EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52004AE0512
Opinion of the European Economic and Social Committee on the ‘proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council on the addition of vitamins and minerals and of certain other substances to foods’ (COM(2003) 671 final - 2003/0262 (COD))
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την προσθήκη βιταμινών και μετάλλων και ορισμένων άλλων ουσιών στα τρόφιμα [COM(2003) 671 τελικό — 2003/0262 (COD)]
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την προσθήκη βιταμινών και μετάλλων και ορισμένων άλλων ουσιών στα τρόφιμα [COM(2003) 671 τελικό — 2003/0262 (COD)]
OJ C 112, 30.4.2004, p. 44–46
(ES, DA, DE, EL, EN, FR, IT, NL, PT, FI, SV)
30.4.2004 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 112/44 |
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την προσθήκη βιταμινών και μετάλλων και ορισμένων άλλων ουσιών στα τρόφιμα
[COM(2003) 671 τελικό — 2003/0262 (COD)]
(2004/C 112/12)
Στις 24 Νοεμβρίου 2003, και σύμφωνα με το άρθρο 95 της συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, το Συμβούλιο ζήτησε την γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την ανωτέρω πρόταση.
Το ειδικευμένο τμήμα «Γεωργία, ανάπτυξη της υπαίθρου, περιβάλλον», στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 4 Mαρτίου 2004, με βάση εισηγητική έκθεση της κας HEINISCH.
Κατά τη 407η σύνοδο ολομελείας της 31ης Μαρτίου και 1ης Απριλίου 2004 (συνεδρίαση της 31ης Μαρτίου 2004) η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε, με 95 ψήφους υπέρ και 3 αποχές την ακόλουθη γνωμοδότηση:
1. Eισαγωγή
1.1. |
Λόγω των διαφορετικών εθνικών κανόνων που ισχύουν στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η αγορά των τροφίμων που έχουν εμπλουτιστεί με βιταμίνες, μέταλλα και άλλες ουσίες διαφοροποιείται σημαντικά και το γεγονός αυτό συνιστά εμπόδιο στην ελεύθερη διακίνηση των προϊόντων. Ως εκ τούτου, η ενοποίηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας είναι απολύτως δεκτή και για την προστασία του καταναλωτή. |
1.2. |
Αν και θεωρητικά μία ισορροπημένη διατροφή εφοδιάζει τον οργανισμό με όλες τις απαραίτητες βιταμίνες, μέταλλα και άλλες θρεπτικές ουσίες, δεν ακολουθεί το σύνολο των πληθυσμιακών ομάδων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (1) μια ισορροπημένη διατροφή, για διάφορους λόγους. |
1.3. |
Στο πλαίσιο αυτό, η προσθήκη βιταμινών, μετάλλων ή άλλων ουσιών με σκοπό τον εμπλουτισμό των τροφίμων θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως ένα από τα πολυάριθμα βελτιωτικά μέτρα όσον αφορά τον εφοδιασμό του πληθυσμού με τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες, χωρίς όμως αυτό να αποτελεί υποκατάστατο της ισορροπημένης και ποικιλόμορφης διατροφής. |
1.4. Προκειμένου να βελτιωθεί η διατροφή του πληθυσμού, η λήψη περαιτέρω μέτρων, όπως επί παραδείγματι εκστρατείες ενημέρωσης ή υγειονομική εκπαίδευση στα σχολεία, καθίσταται αναγκαία. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει κυρίως να δοθεί σε συγκεκριμένες, πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, όπως είναι τα άτομα της τρίτης ηλικίας, τα οποία εμφανίζουν συχνότερα ανεπαρκή πρόσληψη θρεπτικών ουσιών σε σχέση με άλλες ομάδες ατόμων. Θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη η σπουδαιότητα των διατροφικών συμπληρωμάτων.
