16.12.2006   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 309/126

1.1

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, που επιδεικνύει από πολύ καιρό ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την πολιτική συνοχής, έχει αποφανθεί επανειλημμένα για το θέμα αυτό, αναφερόμενη στα διαρθρωτικά ταμεία (1) και στο Ταμείο Συνοχής καθώς και σε μια θεμελιώδη αρχή της λειτουργίας τους: την εταιρική σχέση.

1.2

Το αδιάλειπτο ενδιαφέρον της ΕΟΚΕ για την αρχή της εταιρικής σχέσης απορρέει από την πεποίθηση την οποία φαίνεται να συμμερίζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δηλαδή ότι «η αποτελεσματικότητα της πολιτικής συνοχής εξαρτάται ευρέως από την ορθή συμμετοχή των οικονομικών και κοινωνικών φορέων, καθώς και των άλλων ενδιαφερόμενων οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών» (2).

1.3

Ωστόσο, η ΕΟΚΕ κρίνει ότι εναπομένουν πολλά να γίνουν σε πρακτικό επίπεδο όσον αφορά τη συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στην υλοποίηση της πολιτικής συνοχής. Η ΕΟΚΕ επιθυμεί, με την κατάρτιση της παρούσας γνωμοδότησης, να συμβάλει στη βελτίωση της ενσωμάτωσης της αρχής της εταιρικής σχέσης κατά την επόμενη περίοδο και ελπίζει ότι η Επιτροπή και το Συμβούλιο θα είναι ακόμη σε θέση να προβούν στις απαραίτητες τροποποιήσεις και να αναλάβουν συγκεκριμένες δράσεις, με στόχο την εξασφάλιση της συμμετοχής των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στη διαδικασία εφαρμογής της πολιτικής συνοχής. Ελπίζει εξάλλου ότι, στα πλαίσια των τρεχουσών δράσεων στα κράτη μέλη σχετικά με τα έγγραφα προγραμματισμού, η παρούσα γνωμοδότηση θα είναι για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών ένα χρήσιμο όργανο στις σχέσεις τους με τις εθνικές και περιφερειακές αρχές.

2.1

Η ΕΟΚΕ θα συνιστούσε την υιοθέτηση μιας ευρείας ερμηνείας της έννοιας της κοινωνίας των πολιτών, η οποία να περιλαμβάνει «το σύνολο των οργανωτικών δομών, τα μέλη των οποίων εξυπηρετούν το γενικό συμφέρον» (3) και πληρούν τα κριτήρια αντιπροσωπευτικότητας σχετικά με τα οποία η ΕΟΚΕ έχει ήδη εκφέρει γνώμη σε προηγούμενες γνωμοδοτήσεις της (4). Μία τέτοια προσέγγιση σημαίνει ότι η έννοια αυτή καλύπτει κυρίως οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών όπως:

2.2

Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει ότι η υιοθέτηση μιας τόσο ευρείας αποδοχής της κοινωνίας των πολιτών ενδέχεται να δημιουργήσει δυσκολίες όσον αφορά τον λειτουργικό χαρακτήρα της σε πρακτικό επίπεδο, κυρίως όταν τίθεται το θέμα της συνοχής. Εκτιμά ότι ο σαφής ορισμός της αντιπροσωπευτικότητας θα δώσει στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, καλύτερα από σήμερα, το δικαίωμα συμμετοχής στην εφαρμογή της πολιτικής για τη συνοχή. Στη γνωμοδότησή της για την αντιπροσωπευτικότητα των ευρωπαϊκών οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στο πλαίσιο του διάλογου με τους πολίτες, πρότεινε ορισμένα βασικά κριτήρια και κάλεσε τους άλλους φορείς να αξιοποιήσουν τα αποτελέσματα των εργασιών της (5), ειδικότερα όσον αφορά τον προγραμματισμό και την παρακολούθηση σε κοινοτικό επίπεδο. Εκτιμά εντούτοις ότι στηριζόμενη στις προτάσεις της, είναι δυνατή η εκπόνηση ενός μόνιμου καταλόγου κριτηρίων σε επίπεδο κρατών μελών ή περιφερειακών αρχών, ειδικά σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή στον προγραμματισμό και την παρακολούθηση, ο οποίος να περιλαμβάνει, για τις οργανώσεις αυτές όρους, όπως:

2.3

Το εν λόγω θέμα της αντιπροσωπευτικότητας έχει βασική σημασία. Ωστόσο, θα πρέπει να συνυπολογιστούν επίσης τα ποιοτικά κριτήρια, όπως αυτά προσδιορίζονται στην προαναφερθείσα γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ. Θα πρέπει επίσης να υπάρξει σαφής διάκριση μεταξύ συμμετοχής και διαβούλευσης σε ό,τι αφορά τη διαμόρφωση της πολιτικής και την επιλεξιμότητα για σχέδια που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Συνοχής. Όλες οι οργανώσεις που μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων της εν λόγω πολιτικής σε ένα συγκεκριμένο τομέα θα είναι επιλέξιμες προς χρηματοδότηση.

2.4

Όσον αφορά την αποτελεσματική εφαρμογή της πολιτικής συνοχής, η ΕΟΚΕ κρίνει ότι ενδείκνυται να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για να αξιοποιηθεί καλύτερα το δυναμικό των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, επειδή μπορούν να έχουν, στις περισσότερες περιπτώσεις, ανάλογα με το αντικείμενό τους, πλεονεκτήματα καθοριστικής σημασίας για την εφαρμογή της πολιτικής συνοχής:

2.5

Επίσης, η ΕΟΚΕ κρίνει ότι, γενικά, η συμμετοχή στην πολιτική συνοχής των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, που απολαμβάνουν της εμπιστοσύνης του κοινού, αντιπροσωπεύει για τους πολίτες το πλησιέστερο σημείο επαφής με την ΕΕ και μπορεί να συμβάλλει στην ενίσχυση της διαφάνειας των διαδικασιών χρησιμοποίησης των διαθέσιμων πόρων. Η συμμετοχή αυτή φαίνεται ικανή να διασφαλίσει ότι οι αποφάσεις που αφορούν τον καθορισμό των στόχων θα λαμβάνονται βάσει αμιγώς αντικειμενικών κριτηρίων. Η συμμετοχή των οργανώσεων αυτών ενδέχεται να συμβάλει ώστε οι υλοποιούμενες δράσεις να ανταποκρίνονται πραγματικά στις ανάγκες της κοινωνίας. Τέλος, οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών μπορούν να αποτελέσουν πρώτης τάξεως συνομιλητές στη συζήτηση για το μέλλον των κοινοτικών πολιτικών και, ειδικότερα, της πολιτικής συνοχής, μεταφέροντάς τη σε τοπικό επίπεδο, πλησιέστερα προς τον πολίτη.

