92002E0304

ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ E-0304/02

υποβολή: Laura Gonzlez lvarez (GUE/NGL)και Pedro Marset Campos (GUE/NGL) προς την Επιτροπή

(11 Φεβρουαρίου 2002)

Θέμα: Τοξικό νέφος στην Καρθαγένη

Η Καρθαγένη (Ισπανία) και τα περίχωρά τηςφίστανται από πολλά έτη τις συνέπειεςψηλής ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Είναι γεγονός ότι η Καρθαγένη είναι από τις πλέον μολυσμένες πόλεις της Ισπανίας.

Το Σάββατο, στις 27 του μηνός, η καύση τόνων χημικών λιπασμάτων που αποτελούνταν από άζωτο, φώσφορο και ποτάσιο και είχαν αποθηκευθεί σε σιλό της επιχείρησης Fertiberia, σε ένα πετροχημικό συγκρότημα στα περίχωρα της πόλης, δημιούργησε ένα τεράστιο ρυπαντικό και -ενδεχομένως- τοξικό νέφος. Το νέφος έπληξε περίπου 6 000 άτομα που ζουν στα περίχωρα της πόλης, καθώς και ορισμένες από τις γειτονιές της. Δύο πυροσβέστες που μετείχαν στις εργασίες πυρόσβεσης μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο έχονταςποστεί δερματικούς ερεθισμούς λόγω της ρύπανσης. Εξ άλλου, τα άτομα πουπέστησαν σωματικές βλάβες διαμαρτυρήθηκαν για την καθυστέρηση με την οποία οι αρμόδιες αρχές εφήρμοσαν το πρόγραμμα εκτάκτου ανάγκης.

Γνωρίζει η Επιτροπή τα γεγονότα αυτά·

Η παραγωγή της επιχείρησης Fertiberia εμπίπτει στο στάδιο εφαρμογής της οδηγίας 84/360/ΕΟΚ(1), σχετικά με την ατμοσφαιρική ρύπανση που προκαλούν οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις·

Ποιες δράσεις μπορεί να αναλάβει η Επιτροπή ενώπιον των αρμοδίων αρχών προκειμένου να τηρούν στο μέλλον τα όρια της ποιότητας της ατμόσφαιρας που καθορίζει η οδηγία 80/779/ΕΟΚ(2), καθώς και τις προδιαγραφές ποιότητας του αέρα σε ό,τι αφορά το διοξείδιο του αζώτου (οδηγία 85/203/ΕΟΚ(3))·

Ποια μέτρα συμβουλεύει η Επιτροπή προκειμένου να μην επαναληφθεί ένα ατύχημα του τύπου αυτού·

(1) ΕΕ L 188 της 16.7.1984, σελ. 20.

(2) ΕΕ L 229 της 30.8.1980, σελ. 30.

(3) ΕΕ L 87 της 27.3.1985, σελ. 1.

Απάντηση της κας Wallstrm εξ ονόματος της Επιτροπής

(3 Απριλίου 2002)

Την Τετάρτη 30 Ιανουαρίου 2002, οι ισπανικές αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή σχετικά με το ατύχημα που έγινε στην επιχείρηση Fertiberia, η οποία ασχολείται με την παραγωγή λιπασμάτων και βρίσκεται στην Καρθαγένη της Murcia, κατ'αυστηρή εφαρμογή του άρθρου 15.1 της οδηγίας 96/82/ΕΚ του Συμβουλίου της 9ης Δεκεμβρίου 1996, σχετικά με την αντιμετώπιση κινδύνων μεγάλων ατυχημάτων σχετιζομένων με επικίνδυνες ουσίες(1), που αποκαλείται επίσης οδηγία Σεβέζο, προσαρμοσμένη στο ισπανικό δίκαιο με Βασιλικό Διάταγμα 1254/1999.

Πράγματι, το άρθρο αυτό αναφέρει ότι τα κράτη μέλη ενημερώνουν την Επιτροπή, το συντομότερο δυνατόν, σχετικά με τα μεγάλα ατυχήματα που συνέβησαν στο έδαφός τους, μόλις συγκεντρώσουν ορισμένα στοιχεία σχετικά με τη σοβαρότητα του ατυχήματος, όπως αναφέρονται στην ίδια την οδηγία.

