19.5.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 129/1

(1)

Σύμφωνα με το άρθρο 9 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), είναι αναγκαίο η Ένωση, κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή των πολιτικών και των δράσεών της, να συνεκτιμά τις απαιτήσεις που συνδέονται με την προαγωγή ενός υψηλού επιπέδου απασχόλησης, τη διασφάλιση κατάλληλης κοινωνικής προστασίας, την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και ένα υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, κατάρτισης και προστασίας της ανθρώπινης υγείας. Επιπλέον, και όπως προβλέπεται στο άρθρο 11 ΣΛΕΕ, είναι αναγκαίο οι απαιτήσεις της περιβαλλοντικής προστασίας να εντάσσονται στις πολιτικές και στις δράσεις της Ένωσης, προκειμένου να προωθηθεί η αειφόρος ανάπτυξη.

(2)

Τα άρθρα 120 και 121 ΣΛΕΕ προβλέπουν ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να ασκούν την οικονομική τους πολιτική με σκοπό να συμβάλλουν στην υλοποίηση των στόχων της Ένωσης και στα πλαίσια των γενικών προσανατολισμών που συντάσσει το Συμβούλιο. Επομένως, ο συντονισμός των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών αποτελεί θέμα κοινού ενδιαφέροντος.

(3)

Αρκετά κράτη μέλη διήλθαν, και εξακολουθούν να διέρχονται, από διαδικασίες προσαρμογής για τη διόρθωση μακροοικονομικών ανισορροπιών που είχαν συσσωρευθεί κατά το παρελθόν και πολλά από τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν την πρόκληση της χαμηλής δυνητικής ανάπτυξης. Η Ένωση έχει χαρακτηρίσει την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων ως μια από τις πολιτικές της προτεραιότητες, προκειμένου η ανάκαμψη να εισέλθει σε βιώσιμη πορεία, να απελευθερωθεί το αναπτυξιακό δυναμικό, ώστε να ενισχυθεί η ικανότητα προσαρμογής, και να στηριχθεί η διαδικασία σύγκλισης.

(4)

Οι μεταρρυθμίσεις είναι εκ φύσεως διαδικασίες πολύπλοκες που απαιτούν μια πλήρη αλυσίδα πολύ εξειδικευμένων γνώσεων και δεξιοτήτων, καθώς και μια μακροπρόθεσμη προοπτική. Η αντιμετώπιση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων σε διάφορους δημόσιους τομείς πολιτικής αποτελεί πρόκληση επειδή αυτές καθυστερούν να αναπτύξουν τα αποτελέσματά τους. Επομένως, ο έγκαιρος και αποτελεσματικός σχεδιασμός και η εφαρμογή τους είναι καίριας σημασίας, είτε πρόκειται για οικονομίες τις οποίες έχει πλήξει η κρίση είτε πρόκειται για δομικά αδύναμες οικονομίες. Στο πλαίσιο αυτό, η παροχή στήριξης από την Ένωση υπό τη μορφή τεχνικής συνδρομής υπήρξε σημαντική για τη στήριξη της οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας και της Κύπρου τα τελευταία λίγα έτη. Ο ενστερνισμός των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων από τις ενδιαφερόμενες χώρες, είναι ουσιώδους σημασίας για την επιτυχή εφαρμογή τους.

(5)

Τα κράτη μέλη μπορούν να επωφεληθούν από την παρεχόμενη στήριξη για την αντιμετώπιση προκλήσεων όσον αφορά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή αναπτυξιακού χαρακτήρα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που θα είναι συμβατές με τους οικονομικούς και κοινωνικούς στόχους της Ένωσης. Οι εν λόγω προκλήσεις είναι δυνατόν να εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες, όπως η περιορισμένη διοικητική και θεσμική ικανότητα, καθώς και η πλημμελής εφαρμογή και εκτέλεση του δικαίου της Ένωσης.

(6)

Η Ένωση διαθέτει σημαντική πείρα στην παροχή ειδικής στήριξης στις εθνικές διοικήσεις και σε άλλες αρχές των κρατών μελών όσον αφορά την ανάπτυξη ικανοτήτων και παρόμοιες δράσεις σε ορισμένους τομείς (π.χ. φορολογία, τελωνεία και στήριξη μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων), καθώς και σε σχέση με την εφαρμογή της πολιτικής συνοχής. Η πείρα που απέκτησε η Ένωση όσον αφορά τη στήριξη των εθνικών αρχών στην εφαρμογή μεταρρυθμίσεων θα πρέπει να αξιοποιηθεί για να ενισχυθεί η ικανότητα της Ένωσης να παρέχει στήριξη στα κράτη μέλη. Η ανάληψη συνολικής και ολοκληρωμένης δράσης είναι πράγματι αναγκαία, προκειμένου να παρέχεται στήριξη σε εκείνα τα κράτη μέλη τα οποία αναλαμβάνουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που δίνουν ώθηση στην ανάπτυξη και ζητούν τη συνδρομή της Ένωσης προς αυτόν τον σκοπό.