1.4.1. |
Για το σκοπό αυτό η ΕΟΚΕ συνιστά την ανάπτυξη κατάλληλων στρατηγικών ώστε να διασφαλιστεί ο εφοδιασμός του πληθυσμού σε ικανοποιητικές ποσότητες φολικού οξέως. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί είτε μέσω του υποχρεωτικού, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, εμπλουτισμού ορισμένων τροφίμων με φολικό οξύ, είτε μέσω κατάλληλων ενημερωτικών εκστρατειών σε εθνικό επίπεδο. |
1.5. |
Εντούτοις, η προσθήκη βιταμινών και μετάλλων ή άλλων ουσιών στα τρόφιμα με σκοπό τον εμπλουτισμό τους,, δεν θα πρέπει να αποτελέσει πανάκεια. Δεν θα πρέπει να γίνονται δυσμενείς διακρίσεις έναντι των μη εμπλουτισμένων τροφίμων, είτε να μη δοθεί η εντύπωση στο καταναλωτικό κοινό ότι οι τροφές στις οποίες έχουν προστεθεί βιταμίνες, μέταλλα ή άλλες ουσίες, υπερέχουν ποιοτικά των μη εμπλουτισμένων τροφών. |
2. Κύρια σημεία της πρότασης της Επιτροπής
2.1. |
Η πρόταση κανονισμού σχετικά με την προσθήκη βιταμινών και μετάλλων ή άλλων ουσιών στα τρόφιμα στοχεύει στην εναρμόνιση των εθνικών διατάξεων που ισχύουν στα κράτη μέλη της ΕΕ, όσον αφορά την κυκλοφορία τροφίμων στα οποία έχουν προστεθεί προαιρετικά βιταμίνες, μέταλλα ή άλλες ουσίες για σκοπούς εμπλουτισμού. |
2.2. |
H πρόταση δεν σκοπεύει να εναρμονίσει τις νομοθετικές διατάξεις που διέπουν την υποχρεωτική προσθήκη βιταμινών και μετάλλων στα τρόφιμα. Σε ορισμένα κράτη μέλη υφίσταται ήδη νομοθεσία για τον υποχρεωτικό εμπλουτισμό ορισμένων ομάδων τροφίμων, ώστε να καλυφθεί η έλλειψη σε ορισμένες θρεπτικές ουσίες που έχει διαπιστωθεί στον πληθυσμό ορισμένων περιφερειών. Εφόσον η έλλειψη αυτή εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από περιφερειακούς παράγοντες, η εναρμόνισή τους κρίνεται ως ακατάλληλη. |
2.3. |
Επιτρέπεται να προστεθούν στα τρόφιμα μόνο οι βιταμίνες και τα μέταλλα ή οι σχετικοί συνδυασμοί που απαριθμούνται στα Παραρτήματα I και II του κανονισμού. Η προσθήκη τους θα πρέπει να εξυπηρετεί αποκλειστικά τους σκοπούς του εμπλουτισμού των τροφίμων, της αποκατάστασης της διατροφικής ισοδυναμίας των υποκατάστατων τροφίμων, ή της αποκατάστασης των ουσιών που απόλλυνται είτε κατά την κανονική διαδικασία παρασκευής τροφίμων είτε κατά τη διάρκεια της συνήθους αποθήκευσής τους ή διαχείρισής τους. |
2.4. |
Τα νωπά μη επεξεργασμένα προϊόντα (όπως φρούτα, λαχανικά, κρέας) και τα αλκοολούχα ποτά με περιεκτικότητα σε βαθμούς αλκοόλης μεγαλύτερη από 1,2 %, γενικά δεν επιτρέπεται να εμπλουτίζονται με βιταμίνες ή μέταλλα και η απαγόρευση αυτή ενδέχεται να επεκταθεί και σε άλλα τρόφιμα ή ομάδες τροφίμων στο μέλλον. |
2.5. |
Προβλέπεται η κατάρτιση ειδικών διατάξεων όσον αφορά τη επισήμανση τροφίμων, στα οποία έχει γίνει προσθήκη βιταμινών και μετάλλων. |
2.6. |
Η προσθήκη ουσιών, πέραν των βιταμινών και μετάλλων, εμπίπτει επίσης στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας πρότασης κανονισμού. |
2.7. |
Η προσθήκη ουσιών στα τρόφιμα μπορεί να απαγορευτεί ή να περιοριστεί με την καταχώριση τους στο παράρτημα ΙΙΙ του κανονισμού. Ορισμένες ουσίες μπορούν επίσης τεθούν υπό παρακολούθηση, εφόσον υπάρξουν αμφιβολίες για την ασφάλειά τους. |
