του προϋπολογισμού ή συγκεκριμένα θέματα διαχείρισης — επιδιώκει να επιτύχει τον μέγιστο αντίκτυπο, βάσει μιας σειράς κριτηρίων, στα οποία περιλαμβάνονται το επίπεδο των σχετικών εσόδων ή δαπανών (σημαντικότητα), οι κίνδυνοι για τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση και ο βαθμός ενδιαφέροντος των ενδιαφερομένων.

 

10.20.

Το 2011, το Συνέδριο εξέδωσε (14) 16 ειδικές εκθέσεις, οι οποίες απαριθμούνται στο πλαίσιο 10.1.

 

 

Ειδικές εκθέσεις που εξέδωσε το Ελεγκτικό Συνέδριο το 2011  (15)

Αριθ. 1/2011 «Βελτίωσε την παροχή της βοήθειας η αποκέντρωση της διαχείρισης της εξωτερικής βοήθειας της Επιτροπής από τις κεντρικές υπηρεσίες στις αντιπροσωπείες της;»

Αριθ. 2/2011 «Παρακολούθηση της ειδικής έκθεσης αριθ. 1/2005 σχετικά με τη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης»

Αριθ. 3/2011 «Αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα των συνεισφορών της ΕΕ που διοχετεύονται μέσω οργανώσεων των Ηνωμένων Εθνών σε χώρες που πλήττονται από συγκρούσεις»

Αριθ. 4/2011 «Έλεγχος του μηχανισμού εγγυήσεων υπέρ των ΜΜΕ»

Αριθ. 5/2011 «Καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης (ΚΕΕ): ζητήματα προς αντιμετώπιση για τη βελτίωση της ορθής δημοσιονομικής διαχείρισής του»

Αριθ. 6/2011 «Ήταν αποτελεσματικά τα συγχρηματοδοτηθέντα από το ΕΤΠΑ έργα στον τομέα του τουρισμού;»

Αριθ. 7/2011 «Σχεδιάστηκε σωστά και τυγχάνει ορθής διαχείρισης η γεωργοπεριβαλλοντική στήριξη;»

Αριθ. 8/2011 «Ανάκτηση των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής»

Αριθ. 9/2011 «Υπήρξαν αποτελεσματικά τα έργα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που έλαβαν στήριξη από το ΕΤΠΑ;»

Αριθ. 10/2011 «Είναι αποτελεσματικά τα προγράμματα διανομής γάλακτος στους μαθητές και προώθησης της κατανάλωσης φρούτων στα σχολεία;»

Αριθ. 11/2011 «Εξασφαλίζουν ο σχεδιασμός και η διαχείριση του καθεστώτος γεωγραφικών ενδείξεων την αποτελεσματικότητά του;»

Αριθ. 12/2011 «Συνέβαλαν τα μέτρα της ΕΕ στην προσαρμογή της ικανότητας των αλιευτικών στόλων στις διαθέσιμες αλιευτικές δυνατότητες;»

Αριθ. 13/2011 «Εξασφαλίζει ο έλεγχος στο πλαίσιο του τελωνειακού καθεστώτος 42 την πρόληψη και τον εντοπισμό της φοροδιαφυγής στον τομέα του ΦΠΑ;»

Αριθ. 14/2011 «Συνέβαλε η βοήθεια της ΕΕ στη βελτίωση των ικανοτήτων της Κροατίας να διαχειριστεί τη μετενταξιακή χρηματοδότηση;»

Αριθ. 15/2011 «Διασφαλίζουν οι διαδικασίες της Επιτροπής την αποτελεσματική διαχείριση του ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων;»

Αριθ. 16/2011 «Χρηματοδοτική συνδρομή της ΕΕ για τον παροπλισμό πυρηνικών σταθμών στη Βουλγαρία, τη Λιθουανία και τη Σλοβακία: επιτεύγματα και μελλοντικές προκλήσεις»

 

10.21.

Στην ετήσια έκθεσή του για το προηγούμενο έτος, το Συνέδριο κατέδειξε ότι οι διαπιστώσεις των ειδικών εκθέσεων που εξέδωσε το 2010 κάλυπταν στο σύνολό του τον συνήθη κύκλο διαχείρισης, από τον στρατηγικό σχεδιασμό και τον προσδιορισμό των αναγκών έως την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις επιτευχθείσες επιδόσεις. Τα ζητήματα που εξέτασε το Συνέδριο στις ειδικές εκθέσεις που εξέδωσε το 2011 ήταν επίσης ποικίλα. Ωστόσο, καθώς η Ένωση προετοιμάζεται να εισέλθει στη νέα περίοδο προγραμματισμού 2014-2020, το Συνέδριο εξετάζει στην παρούσα ενότητα τα διδάγματα που μπορούν να αντληθούν από τις ειδικές εκθέσεις του για το 2011 όσον αφορά την κατάρτιση νέων προγραμμάτων και έργων, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε τρία θέματα: στην ανάλυση αναγκών, τον σχεδιασμό και την έννοια της προστιθέμενης αξίας της ΕΕ. Αυτά τα τρία θέματα απασχόλησαν επίσης το Συνέδριο, σε διαφορετικό βαθμό σε κάθε περίπτωση, στις γνώμες που εξέδωσε πρόσφατα σχετικά με τις προτάσεις κανονισμών για το κοινό στρατηγικό πλαίσιο και για την κοινή γεωργική πολιτική (16).

 

Ανάλυση αναγκών: απουσία τεκμηριωμένων στοιχείων

10.22.

Στην ετήσια έκθεσή του για το 2010, το Συνέδριο ανέφερε ότι προκειμένου να επιτευχθούν θετικά αποτελέσματα, ο προσδιορισμός των αναγκών στις οποίες αποσκοπούν να ανταποκριθούν τα προγράμματα αποτελεί σαφώς σημαντικό θέμα (17). Στην περίπτωση της βοήθειας που παρασχέθηκε στην Κροατία ώστε να είναι σε θέση, μετά την ένταξή της στην Ένωση, να διαχειριστεί τη χρηματοδότηση από την ΕΕ, η Επιτροπή κατά κανόνα διασφάλισε τον προσδιορισμό των βασικών αναγκών (18).

10.22.

Η Επιτροπή συμφωνεί ότι μια άρτια ανάλυση αναγκών αποτελεί σημαντικό μέρος του κύκλου προγραμματισμού και εξετάζει προσεκτικά τις υποθέσεις κατά τις οποίες το Συνέδριο διαπίστωσε ανεπάρκειες κατά την ανάλυση των αναγκών.

10.23.