(7)

Η ειδική έκθεση (19/2015) του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, με τίτλο «Για να βελτιωθεί η παροχή τεχνικής βοήθειας στην Ελλάδα χρειάζεται μεγαλύτερη έμφαση στα αποτελέσματα», περιλαμβάνει χρήσιμες συστάσεις όσον αφορά την παροχή τεχνικής βοήθειας στα κράτη μέλη από την Επιτροπή. Οι εν λόγω συστάσεις πρόκειται να ληφθούν υπόψη κατά την εφαρμογή των μέτρων στήριξης στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού.

(8)

Σε αυτό το πλαίσιο, είναι απαραίτητο να θεσπιστεί πρόγραμμα στήριξης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων («Πρόγραμμα») με στόχο την ενίσχυση της ικανότητας των κρατών μελών να καταρτίζουν και να εφαρμόζουν διαρθρωτικές και διοικητικές μεταρρυθμίσεις που δίνουν ώθηση στην ανάπτυξη, μεταξύ άλλων με τη χορήγηση βοήθειας για την αποδοτική και αποτελεσματική χρήση των ταμείων της Ένωσης. Σκοπός του Προγράμματος είναι να συμβάλλει στην επίτευξη κοινών στόχων, όπως είναι η προώθηση της οικονομικής ανάκαμψης, της συνοχής και της δημιουργίας θέσεων εργασίας, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας της Ευρώπης και η τόνωση των επενδύσεων στην πραγματική οικονομία. Κατ' αυτόν τον τρόπο θα καταστεί δυνατή και μία καλύτερη ανταπόκριση στις οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις που συνίσταται στην επίτευξη ενός υψηλού επιπέδου κοινωνικής πρόνοιας και υψηλής ποιότητας υπηρεσιών στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης, καθώς και στην καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.

(9)

Στο πλαίσιο του Προγράμματος, θα πρέπει να παρέχεται στήριξη από την Επιτροπή κατόπιν αιτήματος ενός κράτους μέλους, σε τομείς που άπτονται της συνοχής, της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας, της καινοτομίας, της έξυπνης, διατηρήσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης, της απασχόλησης και του περιβάλλοντος, όπως ο προϋπολογισμός και η φορολογία, η δημόσια διοίκηση, οι θεσμικές και διοικητικές μεταρρυθμίσεις, τα συστήματα απονομής δικαιοσύνης, η καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς, της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της φοροδιαφυγής, το επιχειρηματικό περιβάλλον, η ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα, ο ανταγωνισμός, οι δημόσιες προμήθειες, η συμμετοχή του κοινού σε επιχειρήσεις, οι διαδικασίες ιδιωτικοποιήσεων, η πρόσβαση σε χρηματοδότηση, οι πολιτικές για τον χρηματοπιστωτικό τομέα, το εμπόριο, η αειφόρος ανάπτυξη, η εκπαίδευση και κατάρτιση, οι πολιτικές για την αγορά εργασίας, το σύστημα δημόσιας υγείας, οι πολιτικές για το άσυλο και τη μετανάστευση, η γεωργία, η αγροτική ανάπτυξη και η αλιεία.

(10)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι σε θέση να ζητούν στήριξη από την Επιτροπή βάσει του Προγράμματος με σκοπό την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο των διαδικασιών οικονομικής διακυβέρνησης, ιδίως βάσει των συστάσεων ανά χώρα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, για ενέργειες που συνδέονται με την εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης, καθώς και σε σχέση με την εφαρμογή των προγραμμάτων οικονομικής προσαρμογής. Θα πρέπει επίσης να είναι σε θέση να ζητούν, με δική τους πρωτοβουλία, στήριξη για μεταρρυθμίσεις προκειμένου να επιτύχουν συνοχή, επενδύσεις, διατηρήσιμη ανάπτυξη, δημιουργία θέσεων εργασίας και ανταγωνιστικότητα. Η Επιτροπή θα μπορούσε να εκπονήσει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τα κύρια στοιχεία του αιτήματος για στήριξη.

(11)

Κατόπιν διαλόγου με το αιτούν κράτος μέλος, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η Επιτροπή θα πρέπει να αναλύει το αίτημά του, λαμβάνοντας υπόψη τις αρχές της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, και να προσδιορίζει τη στήριξη που θα πρέπει να παρέχεται με βάση τον επείγοντα χαρακτήρα, το εύρος και το βάθος των προβλημάτων που εντοπίστηκαν, τις ανάγκες στήριξης όσον αφορά τους τομείς πολιτικής, την ανάλυση των κοινωνικοοικονομικών δεικτών και την εν γένει διοικητική ικανότητα του κράτους μέλους. Βάσει αυτής της ανάλυσης και λαμβάνοντας υπόψη τις υπάρχουσες δράσεις και δραστηριότητες που χρηματοδοτούνται από τα ταμεία ή τα προγράμματα της Ένωσης, η Επιτροπή θα πρέπει να καταλήξει σε συμφωνία με το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος όσον αφορά τους τομείς προτεραιότητας, τους στόχους, ένα ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα, το πεδίο εφαρμογής των μέτρων στήριξης που πρόκειται να παρασχεθούν και την εκτιμώμενη συνολική χρηματοδοτική συνεισφορά για μια τέτοια στήριξη, στοιχεία τα οποία θα καθορίζονται σε σχέδιο συνεργασίας και στήριξης.

