51994AC1405

Γνωμοδότηση για την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου που τροποποιεί την οδηγία του Συμβουλίου 90/648/ΕΟΚ σχετικά με τις ενισχύσεις στις ναυπηγικές εργασίες () (94/C 397/22)

Στις 19 Δεκεμβρίου 1994, και σύμφωνα με το άρθρο 198 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την ανωτέρω πρόταση.

Το τμήμα βιομηχανίας, εμπορίου, βιοτεχνίας και υπηρεσιών, στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών της ΟΚΕ, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 30 Νοεμβρίου 1994 με βάση την εισηγητική έκθεση του κ. Simpson.

Κατά την 321η σύνοδο ολομέλειας (συνεδρίαση της 21ης Δεκεμβρίου 1994), η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε ομόφωνα την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Γενικά συμπεράσματα

1.1. Η ΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για τη σύσταση της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία οι υφιστάμενες διατάξεις της οδηγίας σχετικά με τις ενισχύσεις στην εμπορική ναυπηγία στην Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να παραταθούν έως τα τέλη Δεκεμβρίου 1995. Η ΟΚΕ αναγνωρίζει επίσης ότι χρειάζονται οι περαιτέρω προτάσεις της προτεινόμενης οδηγίας του Συμβουλίου όπως εκτίθενται στο έγγραφο COM(94) 444 τελικό.

1.2. Ωστόσο, το συμπέρασμα αυτό πρέπει να θεωρηθεί ότι αντικατοπτρίζει τα ιδιαίτερα προβλήματα που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει αυτός ο βιομηχανικός τομέας. Οι ενδείξεις για πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα σε παγκόσμια κλίμακα, το χαμηλό επίπεδο ζήτησης από νέες παραγγελίες ναυπήγησης και οι μεγάλες πρόσθετες αυξήσεις της παραγωγικής ικανότητας στην Ιαπωνία και, ιδίως, στη Νότιο Κορέα, επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι ο τομέας αυτός είναι ακόμη ευάλωτος σε σοβαρές στρεβλώσεις της αγοράς.

2. Συνθήκες της αγοράς

2.1. Η ΟΚΕ συνειδητοποιεί ότι, κατά τη διάρκεια του 1993, ο όγκος των παραγγελιών των ναυπηγείων, σε παγκόσμια κλίμακα, και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, παρουσίασε αύξηση σε σχέση με τα πολύ χαμηλά επίπεδα του 1992. Ωστόσο, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών, οι νέες παραγγελίες στα ναυπηγεία στην Κοινότητα δεν ήταν ακόμη επαρκείς για να αυξήσουν το συνολικό αριθμό των παραγγελιών που είχαν γίνει έως τα τέλη του έτους. Πράγματι, ο όγκος των εργασιών που είχαν παραγγελθεί στα τέλη του 1993 ήταν ο μικρότερος που σημειώθηκε από το 1988 και μετά.

2.2. Δεν υπάρχουν πολλές ενδείξεις σταθερής ανάκαμψης στους ναύλους θαλασσίων μεταφορών και αύξησης των συμβατικών τιμών για τα ναυπηγεία. Παρά το ότι αυξάνεται η ηλικία των πλοίων παγκοσμίως, η ζήτηση για αντικατάσταση παραμένει χαμηλή. Έτσι, η έλλειψη ισορροπίας μεταξύ, αφενός, παραγωγικής ικανότητας, που παρουσιάζει εντυπωσιακή αύξηση στην Άπω Ανατολή και μείωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και, αφετέρου, παραγγελιών, αποτελεί πηγή συνεχούς αστάθειας.

3. Βασικές ενέργειες

3.1. Η μακροπρόθεσμη ανάταξη των προβλημάτων του τομέα απαιτεί πιο ριζική προσέγγιση της δημιουργίας αγοράς που να επηρεάζεται λιγότερο από τις κρατικές ενισχύσεις και τα προστατευτικά μέτρα.

3.2. Για τους λόγους αυτούς, η ΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για τις προσωρινές ενέργειες που προτείνει τώρα η Επιτροπή, αλλά κατανοεί ότι πρέπει να εξετασθούν στο πλαίσιο των προσπαθειών επίτευξης σφαιρικής συμφωνίας σχετικά με το πεδίο εφαρμογής ενδεχόμενων μελλοντικών ενισχύσεων στη ναυπηγία.

3.3. Η συμπερίληψη των μελών του ΕΟΧ στην τροποποιημένη οδηγία αποτελεί μια επιπλέον θετική εξέλιξη, που ταυτόχρονα θα συμβάλει στην αύξηση της ευρωπαϊκής επιρροής στις διεθνείς διαπραγματεύσεις.