Το 2011 το Συνέδριο συνέχισε να εντοπίζει και να αναφέρει στις εκθέσεις του περιπτώσεις στις οποίες δεν είχαν διενεργηθεί εμπεριστατωμένες αναλύσεις αναγκών. Παραδείγματος χάριν, οι πρώιμες στρατηγικές ηλεκτρονικής διακυβέρνησης — τα έργα των οποίων ενδέχεται να λάβουν στήριξη από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) — καταρτίστηκαν κυρίως προκειμένου να ανταποκριθούν σε πολιτικές δηλώσεις, και όχι κατόπιν διεξοδικών εκτιμήσεων αναγκών, με αποτέλεσμα τα έργα να μην ανταποκρίνονται στα σημαντικότερα ζητήματα (19). Επίσης, σε δύο από τα τρία συνολικά προγράμματα παροπλισμού πυρηνικών σταθμών που έλεγξε το Συνέδριο δεν διενεργήθηκε εκτίμηση αναγκών σε σχέση με τον στόχο των προγραμμάτων να περιοριστεί ο αντίκτυπος της παύσης της λειτουργίας των πυρηνικών σταθμών νωρίτερα από ό,τι είχε αρχικά προγραμματιστεί (20).

10.23.

Το κόστος μετάβασης στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση είναι πολύ υψηλό. Απαιτούνται προτεραιότητες και είναι λογικό να καθοριστούν με τη βοήθεια πολιτικών δηλώσεων και διακηρύξεων που έχουν χρησιμεύσει ως μέσα ευαισθητοποίησης και για τη θέσπιση των πρώτων στρατηγικών στόχων στον τομέα αυτό. Ωστόσο, εν τω μεταξύ, ο καθορισμός των προτεραιοτήτων βελτιώθηκε σημαντικά, και σήμερα όλα τα κράτη μέλη έχουν αναπτύξει πιο προηγμένες στρατηγικές ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.

Οι Συνθήκες προσχώρησης ή μεταγενέστεροι κανονισμοί δυνάμει αυτών επισημαίνουν την ανάγκη για μέτρα μετριασμού/άμβλυνσης. Το καθεστώς στήριξης της ΕΕ έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να εξασφαλίζει ότι τα μέτρα που προτείνουν τα κράτη μέλη συνάδουν με τις εθνικές ενεργειακές στρατηγικές τους και βασίζονται σ’ αυτές, οι οποίες αναπόφευκτα εξετάζουν τις επιπτώσεις του κλεισίματος των πυρηνικών σταθμών.

10.24.

Μία από τις συνέπειες της ανεπαρκούς ανάλυσης αναγκών είναι ότι δυσχεραίνεται το έργο της επιλογής των έργων εκείνων που προσδοκάται ότι θα εξασφαλίσουν τη βέλτιστη σχέση κόστους/οφέλους. Αυτό διαπιστώθηκε κατά τον έλεγχο των έργων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που αναφέρθηκε ανωτέρω (21), καθώς και κατά τον έλεγχο της γεωργοπεριβαλλοντικής στήριξης της ΕΕ. Στην τελευταία αυτή περίπτωση, το Συνέδριο διαπίστωσε ότι η στόχευση των πόρων στις περιοχές με τις μεγαλύτερες ανάγκες ήταν καθοριστικής σημασίας για τη βελτίωση των επιδράσεων της γεωργοπεριβαλλοντικής στήριξης στο περιβάλλον. Ωστόσο, τα κράτη μέλη δεν είχαν εξετάσει τη στόχευση αυτή βάσει ανάλυσης του σχετικού κόστους και οφέλους (22).

10.24.

Η Επιτροπή συμφωνεί ότι η ανάλυση αναγκών μπορεί να συμβάλει στον προσδιορισμό των έργων προτεραιότητας. Ωστόσο, όσον αφορά τη γεωργοπεριβαλλοντική στήριξη, ορισμένα κράτη μέλη έλαβαν υπόψη τον επιθυμητό βαθμό στόχευσης με βάση την ανάλυση του σχετικού κόστους και οφέλους. Στη Ρουμανία, για παράδειγμα, η στόχευση των γεωργοπεριβαλλοντικών ενισχύσεων υψηλής φυσικής αξίας γίνεται σε γεωγραφική βάση και οι επιλέξιμες εκτάσεις καθορίζονται με τη βοήθεια στοιχείων μακροσκοπικού επιπέδου. Επειδή πρόκειται για έργα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, μετά τις πρωτοβουλίες πολιτικής της ΕΕ, σήμερα, όλα τα κράτη μέλη έχουν αναπτύξει πιο προηγμένες στρατηγικές ηλεκτρονικής διακυβέρνησης με βάση το σχέδιο δράσης για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση 2011-2015.

Σχεδιασμός: ανεπαρκώς σαφείς επιδιώξεις

10.25.

Η διαπίστωση των αναγκών δεν αποτελεί παρά την αφετηρία της διαδικασίας. Απαραίτητη προϋπόθεση της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης αποτελεί ο ορθός σχεδιασμός τόσο των προγραμμάτων όσο και των επιμέρους έργων στο πλαίσιο των προγραμμάτων αυτών, ώστε οι διαθέσιμοι πόροι να επιτυγχάνουν τον μέγιστο δυνατό αντίκτυπο με το μικρότερο δυνατό κόστος. Ο σχεδιασμός των προγραμμάτων και των επιμέρους έργων στο πλαίσιο των προγραμμάτων αυτών πρέπει να γίνεται κατά τρόπο ώστε οι χρηματοδοτούμενες από τον προϋπολογισμό δραστηριότητες να συνδέονται με τις υλοποιήσεις, τα αποτελέσματα και τον αντίκτυπο που επιδιώκεται να επιτευχθούν με τις συγκεκριμένες δαπάνες.

 

10.26.

Σε μία περίπτωση, η Επιτροπή έλαβε υπόψη της τα προβλήματα σχεδιασμού ενός προγράμματος προκειμένου να βελτιώσει, τουλάχιστον μερικώς, τον σχεδιασμό ενός άλλου, παρεμφερούς, προγράμματος. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τα μέτρα για την προώθηση της κατανάλωσης φρούτων στα σχολεία να μην παρουσιάζουν τα προβλήματα του μη ελκυστικού χαρακτήρα για τους δικαιούχους και του φαινομένου αδράνειας (23), τα οποία εμφανίζει το παρεμφερές πρόγραμμα για το γάλα (24). Ωστόσο, το Συνέδριο εξακολούθησε να διαπιστώνει αδυναμίες στον σχεδιασμό των προγραμμάτων δαπανών που έλεγξε κατά το 2011, όπως αναλύεται στα σημεία που ακολουθούν.

10.26.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι στην τελευταία επικαιροποίηση του προγράμματος διανομής γάλακτος στα σχολεία («Γάλα στα σχολεία») έχουν ληφθεί υπόψη, σε μεγάλο βαθμό, οι παρατηρήσεις του Συνεδρίου για την βελτίωση της γενικότερης αποτελεσματικότητας του συστήματος.

10.27.

