(1)

Η πρόσφατη στρατιωτική επίθεση από τη Ρωσική Ομοσπονδία κατά της Ουκρανίας και η συνεχιζόμενη ένοπλη σύρραξη έχουν αλλάξει ριζικά την κατάσταση της ασφάλειας στην Ευρώπη. Ως αποτέλεσμα της εν λόγω στρατιωτικής επίθεσης, η Ένωση, και ιδίως οι ανατολικές περιφέρειές της, αντιμετωπίζει σημαντική εισροή ατόμων. Αυτό αποτελεί πρόσθετη πρόκληση για τους δημόσιους προϋπολογισμούς σε μια περίοδο κατά την οποία οι οικονομίες των κρατών μελών βρίσκονται ακόμη στο στάδιο της ανάκαμψης από τις επιπτώσεις της πανδημίας της COVID-19, και θέτει σε κίνδυνο την προετοιμασία μιας πράσινης, ψηφιακής και ανθεκτικής ανάκαμψης της οικονομίας.

(2)

Τα κράτη μέλη μπορούν ήδη να χρηματοδοτήσουν ευρύ φάσμα επενδύσεων για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών προκλήσεων στο πλαίσιο των επιχειρησιακών προγραμμάτων τους με στήριξη από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΤΕΒΑ), μεταξύ άλλων και από τους πρόσθετους πόρους που διατίθενται ως Συνδρομή στην Ανάκαμψη για τη Συνοχή και τις Περιοχές της Ευρώπης (REACT-EU), με σκοπό την παροχή βοήθειας για τη στήριξη της αποκατάστασης των συνεπειών της κρίσης, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών, λόγω της πανδημίας της COVID-19 και για την προετοιμασία μιας πράσινης, ψηφιακής και ανθεκτικής ανάκαμψης της οικονομίας.

(3)

Επιπροσθέτως, ο κανονισμός (ΕΕ) 2022/562 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2) επέφερε ορισμένες στοχευμένες τροποποιήσεις στους κανονισμούς (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 (3) και (ΕΕ) αριθ. 223/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4), που σκοπό έχουν να διευκολύνουν τα κράτη μέλη ώστε να αξιοποιήσουν τα υπόλοιπα κονδύλιά τους από το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ και το ΤΕΒΑ στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2014-2020, καθώς και να αξιοποιήσουν τους πόρους REACT-EU, με στόχο την αποτελεσματικότερη και ταχύτερη δυνατή αντιμετώπιση των μεταναστευτικών προκλήσεων.

(4)

Παρά τις ευελιξίες που προσφέρει ο κανονισμός (ΕΕ) 2022/562, τα κράτη μέλη συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν σημαντική πιέση στους δημόσιους προϋπολογισμούς τους ως αποτέλεσμα των προκλήσεων που δημιουργούν οι πολύ μεγάλοι αριθμοί αφίξεων ατόμων που εγκαταλείπουν την Ουκρανία. Η πίεση αυτή απειλεί να υπονομεύσει την ικανότητα των κρατών μελών να δρομολογήσουν μια ανθεκτική ανάκαμψη της οικονομίας από την πανδημία της COVID-19. Εν είδει συνδρομής στα κράτη μέλη για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών προκλήσεων, θα πρέπει συνεπώς να διατεθεί άμεσα στήριξη από το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ και το ΤΕΒΑ μέσω αύξησης του ποσοστού αρχικής προχρηματοδότησης που καταβάλλεται από τους πόρους REACT-EU για όλα τα κράτη μέλη. Ταυτόχρονα, ορισμένα κράτη μέλη καλούνται να αντιμετωπίσουν σημαντικούς αριθμούς αφίξεων ατόμων από την Ουκρανία, γεγονός που απαιτεί την παροχή άμεσης στήριξης. Ως εκ τούτου, τα εν λόγω κράτη μέλη θα πρέπει να δικαιούνται αισθητά υψηλότερη αύξηση του ποσοστού αρχικής προχρηματοδότησης, προκειμένου να αντισταθμιστεί το άμεσο δημοσιονομικό κόστος και να υποστηριχθούν οι προσπάθειές τους για την προετοιμασία της ανάκαμψης των οικονομιών τους.

(5)

Προκειμένου να παρακολουθείται η χρήση αυτής της πρόσθετης προχρηματοδότησης, οι τελικές εκθέσεις σχετικά με την υλοποίηση των προγραμμάτων ΕΤΠΑ και ΕΚΤ που λαμβάνουν πρόσθετη προχρηματοδότηση θα πρέπει να συμπεριλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τη χρήση των εισπραχθέντων πρόσθετων πόρων για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών προκλήσεων που έχουν προκύψει ως αποτέλεσμα της στρατιωτικής επίθεσης από τη Ρωσική Ομοσπονδία, καθώς και με ποιον τρόπο οι εν λόγω πρόσθετοι πόροι συνέβαλαν στην ανάκαμψη της οικονομίας.

