EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52009IE0638

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα Διατλαντικές σχέσεις: Τρόποι βελτίωσης της συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών

OJ C 228, 22.9.2009, p. 32–39 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

22.9.2009   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 228/32


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Διατλαντικές σχέσεις: Τρόποι βελτίωσης της συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών»

2009/C 228/05

Κατά τη σύνοδο ολομέλειάς της 17ης Ιανουαρίου 2008 και σύμφωνα με το άρθρο 29, παράγραφος 2 του Εσωτερικού της Κανονισμού, η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή αποφάσισε να καταρτίσει γνωμοδότηση πρωτοβουλίας με θέμα

«Διατλαντικές σχέσεις: Τρόποι βελτίωσης της συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών.»

Το ειδικευμένο τμήμα «Εξωτερικές σχέσεις», στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών της ΕΟΚΕ, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 6 Μαρτίου 2009, με βάση την έκθεση της εισηγήτριας, κ. Liina CARR, και του συνεισηγητή, κ. Jacek KRAWCZYK.

Κατά την 452η σύνοδο ολομέλειάς της, της 24ης και 25ης Μαρτίου 2009 (συνεδρίαση της 25ης Μαρτίου 2009), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε με 196 ψήφους υπέρ, 7 ψήφους κατά και 3 αποχές την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1

Οι σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ εκτυλίσσονται σήμερα σε ένα νέο περιβάλλον και βρίσκονται αντιμέτωπες με αυξανόμενες προκλήσεις και προσδοκίες. Η εκλογή του κ. OBAMA στην Προεδρία των ΗΠΑ έχει δημιουργήσει υψηλές προσδοκίες σε ολόκληρο τον κόσμο και έχει αναπτερώσει την αισιοδοξία για τις προοπτικές των διατλαντικών σχέσεων. Σε πολλούς τομείς, από τη δυνατότητα κοινής αντιμετώπισης της τρέχουσας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης έως τα ζητήματα της αλλαγής του κλίματος, της προαγωγής των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των διμερών οικονομικών σχέσεων, εκφράζεται η ειλικρινής ελπίδα ότι η ΕΕ και οι ΗΠΑ θα συνεργαστούν και θα αναλάβουν ηγετικό ρόλο.

1.2

Η κοινωνία των πολιτών και οι κοινωνικοί εταίροι στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ έχουν να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο, συμβάλλοντας σε αυτήν την ανανεωμένη συνεργασία μέσω του αντιπροσωπευτικού χαρακτήρα τους ή της εμπειρογνωσίας τους σε συγκεκριμένο τομέα.

1.3

Η ΕΟΚΕ προτρέπει τους υπευθύνους για τη χάραξη των πολιτικών της ΕΕ να αδράξουν την ευκαιρία και να ασκήσουν πίεση, σε συμφωνία και σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, υπέρ των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων του συστήματος του ΟΗΕ, του WIPO (1), του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, της G8, της G20, του ΠΟΕ, της Παγκόσμιας Τράπεζας, του ΔΝΤ και της ενίσχυσης της ΔΟΕ, προκειμένου να καταστούν οι θεσμοί αυτοί πιο αποτελεσματικοί στην επίλυση των μακροπρόθεσμων προκλήσεων που απορρέουν από την παγκοσμιοποίηση και τη σημερινή παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.

1.4

Δεδομένου του βάθους της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης, η διατλαντική οικονομική συνεργασία πρέπει να εντατικοποιηθεί. Ως πρώτο βήμα, η ΕΕ και οι ΗΠΑ πρέπει να προβούν σε μεγαλύτερο συντονισμό των νομισματικών και των φορολογικών τους μέτρων για την τόνωση της παγκόσμιας οικονομίας μέσω της G20. Στη συνέχεια, πρέπει να συνεργαστούν για να αναπτύξουν μια νέα, κοινή προσέγγιση για την αποτελεσματική και αποδοτική ρύθμιση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, έτσι ώστε να μην απειληθεί ποτέ πια ξανά η οικονομία από την ανάληψη υπερβολικών κινδύνων. Κρίνεται επίσης σκόπιμο να καθοριστούν σαφείς κανόνες για τον διεθνή χρηματοπιστωτικό τομέα, ως τμήμα μιας μείζονος μεταρρύθμισης των διεθνών οικονομικών οργανισμών, προκειμένου να σταλεί ένα ισχυρό σήμα στους πολίτες και στις επιχειρήσεις.

1.5

Ο στόχος του Πλαισίου για την Προώθηση της Διατλαντικής Οικονομικής Συνεργασίας –ήτοι η επίτευξη βαθύτερης διατλαντικής οικονομικής ολοκλήρωσης και ανάπτυξης, προς όφελος των πολιτών μας και της ανταγωνιστικότητας των οικονομιών μας – θα πρέπει να επιτευχθεί υπό την επίβλεψη του Διατλαντικού Οικονομικού Συμβουλίου.

1.6

Στον πυρήνα του Πλαισίου αυτού βρίσκεται η ιδέα της ρυθμιστικής συνεργασίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν πολλά κοινά στοιχεία όσον αφορά τις αξίες στις οποίες στηρίζονται οι προσεγγίσεις μας για τη ρύθμιση των οικονομιών μας, παρά τις διαφωνίες που ανέκυψαν για ορισμένα θέματα. Ρυθμιστική συνεργασία σημαίνει σύμπραξη από τα αρχικά στάδια σε μια προσπάθεια από κοινού προσδιορισμού των κοινωνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών προβλημάτων και των λύσεών τους. Η ΕΟΚΕ προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν, στο πλαίσιο των διατλαντικών σχέσεων, το ευρωπαϊκό κοινωνικό πρότυπο το οποίο βασίζεται σε προηγμένα συστήματα κοινωνικής προστασίας, κοινωνικού διαλόγου και διαλόγου με τους πολίτες.

1.7

Το Διατλαντικό Οικονομικό Συμβούλιο έχει σημαντικό έργο να επιτελέσει στο εγγύς μέλλον:

Για την εξεύρεση λύσεων για την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και τις συνέπειές της στην ευρύτερη οικονομία, θα χρειαστούν νέα ρυθμιστικά καθεστώτα σε αμφότερες τις πλευρές του Ατλαντικού.

Καθώς τόσο η ΕΕ όσο πλέον και οι ΗΠΑ καταβάλλουν σοβαρές προσπάθειες για την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος, θα ανακύψουν πολλά ρυθμιστικά ζητήματα. Το ΔΟΣ θα πρέπει να διασφαλίσει τη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητάς τους, παράλληλα με τη βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων.

Η προσφυγή στον προστατευτισμό επιδείνωσε τη μεγάλη οικονομική ύφεση της δεκαετίας του 1930. Το ΔΟΣ θα πρέπει να επιδοθεί στην παρακολούθηση των τάσεων προστατευτισμού στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ και οπουδήποτε στον κόσμο.

Το ΔΟΣ έχει διαμορφώσει ένα ευρύ πρόγραμμα εργασιών όσον αφορά τις πρωτοβουλίες ρυθμιστικής συνεργασίας. Εξακολουθούν να υφίστανται σημαντικές, περιττές διαφοροποιήσεις στον τρόπο με τον οποίο οι ρυθμιστικές αρχές της ΕΕ και των ΗΠΑ θεσπίζουν νέα ρυθμιστικά μέτρα, λαμβάνοντας υπόψη τα συμφέροντα όλων των ενδιαφερόμενων μερών.