(12)

Για τους σκοπούς, μεταξύ άλλων, της διαφάνειας, η Επιτροπή θα πρέπει, υπό τις προϋποθέσεις που τίθενται στον παρόντα κανονισμό, να παρέχει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο τα σχέδια συνεργασίας και στήριξης.

(13)

Η Επιτροπή, με τη συναίνεση του κράτους μέλους που επιθυμεί να λάβει στήριξη, θα πρέπει να είναι σε θέση να οργανώνει την παροχή στήριξης σε συνεργασία με ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς ή άλλα κράτη μέλη που έχουν συμφωνήσει να ενεργούν ως εταίροι μεταρρύθμισης. Το κράτος μέλος που επιθυμεί να λάβει στήριξη θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα, σε έναν ή περισσότερους συγκεκριμένους τομείς στήριξης, να συνάψει εταιρική σχέση με ένα ή περισσότερα κράτη μέλη, τα οποία ως εταίροι μεταρρύθμισης θα συμβάλουν στη διαμόρφωση στρατηγικής και οδικών χαρτών για τη μεταρρύθμιση, στον σχεδιασμό βοήθειας υψηλής ποιότητας ή στην εποπτεία της εφαρμογής της στρατηγικής και των σχεδίων. Παρόλο που την ευθύνη για τις μεταρρυθμίσεις φέρει το κράτος μέλος που επιθυμεί να λάβει στήριξη, οι εταίροι μεταρρύθμισης ή άλλα κράτη μέλη ή αμφότερα τα μέρη που παρέχουν στήριξη θα πρέπει να μπορούν να συμβάλουν στην επιτυχή εφαρμογή του Προγράμματος.

(14)

Οι ανακοινώσεις της Επιτροπής της 19ης Οκτωβρίου 2010 με τίτλο «Επανεξέταση του προϋπολογισμού της ΕΕ» και της 29ης Ιουνίου 2011 με τίτλο «Προϋπολογισμός για την “Ευρώπη 2020”» υπογραμμίζουν τη σημασία της εστίασης της χρηματοδότησης σε δραστηριότητες και μέτρα που έχουν αδιαμφισβήτητη ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία, δηλαδή σε τομείς όπου η παρέμβαση της Ένωσης είναι ικανή να προσπορίσει πρόσθετη αξία σε σύγκριση με την ανάληψη δράσης μόνο από τα κράτη μέλη. Στο πλαίσιο αυτό, οι δράσεις και δραστηριότητες στήριξης που υλοποιούνται βάσει του Προγράμματος θα πρέπει να εξασφαλίζουν τη συμπληρωματικότητα και τη συνέργειά τους με άλλα προγράμματα και πολιτικές σε περιφερειακό, εθνικό, ενωσιακό και διεθνές επίπεδο κατά περίπτωση. Οι δράσεις και οι δραστηριότητες στο πλαίσιο του Προγράμματος θα πρέπει να καθιστούν δυνατή την ανάπτυξη και εφαρμογή λύσεων που αντιμετωπίζουν εθνικές προκλήσεις, στο κατάλληλο επίπεδο, και που έχουν αντίκτυπο σε διασυνοριακού ή ενωσιακού επιπέδου προκλήσεις και οι οποίες θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην κοινωνική, οικονομική και εδαφική συνοχή. Επιπλέον, οι δράσεις και οι δραστηριότητες στο πλαίσιο του προγράμματος θα πρέπει να συμβάλλουν στην επίτευξη μιας συνεκτικής και συνεπούς εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης. Θα πρέπει, εξάλλου, να συμβάλλουν και στην περαιτέρω ανάπτυξη της εμπιστοσύνης και την προώθηση της συνεργασίας με την Επιτροπή, καθώς και μεταξύ των κρατών μελών. Ακόμη, η Ένωση βρίσκεται σε πλεονεκτικότερη θέση σε σύγκριση με τα κράτη μέλη προκειμένου να παράσχει μια πλατφόρμα για την παροχή και την ανταλλαγή ορθών πρακτικών από ομοτίμους, καθώς και για την κινητοποίηση εμπειρογνωσίας.

(15)

Είναι αναγκαίο να θεσπιστεί ένα χρηματοδοτικό κονδύλιο ώστε το Πρόγραμμα να καλύπτει περίοδο εναρμονισμένη με τη διάρκειά του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου που προβλέπεται στον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 του Συμβουλίου (4).

(16)

Το χρηματοδοτικό κονδύλιο του Προγράμματος θα πρέπει να αποτελείται από χρηματοδοτικούς πόρους οι οποίοι αφαιρούνται από τα κονδύλια για την τεχνική βοήθεια με πρωτοβουλία της Επιτροπής βάσει των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 (5) και (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 (6) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Προκειμένου να καταστεί δυνατή η αφαίρεση αυτή για αυτό το συγκεκριμένο πρόγραμμα, και με την επιφύλαξη τυχόν μελλοντικών προτάσεων, είναι απαραίτητο να τροποποιηθούν οι εν λόγω κανονισμοί.

