52002DC0510

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ - Καλινινγκραντ: διαμετακομιση

Εισαγωγή

1. Μετά τις συζητήσεις σχετικά με το Καλίνινγκραντ κατά τη Διάσκεψη Κορυφής ΕΕ-Ρωσίας στη Μόσχα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Σεβίλλης κάλεσε την Επιτροπή να "υποβάλει, εγκαίρως για τη συνεδρίασή του στις Βρυξέλλες, μια συμπληρωματική μελέτη για τις δυνατότητες να βρεθεί αποτελεσματική και ευέλικτη λύση στο πρόβλημα της διαμετακόμισης προσώπων και εμπορευμάτων προς και από το όμπλαστ του Καλίνινγκραντ, σύμφωνα με το κεκτημένο και κατόπιν συμφωνίας με τις ενδιαφερόμενες υποψήφιες χώρες".

2. Ως εκ τούτου η Επιτροπή ενήργησε με την υπόθεση ότι το Συμβούλιο επιθυμεί να διερευνήσει τις πιθανές εναλλακτικές λύσεις ευελιξίας στο πλαίσιο του κεκτημένου, για τις κινήσεις ατόμων και εμπορευμάτων μεταξύ του Καλίνινγκραντ και της υπόλοιπης Ρωσίας. Παράλληλα, οποιαδήποτε "αποτελεσματική και ευέλικτη λύση " προκύψει από τη μελέτη, πρέπει να είναι αποδεκτή από τις υποψήφιες χώρες. Υπέθεσε επίσης ότι το Συμβούλιο δεν επιθυμεί να τροποποιήσει τις Κοινές Θέσεις στις οποίες η ΕΕ καθορίζει τις απαιτήσεις της όσον αφορά την εφαρμογή του κεκτημένου από τις υποψήφιες χώρες. Η Κοινή Γραμμή που συμφωνήθηκε από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων στις 13 Μαΐου 2002 (έγγρ. 8304/02), για τον καθορισμό των βασικών θέσεων του κεκτημένου του Σένγκεν, εξακολουθεί να ισχύει (παράρτημα ΙΙΙ). Η παρούσα ανακοίνωση δεν καλύπτει την κυκλοφορία μικρής κλίμακας στα σύνορα εφόσον αυτό το θέμα δεν αφορά την κατάσταση του Καλίνινγκραντ και επομένως πρέπει να εξεταστεί σε οριζόντια βάση για όλες τις νέες παραμεθόριες περιοχές της διευρυμένης Ένωσης. Το ζήτημα της κυκλοφορίας μικρής κλίμακας στα σύνορα εξετάζεται χωριστά στο Συμβούλιο με βάση το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής.

3. Τηρώντας την επιθυμία του Συμβουλίου ότι οι λύσεις πρέπει να συμβιβάζονται με το κεκτημένο, η μελέτη δεν ξεκινά από την προϋπόθεση ότι το κεκτημένο είναι τόσο ανελαστικό ώστε να μην μπορεί να ανταποκριθεί σε ειδικές περιστάσεις. Όντως το κεκτημένο είναι σε συνεχή εξέλιξη, και μέχρι τώρα δεν υπάρχει ειδικό κεκτημένο για τη διαμετακόμιση προσώπων μέσω του εδάφους της ΕΕ από τρίτη χώρα προς την ίδια χώρα. Συνάγεται ότι η θέση της ΕΕ πρέπει να καθοριστεί, αφού θα έχουν επανεξεταστεί πολλές εναλλακτικές λύσεις, σύμφωνα τόσο με τις νομικές υποχρεώσεις της όσο και με τα πολιτικά συμφέροντά της (και τα συμφέροντα των υποψηφίων χωρών. Αυτά συνοψίζονται ως εξής:

- να εξασφαλιστεί ότι η ΕΕ και τα σημερινά και μελλοντικά κράτη μέλη της διατηρούν το κυριαρχικό τους δικαίωμα διασφάλισης της προστασίας και της ασφάλειας όλων των σημερινών και μελλοντικών πολιτών της ΕΕ ελέγχοντας τα σύνορά τους και την κίνηση προσώπων και εμπορευμάτων στο έδαφός τους.

- να αποτραπεί η λήψη οποιουδήποτε μέτρου που μπορεί να εμποδίσει την επιτυχία της διαδικασίας διεύρυνσης. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να διασφαλιστεί η ακεραιότητα του κεκτημένου που η ίδια η ΕΕ ζήτησε να υιοθετηθεί, και να εξασφαλιστεί ότι οποιαδήποτε "λύση" θα δοθεί για το Καλίνινγκραντ δεν θα αποτελέσει εμπόδιο για την κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα.

- να εξεταστούν οι ανησυχίες της Ρωσίας κατά τρόπο που θα συμβιβάζεται με τη διαδικασία διεύρυνσης και με τον πολιτικό στόχο δημιουργίας στρατηγικής εταιρικής σχέσης και προώθησης της συνεργασίας, κυρίως σε θέματα που αφορούν τη διαχείριση των συνόρων.

Θέσεις της Ρωσίας, της Πολωνίας και της Λιθουανίας

4. Ρωσία: Μετά από ένα υπόμνημα που παρουσίασε τον Απρίλιο ο Πρωθυπουργός κ. Kasyanov, ο κ. Rogozin, εκπρόσωπος του Προέδρου Putin για το Καλίνινγκραντ, κυκλοφόρησε ένα σχέδιο "μνημονίου προθέσεως" στο οποίο εκτίθενται οι προτάσεις της Ρωσίας για να εξασφαλιστεί η διαμετακόμιση μεταξύ του Καλίνινγκραντ και της ηπειρωτικής Ρωσίας με τα ελάχιστα γραφειοκρατικά εμπόδια. Προτείνει στην ΕΕ και στη Ρωσία να αναλάβουν πολιτική δέσμευση για να εργαστούν με στόχο τη δημιουργία ελεύθερης ζώνης χωρίς θεώρηση. Ως μέρος αυτής της διαδικασίας, προτείνει να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις το 2002 σχετικά με τα ζητήματα επανεισδοχής, παράνομης μετανάστευσης, επιβολής του νόμου και ελέγχων στα σύνορα. Το μνημόνιο προτείνει να δημιουργηθεί μια ad hoc μεικτή επιτροπή εργασίας ΕΕ-Ρωσίας η οποία θα υποβάλει έκθεση ανά τρίμηνο.

5. Ως ενδιάμεση λύση, έως ότου εφαρμοστεί το καθεστώς ελεύθερης ζώνης χωρίς θεώρηση, η Ρωσία προτείνει μια "απλοποιημένη διαδικασία" για τη διαμετακόμιση Ρώσων πολιτών που ταξιδεύουν από και προς το Καλίνινγκραντ. Aμαξοστοιχίες χωρίς ενδιάμεσες στάσεις και λεωφορεία θα διέρχονται τη Λιθουανία σύμφωνα με εγκεκριμένα ωράρια και δρομολόγια. Η Ρωσία θα παρέχει στις αρχές της Λιθουανίας καταλόγους Ρώσων πολιτών που ταξιδεύουν. Οι Ρώσοι πολίτες που έχουν διαπράξει παραβάσεις στη Λιθουανία και τα ονόματα των οποίων θα συμπεριλαμβάνονται σε εγκεκριμένους καταλόγους, δεν θα έχουν το δικαίωμα να αγοράζουν σιδηροδρομικά εισιτήρια ή εισιτήρια λεωφορείων. Οι πολίτες οι οποίοι κατέχουν έγκυρα διεθνή διαβατήρια δεν θα χρειάζονται άλλα έγγραφα παρόλο που τα διαβατήρια θα σφραγίζονται, ενώ θα εκδίδεται άδεια διαμετακόμισης της Λιθουανίας για τους Ρώσους πολίτες που κατέχουν εγχώρια διαβατήρια. Οι αξιωματούχοι της Λιθουανίας μπορούν να ταξιδεύουν με τις αμαξοστοιχίες και τα λεωφορεία, και μπορούν να διενεργούνται έλεγχοι κατά τη διαδρομή. Οι επιβάτες αυτοκινήτων πρέπει να κατέχουν θεωρήσεις διαμετακόμισης που θα εκδίδονται, ενδεχομένως, στα σύνορα.

Η Ρωσία και η Λιθουανία θα υπογράψουν συμφωνία επανεισδοχής.

6. Λιθουανία: Δεν θα υπάρχουν διάδρομοι. Δεν θα υπάρξει χαλάρωση του κεκτημένου όσον αφορά τη διαμετακόμιση. Σχετικά με τους κατοίκους του Καλίνινγκραντ, η Λιθουανία αναζητεί ευέλικτες ρυθμίσεις στο πλαίσιο του κεκτημένου υπό τον όρο ότι αυτές οι ρυθμίσεις δεν θα θεωρηθούν από την ΕΕ ως ένα εμπόδιο για την κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα. Είναι έτοιμη να συνεργαστεί με τη Ρωσία για πρακτικά ζητήματα υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι υποχρεώσεις της Λιθουανίας στο πλαίσιο του κεκτημένου. Η Λιθουανία θα είναι σε θέση να συμφωνήσει με οποιαδήποτε ρύθμιση πέρα από αυτά που έχουν ήδη συμφωνηθεί από τη Συνδιάσκεψη Προσχώρησης, υπό τον όρο ότι η συνθήκη προσχώρησης θα περιλαμβάνει εγγυήσεις που θα εξασφαλίζουν ότι αυτές οι ρυθμίσεις δεν θα βλάψουν σε τίποτα την κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα. Κάθε εναλλακτική λύση πέρα από τα μέτρα που προβλέπονται στην κοινή γραμμή, πρέπει να συνοδεύεται από σαφείς πολιτικές, νομικές και οικονομικές εγγυήσεις. Ειδικότερα, η Λιθουανία τονίζει ότι οι συζητήσεις σχετικά με τις αμαξοστοιχίες χωρίς ενδιάμεσες στάσεις και χωρίς θεώρηση δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να στρεβλώνουν τους πολιτικούς όρους για την κύρωση της συνθήκης προσχώρησης στη Λιθουανία και στα κράτη μέλη της ΕΕ. Έτσι κάθε μελλοντική εξέταση αυτής της εναλλακτικής λύσης πρέπει να γίνεται από τη διευρυμένη Ένωση, μετά την προσχώρηση της Λιθουανίας.

