Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την «Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί θέσπισης προγράμματος ενίσχυσης της οικονομικής ανάκαμψης με τη χορήγηση κοινοτικής χρηματοδοτικής συνδρομής για έργα στον τομέα της ενέργειας»

COM(2009) 35 τελικό – 2009/0010 (COD)

(2009/C 277/18)

Γενικός εισηγητής: ο κ. RETUREAU

Στις 10 Φεβρουαρίου 2009, και σύμφωνα με τα άρθρα 156 και 175 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την

«Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί θέσπισης προγράμματος ενίσχυσης της οικονομικής ανάκαμψης με τη χορήγηση κοινοτικής χρηματοδοτικής συνδρομής για έργα στον τομέα της ενέργειας»

COM(2009) 35 τελικό – 2009/0010 (COD).

Στις 24 Φεβρουαρίου 2009, το Προεδρείο της ΕΟΚΕ ανέθεσε στο ειδικευμένο τμήμα «Μεταφορές, ενέργεια, υποδομές, κοινωνία των πληροφοριών» την προετοιμασία των σχετικών εργασιών.

Λόγω του επείγοντος χαρακτήρα των εργασιών, η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, κατά την 453η σύνοδο ολομέλειας, της 13ης και 14ης Μαΐου 2009 (συνεδρίαση της 14ης Μαΐου) αποφάσισε να ορίσει τον κ. RETUREAU γενικό εισηγητή και υιοθέτησε την ακόλουθη γνωμοδότηση με 129 ψήφους υπέρ, 5 ψήφους κατά και 3 αποχές.

1.   Προτάσεις

1.1.   Κατά τα τέλη Ιανουαρίου 2009, και με σκοπό να συμβάλει στην καταπολέμηση των επιπτώσεων της κρίσης στην οικονομία, η Επιτροπή πρότεινε την ανακατανομή 5 δις ευρώ στον προϋπολογισμό του 2008, από αχρησιμοποίητους πόρους των γεωργικών διαρθρωτικών ταμείων H πρόταση αυτή αποσκοπούσε στο να καταστεί δυνατή η ανάπτυξη επενδύσεων σε «βιώσιμες» μορφές ενέργειας και η πρόσβαση των αγροτικών περιοχών σε ευρυζωνικές συνδέσεις.

1.2.   Οι συζητήσεις στο Συμβούλιο και τα αιτήματα ορισμένων βουλευτών οδήγησαν σε διαπραγματεύσεις όσον αφορά τον κατάλογο των προς χρηματοδότηση σχεδίων μεταξύ των κρατών μελών. Το Κοινοβούλιο χαρακτήρισε λυπηρή την απουσία επενδύσεων στην εξοικονόμηση ενέργειας.

1.3.   Μεταξύ της Επιτροπής και των δύο συννομοθετών επιτεύχθηκε άτυπη συμφωνία περί τα μέσα Απριλίου, η οποία αφορά το σκέλος της ενέργειας και ποσό ύψους 3,98 δις ευρώ έναντι των 3,5 δις ευρώ που προέβλεπε το σχέδιο κανονισμού. Στη συμφωνία προβλέπεται ότι εάν τα 3,98 δις ευρώ που διατίθενται για έργα στον τομέα της ενέργειας (διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, υπεράκτιες εγκαταστάσεις αιολικής ενέργειας, δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα) δεν δαπανηθούν πλήρως έως το 2010, θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για άλλα έργα, κυρίως δε για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης.

2.   Γενικές παρατηρήσεις

2.1.   Η ΕΟΚΕ επικροτεί την ιδέα να χορηγηθούν τα μη χρησιμοποιηθέντα δημοσιονομικά μέσα του 2008 σε σχέδια που προορίζονται για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας, η οποία έχει περιέλθει σε μαρασμό λόγω της συστημικής κρίσης που πλήττει την παγκόσμια οικονομία και λόγω της απροθυμίας των πιστωτικών ιδρυμάτων να συμβάλουν με χαμηλότοκα δάνεια στη χρηματοδότηση επιχειρήσεων, ιδίως των ΜΜΕ, και στη δημιουργία νέων επιχειρήσεων.

2.2.   Με τα σημερινά δεδομένα, είναι απαραίτητο να αναληφθεί άμεση δράση δίδοντας παράλληλα προτεραιότητα σε συγκεκριμένα σχέδια που εντάσσονται ήδη από τώρα στις μεσοπρόθεσμες προοπτικές της βιώσιμης ανάπτυξης, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η ανάπτυξη ευρυζωνικών δικτύων σε περιοχές που δεν συνδέονται ακόμη με το παγκόσμιο δίκτυο με επαρκώς αποτελεσματικές τεχνολογίες.

2.3.   Η ΕΟΚΕ, αν και συμφωνεί με την γενική προσέγγιση του κανονισμού, αναγνωρίζει ότι η έκφραση διαφορετικών εθνικών συμφερόντων και προβληματισμών σχετικά με την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος ενδέχεται να επιφέρει κάποιες αλλαγές στην αρχική πρόταση.

2.4.   Ενδείκνυται η όσο το δυνατό ταχύτερη εφαρμογή των προβλεπόμενων μέτρων, διότι ο χρόνος αποτελεί σημαντικό στοιχείο σε ό,τι αφορά την καταπολέμηση της κρίσης. Εάν δεν εκδηλωθεί πολιτική βούληση και εάν καθυστερήσει η υιοθέτηση των μέτρων, ενδέχεται να τεθεί σε κίνδυνο η πραγματοποίηση των επιδιωκόμενων στόχων.

3.   Ειδικές παρατηρήσεις

3.1.   Ωστόσο η ΕΟΚΕ εκφράζει την λύπη της διότι τα μέτρα που προτείνει η Επιτροπή για την καταπολέμηση της κρίσης είναι υπερβολικά διστακτικά σε σχέση με τις γρήγορες και γενικευμένες συνέπειές της στον τομέα της απασχόλησης και στις επιχειρήσεις. Εκφράζει επίσης τη λύπη της για την απουσία σημαντικότερων προτάσεων και σαφέστερων προθέσεων κατά τη διάρκεια των παρελθόντων μηνών.

3.2.   Είναι βέβαιο ότι η ΕΟΚΕ θα κληθεί να καταρτίσει γνωμοδοτήσεις και για άλλες προτάσεις, όπως για παράδειγμα σχετικά με τη ρύθμιση των διασυνοριακών κινήσεων κεφαλαίων ή της καταπολέμησης των φορολογικών παραδείσων Θα αποφανθεί επ’ αυτών την κατάλληλη στιγμή, αλλά αναμένει σημαντικές και αποτελεσματικές προτάσεις, ανάλογες της κρίσης, που αποδείχτηκε ήδη πολύ πιο σοβαρή, σε ό,τι αφορά τις συνέπειές της, από όλες τις προηγούμενες κρίσεις.