(17)

Ο παρών κανονισμός καθορίζει για ολόκληρη τη διάρκεια του Προγράμματος, χρηματοδοτικό κονδύλιο που αποτελεί για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ποσό προνομιακής αναφοράς στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας του προϋπολογισμού, κατά την έννοια του σημείου 17 της διοργανικής συμφωνίας, της 2ας Δεκεμβρίου 2013, μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής, για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση (7). Η χρηματοδότηση του Προγράμματος μέσω της μεταφοράς κονδυλίων από την τεχνική βοήθεια με πρωτοβουλία της Επιτροπής βάσει των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 θα πρέπει να θεωρηθεί μόνον εφάπαξ λύση και δεν θα πρέπει να συνιστά προηγούμενο όσον αφορά τη χρηματοδότηση των μελλοντικών πρωτοβουλιών.

(18)

Τα κράτη μέλη που ζητούν στήριξη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να συμβάλλουν οικειοθελώς στο χρηματοδοτικό κονδύλιο του Προγράμματος με πρόσθετα κονδύλια. Επί του παρόντος, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 περιορίζει τη δυνατότητα μεταφοράς των πόρων που διατίθενται για τεχνική συνδρομή με πρωτοβουλία κράτους μέλους στα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν προσωρινές δημοσιονομικές δυσκολίες. Συνεπώς, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 θα πρέπει να τροποποιηθεί, ώστε να επιτρέπει σε όλα τα κράτη μέλη να συμμετέχουν οικονομικά στο Πρόγραμμα. Οι πόροι που μεταφέρονται στον προϋπολογισμό της Ένωσης θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για τη στήριξη δράσεων που συμβάλλουν στην έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη στα κράτη μέλη.

(19)

Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να εφαρμοστεί σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8) («δημοσιονομικός κανονισμός»). Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή θα πρέπει να εγκρίνει ετήσια προγράμματα εργασίας και να ενημερώνει σχετικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Τα ετήσια προγράμματα εργασίας θα πρέπει να καθορίζουν τα μέτρα που απαιτούνται για την εφαρμογή τους σύμφωνα με τους γενικούς και ειδικούς στόχους του Προγράμματος, τα κριτήρια επιλογής για την παροχή επιχορηγήσεων, καθώς και όλα τα άλλα απαιτούμενα στοιχεία.

(20)

Εν όψει της σημασίας στήριξης των προσπαθειών των κρατών μελών για την επιδίωξη και την εφαρμογή διαρθρωτικών, θεσμικών και διοικητικών μεταρρυθμίσεων, είναι απαραίτητο να επιτραπεί ποσοστό συγχρηματοδότησης για επιχορηγήσεις έως το 100 % των επιλέξιμων δαπανών, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του Προγράμματος, διασφαλίζοντας παράλληλα την τήρηση των αρχών της συγχρηματοδότησης και της μη αποκόμισης κέρδους.

(21)

Σε περίπτωση απρόβλεπτων και δεόντως αιτιολογημένων λόγων επείγουσας ανάγκης που απαιτούν άμεση αντίδραση, όπως μια σοβαρή διαταραχή της οικονομίας ή σημαντικές περιστάσεις που επηρεάζουν σοβαρά τις οικονομικές ή κοινωνικές συνθήκες σε ένα κράτος μέλος και οι οποίες διαφεύγουν του ελέγχου του, η Επιτροπή, κατόπιν του αιτήματος κράτους μέλους που επιθυμεί να λάβει στήριξη, θα πρέπει να είναι σε θέση να θεσπίζει ειδικά μέτρα, για περιορισμένο ποσοστό του ετήσιου προγράμματος εργασίας και για περιορισμένο χρονικό διάστημα έως έξι μηνών, σύμφωνα με στόχους και δράσεις που είναι επιλέξιμες στο πλαίσιο του Προγράμματος με σκοπό τη στήριξη των εθνικών αρχών στην αντιμετώπιση των επειγουσών αναγκών.

(22)

Προκειμένου να διασφαλίζεται αποδοτική και συνεκτική κατανομή των δημοσιονομικών πόρων της Ένωσης και σεβασμός στην αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, οι δράσεις στο πλαίσιο του Προγράμματος θα πρέπει να είναι συμπληρωματικές και επιπρόσθετες των εν εξελίξει προγραμμάτων της Ένωσης, αποφεύγοντας τη διπλή χρηματοδότηση για τις ίδιες δαπάνες. Ειδικότερα, η Επιτροπή και το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος, σύμφωνα με τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους, θα πρέπει να εξασφαλίζουν σε επίπεδο Ένωσης και κρατών μελών, καθ' όλα τα στάδια της διαδικασίας, τον αποτελεσματικό συντονισμό προκειμένου να εξασφαλίζονται η συνοχή, η συμπληρωματικότητα και η συνέργεια μεταξύ των πηγών χρηματοδότησης που στηρίζουν δράσεις που συνδέονται στενά με το Πρόγραμμα στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, και συγκεκριμένα με μέτρα που χρηματοδοτούνται από τα ταμεία της Ένωσης και τα προγράμματα της Ένωσης στα κράτη μέλη. Η Επιτροπή θα πρέπει να καταβάλλει τις μεγαλύτερες δυνατές προσπάθειες προκειμένου να διασφαλίσει συμπληρωματικότητα και συνέργειες με στήριξη παρεχόμενη από άλλους σχετικούς διεθνείς οργανισμούς.