7. Η Λιθουανία απαιτεί θεωρήσεις διαβατηρίου (που κανονικά εκδίδονται από τα προξενεία για διεθνή διαβατήρια) για όλους τους επιβάτες αυτοκινήτων που έρχονται από την ηπειρωτική Ρωσία. Δεν απαιτείται θεώρηση για τους επιβάτες αμαξοστοιχιών ή για τους οδηγούς φορτηγών. Θεωρήσεις θα απαιτούνται γι'αυτές τις κατηγορίες από την 01.01.2003. Οι κάτοικοι του Καλίνινγκραντ απαλλάσσονται από την υποχρέωση θεώρησης μέχρι την 01.07.2003. Το στρατιωτικό προσωπικό πρέπει να κατέχει ειδική άδεια από το Υπουργείο Αμύνης της Λιθουανίας πριν την έκδοση της θεώρησης διαμετακόμισης (ομαδική θεώρηση - δεν απαιτείται ατομική θεώρηση).

8. Πολωνία: Η ίδια δεν θεωρεί ότι είναι χώρα διαμετακόμισης, εφόσον δεν υπάρχουν οικονομικοί ή ανθρωπιστικοί λόγοι για να χρησιμοποιείται το έδαφος της Πολωνίας για την κυκλοφορία μεταξύ διαφόρων μερών της Ρωσίας. Δεν θα δοθούν παραχωρήσεις όσον αφορά το Καλίνινγκραντ που δεν θα ισχύουν επίσης για άλλα σημεία των συνόρων. Δεν θα υπάρξει χαλάρωση του κεκτημένου. Δεν θα υπάρξουν διάδρομοι. Είναι έτοιμη να συνεργαστεί για όλες τις πρακτικές πιθανότητες στο πλαίσιο του κεκτημένου βάσει της αρχής της ευελιξίας και της αμοιβαιότητας.

Προς το παρόν η Πολωνία δεν επιτρέπει στους Ρώσους πολίτες να εισέρχονται στο έδαφός της χωρίς διεθνή διαβατήρια. Οι θεωρήσεις θα απαιτούνται από την 01.07.2003.

Κινήσεις προσώπων στο πλαίσιο του κεκτημένου

9. Οι ευελιξίες που προβλέπονται στην κοινή γραμμή της ΕΕ της 13ης Μαΐου περιλαμβάνουν:

. το θέμα των θεωρήσεων πολλαπλών εισόδων που μπορούν να ισχύουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Προβλέπουν την ευνοϊκή μεταχείριση ορισμένων επαγγελματιών όπως οδηγών αυτοκινήτων οχημάτων και μπορούν να εκδίδονται για κάθε περίπτωση χωριστά.

. πριν την κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα, ευελιξία με τα αντίτιμα θεώρησης διαβατηρίου.

. απαλλαγή θεώρησης διαβατηρίου για ορισμένες κατηγορίες προσώπων (π.χ. κάτοχοι διπλωματικών και υπηρεσιακών διαβατηρίων και πληρώματα πολιτικής αεροπορίας και ναυτικού).

Κατά κανόνα, οι θεωρήσεις εκδίδονται από τα προξενικά γραφεία. [1]

[1] Εν πάση περιπτώσει, κατά την κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα, πρέπει να ισχύει πλήρως ο κοινός κανόνας ότι οι θεωρήσεις πρέπει να εκδίδονται στα σύνορα μόνον σε εξαιρετικές περιπτώσεις.

Κανονικά αυτές οι ρυθμίσεις πρέπει να είναι αμοιβαίες. Σήμερα δεν υπάρχει αμοιβαιότητα στα αντίτιμα των θεωρήσεων διαβατηρίων, ούτε και στους χρόνους έκδοσης (στη Ρωσία η διαδικασία είναι βραδύτερη και πιο δαπανηρή από ό,τι στις υποψήφιες χώρες).

10. Εκτός από την πρόταση της Ρωσίας για "σφραγισμένες" (χωρίς ενδιάμεσες στάσεις) αμαξοστοιχίες και λεωφορεία, η οποία εξετάζεται κατωτέρω, η εξέταση του εύρους της ευελιξίας επικεντρώνεται σε τρεις τομείς: έκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων στα σύνορα. χρήση εσωτερικών ρωσικών δελτίων ταυτότητας. και δυνατότητες για έκδοση ειδικών ταξιδιωτικών εγγράφων αποκλειστικά για τη διαμετακόμιση προς και από το Καλίνινγκραντ.

Έκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων στα σύνορα

11. Είναι νομικά πιθανό να εκδίδονται θεωρήσεις διαβατηρίου στα σύνορα, αλλά αυτό γενικά δεν συστήνεται με το επιχείρημα ότι πρόκειται για χρονοβόρα διαδικασία που θα εμποδίζει την ομαλή διέλευση. Η χορήγηση θεωρήσεων στα σύνορα μπορεί επίσης να δημιουργήσει προβλήματα σε θέματα ασφάλειας. Μετά την κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα, η έκδοση θεωρήσεων στα σύνορα επιτρέπεται "σε εξαιρετικές περιστάσεις αν, λόγω ελλείψεως χρόνου και για επιτακτικούς λόγους, ένας αλλοδαπός δεν ήταν σε θέση να ζητήσει θεώρηση διαβατήρια (για παράδειγμα, σοβαροί και ξαφνικοί λόγοι οικογενειακής φύσεως, ιατρική περίθαλψη, αλλαγή προορισμού του αεροσκάφους, επείγοντες επαγγελματικοί λόγοι). επιπλέον, πρέπει να διατηρείται κατάλογος των θεωρήσεων που εκδίδονται στα σύνορα". Αυτό αντανακλάται στις Κοινές Θέσεις της ΕΕ ενόψει της ενδεχόμενης πλήρους ένταξης των υποψηφίων χωρών στο σύστημα Σένγκεν.

Χρήση εσωτερικών ρωσικών δελτίων ταυτότητας

12. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της Λιθουανίας, μόνον τα έγκυρα διαβατήρια για διεθνή ταξίδια γίνονται αποδεκτά για τη διέλευση των συνόρων, εκτός αν υπάρχει διαφορετική ρύθμιση βάσει διεθνούς συμφωνίας. Προς το παρόν, οι κάτοικοι του Καλίνινγκραντ (αλλά όχι οι Ρώσοι που ζουν στην ηπειρωτική χώρα εκτός αν χρησιμοποιούν τις υπάρχουσες αμαξοστοιχίες διαμετακόμισης) μπορούν να χρησιμοποιούν τα εσωτερικά διαβατήρια για τη διέλευση των συνόρων. Η Λιθουανία ζήτησε από την ΕΕ να διευκρινίσει την άποψή της σχετικά με τα έγκυρα ταξιδιωτικά έγγραφα, ειδικότερα λόγω της δυνατότητας, κατά την στιγμή της προσχώρησης, να μην κατέχουν όλοι οι Ρώσοι που επιθυμούν να ταξιδέψουν από και προς το Καλίνινγκραντ, έγκυρα διαβατήρια για διεθνή ταξίδια.

13. Το ρωσικό εσωτερικό διαβατήριο δεν είναι σύμφωνο μe τις συστάσεις του ICAO (Παγκόσμιου Οργανισμού Διεθνούς Πολιτικής Αεροπορίας) (δεν είναι εγγυημένο, μπορεί να πλαστογραφηθεί εύκολα, το κείμενο είναι σε κυριλλικό αλφάβητο). η χρήση του επομένως επιβραδύνει σημαντικά τις διαδικασίες ελέγχου. Δεν είναι εγγυημένο έγγραφο και κανένα σημερινό κράτος μέλος δεν το δέχεται ως έγκυρο ταξιδιωτικό έγγραφο.

14. Ωστόσο, παρόλο που είναι σαφές ότι συστήνεται έντονα η χρήση έγκυρων διαβατηρίων για διεθνή ταξίδια, δεν υπάρχει τίποτα στο κεκτημένο που να εμποδίζει τη Λιθουανία να δέχεται τα εσωτερικά διαβατήρια για τη διέλευση από το έδαφός της (με επισυναπτόμενη θεώρηση σε χωριστό έντυπο σύμφωνα με τον κανονισμό 333/2002) πριν την κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα, αν το κρίνει αναγκαίο σε περιπτώσεις που Ρώσοι οι οποίοι ταξιδεύουν προς και από το Καλίνινγκραντ, δεν διαθέτουν ακόμη έγκυρα διαβατήρια για διεθνή ταξίδια. Η αποδοχή ρωσικών εσωτερικών διαβατηρίων (που συνοδεύονται από θεώρηση ή ειδικό έγγραφο διαμετακόμισης) μπορεί να αποτελέσει μόνον προσωρινό μέτρο και δεν θα συνεχιστεί μετά την κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα.

15. Η Ρωσία είχε υποσχεθεί προηγουμένως να καταργήσει σταδιακά τα εσωτερικά διαβατήρια μέχρι το τέλος του 2003. Τώρα η προθεσμία φαίνεται ότι μετατίθεται για το 2006. Στο μνημόνιο η Ρωσία δεν υπόσχεται τίποτα όσον αφορά τα εσωτερικά διαβατήρια. Η Ρωσία θέλει να προσφέρει εσωτερικά διαβατήρια (+ πιστοποιητικά γεννήσεως για ανηλίκους) ως έγκυρα ταξιδιωτικά έγγραφα μετά την προσχώρηση, καθώς και να επεκτείνει τη χρήση τους σε άλλους Ρώσους εκτός από τους κατοίκους του Καλίνινγκραντ. Εντούτοις, σε πολλές διαδικαστικές επαφές, η Ρωσία δήλωσε στην Επιτροπή ότι περίπου το 25% των κατοίκων του Καλίνινγκραντ κατέχουν ήδη έγκυρα διαβατήρια για διεθνή ταξίδια και ότι η εκτύπωση αυτών των διαβατηρίων γι'αυτήν την κατηγορία θα επιταχυνθεί. Σημειώνεται ότι στην Κοινή Γραμμή της ΕΕ της 13ης Μαΐου, η ΕΕ περιμένει από την Ρωσία να εκδώσει διαβατήρια που πληρούν τις απαιτήσεις των κανονισμών του ICAO.

