English
Select your language
Official EU languages:
Access to European Union law
EUR-Lex
Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Use quotation marks to search for an "exact phrase". Append an asterisk (*) to a search term to find variations of it (transp*, 32019R*). Use a question mark (?) instead of a single character in your search term to find variations of it (ca?e finds case, cane, care).
Need more search options? Use the
Advanced search
Document 52017IR5048
Opinion of the European Committee of the Regions — Implementation of the European Agenda on Migration
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Υλοποίηση του ευρωπαϊκού θεματολογίου για τη μετανάστευση»
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Υλοποίηση του ευρωπαϊκού θεματολογίου για τη μετανάστευση»
COR 2017/05048
ΕΕ C 247 της 13.7.2018, p. 1–6
(BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)
Language
HTML
PDF
Official Journal
|
13.7.2018 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 247/1 |
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Υλοποίηση του ευρωπαϊκού θεματολογίου για τη μετανάστευση»
(2018/C 247/01)
|
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ
Προκαταρκτικές παρατηρήσεις
|
1. |
υπογραμμίζει ότι, για πολλούς διαφορετικούς λόγους, οι μεταναστευτικές μετακινήσεις συνιστούν αναπόσπαστο τμήμα της ανθρώπινης και κυρίως της ευρωπαϊκής ιστορίας. Εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι οι ευρωπαϊκές πόλεις και περιφέρειες αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή ισχυρές πιέσεις λόγω του υψηλού αριθμού μεταναστών που οφείλεται στην αστάθεια σε χώρες εκτός της ΕΕ. Η ευρωπαϊκή ήπειρος, και ιδιαίτερα οι περιοχές που βρίσκονται στις νότιες και ανατολικές παρυφές της —και τον τελευταίο χρόνο η δυτική Μεσόγειος και οι ακτές της Ισπανίας, συμπεριλαμβανομένης της νότιας ακτογραμμής της Ισπανίας στον Ατλαντικό— αποτελούσαν για μεγάλο χρονικό διάστημα χώρες «παραγωγής» μεταναστών, ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, συνιστούν πλέον το σημείο άφιξης των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών από χώρες εκτός της ΕΕ. |
|
2. |
Τα τελευταία χρόνια, ο αριθμός των μεταναστών και των προσφύγων, πρωτίστως από αφρικανικά και ασιατικά κράτη καθώς και από τη Μέση Ανατολή, που επιδιώκουν να εισέλθουν σε χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Από το 2015 η Ευρώπη έχει δεχθεί τον μεγαλύτερο αριθμό μεταναστών και προσφύγων μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Παράγοντες όπως η συνέχιση της συριακής κρίσης, η δημιουργία εστιών αναταραχής σε διάφορες περιοχές της Αφρικής και της Ασίας, καθώς και η επιδίωξη πολλών κατοίκων αυτών των δύο ηπείρων να αναζητήσουν καλύτερους όρους ζωής στην Ευρώπη, έχουν συμβάλει καθοριστικά στην επίταση του φαινομένου. Μεταξύ των κύριων χωρών άφιξης περιλαμβάνονται τα κράτη μέλη της ΕΕ που διαθέτουν παράλια στη Μεσόγειο Θάλασσα και, ειδικότερα, η Ελλάδα και η Ιταλία. |
|
3. |