(23)

Τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης θα πρέπει να προστατεύονται με αναλογικά μέτρα που να καλύπτουν ολόκληρο τον κύκλο δαπανών, όπου περιλαμβάνονται η πρόληψη, ο εντοπισμός και η διερεύνηση παρατυπιών, η ανάκτηση απολεσθέντων, αχρεωστήτως καταβληθέντων ή κακώς χρησιμοποιηθέντων κονδυλίων και, κατά περίπτωση, η επιβολή διοικητικών και οικονομικών κυρώσεων.

(24)

Για να διευκολυνθεί η αξιολόγηση του Προγράμματος, θα πρέπει να θεσπιστεί, από την αρχή, κατάλληλο και διαφανές πλαίσιο παρακολούθησης της εφαρμογής των δράσεων και των αποτελεσμάτων του Προγράμματος. Η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο ετήσια έκθεση παρακολούθησης σχετικά με την εφαρμογή του Προγράμματος, στην οποία περιλαμβάνονται πληροφορίες που αφορούν τα αιτήματα στήριξης που υποβάλλουν τα κράτη μέλη, τις αναλύσεις σχετικά με την εφαρμογή των κριτηρίων για την αξιολόγηση των αιτημάτων στήριξης, τα σχέδια συνεργασίας και στήριξης, τη συμμετοχή των εταίρων μεταρρύθμισης και τα ειδικά μέτρα που έχουν εγκριθεί. Θα πρέπει να διεξαχθεί μια ανεξάρτητη ενδιάμεση αξιολόγηση που θα εξετάζει την επίτευξη των στόχων του Προγράμματος, την αποτελεσματική χρήση των πόρων και την προστιθέμενη αξία του σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μια ανεξάρτητη εκ των υστέρων αξιολόγηση θα πρέπει, επίσης, να αντιμετωπίσει τον μακροπρόθεσμο αντίκτυπο και τις επιπτώσεις βιωσιμότητας του Προγράμματος. Οι εν λόγω αξιολογήσεις θα πρέπει να βασίζονται σε δείκτες, οι οποίοι μετρούν τα αποτελέσματα του Προγράμματος.

(25)

Προκειμένου να προσαρμοστεί ο κατάλογος των δεικτών με τους οποίους μετράται η επίτευξη των στόχων του Προγράμματος, υπό το φως της πείρας που αποκτήθηκε κατά την εφαρμογή του Προγράμματος, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 ΣΛΕΕ όσον αφορά την τροποποίηση του εν λόγω καταλόγου. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό η Επιτροπή να διεξάγει, κατά τις προπαρασκευαστικές της εργασίες, κατάλληλες διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, οι οποίες να πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις αρχές που ορίζονται στη διοργανική συμφωνία της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου (9). Πιο συγκεκριμένα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ίση συμμετοχή στην προετοιμασία των κατ' εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα κατά τον ίδιο χρόνο με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, και οι εμπειρογνώμονές τους έχουν συστηματικά πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την προετοιμασία κατ' εξουσιοδότηση πράξεων.

(26)

Προκειμένου να εξασφαλισθούν ενιαίες προϋποθέσεις για την εκτέλεση του παρόντος κανονισμού σε σχέση με την έγκριση των ετήσιων προγραμμάτων εργασίας, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες.

(27)

Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, δηλαδή η συμβολή στις θεσμικές, διοικητικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στα κράτη μέλη διά της παροχής στήριξης στις εθνικές αρχές, όπως αυτές ορίζονται στον παρόντα κανονισμό, για τη λήψη μέτρων που αποσκοπούν στη μεταρρύθμιση των θεσμών, της διακυβέρνησης, των δομών ή της δημόσιας διοίκησης και του οικονομικού και κοινωνικού τομέα, μεταξύ άλλων μέσω της στήριξης για την αποδοτική, διαφανή και αποτελεσματική χρήση των ταμείων της Ένωσης, δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη, μπορεί όμως, λόγω της κλίμακας και των αποτελεσμάτων του, να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, η οποία διατυπώνεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως διατυπώνεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του στόχου αυτού, δεδομένου ότι το πεδίο εφαρμογής της στήριξης πρόκειται να αποτελέσει αντικείμενο αμοιβαίας συμφωνίας με το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος.