(6)

Προκειμένου να απλουστευθεί η χρήση των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων και να μειωθεί η διοικητική επιβάρυνση για τους δικαιούχους και τις διοικήσεις των κρατών μελών στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των μεταναστευτικών προκλήσεων που προκύπτουν ως αποτέλεσμα της στρατιωτικής επίθεσης από τη Ρωσική Ομοσπονδία, θα πρέπει να καθοριστεί μοναδιαίο κόστος. Το μοναδιαίο κόστος θα πρέπει να διευκολύνει, σε όλα τα κράτη μέλη, τη χρηματοδότηση βασικών αναγκών και τη στήριξη ατόμων στα οποία χορηγείται προσωρινή προστασία ή άλλη κατάλληλη προστασία βάσει του εθνικού δικαίου σύμφωνα με την εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2022/382 του Συμβουλίου (5) και την οδηγία 2001/55/ΕΚ του Συμβουλίου (6), για περίοδο 13 εβδομάδων από την άφιξη του ατόμου στην Ένωση. Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/562 τα κράτη μέλη θα μπορούσαν επίσης να εφαρμόζουν ένα μοναδιαίο κόστος όταν κάνουν χρήση της δυνατότητας που προβλέπεται στο άρθρο 98 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 για τη χρηματοδότηση πράξεων στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των μεταναστευτικών προκλήσεων, είτε από το ΕΤΠΑ είτε από το ΕΚΤ, βάσει των κανόνων που ισχύουν για το άλλο ταμείο, μεταξύ άλλων όταν αυτό αφορά πόρους REACT-EU. Κατά τη χρήση του μοναδιαίου κόστους, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι διαθέτουν τις αναγκαίες ρυθμίσεις για την αποφυγή διπλής χρηματοδότησης του ίδιου κόστους.

(7)

Δεδομένου ότι οι στόχοι του παρόντος κανονισμού, δηλαδή η συνδρομή προς τα κράτη μέλη για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που δημιουργούν οι εξαιρετικά μεγάλοι αριθμοί αφίξεων ατόμων που εγκαταλείπουν την Ουκρανία λόγω της στρατιωτικής επίθεσης από τη Ρωσική Ομοσπονδία κατά της Ουκρανίας και η στήριξη της πορείας των κρατών μελών προς μια ανθεκτική ανάκαμψη της οικονομίας από την πανδημία της COVID-19, δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη, μπορούν όμως, λόγω της κλίμακας και των αποτελεσμάτων της προτεινόμενης δράσης, να επιτευχθούν καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, η οποία διατυπώνεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ). Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως διατυπώνεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη των στόχων αυτών.

(8)

Επομένως, οι κανονισμοί (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 και (ΕΕ) αριθ. 223/2014 θα πρέπει να τροποποιηθούν ανάλογα.

(9)

Δεδομένου του επείγοντος χαρακτήρα της άμεσης ελάφρυνσης των δημόσιων προϋπολογισμών προκειμένου να διατηρηθεί η ικανότητα των κρατών μελών να στηρίξουν την ανάκαμψη των οικονομιών από την πανδημία της COVID-19 και της ανάγκης να δοθεί δυνατότητα για πρόσθετες πληρωμές σε επιχειρησιακά προγράμματα χωρίς καθυστέρηση, θεωρείται σκόπιμη η εφαρμογή της παρέκκλισης από την περίοδο των οκτώ εβδομάδων που προβλέπει το άρθρο 4 του πρωτοκόλλου αριθ. 1 για τον ρόλο των εθνικών κοινοβουλίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το οποίο προσαρτάται στη ΣΕΕ, στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας.

(10)

Δεδομένης της ανάγκης για άμεση ελάφρυνση των δημόσιων προϋπολογισμών προκειμένου να διατηρηθεί η ικανότητα των κρατών μελών να παραμείνουν σε τροχιά οικονομικής ανάκαμψης, καθώς και της ανάγκης να δοθεί δυνατότητα για πρόσθετες πληρωμές σε επιχειρησιακά προγράμματα χωρίς καθυστέρηση, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να αρχίσει να ισχύει επειγόντως την επομένη της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

1)

Παρεμβάλλεται το ακόλουθο άρθρο:

(*1)  Εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2022/382 του Συμβουλίου, της 4ης Μαρτίου 2022, που διαπιστώνει την ύπαρξη μαζικής εισροής εκτοπισθέντων από την Ουκρανία κατά την έννοια του άρθρου 5 της οδηγίας 2001/55/ΕΚ και έχει ως αποτέλεσμα την εφαρμογή προσωρινής προστασίας (ΕΕ L 71 της 4.3.2022, σ. 1)."

(*2)  Οδηγία 2001/55/ΕΚ του Συμβουλίου, της 20ής Ιουλίου 2001, σχετικά με τις ελάχιστες προδιαγραφές παροχής προσωρινής προστασίας σε περίπτωση μαζικής εισροής εκτοπισθέντων και μέτρα για τη δίκαιη κατανομή των βαρών μεταξύ κρατών μελών όσον αφορά την υποδοχή και την αντιμετώπιση των συνεπειών της υποδοχής αυτών των ατόμων (ΕΕ L 212 της 7.8.2001, σ. 12).»."

2)

Στο άρθρο 92β, η παράγραφος 7 τροποποιείται ως εξής:

3)

Στο άρθρο 131, η παράγραφος 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

1)

Μετά το πρώτο εδάφιο παρεμβάλλεται το ακόλουθο εδάφιο:

«Επιπροσθέτως της αρχικής προχρηματοδότησης που θεσπίζεται στο πρώτο εδάφιο, η Επιτροπή καταβάλλει το 4 % των πόρων REACT-EU που διατίθενται σε προγράμματα για το έτος 2021 ως πρόσθετη αρχική προχρηματοδότηση το 2022. Για τα προγράμματα σε κράτη μέλη στα οποία καταγράφεται ποσοστό αφίξεων ατόμων που εγκαταλείπουν την Ουκρανία το οποίο υπερβαίνει το 1 % του εθνικού πληθυσμού τους μεταξύ 24ης Φεβρουαρίου 2022 και 23ης Μαρτίου 2022, το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε 34 %.».

2)

Το δεύτερο εδάφιο αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Το ποσό που καταβάλλεται ως αρχική προχρηματοδότηση και αναφέρεται στο πρώτο και το δεύτερο εδάφιο διαγράφεται εξ ολοκλήρου από τους λογαριασμούς της Επιτροπής το αργότερο κατά το κλείσιμο του επιχειρησιακού προγράμματος.».