Προκειμένου να αντιμετωπίσει με όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερο τρόπο αυτή την πρωτοφανή πρόκληση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξήγγειλε τον Μάιο του 2015 το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Δράσης για τη Μετανάστευση (1). Η άμεση προτεραιότητα συνίστατο στη διάσωση ανθρώπινων ζωών στη θάλασσα, υπό το φως των ανθρωπιστικών τραγωδιών στη Μεσόγειο, και κατά συνέπεια στην ανάπτυξη ευρωπαϊκής δράσης στους ακόλουθους τομείς: α) βελτίωση των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης, β) καταπολέμηση των εγκληματικών δικτύων παράνομης διακίνησης ανθρώπων, γ) μετεγκατάσταση των προσφύγων εντός των ορίων της ΕΕ, δ) επανεγκατάσταση των εκτοπισμένων ατόμων στους τόπους καταγωγής τους, ε) συνεργασία με τρίτες χώρες για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών στο αρχικό τους σημείο και στ) παροχή βοήθειας προς τα κράτη μέλη της ΕΕ τα οποία βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των αφίξεων μεταναστών και προσφύγων. Το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Δράσης για τη Μετανάστευση καθόρισε, επίσης, τέσσερις βασικούς πυλώνες για την υιοθέτηση μιας συνολικής μεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕ: α) μείωση των κινήτρων για την παράτυπη μετανάστευση, β) διάσωση ζωών και διασφάλιση των εξωτερικών συνόρων, γ) δημιουργία των προϋποθέσεων για τη συνεκτική εφαρμογή ενός κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου και δ) διαμόρφωση μιας νέας πολιτικής για τη νόμιμη μετανάστευση. |
|
4. |
Η ιστορική πείρα έχει δείξει ότι οι μετανάστες αναγκάζονται να αναζητούν πιο επικίνδυνες διαδρομές για να φτάσουν στη χώρα του προορισμού τους ελλείψει νόμιμων μεταναστευτικών οδών. Αυτό ωθεί τους μετανάστες να καταφεύγουν σε κυκλώματα λαθροδιακινητών, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή και τη σωματική τους ακεραιότητα. Όσον αφορά δε τις γυναίκες η θέση τους καθίσταται ακόμη πιο ευάλωτη. |
Ειδικές παρατηρήσεις
|
5. |
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) λαμβάνει ως αφετηρία τη διαπίστωση ότι, αν και το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Δράσης για τη Μετανάστευση αποτελεί ζήτημα που εμπίπτει πρωτίστως στην αρμοδιότητα των εθνικών κυβερνήσεων, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές (ΤΠΑ) διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον συγκεκριμένο τομέα. |
|
6. |
διαπιστώνει ότι οι ΤΠΑ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην υποδοχή του αυξημένου αριθμού των προσφύγων και των μεταναστών. Αυτό συμβαίνει διότι οι ΤΠΑ καθίστανται φορείς υποδοχής προσφύγων και μεταναστών, τους οποίους καλούνται να περιθάλψουν, να στεγάσουν και να συντηρήσουν σε συνθήκες σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, συχνά για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα. Αυτό αφορά ιδιαίτερα περιοχές που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ (όπως π.χ. τα ελληνικά νησιά του Αιγαίου κοντά στις τουρκικές ακτές, οι νησιωτικές περιοχές της Ιταλίας, καθώς και οι ακτές της Ανδαλουσίας και ειδικότερα οι επαρχίες του Κάδιθ, της Γρανάδας, της Αλμερίας και οι περιοχές της Θέουτας, της Μελίγιας και των Καναρίων Νήσων), οι οποίες αποτελούν το πρώτο σημείο άφιξης των μεταναστών στην επικράτεια της ΕΕ. |