Οι παραβιάσεις των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας συνεχίζουν να πολλαπλασιάζονται σε ολόκληρο τον κόσμο. Το ΔΟΣ πρέπει να συνεχίσει τη βελτίωση των κοινών προσπαθειών επιβολής σε σημαντικές προβληματικές περιοχές, όπως η Κίνα. Θα πρέπει να συμπεριλάβει στις εργασίες του συζητήσεις σχετικά με το πώς μπορεί να διασφαλιστεί η προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και, ταυτόχρονα, για παράδειγμα, η πρόσβαση στα φάρμακα σε προσιτές τιμές.

Το ΔΟΣ πρέπει επίσης να βελτιώσει τους μηχανισμούς συνεργασίας του. Πρέπει να του παρασχεθούν περισσότεροι πόροι και σαφέστερα κριτήρια για την προσθήκη νέων θεμάτων στο πρόγραμμα εργασιών του.

Οι διαβουλεύσεις με τους ενδιαφερόμενους φορείς πρέπει να ενισχυθούν, αποκτώντας μεγαλύτερη διαφάνεια και συντονισμό, και να διευρυνθούν, ώστε να συμπεριληφθούν επί ίσοις όροις οι Διάλογοι.

Πρέπει να ενισχυθεί ο ρόλος των νομοθετών από αμφότερες τις πλευρές του Ατλαντικού στο πλαίσιο της όλης διαδικασίας.

1.8

Για την επίτευξη αυτών και άλλων στόχων, είναι απαραίτητο να συνεχιστεί η διαδικασία του ΔΟΣ υπό τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, όπως και υπό τη νέα Επιτροπή και το νέο Κοινοβούλιο της ΕΕ. Η ΕΟΚΕ καλεί τον Πρόεδρο OBAMA να προβεί άμεσα στον διορισμό ενός νέου αμερικανού συμπροέδρου του ΔΟΣ, ώστε να καταστεί δυνατή η συνέχιση του σημαντικού έργου του.

1.9

Οι σημερινές οικονομικές προκλήσεις θα επιδεινώνονταν σημαντικά σε περίπτωση επανόδου του προστατευτισμού οπουδήποτε στον κόσμο, όπως συνέβη στην οικονομική ύφεση της δεκαετίας του 1930. Η ΕΟΚΕ προτρέπει την ΕΕ και τις ΗΠΑ να συνεργαστούν στενά για να εκπληρώσουν τις υποσχέσεις που έδωσαν επ’ αυτού οι ηγέτες της G20 στη σύνοδο κορυφής τους, στις 15 Νοεμβρίου 2008, και να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την ταχεία και επιτυχημένη ολοκλήρωση του Γύρου της Ντόχα και την αποτροπή της δημιουργίας νέων εμποδίων στις συναλλαγές ή στις επενδύσεις.

1.10

Η ΕΟΚΕ προτρέπει, ακόμη, την ΕΕ και τις ΗΠΑ να συνεργαστούν στενά για να αποτρέψουν και άλλους από την προσφυγή σε πολιτικές που θα μπορούσαν να περιορίσουν την πρόσβαση στις αγορές επενδύσεων ή δημοσίων συμβάσεων, όπως ήταν δυστυχώς το αποτέλεσμα πρόσφατων συζητήσεων στο Κογκρέσο. Προσδοκούμε επίσης από την ΕΕ και τις ΗΠΑ να εξετάσουν το ζήτημα πώς μπορεί να αναζωογονηθεί το παγκόσμιο εμπόριο, έτσι ώστε να ενισχυθούν οι παγκόσμιες εμπορικές διαπραγματεύσεις με την ενσωμάτωση των μελημάτων της αειφόρου ανάπτυξης και των κοινωνικών προτύπων. Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει το ενδιαφέρον του Προέδρου OBAMA να περιορίσει τις αρνητικές συνέπειες της εμπορικής προσαρμογής για συγκεκριμένους εργαζομένους ή πολίτες.

1.11

Η ΕΟΚΕ συνιστά ενθέρμως τη σύσταση μηχανισμών χρηματοδότησης των Διατλαντικών Διαλόγων (ΔΕΔ (2), ΔΔΚ (3), ΔΔΕ (4) και ΔΔΠ (5), καθώς και την ένταξη του Διατλαντικού Διαλόγου για την Εργασία και του Διατλαντικού Διαλόγου για το Περιβάλλον στην Ομάδα Συμβούλων για το ΔΟΣ.

1.12

Η ΕΟΚΕ προτρέπει την ΕΕ και τις ΗΠΑ να ενισχύσουν την προσβασιμότητα και τον ανοικτό χαρακτήρα της διαδικασίας του διατλαντικού διαλόγου και να διευρύνουν τη συμμετοχή και σε φορείς της κοινωνίας των πολιτών που δεν μετέχουν στους τέσσερις διαλόγους.

1.13

Η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διοργανώσει στο εγγύς μέλλον μια διατλαντική συνάντηση των ενδιαφερόμενων φορέων για τον απολογισμό της νέας κατάστασης, την ανταλλαγή απόψεων και τον συντονισμό των δράσεων για τις νέες πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν. Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει στην Επιτροπή μια σύσταση που είχε διατυπώσει στην ανακοίνωσή της του 2005 σχετικά με τη διοργάνωση τριμερούς διάσκεψης στον τομέα των εργασιακών σχέσεων.

1.14

Από την πλευρά της, η ΕΟΚΕ προτίθεται να ξεκινήσει επαφές με τους οικονομικούς και κοινωνικούς εταίρους των ΗΠΑ και να παρακολουθήσει στενά τη συγκρότηση συμβουλευτικών ομάδων της αμερικανικής κυβέρνησης για τον εντοπισμό πιθανών ομολόγων επί διάφορων ζητημάτων. Η ΕΟΚΕ θα αναζητήσει επίσης τρόπους καλύτερης προώθησης των ανταλλαγών γνώσεων και εμπειριών με τους ενδιαφερόμενους φορείς της αμερικανικής κοινωνίας των πολιτών. Για να φέρει εις πέρας τις αποστολές αυτές, η ΕΟΚΕ θα πρέπει να συγκροτήσει μια άτυπη ομάδα επαφής, που θα επιβλέπει τις δραστηριότητες της ΕΟΚΕ στον τομέα των διατλαντικών σχέσεων.

1.15

Η ΕΟΚΕ θεωρεί σκόπιμο και επωφελές να ενταθεί η συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ στους τομείς της επιστήμης και του πολιτισμού (πολιτισμικός διάλογος) προκειμένου να τεθούν οι βάσεις για τη βελτίωση της αμοιβαίας κατανόησης και την ενδυνάμωση της πολιτικής συνεργασίας. Η ΕΕ και οι ΗΠΑ οφείλουν να προωθήσουν και να υποστηρίξουν από κοινού τη δημιουργικότητα τόσο στον τομέα της επιστήμης, της τεχνολογίας και της καινοτομίας όσο και, προπαντός στον τομέα των τεχνών για την ανάδειξη νέων αξιών, την ανάπτυξη και τον πλουτισμό ανδρών και γυναικών.