Η Επιτροπή διοχετεύει μέρος της στήριξης που παρέχει σε χώρες που πλήττονται από συγκρούσεις μέσω οργανώσεων των Ηνωμένων Εθνών. Ωστόσο, στο σύνολό τους σχεδόν (18 επί συνόλου 19) οι συμφωνίες συνεισφοράς τις οποίες έλεγξε το Συνέδριο εμφάνιζαν μία ή περισσότερες αδυναμίες όσον αφορά τον σχεδιασμό τους, όπως απουσία κριτηρίων αναφοράς, μη συγκεκριμένους στόχους ή απουσία δεικτών. Ως αποτέλεσμα, δεν ήταν σαφές τι έπρεπε να επιτευχθεί και με ποιον τρόπο θα αξιολογείτο η επιτυχία (25).

10.27.

Η Επιτροπή αναγνωρίζει τη σημασία που έχει ο σχεδιασμός των έργων, αλλά θεωρεί ότι μόνο δύο από τις δεκαοκτώ υποθέσεις που αναφέρθηκαν παρουσίασαν αδυναμίες που μπορούσαν να επηρεάσουν άμεσα τα αποτελέσματα των έργων.

Το 2011, η Επιτροπή θέσπισε νέες μεθόδους κατάρτισης και καθοδήγησης για να βελτιώσει τον σχεδιασμό των έργων ο οποίος, κατά τη γνώμη της, ανταποκρίνεται σε μεγάλο βαθμό στους προβληματισμούς του Συνεδρίου.

Επίσης, στην ειδική έκθεση του Συνεδρίου αναγνωρίστηκε ότι, ακόμα και σε εξαιρετικά δύσκολες περιστάσεις, όσον αφορά τα έργα που υλοποιούνται σε συνεργασία με τα ΗΕ σε χώρες που πλήττονται από συγκρούσεις επιτυγχάνονται καλά αποτελέσματα και είναι βιώσιμα σε εύλογο επίπεδο.

10.28.

Το καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης της κοινής γεωργικής πολιτικής σχεδιάστηκε με σκοπό να ενθαρρύνει τους γεωργούς να ανταποκρίνονται στη ζήτηση της αγοράς και να προαγάγει γεωργικές πρακτικές φιλικότερες προς το περιβάλλον. Ωστόσο, στον σχεδιασμό του καθεστώτος ενυπάρχει μια αντίφαση: μολονότι το καθεστώς αποσκοπεί στη στήριξη του ατομικού εισοδήματος, στην πράξη, κατά την κατανομή της χρηματοδοτικής ενίσχυσης ελάχιστα λαμβάνονται υπόψη οι ειδικές περιστάσεις του αποδέκτη, με αποτέλεσμα η κατανομή των επιδοτήσεων στους επιμέρους γεωργούς να εξακολουθεί να βασίζεται ουσιαστικά στην έκταση της καλλιεργούμενης γης και, επομένως, μεγάλο τμήμα των ενισχύσεων του καθεστώτος ενιαίας ενίσχυσης να χορηγείται ακόμη σε μεγάλες εκμεταλλεύσεις, όπως συνέβαινε και στο πλαίσιο του προϊσχύοντος συστήματος (26).

10.28.

Το καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης (ΚΕΕ) αποδείχτηκε πολύ αποτελεσματικό εργαλείο για την παροχή βασικής εισοδηματικής στήριξη στους γεωργούς, δίνοντάς τους παράλληλα την ευκαιρία να λαμβάνουν αποφάσεις για την παραγωγή με βάση τις ενδείξεις της αγοράς. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι ενισχύσεις είναι αποσυνδεδεμένες από την παραγωγή και ότι δεν εμπλέκονται στις αποφάσεις που αφορούν την παραγωγή. Για να τυγχάνουν επιλεξιμότητας, οι δικαιούχοι, τα αγροτεμάχια και οι δραστηριότητες πρέπει να πληρούν τους συγκεκριμένους όρους που προβλέπονται στον κανονισμό του Συμβουλίου, οι οποίοι είναι συμβατοί με τους κανόνες του ΠΟΕ, δηλαδή δεν συνδέονται με συντελεστές παραγωγής.

Οι ανάγκες στήριξης των βασικών εσόδων «μεγάλων γεωργικών εκμεταλλεύσεων» δεν θα πρέπει να θεωρούνται συστηματικά χαμηλότερες από τις ανάγκες άλλων εκμεταλλεύσεων, δεδομένου ότι, γενικά, τα έσοδα εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τα είδη παραγωγής, το κόστος των πρώτων υλών και της παραγωγής, το εργατικό δυναμικό της γεωργικής εκμετάλλευσης, κ.λπ.

Η αξία και ο αριθμός των δικαιωμάτων υπολογίστηκαν με βάση ιστορικές αναφορές σχετικά με την παραγωγή και τις εκτάσεις, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση προς την αποσύνδεση. Συνεπώς, η τρέχουσα κατανομή των άμεσων ενισχύσεων μεταξύ γεωργικών εκμεταλλεύσεων αντανακλά απλά το γεγονός ότι η γεωργική γη και η γεωργική παραγωγή δεν είναι ισότιμα κατανεμημένες μεταξύ των γεωργικών εκμεταλλεύσεων στην ΕΕ.

Ωστόσο, το θέμα της ανακατανομής των ενισχύσεων μεταξύ γεωργών και κρατών μελών εξετάζεται στις νομοθετικές προτάσεις για την ΚΓΠ μετά το 2013, και θα πρέπει επίσης να βελτιώσει τη στοχοθέτηση των ενισχύσεων βάσει του ΚΕΕ. Όσον αφορά την αύξηση της προστιθέμενης αξίας και τη βελτίωση της ποιότητας των δαπανών, η Επιτροπή πρότεινε να βελτιώσει και να προσθέσει ορισμένα άλλα στοιχεία, καλύπτοντας με τον τρόπο αυτό αρκετά από τα θέματα που έθιξε το Συνέδριο στην ειδική έκθεσή του: επανασχεδιασμός και καλύτερη στοχοθέτηση της στήριξης.

10.29.

Το καθεστώς γεωγραφικών ενδείξεων αποσκοπεί στην προστασία ονομασιών που προσδιορίζουν γεωργικά προϊόντα των οποίων η δεδομένη ποιότητα, φήμη ή άλλα χαρακτηριστικά μπορούν να αποδοθούν, κατά κύριο λόγο, στη γεωγραφική καταγωγή τους (π.χ. «Prosciutto di Parma», «Bayerisches Bier» κ.ο.κ.). Ο βαθμός επιτυχίας του καθεστώτος γεωγραφικών ενδείξεων εξαρτάται, μεταξύ άλλων, από τον βαθμό συμμετοχής των παραγωγών. Υπάρχει δυνατότητα προσέλκυσης πρόσθετων παραγωγών στο καθεστώς γεωγραφικών ενδείξεων, ιδίως σε κράτη μέλη όπου η συμμετοχή είναι μικρή. Ωστόσο, τα διαθέσιμα μέτρα και οι εφαρμοζόμενες διαδικασίες δεν ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των παραγωγών (27).

10.29.