|
7. |
λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα δεδομένα, υποστηρίζει ότι οι ΤΠΑ πρέπει να συμμετέχουν σε όλες τις φάσεις διαμόρφωσης και εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Δράσης για τη Μετανάστευση: μεταξύ άλλων, στον καθορισμό προτεραιοτήτων, στην αξιολόγηση των αποτελεσμάτων, καθώς και στην παρακολούθηση των επακόλουθων επιπτώσεων για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές των κυβερνητικών πολιτικών στον συγκεκριμένο τομέα. Στη διαδικασία αυτή θα πρέπει να συμμετέχουν με σαφή τρόπο όλες οι βαθμίδες διακυβέρνησης, με πρώτους τους δήμους και τις τοπικές αρχές· |
|
8. |
επικροτεί τις προσπάθειες της ΕΕ να υποστηριχθεί η θέσπιση βιώσιμων πολιτικών και διοικητικών δομών για θέματα μετανάστευσης και παροχής ασύλου και θεωρεί ότι αυτές οι προσπάθειες θα πρέπει να συμπεριλαμβάνουν την υποστήριξη της δημιουργίας θεσμών ή της λειτουργίας ήδη υφιστάμενων σε τοπική και περιφερειακή κλίμακα μέσω της παροχής στις ΤΠΑ αποτελεσματικής οικονομικής ενίσχυσης, τεχνικής βοήθειας και κατάρτισης, με στόχο τη βέλτιστη αξιοποίηση της ανθρωπιστικής βοήθειας και των υφιστάμενων και των μελλοντικών χρηματοδοτικών πόρων, ιδίως όσον αφορά την πρώτη υποδοχή. Εν προκειμένω, θα πρέπει οι περιφέρειες που επηρεάζονται περισσότερο από τα μεταναστευτικά ρεύματα ή στις οποίες βρίσκεται μεγάλο ποσοστό μεταναστών να έχουν άμεση πρόσβαση στα ενωσιακά κονδύλια για την κοινωνική ένταξη των ατόμων· |
|
9. |
υπενθυμίζει ότι οι υποεθνικές αρχές που εκπροσωπούνται στην ΕτΠ καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες και επενδύουν αντίστοιχα πολλούς πόρους για την επιτόπια αντιμετώπιση των ανθρωπιστικής υφής ζητημάτων που σχετίζονται με τις προσφυγικές και τις μεταναστευτικές ροές. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕτΠ έχει ήδη αναδειχθεί σε πολύτιμο εταίρο άλλων ενδιαφερόμενων φορέων (συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) στην εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Δράσης για τη Μετανάστευση· |
Προτεραιότητες
|
10. |
θεωρεί αυτονόητο, αφενός, το γεγονός ότι η πολυπλοκότητα του ζητήματος καθιστά απαραίτητη τη στενή συνεργασία ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ και, αφετέρου, ότι κάθε δράση που αναλαμβάνεται από την πλευρά της ΕΕ και των κρατών μελών της υπόκειται πάντα στην υπέρτατη αρχή του σεβασμού και της προστασίας της διεθνούς νομιμότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· |
|
11. |
κρίνει απολύτως απαραίτητο η ΕΕ να συνεχίσει τις προσπάθειές της για την εδραίωση και την ενίσχυση του κοινού ευρωπαϊκού πλαισίου για τη μετανάστευση και το άσυλο, καθώς και την προληπτική της δράση ως συμβολή στην αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης, στην προώθηση της σταθερότητας και στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων στη γειτονιά της. Η ΕΕ πρέπει να είναι σε θέση να παρέχει βοήθεια στα κράτη μέλη της που επιβαρύνονται περισσότερο από τις μεταναστευτικές και τις προσφυγικές ροές, βασίζοντας την πολιτική της στη θεμελιώδη αρχή της αλληλεγγύης. Υπό αυτήν την έννοια, οι περιοχές της Λεκάνης της Μεσογείου χρειάζονται μεγαλύτερη ενίσχυση, συμπεριλαμβανομένων των ισπανικών περιοχών εκτός της Ιβηρικής (Θέουτα και Μελίγια)· |