2.6

Η ΕΟΚΕ εφιστά επίσης την προσοχή στο δυναμικό που κρύβουν οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, ανάλογα με την εξειδίκευση και τους στόχους που απορρέουν από το καταστατικό τους, σε συγκεκριμένους τομείς όπως:

3.1

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου, σύμφωνα με τις οποίες η προσφυγή στην αρχή της εταιρικής σχέσης πρέπει να αποτελεί τον κανόνα σε κάθε φάση της υλοποίησης της πολιτικής συνοχής, από τον προγραμματισμό μέχρι την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της, μέσω της εφαρμογής. Τονίζει επίσης ότι η συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών μπορεί να εξασφαλίσει την ποιοτικότερη εφαρμογή της πολιτικής αυτής και την επίτευξη των αναμενόμενων αποτελεσμάτων. Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών πρέπει να εξασφαλιστεί στους ακόλουθους τομείς:

3.2

Τέλος, η ΕΟΚΕ τονίζει επίσης ότι στη διαδικασία υλοποίησης της πολιτικής συνοχής, οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών μπορούν να διαδραματίσουν έναν τριπλό ρόλο: συμβουλευτικό — με τον καθορισμό των προτεραιοτήτων και των στόχων· ελεγκτικό — έναντι των δράσεων που έχουν αναληφθεί από τη δημόσια διοίκηση, και τέλος εκτελεστικό — ως υπεύθυνοι έργων και εταίροι σε σχέδια που συγχρηματοδοτούνται από τα διαρθρωτικά ταμεία.

3.3

Στη γνωμοδότησή της για τις γενικές διατάξεις των διαρθρωτικών ταμείων (6), η ΕΟΚΕ τηρεί κριτική στάση έναντι των σχεδίων της Επιτροπής που αφορούν την αρχή της εταιρικής σχέσης αν και αναγνωρίζει ότι στην πρόταση της Επιτροπής (7) αναφέρεται για πρώτη φορά η κοινωνία των πολιτών και οι μη κυβερνητικές οργανώσεις. Εντούτοις, με μεγάλη ανησυχία είχε πληροφορηθεί ότι κατά τη διάρκεια των νομοθετικών εργασιών σε επίπεδο Συμβουλίου, η έκφραση αυτή απαλείφθηκε και αντικαταστάθηκε από την έκφραση «κάθε άλλος κατάλληλος οργανισμός». Για τον λόγο αυτό εκφράζει την πλήρη ικανοποίησή της που στην τελευταία έκδοση των εγγράφων αυτών, του Απριλίου 2006, επανέρχεται η διατύπωση σύμφωνα με την οποία στους εταίρους που αφορά η εταιρική σχέση περιλαμβάνονται οι φορείς της κοινωνίας των πολιτών, οι φορείς για την προστασία του περιβάλλοντος, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις και οι φορείς που έχουν αναλάβει την προάσπιση της αρχής της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών. Η ΕΟΚΕ θέλει να πιστεύει ότι οι παρατηρήσεις που έχει διατυπώσει μέχρι σήμερα συνέβαλαν στις αλλαγές αυτές.

4.1

Αναγνωρίζοντας ότι ο προγραμματισμός της χρηματοδότησης σε κοινοτικό επίπεδο αποτελεί την πρώτη φάση εφαρμογής των διαρθρωτικών ταμείων, η ΕΟΚΕ επιθυμεί να επισημάνει τη σημασία των κάθε είδους διαβουλεύσεων που πραγματοποιούνται στο επίπεδο αυτό. Οι διαβουλεύσεις που πραγματοποίησε πρόσφατα η Επιτροπή για τις προτάσεις σχετικά με τους στρατηγικούς προσανατολισμούς για την περίοδο 2007–2013, επιβεβαιώνουν το ζωηρό ενδιαφέρον για το θέμα αυτό των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών (8). Η ΕΟΚΕ, έχοντας η ίδια καταβάλει προσπάθειες να συμπεριλάβει στις εργασίες της και άλλες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, κρίνει ότι κατά την εκπόνηση των στρατηγικών εγγράφων θα πρέπει να αξιοποιηθεί όσο το δυνατόν περισσότερο η συμμετοχή των οργανώσεων αυτών.

4.2

Η ΕΟΚΕ κρίνει επίσης ότι η ενεργός συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύτιμη σε όλα τα συμβουλευτικά όργανα που δρουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η ΕΟΚΕ έχει επίγνωση του γεγονότος ότι το θέμα της αντιπροσωπευτικότητας και η ανάγκη καθιέρωσης κατάλληλων κριτηρίων έχουν σαφή σχέση με τη συμμετοχή αυτή. Η πρόσφατη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ, που ασχολείται κατά μεγάλο μέρος με τις ΜΚΟ, των οποίων η αντιπροσωπευτικότητα είναι συχνά δύσκολο να προσδιοριστεί, θα μπορούσε να αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμη στον τομέα αυτόν (9).

