11.4.2006   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 88/13

1.1

Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι οι προτεινόμενες προτάσεις κινούνται στη σωστή κατεύθυνση και υποστηρίζει τα προτεινόμενα μέτρα σχετικά με την πρόληψη και καταπολέμηση ορισμένων ασθενειών των υδρόβιων ζώων.

2.1

Η υδατοκαλλιέργεια είναι πολύ σημαντικός κλάδος στην Κοινότητα, ιδίως στις αγροτικές και παράκτιες περιοχές. Το 2004, η υδατοκαλλιέργεια της ΕΕ παρήγαγε ψάρια, μαλάκια και καρκινοειδή αξίας άνω των 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ωστόσο, οι οικονομικές απώλειες λόγω ασθενειών (θνησιμότητα, μειωμένη ανάπτυξη και χαμηλότερη ποιότητα) υπολογίζονται στο 20 % της αξίας της παραγωγής. Η πρόταση αποσκοπεί στη θέσπιση σύγχρονης και στοχευμένης νομοθεσίας που θα μειώσει τις δαπάνες αυτές. Μείωση της τάξης μόλις του 20 % θα είχε ως αποτέλεσμα προστιθέμενη αξία 100 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως.

2.2

Η ισχύουσα νομοθεσία θεσπίστηκε πριν από δύο δεκαετίες, όταν η ΕΕ είχε μόνο 12 κράτη μέλη. Σχεδιάστηκε με κύριο στόχο να προστατεύσει τα σπουδαιότερα είδη υδατοκαλλιέργειας της ΕΕ την εποχή εκείνη, δηλαδή τις σαλμονίδες (πέστροφα και σολομός) και την καλλιέργεια στρειδιών. Η νομοθεσία πρέπει να επικαιροποιηθεί τώρα, ώστε να αντανακλά το ευρύτερο φάσμα πρακτικών και ειδών υδατοκαλλιέργειας που απαντούν στη διευρυμένη ΕΕ και να λάβει υπόψη τις σημαντικές εξελίξεις του κλάδου, την εμπειρία που αποκτήθηκε κατά τα 15 έτη εφαρμογής της ισχύουσας νομοθεσίας, καθώς και την επιστημονική πρόοδο στον εν λόγω κλάδο. Οι κανόνες της ΕΕ πρέπει να επικαιροποιηθούν επίσης, ώστε να ευθυγραμμίζονται με διεθνείς συμφωνίες και διεθνή πρότυπα (όπως η συμφωνία για την υγειονομική και φυτοϋγειονομική προστασία του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και το Διεθνές Γραφείο Επιζωοτιών).

3.1

Η παρούσα πρόταση θα καταργήσει το ισχύον πρωτογενές δίκαιο (οδηγίες 91/67 ΕΟΚ, 93/53/ΕΟΚ και 95/70 ΕΚ του Συμβουλίου) και θα αντικαταστήσει τις τρεις αυτές οδηγίες με μία νέα. Στόχος της νέας οδηγίας είναι να ενημερώσει, να αναπροσαρμόσει και να ενοποιήσει τους κανόνες υγειονομικού ελέγχου όσον αφορά το εμπόριο προϊόντων υδατοκαλλιέργειας, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης και του ελέγχου ασθενειών, για να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα των υδατοκαλλιεργειών της Ε.Ε.

3.2

Η πρόταση περιλαμβάνει τις γενικές απαιτήσεις που απευθύνονται στις επιχειρήσεις παραγωγής προϊόντων υδατοκαλλιέργειας και τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας, όπως αδειοδοτήσεις και διατάξεις σχετικές με την λειτουργία τους.

3.3

Προβλέπονται υγειονομικές διατάξεις για τη διάθεση στην αγορά ζώων υδατοκαλλιέργειας και των προϊόντων τους, καθώς επίσης και υγειονομικές διατάξεις για την εισαγωγή στην κοινότητα ζώων υδατοκαλλιέργειας από τρίτες χώρες.

3.4

Προτείνονται διατάξεις για κοινοποίηση και τον έλεγχο ορισμένων ασθενειών καθώς και διατάξεις για το χαρακτηρισμό περιοχών απηλλαγμένων από ασθένειες.

3.5

Προβλέπονται επίσης απαιτήσεις που αφορούν τις αρμόδιες αρχές των Κρατών-Μελών και τα εργαστήρια και δίνονται κατευθυντήριες γραμμές που ορίζονται στα παραδείγματα.

3.6

Η Νομική βάση της πρότασης είναι το άρθρο 37 της συνθήκης. Προβλέπεται η αρχή της αναλογικότητας και ο οικονομικός αντίκτυπος για τον κοινοτικό προϋπολογισμό αναμένεται ότι θα είναι περιορισμένος.