|
12. |
υπογραμμίζει την ανάγκη να ενταθεί η προληπτική δράση όσον αφορά την παράνομη μετανάστευση έτσι ώστε η υποστήριξη να επικεντρωθεί σε όσους έχουν πραγματική ανάγκη προστασίας. Εκφράζει επίσης τη βαθιά της ανησυχία όσον αφορά το δουλεμπόριο που αναπτύχθηκε σε ορισμένα αφρικανικά κράτη, ως αποτέλεσμα των διαδρομών και των δραστηριοτήτων της παράνομης διακίνησης με κύρια θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης τις —ενήλικες και ανήλικες— γυναίκες· |
|
13. |
θεωρεί ότι η ΕΕ, ως ο μεγαλύτερος διεθνής χορηγός, θα πρέπει να μεριμνήσει για τον συντονισμό της μεταναστευτικής πολιτικής και της διεθνούς συνεργασίας για την ανάπτυξη ως δημόσιων πολιτικών. Ταυτόχρονα, η ΕτΠ κρίνει επικίνδυνη την τάση ορισμένων διεθνών οργανισμών (όπως η Επιτροπή Αναπτυξιακής Βοήθειας του ΟΟΣΑ) να επιτρέπουν οι δαπάνες που καλύπτουν οι ανεπτυγμένες χώρες για την υποδοχή των προσφύγων να υπολογίζονται ως επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια· |
|
14. |
τονίζει τη ζωτική σημασία της διεθνούς συνεργασίας για την ανάπτυξη ως δημόσιας πολιτικής που αποσκοπεί στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στις τρίτες χώρες, στην εξάλειψη των ανισοτήτων και —όσον αφορά την ανθρωπιστική της δράση— στην αντιμετώπιση των αιτιών της αναγκαστικής μετανάστευσης. |
|
15. |
ενστερνίζεται την άποψη ότι, στις παρούσες συνθήκες, υπάρχουν έξι τομείς δράσης: α) άμεση ανταπόκριση και παροχή βοήθειας σε κράτη μέλη που υφίστανται έκτακτες καταστάσεις λόγω αυξημένων προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών, β) μείωση των κινήτρων για τη συνέχιση της παράτυπης μετανάστευσης, γ) διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, δ) πολιτική ασύλου, ε) διαχείριση της νόμιμης μετανάστευσης και κοινωνική ένταξη των μεταναστών και στ) συνεργασία με τις χώρες προέλευσης· |
Ανταπόκριση σε έκτακτες καταστάσεις
|
16. |
χαιρετίζει τις δράσεις που έχουν αναληφθεί μέχρι τώρα από την ΕΕ για την αντιμετώπιση κρίσιμων καταστάσεων που προέκυψαν λόγω των αυξημένων μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών των τελευταίων ετών. Μεταξύ αυτών των δράσεων, περιλαμβάνονται:
|
|
17. |
αναγνωρίζει την ανάγκη ανάληψης ακόμη δραστικότερων πρωτοβουλιών από την πλευρά της ΕΕ για:
|
|
18. |
επισημαίνει τον θετικό ρόλο που έχουν διαδραματίσει συγκεκριμένες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) για την αντιμετώπιση των οξύτατων προβλημάτων στέγασης, διατροφής, υγειονομικής περίθαλψης κ.λπ. των προσφύγων και των μεταναστών, ιδίως στις περιοχές που δέχονται τις μεγαλύτερες προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές. Διαπιστώνει, ωστόσο, την ανάγκη καλύτερου συντονισμού της δράσης των ΜΚΟ σε στενή συνεργασία με τις ΤΠΑ, έτσι ώστε η συμβολή τους να είναι, αφενός, ορθολογικότερη και πιο αποτελεσματική και, αφετέρου, συμβατή με τις τοπικές ανάγκες και συνθήκες, αλλά και να υπόκεινται στην απαραίτητη διαφάνεια και κοινωνική λογοδοσία. Πιστεύει δε ότι, σε συνεργασία με τις ΜΚΟ ή τις δημόσιες αρχές, η συμβολή της Ευρωπαϊκής Εθελοντικής Υπηρεσίας μπορεί να αποδειχθεί καταλυτική για την υποδοχή των προσφύγων και των μεταναστών· |