5.1

Μολονότι οι απλουστεύσεις που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορούν να επιτύχουν την αύξηση της διαφάνειας στην πολιτική συνοχής, η ΕΟΚΕ επισημαίνει εκ νέου τους κινδύνους που ενέχουν οι προτάσεις αυτές. Φοβάται πάνω από όλα μήπως οι φορείς της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών αφεθούν στην τύχη τους όσον αφορά τις σχέσεις τους με τις εθνικές και περιφερειακές αρχές, που δεν ήταν πάντα πρόθυμες να εντάξουν τους φορείς αυτούς στη διαδικασία χρησιμοποίησης των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων και του Ταμείου Συνοχής (όπως επιβεβαιώνεται στην έκθεση που εκπόνησαν κύκλοι της προστασίας του περιβάλλοντος (10) και η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία των Συνδικάτων (11), καθώς και ως απόρροια του περιορισμού του κοινωνικού ελέγχου της χρησιμοποίησης των πόρων).

5.2

Οι εμπειρίες από την κατάρτιση βασικών προγραμματικών εγγράφων για την περίοδο 2004-2006, όπως αναφέρεται στην έκθεση που εκπόνησε ο Brian Harvey (12) για την Υπηρεσία Δράσης των Πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αν και αφορούν μόνο τις ΜΚΟ των νέων μόνο κρατών μελών, δεν επιτρέπουν δυστυχώς μεγάλη αισιοδοξία. Οι συχνές αλλαγές των ημερομηνιών διαβούλευσης, οι ριζικές τροποποιήσεις των εγγράφων προγραμματισμού μετά τις διαβουλεύσεις (π.χ. των προβλέψεων όσον αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις), οι καθυστερήσεις της έναρξης της διαδικασίας διαβουλεύσεων, και ως εκ τούτου, η σύντομη προθεσμία διατύπωσης σχολίων, είναι ορισμένες από τις ανεπάρκειες της διαδικασίας που έχουν θίξει οι εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών. Σε περιπτώσεις που η προετοιμασία των εγγράφων είχε ανατεθεί σε γραφεία συμβούλων, που δεν είχαν επαφές με την κοινωνία των πολιτών, η κατάσταση ήταν ακόμη χειρότερη.

5.3

Αυτό δεν έχει μόνο ως αποτέλεσμα να ατονεί το ενδιαφέρον για τη διαδικασία διαβουλεύσεων, αλλά αποτελεί και μια χαμένη ευκαιρία για να γίνουν σημαντικές αλλαγές στα έγγραφα προγραμματισμού. Στο σημείο αυτό, η ΕΟΚΕ θα επιθυμούσε να τονίσει ιδιαίτερα ότι η διαδικασία διαβουλεύσεων, δεόντως εφαρμοζόμενη, δεν πρέπει μόνο να εξασφαλίζει σε όλες τις ενδιαφερόμενες οργανώσεις πρόσβαση στα υπό εξέταση έγγραφα, αλλά και να παρέχει αρκετά χρονικά περιθώρια για τη διατύπωση σχολίων (που να μην επηρεάζουν το χρονοδιάγραμμα εργασιών, αλλά να αρκούν για την εξοικείωση με τα έγγραφα).

5.4

Θετικές εμπειρίες, όπως ο τρόπος με τον οποίον έγιναν το 2005 οι διαβουλεύσεις για το εθνικό αναπτυξιακό πρόγραμμα της Πολωνίας — οι εθνικές αρχές θέσπισαν λεπτομερείς κανόνες για τη διεξαγωγή των διαβουλεύσεων, τη σύνταξη σχετικών πρακτικών, την κατάρτιση καταλόγου των παρατηρήσεων που διατυπώθηκαν και την αιτιολογία για την αποδοχή ή την απόρριψή τους — συνιστούν παραδείγματα ορθών πρακτικών και αποδεικνύουν ότι η διαδικασία μπορεί να διεξαχθεί στο σύνολό της με εμπεριστατωμένο και αποτελεσματικό τρόπο.

5.5

Οι πληροφορίες από διάφορες χώρες δείχνουν επίσης ότι σε πολλές περιπτώσεις οι εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών δεν συμμετέχουν σε δραστηριότητες των ομάδων εργασίας που έχουν αναλάβει την εκπόνηση των εγγράφων προγραμματισμού, με τρόπο ώστε να μειώνεται σημαντικά η δυνατότητά τους να διατυπώνουν ευθύς εξαρχής παρατηρήσεις.

5.6

Η ΕΟΚΕ κρίνει, συνεπώς, ότι η θέσπιση από την Επιτροπή ελάχιστων απαιτήσεων (ή τουλάχιστον προσανατολισμών) που πρέπει να τηρούνται από τα κράτη μέλη για τη διεξαγωγή των διαπραγματεύσεων, καθώς και η καθιέρωση της υποχρέωσης παροχής πληροφοριών για τη διεξαγωγή της διαδικασίας θα μπορούσαν να έχουν θετική επίδραση στην εξέλιξη της κατάστασης. Μια παρόμοια δράση εκ μέρους της Επιτροπής θα μπορούσε τουλάχιστον να μειώσει κάπως τον κίνδυνο επανάληψης μιας κατάστασης όπου ένα καλό σχέδιο συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών στην εκπόνηση του Εθνικού Αναπτυξιακού Προγράμματος σε ένα από τα κράτη μέλη αποδεικνύεται σχεδόν άχρηστο.

6.1

Η ΕΟΚΕ παρατηρεί ότι, ενώ η κατάσταση έχει βελτιωθεί κατά τα τελευταία χρόνια όσον αφορά την πρόσβαση στις πληροφορίες για τα διαρθρωτικά ταμεία, για παράδειγμα, όσον αφορά τη δημοσίευσή τους σε επίσημη ιστοσελίδα στο Διαδίκτυο, επιθυμεί ωστόσο να τονίσει ότι μόνο ορισμένα κράτη χρησιμοποιούν άλλες μορφές προβολής και ενημέρωσης, όπως ο Τύπος, η τηλεόραση ή τα σεμινάρια και οι διασκέψεις, που απευθύνονται σε συγκεκριμένες ομάδες με στοχοθετημένο τρόπο. Φαίνεται ότι η κατάσταση αυτή θα μπορούσε να βελτιωθεί αισθητά εάν αξιοποιούνταν οι δυνατότητες που προσφέρουν στον τομέα αυτόν οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.