Το σύστημα αυτό είναι κυρίως ένα σύστημα προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας. Υφίστανται κατάλληλα εργαλεία και νομικά μέσα και οι παραγωγοί καλούνται να προσχωρήσουν στο σύστημα σε εθελοντική βάση. Αυτό επιβεβαιώνεται επίσης από το προφανές ενδιαφέρον που έχουν εκδηλώσει οι παραγωγοί για το σύστημα αυτό. Έχουν καταχωριστεί πολλές ονομασίες προϊόντων (πάνω από 1 000), πράγμα το οποίο αντιπροσωπεύει αγοραία αξία ύψους 14,5 δισεκατ. ευρώ (το 2008).

Τα κράτη μέλη που προσχώρησαν στην ΕΕ από το 2004 και μετά διπλασιάζουν τις καταβαλλόμενες προσπάθειες για να συμμετάσχουν στο σύστημα. Για την προσέλκυση νέων δυνητικών υποψηφίων έχει δρομολογηθεί μια σειρά πρωτοβουλιών, συγκεκριμένα ενημερωτικές εκστρατείες, εμπορικές εκθέσεις, διεθνείς θεματικές εκθέσεις ή/και η προετοιμασία οδηγών για τους αιτούντες που επιθυμούν να καταχωρίσουν προστατευόμενη ονομασία προέλευσης (ΠΟΠ) ή προστατευόμενη γεωγραφική ένδειξη (ΠΓΕ).

10.30.

Στο πλαίσιο της κοινής αλιευτικής πολιτικής, η Επιτροπή παρέχει στήριξη σε κράτη μέλη για τη μείωση της αλιευτικής ικανότητας των στόλων τους, με απώτερο σκοπό τη διατήρηση των αποθεμάτων ιχθύων. Η αποτελεσματικότητα της εν λόγω στήριξης περιορίζεται λόγω προβλημάτων σχεδιασμού. Παραδείγματος χάριν, τα κριτήρια επιλεξιμότητας και επιλογής για τα καθεστώτα παύσης των δραστηριοτήτων αλιευτικών σκαφών δεν ήταν καλά στοχευμένα, με αποτέλεσμα τη διάλυση ορισμένων αλιευτικών σκαφών με ελάχιστο ή μηδενικό αντίκτυπο στα στοχευμένα αποθέματα ιχθύων (28).

10.30.

Οι υποθέσεις που ανέλυσε το Συνέδριο εξετάστηκαν και συζητήθηκαν με τα κράτη μέλη. Επί του παρόντος, όπου αυτό είναι αναγκαίο, τα κράτη μέλη λαμβάνουν διορθωτικά μέτρα και προβαίνουν στην ανάκτηση των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών.

Προστιθέμενη αξία της ΕΕ: αιτιολόγηση της παρέμβασής της

10.31.

Σύμφωνα με τον ορισμό της Επιτροπής, ως προστιθέμενη αξία της ΕΕ νοείται «η αξία που προκύπτει από παρέμβαση της ΕΕ, πέραν της αξίας που θα είχε επιτευχθεί αποκλειστικά από τη δράση κράτους μέλους ή ομάδας κρατών μελών» (29). Το Συνέδριο δήλωσε στο παρελθόν ότι ο ορισμός του όρου αυτού πρέπει να βασίζεται στις αρχές που παρουσιάζονται στο πλαίσιο 10.2 και συνέστησε τη διευκρίνιση της έννοιας της προστιθέμενης αξίας της ΕΕ σε μια κατάλληλη πολιτική δήλωση ή στη νομοθεσία της ΕΕ, προκειμένου να παρέχει καθοδήγηση στις πολιτικές αρχές της ΕΕ προς χρήση κατά την επιλογή προτεραιοτήτων δαπανών (30).

10.31.

Η Επιτροπή υπογραμμίζει το γεγονός ότι η έννοια της προστιθέμενης αξίας της ΕΕ μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πολλά διαφορετικά πλαίσια, όπως σε ακαδημαϊκές συζητήσεις για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, στον ορισμό των στόχων ή/και των κριτηρίων για την επιλογή έργων σε ειδικά προγράμματα της ΕΕ, στις διατάξεις του δημοσιονομικού κανονισμού και στην αξιολόγηση των υφιστάμενων προγραμμάτων. Ωστόσο, θεωρεί ότι η προστιθέμενη αξία ενός πολιτικού έργου δεν περιορίζεται απλά στην αναφορά αριθμητικών στοιχείων.

Ένας από τους σκοπούς του προαναφερθέντος εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής είναι να εξηγήσει την προστιθέμενη αξία που αντιπροσωπεύει ο προϋπολογισμός της ΕΕ και να παρουσιάσει διάφορα συγκεκριμένα παραδείγματα σχετικά με τη λειτουργία του στην πράξη στα κράτη μέλη, παρέχοντας έτσι στα όργανα λήψης αποφάσεων της ΕΕ την αναγκαία καθοδήγηση για την ιεράρχηση των δαπανών.

Επιπλέον, η διαδικασία εκτίμησης του αντίκτυπου, που διενεργείται από την Επιτροπή, συλλέγει στοιχεία σχετικά με τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των πιθανών πολιτικών επιλογών για τους υπεύθυνους λήψης πολιτικών αποφάσεων εκτιμώντας τον πιθανό τους αντίκτυπο. Σε αυτό το πλαίσιο, η διαδικασία αυτή πραγματεύεται επίσης το θέμα της προστιθέμενης αξίας των προτάσεων της Επιτροπής.

Οι αρχές στις οποίες προτείνει το Συνέδριο να βασιστεί η έννοια της προστιθέμενης αξίας της ΕΕ:

Οι δαπάνες από τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο εσωτερικό της Ένωσης πρέπει να προσφέρουν σαφή και ορατά οφέλη για την ΕΕ και τους πολίτες της, τα οποία δεν θα ήταν δυνατό να επιτευχθούν μέσω δαπανών σε εθνικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο μόνον, ενώ, αντίθετα, είναι δυνατό, λόγω της κλίμακας ή των συνεπειών της προτεινόμενης δράσης, να επιτευχθούν καλύτερα στο επίπεδο της Ένωσης.

Δαπάνες κοινού ενδιαφέροντος με διασυνοριακές επιδράσεις είναι εκ πρώτης όψεως περισσότερο επιλέξιμες για δράση εκ μέρους της ΕΕ από ό,τι δαπάνες με γεωγραφικά περιορισμένες επιδράσεις.

Η εύλογη συγκέντρωση των δαπανών φαίνεται εκ πρώτης όψεως ότι υποστηρίζει τον στόχο της προσθήκης αξίας.

Όσον αφορά δαπάνες εκτός της Ένωσης, όπως οι δαπάνες για αναπτυξιακή βοήθεια, ένας επιλεκτικός τρόπος προσέγγισης θα αύξανε επίσης την προστιθέμενη αξία: παραδείγματος χάριν, εστιάζοντας την προσοχή στον συντονισμό της αναπτυξιακής βοήθειας σε τομείς όπου υφίσταται στήριξη από διεθνείς χορηγούς βοήθειας και δίνοντας έμφαση σε δραστηριότητες στις οποίες η ειδική εμπειρογνωμοσύνη της ΕΕ έχει ιδιαίτερη αξία (31).