2.   Πλαίσιο

2.1

Οι σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ εκτυλίσσονται σήμερα σε ένα νέο περιβάλλον και βρίσκονται αντιμέτωπες με αυξανόμενες προκλήσεις και προσδοκίες. Η εκλογή του κ. OBAMA στην Προεδρία των ΗΠΑ έχει δημιουργήσει υψηλές προσδοκίες σε ολόκληρο τον κόσμο και έχει αναπτερώσει την αισιοδοξία για τις προοπτικές των διατλαντικών σχέσεων. Σε πολλούς τομείς, από τη δυνατότητα κοινής αντιμετώπισης της τρέχουσας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης έως τα ζητήματα της αλλαγής του κλίματος, της προαγωγής των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των διμερών οικονομικών σχέσεων, εκφράζεται η ειλικρινής ελπίδα ότι η ΕΕ και οι ΗΠΑ θα συνεργαστούν και θα αναλάβουν ηγετικό ρόλο. Στη γνωμοδότησή της του 2004 (6), η ΕΟΚΕ προσδιόριζε ένα φάσμα θεμάτων, όπως η βελτίωση της παγκόσμιας διακυβέρνησης, τα οποία θα πρέπει να συμπεριληφθούν στο διατλαντικό πρόγραμμα εργασίας. Τα πρόσφατα γεγονότα τονίζουν τη σημασία της συνεργασίας σ’ αυτόν τον τομέα.

2.2

Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η ΕΕ, οι ΗΠΑ και ο ευρύτερος κόσμος είναι σοβαρές και απαιτείται μια νέα κοινή προσέγγιση για να διασφαλιστεί ότι η παγκόσμια οικονομία δεν θα ξαναμείνει ποτέ πια εκτεθειμένη στις λεηλασίες του άναρχου χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού. Η διατλαντική και η παγκόσμια οικονομία βρίσκονται εν μέσω της πιο σοβαρής οικονομικής κρίσης που έχουν γνωρίσει εδώ και δεκαετίες, το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής απαιτεί δράση από όλους τους φορείς για να επιτευχθεί πρόοδος, ενώ πρέπει να αντιμετωπιστούν πολλά σημαντικά ζητήματα εξωτερικής πολιτικής για να προαχθούν η ειρήνη, η δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα στον κόσμο. Χωρίς εμβάθυνση της συνεργασίας ΕΕ-ΗΠΑ, οι προσπάθειές μας για επίλυση των προβλημάτων αυτών θα αποδειχθούν ανεπαρκείς.

2.3

Η κοινωνία των πολιτών και οι κοινωνικοί εταίροι στην Ευρώπη έχουν να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο, συμβάλλοντας σε αυτήν την ανανεωμένη συνεργασία μέσω του αντιπροσωπευτικού χαρακτήρα τους ή της εμπειρογνωσίας τους σε συγκεκριμένο τομέα. Για να συμβεί αυτό, είναι απαραίτητο να βελτιωθεί η συνεργασία που έχουν με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς τα πολυάριθμα πολιτικά όργανα μέσω των οποίων η Ευρωπαϊκή Ένωση και η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών διεξάγουν διάλογο. Η ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών αποτελεί άλλο ένα σημαντικό βήμα για τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ με την ενθάρρυνση των επιχειρηματικών, πολιτιστικών και κοινωνικών ανταλλαγών. Η επέκταση της δυνατότητας πραγματοποίησης ταξιδιών χωρίς υποχρέωση θεώρησης μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και των ΗΠΑ θα πρέπει να εξακολουθήσει να προάγεται μεταξύ των πολιτικών προτεραιοτήτων.

2.4

Έως σήμερα, οι διμερείς σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ εκτυλίσσονταν στο πλαίσιο της Διατλαντικής Διακήρυξης (7) του Νοεμβρίου του 1990, την οποία ακολούθησε, το 1995, η Νέα Διατλαντική Ατζέντα (8) (ΝΔΑ) και, τον Μάιο του 1998, η Διατλαντική Οικονομική Εταιρική Σχέση (9) (ΔΟΕΣ). Μια περαιτέρω θεσμική εξέλιξη ήταν η υπογραφή, τον Απρίλιο του 2007, του Πλαισίου για την Προώθηση της Διατλαντικής Οικονομικής Ολοκλήρωσης (10), βάσει του οποίου συστάθηκε το Διατλαντικό Οικονομικό Συμβούλιο (ΔΟΣ) (11).

2.5

Όλες αυτές οι πολιτικές επαφές μέχρι σήμερα επικεντρώνονταν περισσότερο στην εξωτερική πολιτική και σε οικονομικά και εμπορικά ζητήματα παρά σε κοινωνικά θέματα και σε ζητήματα αειφορίας. Επιπροσθέτως, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, η συμμετοχή των ενδιαφερόμενων φορέων, οι οποίοι έχουν ισχυρή παράδοση και επιτυχημένη δράση στο ενεργητικό τους τόσο σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες όσο και σε επίπεδο ΕΕ, δεν έχει ακόμη καταστεί ισχυρό στοιχείο των σχέσεων ΕΕ-ΗΠΑ. Παράλληλα με την ενδυνάμωση και την ενίσχυση των στοιχείων που λειτουργούν καλά σε αυτή τη νέα περίοδο της διατλαντικής συνεργασίας, η ΕΟΚΕ ζητεί από την ΕΕ και τις ΗΠΑ να ασχοληθούν με τους τομείς εκείνους όπου χρειάζεται βελτίωση.

2.6

Η γνωμοδότηση δεν θα καλύψει όλες τις πτυχές των διατλαντικών σχέσεων. Δεν θα καλύψει τον Καναδά και θα επικεντρωθεί σε ορισμένα ζητήματα των σχέσεων ΕΕ-ΗΠΑ όπως η πολυμέρεια, το εμπόριο, η διατλαντική οικονομική συνεργασία, η αλλαγή του κλίματος του πλανήτη και η συμμετοχή των ενδιαφερόμενων φορέων. Οι σχέσεις της ΕΕ με τον Καναδά θα πρέπει να εξεταστούν σε χωριστή, νέα γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ.

3.   Πολυμέρεια

3.1

Οι σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ χαρακτηρίζονται τα τελευταία χρόνια από τις διαφορετικές προσεγγίσεις τους όσον αφορά τους πολυμερείς οργανισμούς. Έχουμε βάσιμους λόγους να πιστεύουμε ότι η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ θα ακολουθήσει μια πολιτική πιο ενεργού συνεργασίας τόσο με τους συμμάχους των ΗΠΑ όσο και με τους διεθνείς οργανισμούς. Η ΕΟΚΕ προτρέπει τους υπευθύνους για τη χάραξη των πολιτικών της ΕΕ να αδράξουν την ευκαιρία και να ασκήσουν πίεση, σε συμφωνία και σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, υπέρ των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση του συστήματος του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένης της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, του WIPO, της G8, της G20, του ΠΟΕ, της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ, προκειμένου να καταστούν οι θεσμοί αυτοί πιο αποτελεσματικοί στην επίλυση των μακροπρόθεσμων προκλήσεων που απορρέουν από την παγκοσμιοποίηση και τη σημερινή παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την πρόταση, που εξέφρασε πολύ πρόσφατα (τον Ιανουάριο) η Καγκελάριος κ. Merkel στο Παρίσι, να ενταχθεί στο σύστημα του ΟΗΕ ένα Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο Ασφαλείας. Το Συμβούλιο αυτό θα πρέπει να είναι ισότιμο με το Συμβούλιο Ασφαλείας.