6.2

Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι σε περιφερειακό επίπεδο, η κατάσταση όσον αφορά το θέμα της προβολής των διαρθρωτικών ταμείων δεν είναι καλύτερη. Τα σχέδια προβολής και ενημέρωσης εκπονούνται χωρίς την παραμικρή διαβούλευση ή γίνονται μερικές φορές τυπικά, τη στιγμή κατά την οποία η συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στη διαδικασία αυτή, με την αξιοποίηση των γνώσεών τους για τα διάφορα θέματα και προβλήματα, θα μπορούσε να συμβάλει ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα στην πραγματικότητα οι στρατηγικές προβολής και ενημέρωσης που χαράσσονται.

6.3

Δεδομένου ότι τα διαρθρωτικά ταμεία διαθέτουν κεφάλαια για συγκεκριμένους κοινωνικοοικονομικούς στόχους και επειδή οι πόροι για δράσεις προβολής και ενημέρωσης συνιστούν απλώς μια μέθοδο για την εφαρμογή των δράσεων αυτών, θα πρέπει να εξεταστεί με ιδιαίτερη προσοχή το θέμα της αποτελεσματικότητας των δράσεων προβολής και ενημέρωσης.

6.4

Είναι φυσικά δύσκολο να προσδιορισθεί με ακρίβεια ποιος μηχανισμός χρησιμοποίησης των πόρων για δράσεις προβολής και ενημέρωσης είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος άμεσης ενίσχυσης των δικαιούχων. Είναι δυνατό να εντοπισθούν καλά παραδείγματα τόσο δράσεων προβολής και ενημέρωσης από μεμονωμένες οργανώσεις όσο και δράσεων που έχουν ανατεθεί σε διαφημιστικά γραφεία ή εταιρείες δημοσίων σχέσεων. Ωστόσο, υπάρχουν και περιπτώσεις όπου καμία από τις λύσεις αυτές δεν είναι αποτελεσματική για την άμεση ενίσχυση των δικαιούχων ή όπου το προσφερόμενο προϊόν δεν είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες των τελικών χρηστών.

6.5

Συνεπώς, δημιουργούνται παράλογες καταστάσεις, στις οποίες οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, μη έχοντας πρόσβαση στους πόρους που προορίζονται για δράσεις προβολής, είναι υποχρεωμένες να αναλάβουν οι ίδιες ενημερωτικές δράσεις, χρησιμοποιώντας προς τον σκοπό αυτό δικούς τους πόρους.

6.6

Συνεπώς, φαίνεται ότι η εξασφάλιση της ύπαρξης οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών ικανών να αναλαμβάνουν ενημερωτικές δράσεις κατάλληλα προσαρμοσμένες στις ανάγκες των τελικών χρηστών και συχνά προετοιμασμένων να διεξάγουν δεδομένες δραστηριότητες με μικρότερο προϋπολογισμό, η πρόσβαση σε πόρους προβολής και ενημέρωσης αποτελεί μια από τις προϋποθέσεις αποτελεσματικής χρησιμοποίησής τους.

6.7

Η ΕΟΚΕ έχει επίγνωση του γεγονότος ότι το θέμα της προβολής των Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ταμείου Συνοχής δεν μπορεί να περιοριστεί στον προσδιορισμό των υπεύθυνων φορέων και των εκτελεστικών οργάνων. Πράγματι, οι στόχοι για τους οποίους χορηγούνται οι πόροι των Διαρθρωτικών Ταμείων και τα προβλήματα στων οποίων την επίλυση πρέπει να συμβάλουν οι εν λόγω πόροι, αποτελούν σημαντικό θέμα. Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι το θέμα αυτό πρέπει οπωσδήποτε να τύχει ευρείας εξέτασης και να συζητηθεί δημοσίως πριν να κινηθεί η διαδικασία άντλησης των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων και του Ταμείου Συνοχής.

7.1

Στις προηγούμενες γνωμοδοτήσεις της, η ΕΟΚΕ είχε ήδη τονίσει τη σημασία των συνολικών επιδοτήσεων. Επιθυμεί δε να επισημάνει ότι θεωρεί ανησυχητικό το γεγονός ότι από τα 10 νέα κράτη μέλη, μόνον η Δημοκρατία της Τσεχίας εισήγαγε το σύστημα των συνολικών επιδοτήσεων, ενώ ακόμη και στη χώρα αυτή μια σειρά θεσμικών εμποδίων που επέβαλε η δημόσια διοίκηση περιόρισε αισθητά την εμβέλεια του εν λόγω συστήματος. Η ΕΟΚΕ, φοβούμενη μήπως η κατάσταση αυτή επαναληφθεί κατά την επόμενη περίοδο προγραμματισμού, επιθυμεί να τονίσει ότι η εμπειρία των χωρών που έχουν αξιοποιήσει τη δυνατότητα αυτή είναι ιδιαίτερα θετική, ιδίως όσον αφορά την υποστήριξη ομάδων που βρίσκονται σε ιδιαίτερα μειονεκτική θέση λόγω π.χ. της μακροχρόνιας ανεργίας.

7.2

Ένα δεύτερο σημείο, που έχει ήδη επισημάνει η ΕΟΚΕ αφορά την πρόσβαση των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στην τεχνική βοήθεια. Το Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί παράδειγμα χώρας που χρησιμοποίησε μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού που προοριζόταν για τεχνική βοήθεια, συμπεριλαμβανόμενου του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, προκειμένου να συμμετάσχουν οι οργανώσεις αυτές στη διαδικασία υλοποίησης των δράσεων των Διαρθρωτικών Ταμείων. Η τεχνική βοήθεια χρησίμευσε π.χ. για τη χρηματοδότηση των δράσεων κεντρικών οργανώσεων που παρέχουν στις ΜΚΟ συμβουλές και υπηρεσίες κατάρτισης, ώστε να μπορέσουν στη συνέχεια να συμμετάσχουν στην υλοποίηση προγραμμάτων και σχεδίων με πόρους των διαρθρωτικών ταμείων. Ωστόσο, αυτό δεν αποτελεί συνήθης κατάσταση σε όλες τις χώρες. Για τον λόγο αυτό, η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι εκεί όπου δεν έχει προηγουμένως εφαρμοστεί αυτή η πρακτική, πρέπει να αναγνωριστεί ρητά ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών είναι επιλέξιμες για μέτρα τεχνικής βοήθειας (13).