Η Επιτροπή θεωρεί ότι η προστιθέμενη αξία ενός πολιτικού έργου θα πρέπει να αποτελεί αποφασιστικό κριτήριο για την αιτιολόγηση των δαπανών στο επίπεδο της ΕΕ.

Η Επιτροπή εξέτασε την προστιθέμενη αξία των προτεινόμενων δαπανών σε όλους τους τομείς πολιτικής κατά την υποβολή των προτάσεών της σχετικά με τον προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2007-2013, με βάση τα ακόλουθα κριτήρια:

Αποτελεσματικότητα: όταν η δράση της ΕΕ είναι ο μόνος τρόπος για την επίτευξη αποτελεσμάτων.

Αποδοτικότητα: όταν η ΕΕ προσφέρει καλύτερη σχέση κόστους/αποτελεσματικότητας.

Συνέργεια: όταν η δράση της ΕΕ είναι απαραίτητη για την ολοκλήρωση, την ενθάρρυνση και την εφαρμογή μέτρων.

Η Επιτροπή έχει καταρτίσει το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, καθώς και τα τομεακά μέσα και προγράμματα, έτσι ώστε:

οι στόχοι να μπορούν να επιτυγχάνονται αποτελεσματικότερα μέσω των δαπανών που αποφασίζονται στο επίπεδο της ΕΕ,

να υπογραμμίζεται η συνεισφορά των δαπανών που αναλαμβάνονται στο επίπεδο της ΕΕ,

η προστιθέμενη αξία της ΕΕ να είναι ιδιαιτέρα σημαντική,

η συγκέντρωση πόρων στο επίπεδο της ΕΕ να δημιουργεί οικονομίες κλίμακας και να παράγει καλύτερα αποτελέσματα.

 

Η ανακοίνωση της Επιτροπής του Οκτωβρίου 2011 «Ένα πρόγραμμα αλλαγής» και τα επακόλουθα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 14ης Μαΐου 2012, συστήνουν την επικέντρωση στις χώρες που χρειάζονται μεγαλύτερη βοήθεια και σε περιορισμένο αριθμό τομέων στους οποίους ο αντίκτυπος μπορεί να μεγιστοποιηθεί και η προστιθέμενη αξία της ΕΕ να είναι σαφής.

10.32.

Το Συνέδριο έχει τονίσει ότι τα προγράμματα δαπανών χωρίς προστιθέμενη αξία της ΕΕ είναι εξ ορισμού απίθανο να συνιστούν αποδοτική και αποτελεσματική χρήση των χρημάτων των φορολογουμένων της ΕΕ (32). Στις ειδικές εκθέσεις που εξέδωσε το 2011, το Συνέδριο διαπίστωσε περιπτώσεις στις οποίες η ύπαρξη προστιθέμενης αξίας της ΕΕ, στην καλύτερη περίπτωση, αμφισβητείται:

10.32.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι η προστιθέμενη αξία των προγραμμάτων δαπανών πρέπει να αξιολογείται με βάση τους στόχους που έχουν τεθεί και τα κριτήρια που έχουν χρησιμοποιηθεί κατά την αρχική αξιολόγηση της προστιθέμενης αξίας των προτάσεων της Επιτροπής (βλέπε πλαίσιο 10.2).

Η προστιθέμενη αξία της ΕΕ σχετικά με τον μηχανισμό εγγυήσεων υπέρ των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (SMEG) δεν αποδείχθηκε, δεδομένου ότι τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν θα μπορούσαν να είχαν επιτευχθεί μέσω χρηματοδότησης στο πλαίσιο εθνικών καθεστώτων (33).

Η Επιτροπή λαμβάνει ήδη υπόψη την παρατήρηση αυτή κατά τη συζήτηση και τον σχεδιασμό της επόμενης γενεάς χρηματοπιστωτικών μέσων στο πλαίσιο του πολυετούς χρηματοδοτικού πλαισίου μετά το 2013, σύμφωνα με το οποίο «η διατήρηση της ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας» είναι μία από τις βασικές αρχές που πρέπει να τηρούν όλα τα προτεινόμενα μέσα.

Στην περίπτωση των έργων στον τομέα του τουρισμού που συγχρηματοδοτήθηκαν από το ΕΤΠΑ, ελλείψει κατάλληλου συστήματος για τον καθορισμό στόχων και την παρακολούθηση των επιδόσεων βάσει των στόχων αυτών, ήταν δυσχερές να εκτιμηθεί η εξασφαλισθείσα προστιθέμενη αξία της ΕΕ (34).

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι ο έλεγχος του Συνεδρίου όσον αφορά τα αποτελέσματα κατέδειξε ότι τα έργα που εξετάστηκαν στον τομέα του τουρισμού είχαν σημαντικό αντίκτυπο στην απασχόληση.

Στην περίπτωση της συνδρομής της ΕΕ για τον παροπλισμό πυρηνικών σταθμών σε τρία κράτη μέλη, το Συνέδριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το πλαίσιο πολιτικής ήταν σχετικά χαλαρό και συνέστησε τυχόν απόφαση της ΕΕ για τη χορήγηση περαιτέρω χρηματοδοτικής συνδρομής να βασίζεται σε εκτίμηση της προστιθέμενης αξίας της ΕΕ για μια παρέμβαση τέτοιου είδους (35).

Η Επιτροπή θεωρεί ότι η ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία των προγραμμάτων ήταν σαφής: χωρίς τα προγράμματα αυτά, θα ήταν εξαιρετικά δύσκολη η επίτευξη του γενικού στόχου, δηλαδή η σημαντική βελτίωση της πυρηνικής ασφάλειας της ΕΕ, καθώς και η παροχή βοήθειας στα κράτη μέλη για τον μετριασμό των επιπτώσεων της πρώιμης παύσης λειτουργίας των αντιδραστήρων.

Στις 24 Νοεμβρίου 2011, η Επιτροπή πρότεινε να εκδοθεί κανονισμός του Συμβουλίου σχετικά με τη στήριξη της Ένωσης για τα προγράμματα συνδρομής στον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων στη Βουλγαρία, τη Λιθουανία και τη Σλοβακία [COM (2011) 783] για την περίοδο 2014-2020. Η πρόταση αυτή συνοδεύτηκε από λεπτομερή ανάλυση του αντίκτυπου που περιλαμβάνει αξιολόγηση της ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας.

10.33.

Σε γνώμες που εξέδωσε πρόσφατα, το Συνέδριο αναφέρθηκε στις αδυναμίες της Επιτροπής όσον αφορά τον καθορισμό στόχων πολιτικής σε σχέση με τα αποτελέσματα, ήτοι τον καθορισμό των αποτελεσμάτων που επιδιώκει να επιτύχει η χρηματοδότηση της ΕΕ (36). Ελλείψει σαφών επιμέρους στόχων όσον αφορά τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, θα εξακολουθήσει να είναι δυσχερές για την Επιτροπή να καταδεικνύει ότι οι δαπάνες της προσδίδουν προστιθέμενη αξία της ΕΕ και, συνεπώς, να παρέχει διασφάλιση για την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα των δαπανών της.