3.2

Ένα από τα διδάγματα που έχουν αποκομιστεί από τα προηγούμενα χρόνια των σχέσεων ΕΕ-ΗΠΑ είναι το γεγονός ότι, όταν η ΕΕ και οι ΗΠΑ δεν καταφέρνουν να καταλήξουν σε συναίνεση, δεν είναι δυνατή η επίλυση των μεγάλων παγκόσμιων προβλημάτων. Για να βελτιωθεί η κατάσταση αυτή με τη νέα κυβέρνηση, η ΕΕ και οι ΗΠΑ θα πρέπει να συνεργαστούν στενά για να χαράξουν τις κοινές στρατηγικές τους για πολλά ζητήματα παγκόσμιας ασφάλειας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

3.3

Η διατλαντική διακυβέρνηση δεν αποτελεί εναλλακτική επιλογή, αλλά συμπλήρωμα των πολυμερών σχέσεων, τόσο για την ΕΕ όσο και για τις ΗΠΑ. Οι δύο πλευρές παραμένουν οι σημαντικότερες δυνάμεις στη διεθνή σκηνή και, επομένως, πρέπει να συνεργάζονται εάν επιθυμούν να προωθήσουν ένα ζήτημα σε οποιαδήποτε διεθνή κονίστρα, είτε πρόκειται για την ελεγχόμενη ελευθέρωση των εμπορικών συναλλαγών είτε για την ευρύτερη τήρηση ορισμένων πολιτικών για την εργασία και την περιβαλλοντική προστασία.

3.4

Η πλήρης συμμόρφωση και εφαρμογή των πολυμερών συμφωνιών έχει ζωτική σημασία για την ικανότητα της ΕΕ και των ΗΠΑ να αναλάβουν ηγετικό ρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο. Σε πρώτη φάση, η ΕΕ, τα κράτη μέλη της και οι ΗΠΑ θα πρέπει να κυρώσουν και να θέσουν σε εφαρμογή όλες τις Συμβάσεις της ΔΟΕ (12) και τις αποφάσεις του ΠΟΕ.

4.   Οικονομική συνεργασία

4.1   Η χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση

4.1.1

Καθώς ο κόσμος αντιμετωπίζει τη βαθύτερη χρηματοπιστωτική κρίση και το πιο δυσμενές οικονομικό κλίμα που έχει γνωρίσει εδώ και δεκαετίες, είναι απαραίτητη η ενίσχυση της διατλαντικής οικονομικής συνεργασίας. Τούτο σημαίνει, καταρχάς, ότι τα νομισματικά και τα φορολογικά μέτρα των δύο πλευρών πρέπει να λαμβάνονται με συντονισμένο τρόπο, για να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητά τους στις διασυνδεδεμένες οικονομίες μας. Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ανησυχία ότι ο συντονισμός αυτός είναι μέχρι στιγμής ανεπαρκής. Η ΕΕ και οι ΗΠΑ πρέπει να ενισχύσουν τη δέσμευσή τους σε αυτά τα θέματα, ιδίως στο πλαίσιο της G20 και σε συνεργασία με άλλους μείζονες οικονομικούς παράγοντες, για την τόνωση των οικονομιών μας. Το αμερικανικό σχέδιο ανάκαμψης και επανεπένδυσης, που συμφωνήθηκε τον Φεβρουάριο του 2009, και το ευρωπαϊκό σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης, που υιοθετήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο του 2008, έχουν εντυπωσιακές ομοιότητες, αν και το ευρωπαϊκό σχέδιο πάσχει από ανεπαρκή ενότητα προθέσεων. Τα δύο σχέδια θα πρέπει να εφαρμοστούν με στόχο την αλληλοσυμπλήρωσή τους και στην αποτροπή των προστατευτικών μέτρων.

4.1.2

Το δεύτερο βήμα προς την ανάκαμψη είναι η ανάπτυξη μιας νέας κοινής προσέγγισης για την εξασφάλιση αποτελεσματικής και αποδοτικής ρύθμισης του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, έτσι ώστε η οικονομία να μην ξαναπειληθεί ποτέ πια ξανά από την ανάληψη υπερβολικών κινδύνων. Αμφότερες οι πλευρές λαμβάνουν ρυθμιστικά μέτρα και απαιτείται στενή συνεργασία για την αποφυγή περιττών διαφοροποιήσεων. Για αυτόν τον λόγο καθίσταται ακόμη πιο σημαντικό το ΔΟΣ και το Πλαίσιο του 2007, το οποίο εφαρμόζει.

4.2   Το Διατλαντικό Οικονομικό Συμβούλιο

4.2.1

Ο στόχος του Πλαισίου για την Προώθηση της Διατλαντικής Οικονομικής Συνεργασίας είναι «η επίτευξη βαθύτερης διατλαντικής οικονομικής συνεργασίας και ανάπτυξης, προς όφελος των πολιτών μας και της ανταγωνιστικότητας των οικονομιών μας». Ο στόχος αυτός πρέπει να επιτευχθεί υπό την επίβλεψη του ΔΟΣ, το οποίο συνέρχεται τουλάχιστον άπαξ ετησίως και έχει εντολή να επιβλέπει τις προσπάθειες που περιγράφονται στο πλαίσιο, με σκοπό την επιτάχυνση της προόδου, καθώς επίσης να θεσπίζει ενδιάμεσους στόχους και να διευκολύνει την ανάληψη κοινής δράσης. Αυτή η εντολή δίνει στο ΔΟΣ σημαντική εξουσία ώθησης της διατλαντικής οικονομικής ολοκλήρωσης, ιδίως σε μια εποχή κρίσης.

4.2.2

Στον πυρήνα του Πλαισίου βρίσκεται η ιδέα της ρυθμιστικής συνεργασίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν πολλά κοινά στοιχεία όσον αφορά τις αξίες στις οποίες στηρίζονται οι προσεγγίσεις μας για τη ρύθμιση των οικονομιών μας. Συμμεριζόμαστε την άποψη ότι σκοπός της ρύθμισης είναι η διασφάλιση υψηλών προτύπων για την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας και της ασφάλειας των ανθρώπων και των ζώων καθώς και της οικονομικής και νομικής ασφάλειας. Πιστεύουμε επίσης ότι η ρύθμιση θα πρέπει να επιτύχει αυτά τα αποτελέσματα με όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικό τρόπο, με την ελάχιστη δυνατή διατάραξη της οικονομικής δραστηριότητας και βασιζόμενη σε εμπειρογνωσία της υψίστης ποιότητας. Είναι αλήθεια πως υπάρχουν και διαφορές, όπως φαίνεται από τις υποθέσεις που παραπέμπονται στον ΠΟΕ, και μερικές από αυτές είναι το αποτέλεσμα των διαφορετικών αντιλήψεων των πολιτών. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις η ΕΕ και οι ΗΠΑ ακολουθούν διαφορετικές προσεγγίσεις απλώς και μόνο λόγω ανεπαρκούς διαβούλευσης των νομοθετών με την κοινωνία των πολιτών. Ρυθμιστική συνεργασία σημαίνει σύμπραξη, μεταξύ άλλων και μέσω επαφών της κοινωνίας των πολιτών, σε μια προσπάθεια από κοινού προσδιορισμού των κοινωνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών προβλημάτων και των λύσεών τους.