(28)

Για να εξασφαλιστεί η ταχεία εφαρμογή των μέτρων που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ την επομένη της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

1)

ως «δικαιούχο κράτος μέλος» νοείται το κράτος μέλος που λαμβάνει στήριξη από την Ένωση στο πλαίσιο του Προγράμματος,

2)

ως «ταμεία της Ένωσης» νοούνται τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία που αναφέρονται στο άρθρο 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους που συστάθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 223/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (10), το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης που συστάθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 516/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (11), το μέσο για τη χρηματοδοτική στήριξη της αστυνομικής συνεργασίας, της πρόληψης και καταστολής της εγκληματικότητας και της διαχείρισης κρίσεων που συστάθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 513/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (12) και το μέσο χρηματοδοτικής στήριξης στον τομέα των εξωτερικών συνόρων και των θεωρήσεων που θεσπίστηκε ως τμήμα του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 515/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (13),

3)

ως «εθνικές αρχές» νοούνται μία ή περισσότερες εθνικές αρχές, μεταξύ άλλων αρχές σε περιφερειακό και σε τοπικό επίπεδο, που συνεργάζονται σε πνεύμα αλληλοβοήθειας, σύμφωνα με το θεσμικό και νομοθετικό πλαίσιο των κρατών μελών,

4)

ως «διεθνής οργανισμός» νοείται ένας διεθνής οργανισμός του δημόσιου τομέα που έχει ιδρυθεί δυνάμει διεθνούς συμφωνίας, καθώς και οι εξειδικευμένες οργανώσεις που έχουν συσταθεί από έναν τέτοιον οργανισμό, όπως ορίζεται στο άρθρο 58 παράγραφος 1 στοιχείο γ) σημείο ii) του δημοσιονομικού κανονισμού· οργανισμοί που έχουν εξομοιωθεί με διεθνή οργανισμό θεωρούνται διεθνείς οργανισμοί σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό,

5)

ως «ευρωπαϊκοί οργανισμοί» νοούνται η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, κατά το άρθρο 58 παράγραφος 1 στοιχείο γ) σημείο iii) του δημοσιονομικού κανονισμού.

α)

της ανάπτυξης και εφαρμογής λύσεων οι οποίες αντιμετωπίζουν τοπικές, περιφερειακές ή εθνικές προκλήσεις που έχουν αντίκτυπο σε διασυνοριακές ή πανενωσιακές προκλήσεις και οι οποίες μπορούν επίσης να συμβάλλουν στην κοινωνική, οικονομική και εδαφική συνοχή,

β)

της συμπληρωματικότητας και της συνέργειας με άλλα προγράμματα και πολιτικές της Ένωσης σε περιφερειακό, εθνικό, ενωσιακό και διεθνές επίπεδο κατά περίπτωση,

γ)

της συμβολής τους στη συνεκτική και συνεπή εφαρμογή του δικαίου και των πολιτικών της Ένωσης, καθώς και στην προώθηση των ευρωπαϊκών αξιών, όπως της αλληλεγγύης,

δ)

της συμβολής τους στην ανταλλαγή ορθών πρακτικών, και με στόχο την ενίσχυση της προβολής των προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων και τη δημιουργία μιας πλατφόρμας και ενός δικτύου εμπειρογνωσίας σε ενωσιακό επίπεδο,

ε)

της προώθησης της αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των δικαιούχων κρατών μελών και της Επιτροπής, καθώς και της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών.

α)

να στηρίζει τις πρωτοβουλίες των εθνικών αρχών για το σχεδιασμό των μεταρρυθμίσεών τους σύμφωνα με τις προτεραιότητές τους, λαμβάνοντας υπόψη τις αρχικές συνθήκες και τις αναμενόμενες κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις,

β)

να στηρίζει τις εθνικές αρχές ώστε να βελτιώσουν την ικανότητά τους να διαμορφώνουν, να αναπτύσσουν και να εφαρμόζουν πολιτικές και στρατηγικές μεταρρυθμίσεων και να ακολουθούν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που διασφαλίζει συνεκτικότητα μεταξύ στόχων και μέσων σε όλους τους τομείς,

γ)

να στηρίζει τις προσπάθειες των εθνικών αρχών να καθορίσουν και να εφαρμόσουν κατάλληλες διαδικασίες και μεθοδολογίες, λαμβάνοντας υπόψη τις ορθές πρακτικές και τα διδάγματα που αποκόμισαν άλλες χώρες από την αντιμετώπιση παρόμοιων καταστάσεων,

δ)

να συνδράμει τις εθνικές αρχές στη βελτίωση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας της διαχείρισης των ανθρώπινων πόρων, μεταξύ άλλων, μέσω της ενίσχυσης των επαγγελματικών γνώσεων και δεξιοτήτων και μέσω του καθορισμού σαφών αρμοδιοτήτων.