Η επιχείρηση Fertiberia ανήκει σε ένα συγκρότημα επιχειρήσεωνπαγομένων στην οδηγία Σεβέζο που έχει ως στόχο την προστασία από μεγάλα ατυχήματα σχετιζόμενα με επικίνδυνες ουσίες, αλλά και τον περιορισμό των συνεπειών τους στους ανθρώπους και στο περιβάλλον.

Όλες οι διατάξεις της οδηγίας 96/82/ΕΚ εφαρμόζονται στην περίπτωση της Fertiberia.

Ειδικότερα, η επιχείρηση πρέπει ναποβάλει μια έκθεση ασφαλείας στην οποία μεταξύ άλλων:

- να δείχνουν ότι οι κίνδυνοι μεγάλων ατυχημάτων έχουν εντοπισθεί και έχουν ληφθεί τα μέτρα που είναι απαραίτητα για την πρόληψη και περιορισμό των συνεπειών τους για τους ανθρώπους και το περιβάλλον·

- να δείχνουν ότι η μελέτη, κατασκευή, εκμετάλλευση και συντήρηση της συνολικής εγκατάστασης, οι χώροι αποθήκευσης, ο εξοπλισμός και οιποδομές που συνδέονται με τη λειτουργία της, και οι οποίες μπορούν να εμφανίζουν κινδύνους μεγάλους ατυχημάτων στα πλαίσια της επιχείρησης, παρουσιάζουν επαρκείς όρους ασφαλείας και αξιοπιστίας.

Πρέπει ναπογραμμιστεί ότι η οδηγία 96/82/ΕΚ περιλαμβάνει και άλλες απαιτήσεις, όπως την ελεύθερη διάθεση στο κοινό της έκθεσης ασφαλείας ή την εκπόνηση εσωτερικών και εξωτερικών σχεδίων σε περιπτώσεις κατεπείγουσας ανάγκης. Η οδηγία, στο άρθρο 18, ζητεί επίσης από τις αρμόδιες αρχές ναιοθετήσουν ένα σύστημα επιθεώρησης και να λάβουν πρόσθετα μέτρα, ανάλογα με τον τύπο της εκάστοτε επιχείρησης.

Πρέπει τέλος ναπομνησθεί ότι η ίδια οδηγία ζητεί, στο άρθρο 14.1 (γ) η επιχείρηση να ενημερώνει τις αρμόδιες αρχές σχετικά με τα μέτρα που προτίθεται να λάβει για την αντιμετώπιση των συνεπειών μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα και για την πρόληψη σοβαρού ατυχήματος.

Η Επιτροπή πιστεύει λοιπόν ότι η αυστηρή εφαρμογή της οδηγίας 96/82/ΕΚ εκ μέρους των επιχειρήσεων και ο κατάλληλος έλεγχος εκ μέρους των αρμοδίων αρχών επιτρέπουν τον σε σημαντικό βαθμό περιορισμό των κινδύνων ατυχήματος καθώς και των συνεπειών του.

Ηπόψη εγκατάσταση λειτουργεί, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει η Επιτροπή, από το 1969. Μπορεί να θεωρηθεί ως εργοστάσιο παραγωγής ανοργάνων χημικών προϊόντων βάσης, όπως αναφέρεται στο παράρτημα Ι της οδηγίας 84/360/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 28ης Ιουνίου 1984 για την καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από βιομηχανικές εγκαταστάσεις. Σύμφωνα με την οδηγία αυτή, η λειτουργία της εγκατάστασηςπόκειται στην πρότερη έκδοση άδειας λειτουργίας.

Για τις εγκαταστάσεις που έχουν ήδη την άδεια λειτουργίας ή βρίσκονται σε λειτουργία πριν από την 1η Ιουλίου 1987, τα κράτη μέλη πρέπει να εφαρμόσουν πολιτικές και στρατηγικές για τη βαθμιαία προσαρμογή τους προς την καλύτερη διαθέσιμη τεχνολογία, λαμβάνονταςπόψη μεταξύ άλλων τον εναπομένοντα χρόνο ζωής του εργοστασίου, τη φύση και τον όγκο των ρυπογόνων εκπομπών καθώς και τον όρο για τη μη επιβάρυνση του εκάστοτε εργοστασίου με πρόσθετεςπερβολικές δαπάνες.