|
19. |
τονίζει πόσο σημαντική είναι η διεθνής ανθρωπιστική βοήθεια που παρέχουν η ΕΕ και τα κράτη μέλη της προς τρίτες χώρες, όπου η κατάσταση έκτακτης ανάγκης συνδέεται στενά με την αύξηση των μεταναστευτικών ροών· |
Αποθάρρυνση της παράτυπης μετανάστευσης
|
20. |
κρίνει απολύτως απαραίτητη τη συνέχιση των προσπαθειών που έχουν αναληφθεί από την ΕΕ σε συνεργασία με τρίτες χώρες για την καταπολέμηση των δικτύων παράτυπης μετανάστευσης, ιδίως στις χώρες προέλευσης και διέλευσης παράτυπων μεταναστών· |
|
21. |
υπογραμμίζει την ανάγκη στιβαρής νομικής βάσης προκειμένου η επιχείρηση Sophia της EUNAVFOR Med να καταστεί πιο αποτελεσματική και να βελτιώσει την ικανότητά της για την εξάρθρωση του επιχειρηματικού μοντέλου των διακινητών και των εμπόρων ανθρώπων. Παραδείγματος χάρη, καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να συνεργαστούν με την ακτοφυλακή της Λιβύης, προκειμένου να σταματήσει ο παράνομος απόπλους μικρών λέμβων με προορισμό την ΕΕ. Επισημαίνει ότι οι δραστηριότητες περιπολίας, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης των δραστηριοτήτων έρευνας και διάσωσης, έχουν σταδιακά μετατοπιστεί από τα ιταλικά χωρικά ύδατα στα ύδατα εγγύτερα της Λιβύης. Αναγνωρίζει ότι μία από τις άμεσες επιπτώσεις αυτής της μετατόπισης είναι η αλλαγή του επιχειρηματικού μοντέλου των διακινητών, οι οποίοι επιβιβάζουν παράτυπους μετανάστες και πρόσφυγες σε φθηνές και εντελώς αναξιόπλοες φουσκωτές λέμβους που δεν έχουν καμία ελπίδα να φτάσουν στις ιταλικές ακτές, βασιζόμενοι στην υπόθεση ότι αυτοί θα περισυλλεχθούν κοντά ή μέσα στα χωρικά ύδατα της Λιβύης· |
|
22. |
επικροτεί ως ιδιαίτερα παραγωγική τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Αντιμετώπισης Παράνομης Διακίνησης Μεταναστών· |
|
23. |
καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει περαιτέρω πρωτοβουλίες για την κατάρτιση ενός συνεκτικού σχεδίου δράσης, με τη συμμετοχή όλων των κρατών μελών της ΕΕ, των αρμόδιων οργάνων της ΕΕ, καθώς και άλλων οργανισμών που σχετίζονται με το ζήτημα, προκειμένου να καταστεί αποτελεσματικότερη η αντιμετώπιση των κυκλωμάτων λαθροδιακινητών· |
|
24. |
θεωρεί απολύτως απαραίτητη τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του ευρωπαϊκού πλαισίου επαναπροώθησης όσων δεν έχουν δικαίωμα παραμονής, έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η αύξηση του αριθμού των επαναπροωθήσεων, με σεβασμό των ευρωπαϊκών και των διεθνών κανόνων· |
Διαχείριση των συνόρων
|
25. |
χαιρετίζει ως εξαιρετικά σημαντική εξέλιξη τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, η οποία αποτελεί αποφασιστικό βήμα ειδικά προς την κατεύθυνση της αποτελεσματικότερης φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Η λειτουργία της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής παρέχει δυνατότητα αποδοτικότερου συντονισμού των κρατών μελών της ΕΕ και εξασφαλίζει την έγκαιρη και αποτελεσματική ανταπόκριση σε περιπτώσεις για τις οποίες απαιτείται επείγουσα δράση στα εξωτερικά σύνορα· |