10.33.

Η ιδιαίτερη επικέντρωση στις επιδόσεις και στα αποτελέσματα συνιστά έναν από τους κύριους στόχους της Επιτροπής στις προτάσεις της σχετικά με «Έναν προϋπολογισμό για την Ευρώπη 2020» με σκοπό τη θέσπιση μακροπρόθεσμων στρατηγικών στόχων της Ένωσης με βάση τον διαθέσιμο προϋπολογισμό κατά τα επόμενα επτά έτη.

Κατά συνέπεια, όλα τα προγράμματα και όλα τα μέσα που περιλαμβάνονται στην πρόταση για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο έχουν σχεδιαστεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε τα αποτελέσματα και ο αντίκτυπός τους να συμβάλλουν ουσιαστικά στην επίτευξη των βασικών στόχων της πολιτικής της ΕΕ και να υπογραμμίζουν τα προβλεπόμενα αποτελέσματα.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Συμπεράσματα

10.34.

Η διαδικασία κατάρτισης των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων από τις γενικές διευθύνσεις της Επιτροπής εξελίσσεται. Σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, το Συνέδριο διαπίστωσε ευπρόσδεκτες ενδείξεις βελτίωσης (σημείο 10.7).

10.34.

Η Επιτροπή καταβάλει συνεχείς προσπάθειες για τη βελτίωση της ποιότητας και της σαφήνειας των εκθέσεων δραστηριότητας.

10.35.

Το ζήτημα της συνάφειας εξακολουθεί να προβληματίζει, ιδίως σε ό,τι αφορά την εσωτερική συνοχή των στόχων και των δεικτών, τον καθορισμό ουσιαστικών και ποσοτικώς προσδιορισμένων επιμέρους στόχων και την ετήσια αποτίμηση της επιτευχθείσας προόδου. Όπως και κατά το προηγούμενο έτος, οι τρεις γενικές διευθύνσεις τις οποίες έλεγξε το Συνέδριο δεν αναφέρθηκαν στα ζητήματα της οικονομίας και της αποδοτικότητας στο μέρος 1 των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων τους (βλέπε σημεία 10.8 έως 10.12).

10.35.

Η Επιτροπή έχει ενισχύσει τις πάγιες οδηγίες σχετικά με τις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων του 2011 από πλευράς αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας και ζήτησε από τις Γενικές Διευθύνσεις να προσθέσουν στο μέρος 3, σε εθελοντική βάση, δείκτες σχετικά με τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση. Ορισμένες Γενικές Διευθύνσεις υπέβαλαν έκθεση για το θέμα αυτό, το 2011.

10.36.

Οι στόχοι, οι δείκτες και οι επιμέρους στόχοι που ορίστηκαν στα σχέδια διαχείρισης της ΓΔ AGRI και της ΓΔ REGIO ήταν κατά κανόνα οι ίδιοι οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν στο πλαίσιο των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων και, σε γενικές γραμμές, ήταν συνεπείς με αυτούς που χρησιμοποιήθηκαν το προηγούμενο έτος. Ωστόσο, οι τροποποιήσεις που πραγματοποιήθηκαν δεν συνοδεύονταν πάντοτε από επεξηγήσεις (βλέπε σημεία 10.13 έως 10.16).

10.36.

Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι οι μεταβολές σχετικά με την ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων του προηγούμενου έτους χρειάζονται επεξηγήσεις. Ωστόσο, πιστεύει ότι οι πληροφορίες που προσκομίστηκαν για τον σκοπό αυτό είναι επαρκείς.

10.37.

Νομικοί περιορισμοί και πρακτικές δυσχέρειες έπληξαν την αξιοπιστία των πληροφοριακών στοιχείων που συγκέντρωσαν οι γενικές διευθύνσεις από τα κράτη μέλη σχετικά με τα προγράμματα υπό επιμερισμένη διαχείριση. Γίνονται ενέργειες για την παροχή κινήτρων στα κράτη μέλη ώστε να διαβιβάσουν συναφή, συγκρίσιμα και αξιόπιστα στοιχεία σχετικά με τις επιδόσεις κατά την προσεχή περίοδο προγραμματισμού για τα ταμεία του κοινού στρατηγικού πλαισίου, διαδικασία από την οποία θα μπορέσουν ενδεχομένως να αντληθούν διδάγματα στο μέλλον. Υφίσταται επίσης το πρόβλημα της έγκαιρης διαβίβασης των στοιχείων (βλέπε σημεία 10.17 έως 10.18).

10.37.

Ο ποιοτικός έλεγχος που διενεργεί η Επιτροπή στα στοιχεία που παρέχουν τα κράτη μέλη για την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού θα συνεχισθεί και θα εντατικοποιηθεί. Ωστόσο, η Επιτροπή δεν θεωρεί ότι η επικαιρότητα των στοιχείων συνιστά πρόκληση.

Δεδομένης της επταετούς περιόδου προγραμματισμού, τα διαθέσιμα στοιχεία 16 μήνες μετά το τέλος του οικονομικού έτους μπορούν ακόμη να χρησιμοποιούνται για την προσαρμογή των προγραμμάτων τα οποία με βάση τα δεδομένα παρουσιάζουν χαμηλές επιδόσεις (βλέπε απάντηση στο σημείο 10.18).

10.38.

Στις ειδικές εκθέσεις του για το 2011 και σε σχέση με τα τρία συγκεκριμένα ζητήματα που αναλύθηκαν, το Συνέδριο διαπίστωσε τα εξής:

10.38.

α)

Συχνά απουσιάζουν καλής ποιότητας εκτιμήσεις αναγκών, μολονότι η διενέργειά τους αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη διασφάλιση της στόχευσης των δαπανών της ΕΕ στους τομείς ή τις περιοχές με τις μεγαλύτερες ανάγκες (σημεία 10.22 έως 10.24).

α)

Η Επιτροπή συμφωνεί ότι η άρτια ανάλυση των αναγκών αποτελεί σημαντικό μέρος του κύκλου ενός προγράμματος και εξετάζει προσεκτικά τις υποθέσεις κατά τις οποίες το Συνέδριο διαπίστωσε ανεπάρκειες κατά την ανάλυση των αναγκών.

β)

Ο σχεδιασμός των προγραμμάτων εμφανίζει αδυναμίες οι οποίες επηρεάζουν αρνητικά την ικανότητα της Επιτροπής να ορίζει τα αποτελέσματα και τον αντίκτυπο των δαπανών της ΕΕ και να υποβάλλει τα σχετικά στοιχεία (σημεία 10.25 έως 10.30).