4.2.3

Ένας τομέας που θα μπορούσε να ωφεληθεί από την ενίσχυση των επαφών της κοινωνίας των πολιτών είναι η ασφάλεια των τροφίμων. Οι σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ διαταράσσονται εδώ και καιρό από ένα ολόκληρο φάσμα διαφορών σε αυτόν τον τομέα, μεταξύ των οποίων οι ρυθμίσεις που αφορούν τις ορμόνες για τα βοοειδή ή τις αντιμικροβιακές επεξεργασίες για τα πουλερικά. Στις περιπτώσεις αυτές, η ΕΕ δεν ήταν διατεθειμένη να δεχθεί τα πρότυπα των ΗΠΑ. Ευρύτερα θέματα διαφωνίας ανέκυψαν σε σχέση με τη χρήση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στα τρόφιμα.

4.2.4

Έως σήμερα το ΔΟΣ έχει συνεδριάσει τρεις φορές, η πιο πρόσφατη από τις οποίες ήταν η συνεδρίαση της 12ης Δεκεμβρίου 2008 στην Ουάσινγκτον. Παρά το σύντομο διάστημα της ύπαρξής του, το ΔΟΣ έχει πραγματοποιήσει σημαντικά βήματα προόδου σε βασικούς τομείς για την οικονομική κοινότητα:

Το ΔΟΣ έχει οδηγήσει στην αναγνώριση της ισοδυναμίας των διεθνών προτύπων χρηματοοικονομικής αναφοράς και των αμερικανικών λογιστικών προτύπων τόσο από τις ευρωπαϊκές όσο και από τις αμερικανικές αρχές, επιτρέποντας έτσι στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να εξοικονομήσουν δισεκατομμύρια.

Οι συζητήσεις στο πλαίσιο του ΔΟΣ επέτρεψαν στην ΕΕ και τις ΗΠΑ να υιοθετήσουν συντονισμένες προσεγγίσεις όσον αφορά το ζήτημα των κρατικών επενδυτικών ταμείων.

Όσον αφορά την ασφάλεια, οι δύο πλευρές έχουν συμφωνήσει επί ενός κοινού χάρτη πορείας, ο οποίος θα οδηγήσει φέτος στην αμοιβαία αναγνώριση των προγραμμάτων τους για την ασφάλεια των φορτίων, γεγονός που σημαίνει ότι στο μέλλον οι φορτωτές θα είναι σε θέση να εγγυώνται τα ύψιστα πρότυπα ασφαλείας, προσυπογράφοντας μόνο ένα πρόγραμμα ασφάλειας των φορτίων.

Το Φόρουμ Υψηλού Επιπέδου του ΔΟΣ για τη Ρυθμιστική Συνεργασία αναζητά αυτόν τον καιρό κοινό έδαφος μεταξύ των ρυθμιστικών αρχών για ζητήματα όπως οι αξιολογήσεις αντικτύπου και κινδύνου και η ασφάλεια των προϊόντων που εισάγονται από την Κίνα και άλλες χώρες.

4.2.5

Στο μέλλον, το ΔΟΣ έχει σημαντικό έργο να επιτελέσει, καθώς και την ευκαιρία να ενισχύσει τη λειτουργία του.

Για την εξεύρεση λύσεων για την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και τις συνέπειές της στην ευρύτερη οικονομία, θα χρειαστούν νέα ρυθμιστικά καθεστώτα και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Τα ρυθμιστικά αυτά μέτρα είναι ασφαλώς απαραίτητα και θα πρέπει να είναι αναλογικά των φιλόδοξων στόχων που πρέπει να επιτευχθούν, και προπαντός, συντονισμένα μεταξύ των δύο χρηματοπιστωτικών πόλων του κόσμου.

Καθώς η ΕΕ και πλέον και οι ΗΠΑ καταβάλλουν αμφότερες σοβαρές προσπάθειες για την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος, θα ανακύψουν πολλά ρυθμιστικά ζητήματα –όπως τα πρότυπα για τα καθαρά καύσιμα και τα τεχνικά στοιχεία των συστημάτων εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής. Το ΔΟΣ θα πρέπει να διασφαλίσει τη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας και της οικονομικής απόδοσης αυτών των προσπαθειών, αποφεύγοντας τις ασύμβατες προσεγγίσεις.

Νέες πρωτοβουλίες ασφαλείας όπως ο αμερικανικός νόμος του 2007 για τον εξονυχιστικό έλεγχο των φορτίων δεν χρησιμοποιούν τα ορθά εργαλεία για την ενίσχυση της ασφάλειας, με αποτέλεσμα τη δημιουργία νέων εμπορικών φραγμών.

Οι παραβιάσεις των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας συνεχίζουν να πολλαπλασιάζονται σε ολόκληρο τον κόσμο. Το ΔΟΣ πρέπει να συνεχίσει τη βελτίωση των κοινών προσπαθειών επιβολής σε σημαντικές προβληματικές περιοχές, όπως η Κίνα. Θα πρέπει να συμπεριλάβει στις εργασίες του συζητήσεις σχετικά με το πώς μπορεί να διασφαλιστεί η προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και, ταυτόχρονα, η πρόσβαση στα φάρμακα σε προσιτές τιμές.

Το ΔΟΣ έχει καταρτίσει ένα ευρύ πρόγραμμα εργασιών όσον αφορά τις πρωτοβουλίες ρυθμιστικής συνεργασίας. Εξακολουθούν να υφίστανται σημαντικές, περιττές διαφορές στον τρόπο με τον οποίο οι ρυθμιστικές αρχές της ΕΕ και των ΗΠΑ θεσπίζουν νέα ρυθμιστικά μέτρα –εκτιμήσεις κινδύνων, ποιότητα της επιστημονικής έρευνας, διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους φορείς κλπ. Για να ενισχύσουμε πραγματικά την οικονομική ολοκλήρωση, χρειάζεται περαιτέρω πρόοδος επί των ζητημάτων αυτών.

Το ΔΟΣ πρέπει επίσης να βελτιώσει τους μηχανισμούς συνεργασίας του. Πρέπει να του παρασχεθούν περισσότεροι πόροι και μια πιο συγκεκριμένη δομή –όπως σαφή κριτήρια για την προσθήκη νέων θεμάτων στο πρόγραμμα εργασιών του και μια πιο σαφής εντολή που θα ενθαρρύνει τις ρυθμιστικές αρχές να βρίσκουν λύσεις για τις μεταξύ τους διαφοροποιήσεις. Πρέπει να ενισχυθεί ο ρόλος των νομοθετών και των δύο πλευρών στο πλαίσιο της διαδικασίας.