3.7

Οι δημοσιονομικές επιπτώσεις της πρότασης θα αφορούν κυρίως δύο τομείς:

3.8

Η δεύτερη πρόταση απόφασης του Συμβουλίου προβλέπει τις αναγκαίες τροποποιήσεις στις ισχύουσες διαδικασίες που διέπουν τη χρηματοδοτική συνδρομή της Κοινότητας σε κτηνιατρικά μέτρα για ζώα υδατοκαλλιέργειας οι οποίες ορίζονται στην απόφαση 90/424/ΕΟΚ του Συμβουλίου, ούτως ώστε να ληφθούν υπόψη οι προτάσεις για νέα οδηγία σχετικά με την υγεία των υδρόβιων ζώων και το Ευρωπαϊκό Αλιευτικό Ταμείο.

3.9

Σύμφωνα με τη δεύτερη πρόταση δίνεται η δυνατότητα στα Κράτη-Μέλη να χρησιμοποιούν τον προϋπολογισμό που διατίθεται στα επιχειρησιακά προγράμματα σύμφωνα με τον Τίτλο ΙΙΙ του Ευρωπαϊκού Αλιευτικού Ταμείου για την καταπολέμηση και την εξάλειψη ορισμένων ασθενειών ζώων των υδατοκαλλιεργειών.

3.10

Οι διαδικασίες για τη χρηματοδοτική υποστήριξη πρέπει να είναι σύμφωνες με τις ισχύουσες διατάξεις που εφαρμόζονται για την καταπολέμηση και εξάλειψη ασθενειών των χερσαίων ζώων.

3.11

Και στη δεύτερη πρόταση ισχύει η αρχή της αναλογικότητας και νομική βάση είναι το άρθρο 37 της συνθήκης.

3.12

Με τη δεύτερη πρόταση προτείνεται οι χρηματοδοτικές ενισχύσεις για την εξάλειψη των ασθενειών των υδρόβιων ζώων να χορηγούνται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Αλιευτικού Ταμείου (COM(2004) 497, άρθρο 32). Εντούτοις είναι δύσκολο να εκτιμηθεί ο αντίκτυπος της πρότασης για το Ευρωπαϊκό Αλιευτικό Ταμείο, δεδομένου ότι αυτό θα εξαρτηθεί από το μέγεθος των εκμεταλλεύσεων που θα προσβληθούν, την αξία των ζώων στις μονάδες κ.λ.π.

4.1

Η υπάρχουσα κοινοτική νομοθεσία καλύπτει μόνο την καλλιέργεια σολομού, πέστροφας και στρειδιών. Από την έκδοση της νομοθεσίας και ύστερα ο κλάδος της υδατοκαλλιέργειας αναπτύχθηκε σημαντικά (καλλιέργεια καρκινοειδών, μυδιών, κυδωνιών κ.λ.π.). Επομένως κατά την άποψη της ΕΟΚΕ κρίνεται σκόπιμη και επιβεβλημένη η τροποποίηση της νομοθεσίας, έτσι ώστε να καλυφθούν και τα υπόλοιπα υδρόβια ζώα των υδατοκαλλιεργειών.

4.2

Η ΕΟΚΕ επικροτεί αυτές τις προτάσεις, γιατί αποτελούν σημαντική απάντηση σχετικά με την πρόληψη και καταπολέμηση ασθενειών υδρόβιων ζώων.

4.3

Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ για να διασφαλιστεί η ορθολογική ανάπτυξη του τομέα των ιχθυοκαλλιεργειών και να αυξηθεί η παραγωγικότητα, θα πρέπει να οριστούν κανόνες για την υγεία των υδρόβιων ζώων σε επίπεδο κοινότητας. Οι κανόνες αυτοί είναι απαραίτητοι, για να συμβάλουν στην ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς και να αποφευχθεί η διάδοση μολυσματικών ασθενειών. Η νομοθεσία πρέπει να είναι ευέλικτη και να λαμβάνει υπόψη τις εξελίξεις και την ποικιλομορφία του τομέα.

4.4

Παράλληλα με τις ενέργειες σε κοινοτικό επίπεδο η ΕΟΚΕ θεωρεί αναγκαία την αύξηση της συνειδητοποίησης και ετοιμότητας των αρμοδίων φορέων στα Κράτη-Μέλη όσον αφορά την πρόληψη, τον έλεγχο και την εξάλειψη των ασθενειών των υδρόβιων ζώων.

4.5

Το ισχύον σύστημα αδειοδοτήσεων στην Ε.Ε. είναι ιδιαίτερα αυστηρό, με απαιτήσεις που υπερβαίνουν τα αντίστοιχα των ανταγωνιστών της Ε.Ε., γεγονός που έχει επιπτώσεις στη βιωσιμότητα του τομέα. Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, το προβλεπόμενο Μητρώο επιχειρήσεων στο οποίο εμπεριέχονται οι λεπτομέρειες για το σύστημα παραγωγής της κάθε επιχείρησης, ο υπεύθυνος παραγωγής και η ήδη υπάρχουσα άδεια εκτροφής, καλύπτουν τις απαιτήσεις.