Η οδηγία 84/360/ΕΟΚ θα ανακληθεί στα τέλη του Οκτωβρίου του 2007. Ωστόσο, οι χημικές εγκαταστάσεις παραγωγής ανοργάνων χημικών προϊόντων βάσης καλύπτονται επίσης με την οδηγία 96/61/ΕΚ του Συμβουλίου της 24ης Σεπτεμβρίου 1996 σχετικά με την ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης(2) (βλ. παράρτημα Ι, σημείο 4.2). Για τις εγκαταστάσεις της Fertiberia, η αρμόδια αρχή πρέπει να εξασφαλίσει το γεγονός ότι λειτουργεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις της οδηγίας μέχρι και τον Οκτώβριο του 2007 το αργότερο. Δυνάμει της οδηγίας αυτής, η εγκατάσταση πρέπει να λειτουργεί έτσι ώστε να έχουν ληφθεί όλα τα ενδεδειγμένα προληπτικά μέτρα κατά της ρύπανσης, ότι δεν προκαλείται σοβαρή ρύπανση, ότι η παραγωγή αποβλήτων είναιπό έλεγχο, ότι η ενέργεια χρησιμοποιείται κατά τρόπο αποτελεσματικό, ότι προλαμβάνονται ατυχήματα και ότι ο χώρος θα επιστραφεί σε ικανοποιητική κατάσταση μετά την παύση εργασιών της εγκατάστασης. Απαιτείται μια ολοκληρωμένη άδεια, με όρους βασισμένους στην καλύτερη διαθέσιμη τεχνική, όπου λαμβάνονταιπόψη τα τεχνικά χαρακτηριστικά της εγκατάστασης, η γεωγραφική θέση της και οι τοπικές περιβαλλοντικές συνθήκες.

Αξιοσημείωτο είναι ότι δυνάμει των οδηγιών αυτών εναπόκειται στην αρμόδια αρχή να καθορίσειποχρεωτικές οριακές τιμές εκπομπής στην εκάστοτε άδεια λειτουργίας.

Τον Οκτώβριο του 2001 ξεκίνησε ανταλλαγή πληροφοριών, οργανωμένη από την Επιτροπή, για τον καθορισμό των καλύτερων διαθέσιμων τεχνικών για τη βιομηχανία λιπασμάτων. Ένα τελικό έγγραφο αναφοράς θα είναι έτοιμο μέσα σε δύο χρόνια.

Σε ό,τι αφορά τις οδηγίες 80/779/ΕΚ του Συμβουλίου της 15ης Ιουλίου 1980 για τις οριακές τιμές και τις ενδεικτικές τιμές της ποιότητας της ατμόσφαιρας για το διοξείδιο του θείου και τα αιωρούμενα σωματίδια και η 85/203/ΕΟΚ της 7ης Μαρτίου 1985 σχετικά με τις προδιαγραφές ποιότητας του αέρα για

το διοξείδιο του αζώτου, τα κράτη μέλη ζητείται να λάβουν ενδεδειγμένα μέτρα για να εξασφαλίζουν την τήρηση των οριακών τιμών, να εκπονούν σχέδια δράσης για τη βαθμιαία βελτίωση της ποιότητας της ατμόσφαιρας στις περιοχές εκείνες όπου αναμένεται να σημειωθούνπερβάσεις. Πρέπει επίσης να ενημερώνουν την Επιτροπή για κάθεπέρβαση των οριακών τιμών. Πρέπει να σημειωθεί ωστόσο ότι οι οδηγίες αυτές αποσκοπούσαν αρχικά στον περιορισμό της ρύπανσης από πηγές καθημερινών εκπομπών μάλλον παρά για τον περιορισμό των κινδύνων από διαρροές σε ατυχήματα.

(1) ΕΕ L 10 της 14.1.1997.

(2) ΕΕ L 257 της 10.10.1996.