7.3

Η ΕΟΚΕ επιθυμεί επίσης να τονίσει ότι η υποχρέωση συγχρηματοδότησης των σχεδίων με δημόσια κεφάλαια θέτει τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών σε δυσχερή θέση. Η υποχρέωση αυτή έχει ως αποτέλεσμα να περιορίζει την πρόσβαση στους διαθέσιμους πόρους των διαρθρωτικών ταμείων, και, ως εκ τούτου, να μειώνει τις δυνατότητες υλοποίησης των σχεδίων. Η ΕΟΚΕ επιθυμεί να καταστεί ιδιαίτερα σαφές ότι, κατά τη γνώμη της, τα ίδια — ιδιωτικά — κεφάλαια των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για τη συγχρηματοδότηση (σε επίπεδο κρατών μελών) των σχεδίων που ενισχύονται από τα διαρθρωτικά ταμεία. Η ΕΟΚΕ απευθύνει έκκληση η διάταξη αυτή να επεκταθεί ώστε να καλύπτει και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις λειτουργούν ως φορείς εκτέλεσης των σχεδίων που χρηματοδοτούνται χάρη στα διαρθρωτικά ταμεία.

7.4

Η ΕΟΚΕ επιθυμεί επίσης να επιστήσει την προσοχή στην ανάγκη να διασφαλιστεί ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών θα συγκαταλέγονται μεταξύ των τελικών δικαιούχων στα πλαίσια των λειτουργικών προγραμμάτων, πράγμα που δυστυχώς δεν συμβαίνει συνήθως. Και όμως τα διδάγματα που αντλούνται από ορισμένες χώρες, στις οποίες οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών κατόρθωσαν να χρησιμοποιήσουν τους διαθέσιμους πόρους, όπως στην Ισπανία, δείχνουν πόσο αποτελεσματικές είναι οι οργανώσεις αυτές ιδίως στους τομείς της καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού, της ανάπτυξης του τουρισμού και της τοπικής ανάπτυξης. Η ΕΟΚΕ είναι της γνώμης ότι η δυνατότητα των οργανώσεων αυτών να εφαρμόζουν προγράμματα με χρηματοδότηση των διαρθρωτικών ταμείων αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία από τη στιγμή κατά την οποία αυτό έχει σχέση με την επίτευξη των στόχων που έχουν οριστεί στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισσαβώνας και των στρατηγικών προσανατολισμών για την περίοδο 2007-2013.

7.5

Η ΕΟΚΕ έχει επίγνωση του γεγονότος ότι το είδος αυτό σχεδίων, για τα οποία προβλέπεται συγχρηματοδότηση, έχει καθοριστική σημασία για την υλοποίηση της πολιτικής συνοχής. Τα σχέδια αυτά είναι εκείνα τα οποία, στην πράξη, συμβάλλουν — ή δεν συμβάλλουν, ανάλογα με την περίπτωση — στην εξασφάλιση μεγαλύτερης κοινωνικοοικονομικής συνοχής. Η ΕΟΚΕ είναι της γνώμης ότι είναι άκρως σημαντικό να συμμετέχουν στη διαδικασία επιλογής των σχεδίων οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που γνωρίζουν άριστα τις τοπικές και περιφερειακές ανάγκες και είναι ιδιαίτερα προσεκτικές σε ενδεχόμενη εμφάνιση σύγκρουσης συμφερόντων.

8.1

Η ΕΟΚΕ είναι απόλυτα πεπεισμένη ότι ο έλεγχος και η αξιολόγηση αποτελούν τα σημαντικότερα στοιχεία της διαδικασίας υλοποίησης των δράσεων των διαρθρωτικών ταμείων, που όχι μόνο εγγυώνται την αποτελεσματική διαχείριση των οικονομικών μέσων, αλλά και την επίτευξη των προβλεπόμενων στόχων και αποτελεσμάτων της πολιτικής συνοχής. Εκτιμά ότι πρέπει να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών να μπορούν και αυτές να εκφέρουν γνώμη σχετικά με τη διαδικασία εφαρμογής και τα αποτελέσματά της, η οποία να συνεκτιμάται κατά τη λήψη αποφάσεων. Προς τον σκοπό αυτό, είναι απαραίτητο να συμμετέχουν ο εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών στις επιτροπές που παρακολουθούν την εφαρμογή των εθνικών στρατηγικών πλαισίων αναφοράς και τα διάφορα λειτουργικά προγράμματα.

8.2

Στη γνωμοδότησή της, του 2003 σχετικά με την αρχή της εταιρικής σχέσεως (14), η ΕΟΚΕ είχε ήδη τονίσει ότι οι πληροφορίες που προέρχονταν από διάφορες χώρες και αφορούσαν τη σύνθεση των επιτροπών παρακολούθησης, διέφεραν σημαντικά. Αν και η ΕΟΚΕ δεν έχει πρόθεση να ασκήσει πιέσεις για τυποποίηση των εφαρμοζόμενων εναλλακτικών λύσεων, θα επιθυμούσε να έχει εχέγγυα ότι όλα τα κράτη μέλη εφαρμόζουν ορισμένους ελάχιστους κανόνες.