|
26. |
αναγνωρίζει ότι υπάρχουν ακόμη μεγαλύτερα περιθώρια θετικής δραστηριοποίησης της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής σε πεδία όπως: α) η παροχή τεχνικής και επιχειρησιακής συνδρομής προς υποστήριξη των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης ατόμων που βρίσκονται σε κίνδυνο στη θάλασσα κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων επιτήρησης των συνόρων, β) η οργάνωση, ο συντονισμός και η διεξαγωγή επιχειρήσεων και παρεμβάσεων επιστροφής και γ) η προώθηση της επιχειρησιακής συνεργασίας ανάμεσα σε κράτη μέλη και τρίτες χώρες όσον αφορά τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Επίσης, υπογραμμίζει ότι επείγει να μειωθεί ο αριθμός των διαπλεύσεων και να σταματήσει ο παράνομος απόπλους μικρών λέμβων με προορισμό την ΕΕ· |
|
27. |
ενθαρρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναπτύξει ένα σύνολο κατευθυντήριων γραμμών για τη δημιουργία και τη λειτουργία κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης στα εξωτερικά σύνορα όλων των κρατών μελών της ΕΕ, οι οποίες να εξασφαλίζουν, μεταξύ άλλων, τον πλήρη σεβασμό των ενωσιακών και διεθνών θεμελιωδών δικαιωμάτων και να θέτουν συγκεκριμένο πλαίσιο διαχείρισης αυτών των κέντρων. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να αξιοποιηθεί η εμπειρία που έχει συσσωρευτεί (μεταξύ άλλων και στις ενδιαφερόμενες ΤΠΑ) από την ίδρυση και τη λειτουργία κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης στην Ελλάδα και στην Ιταλία, η οποία αποδεικνύει, μεταξύ άλλων, την ανάγκη εξέτασης της ειδικής μεταχείρισης που επιφυλάσσεται στους πρόσφυγες και τους μετανάστες· |
Κοινή πολιτική ασύλου
|
28. |
θεωρεί απαραίτητη την προσαρμογή του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου στις υπάρχουσες πιεστικές ανάγκες. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι απολύτως αναγκαία η αναθεώρηση του καθεστώτος του συστήματος του Δουβλίνου, το οποίο προσδιορίζει τα κριτήρια και τους μηχανισμούς που καθορίζουν ποιο κράτος μέλος της ΕΕ είναι αρμόδιο για την εξέταση μιας αίτησης χορήγησης ασύλου. Καλεί, επομένως, τα κράτη μέλη να σημειώσουν πρόοδο όσον αφορά την προτεινόμενη μεταρρύθμιση της σχετικής νομοθεσίας της ΕΕ η οποία, μολονότι δεν είναι ενδεχομένως επαρκής, αποτελεί ένα βήμα προς την ορθή κατεύθυνση· |
|
29. |
επισημαίνει ότι το ισχύον σύστημα συνεπάγεται άνιση κατανομή των προσφύγων και μεταναστών μεταξύ των κρατών μελών, με αποτέλεσμα οι μεγαλύτερες πιέσεις να ασκούνται στα κράτη μέλη (κυρίως την Ελλάδα και την Ιταλία) τα οποία, λόγω της γεωγραφικής τους θέσης, δέχονται το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό αφίξεων. Η τρέχουσα κατάσταση προκαλεί κοινωνικές εντάσεις και δυσαρέσκεια στις χώρες που βρίσκονται αντιμέτωπες με δυσανάλογους αριθμούς αφίξεων προσφύγων και παράτυπων μεταναστών, ιδίως σε τοπικό επίπεδο, και δημιουργεί δευτερογενείς μεταναστευτικές μετακινήσεις εντός της ΕΕ. Για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του προβλήματος είναι απαραίτητο να εξεταστεί —με τη συμμετοχή των άμεσα ενδιαφερόμενων ΤΠΑ— η μακροπρόθεσμη δυνατότητα μεταβίβασης της αρμοδιότητας επεξεργασίας των αιτήσεων χορήγησης ασύλου από το εθνικό επίπεδο στο επίπεδο της ΕΕ. Εξάλλου, η ΕτΠ καλεί τα κράτη μέλη να επιταχύνουν τις διαδικασίες εξέτασης των αιτήσεων ασύλου, χωρίς, ωστόσο, να υπονομεύεται η ασφάλεια δικαίου· |