16. Η Λιθουανία δήλωσε ότι για λόγους ασφαλείας και για πρακτικούς λόγους, δεν θα εξακολουθούσε να δέχεται τα εσωτερικά διαβατήρια ως έγκυρα ταξιδιωτικά έγγραφα μετά την προσχώρηση. Η Λιθουανία προτιμά πιθανώς να μην επεκτείνει τη χρήση αυτών των διαβατηρίων με τον τρόπο που συνέστησε η Ρωσία.

17. Έτσι, αν η Λιθουανία δέχεται να εσωτερικά διαβατήρια σε προσωρινή βάση μετά την προσχώρηση, είναι προφανές ότι η χρήση τους πρέπει να καταργηθεί σταδιακά το ταχύτερο δυνατό. Η Ρωσία πρέπει να αποδεχτεί και να αναγνωρίσει αυτό το γεγονός.

Λόγος για την έκδοση ειδικών ταξιδιωτικών εγγράφων (ΕΕ)

18. Οι κοινοί κανόνες για τις θεωρήσεις διαβατηρίων περιλαμβάνουν τον κατάλογο τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων πρέπει να κατέχουν τέτοιες θεωρήσεις όταν διέρχονται τα εξωτερικά σύνορα. τις διαδικασίες και τους όρους για την έκδοση θεωρήσεων. και την ενιαία μορφή των θεωρήσεων και κανόνες για ενιαία θεώρηση διαβατηρίων (άρθρο 62 της συνθήκης ΕΚ). Οι διαδικασίες και οι όροι για την έκδοση θεωρήσεων περιλαμβάνονται στο παράγωγο δίκαιο. οι τεχνικές και πρακτικές τροποποιήσεις του παραγώγου είναι μια συνεχής διαδικασία, λόγω των νέων περιστάσεων που προκύπτουν ή της ανάγκης να αντιμετωπιστούν οι νέες προκλήσεις. Αυτό θα συμβεί αν το Συμβούλιο αποφασίσει να δημιουργήσει ταξιδιωτικό έγγραφο που θα ισοδυναμεί με θεώρηση διαμετακόμισης, ειδικά για τη διαμετακόμιση μεταξύ του Καλίνινγκραντ και της ηπειρωτικής Ρωσίας.

19. Το θέμα της ενημέρωσης στο εσωτερικό της Ρωσίας όσον αφορά τις νέες απαιτήσεις, είναι σημαντικό. Διαφορετικά, υπάρχει κίνδυνος να φθάνει μεγάλος αριθμός Ρώσων σε σημεία των συνόρων ή σε αμαξοστοιχίες χωρίς να κατέχουν τα αναγκαία έγγραφα.

Κίνηση εμπορευμάτων στο πλαίσιο του κεκτημένου

20. Οι διεθνείς συμβάσεις σχετικά με τις διεθνείς οδικές μεταφορές εμπορευμάτων υπό την κάλυψη δελτίου TIR και σχετικά με τη σιδηροδρομική μεταφορά εμπορευμάτων (COTIF) στις οποίες έχουν προσχωρήσει η ΕΚ και οι υποψήφιες χώρες, προσφέρουν ήδη τη δυνατότητα διευκόλυνσης των διεθνών μεταφορών εμπορευμάτων σφραγισμένων (όταν αυτό απαιτείται). Για τις συμβάσεις TIR, η παρουσίαση διεθνώς αναγνωρισμένου εγγράφου (το δελτίο TIR) περιέχει μία εγγύηση για τους δασμούς και φόρους που πρέπει εν τέλει να καταβληθούν (π.χ. αν κάποιο από τα εμπορεύματα υπό διαμετακόμιση δεν φθάσει στον δηλωθέντα προορισμό του). Λόγω του υψηλού κινδύνου απάτης, τα αλκοολούχα προϊόντα και ο καπνός αποκλείονται προς το παρόν από την σύμβαση TIR. Για τις σιδηροδρομικές μεταφορές, οι απαιτήσεις της σύμβασης COTIF προβλέπουν τους τρόπους χαλάρωσης ορισμένων τελωνειακών απαιτήσεων διαμετακόμισης, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης κάποιας εγγύησης. Παρόλο που η Ρωσία δεν είναι μέρος της σύμβασης COTIF για τις σιδηροδρομικές μεταφορές (έχει υπογράψει άλλη διεθνή συμφωνία για τους σιδηροδρόμους, SMGS, όπως και η Πολωνία, η Λιθουανία και άλλα βαλτικά κράτη), οι υποψήφιες χώρες μπορούν, αν είναι βέβαιες ότι θα εφαρμοστούν οι κανόνες της ΕΕ, να δεχτούν τα ρωσικά έγγραφα. για παράδειγμα, η Γερμανία (και η Πολωνία) δέχεται ήδη τα έγγραφα βάσει της συμφωνίας SMGS.

21. Όλες οι εναλλακτικές προτάσεις περιέχουν σημαντικές δυσκολίες. Το κεκτημένο απαιτεί όλα τα εμπορεύματα που εισέρχονται στο τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας να τίθενται υπό τελωνειακή διαδικασία αν δεν καλύπτονται ήδη από διαδικασία διαμετακόμισης. Η κατάργηση όλων των διατυπώσεων (αν επαφίεται ή όχι στους Ρώσους να ενημερώνουν την ΕΚ, μετά τη διαμετακόμιση, σχετικά με το αν κάποιο εμπόρευμα παρέμεινε στην ΕΕ και δεν προχώρησε προς τον δηλωθέντα προορισμό) θα είναι αντίθετη με αυτήν τη βασική απαίτηση. Αφήνει την ΕΕ εκτεθειμένη σε απάτη/αποφυγή δασμού και φόρου καθώς και στην αποφυγή μη φορολογικών μέτρων. Αυτή η δυνατότητα προσφέρει επιπλέον στη Ρωσία ένα πιο χαλαρό καθεστώς από εκείνο που ισχύει για τις κινήσεις μη κοινοτικών εμπορευμάτων μεταξύ κρατών μελών της ΕΚ, το οποίο οφείλουν να εφαρμόζουν οι υποψήφιες χώρες. Επιπλέον, λόγω της απουσίας διατυπώσεων διαμετακόμισης η Ρωσία δεν θα μπορεί να κάνει διάκριση μεταξύ εισαγωγών και αυτών των εμπορευμάτων υπό διαμετακόμιση πράγμα που θα απειλήσει την είσπραξη των εσόδων τους.

22. Θα είναι δύσκολο ή αδύνατο να γίνει διαχωρισμός της οδικής κυκλοφορίας μέσω ενός "διαδρόμου". Ενώ είναι εύκολο να φανταστεί κανείς τέτοια λύση για τις σιδηροδρομικές μεταφορές, οι διασφαλίσεις κατά των καταχρήσεων θα είναι δαπανηρές και ο κίνδυνος παρεκτροπής ή απάτης παραμένει υψηλός. Επιπλέον, αυτό το σύστημα δεν θα είναι αποδεκτό από τις εν λόγω υποψήφιες χώρες και δεν συμβιβάζεται με τον ευρύτερο πολιτικό στόχο δημιουργίας ενός κοινού οικονομικού χώρου με τη Ρωσία που θα αποσκοπεί, μεταξύ άλλων, στη διευκόλυνση των συναλλαγών.

23. Θεωρητικά η Ρωσία μπορεί να προσχωρήσει στη σύμβαση περί του καθεστώτος κοινής διαμετακόμισης ΕΚ-ΕΖΕΣ. Αλλά αυτή θα είναι μια μακρά διαδικασία, ειδικότερα λόγω του γεγονότος ότι μία από τις προϋποθέσεις της προσχώρησης είναι ότι η Ρωσία πρέπει να είναι σε θέση να εφαρμόζει πλήρως μηχανοργανωμένη εκδοχή σε όλο το έδαφός της, πράγμα που δεν μπορεί να προβλεφθεί βραχυπρόθεσμα λόγω της τρέχουσας διοικητικής ικανότητας της Ρωσίας στον τομέα των τελωνείων. Εξάλλου, το μόνο πλεονέκτημα για τη Ρωσία από τη χρήση της διαδικασίας TIR θα είναι ότι τα αλκοολούχα προϊόντα και ο καπνός που αποκλείονται από το καθεστώς TIR, θα είναι διαθέσιμα στο πλαίσιο της διαδικασίας κοινής διαμετακόμισης, αν και με πολύ αυστηρούς όρους και ιδιαίτερα υψηλές εγγυήσεις.

Αξιολόγηση

24. Στο βασικό πολιτικό ζήτημα, κίνηση προσώπων, το κεκτημένο στηρίζεται στην αρχή ότι η ασφάλεια της ΕΕ μπορεί να προστατευθεί καλύτερα αν τα πρόσωπα υπό διαμετακόμιση μέσω του εδάφους των κρατών μελών της ΕΕ, κατέχουν τα κατάλληλα έγγραφα. Η απαίτηση θεώρησης διαβατηρίου για τους Ρώσους πολίτες θα εξακολουθήσει να ισχύει καθόλο το διάστημα κατά το οποίο η Ρωσία θα εμφανίζεται στον κατάλογο των τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων πρέπει να κατέχουν θεωρήσεις διαβατηρίου κατά τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων των κρατών μελών της ΕΕ.