2.9. |
Για τη διευκόλυνση της παρακολούθησης, τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να θεσπίσουν διαδικασία κοινοποίησης για τα εμπλουτισμένα τρόφιμα, υποβάλλοντας στην αρμόδια αρχή ένα υπόδειγμα της επισήμανσης που χρησιμοποιείται για το προϊόν. |
3. Γενικές παρατηρήσεις
3.1. |
Η ΕΟΚΕ επικροτεί την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για εναρμόνιση των νομοθεσιών σχετικά με την προσθήκη βιταμινών και μετάλλων ή άλλων ουσιών στα τρόφιμα. Η πρόταση αυτή είναι εξαιρετικά ισοσταθμισμένη, όσον αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία των αγαθών, αλλά και την προστασία των καταναλωτών. |
3.2. |
Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι η αρχή του καθορισμού θρεπτικών χαρακτηριστικών που περιέχεται στην προκαταρκτική πρόταση της Επιτροπής, δεν συμπεριλαμβάνεται στην παρούσα πρόταση. Εντούτοις,, εφόσον θεωρείται ότι οι θρεπτικές ουσίες προστίθενται στα τρόφιμα μόνο όταν κρίνεται απαραίτητο, η ΕΟΚΕ συμφωνεί με τη θέση της Επιτροπής στην αιτιολογική έκθεση, ότι η εν λόγω πρόταση δεν απαιτεί ρητή πρόβλεψη για τη θέσπιση διατροφικών χαρακτηριστικών, εφόσον αυτά ορίζονται στην πρόταση της Επιτροπής σχετικά με τη διατροφή και τις υγειονομικές απαιτήσεις. |
3.3. |
Εντούτοις, η ΕΟΚΕ επιθυμεί να υπογραμμίσει ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί η συνοχή ανάμεσα στην πρόταση και τις προτεινόμενες διατάξεις στην οδηγία κανονισμού σχετικά με τη διατροφή και τις υγειονομικές απαιτήσεις. |
3.4. |
Η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει σαφώς την απαγόρευση της προσθήκης βιταμινών και μετάλλων σε αλκοολούχα ποτά με περιεκτικότητα μεγαλύτερη από 1,2 % σε βαθμούς αλκοόλης, καθώς και την απαγόρευση της προσθήκης βιταμινών και μετάλλων σε νωπά και μη επεξεργασμένα προϊόντα. Το ενδεχόμενο εθισμού στο αλκοόλ είναι αναμφισβήτητο και, ως εκ τούτου, δεν θα πρέπει να προωθείται η κατανάλωσή του με την προσθήκη βιταμινών και μετάλλων. |
3.5. |
Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι εν τη απουσία εναρμονισμένων κανόνων εφαρμογής, θα πρέπει να ισχύει η εφαρμογή των εθνικών κανόνων. Αυτό συμπεριλαμβάνει τη θέσπιση ανώτατων ποσοτήτων βιταμινών και μετάλλων που επιτρέπεται να προστίθενται στα τρόφιμα. Εντούτοις, η ΕΟΚΕ συνιστά μια σαφέστερη διατύπωση της διάταξης αυτής, παρόμοια με τη διατύπωση του άρθρου 11 της οδηγίας 2002/46/EΚ για τα συμπληρώματα διατροφής (2). |
4. Ειδικές παρατηρήσεις
4.1. Άρθρο 8: H EOKE παρατηρεί ότι, αντίθετα απ' ό,τι συμβαίνει με τα συμπληρώματα τροφίμων, δεν είναι εύκολο να καθοριστεί η συνιστώμενη για ημερήσια κατανάλωση δόση για τα τρόφιμα, δεδομένου ότι σε κάθε κράτος μέλος της ΕΕ υπάρχουν διαφορετικές αντιλήψεις σχετικά με τις μέγιστες δόσεις. Ωστόσο, είναι αναγκαίο να ληφθεί μέριμνα ώστε να καταστεί εντελώς αδύνατη η υπερβολική δόση βιταμινών και μετάλλων. Η ΕΟΚΕ συνιστά να ληφθούν κατάλληλα μέτρα για το σκοπόαυτό.