4. Προτάσεις του ΟΟΣΑ

4.1. Αν και η προτεινόμενη συμφωνία που διαπραγματεύθηκε ο ΟΟΣΑ έχει ουσιαστική σημασία σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, η ΟΚΕ σημειώνει ότι η συμφωνία του ΟΟΣΑ δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί και δεν εξασφαλίζει τη συνολική αποδοχή από όλες τις χώρες που διαθέτουν ναυπηγία. Ωστόσο, υπάρχουν επί του παρόντος ενδείξεις ότι θα επιτευχθεί συμφωνία με την οποία θα καταργηθεί κάθε σημαντική κρατική ενίσχυση στις ναυπηγήσεις εμπορικών πλοίων. Ο στόχος αυτός έχει την υποστήριξη της ΟΚΕ, υπό την προϋπόθεση ότι θα μπορέσει να επιτευχθεί μέσω της διασφάλισης ανοιχτού και δίκαιου ανταγωνισμού.

4.2. Πριν από την κύρωση των προτάσεων του ΟΟΣΑ, η ΟΚΕ θεωρεί ότι τα ναυπηγεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να συνεχίσουν να λαμβάνουν μερική ενίσχυση ανώτατου ύψους 9%. Πράγματι, η ΟΚΕ ελπίζει ότι, εάν τροποποιηθεί η οδηγία, η Επιτροπή, κατά τη διακριτική της ευχέρεια, θα διατηρήσει το όριο του 9% για τα μεγαλύτερα πλοία, χωρίς περαιτέρω μειώσεις έως τα τέλη Δεκεβρίου 1995. Η ΟΚΕ θεωρεί ότι η προτεινόμενη σταδιακή μείωση κατά τη διάρκεια του 1995 θα αποβεί αντιπαραγωγική.

4.3. Η ΟΚΕ επιθυμεί να της δοθεί η ευκαρία, σε κατάλληλη στιγμή κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, να διατυπώσει λεπτομερείς παρατηρήσεις για την προτεινόμενη συμφωνία του ΟΟΣΑ. Σε αυτό το στάδιο, η ΟΚΕ επιθυμεί να υπογραμμίσει ότι προσδοκεί να καλύπτει η συμφωνία όλες τις ενισχύσεις στη ναυπηγία : άμεσες, έμμεσες, για εξαγωγή, για εσωτερική κατανάλωση, με παροχή πιστώσεων για κατασκευή ή για αγορά.

4.4. Πριν από την υπογραφή της νέας συμφωνίας του ΟΟΣΑ, η ΟΚΕ σημειώνει ότι σημαντική πτυχή της συμφωνίας αυτής θα αποτελέσουν οι ρυθμίσεις για εφαρμογή ή αντιμετώπιση των καταγγελιών. Η προτεινόμενη μορφή θα εξετασθεί λεπτομερώς προκειμένου να δοκιμασθεί η αποτελεσματικότητά της. Η ΟΚΕ ελπίζει ότι το πλαίσιο που έθεσαν οι αρχές της νομοθεσίας αντιντάμπινγκ της ΓΣΔΕ, όπως τροποποιήθηκε, μπορεί να ισχύσει και για τη ναυπηγία. Προκειμένου να επιβληθεί πειθαρχία στη ναυπηγική αγορά, ενδέχεται να απαιτηθούν ειδικοί όροι που να περιλαμβάνουν κυρώσεις κατά των ιδιοκτητών ή των φορέων εκμετάλλευσης πλοίων τα οποία έχουν αποκτηθεί με παράνομες από άποψη ύψους ενισχύσεις, άμεσες ή έμμεσες, αν και η ΟΚΕ έχει επιφυλάξεις όσον αφορά το κατά πόσον τέτοιου είδους κυρώσεις είναι εφικτές.

4.5. Η ΟΚΕ προτείνει να μην διακόψει η Ευρωπαϊκή Ένωση κάθε είδους ενισχύσεις στη ναυπηγία της έως ότου καταστεί σαφές ότι η συμμόρφωση προς τη συμφωνία του ΟΟΣΑ είναι γενική.

5. Άλλες κοινοτικές ενισχύσεις

5.1. Η Επιτροπή έχει εξασφαλίσει ότι η τροποποιημένη οδηγία, εάν εγκριθεί, δεν θα επεκτείνει το παρόν ύψος και πεδίο εφαρμογής των ενισχύσεων στα ναυπηγεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τούτο ισχύει για τις ενισχύσεις στα ναυπηγεία της πρώην ΛΔΓ.