Ένα σημαντικό στοιχείο θα είναι η ενίσχυση των διαβουλεύσεων με τους ενδιαφερόμενους φορείς, οι οποίες θα πρέπει να αποκτήσουν μεγαλύτερη διαφάνεια και συντονισμό (βλ. σημείο 6).

4.2.6

Για την επίτευξη αυτών και άλλων στόχων, είναι απαραίτητο να συνεχιστεί και να επεκταθεί η διαδικασία του ΔΟΣ υπό τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, όπως και υπό τη νέα Επιτροπή και το νέο Κοινοβούλιο της ΕΕ. Η ΕΟΚΕ αναμένει από την αμερικανική κυβέρνηση να προβεί άμεσα στον διορισμό ενός νέου αμερικανού συμπροέδρου του ΔΟΣ, ώστε να καταστεί δυνατή η συνέχιση του σημαντικού έργου του.

4.3   Εμπόριο

4.3.1

Οι σημερινές οικονομικές προκλήσεις θα επιδεινώνονταν σημαντικά σε περίπτωση επανόδου του προστατευτισμού οπουδήποτε στον κόσμο, όπως συνέβη κατά την οικονομική ύφεση της δεκαετίας του 1930. Η ΕΟΚΕ προτρέπει την ΕΕ και τις ΗΠΑ να συνεργαστούν στενά για να εκπληρώσουν τις υποσχέσεις που έδωσαν επ’ αυτού οι ηγέτες της G20 στη σύνοδο κορυφής τους, στις 15 Νοεμβρίου 2008, και να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την ταχεία και επιτυχημένη ολοκλήρωση του Γύρου της Ντόχα και την αποτροπή της δημιουργίας νέων εμποδίων στις συναλλαγές ή στις επενδύσεις. Καθώς θα επιτείνεται ο πειρασμός της προστασίας των εγχώριων εταιρειών, η ΕΕ και η ΗΠΑ θα χρειαστεί να συνεργαστούν για να επιβάλουν τις υφιστάμενες εμπορικές δεσμεύσεις στους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους και ιδίως για να δώσουν στους άλλους το καλό παράδειγμα και να τους αποτρέψουν από την προσφυγή σε πολιτικές που θα μπορούσαν να περιορίσουν την πρόσβαση στις αγορές επενδύσεων ή δημοσίων συμβάσεων, αντίθετα από το αποτέλεσμα των πρόσφατων συζητήσεων στο Κογκρέσο των ΗΠΑ. Προσδοκούμε επίσης από την ΕΕ και τις ΗΠΑ να εξετάσουν το ζήτημα πώς μπορεί να αναζωογονηθεί το παγκόσμιο εμπόριο, έτσι ώστε να ενισχυθούν οι παγκόσμιες εμπορικές διαπραγματεύσεις με την ενσωμάτωση των μελημάτων της αειφόρου ανάπτυξης και των κοινωνικών προτύπων.

4.3.2

Οι απόψεις της νέας κυβέρνησης των ΗΠΑ σε αυτόν τον τομέα θα μπορούσαν να διευκρινιστούν περισσότερο για τους εμπορικούς τους εταίρους, αλλά σε αυτό το αρχικό στάδιο φαίνεται πως δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στα περιβαλλοντικά και τα κοινωνικά θέματα που συνδέονται με το εμπόριο, σε συνδυασμό με μια ανοιχτή προσέγγιση του εμπορίου.

4.3.3

Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει θερμά μια τέτοια προσέγγιση του διεθνούς εμπορίου και συνιστά στην ΕΕ να υποστηρίξει κάθε προσπάθεια προώθησης εμπορικών συμφωνιών που βελτιώνουν τόσο την προσφορά όσο και τη ζήτηση χρηστής διακυβέρνησης σε εθνικό και διεθνές επίπεδο και κατοχυρώνουν τα εργασιακά δικαιώματα και την περιβαλλοντική προστασία.

5.   Αλλαγή του κλίματος του πλανήτη

5.1

Οι ευρωπαϊκές χώρες βρίσκονται εδώ και πολύ καιρό στην πρώτη γραμμή των κλιματικών πολιτικών και αναμένουν από τις ΗΠΑ να συνταχθούν μαζί τους με φιλόδοξες πρωτοβουλίες. Η νέα αμερικανική κυβέρνηση έχει υποσχεθεί να καταβάλει τρομερές προσπάθειες για την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος του πλανήτη. Η ΕΟΚΕ προσδοκεί νέες και ενισχυμένες πολιτικές των ΗΠΑ για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Πέρα από τη σχεδιαζόμενη εφαρμογή ενός συστήματος ανωτάτων ορίων και εμπορίας που θα περιορίζει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) από τις μεγάλες βιομηχανίες, η κυβέρνηση OBAMA πιθανότατα θα ενισχύσει τις επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η δράση για την τόνωση της ανάπτυξης θα πρέπει να αξιοποιηθεί –σε παγκόσμια κλίμακα– ως ευκαιρία για τη δημιουργία «πράσινων» θέσεων εργασίας και αναπροσανατολισμού των επενδύσεων και της καινοτομίας προς την κατεύθυνση αυτή.

5.2

Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει τα σχέδια των ΗΠΑ να επενδύσουν σε αποδοτικές και καθαρές τεχνολογίες σε εθνικό επίπεδο, χρησιμοποιώντας παράλληλα τις αμερικανικές πολιτικές βοήθειας και προώθησης των εξαγωγών προκειμένου να βοηθήσουν τις αναπτυσσόμενες χώρες να υπερπηδήσουν το στάδιο εκείνο της ανάπτυξης που χαρακτηρίζεται από υψηλή κατανάλωση ενέργειας από άνθρακα. Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει επίσης τα αιτήματα θέσπισης δεσμευτικών και εκτελεστών υποχρεώσεων όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών.

5.3

Η ΕΟΚΕ προτρέπει τις ΗΠΑ να προσέλθουν στη διάσκεψη του ΟΗΕ στην Κοπεγχάγη τον Δεκέμβριο του 2009 με ισχυρή και σαφή διαπραγματευτική θέση που θα φέρει τις αμερικανικές και τις ευρωπαϊκές απόψεις πιο κοντά, στο πλαίσιο της προετοιμασίας για ένα νέο διεθνές πλαίσιο περιορισμού των εκπομπών μετά τη λήξη της ισχύος του πρωτοκόλλου του Κιότο. Η ΕΕ προσδοκά από τις ΗΠΑ σοβαρή δέσμευση και υποστήριξη των διαπραγματεύσεων της Σύμβασης-Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την Αλλαγή του Κλίματος (UNFCCC).

5.4

Από την πλευρά της ΕΕ, για τη διαμόρφωση μιας πιο συνεκτικής προσέγγισης για την επίτευξη των κλιματικών στόχων της ΕΕ, η ΕΟΚΕ καλεί τα κράτη μέλη να καταλήξουν σε συναίνεση για την υπέρβαση της έντασης μεταξύ της οικονομικής ανταγωνιστικότητας και των μεγαλύτερων θυσιών για το περιβάλλον και να μην περιορίσουν, στο πλαίσιο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, τις επενδύσεις σε νέες ερευνητικές πρωτοβουλίες για πιο οικολογικές τεχνολογίες.