25. Η Επιτροπή σημειώνει με ενδιαφέρον την πρόταση της Ρωσίας να αρχίσει συζητήσεις για τον καθορισμό των αναγκαίων όρων όσον αφορά την ενδεχόμενη καθιέρωση ενός καθεστώτος ταξιδιών χωρίς θεώρηση. Η Επιτροπή πιστεύει ότι η ρωσική πρόταση περιέχει χρήσιμα στοιχεία τα οποία βρίσκονται ήδη στο στάδιο συζητήσεων στο πλαίσιο της συμφωνίας εταιρικής σχέσης και συνεργασίας. Ακόμα και πριν, η ΕΕ και η Ρωσία είναι σε θέση να θεσπίζουν και να εκτελούν τα μέτρα που απαιτούνται για τον καθορισμό των όρων κατάργησης του καθεστώτος θεωρήσεων. η συνεργασία κατά της εγκληματικότητας και της παράνομης μετανάστευσης πρέπει να επιταχυνθεί αμέσως συμπεριλαμβανομένης της προετοιμασίας μιας συμφωνίας επανεισδοχής. Είναι ακόμα πρόωρο σ´αυτό το στάδιο να προβλεφθεί συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την κατάργηση της απαίτησης θεωρήσεων διαβατηρίου.

Σ´αυτό το πλαίσιο είναι σημαντικό να τηρηθεί οπωσδήποτε το χρονοδιάγραμμα κατάργησης των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα με τα εν λόγω νέα κράτη μέλη, ανεξάρτητα από το χρονοδιάγραμμα για την ενδεχόμενη καθιέρωση ενός καθεστώτος χωρίς θεωρήσεις μεταξύ της ΕΕ και της Ρωσικής Ομοσπονδίας.

Η υποεπιτροπή η οποία ασχολείται με θέματα δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων (αριθ.6) μπορεί να αποτελέσει το φόρουμ γι´αυτές τις συζητήσεις. Όταν θεωρείται σκόπιμο, ιδίως όσον αφορά τη διαχείριση και τους ελέγχους στα σύνορα, οι ενδιαφερόμενες υποψήφιες χώρες θα κληθούν να συμμετέχουν.

26. Εκτός από τις ευελιξίες που καθορίζονται στην κοινή γραμμή (φθηνές ή ελεύθερες θεωρήσεις πολλαπλών εισόδων διαμετακόμισης), μπορούν να αναζητηθούν λύσεις εξετάζοντας ορισμένα ή όλα από τα ακόλουθα μεταβατικά μέτρα (που θα αποτελέσουν αντικείμενο επανεξέτασης μετά από κατάλληλο χρονικό διάστημα):

(i) η Επιτροπή πιστεύει ότι πρέπει να εξεταστεί η έκδοση ενός ειδικού εγγράφου διαμετακόμισης ("έγγραφο διευκόλυνσης διαμετακόμισης"). Το έγγραφο θα θεωρείται ισοδύναμο με θεώρηση διαμετακόμισης πολλαπλών εισόδων για καλόπιστα πρόσωπα τα οποία είναι Ρώσοι πολίτες οι οποίοι ταξιδεύουν συχνά και απευθείας μεταξύ του Καλίνινγκραντ και της ηπειρωτικής Ρωσίας. Οι κατάλογοι ταξιδιωτών που ταξιδεύουν συχνά μπορούν να χορηγηθούν εκ των προτέρων από τις αρχές της Ρωσίας. Το έγγραφο εν συνεχεία θα εκδίδεται με χαμηλή τιμή ή δωρεάν από τα προξενεία των εν λόγω υποψηφίων χωρών. Το παράρτημα Ι περιέχει περισσότερες λεπτομέρειες λειτουργίας αυτού του νέου συστήματος.

(ii) Η Επιτροπή είναι πρόθυμη να εξετάσει περαιτέρω τη σκοπιμότητα απαλλαγής από τη θεώρηση διαβατηρίου για ταξιδιώτες αμαξοστοιχιών χωρίς ενδιάμεσες στάσεις (ο κατάλληλος διαχωρισμός δεν μπορεί να εξασφαλιστεί για τις μεταφορές με λεωφορεία). Για λόγους ασφαλούς διακίνησης αυτών των αμαξοστοιχιών, απαιτείται να ταξιδεύουν με επαρκώς υψηλή ταχύτητα και τα βαγόνια να είναι κατασκευασμένα κατά τέτοιον τρόπο ώστε να μην μπορούν οι επιβάτες να εγκαταλείπουν την αμαξοστοιχία χωρίς την έγκριση των αρχών της Λιθουανίας. Προς το παρόν, δεν υπάρχουν ακόμη τέτοιες αμαξοστοιχίες. Είναι προφανές ότι θα χρειαστεί σημαντική αναβάθμιση των αμαξοστοιχιών και των σιδηροδρομικών γραμμών. οι αναγκαίες επενδύσεις θα απαιτήσουν χρόνο και η Λιθουανία ειδικότερα θα χρειαστεί σημαντική στήριξη για να το επιτύχει. Όπως αναφέρεται στο ρωσικό μνημόνιο, οι αρχές της Λιθουανίας πρέπει να διατηρήσουν το δικαίωμά τους άρνησης της εισόδου και διενέργειας ελέγχων κατά τη διαμετακόμιση. Η υιοθέτηση αυτή της εναλλακτικής λύσης δεν σημαίνει ότι η Ρωσία θα αποκτήσει εξωχώρια δικαιώματα ανάλογα με την έννοια του "διαδρόμου". Κάθε απόφαση όσον αφορά αυτή την εναλλακτική πρόταση θα ληφθεί τότε από τη διευρυμένη ΕΕ με βάση την αυστηρή αξιολόγηση και μόλις αρθούν τα τεχνικά εμπόδια. Μετά την προσχώρηση της Λιθουανίας, η ΕΕ είναι έτοιμη να εξετάσει τη νομική και τεχνική σκοπιμότητα αμαξοστοιχιών χωρίς ενδιάμεσες στάσεις και χωρίς θεώρηση διαβατηρίων.

Αυτή η εναλλακτική πρόταση εξετάζεται λεπτομερέστερα στο παράρτημα ΙΙ.

27. Η εισαγωγή του εγγράφου διευκόλυνσης της διαμετακόμισης θα απαιτήσει την πλήρη συνεργασία των υποψηφίων χωρών και την κατάλληλη διοικητική και χρηματοδοτική στήριξη από την ΕΕ. Θα χρειαστεί η πλήρης συνεργασία εκ μέρους της Ρωσίας, ειδικότερα όσον αφορά το άνοιγμα νέων προξενείων, την παροχή καταλόγων Ρώσων πολιτών που θεωρούνται ότι καλύπτουν τα κριτήρια για αυτό το "έγγραφο διευκόλυνσης διαμετακόμισης", την επανεισδοχή ατόμων που διαμένουν στο εξωτερικό με την πρόβλεψη και την εφαρμογή μιας συμφωνίας επανεισδοχής και την επικύρωση της συμφωνίας για τα σύνορα με τη Λιθουανία. Επιπλέον, αναμένεται ότι η Ρωσία θα επιταχύνει σημαντικά την έκδοση διεθνών διαβατηρίων στους πολίτες της εντός του καθορισθέντος χρονοδιαγράμματος. Για μία βραχεία μεταβατική περίοδο, τα εσωτερικά ρωσικά διαβατήρια μπορούν να γίνονται αποδεκτά σε συνδυασμό με τις θεωρήσεις διαβατηρίου/το έγγραφο διευκόλυνσης της διαμετακόμισης.

28. Η εφαρμογή και η διαχείρισης της ρύθμισης που προτείνεται για το έγγραφο διευκόλυνσης της διαμετακόμισης πρέπει να παρακολουθείται, αν χρειαστεί, με συνεδριάσεις στις οποίες θα συμμετέχουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη καθώς και οι υποψήφιες χώρες, στο πλαίσιο των οργάνων της συμφωνίας εταιρικής σχέσης και συνεργασίας [2].

[2] Από τεχνικής πλευράς οι πιο προηγμένες λύσεις όπως ηλεκτρονικές κάρτες που θα ισοδυναμούν με τις θεωρήσεις θα απαιτήσουν περισσότερο χρόνο και περισσότερα χρήματα, καθώς και ειδικότερα στενή συνεργασία με τις τρίτες χώρες (π.χ. Ρωσία και Λευκορωσία). Κατά περίπτωση, αυτές οι προτάσεις μπορούν να εξεταστούν μακροπρόθεσμα.

29. Η ΕΕ πρέπει να εξασφαλίσει στις υποψήφιες χώρες ότι η αποδοχή καθώς και η εφαρμογή αυτής της ευελιξίας δεν θα καθυστερήσουν την κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα, δηλ. την πλήρη ένταξη στη ζώνη Σένγκεν.

30. Για την κυκλοφορία των εμπορευμάτων, η άποψη της Επιτροπής είναι ότι είναι κατάλληλο το καθεστώς τελωνειακής διαμετακόμισης που θα εφαρμόζεται μετά τη διεύρυνση και θα εξασφαλίζει την ελεύθερη κίνηση εμπορευμάτων μεταξύ της Ρωσίας και του Καλίνινγκραντ προς την Κοινότητα χωρίς την καταβολή τελωνειακών δασμών ή άλλων δασμών διαμετακόμισης εκτός από τις επιβαρύνσεις για τη μεταφορά και τη διαχείριση (όπως καθορίζεται στη συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας), και ότι, όσον αφορά τις διατυπώσεις, οι ισχύουσες συμβάσεις/διαδικασίες προσφέρουν την κατάλληλη ευελιξία.

31. Κάθε απόφαση που μπορεί να ληφθεί για την αποφυγή των διατυπώσεων για τα εμπορεύματα που βρίσκονται σε διαμετακόμιση στην Κοινότητα, δεν ανταποκρίνεται στη βασική απαίτηση η οποία ισχύει παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, βάσει της οποίας πρέπει να ελέγχεται η κίνηση εμπορευμάτων τρίτης χώρας στο έδαφος μιας χώρας. Επομένως, δεν συμβιβάζεται με το κεκτημένο. Επιπλέον, η διαμετακόμιση εμπορευμάτων μέσω προσδιορισμένων διαδρόμων θα δημιουργήσει σοβαρά πρακτικά προβλήματα. Δεν θα γίνει επίσης αποδεκτή από τις υποψήφιες χώρες.