β)

Η Επιτροπή αναγνωρίζει τη σημασία του σχεδιασμού των έργων, αλλά δεν συμφωνεί με όλες τις αξιολογήσεις του διατύπωσε το Συνέδριο όσον αφορά τις υποθέσεις που αναφέρονται στα σημεία 10.25 έως 10.30. Ωστόσο, η Επιτροπή εξετάζει προσεκτικά τις εν λόγω αξιολογήσεις του Συνεδρίου και προσαρμόζει την πρακτική της, όπου είναι σκόπιμο, για τη βελτίωση του σχεδιασμού των έργων.

γ)

Η απόδειξη της προστιθέμενης αξίας της ΕΕ όσον αφορά τις δαπάνες της ΕΕ συνιστά πρόκληση για την Επιτροπή (σημεία 10.31 έως 10.33).

γ)

Κατά την κατάρτιση του επόμενου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, η Επιτροπή εφάρμοσε τις αρχές που περιγράφονται στο πλαίσιο της επανεξέτασης του προϋπολογισμού το 2010, δηλαδή δίνοντας έμφαση στην προστιθέμενη αξία του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Συστάσεις

10.39.

Σε συνέχεια της εξέτασης και των διαπιστώσεων και των συμπερασμάτων του για το 2011, το Συνέδριο συνιστά τα εξής:

10.39.

Σύσταση 1: Η Επιτροπή πρέπει, κατά τον σχεδιασμό νέων προγραμμάτων δαπανών, να επιδιώκει να επικεντρώνει τις δραστηριότητές της στα αποτελέσματα και τον αντίκτυπο που επιθυμεί να επιτύχει. Εάν η μέτρηση των αποτελεσμάτων και του αντικτύπου δεν είναι ευχερής, η Επιτροπή πρέπει να ορίζει δείκτες και στόχους-ορόσημα, βασισμένους σε στόχους «SMART» (37), με τους οποίους θα αποδεικνύεται ότι οι δραστηριότητές της αποσκοπούν στην επίτευξη των επιδιώξεών της.

Η Επιτροπή συμφωνεί με τη σύσταση του Συνεδρίου και, όπως υπογραμμίζεται, έχει ήδη λάβει μέτρα προς την κατεύθυνση αυτή.

Για τον σχεδιασμό του επόμενου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, η Επιτροπή εφάρμοσε τις αρχές που είχε προτείνει κατά την επανεξέταση του προϋπολογισμού του 2010, δηλαδή:

επικέντρωση της προσοχής στην υλοποίηση των βασικών προτεραιοτήτων πολιτικής,

επικέντρωση της προσοχής στην ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία,

επικέντρωση της προσοχής στις επιπτώσεις και στα αποτελέσματα,

επίτευξη αμοιβαίων αποτελεσμάτων σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σύσταση 2: Η Επιτροπή πρέπει να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας των υποβαλλόμενων στοιχείων και την εξασφάλιση της έγκαιρης διαβίβασής τους. Συγκεκριμένα, πρέπει να αντλήσει διδάγματα από τις ενέργειες που γίνονται στο πλαίσιο των ταμείων του κοινού στρατηγικού πλαισίου για την παροχή κινήτρων στα κράτη μέλη, ώστε να διαβιβάζουν υψηλής ποιότητας στοιχεία σχετικά με τις επιδόσεις.

Η Επιτροπή συμφωνεί ότι η συνεργασία με τα κράτη μέλη είναι σημαντική για τη βελτίωση της ποιότητας και της επικαιρότητας των στοιχείων που υποβάλλονται. Μετά τον έλεγχο που διενεργήθηκε με τα κράτη μέλη για να επιβεβαιωθεί η ορθότητα των ηλεκτρονικά υποβαλλόμενων δεικτών, η Επιτροπή είναι πεπεισμένη ότι η ποιότητα των στοιχείων θα συνεχίσει να βελτιώνεται. Ωστόσο, δυνάμει των ρυθμίσεων για την υποβολή εκθέσεων στο πλαίσιο των τρεχουσών και των προτεινόμενων μελλοντικών κανονιστικών διατάξεων, τα στοιχεία για το προηγούμενο έτος δεν θα είναι διαθέσιμα πριν από τον Απρίλιο του επόμενου έτους.

Σύσταση 3: Για την επόμενη περίοδο προγραμματισμού (2014-2020), η Επιτροπή πρέπει να αποδείξει με ποιον τρόπο εξασφαλίζει την προστιθέμενη αξία της ΕΕ και να παρουσιάσει σχετικά στοιχεία.

Όλες οι ειδικές προτάσεις που υπέβαλε η Επιτροπή στη νομοθετική αρχή προσδιορίζουν τους γενικούς και ειδικούς στόχους, η επίτευξη των οποίων θα συμβάλει στη διατήρηση της ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας των προτεινόμενων χρηματοδοτικών μέσων.


(1)  Το άρθρο 318 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) (ΕΕ C 83 της 30.3.2010) προβλέπει ότι η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έκθεση αξιολόγησης των οικονομικών της Ένωσης βασιζόμενη στα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί.

(2)  Το άρθρο 60 παράγραφος 7 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2002, για τη θέσπιση του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στον γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ L 248 της 16.9.2002, σ. 1) ορίζει ότι οι ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων αναφέρουν τα αποτελέσματα των πράξεων με παραπομπή στους στόχους, στους συναφείς με τις πράξεις αυτές κινδύνους, στη χρησιμοποίηση των πόρων και στην αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα του συστήματος εσωτερικού ελέγχου.

(3)  Οι ειδικές εκθέσεις του Συνεδρίου καλύπτουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ, καθώς και τα Ευρωπαϊκά Ταμεία Ανάπτυξης.

(4)  Άρθρο 27 του δημοσιονομικού κανονισμού.

(5)  Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την αξιολόγηση των οικονομικών της Ένωσης βασιζόμενη στα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί, COM(2012) 40 final.

(6)  Άρθρα 318 και 319 της ΣΛΕΕ.

(7)  Γνώμη αριθ. 4/2012 σχετικά με την έκθεση της Επιτροπής για την αξιολόγηση των οικονομικών της Ένωσης βάσει των αποτελεσμάτων που έχουν επιτευχθεί, σύμφωνα με το άρθρο 318 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ C 179 της 20.6.2012).

(8)  Οι ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων της ΓΔ AGRI και της ΓΔ REGIO εξετάστηκαν επίσης στο πλαίσιο της ετήσιας έκθεσης του Συνεδρίου για το οικονομικό έτος 2010. Η EuropeAid δημιουργήθηκε τον Ιανουάριο του 2011, ως αποτέλεσμα της συγχώνευσης της ΓΔ Ανάπτυξης και Σχέσεων με τα κράτη της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΓΔ DEV) και του Γραφείου Συνεργασίας EuropeAid (ΓΔ AIDCO).

(9)  ΓΔ AGRI: 56,2 δισεκατομμύρια ευρώ, ΓΔ REGIO: 32,9 δισεκατομμύρια ευρώ, EuropeAid: 4,1 δισεκατομμύρια ευρώ.