8.3

Ορισμένες νέες χώρες, όπως η Πολωνία και η Δημοκρατία της Τσεχίας, έχουν κατορθώσει να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών σε όλες σχεδόν τις επιτροπές παρακολούθησης. Οι ίδιες οι μη κυβερνητικές οργανώσεις πρότειναν μια διαδικασία επιλογής των αντιπροσώπων που προβλέπει την πρόσκληση για υποβολή υποψηφιοτήτων από άτομα με τις απαιτούμενες δεξιότητες, τη διενέργεια ψηφοφορίας μέσω του Διαδικτύου και την ανάδειξη των υποψηφίων που έλαβαν τις περισσότερες ψήφους. Η ΕΟΚΕ έχει επίγνωση του γεγονότος ότι οι συνθήκες αυτές δεν επικρατούν σε όλα τα κράτη μέλη. Επιπλέον, ακόμη και αυτές οι θετικές εμπειρίες, (που είναι συχνά αποτέλεσμα νόμιμων διαμαρτυριών) δεν εγγυώνται ότι θα επιτευχθούν παρόμοια αποτελέσματα κατά την επόμενη φάση προγραμματισμού. Το εύρος και η ποιότητα συμμετοχής των εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών εξαρτώνται, συνεπώς, σε μεγάλο βαθμό, από την καλή θέληση της κάθε κυβέρνησης, και όχι από την ανάγκη τήρησης των αρχών που έχουν καθοριστεί σαφώς. Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι στο μέλλον, η συνεκτίμηση του ρόλου των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές θα εξαρτηθεί, αφενός, από την υποχρέωση τήρησης συγκεκριμένων διατάξεων (ή προσανατολισμών) και, αφετέρου, από την ικανότητα των οργανώσεων αυτών, κυρίως μη κυβερνητικών, να οργανωθούν από μόνες τους και να ορίσουν τους αντιπροσώπους τους. Η ΕΟΚΕ τονίζει ότι οι φορείς της κοινωνίας των πολιτών δεν μπορούν να κατακτήσουν τη θέση τους και το σεβασμό προς τον ρόλο τους εκ μέρους των κρατικών αρχών, παρά μόνον εάν διαθέτουν αδιαμφισβήτητη αντιπροσωπευτικότητα που τις νομιμοποιεί και, επομένως, τις καθιστά επιλέξιμες για τα προγράμματα των διαρθρωτικών ταμείων που αφορούν τις δραστηριότητές τους.

8.4

Η ΕΟΚΕ είναι επίσης της γνώμης ότι θα έπρεπε πάση θυσία να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα των επιτροπών παρακολούθησης, με τρόπο ώστε να μην υποβαθμιστούν σε απλούς θεσμικούς φορείς και, όπως έχει διαπιστωθεί σε πολλές περιπτώσεις, σε όργανα όπου απλώς παρουσιάζονται οι αποφάσεις οι οποίες έχουν ήδη ληφθεί από τη δημόσια διοίκηση. Θα άξιζε τον κόπο να διασφαλιστεί ότι οι εν λόγω επιτροπές διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο φόρουμ, όπου διεξάγονται συζητήσεις και αναζητούνται οι πλέον συμφέρουσες λύσεις. Κατά τη γνώμη της ΕΟΚΕ, μια από τις μεθόδους για την επίτευξη του στόχου αυτού θα ήταν να εξασφαλιστεί η συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που είναι ικανές να δώσουν μια νέα διάσταση στα πράγματα.

8.5

Η ΕΟΚΕ εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι μεταξύ των προβλημάτων που απαντώνται συχνότερα όσον αφορά τη συμμετοχή στην παρακολούθηση των δράσεων των διαρθρωτικών ταμείων, συγκαταλέγονται και τα ακόλουθα: η περιορισμένη πρόσβαση στα έγγραφα, η ανεπάρκεια των χρηματοδοτικών πόρων, που δεν φθάνουν στο απαραίτητο επίπεδο για την άσκηση των καθηκόντων των φορέων, ή ακόμη η εφαρμογή ενός αδιαφανούς συστήματος ορισμού των εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών. Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι οι παρατηρήσεις του είδους αυτού αποτελούν σημαντικό μήνυμα, που καλεί να καταβληθούν προσπάθειες προκειμένου να αλλάξει η κατανομή κατά την επόμενη περίοδο προγραμματισμού. Φρονεί ότι τα εθνικά ή/ και περιφερειακά Οικονομικά και Κοινωνικά Συμβούλια θα μπορούσαν να αναλάβουν ρόλο σημείου αναφοράς και συμβούλου για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που θα τους ζητούσαν τη συνδρομή τους.

8.6

Η ΕΟΚΕ είναι επίσης της γνώμης ότι οι εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών στις επιτροπές παρακολούθησης πρέπει να έχουν πρόσβαση σε χρηματοδοτικούς πόρους, υπηρεσίες κατάρτισης και επιστροφές εξόδων, π.χ. για τις μετακινήσεις τους, πράγμα που τους επιτρέπει να εκπληρώσουν αποτελεσματικά την αποστολή τους.

9.1

Η ΕΟΚΕ έχει ήδη εκδώσει πολλές γνωμοδοτήσεις για την πολιτική συνοχής και τα διαρθρωτικά ταμεία, στις οποίες τονίζει τον πρωτεύοντα ρόλο των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών. Για το θέμα αυτό έχουν εκφράσει άποψη και πολλές άλλες οργανώσεις. Έχοντας πάντα κατά νου τα όσα αναφέρονται στην τρίτη έκθεση για τη συνοχή, δηλαδή ότι «προκειμένου να βελτιωθεί η διακυβέρνηση οι κοινωνικοί εταίροι και οι εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών πρέπει, μέσω κατάλληλων μηχανισμών, να συμμετέχουν περισσότερο στον σχεδιασμό, στην εφαρμογή και στον έλεγχο των παρεμβάσεων», η ΕΟΚΕ τρέφει την ελπίδα ότι η θέση αυτή θα βρει μια πιο ολοκληρωμένη έκφραση στους οριστικούς κανονισμούς που πρόκειται να υιοθετηθούν καθώς και στην επόμενη περίοδο προγραμματισμού. Ελπίζει, επίσης, ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, χωρίς να υπερβεί τις νομοθετικές της αρμοδιότητες, θα μπορέσει να επεξεργαστεί ορισμένες κατευθυντήριες γραμμές για τα κράτη μέλη που να αντικατοπτρίζουν τις προσδοκίες της σε ό,τι αφορά την υλοποίηση των όσων αναφέρονται στη γνωμοδότηση.

9.2

Η EOKE εκτιμά ότι θα ήταν σκόπιμο να εξεταστούν συγκεκριμένα οι λύσεις που εφαρμόζουν σήμερα τα κράτη μέλη, ώστε να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή των αρχών της εταιρικής σχέσης. Μελετά επίσης τη δυνατότητα σύστασης, στα πλαίσια των εσωτερικών της δομών, ενός παρατηρητηρίου της εταιρικής σχέσης.