Συμπεράσματα

32. Η Επιτροπή θεωρεί ότι, όσον αφορά τη διαμετακόμιση προσώπων μεταξύ του Καλίνινγκραντ και της ηπειρωτικής Ρωσίας, ορισμένες από τις προτάσεις που παρουσίασε η Ρωσία αξίζουν σοβαρής εξέτασης. Συστήνει επομένως να στηριχτεί η θέση της ΕΕ πάνω στην ακόλουθη δέσμη μέτρων εκτός από αυτά που έχουν ήδη καθοριστεί στην κοινή γραμμή της 13ης Μαΐου 2001:

(α) ένα "έγγραφο διευκόλυνσης της διαμετακόμισης" μπορεί να εκδοθεί από τις προξενικές αρχές στην ΕΕ ή στις υποψήφιες χώρες για Ρώσους πολίτες που ταξιδεύουν σιδηροδρομικώς ή οδικώς, υπό τους όρους που καθορίζονται στο παράρτημα Ι, αποκλειστικά για απευθείας διαμετακόμιση μεταξύ του Καλίνινγκραντ και της ηπειρωτικής Ρωσίας. Η λειτουργία του εγγράφου θα επανεξετάζεται τακτικά με συνεδριάσεις στις οποίες θα συμμετέχουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη συμπεριλαμβανομένων των υποψηφίων χωρών, στο πλαίσιο των οργάνων της συμφωνίας εταιρικής σχέσης και συνεργασίας.

(β) αυτό προϋποθέτει τη συνεργασία εκ μέρους της Ρωσίας για να συμφωνηθεί γρήγορα το άνοιγμα νέων προξενείων που θα ζητήσει η Λιθουανία.

(γ) θεωρήσεις διαμετακόμισης μπορούν να λαμβάνονται στα σύνορα για ανθρωπιστικές περιπτώσεις, όπως προβλέπεται στο κεκτημένο. Βραχυπρόθεσμα, πριν το άνοιγμα των βασικών προξενικών υποδομών, μπορεί να χρειαστεί ορισμένη ευελιξία. Το έγγραφο διευκόλυνσης της διαμετακόμισης δεν θα εκδίδεται στα σύνορα.

(δ) για περίοδο δύο ετών μέχρι το τέλος του 2004, οι αρχές της Λιθουανίας μπορεί να συμφωνήσουν για λόγους έγκρισης των θεωρήσεων ή του εγγράφου διευκόλυνσης της διαμετακόμισης, να δέχονται τα ρωσικά εσωτερικά ταξιδιωτικά έγγραφα. Κατά συνέπεια, η Ρωσία οφείλει να αποδεχτεί το γεγονός ότι από το 2005 μόνο τα διεθνώς αναγνωρισμένα διαβατήρια θα γίνονται αποδεκτά.

(ε) η ΕΕ πρέπει να είναι πρόθυμη να εξετάσει με τη Ρωσία και τη Λιθουανία τη σκοπιμότητα να επιτρέπονται ταξίδια χωρίς θεώρηση από ειδικές αμαξοστοιχίες χωρίς ενδιάμεσες στάσεις, όπως προτείνεται από τη Ρωσία, και ειδικότερα τους όρους για την ασφαλή διαμετακόμιση. Κάθε απόφαση όσον αφορά αυτή την εναλλακτική πρόταση θα λαμβάνεται μόνο από τη διευρυμένη ΕΕ με βάση την αυστηρή αξιολόγηση και μόλις αρθούν τα τεχνικά εμπόδια. Μετά την προσχώρηση της Λιθουανίας, η ΕΕ είναι έτοιμη να εξετάσει τη νομική και τεχνική σκοπιμότητα αμαξοστοιχιών χωρίς ενδιάμεσες στάσεις και χωρίς θεώρηση διαβατηρίων.

Πρέπει να διευκρινιστεί ότι οι αρχές της Λιθουανίας διατηρούν το δικαίωμα να απαγορεύουν την είσοδο και να διενεργούν ελέγχους κατά τη διαμετακόμιση. Η υιοθέτηση αυτής της εναλλακτικής πρότασης δεν σημαίνει ότι η Ρωσία θα αποκτήσει εξωχώρια δικαιώματα ανάλογα με την έννοια του "διαδρόμου".

(στ) η ΕΕ πρέπει να εξετάσει την πρόταση της Ρωσίας για την έναρξη συζητήσεων όσον αφορά τον καθορισμό των αναγκαίων όρων για την ενδεχόμενη καθιέρωση ενός καθεστώτος ταξιδιών χωρίς την απαίτηση θεώρησης. Οι συζητήσεις στα όργανα της συμφωνίας εταιρικής σχέσης και συνεργασίας, ιδίως της υποεπιτροπής 6, πρέπει να εντατικοποιηθούν και να επιδιώξουν τη συμμετοχή των υποψηφίων χωρών. Αυτή η υποεπιτροπή συζητάει επίσης τη συνεργασία για τη διαχείριση των συνόρων, καθώς και την καταπολέμηση της διαμεθοριακής εγκληματικότητας και της παράνομης μετανάστευσης, και πρέπει να προετοιμάσει μία συμφωνία επανεισδοχής. Η πρόοδος σε θέματα δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων γενικά θα είναι σημαντική σε ένα ευρύτερο πλαίσιο.

33. Η ΕΕ πρέπει να παρέχει νομικά αποδεκτές εγγυήσεις στη Λιθουανία σχετικά με το ότι:

- η αποδοχή οποιουδήποτε από τα μέτρα της ανωτέρω δέσμης δεν θα βλάψει με κανέναν τρόπο ή δεν θα θέσει εμπόδια στην κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα.

- θα χορηγηθεί βοήθεια, όταν είναι αναγκαίο, για την εφαρμογή αυτών των μέτρων.

34. Όσον αφορά την εισαγωγή του εγγράφου διευκόλυνσης των συναλλαγών, πρέπει να γίνουν τεχνικές αλλαγές στις ισχύουσες ρυθμίσεις, όπως και στην περίπτωση του υπόλοιπου σχετικού παραγώγου δικαίου, στον κατάλογο που θα υποβληθεί στις υποψήφιες χώρες.

35. Όσον αφορά την κίνηση εμπορευμάτων, η ισχύουσα διεθνής σύμβαση για τις οδικές μεταφορές (TIR) επιτρέπει τη διαμετακόμιση εμπορευμάτων με σχετικά μικρή γραφειοκρατία, και για τη διαμετακόμιση σιδηροδρομικώς οι κανόνες της ΕΚ επιτρέπουν στα κράτη μέλη να υιοθετούν μια απλοποιημένη διαδικασία, π.χ. αποδοχή της ισχύουσας ρωσικής τεκμηρίωσης (SMGS). Οι εναλλακτικές λύσεις (πέρασμα χωρίς διατυπώσεις είτε διενεργούνται είτε όχι post-facto έλεγχοι από τη Ρωσία) είτε δεν γίνονται αποδεκτές ή δεν προσφέρουν διαδικαστικό πλεονέκτημα (η προσχώρηση της Ρωσίας στις συμβάσεις κοινής διαμετακόμισης και SAD, πράγμα που εν πάση περιπτώσει είναι μη ρεαλιστικό προς το παρόν).

36. Η ΕΕ έχει ήδη προσφέρει βοήθεια στη Ρωσία μέσω του προγράμματος Tacis με σκοπό την επίσπευση της διέλευσης των συνόρων και της έκδοσης διαβατηρίων συμβατών με το ICAO, ειδικότερα για τους κατοίκους του Καλίνινγκραντ. Ωστόσο, οι λύσεις που θα δοθούν στο πρόβλημα της κίνησης προσώπων και εμπορευμάτων, πρέπει να ληφθούν παράλληλα με μια ευρύτερη συνεργασία όσον αφορά το μέλλον της περιοχής του Καλίνινγκραντ, που θα καλύπτει τις κοινές προκλήσεις στον τομέα του οργανωμένου εγκλήματος, της διαχείρισης των συνόρων, του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας, και της οικονομικής εξέλιξης όπως προβλέπεται στην επιστολή του προέδρου Πρόντι προς τον πρόεδρο Πούτιν της 23ης Μαΐου.

37. Αν είναι δυνατόν, η ανωτέρω δέσμη μέτρων πρέπει να επισυναφθεί στην κοινή δήλωση που θα υποβληθεί προς έγκριση στη διάσκεψη κορυφής ΕΕ-Ρωσίας στην Κοπεγχάγη στις 11 Νοεμβρίου.

Παράρτημα I

Λειτουργια του εγγραφου διευκολυνσησ τησ διαμετακομισης

1. Όλοι οι Ρώσοι πολίτες οι οποίοι ταξιδεύουν συχνά και απευθείας μεταξύ του Καλίνινγκραντ και της ηπειρωτικής Ρωσίας, έχουν δικαίωμα να ζητήσουν το "έγγραφο διευκόλυνσης της διαμετακόμισης" (ΕΔΔ). Οι ρωσικές αρχές μπορούν να αποστείλουν εκ των προτέρων καταλόγους που περιλαμβάνουν προτάσεις για άτομα που καλύπτουν τα κριτήρια ώστε να επιταχυνθεί η έκδοση του εγγράφου. Οι χώρες διαμετακόμισης διατηρούν το δικαίωμα να αποκλείουν πρόσωπα, για παράδειγμα, σε περίπτωση που υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία παράβασης του συστήματος ή προβλημάτων δημόσιας ασφάλειας στη χώρα διαμετακόμισης.

2. Το έγγραφο διευκόλυνσης της διαμετακόμισης μπορεί να έχει τη μορφή ασφαλισμένου βιβλιαρίου, η πρώτη σελίδα του οποίου θα περιέχει τα προσωπικά στοιχεία παρόμοια με αυτά που προβλέπονται στις συστάσεις του ICAO για τα διαβατήρια. Για τον σκοπό αυτό, θα επισυνάπτεται μία ασφαλισμένη αυτοκόλλητη ετικέτα. Η ισχύς της μπορεί να είναι ένα έτος ή περισσότερο.