|
30. |
θεωρεί εποικοδομητικό το σχέδιο για την αναλογική κατανομή των προσφύγων σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, αν και αναγνωρίζει ότι, παρά τις προόδους, το σχέδιο δεν λειτουργεί ακόμη απολύτως αποτελεσματικά· |
|
31. |
υποστηρίζει ότι η εφαρμογή της αρχής της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών αποτελεί προϋπόθεση για την ορθολογική διαχείριση του μεγάλου αριθμού αιτούντων άσυλο· |
|
32. |
υπογραμμίζει την ιδιαίτερη σημασία που πρέπει να δοθεί στην προστασία των γυναικών (ιδίως των μητέρων και των εγκύων) και των παιδιών (ιδίως των ασυνόδευτων), που αποτελούν τις πλέον ευπαθείς ομάδες μεταξύ των προσφύγων. Στα δε κράτη μέλη όπου οι περιφέρειες είναι διοικητικά αρμόδιες για την προστασία των ασυνόδευτων ανηλίκων, θα πρέπει να χορηγείται οικονομική βοήθεια προς τις εν λόγω περιφέρειες για τη φροντίδα των ανήλικων μεταναστών· |
Νόμιμη μετανάστευση και ένταξη
|
33. |
επισημαίνει την ανάγκη δημιουργίας ασφαλών οδών εισόδου στην ΕΕ για τα άτομα που μεταναστεύουν νόμιμα ή που δικαιούνται, με βάση το διεθνές δίκαιο, ειδικό καθεστώς διεθνούς προστασίας (όπως π.χ. οι θεωρήσεις θεώρησης για ανθρωπιστικούς λόγους, η οικογενειακή επανένωση υπό την ευρεία έννοια ή τα προγράμματα ιδιωτικών χορηγιών). Για τον σκοπό αυτό, είναι απαραίτητες αφενός η εμπέδωση και αφετέρου η διεύρυνση των υπαρχουσών μορφών συνεργασίας με τρίτες χώρες, είτε πρόκειται για τις χώρες καταγωγής των μετακινούμενων ατόμων, είτε για τις χώρες από τις οποίες διέρχονται προκειμένου να φτάσουν στην ΕΕ. Η δημιουργία κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης στο έδαφος τρίτων χωρών αποτελεί σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση και, κατά συνέπεια, πρέπει να αναληφθούν όλες οι απαραίτητες πρωτοβουλίες από την πλευρά της ΕΕ προκειμένου να επιτευχθούν αντίστοιχες συμφωνίες με τρίτες χώρες που θα εξασφαλίζουν τον πλήρη σεβασμό του δικαίου της ΕΕ και των διεθνών προτύπων για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Παράλληλα, θα πρέπει να αναπτυχθεί ένα συνεκτικό πλαίσιο οδηγιών και κανόνων, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η τήρηση όλων των απαραίτητων προϋποθέσεων για την εύρυθμη λειτουργία αυτών των κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης· |
|
34. |
θεωρεί προτεραιότητα την όσο το δυνατόν ταχύτερη και πληρέστερη ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών (νόμιμων μεταναστών και προσφύγων) στις κοινωνίες των κρατών μελών της ΕΕ. Η ένταξη αυτή θα πρέπει να είναι πολυεπίπεδη και συνεκτική. Ωστόσο, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη αφενός οι τοπικές ιδιαιτερότητες των χωρών υποδοχής και αφετέρου οι ιδιαιτερότητες και η ποικιλομορφία (εθνική, γλωσσική, θρησκευτική κ.λπ.) των υπηκόων τρίτων χωρών. Κατά συνέπεια, η προσέγγιση χρειάζεται να προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν σε κάθε περίπτωση· |