9.3

Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι η συνεκτίμηση των συστάσεων και των αιτημάτων αυτών θα εξαρτηθεί κυρίως από τα κράτη μέλη. Συνεπώς, καλεί τόσο τις εθνικές όσο και τις περιφερειακές αρχές να εξασφαλίσουν την αυξημένη συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στη διαδικασία εφαρμογής της πολιτικής συνοχής, ανεξαρτήτως της μορφής που θα λάβουν οι κανονισμοί που θα υιοθετηθούν.

—

Η ΕΟΚΕ, η οποία ανέκαθεν εκτελεί συμβουλευτική αποστολή για την Επιτροπή, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, επιθυμεί να επισημάνει ότι προσπαθεί να συμπεριλάβει στις εργασίες της και άλλες οργανώσεις, ούτως ώστε στις γνωμοδοτήσεις της να λαμβάνονται όσο το δυνατό περισσότερο υπόψη οι παρατηρήσεις και οι θέσεις των εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών.

—

Στη γνωμοδότησή της σχετικά με την αντιπροσωπευτικότητα των ευρωπαϊκών οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, η ΕΟΚΕ παρουσίασε ορισμένα θεμελιώδη κριτήρια και κάλεσε να αξιοποιηθούν τα αποτελέσματα των εργασιών της (15). Με έναν σαφή ορισμό της αντιπροσωπευτικότητας, οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών θα έχουν μεγαλύτερη από σήμερα νομιμότητα, για να συμμετέχουν στις διάφορες φάσεις της διαδικασίας εφαρμογής της πολιτικής για τη συνοχή.

—

Η ΕΟΚΕ προτείνει να συμπληρωθούν οι Στρατηγικοί Προσανατολισμοί 2007-2013 με τον καθορισμό του πλαισίου που θα καταστήσει δυνατή τη συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών.

—

Η ΕΟΚΕ ελπίζει στη διάταξη που προβλέπεται στους γενικούς κανονισμούς, με τη διατύπωση του Απριλίου 2006 σχετικά με τις διαβουλεύσεις σε επίπεδο Κοινότητας, να κατοχυρωθεί το δικαίωμα συμμετοχής των άλλων ευρωπαϊκών αντιπροσωπευτικών οργανώσεων.

—

Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να τονίσουν ρητά στους κανονισμούς για τη διασυνοριακή συνεργασία ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών μπορούν να αποτελούν βασικούς εταίρους στις δράσεις που αναλαμβάνονται.

—

Η ΕΟΚΕ ζητά από την Επιτροπή να προωθήσει και να τηρήσει τις ελάχιστες προδιαγραφές όσον αφορά τις διαβουλεύσεις για την πολιτική συνοχής, συμπεριλαμβανόμενης μιας ευρύτερης χρησιμοποίησης των ηλεκτρονικών μέσων.

—

Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να αναγγείλει τις προδιαγραφές για τη διαδικασία διαβουλεύσεων ως προς τα έγγραφα στρατηγικής και προγραμματισμού που καταρτίζονται στα κράτη μέλη. Κρίνει ότι η εκπόνηση σχεδίων κοινωνικών διαβουλεύσεων δεν είναι το μόνο αξιόλογο στοιχείο, αλλά ότι είναι εξίσου σημαντικό να γνωστοποιούνται οι πληροφορίες σχετικά με την εκτέλεση των σχεδίων αυτών.

—

Η ΕΟΚΕ παροτρύνει τα κράτη μέλη, και συγκεκριμένα τις εθνικές και περιφερειακές αρχές που έχουν αναλάβει την εκπόνηση εγγράφων προγραμματισμού, να φέρουν σε αίσιο πέρας τη διαδικασία διαβουλεύσεων, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως οι προθεσμίες που επιτρέπουν στις ενδιαφερόμενες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών να διατυπώνουν τις παρατηρήσεις τους, η δυνατότητα πρόσβασης στα προς διαβούλευση έγγραφα, η τήρηση πρακτικών για την εφαρμογή της διαδικασίας και η κατάρτιση καταλόγου των παρατηρήσεων και των απόψεων που διατυπώνονται.

—

Η ΕΟΚΕ ενθαρρύνει τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών να συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία διαβουλεύσεων.

—

Η ΕΟΚΕ καλεί τα κράτη μέλη, και συγκεκριμένα τις εθνικές και περιφερειακές αρχές που έχουν αναλάβει την εκπόνηση εγγράφων προγραμματισμού, να ακούσουν προσεκτικά τις απόψεις και τις παρατηρήσεις των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και να τις λάβουν υπόψη στα έγγραφα που εκπονούν.

—

Η ΕΟΚΕ είναι πεπεισμένη ότι τα κράτη μέλη καθώς και οι περιφερειακές αρχές θα πρέπει να αξιοποιήσουν σε μεγαλύτερο βαθμό το δυναμικό που διαθέτουν οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, εξασφαλίζοντας τη συμμετοχή τους στην επεξεργασία των σχεδίων προβολής και ενημέρωσης, και να υποστηρίξουν τις πρωτοβουλίες που προέρχονται από τη βάση, διαθέτοντας προς τον σκοπό αυτό επαρκείς χρηματοδοτικούς πόρους για δράσεις προβολής και ενημέρωσης όσον αφορά τα διαρθρωτικά ταμεία.

—

Η ΕΟΚΕ καλεί τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που δρουν σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο να συμμετέχουν ενεργά στις δραστηριότητες ενημέρωσης των κύκλων τους όσον αφορά τους στόχους που επιδιώκει η πολιτική συνοχής και τις δυνατότητες που παρέχουν τα διαρθρωτικά ταμεία.

—

Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες ώστε να ενθαρρυνθούν τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν τον μηχανισμό επιδοτήσεων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι καταλληλότερη για το έργο αυτό, αλλά οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στις διάφορες χώρες θα μπορούσαν να συμμετέχουν και αυτές στην εν λόγω διαδικασία.