Το βιβλιάριο θα ισοδυναμεί με θεώρηση πολλαπλών εισόδων που θα ισχύει αποκλειστικά για τη διαμετακόμιση μεταξύ των δύο εδαφών που ανήκουν στην ίδια χώρα, αλλά τα οποία είναι χωρισμένα από το έδαφος ενός ή περισσότερων κρατών μελών.

Το ΕΔΔ μπορεί να ανανεώνεται.

3. Πρέπει να εισαχθούν άλλα τεχνικά και πρακτικά θέματα στο παράγωγο δίκαιο, όπως είναι η επίθεση σφραγίδας στο ΕΔΔ κατά την είσοδο και έξοδο ώστε να ελέγχεται η διάρκεια της παραμονής, το κόστος της έκδοσης, ο τόπος έκδοσης κ.λ.π.

4. Το ΕΔΔ εκδίδεται από προξενείο της αντίστοιχης υποψήφιας χώρας. Η έκδοση δεν θα είναι αυτόματη και επομένως δεν υπάρχει παραβίαση του κυριαρχικού δικαιώματος. Οι υποψήφιες χώρες πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο επέκτασης του δικτύου των προξενείων τους.

Μπορούν επίσης να αναγνωρίσουν αμοιβαία όλες τις μορφές θεωρήσεων διαβατηρίου, συμπεριλαμβανομένου του ΕΔΔ, για να μην χρειάζεται οι Ρώσοι πολίτες οι οποίοι είναι υπό διαμετακόμιση μέσω δύο ή τριών διαφορετικών χωρών, να ζητούν δύο ή τρεις.θεωρήσεις. με αυτόν τον τρόπο θα εφαρμόσουν εκ των προτέρων την αμοιβαία αναγνώριση των θεωρήσεων που απαιτείται από τις διατάξεις του Σένγκεν.

5. Επιπλέον:

* Το θέμα αυτό δεν θα χρειαστεί να εξεταστεί ενδεχομένως κατά τις διαπραγματεύσεις προσχώρησης σχετικά με το κεφάλαιο 24, οπότε και η βασική αρχή του κεκτημένου, στην προκειμένη περίπτωση η απαίτηση θεώρησης για τη Ρωσία, θα εξακολουθήσει να ισχύει. Οι τεχνικές αλλαγές θα συμπεριληφθούν μαζί με άλλες διατάξεις του παραγώγου δικαίου στους καταλόγους που θα υποβληθούν στις υποψήφιες χώρες.

* Ο κανονισμός όσον αφορά το ΕΔΔ θα είναι δεσμευτικός για όλα τα κράτη μέλη. Επομένως, αυτό το ειδικό σύστημα δεν θα αποτελέσει από μόνο του εμπόδιο για την κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα από τα μελλοντικά κράτη μέλη.

6. Ένας κανονισμός ΕΚ μπορεί να καθορίσει τις αναγκαίες νομικές προϋποθέσεις

* για τον καθορισμό μιας νέας μορφής διαμετακόμισης, από ένα μέρος τρίτης χώρας σε άλλο μέρος της ίδιας τρίτης χώρας μέσω του εδάφους ενός ή πολλών κρατών μελών της ΕΕ. Αυτός ο ορισμός δεν προσδιορίζεται προς το παρόν στο κεκτημένο.

* για να επιβεβαιωθεί ότι αυτό το ΕΔΔ ισοδυναμεί με θεώρηση διαβατηρίου.

* να επιτραπεί η διαμετακόμιση πολλαπλών εισόδων μεταξύ διαφόρων μερών της ίδιας τρίτης χώρας και να καθοριστεί η ισχύς της για σημαντική χρονική περίοδο (πολλά χρόνια όταν κριθεί σκόπιμο).

* να περιοριστεί ο χρόνος της διαμετακόμισης, π.χ. σε 24/36 ώρες και όχι 5 μέρες όπως για την κανονική διαμετακόμιση.

* να προβλεφθούν κυρώσεις σε περιπτώσεις κακής χρήσης, όπως οικονομικές κυρώσεις ή τελική απόσυρση του εγγράφου.

* να καθοριστούν τα κατάλληλα κριτήρια σε θέματα ασφάλειας σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στον κανονισμό αριθ. 334/2002.

Παραρτημα II

Απαλλαγη θεωρησησ για τουσ επιβατεσ μεταφορικων μεσων χωρισ ενδιαμεση σταση

1. Οι απαιτησεισ του κεκτημενου

Το κεκτημένο είναι ένας συνδυασμός της κληρονομιάς του Σένγκεν (τώρα κεκτημένο ΕΚ/ΕΕ) και του κανονισμού για τις θεωρήσεις διαβατηρίου στον οποίο αναφέρεται η Ρωσία ως χώρα οι πολίτες της οποίας υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης για λόγους εισόδου στο έδαφος της ΕΕ.

Σύμφωνα με το άρθρο 5 της σύμβασης του Σένγκεν, για παραμονές που δεν υπερβαίνουν τους τρεις μήνες, μπορεί να επιτραπεί η είσοδος σε υπηκόους τρίτης χώρας που πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια:

1. κατοχή έγκυρου ταξιδιωτικού εγγράφου και θεώρηση αν ζητείται.

2. Αν είναι αναγκαίο, να προσκομίζουν έγγραφα τα οποία δικαιολογούν τον λόγο και τις συνθήκες της προτιθέμενης παραμονής και να αποδείξουν ότι έχουν επαρκή μέσα διαβίωσης για την προτιθέμενη παραμονή και επιστροφή ή ότι είναι σε θέση να αποκτήσουν αυτά τα μέσα νομίμως.

3. Δεν έχει εκδοθεί σήμα κινδύνου για τους λόγους άρνησης της εισόδου.

4. Το πρόσωπο δεν θεωρείται ότι αποτελεί απειλή για τη δημόσια πολιτική, την εθνική ασφάλεια και τις διεθνείς σχέσεις των κρατών μελών.

Ο πρώτος όρος είναι το βασικό θέμα και το οποίο έχει συζητηθεί εκτενώς στο πλαίσιο της διαμετακόμισης του Καλίνινγκραντ. Το θέμα των εσωτερικών διαβατηρίων εξετάζεται κατωτέρω.

Ο δεύτερος όρος δεν αφορά απευθείας τη διαμετακόμιση προς και από το Καλίνινγκραντ. Δεν είναι πιθανό για την απευθείας διαμετακόμιση προς και από το Καλίνινγκραντ, τα εν λόγω κράτη μέλη, και κυρίως η Λιθουανία, να καθορίζουν όρους όσον αφορά π.χ. τα επαρκή μέσα διαβίωσης για την προτιθέμενη παραμονή. Καμία υποψήφια χώρα δεν έχει θέσει αυτό το ζήτημα.

Ο τρίτος όρος, ο οποίος προϋποθέτει τη χρήση του συστήματος πληροφοριών SIS και του άρθρου 96 της σύμβασης του Σένγκεν, μπορεί να εφαρμοστεί πλήρως από την κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα. Μέχρι τότε, τα νέα κράτη μέλη θα χρησιμοποιήσουν τα εθνικά μητρώα για να ελέγχουν τα μη επιθυμητά πρόσωπα και να αρνούνται την είσοδό τους. Αργότερα, το σύστημα πληροφοριών του Σένγκεν (SIS) θα χρησιμοποιείται για να ελέγχεται αν πρέπει να απαγορεύεται η είσοδος. Τα κράτη μέλη πρέπει να χρησιμοποιούν τα στοιχεία του κοινού μητρώου του άρθρου 96 SIS, και να απαγορεύουν την είσοδο επειδή έχουν καταργηθεί οι έλεγχοι στα εσωτερικά σύνορα.

Τα κράτη μέλη ανταλλάσσουν πληροφορίες (εκτός του συστήματος SIS) επίσης όσον αφορά τον τέταρτο όρο.

Οι υπήκοοι ορισμένων τρίτων χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, οφείλουν να είναι κάτοχοι θεώρησης διαβατηρίου όταν διέρχονται τα εξωτερικά σύνορα των κρατών μελών (άρθρο 1 παράγραφος 1 του κανονισμού σχετικά με τις θεωρήσεις). Το Δικαστήριο έδειξε ότι με βάση το άρθρο 3δ της συνθήκης ΕΚ, αν αυτή η διέλευση των εξωτερικών συνόρων δεν γίνεται για είσοδο και για κυκλοφορία εντός του εδάφους της Κοινότητας, μπορεί να μη χρειαστεί θεώρηση διαβατηρίου (υπόθεση C-170/96, σημείο 22). Ως εκ τούτου, οι επιβάτες μιας αμαξοστοιχίας που διέρχεται το κοινοτικό έδαφος, μπορούν υπό ορισμένες περιστάσεις να μην υπόκεινται στην υποχρέωση κατοχής θεώρησης. Εντούτοις, το Δικαστήριο έχει εφαρμόσει αυτή την προσέγγιση μόνο για τη διαμετακόμιση σε αεροδρόμιο και το Συμβούλιο, σύμφωνα με αυτή τη νομική υπόθεση, διατύπωσε το άρθρο 2, δεύτερο εδάφιο, του κανονισμού για τις θεωρήσεις έτσι ώστε να μην απαιτείται θεώρηση διαμετακόμισης για τη διαμετακόμιση μέσω του εδάφους των κρατών μελών μόνο για τη διαμετακόμιση σε αεροδρόμια. Εντούτοις, η επέκταση αυτής της εξαίρεσης δεν αποκλείεται με βάση την απόφαση του Δικαστηρίου και είναι πιθανόν να γίνει προσαρμογή του κεκτημένου σ´αυτό το σημείο.