|
35. |
διαπιστώνει ότι η επιτυχία των πολιτικών ένταξης δεν μπορεί παρά να βασίζεται στις αρχές της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ισότητας ανδρών και γυναικών, της ανεκτικότητας, της ελευθερίας έκφρασης και του κράτους δικαίου, οι οποίες αποτελούν τους θεμέλιους λίθους των ευρωπαϊκών αξιών· |
|
36. |
κρίνει σημαντική τη συμμετοχή της κοινωνίας πολιτών και του ιδιωτικού τομέα σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο σε κάθε προσπάθεια κοινωνικής ένταξης των μεταναστών, χωρίς να λησμονείται το γεγονός ότι η αξιοπρεπής εργασία είναι εκ των ων ουκ άνευ για την ευόδωση κάθε προγράμματος κοινωνικής ένταξης. Με αυτά κατά νου, εφιστά την προσοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις υφιστάμενες ορθές πρακτικές σε διεθνές επίπεδο, των οποίων η επιτυχία οφείλεται ακριβώς στην εξαρχής συμμετοχή του πληθυσμού των περιοχών υποδοχής· |
|
37. |
θεωρεί εξόχως σημαντική τη συμβολή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη χάραξη «χαρτών πορείας» με στόχο την πλήρη ένταξη των μεταναστών και των προσφύγων στην κοινωνία. Εν προκειμένω, καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λάβει υπόψη της τις ορθές πρακτικές και τα πειραματικά σχέδια που υποστηρίζονται από διεθνείς οργανισμούς, όπως η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, και έχουν ήδη δρομολογηθεί από ευρωπαϊκές ΤΠΑ· |
Ο ρόλος των ΤΠΑ και της ΕτΠ
|
38. |
υπογραμμίζει τον ιδιαίτερο ρόλο που μπορούν και πρέπει να διαδραματίζουν οι ΤΠΑ σε όλους τους προαναφερθέντες τομείς. Οι ΤΠΑ αποτελούν τους επιτόπιους διαχειριστές όλων των ζητημάτων που σχετίζονται με τις μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές. Επομένως, κρίνεται απαραίτητο να τους παρέχονται οι αναγκαίοι οικονομικοί πόροι για την αντιμετώπιση των προκλήσεων αυτών, πράγμα που απαιτεί τη χορήγηση στις ΤΠΑ —βάσει του πραγματικού έργου τους— κονδυλίου από τον προϋπολογισμό της ΕΕ αντίστοιχου προςτις αυξημένες ανάγκες που δημιουργεί η ευθύνη της ΕΕ για την προστασία των εξωτερικών της συνόρων και τη μετανάστευση. Η ενεργός συμμετοχή των υποεθνικών αρχών και οργάνων εκτιμάται ότι θα συμβάλει στη διαμόρφωση ενός συστήματος διακυβέρνησης ικανού να σχεδιάζει και να εφαρμόζει συνεκτικές και συντονισμένες πολιτικές μεταξύ των διαφόρων επιπέδων. Υπό αυτήν την έννοια, οι ΤΠΑ θα πρέπει να συμμετέχουν επίσης στη διαχείριση του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης· |
|
39. |
υπογραμμίζει, τέλος, τον ρόλο της ΕτΠ αφενός ως του κατεξοχήν θεσμικού οργάνου έκφρασης των ΤΠΑ σε επίπεδο ΕΕ και αφετέρου ως φορέα που μπορεί να προωθήσει έμπρακτα τον διάλογο, μέσω οργανισμών όπως η Ευρωμεσογειακή Περιφερειακή και Τοπική Συνέλευση (ARLEM) και η διάσκεψη των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών για την Ανατολική Εταιρική Σχέση (CORLEAP), με τις χώρες προέλευσης ή/και διέλευσης των προσφύγων και των μεταναστών. |
Βρυξέλλες, 22 Μαρτίου 2018.
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών
Karl-Heinz LAMBERTZ
(1) COM(2015) 240 final.