α)

τη διαχείριση των δημοσίων οικονομικών και της δημόσιας περιουσίας, τη διαδικασία του προϋπολογισμού, τη διαχείριση του χρέους και τη φορολογική διοίκηση,

β)

τη θεσμική μεταρρύθμιση και την αποτελεσματική και προσανατολισμένη στις υπηρεσίες λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, μεταξύ άλλων μέσω της απλούστευσης, όπου απαιτείται, των κανόνων, το αποτελεσματικό κράτος δικαίου, τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος και την ενίσχυση της καταπολέμησης της απάτης και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες,

γ)

το επιχειρηματικό περιβάλλον (μεταξύ άλλων για τις ΜΜΕ), την επαναβιομηχανοποίηση, την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα, τις επενδύσεις, τη συμμετοχή του κοινού σε επιχειρήσεις, το εμπόριο και τις άμεσες ξένες επενδύσεις, τον ανταγωνισμό και τις δημόσιες προμήθειες, τη διατηρήσιμη τομεακή ανάπτυξη και τη στήριξη της καινοτομίας και της ψηφιοποίησης,

δ)

την εκπαίδευση και κατάρτιση, τις πολιτικές για την αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένου του κοινωνικού διαλόγου για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την καταπολέμηση της φτώχειας, την προώθηση της κοινωνικής ένταξης, την κοινωνική ασφάλιση και τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας, τα συστήματα δημόσιας υγείας και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, καθώς και τις πολιτικές για τη συνοχή, το άσυλο, τη μετανάστευση και τα σύνορα,

ε)

τις πολιτικές για την εφαρμογή των μέτρων για την κλιματική αλλαγή, την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης και την επίτευξη ενεργειακής διαφοροποίησης, καθώς και για τον τομέα της γεωργίας, της αλιείας και για την αειφόρο ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών,

στ)

τις πολιτικές για τον χρηματοπιστωτικό τομέα, συμπεριλαμβανομένης της προώθησης της απόκτησης χρηματοοικονομικών γνώσεων, τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, την πρόσβαση σε χρηματοδότηση και τον δανεισμό στην πραγματική οικονομία· την παραγωγή, παροχή και ποιοτική παρακολούθηση δεδομένων και στατιστικών στοιχείων· και πολιτικές που αποβλέπουν στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.

α)

εμπειρογνωσία σε σχέση με την παροχή συμβουλών πολιτικής, την αλλαγή πολιτικών, τη διαμόρφωση στρατηγικών και οδικών χαρτών για τη μεταρρύθμιση, καθώς και σε σχέση με νομοθετικές, θεσμικές, διαρθρωτικές και διοικητικές μεταρρυθμίσεις,

β)

διάθεση εμπειρογνωμόνων, συμπεριλαμβανομένων επιτόπιων εμπειρογνωμόνων, για μικρό ή μεγάλο χρονικό διάστημα, για την άσκηση καθηκόντων σε συγκεκριμένους τομείς ή για την εκτέλεση επιχειρησιακών δραστηριοτήτων, ενδεχομένως με διερμηνεία, μετάφραση και στήριξη της συνεργασίας, διοικητική βοήθεια και διευκολύνσεις υποδομών και εξοπλισμού,

γ)

ανάπτυξη θεσμικών, διοικητικών ή τομεακών ικανοτήτων και σχετικές υποστηρικτικές δράσεις σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης που συμβάλλουν και στην ενδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών, όπου απαιτείται, ιδίως:

δ)

συλλογή δεδομένων και στατιστικών στοιχείων, ανάπτυξη κοινών μεθοδολογιών και, εφόσον απαιτείται, δεικτών ή σημείων αναφοράς για συγκριτική αξιολόγηση,

ε)

οργάνωση της τοπικής επιχειρησιακής στήριξης σε τομείς όπως το άσυλο, η μετανάστευση και ο έλεγχος των συνόρων,

στ)

ανάπτυξη ικανοτήτων ΤΠ: εμπειρογνωσία στην ανάπτυξη, συντήρηση, λειτουργία και έλεγχο ποιότητας της υποδομής και των εφαρμογών ΤΠ που απαιτούνται για την εφαρμογή των σχετικών μεταρρυθμίσεων, καθώς και εμπειρογνωσία σε προγράμματα για την ψηφιοποίηση των δημοσίων υπηρεσιών,

ζ)

μελέτες, έρευνα, αναλύσεις και επισκοπήσεις, αξιολογήσεις και εκτιμήσεις αντικτύπου, και ανάπτυξη και δημοσίευση οδηγών, εκθέσεων και εκπαιδευτικού υλικού,

η)

έργα επικοινωνίας για μάθηση, συνεργασία, ευαισθητοποίηση, δραστηριότητες διάδοσης και ανταλλαγή ορθών πρακτικών· διοργάνωση εκστρατειών ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης, εκστρατειών και εκδηλώσεων στα μέσα ενημέρωσης, περιλαμβανομένης της εταιρικής επικοινωνίας και της επικοινωνίας μέσω κοινωνικών δικτύων, όπου απαιτείται,

θ)

συλλογή και δημοσίευση υλικού για τη διάδοση πληροφοριών καθώς και των αποτελεσμάτων του Προγράμματος, μεταξύ άλλων με την ανάπτυξη, λειτουργία και συντήρηση συστημάτων και εργαλείων που στηρίζονται στη χρήση τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας,

ι)

κάθε άλλη συναφή δραστηριότητα στήριξης των γενικών και ειδικών στόχων που περιγράφονται στα άρθρα 4 και 5.