2. Προτασεις οσον αφορα τη διαμετακομιση

Οι Ρώσοι μπορούν να ταξιδεύουν από και προς το Καλίνινγκραντ αεροπορικώς ή χρησιμοποιώντας τα προγραμματισμένα ακτοπλοϊκά μέσα χωρίς να χρειάζονται θεώρηση διαβατηρίου και χρησιμοποιώντας τα εσωτερικά διαβατήρια. Οι απαιτήσεις του κεκτημένου αφορούν μόνο τα ταξίδια οδικώς. Είναι προφανές (και το ρωσικό υπόμνημα το αναγνωρίζει) ότι οι επιβάτες που ταξιδεύουν με αυτοκίνητο θα υπόκεινται στις κανονικές απαιτήσεις του κεκτημένου (θεώρηση διαβατηρίου, ταξιδιωτικό έγγραφο, έλεγχος στα σύνορα), συμπεριλαμβανομένων των δυνατοτήτων στο πλαίσιο του κεκτημένου για διευκόλυνση της διαμετακόμισης (θεωρήσεις πολλαπλών εισόδων, τέλη θεώρησης). Αυτό ήδη συμβαίνει για τη διαμετακόμιση με αυτοκίνητα οχήματα από την ηπειρωτική Ρωσία (από το 1995).

Το ρωσικό υπόμνημα προτείνει μία ρύθμιση διαμετακόμισης χωρίς θεώρηση για τους επιβάτες που ταξιδεύουν σιδηροδρομικώς και με επιβατικές άμαξες. Επιπλέον, η Ρωσία ζήτησε μία "απλουστευμένη αίτηση θεώρησης" στα σύνορα για τους επιβάτες αυτοκινήτων. Αυτές οι προτάσεις είναι συναφείς με την πρόταση που έκανε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Σεβίλλης προς την Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα ευελιξίας "σύμφωνα με το κεκτημένο".

Οι τρεις τρόποι ταξειδίου με χερσαία μεταφορά

1.1. Σιδηρόδρομοι

Για να είναι το σύστημα διαμετακόμισης σύμφωνο με το κεκτημένο, πρέπει να συμμορφωθεί με μία από τις βασικές απαιτήσεις: κανένας ταξιδιώτης δεν θα μπορεί να εγκαταλείψει την αμαξοστοιχία κατά τη διέλευση από το έδαφος της Λιθουανίας. Αν υπάρξει εγγύηση γι'αυτό το σημείο, οι προαναφερθείσες απαιτήσεις του κεκτημένου, και κυρίως η υποχρέωση έκδοσης θεώρησης, δεν πρέπει να εφαρμοστεί. Ωστόσο, είναι προφανές ότι για να γίνει δυνατός αυτός ο τρόπος ασφαλούς διαμετακόμισης, η Λιθουανία πρέπει να είναι σε θέση να ασκεί πλήρη έλεγχο της αμαξοστοιχίας και των επιβατών της - κάτι που φαίνεται να παραδέχεται το μνημόνιο της Ρωσίας.

Με άλλα λόγια, η πιθανότητα σιδηροδρομικής διαμετακόμισης μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο μετά την προσχώρηση αν γίνει αποδεκτή από τη Λιθουανία και αν εξασφαλιστεί η ασφάλεια της διαμετακόμισης για να επαληθεύεται ότι έχει εξακριβωθεί η ταυτότητα όλων των ατόμων που διέρχονται τα εξωτερικά σύνορα, πριν η αμαξοστοιχία εισέλθει στη Λιθουανία και ότι κανένα άτομο δεν μπορεί να εισέλθει ή να εξέλθει από την αμαξοστοιχία αφού έχουν γίνει οι έλεγχοι. Αν συμφωνηθεί ότι θα συμβιβάζονται με το κεκτημένο του Σένγκεν αυτοί οι κανόνες θα ισχύουν επίσης μετά την κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα, και δεν θα αποτελέσουν εμπόδιο για την πλήρη εφαρμογή από την Λιθουανία του κεκτημένου του Σένγκεν.

Στην πρακτική αυτό σημαίνει ότι η Λιθουανία θα είναι σε θέση:

1. να ελέγχει τα ταξιδιωτικά έγγραφα για να εξακριβώνει την ταυτότητα και να ελέγχει ποια άτομα βρίσκονται στην αμαξοστοιχία (συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας άρνησης της εισόδου σε μη επιθυμητά πρόσωπα),

2. να εξασφαλίζει από φυσικής πλευράς την ασφάλεια της διαμετακόμισης πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα είναι πιθανή η είσοδος στο έδαφος της Λιθουανίας.

Η αμαξοστοιχία πρέπει να μην κάνει ενδιάμεσες στάσεις, και να φυλάσσεται πλήρως κατά τη διαμετακόμιση μέσω του εδάφους της Λιθουανίας. Θα είναι πιθανές μόνο οι τεχνικές στάσεις. Στην ιδανική περίπτωση, η αμαξοστοιχία διαμετακόμισης πρέπει να είναι τρένο μεγάλης ταχύτητας. Ωστόσο, μεγάλη ταχύτητα σ´αυτό το πλαίσιο σημαίνει μόνο ότι αυτή η αμαξοστοιχία διαμετακόμισης χωρίς ενδιάμεσες στάσεις θα ταξιδεύει με επαρκώς και συνεχώς υψηλή ταχύτητα ώστε να μην μπορούν άτομα να πηδήσουν από την αμαξοστοιχία. Είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι θα πληρείται αυτός ο όρος.

Προς το παρόν, η Λιθουανία δήλωσε σαφώς ότι η ασφάλεια της διαμετακόμισης δεν είναι σε ασφαλές επίπεδο: άτομα τα οποία πηδούν από τις αμαξοστοιχίες επωφελούνται από το γεγονός ότι η αμαξοστοιχία ταξιδεύει με βραδύ ρυθμό, σταματά πολλές φορές στο έδαφος της Λιθουανίας και δεν φυλάσσεται επαρκώς κατά τη διάρκεια της διαμετακόμισης. Αυτή η εναλλακτική πρόταση πρέπει επομένως να αποτελέσει αντικείμενο προσεκτικής εξέτασης.

Από την πλευρά της, η Ρωσία έκανε ορισμένες προτάσεις για να συμβάλει στην ασφαλή λειτουργία του συστήματος.

Η ΕΕ πρέπει να εξετάσει την πρόταση της Ρωσίας όσον αφορά τα τρένα διαμετακόμισης με θετικό τρόπο, με στόχο να λάβει καλά τεκμηριωμένη απόφαση σχετικά με την συμμόρφωσή της προς το κεκτημένο του Σένγκεν και τις επιπτώσεις της όταν η Λιθουανία θα εφαρμόζει πλήρως το κεκτημένο του Σένγκεν. Πρέπει να τεθούν ορισμένα ακόμη ερωτήματα στη ρωσική πλευρά όσον αφορά τη λειτουργία του συστήματος. Και αυτό θα καθορίσει αν η ΕΕ μπορεί να εγγυηθεί στη Λιθουανία ότι αυτή η ρύθμιση δεν θα εμποδίσει/καθυστερήσει την κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα όσον αφορά τη Λιθουανία.

1.2. Λεωφορεία

Η ίδια βασική προϋπόθεση ισχύει για τη ρωσική πρόταση όσον αφορά τα λεωφορεία διαμετακόμισης: για να μπορεί το σύστημα διαμετακόμισης να συμβιβάζεται με το κεκτημένο, οι ταξιδιώτες δεν θα πρέπει να μπορούν να εγκαταλείψουν το λεωφορείο κατά τη διέλευση του εδάφους της Λιθουανίας. Ωστόσο, στην περίπτωση των λεωφορείων, δεν μπορεί να εξασφαλιστεί η ασφάλεια της διαμετακόμισης κατά αποδεκτό τρόπο. Η πρώτη προϋπόθεση μπορεί να τηρηθεί: καθένας που διέρχεται τα σύνορα της Λιθουανίας αποτελεί αντικείμενο ελέγχου. Ο δεύτερος όρος, η ασφάλεια της διαμετακόμισης δεν είναι εύκολο να οργανωθεί και είναι επίσης αδύνατο να επιβληθεί σε ανθρώπινα όντα. Στην πρακτική τα άτομα μπορεί να χρειαστούν μία στάση κατά τη διαμετακόμιση πράγμα που θα σημαίνει την είσοδο στη Λιθουανία χωρίς θεώρηση διαβατηρίου. Επιπλέον, η εξασφάλιση αυτής της διαμετακόμισης θα αποτελέσει δυσανάλογο βάρος για τις αρχές της Λιθουανίας επειδή θα πρέπει να συνοδεύουν όλα τα λεωφορεία καθόλη τη διάρκεια της διαμετακόμισης.

Εν κατακλείδι, η διαμετακόμιση με λεωφορεία δεν μπορεί να οργανωθεί με κάποιο τρόπο που θα μπορεί να συμβιβάζεται με το κεκτημένο. Εν πάση περιπτώσει η Λιθουανία μπορεί να μην αποδεχτεί την ιδέα λεωφορείων διαμετακόμισης από πολιτικής και πρακτικής πλευράς.

1.3. Αυτοκίνητα

Η Ρωσία δεν επιμένει πλέον για διαμετακόμιση χωρίς θεώρηση για τα ιδιωτικά οχήματα αλλά επιμένει για μια απλουστευμένη έκδοση θεωρήσεων στα σύνορα σ´αυτές τις περιπτώσεις.