4.6

Κρίνεται απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι δεν θα μεταδίδονται οι ασθένειες των υδρόβιων ζώων σε επίπεδο Κοινότητας. Επομένως επιβάλλεται να οριστούν εναρμονισμένες υγειονομικές διατάξεις για την κυκλοφορία στην αγορά προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας, καθώς επίσης να καταρτιστεί κατάλογος ασθενειών και ευπαθών ειδών.

4.7

Για να εξασφαλιστεί η έγκαιρη ανίχνευση κάθε πιθανής εστίας ασθένειας, κατά την άποψη της ΕΟΚΕ κρίνεται απαραίτητο να υποχρεωθούν αυτοί που έρχονται σε επαφή με υδρόβια ζώα που ανήκουν σε ευπαθή είδη να κοινοποιούν στις αρμόδιες αρχές κάθε ύποπτη περίπτωση.

4.8

Τα Κράτη-Μέλη θα πρέπει να ενεργούν τακτικές, έκτακτες και επείγουσες επιθεωρήσεις για να διασφαλίζουν ότι οι επιχειρηματικοί φορείς παραγωγής υδατοκαλλιεργειών γνωρίζουν και εφαρμόζουν τους γενικούς κανόνες ελέγχου των ασθενειών.

4.9

Υπάρχει συνεχής ανάπτυξη των γνώσεων όσον αφορά άγνωστες μέχρι σήμερα ασθένειες των υδρόβιων ζώων. Επομένως κατά την άποψη της ΕΟΚΕ κρίνεται απαραίτητο να ενημερώνονται όλα τα Κράτη-Μέλη και η Επιτροπή σχετικά με την παρουσία ή την υπόνοια παρουσίας μιας νεοεμφανιζόμενης ασθένειας και των μέτρων που ενδεχομένως λαμβάνονται.

4.10

Προκειμένου να διαφυλαχθεί η κατάσταση της υγείας των υδρόβιων ζώων στην Κοινότητα, κρίνεται αναγκαίο να διασφαλιστεί ότι τα φορτία ζώντων ζώων που διαμετακομίζονται μέσω της Κοινότητας συμμορφώνονται με τις σχετικές υγειονομικές διατάξεις. Επίσης πρέπει να διασφαλιστεί ότι τα ζώα υδατοκαλλιέργειας και τα προϊόντα που εισάγονται από τρίτες χώρες είναι απηλλαγμένα από οποιεσδήποτε μολυσματικές ασθένειες.

5.1

Η ΕΟΚΕ αποδέχεται την άποψη να μην οριστούν ειδικές διατάξεις στην περίπτωση διάθεσης στην αγορά διακοσμητικών και άλλων υδρόβιων ζώων που διατηρούνται σε ελεγχόμενες συνθήκες διαβίωσης (ενυδρεία ή λίμνες). Εντούτοις όταν αυτά τα υδρόβια ζώα διατηρούνται έξω από κλειστά συστήματα ή ενυδρεία ή έρχονται σε επαφή με τα φυσικά νερά της Κοινότητας, τότε η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι πρέπει να εφαρμόζονται οι γενικές υγειονομικές διατάξεις της παρούσας οδηγίας. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τους πληθυσμούς κυπρίνου (Cyprinidae), δεδομένου ότι δημοφιλή διακοσμητικά ψάρια όπως το koicarp είναι ευπαθή σε ορισμένες ασθένειες.

5.2

Τα Κράτη-Μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν κανόνες σχετικά με τις κυρώσεις που θα επιβάλλονται για τυχόν παράβαση των διατάξεων της οδηγίας. Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ οι κυρώσεις αυτές πρέπει να είναι αποτελεσματικές.

5.3

Στο άρθρο 5 παρ. 2 αναφέρεται ότι πριν ληφθεί απόφαση από το Κράτος-Μέλος για άρνηση χορήγησης άδειας επιχειρήσεων παραγωγής του άρθρου 4, πρέπει να εξεταστούν μέτρα άμβλυνσης του κινδύνου διάδοσης ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του μέτρου της πιθανής εναλλακτικής χωροθέτησης της εν λόγω δραστηριότητας. Ωστόσο, η ΕΟΚΕ δεν παραγνωρίζει την άποψη, ότι το μέτρο της εναλλακτικής χωροθέτησης στην περίπτωση των δεξαμενών του παθογόνου παράγοντα του άγριου ιχθυοπληθυσμού είναι συχνά μη πρακτικό. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι οι ορθές διαχειριστικές πρακτικές σε μονάδες εκτροφής ενός κλειστού και ελεγχόμενου συστήματος, η τήρηση ορθής υγιεινής πρακτικής, το σύστημα εποπτείας της υγείας των ζώων και όλων των άλλων μέτρων που προτείνονται στην εν λόγω Οδηγία του Συμβουλίου, δύνανται να αμβλύνουν τον κίνδυνο ανάλογων ασθενειών.