4.1.1. |
Ο καταναλωτής θα πρέπει να ενημερωθεί επίσης σχετικά με την σημασία της ισορροπημένης διατροφής, και συγκεκριμένα ότι η κατανάλωση τροφίμων που έχουν εμπλουτιστεί με βιταμίνες, μέταλλα ή άλλες ουσίες πρέπει να αποτελούν μόνο μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής και ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν μια ισορροπημένη διατροφή. Ως εκ τούτου, η επισήμανση πρέπει να περιλαμβάνει μια σχετική αναφορά. |
4.1.2. |
Η οδηγία 2002/46/EΚ (3) για τα συμπληρώματα διατροφής ήδη περιλαμβάνει παρόμοιες διατάξεις (4). |
4.2. |
Άρθρο 8 παράγραφος 3: Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι στην επισήμανση τροφίμων, στα οποία έχουν προστεθεί βιταμίνες και μέταλλα, θα πρέπει να αναφέρεται οπωσδήποτε η προσθήκη αυτή. Συνιστά συνεπώς την αντικατάσταση της προαιρετικής επισήμανσης με την υποχρεωτική επισήμανση. Καθένας καταναλωτής θα πρέπει να είναι εις θέση να διακρίνει μεταξύ εμπλουτισμένων και μη τροφίμων ευθέως και δια γυμνού οφθαλμού. |
4.3. |
Κεφάλαιο 3: Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, οι ειδικές διατάξεις για την επισήμανση, παρουσίαση και διαφήμιση (Άρθρο 8) θα πρέπει να ισχύουν και για άλλες ουσίες πέραν των βιταμινών και μετάλλων, και συγκεκριμένα να επιβάλλεται υποχρεωτική σήμανση αναφορικά με το είδος και την ποσότητα των ουσιών που προστίθενται και σε κάθε τρόφιμο. |
5. Σύνοψη των παρατηρήσεων
5.1. |
Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι γενικά η πρόταση είναι ισοσταθμισμένη και εναρμονισμένη. |
5.2. |
Η θέσπιση υποχρεωτικής επισήμανσης στα τρόφιμα που έχουν υποστεί προσθήκη ουσιών θα ανταποκρινόταν στο δικαίωμα ενημέρωσης του καταναλωτή. |
5.3. |
Περαιτέρω, θα πρέπει να ληφθούν κατάλληλα μέτρα ώστε να αποφευχθεί η πρόσληψη υπερβολικών δόσεων βιταμινών, μετάλλων ή άλλων ουσιών. Με αυτή την έννοια είναι σημαντικό να τονίζεται η σημασία μιας ισορροπημένης διατροφής |
5.4. |
Οι ειδικοί όροι επισήμανσης, που ισχύουν στην παρούσα οδηγία αποκλειστικά για εμπλουτισμένα με βιταμίνες και μέταλλα τρόφιμα, θα πρέπει να ισχύουν και για τρόφιμα με προσθήκη άλλων ουσιών περάν των βιταμινών και μετάλλων. |
Βρυξέλλες, 31 Μαρτίου 2004.
Ο Πρόεδρος
της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής
Roger BRIESCH
(1) Βλέπε επίσης «Έκθεση για την κατάσταση των εργασιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον τομέα της διατροφής στην Ευρώπη», Oκτώβριος 2002 http://europa.eu.int/comm/health/ph_determinants/life_style/nutrition/documents/nutrition_report_de.pdf
και «Eυρωπαική Δίαιτα – Διατροφή & Δίαιτα για υγιεινούς τρόπους ζωής στην Ευρώπη», 1998
http://europa.eu.int/comm/health/ph_determinants/life_style/nutrition/report01_en.pdf
(2) ΕΕ L 183 της 12.7.2002 σ. 51.
(3) ΕΕ L 183 της 12.7.2002 σ. 51.