5.5

Η ΕΟΚΕ καλεί τόσο την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και τη νέα αμερικανική κυβέρνηση να εξασφαλίσουν την ενεργό συμμετοχή των περιβαλλοντικών ΜΚΟ και δικτύων, καθώς και των επιχειρηματικών και συνδικαλιστικών φορέων στις προετοιμασίες για τη διάσκεψη του ΟΗΕ στην Κοπεγχάγη τον Δεκέμβριο του 2009, και επίσης να επανενεργοποιήσουν τον Διατλαντικό Διάλογο για το Περιβάλλον (ΔΔΠ), ο οποίος θα μπορούσε να λειτουργήσει ως συντονιστικό όργανο για τους φορείς του τομέα του περιβάλλοντος και ως εταίρος στις εν λόγω προετοιμασίες.

6.   Συμμετοχή των ενδιαφερόμενων φορέων

6.1

Στην ΕΕ και στις ΗΠΑ υπάρχουν διαφορετικές παραδόσεις όσον αφορά τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων φορέων στη λήψη των πολιτικών αποφάσεων. Με τη Νέα Διατλαντική Ατζέντα, ΕΕ και ΗΠΑ δεσμεύθηκαν να συνεργαστούν συστηματικά, μεταξύ άλλων για την οικοδόμηση γεφυρών μεταξύ των λαών των δύο πλευρών του Ατλαντικού. Αποτέλεσμα της δέσμευσης αυτής ήταν η ανάπτυξη μιας σειράς διαλόγων της κοινωνίας των πολιτών μεταξύ ομάδων εκπροσώπησης των εργαζομένων, των καταναλωτών και των περιβαλλοντικών οργανώσεων.

Οι Διατλαντικοί Διάλογοι, που εγκαινιαστήκαν στο δεύτερο ήμισυ της δεκαετίας του 1990, δεν έχουν αναπτύξει εξίσου έντονη δραστηριότητα και συμμετοχή στις δομές συνεργασίας ΕΕ-ΗΠΑ και ιδιαίτερα στις συνόδους κορυφής ΕΕ-ΗΠΑ, οι οποίες επικεντρώθηκαν μονομερώς στον Διατλαντικό Επιχειρηματικό Διάλογο (ΔΕΔ). Επιπλέον, η Ομάδα των Συμβούλων για το Διατλαντικό Οικονομικό Συμβούλιο περιλαμβάνει μόνο τον ΔΕΔ, τον Διατλαντικό Διάλογο Καταναλωτών (ΔΔΚ) και τον Διατλαντικό Διάλογο Νομοθετών (ΔΔΝ). Οι δύο άλλοι διάλογοι –ο Διατλαντικός Διάλογος για την Εργασία (ΔΔΕ) και ο Διατλαντικός Διάλογος για το Περιβάλλον (ΔΔΠ)– εξαιρέθηκαν, χωρίς να υπάρχει διαβούλευση με τους ενδιαφερομένους.

6.2

Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο ψήφισμά του της 8ης Μαΐου 2008 σχετικά με το Διατλαντικό Οικονομικό Συμβούλιο, ζήτησε να συμπεριληφθούν οι πρόεδροι του ΔΔΕ και του ΔΔΠ στην Ομάδα των Συμβούλων. Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει θερμά την εν λόγω έκκληση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ζητεί από το ΔΟΣ να αναθεωρήσει τον κανονισμό λειτουργίας του, που εγκρίθηκε από τους συμπροέδρους του στο Βερολίνο στις 28 Ιουνίου 2007.

6.3

Ο νέος κανονισμός λειτουργίας πρέπει να προβλέπει καλύτερους κανόνες για τη διαφάνεια και τον συντονισμό με τους συμβούλους, συμπεριλαμβανομένης της παροχής πρόσβασης στα έγγραφα και της έγκαιρης κοινοποίησης των συνεδριάσεων.

6.4

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με τη νέα έκκληση για βαθύτερη κατανόηση της κοινωνίας των πολιτών των δύο πλευρών, στην οποία προέβη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο σχέδιο έκθεσής του σχετικά με την κατάσταση των διατλαντικών σχέσεων μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ (13). Η ΕΟΚΕ οφείλει να διαδραματίσει τον ρόλο της στη διαδικασία αυτή.

6.5

Οι διάφορες ομάδες συμφερόντων που συμμετείχαν στους διαλόγους έχουν όλες τους προηγούμενη εμπειρία στην οικοδόμηση διεθνικών δικτύων. Οι πρωτοβουλίες που ανελήφθησαν από τις ΗΠΑ και την ΕΕ κατά τη δεκαετία του 1990 για να αντικατοπτρίσουν τη νέα πραγματικότητα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης δημιούργησαν επίσης νέες ευκαιρίες για διατλαντικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών (14).

6.6

Οι τέσσερις διάλογοι που αναφέρθηκαν ανωτέρω εγκαινίασαν τις δραστηριότητές τους με ποικίλο βαθμό επιτυχίας και υποστήριξης από τους πολιτικές ηγέτες στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Ο ΔΔΚ λειτουργεί καλά και είναι πολύ ενεργός στο πλαίσιο της προετοιμασίας των συνόδων κορυφής ΕΕ-ΗΠΑ και στις εργασίες του ΔΟΣ.

6.7

Δυστυχώς, ο ΔΔΠ, έπειτα από μια σχετικά επιτυχημένη αρχή, διεκόπη μετά από δύο έτη δραστηριότητας. Υπάρχουν ισχυρά επιχειρήματα για την ανασύστασή του, με σκοπό την συνεισφορά του στο ΔΟΣ και στις συνόδους κορυφής ΕΕ-ΗΠΑ. Η ΕΟΚΕ συνιστά εντόνως να θεσπιστούν μηχανισμοί για την επαρκή χρηματοδότηση των διαλόγων και να συμπεριληφθούν ο ΔΔΕ και ο ΔΔΠ (μετά την ανασύστασή του) στην Ομάδα Συμβούλων για το ΔΟΣ.

6.8

Η ΕΟΚΕ αντιλαμβάνεται ότι οι διμερείς διατλαντικές σχέσεις ενδέχεται να μην αποτελούν απαραιτήτως τον πιο φυσικό τρόπο διατλαντικής συνεργασίας για ορισμένες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Για τις συνδικαλιστικές και περιβαλλοντικές ομάδες, το διατλαντικό φόρουμ έχει να συναγωνιστεί όχι μόνο με εγχώρια θέματα, αλλά και με παγκόσμια ζητήματα, όπως η αλλαγή του κλίματος ή το δικαίωμα συνδικαλιστικής οργάνωσης στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ωστόσο, η συμμετοχή ενός ευρύτερου φάσματος ενδιαφερόμενων φορέων στις διμερείς σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ παρέχει λαϊκή υποστήριξη και δημοκρατική νομιμοποίηση στην όλη διαδικασία. Η ΕΟΚΕ προτρέπει την ΕΕ και τις ΗΠΑ να ενισχύσουν την προσβασιμότητα και τον ανοικτό χαρακτήρα της διαδικασίας του διατλαντικού διαλόγου και να αυξήσουν τη συμμετοχή των φορέων της κοινωνίας των πολιτών.