5.2. Επίσης, η Επιτροπή εξηγεί ότι η πρόταση να επιτραπούν πληρωμές ύψους 89 εκατ. πεσέτας σε ισπανικά ναυπηγεία αποτελεί οικονομική προσαρμογή και αφορά συμβάσεις και αναδιαρθρώσεις που είχαν συμφωνηθεί πριν από τα τέλη του 1993 και δεν αντιπροσωπεύει αύξηση στην κλίμακα, το πεδίο εφαρμογής και την αξία των ενισχύσεων.

5.3. Η ΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόταση της Επιτροπής να επεκταθούν οι υφιστάμενες ενισχύσεις σε πλοία χωρίς μεταλλικό κύτος.

6. Επιφυλάξεις

6.1. Η σημαντικότερη επιφύλαξη της ΟΚΕ δεν αφορά την παρούσα πρόταση τροποποίησης της οδηγίας, αλλά τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει στη μελλοντική εξέλιξη της πολιτικής ανταγωνισμού στον τομέα της ναυπηγίας. Από έρευνες προκύπτει ότι τόσο η πρόσφατη όσο και η παρούσα αύξηση της παραγωγικής ικανότητας των ναυπηγείων στην Άπω Ανατολή, και ιδίως στη Νότια Κορέα, πραγματοποιήθηκε παρά τις εκκλήσεις της Κοινότητας για μεγαλύτερο εθελούσιο αυτοπεριορισμό. Η ΟΚΕ επικροτεί τα πρόσφατα σχόλια του Sir Leon Brittan, ο οποίος επεσήμανε στις αρχές της Κορέας ότι οι αυξήσεις της παραγωγικής ικανότητας που σημειώθηκαν τελευταία στη χώρα αυτή θα αποτελέσουν εμπόδιο στην επίτευξη των στόχων της συμφωνίας του ΟΟΣΑ.

6.2. Για να μπορέσει ο ευρωπαϊκός ναυπηγικός τομέας να είναι ανταγωνιστικός στη διεθνή αγορά, χωρίς σημαντικές κρατικές ενισχύσεις, και σε μια περίοδο όπου οι μειώσεις της παραγωγικής ικανότητας έχουν ζωτική σημασία, η ΟΚΕ τονίζει ότι η Κοινότητα πρέπει να εξεύρει τρόπους, είτε μέσω της συμφωνίας του ΟΟΣΑ, είτε παράλληλα με αυτήν, να διασφαλίσει ότι οι επενδύσεις για πρόσθετη παραγωγική ικανότητα θα πραγματοποιηθούν κατά τρόπο που δεν θα στρεβλώνει τον ανταγωνισμό.

6.3. Η ΟΚΕ επιθυμεί να υπενθυμίσει στο Συμβούλιο την πολιτική που σκιαγραφείται σε παλαιότερη γνωμοδότησή της ()() για τις νέες προκλήσεις για τις βιομηχανίες θαλάσσης. Τούτο αφορά κυρίως τις νέες ρυθμίσεις για το ναυπηγικό τομέα και τις σχέσεις τους με τους όρους του εμπορίου, όπως ισχύουν στην Κορέα, την Ιαπωνία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

6.4. Στη γνωμοδότηση που αφορούσε την τροποίηση της οδηγίας το 1993, η ΟΚΕ παρείχε μεν την υποστήριξή της, εφιστούσε δε την προσοχή στη σημασία που έχει ένα αποτελεσματικό ναυτιλιακό σύστημα για την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της Κοινότητας. Η ΟΚΕ δήλωσε το 1992 ότι τάσσεται υπέρ μιας ριζικής αλλαγής στάσης προκειμένου να αναζωογονηθεί ο τομέας αυτός ().

7. Επιδίωξη

7.1. Το 1993, ύστερα από παρόμοια αναθεώρηση των ενισχύσεων στις ναυπηγικές εργασίες, η ΟΚΕ συμπέρανε ότι « Ο στόχος της διατήρησης μιας αποτελεσματικής και ανταγωνιστικής ευρωπαϊκής ναυπηγικής βιομηχανίας δεν είναι δυνατό να λεχθεί ότι έχει επιτευχθεί ήδη, ούτε ότι επίκειται η επίτευξή του ()() ». Το 1994, οι προσπάθειες είναι πιο αισιόδοξες και πιο εποικοδομητικές για την υλοποίηση του στόχου. Η ΟΚΕ ελπίζει ότι η συμφωνία ΟΟΣΑ μπορεί να έχει επιτυχή έκβαση που να καλύπτει τις φιλοδοξίες αυτές.

Βρυξέλλες, 21 Δεκέμβρίου 1994.

Ο Πρόεδρος της

Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Carlos FERRER

() ΕΕ αριθ. C 334 της 30. 11. 1994, σ. 13.

() ΕΕ αριθ. C 223 της 31. 8. 1992.

() ΕΕ αριθ. C 249 της 13. 9. 1993.