Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1920/2006 για το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

Ο κανονισμός αναθεωρεί και καταργεί τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 302/93, ο οποίος αρχικά θέσπισε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΚΠΝΤ).

Διευρύνει τον ρόλο του Κέντρου στην παρακολούθηση ζητημάτων όπως νέες τάσεις στη χρήση ναρκωτικών, ειδικά χρήση πολλαπλών ναρκωτικών ουσιών (όπου παράνομα ναρκωτικά λαμβάνονται σε συνδυασμό με νόμιμα ναρκωτικά ή φάρμακα).

Ο κανονισμός τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕE) 2017/2101 όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών, το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και τη διαδικασία εκτίμηση επικινδυνότητας για τις νέες ψυχοδραστικές ουσίες* (ΝΨΟ).

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Το Κέντρο:

• παρέχει στα θεσμικά όργανα και τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) αντικειμενικά, αξιόπιστα και συγκρίσιμα στοιχεία για τα ναρκωτικά και την τοξικομανία,
• προσφέρει στους πολιτικούς φορείς τα δεδομένα που χρειάζονται για το σχεδιασμό ενημερωμένων νόμων και στρατηγικών για τα ναρκωτικά,
• παρέχει στους επαγγελματίες και στους ασκούντες
  • παραδείγματα καλής πρακτικής,
  • νέους τομείς έρευνας για τα ναρκωτικά και τις επιδράσεις της τοξικομανίας.

Οι κύριοι στόχοι του είναι:

• να συγκεντρώνει και να αναλύει υπάρχοντα δεδομένα για τα ναρκωτικά και την τοξικομανία στην ΕΕ καθώς και στις συνεργαζόμενες τρίτες χώρες,
• να συγκρίνει δεδομένα, ώστε να συμβάλει στην αξιολόγηση των εθνικών πολιτικών και των πολιτικών της ΕΕ για τα ναρκωτικά,
• να διαδίδει δεδομένα και πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση του φαινομένου των ναρκωτικών, συμπεριλαμβανομένων δεδομένων για τις εμφανιζόμενες τάσεις,
• να συνεργάζεται με οργανισμούς της ΕΕ όπως η Ευρωπόλ και η Eurojust ή εξειδικευμένες διευθύνσεις των Ηνωμένων Εθνών όπως το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του Εγκλήματος και με χώρες εκτός της ΕΕ,
• να κοινοποιεί πληροφορίες, να υποστηρίζει το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και να διεκπεραιώνει εκτιμήσεις επικινδυνότητας για νέες ψυχοδραστικές ουσίες.

Τομείς προτεραιότητας

Το Κέντρο επικεντρώνεται:

• στην παρακολούθηση της κατάστασης του φαινομένου των ναρκωτικών και των εμφανιζόμενων τάσεων, ιδίως εκείνων που αφορούν τη χρήση πολλαπλών ναρκωτικών ουσιών,
• στην παρακολούθηση των λύσεων που εφαρμόζονται για τα προβλήματα που άπτονται των ναρκωτικών και στη διευκόλυνση της ανταλλαγής βέλτιστης πρακτικής μεταξύ των χωρών της ΕΕ,
• στη διατήρηση συστήματος έγκαιρης ενημέρωσης και αξιολόγηση των κινδύνων που συνιστούν οι νέες ψυχοδραστικές ουσίες,
• στην ανάπτυξη εργαλείων, ώστε να παρασχεθεί βοήθεια στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις χώρες της ΕΕ για την παρακολούθηση και αξιολόγηση των αντίστοιχων πολιτικών τους για τα ναρκωτικά.

Δίκτυο Reitox

Το ΕΚΠΝΤ, για να επιτύχει τη βασική αποστολή του παροχής ορθών και συγκρίσιμων πληροφοριών για τα ναρκωτικά, έχει αναπτύξει εργαλείο για τη συλλογή εθνικών δεδομένων με εναρμονισμένο τρόπο μέσω του δικτύου Reitox.

Το Reitox συνδέει τα εθνικά συστήματα πληροφοριών για τα ναρκωτικά και είναι το βασικό μέσο με το οποίο το ΕΚΠΝΤ ανταλλάσσει στοιχεία και μεθοδολογικές πληροφορίες για τα ναρκωτικά και την τοξικομανία στην ΕΕ.

Τα στοιχεία που συλλέγονται μέσω του δικτύου Reitox χρησιμοποιούνται επίσης για τα ακόλουθα:

• παρακολούθηση της εφαρμογής των σχεδίων δράσης της ΕΕ για τα ναρκωτικά, τα οποία εφαρμόζουν τη στρατηγική της ΕΕ για τα ναρκωτικά,
• παροχή βοήθειας στην εκπόνηση συστάσεων για κατάλληλες εθνικές παρεμβάσεις με σκοπό την οργάνωση δράσεων θεραπείας, πρόληψης και περιορισμού των βλαβών.

Το δίκτυο απαρτίζεται από ένα σημείο επαφής για κάθε χώρα της ΕΕ που συμμετέχει στο ΕΚΠΝΤ καθώς και από σημείο επαφής για την Επιτροπή.

Ενισχυμένη επιτήρηση και διαδικασία εκτίμησης επικινδυνότητας

Ο κανονισμός (ΕE) 2017/2101 απαιτεί από τις χώρες της ΕΕ να διασφαλίσουν ότι τα εθνικά σημεία επαφής τους και οι εθνικές μονάδες της Ευρωπόλ θα παρέχουν στο κέντρο πληροφορίες που συλλέγουν για τις ΝΨΟ.