Η έκδοση θεωρήσεων στα σύνορα είναι πιθανή από νομικής πλευράς μέχρι την κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα, αλλά δεν είναι προς το συμφέρον της ΕΕ να συστήσει τη χρήση αυτής της πιθανότητας σε ευρύτερο επίπεδο από εκείνο που περιγράφεται στο κεκτημένο του Σένγκεν (δηλαδή εξαιρετικές περιπτώσεις). Είναι ιδιαίτερα χρονοβόρο και ακόμη δύσκολο να ελέγχονται ορθά στα σύνορα τα αντίστοιχα εθνικά μητρώα πριν την έκδοση θεωρήσεως. Επιπλέον, απαιτείται χρόνος για τη συμπλήρωση και την εκτύπωση του εντύπου της αιτήσεως θεώρησης και της σύγχρονης αυτοκόλλητης ταινίας της θεώρησης (κανονισμός 1683/1995 και 334/2002), και αυτό μπορεί να εμποδίσει περαιτέρω την ομαλή διέλευση των συνόρων, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος πόσο δύσκολο και βραδύ είναι αυτό προς το παρόν. Τα σημεία διέλευσης των συνόρων πρέπει να εξοπλιστούν κατάλληλα με προηγμένους και δαπανηρούς εξοπλισμούς που απαιτούνται για την έκδοση αυτοκόλλητων ταινιών θεώρησης. Η Λιθουανία δήλωσε ότι δεν επιθυμεί να χρησιμοποιήσει αυτή τη δυνατότητα σε ευρύτερη έννοια από εκείνη που προβλέπεται από το κεκτημένο του Σένγκεν. Είναι σημαντικό να εξασφαλιστούν επαρκείς προξενικές διευκολύνσεις για να εξασφαλιστεί ότι οι θεωρήσεις διαβατηρίου θα εκδίδονται αποτελεσματικά και με ακρίβεια. Θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο να γίνει αποδεκτή από τη Ρωσία η πιθανότητα να εκδίδουν οι υποψήφιες χώρες τις θεωρήσεις διαβατηρίου στα σύνορα.

Αν μπορούν να ανοιχθούν προξενικά γραφεία κοντά στα σύνορα, αυτό θα διευκολύνει ιδιαίτερα την κατάσταση δεδομένου ότι η Επιτροπή θα συστήσει να μην γίνει αποδεκτή, κατά τις συζητήσεις με τη Ρωσία, η αρχή έκδοσης θεωρήσεων διαβατηρίου στα σύνορα. Η Λιθουανία είναι έτοιμη να ανοίξει προξενεία στα σύνορα με το Καλίνινγκραντ (Sovetsk) και Λευκορωσία (Grodno). Ίσως χρειαστεί να καταβληθεί συμπληρωματική κοινοτική χρηματοδότηση.

Παράρτημα III

Κοινη γραμμη τησ 13η μαΐου 2002 Καλινινγκραντ: κινηση και διαμετακομιση προσωπων

Λόγω των προσπαθειών που καταβλήθηκαν για να εξεταστούν οι δυνατότητες στο πλαίσιο του κεκτημένου και του μακρού καταλόγου συνεδριάσεων που προγραμματίστηκαν αυτή την άνοιξη μεταξύ της ΕΕ και της Ρωσίας, είναι προφανές ότι η ΕΕ εξετάζει την κατάσταση του Καλίνινγκραντ με μεγάλη προτεραιότητα. Ωστόσο, η τελική αρμοδιότητα για το Καλίνινγκραντ ανήκει στη Ρωσία. Κανένας άλλος φορέας δεν μπορεί να κάνει περισσότερες προσπάθειες για να βελτιώσει την κατάσταση του Καλίνινγκραντ από ό,τι η ίδια η Ρωσία.

Το κεκτημένο της ΕΕ και οι συνέπειές του για το Καλίνινγκραντ

Αυτό το άτυπο έγγραφο αναφέρεται στη χρονική περίοδο μεταξύ της προσχώρησης της ΕΕ και της κατάργησης των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα έναντι των νέων κρατών μελών. Μετά την περίοδο αυτή, θα εφαρμόζεται πλήρως το κεκτημένο του Σένγκεν.

Το κεκτημένο που ισχύει απαιτεί ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών που απαριθμούνται στο παράρτημα Ι του κανονισμού 539/2001, όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό 2414/2001, κατέχουν θεωρήσεις που επισυνάπτονται σε έγκυρο ταξιδιωτικό έγγραφο κατά τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων των κρατών μελών. Αυτή η απαίτηση ισχύει για τη διαμετακόμιση καθώς και για σύντομη παραμονή μέχρι τρεις μήνες. Οι θεωρήσεις που εκδίδονται από τα νέα κράτη μέλη θα είναι εθνικές θεωρήσεις που θα εκδίδονται σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, με βάση τις αρχές για την έκδοση θεωρήσεων στο κεκτημένο.

Η ΕΕ διεξήγαγε διαβουλεύσεις με τις εν λόγω υποψήφιες χώρες διευκρινίζοντας σαφώς ότι πριν την προσχώρηση, τα μέτρα αποτελούν αντικείμενο της δικής τους κυριαρχικής εθνικής απόφασης. Ωστόσο, κανένα μέτρο δεν πρέπει να ληφθεί το οποίο θα μπορεί να βλάψει την πλήρη εφαρμογή του Σένγκεν, και οι υποψήφιες χώρες αναμένεται να μην θεσπίζουν μέτρα τα οποία θα είναι αντίθετα προς τις βασικές αρχές του κεκτημένου.

Με βάση αυτό, οι κυριότερες δυνατότητες στο πλαίσιο του κεκτημένου είναι οι εξής:

* θεωρήσεις πολλαπλών εισόδων που εκδίδονται για κάθε περίπτωση χωριστά, συμπεριλαμβανομένης της ευνοϊκής μεταχείρισης για ορισμένους επαγγελματίες όπως οι οδηγοί φορτηγών και τα πληρώματα μέσων μεταφοράς οι οποίοι πρέπει να διέρχονται συχνά τα σύνορα,

* ευελιξία με τα αντίτιμα της θεώρησης μέχρι την κατάργηση των συνόρων στα εσωτερικά σύνορα,

* απαλλαγές από τις απαιτήσεις θεώρησης για ορισμένες κατηγορίες προσώπων όπως προβλέπεται στον κανονισμό 539/2001,

* κατά κανόνα οι θεωρήσεις πρέπει να εκδίδονται από τα προξενεία.

Κατά την εφαρμογή των πιθανοτήτων που προσφέρει το κεκτημένο, οι υποψήφιες χώρες πρέπει να φροντίζουν ώστε να υπάρχει αμοιβαία εφαρμογή.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το κεκτημένο εξασφαλίζει προς το συμφέρον των δύο μερών των συνόρων ότι η διέλευση των συνόρων μπορεί να λαμβάνει χώρα με ελεγχόμενο και ασφαλή τρόπο και χωρίς να εμποδίζονται περιττά οι κινήσεις των προσώπων.

Μελλοντικές εξελίξεις

Στο πλαίσιο των συμφωνιών εταιρικής σχέσης και συνεργασίας συζητείται η δυνατότητα να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες που θα βελτιώσουν την κατάσταση του Καλίνινγκραντ. Προβλέπεται στήριξη η οποία μπορεί να χορηγηθεί από τα προγράμματα εξωτερικής βοήθειας της ΕΕ, π.χ. η ανάπτυξη των υποδομών στα σημεία διέλευσης των συνόρων, ο εκσυγχρονισμός των διαδικασιών ελέγχου στα σύνορα και η κατάρτιση για να διευκολυνθεί η κίνηση προσώπων και εμπορευμάτων, καθώς και η συνεργασία με τη Ρωσία για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς. Για το σκοπό αυτό συζητούνται χρήσιμες κοινές δράσεις επιβολής του νόμου με την Task Force για τη βαλτική θάλασσα όσον αφορά την οργανωμένη εγκληματικότητα.

Χρησιμοποιείται η στήριξη από άλλα κοινοτικά προγράμματα, ενδεχομένως, για παρόμοιες δραστηριότητες καθώς και για τα προξενικά γραφεία.

Ως μέρος της συνεργασίας που αποσκοπεί στη διευκόλυνση της έκδοσης θεωρήσεων διαβατηρίου και διέλευσης των συνόρων, η ΕΕ περιμένει από την Ρωσία να καταβάλει από την πλευρά της προσπάθειες για να διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ ρωσικών τελωνείων και τελωνείων της ΕΕ, αρχών διαχείρισης των συνόρων και μετανάστευσης, όπως προβλέπεται επίσης στο πρωτόκολλο της συμφωνίας εταιρικής σχέσης και συνεργασίας. Αυτή η συνεργασία μπορεί να είναι ευρύτερη από το να καλύπτει απλώς τις πτυχές της συνεργασίας όσον αφορά το Καλίνινγκραντ και πρέπει να περιλαμβάνει: τη σύναψη μιας συμφωνίας επανεισδοχής και τις κατάλληλες ρυθμίσεις σχετικά με αυτό. τη διευκόλυνση του ανοίγματος και της λειτουργίας προξενείων στο έδαφος του Καλίνινγκραντ και της ηπειρωτικής Ρωσίας. τη διαχείριση των συνόρων με χάραξη συνόρων βάσει επικυρωμένων συμφωνιών. την έκδοση στο Καλίνινγκραντ διαβατηρίων που πληρούν τους όρους που απαιτούνται από τους κανονισμούς ICAO και κάθε άλλα προβλήματα δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων.

Παράρτημα IV

Προσωρινο χρονοδιαγραμμα για επομενα μετρα

- 12-14 Σεπτεμβρίου: άτυπη υπουργική σύνοδος δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων

- 18 Σεπτεμβρίου: ανακοίνωση που θα συζητηθεί στην Επιτροπή

- 25 Σεπτεμβρίου: 1η συζήτηση σε επίπεδο COREPER

- 30 Σεπτεμβρίου: 1η συζήτηση από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων

- 24-25 Οκτωβρίου: Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την έγκριση της θέσης της ΕΕ για τη διάσκεψη κορυφής - ΕΕ-Ρωσίας

- 25 Οκτωβρίου-10 Νοεμβρίου: Επαφές με τη ρωσική κυβέρνηση

- 5 Νοεμβρίου: προγραμματιζόμενη Τρόικα ΕΕ/Ρωσίας επιτροπής για θέματα δικαιοσύνης εσωτερικών υποθέσεων

- 11 Νοεμβρίου: Διάσκεψη κορυφής Ρωσίας/ΕΕ στην Κοπεγχάγη (κοινή δήλωση)