(10)  Η πτυχή αυτή εξετάστηκε σε περιορισμένο βαθμό στο πλαίσιο του ελέγχου του Συνεδρίου — βλέπε σημείο 10.17.

(11)  Λόγω του χρονικού προγραμματισμού της ετήσιας έκθεσης του Συνεδρίου, η Επιτροπή διαθέτει περιορισμένο χρόνο για να λάβει υπόψη της, στο πλαίσιο των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων της, τις παρατηρήσεις που διατυπώνονται στην ετήσια έκθεση.

(12)  ΓΔ AGRI πέντε δείκτες, EuropeAid πέντε δείκτες, ΓΔ REGIO ένας δείκτης.

(13)  Πρόκειται για τα εξής ταμεία: Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), Ταμείο Συνοχής (ΤΣ), Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ).

(14)  «Εξέδωσε» σημαίνει «ενέκρινε για δημοσίευση». Η δημοσίευση καθεαυτή, η οποία προϋποθέτει σελιδοποίηση, μετάφραση κ.λπ., πραγματοποιείται συνήθως περίπου δύο μήνες αργότερα.

(15)  Οι ειδικές εκθέσεις του ΕΕΣ διατίθενται στον ιστότοπο του Συνεδρίου, στην ακόλουθη διεύθυνση: http://eca.europa.eu/portal/page/portal/publications/auditreportsandopinions/specialreports

(16)  Γνώμη αριθ. 7/2011 σχετικά με πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί καθορισμού κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας, τα οποία καλύπτονται από το κοινό στρατηγικό πλαίσιο, περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 (ΕΕ C 47 της 17.2.2012) και γνώμη αριθ. 1/2012 σχετικά με ορισμένες προτάσεις κανονισμών που αφορούν την κοινή γεωργική πολιτική για την περίοδο 2014-2020 (http://eca.europa.eu).

(17)  Ετήσια έκθεση για το οικονομικό έτος 2010, σημείο 8.36.

(18)  Ειδική έκθεση αριθ. 14/2011 «Συνέβαλε η βοήθεια της ΕΕ στη βελτίωση των ικανοτήτων της Κροατίας να διαχειριστεί τη μετενταξιακή χρηματοδότηση;», σημείο 17 (http://eca.europa.eu).

(19)  Ειδική έκθεση αριθ. 9/2011 «Υπήρξαν αποτελεσματικά τα έργα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που έλαβαν στήριξη από το ΕΤΠΑ;» σημείο 56 α) (http://eca.europa.eu).

(20)  Ειδική έκθεση αριθ. 16/2011 «Χρηματοδοτική συνδρομή της ΕΕ για τον παροπλισμό πυρηνικών σταθμών στη Βουλγαρία, τη Λιθουανία και τη Σλοβακία: επιτεύγματα και μελλοντικές προκλήσεις», σημείο 26 και γράφημα 7 (http://eca.europa.eu).

(21)  Ειδική έκθεση αριθ. 9/2011, σημείο 56 στοιχείο β).

(22)  Ειδική έκθεση αριθ. 7/2011 «Σχεδιάστηκε σωστά και τυγχάνει ορθής διαχείρισης η γεωργοπεριβαλλοντική στήριξη;», σημεία 72 και 78 (http://eca.europa.eu).

(23)  Φαινόμενο αδράνειας εμφανίζεται όταν ένα μέτρο ενίσχυσης ωφελεί έναν δικαιούχο ο οποίος, χωρίς την ενίσχυση, θα πραγματοποιούσε την ίδια επιλογή.

(24)  Ειδική έκθεση αριθ. 10/2011 «Είναι αποτελεσματικά τα προγράμματα διανομής γάλακτος στους μαθητές και προώθησης της κατανάλωσης φρούτων στα σχολεία;» σημείο 53 (http://eca.europa.eu).

(25)  Ειδική έκθεση αριθ. 3/2011 «Αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα των συνεισφορών της ΕΕ που διοχετεύονται μέσω οργανώσεων των Ηνωμένων Εθνών σε χώρες που πλήττονται από συγκρούσεις», σημεία 23, 24 και 48 (http://eca.europa.eu).

(26)  Ειδική έκθεση αριθ. 5/2011 «Καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης (ΚΕΕ): ζητήματα προς αντιμετώπιση για τη βελτίωση της ορθής δημοσιονομικής διαχείρισής του», σημείο 44 (http://eca.europa.eu).

(27)  Ειδική έκθεση αριθ. 11/2011 «Εξασφαλίζουν ο σχεδιασμός και η διαχείριση του καθεστώτος γεωγραφικών ενδείξεων την αποτελεσματικότητά του;», σημείο 61 (http://eca.europa.eu).

(28)  Ειδική έκθεση αριθ. 12/2011 «Συνέβαλαν τα μέτρα της ΕΕ στην προσαρμογή της ικανότητας των αλιευτικών στόλων στις διαθέσιμες αλιευτικές δυνατότητες;», σημεία 51 έως 58 και 76 (http://eca.europa.eu).

(29)  Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο The added value of the EU budget (Η προστιθέμενη αξία του προϋπολογισμού της ΕΕ), SEC (2011) 867 τελικό, ενότητα 1.1, το οποίο συνοδεύει το έγγραφο με τίτλο «Προϋπολογισμός για την «Ευρώπη 2020», COM(2011) 500 τελικό.

(30)  Γνώμη αριθ. 1/2010 «Βελτίωση της δημοσιονομικής διαχείρισης του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης: κίνδυνοι και προκλήσεις» σημείο 18 (http://eca.europa.eu).

(31)  Απάντηση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου στην ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Μεταρρύθμιση του προϋπολογισμού σε μια Ευρώπη που αλλάζει», σημείο 8, Απρίλιος 2008.

(32)  Γνώμη αριθ. 7/2011, σημείο 9.

(33)  Ειδική έκθεση αριθ. 4/2011 «Έλεγχος του μηχανισμού εγγυήσεων υπέρ των ΜΜΕ», σημείο 104 (http://eca.europa.eu).

(34)  Ειδική έκθεση αριθ. 6/2011 «Ήταν αποτελεσματικά τα συγχρηματοδοτηθέντα από το ΕΤΠΑ έργα στον τομέα του τουρισμού;», σημείο 46 (http://eca.europa.eu).

(35)  Ειδική έκθεση αριθ. 16/2011, σημείο 42 β).

(36)  Γνώμη αριθ. 7/2011, σημείο 10, και γνώμη αριθ. 1/2012, σημεία 8 και 151.

(37)  Ειδικοί, μετρήσιμοι, εφικτοί, συναφείς και χρονικά προσδιορισμένοι στόχοι. Βλέπε την ετήσια έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για το οικονομικό έτος 2010, σημείο 8.33.

(38)  Ένας χιλιότονος ισοδυνάμου πετρελαίου (χΤΙΠ) είναι η ποσότητα ενέργειας που απελευθερώνεται από την καύση ενός χιλιότονου αργού πετρελαίου.


Top