Το ΕΚΠΝΤ σε στενή συνεργασία με την Ευρωπόλ συλλέγει, παραβάλει, αναλύει και αξιολογεί τις πληροφορίες και τις στέλνει γρήγορα στα εθνικά σημεία επαφής, στις εθνικές μονάδες της Ευρωπόλ και στην Επιτροπή. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η λήψη πληροφοριών από όλα τα μέρη όσο πιο γρήγορα γίνεται με σκοπό την έγκαιρη προειδοποίηση και επίσης μπορεί το Κέντρο να σχεδιάσει την αρχική έκθεση για κάποια ΝΨΟ, όταν υπάρχει ανησυχία ότι η ουσία ενδέχεται να αποτελέσει κίνδυνο για την υγεία και την κοινωνία σε όλη την ΕΕ.

Εντός δύο εβδομάδων μετά τη λήψη της αρχικής έκθεσης η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει από το Κέντρο να αξιολογήσει τους πιθανούς κινδύνους που ενέχει η ΝΨΟ και να προετοιμάσει έκθεση εκτίμησης επικινδυνότητας. Το Κέντρο πρέπει να υποβάλει την έκθεση εκτίμησης επικινδυνότητας εντός 6 εβδομάδων από το αίτημα της Επιτροπής. Με βάση τη διαδικασία εκτίμησης επικινδυνότητας η Επιτροπή αποφασίζει αν η εν λόγω ΝΨΟ θα πρέπει να περιληφθεί στον ορισμό των «ναρκωτικών» σε συνδυασμό με τη διαδικασία υπό την Απόφαση-πλαίσιο του Συμβουλίου 2004/757/ΔΕΥ — Εγκλήματα και εφαρμοστέες ποινές — Διακίνηση ναρκωτικών.

Οργάνωση και λειτουργία

Το κέντρο, που είναι μία από τις αποκεντρωμένες διευθύνσεις της ΕΕ, ιδρύθηκε το 1993 στη Λισαβόνα (Πορτογαλία) και αποτελεί Συμβούλιο Διαχείρισης υποβοηθούμενο από:

• Επιτροπή Προϋπολογισμού,
• Εκτελεστική Επιτροπή και
• Επιστημονική Επιτροπή που παρέχει γνώμες για την επιστημονική πλευρά των δράσεων του κέντρου.

Το κέντρο συνδέεται στενά με τα εθνικά σημεία επαφής του δικτύου Reitox και με άλλες οργανώσεις-εταίρους. Το κέντρο εκτελεί τα καθήκοντά του σύμφωνα με τη στρατηγική του η οποία καθορίζει τους βασικούς στόχους του έργου του για συγκεκριμένη περίοδο. Η στρατηγική του που βρίσκεται σε εξέλιξη μέχρι το 2025 και το πρόγραμμα εργασίας για την περίοδο 2018-2020 επιδιώκουν και τα δύο να συμβάλλουν στην ασφαλέστερη και υγιέστερη Ευρώπη. Το πρόγραμμα επικεντρώνεται:

• στην αναθεώρηση και βελτίωση των υπαρχόντων εργαλείων παρακολούθησης ναρκωτικών (συνδυαστικά με την αυξημένη χρήση καινοτόμων προσεγγίσεων για την αναγνώριση, ανίχνευση και παρακολούθηση νέων τάσεων),
• στη συνεχόμενη εφαρμογή του κανονισμού (ΕE) 2017/2101 για ΝΨΟ,
• στη βελτίωση της μορφής και του περιεχομένου της ετήσιας Ευρωπαϊκής Έκθεσης για τα Ναρκωτικά και
• στη δημοσίευση των επόμενων εκδόσεων της Έκθεσης ΕΚΠΝΤ-Ευρωπόλ ΕΕ Αγορών για τα Ναρκωτικά (2019) και του Οι παρεμβάσεις της υγείας και της κοινωνίας στη χρήση ναρκωτικών: ευρωπαϊκός οδηγός (2020).

Το Κέντρο αναβαθμίζει επίσης την υποστήριξη του για το Ευρωπαϊκό σχέδιο ερευνών στα σχολεία για το αλκοόλ και άλλα ναρκωτικά και σε χρονικό διάστημα 3 ετών στόχο έχει να:

• εφαρμόσει νέο Πλαίσιο Ανάπτυξης Reitox και νέο Πλαίσιο Διεθνούς Συνεργασίας ΕΚΠΝΤ,
• ενισχύσει το έργο του με προτεραιότητα τις χώρες εκτός ΕΕ εφαρμόζοντας σχέδια τεχνικής βοήθειας με χρηματοδότηση της Επιτροπής για υποψήφιες και εν δυνάμει υποψήφιες χώρες (σχέδια IPA 6 και IPA 7) και για γειτονικές χώρες (σχέδιο EU4 Παρακολούθησης Ναρκωτικών) αντίστοιχα για την καλύτερη κατανόηση της παγκόσμιας διάστασης του φαινομένου των ναρκωτικών.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Εφαρμόζεται από τις 16 Ιανουαρίου 2007. Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1920/2006 αναθεώρησε και αντικατέστησε τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 302/93 (και τις μεταγενέστερες τροποποιήσεις του).

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στα εξής:

• ΕΚΠΝΤ, το σημείο αναφοράς σας για τα ναρκωτικά στην Ευρώπη (ΕΚΠΝΤ).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1920/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, στις12 Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 376, 27.12.2006, σ. 1-13)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1920/2006 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Απόφαση-πλαίσιο 2004/757/ΔΕΥ του Συμβουλίου, στις 25 Οκτωβρίου 2004, για τη θέσπιση ελάχιστων διατάξεων σχετικά με τα στοιχεία της αντικειμενικής υπόστασης των εγκλημάτων και τις ποινές που ισχύουν στο πεδίο της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών (ΕΕ L 335 της 11.11.2004, σ. 8-11)

Βλέπε ενοποιημένη απόδοση

τελευταία ενημέρωση 11.01.2019