α)

την εφαρμογή από τα κράτη μέλη μεταρρυθμίσεων τις οποίες έχουν αναλάβει με δική τους πρωτοβουλία, ιδίως για την επίτευξη διατηρήσιμης οικονομικής ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας,

β)

την εφαρμογή προγραμμάτων οικονομικής προσαρμογής για τα κράτη μέλη που λαμβάνουν χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση βάσει υφιστάμενων μέσων, ιδίως σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 472/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (14) για τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ και με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 332/2002 του Συμβουλίου (15) για τα κράτη μέλη εκτός ζώνης ευρώ,

γ)

την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων διατηρήσιμης ανάπτυξης στο πλαίσιο διαδικασιών οικονομικής διακυβέρνησης, και ιδίως στο πλαίσιο των σχετικών συστάσεων ανά χώρα που εκδίδονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου ή άλλων μέτρων που συνδέονται με την εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης.

α)

όταν το δικαιούχο κράτος μέλος έχει προηγουμένως αποκρύψει όλες τις ευαίσθητες ή εμπιστευτικές πληροφορίες, η κοινοποίηση των οποίων θα έθετε σε κίνδυνο τα δημόσια συμφέροντά του,

β)

μετά την πάροδο ενός ευλόγου χρονικού διαστήματος, όταν η κοινοποίηση των σχετικών πληροφοριών δεν επηρεάζει αρνητικά την εφαρμογή των μέτρων στήριξης του Προγράμματος και, σε κάθε περίπτωση, το αργότερο δύο μήνες μετά τη λήψη των μέτρων αυτών βάσει του σχεδίου συνεργασίας και στήριξης.

α)

επιχορηγήσεων, συμπεριλαμβανομένων επιχορηγήσεων στις εθνικές αρχές των κρατών μελών,

β)

σύναψης δημοσίων συμβάσεων,

γ)

επιστροφής εξόδων που πραγματοποιήθηκαν από εξωτερικούς εμπειρογνώμονες, συμπεριλαμβανομένων εμπειρογνωμόνων των εθνικών, περιφερειακών ή τοπικών αρχών των κρατών μελών που παρέχουν ή λαμβάνουν στήριξη,

δ)

συνεισφορών σε καταπιστευματικά ταμεία που έχουν συσταθεί από διεθνείς οργανισμούς και

ε)

εκτέλεσης δράσεων στο πλαίσιο έμμεσης διαχείρισης.

α)

κράτη μέλη και

β)

χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών που είναι συμβαλλόμενα μέρη στη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται στη εν λόγω συμφωνία.

α)

εξασφαλίζουν συμπληρωματικότητα και συνέργεια μεταξύ των διαφόρων μέσων σε ενωσιακό, εθνικό και, κατά περίπτωση, περιφερειακό επίπεδο, ιδίως σε σχέση με τα μέτρα που χρηματοδοτούνται από τα ταμεία της Ένωσης, τόσο κατά το στάδιο σχεδιασμού όσο και κατά τη διάρκεια της εφαρμογής,

β)

βελτιστοποιούν τους μηχανισμούς συντονισμού για την αποφυγή της αλληλεπικάλυψης των προσπαθειών και

γ)

μεριμνούν για τη στενή συνεργασία μεταξύ των αρμοδίων για την εφαρμογή σε ενωσιακό, εθνικό και, κατά περίπτωση, περιφερειακό επίπεδο, ώστε να εξασφαλιστούν συνεκτικές και απλουστευμένες δράσεις στήριξης.

α)

τα αιτήματα στήριξης του άρθρου 7 παράγραφος 1 που υποβάλλουν τα κράτη μέλη,

β)

τις αναλύσεις σχετικά με την εφαρμογή των κριτηρίων του άρθρου 7 παράγραφος 2, οι οποίες χρησιμοποιούνται για την ανάλυση των αιτημάτων στήριξης που υποβάλλουν τα κράτη μέλη,

γ)

τα σχέδια συνεργασίας και στήριξης του άρθρου 7 παράγραφος 2,

δ)

τη συμμετοχή των εταίρων μεταρρύθμισης του άρθρου 9 και

ε)

την έγκριση ειδικών μέτρων του άρθρου 13 παράγραφος 6.

1)

το άρθρο 25 τροποποιείται ως εξής:

2)

στο άρθρο 58 παράγραφος 1 τρίτο εδάφιο, το στοιχείο ιβ) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

3)

στο άρθρο 91, η παράγραφος 3 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«3.   Το 0,35 % των συνολικών πόρων, κατόπιν αφαίρεσης της στήριξης για τη διευκόλυνση “Συνδέοντας την Ευρώπη” που αναφέρεται στο άρθρο 92 παράγραφος 6 και της ενίσχυσης για τους απόρους που αναφέρεται στο άρθρο 92 παράγραφος 7, διατίθεται σε τεχνική συνδρομή με πρωτοβουλία της Επιτροπής, εκ των οποίων έως 112 233 000 EUR σε τρέχουσες τιμές διατίθενται για το πρόγραμμα στήριξης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που θεσπίσθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/825 προς χρήση στο πλαίσιο του πεδίου εφαρμογής και του σκοπού του εν λόγω προγράμματος.».