—

Η ΕΟΚΕ καλεί τα κράτη μέλη, ιδίως όσα δεν επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν τον εν λόγω μηχανισμό, να αξιοποιήσουν την πολύτιμη εμπειρία άλλων κρατών της Ένωσης στον τομέα αυτό και να εφαρμόσουν τον μηχανισμό αυτό κατά την περίοδο 2007-2013.

—

Η ΕΟΚΕ είναι της γνώμης ότι πρέπει να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, που είναι επιλέξιμες σύμφωνα με το σημείο 2.2 της παρούσας γνωμοδότησης, να έχουν πρόσβαση στους πόρους της τεχνικής βοήθειας.

—

Η ΕΟΚΕ, έχοντας υπόψη τον θετικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, που είναι επιλέξιμες σύμφωνα με το σημείο 2.2 της παρούσας γνωμοδότησης, καλεί τις εθνικές και περιφερειακές αρχές των κρατών μελών να απλουστεύσουν τις διαδικασίες υποβολής αιτήσεων χρηματοδότησης στα πλαίσια της τεχνικής βοήθειας.

—

Η ΕΟΚΕ καλεί τα κράτη μέλη να λαμβάνουν υπόψη, κατά την εκπόνηση των προϋπολογισμών τους, τους ίδιους πόρους των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, που είναι επιλέξιμες σύμφωνα με το σημείο 2.2 της παρούσας γνωμοδότησης, είτε πρόκειται για κοινωνικούς εταίρους είτε για μη κυβερνητικές οργανώσεις, στα πλαίσια της συγχρηματοδότησης σχεδίων.

—

Η ΕΟΚΕ παροτρύνει τα κράτη μέλη ώστε οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, που είναι επιλέξιμες σύμφωνα με το σημείο 2.2 της παρούσας γνωμοδότησης, να συγκαταλέγονται εξ αρχής μεταξύ των τελικών δικαιούχων στα λειτουργικά προγράμματα. Παράλληλα, ζητά από την Επιτροπή να ελέγχει ώστε τα έγγραφα που υποβάλλονται από τα κράτη μέλη να εξασφαλίζουν την πρόσβαση των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στους πόρους των διαρθρωτικών ταμείων.

—

Η ΕΟΚΕ ζητά από τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν, κατά την επιλογή των σχεδίων, τις γνώσεις και την εμπειρία των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, που είναι επιλέξιμες σύμφωνα με το σημείο 2.2 της παρούσας γνωμοδότησης, και εφιστά την προσοχή στην αποφυγή ενδεχόμενης σύγκρουσης συμφερόντων.

—

Η ΕΟΚΕ τονίζει επίσης ότι είναι απαραίτητο να καταργηθούν ή να μειωθούν ορισμένοι περιορισμοί τυπικής ή τεχνικής φύσεως που εμποδίζουν τη χρησιμοποίηση των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων από τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, που είναι επιλέξιμες σύμφωνα με το σημείο 2.2 της παρούσας γνωμοδότησης.

—

Η ΕΟΚΕ είναι της γνώμης ότι η Επιτροπή θα πρέπει να θεσπίσει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις αρχές της συμμετοχής των φορέων της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών στη διαδικασία παρακολούθησης και αξιολόγησης, και, ειδικότερα, σχετικά με την πλήρη συμμετοχή τους στις επιτροπές παρακολούθησης, διασφαλίζοντας όμως την απαραίτητη αντικειμενικότητα και αμεροληψία σε ό,τι αφορά τα πρόσωπα και τις οργανώσεις που συμμετέχουν.

—

Η ΕΟΚΕ αναμένει ότι οι εκθέσεις που υποβάλλουν τα κράτη μέλη θα περιλαμβάνουν πληροφορίες και για τον τρόπο εφαρμογής της εταιρικής σχέσης στο πλαίσιο των επιτροπών παρακολούθησης.

—

Η ΕΟΚΕ καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίζουν στους εκπροσώπους των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών πρόσβαση σε κατάρτιση για να εξασφαλισθεί η αποτελεσματική διεκπεραίωση του ρόλου των μελών των επιτροπών παρακολούθησης.

—

να διαθέτει μόνιμη δομή σε ευρωπαϊκό επίπεδο,

—

να έχει άμεση πρόσβαση στην εμπειρογνωμοσύνη των μελών της,

—

να εκπροσωπεί γενικά συμφέροντα τα οποία αντιστοιχούν στα συμφέροντα της ευρωπαϊκής κοινωνίας,

—

να απαρτίζεται από οργανώσεις που αναγνωρίζονται σε εθνικό επίπεδο ως αντιπροσωπευτικές των συμφερόντων που προασπίζονται,

—

να διαθέτει οργανώσεις που να την εκπροσωπούν στα περισσότερα κράτη μέλη,

—

να υποχρεούται να λογοδοτεί στα μέλη της,

—

να έχει εντολή εκπροσώπησης και δράσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο,

—

να είναι ανεξάρτητη και να μην δέχεται εντολές από εξωτερικούς φορείς

—

να είναι διαφανής, ιδίως όσον αφορά τα οικονομικά της και τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων

—

να διαθέτει μόνιμη δομή σε ευρωπαϊκό επίπεδο,

—

να έχει άμεση πρόσβαση στην εμπειρογνωμοσύνη των μελών της,

—

να εκπροσωπεί γενικά συμφέροντα τα οποία αντιστοιχούν στα συμφέροντα της ευρωπαϊκής κοινωνίας,

—

να απαρτίζεται από οργανώσεις που αναγνωρίζονται σε εθνικό επίπεδο ως αντιπροσωπευτικές των συμφερόντων που προασπίζονται,

—

να διαθέτει οργανώσεις που να την εκπροσωπούν στα περισσότερα κράτη μέλη,

—

να υποχρεούται να λογοδοτεί στα μέλη της,

—

να έχει εντολή εκπροσώπησης και δράσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο,

—

να είναι ανεξάρτητη και να μην δέχεται εντολές από εξωτερικούς φορείς

—

να είναι διαφανής, ιδίως όσον αφορά τα οικονομικά της και τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.