6.9

Η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διοργανώσει στο εγγύς μέλλον μια συνάντηση με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς που συμμετέχουν στις διατλαντικές σχέσεις, για τον απολογισμό της νέας κατάστασης, την ανταλλαγή απόψεων και τον συντονισμό των δράσεων για τις νέες πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν. Η ΕΟΚΕ προτίθεται να συμμετάσχει ενεργά σε μια τέτοια πρωτοβουλία, όσον αφορά τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών.

6.10

Στην ανακοίνωσή της 18ης Ιουνίου 2005 (COM(2005) 196), η Επιτροπή παρουσίασε ορισμένες ενδιαφέρουσες προτάσεις, μία από τις οποίες ήταν η προώθηση του διαλόγου μεταξύ εκπροσώπων των κοινωνικών εταίρων από την ΕΕ και τις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης μιας τριμερούς διάσκεψης στον τομέα των εργασιακών σχέσεων. Οι προτάσεις αυτές, οι οποίες δεν εφαρμόστηκαν ποτέ, θα πρέπει να επανεξεταστούν –οι ανταλλαγές μεταξύ των κοινωνικών εταίρων της ΕΕ και των ΗΠΑ θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμες στο πλαίσιο των προτάσεων για τη θέσπιση στις ΗΠΑ νόμου περί ελεύθερης επιλογής των εργαζομένων.

6.11

Η ΕΟΚΕ θα ξεκινήσει επαφές με τους αμερικανούς οικονομικούς και κοινωνικούς εταίρους (επιχειρηματίες, συνδικαλιστικές ενώσεις, αγρότες, καταναλωτές κλπ.) προκειμένου να επιβεβαιώσει το ενδιαφέρον τους για τη διοργάνωση διαλόγου σχετικά με ένα ή δύο ειδικά ζητήματα, όπως η αλλαγή του κλίματος ή το εμπόριο και η αειφόρος ανάπτυξη, τα οποία θα ήταν θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος για αμφότερες τις πλευρές του Ατλαντικού. Ο στόχος ενός τέτοιου διαλόγου είναι η ταυτόχρονη συμμετοχή του συνόλου των διαφόρων φορέων, σε αντίθεση με τους υφιστάμενους διαλόγους που λειτουργούν εντός του στενού πλαισίου των αρμοδιοτήτων τους και των οργανώσεων μελών τους. Η ΕΟΚΕ θα αναλάβει επαφές με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την αμερικανική κυβέρνηση, για να εξασφαλιστεί η υποστήριξή τους και να εξακριβωθεί το ενδιαφέρον τους.

6.12

Η ΕΟΚΕ θα παρακολουθήσει στενά τη συγκρότηση συμβουλευτικών ομάδων εντός της αμερικανικής κυβέρνησης για τον εντοπισμό πιθανών ομολόγων επί διάφορων ζητημάτων. Η ΕΟΚΕ θα αναζητήσει επίσης τρόπους καλύτερης προώθησης των ανταλλαγών γνώσεων και εμπειριών με τους ενδιαφερόμενους φορείς της αμερικανικής κοινωνίας των πολιτών επί ζητημάτων κοινού ενδιαφέροντος. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται να συγκροτηθεί, από το ειδικευμένο τμήμα «Εξωτερικές σχέσεις», μια άτυπη ομάδα επαφής σε προσωρινή βάση, για την επίβλεψη της δραστηριότητας της ΕΟΚΕ στον τομέα των διατλαντικών σχέσεων. Εάν η πρωτοβουλία αυτή αποδειχθεί επιτυχημένη, η ομάδα επαφής θα μπορούσε να συγκροτηθεί σε πιο μόνιμη και επίσημη βάση.

6.13

Στο σχέδιο έκθεσης του, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τονίζει την ανάγκη αντικατάστασης της υφιστάμενης Νέας Διατλαντικής Ατζέντας του 1995 με μια νέα Διατλαντική Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης, η οποία θα παρέχει μια πιο σταθερή και πιο εκσυγχρονισμένη βάση για τη σχέση (15). Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει ενεργά αυτή την έκκληση και ελπίζει ότι στη διαπραγμάτευση αυτού του νέου μέσου θα συμμετάσχουν οι σχετικές ομάδες συμφερόντων της αμερικανικής και της ευρωπαϊκής κοινωνίας των πολιτών από τα πρώτα κιόλας στάδια της διαδικασίας. Η συμμετοχή φορέων της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών αναμφίβολα θα ενισχύσει και θα βελτιώσει τις θεσμικές δομές.

6.14

Ένας ενισχυμένος διάλογος θα κινητοποιούσε την κοινωνία των πολιτών σε αμφότερες τις πλευρές του Ατλαντικού, προωθώντας έτσι την αποτελεσματική δικτύωση και προάγοντας την ανταλλαγή απόψεων εντός και μεταξύ των διατλαντικών δικτύων της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των Διαλόγων· θα παρείχε επίσης πρόσβαση υψηλού επιπέδου στην κυβέρνηση και θα προωθούσε τις σχέσεις αυτών των δικτύων και των Διαλόγων με τις κυβερνήσεις.

Βρυξέλλες, 25 Μαρτίου 2009

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Mario SEPI


(1)  WIPO = Διεθνής Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας

(2)  Διατλαντικός Επιχειρηματικός Διάλογος

(3)  Διατλαντικός Διάλογος Καταναλωτών

(4)  Διατλαντικός Διάλογος για την Εργασία

(5)  Διατλαντικός Διάλογος για το Περιβάλλον

(6)  Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ με τίτλο «Διατλαντικός διάλογος: Πώς θα βελτιωθούν οι διατλαντικές σχέσεις», ΕΕ C 241 της 28.9.2004.

(7)  Διατλαντική διακήρυξη σχετικά με τις σχέσεις ΕΚ-ΗΠΑ, 1990 http://ec.europa.eu/external_relations/us/docs/trans_declaration_90_en.pdf

(8)  Βλ. http://eurunion.org/eu/index.php?option=com_content&task=view&id=2602&Itemid=9

(9)  Βλ. http://ec.europa.eu/external_relations/us/docs/trans_econ_partner_11_98_en.pdf

(10)  Βλ. http://www.eu2007.de/de/News/download_docs/April/0430-RAA/022Framework1.pdf

(11)  Βλ. http://ec.europa.eu/enterprise/enterprise_policy/inter_rel/tec/index_en.htm

(12)  Για τα ποσοστά κύρωσης των Συμβάσεων της ΔΟΕ, βλ. Information document on ratifications and standards related activities (Ενημερωτικό έγγραφο για τις δραστηριότητες που σχετίζονται με τις κυρώσεις και τα πρότυπα), Έκθεση III (Μέρος 2), Διεθνής Διάσκεψη Εργασίας, 97η σύνοδος, 2008.

(13)  Σχέδιο έκθεσης σχετικά με την κατάσταση των διατλαντικών σχέσεων μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ (2008/2199(INI)).

(14)  Για ένα σύντομο ιστορικό των διαλόγων, βλ. τη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ με θέμα «Διατλαντικός διάλογος: πώς θα βελτιωθούν οι διατλαντικές σχέσεις», που υιοθετήθηκε στις 3 Ιουνίου 2004 (εισηγήτρια: η κ. Belabed ).

(15)  Σχέδιο έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την κατάσταση των διατλαντικών σχέσεων μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ (2008/2199(INI)).


Top