Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52016IE3121

    Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Βελτίωση της αποτελεσματικότητας των πολιτικών της ΕΕ υπέρ των ΜΜΕ» (γνωμοδότηση πρωτοβουλίας)

    ΕΕ C 345 της 13.10.2017, p. 15–24 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

    13.10.2017   

    EL

    Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

    C 345/15


    Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Βελτίωση της αποτελεσματικότητας των πολιτικών της ΕΕ υπέρ των ΜΜΕ»

    (γνωμοδότηση πρωτοβουλίας)

    (2017/C 345/03)

    Εισηγήτρια:

    η κ. Milena ANGELOVA

    Απόφαση της συνόδου ολομέλειας

    21.1.2016

    Νομική βάση

    Άρθρο 29 παράγραφος 2 του εσωτερικού κανονισμού

    Αρμόδιο ειδικευμένο τμήμα

    «Ενιαία αγορά, παραγωγή και κατανάλωση»

    Υιοθετήθηκε από το ειδικευμένο τμήμα

    7.6.2017

    Υιοθετήθηκε από την ολομέλεια

    6.7.2017

    Σύνοδος ολομέλειας αριθ.

    527

    Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας

    (υπέρ/κατά/αποχές)

    157/1/4

    1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

    1.1.

    Η ΕΟΚΕ επικροτεί τη δήλωση ότι οι ΜΜΕ βρίσκονται στην καρδιά των οικονομικών πολιτικών στην ΕΕ. Εκτιμά το γεγονός ότι, κατά την τελευταία δεκαετία, έχουν υιοθετηθεί πολλοί νόμοι και έχει διατεθεί σημαντική χρηματοδότηση για τη στήριξή τους. Ωστόσο, η ΕΟΚΕ συμμερίζεται την άποψη, η οποία εκφράζεται συχνά από την κοινότητα των ΜΜΕ, ότι εξακολουθούν να υφίστανται σημαντικές ελλείψεις τόσο στη διαμόρφωση όσο και στην εφαρμογή των πολιτικών για τις ΜΜΕ, με αποτέλεσμα να παρακωλύεται σημαντικά η επίδραση των μέτρων στήριξης.

    1.2.

    Οι πρόσφατες μελέτες της ΕΟΚΕ (1) έχουν αποκαλύψει ότι οι πολιτικές της ΕΕ για τις ΜΜΕ και οι υφιστάμενοι μηχανισμοί στήριξης αντιμετωπίζουν την πλειονότητα των ΜΜΕ στην Ευρώπη ως μια ομοιογενή ομάδα και, δυστυχώς, δεν κάνουν διάκριση μεταξύ των διαφορετικών αναγκών των πολυάριθμων υποομάδων επιχειρήσεων που εμπίπτουν στον ορισμό των ΜΜΕ. Τα παραδείγματα προσαρμοσμένων μηχανισμών στήριξης είναι μάλλον σπάνια. Η «ενιαία» προσέγγιση για τη διαμόρφωση ευρωπαϊκών πολιτικών για τις ΜΜΕ αποτελεί κρίσιμο πρόβλημα που εμποδίζει τις πολιτικές να επιτύχουν πλήρως το επιθυμητό αποτέλεσμα υπέρ των ΜΜΕ (2). Ως εκ τούτου, συνιστάται με έμφαση η καλύτερη προώθηση των πολιτικών για τις ΜΜΕ, σε συνδυασμό με ακριβέστερη στόχευση των ιδιαίτερων αναγκών τους, παράλληλα με τις επικείμενες δημόσιες διαβουλεύσεις για την καταλληλότητα του ορισμού των ΜΜΕ.

    1.3.

    Η ΕΟΚΕ προειδοποιεί ότι στις πολιτικές της ΕΕ υπέρ των ΜΜΕ και στους σημερινούς μηχανισμούς στήριξης εξακολουθούν να κυριαρχούν η γραφειοκρατική προσέγγιση και οι πολύπλοκοι διοικητικοί κανόνες, παρά τις συνεχείς προσπάθειες σε επίπεδο ΕΕ για την ελαχιστοποίηση του διοικητικού φόρτου. Οι ευρωπαϊκές ΜΜΕ συχνά θεωρούν ότι οι αρμόδιοι υπάλληλοι αγνοούν πλήρως το πώς πραγματικά λειτουργούν οι επιχειρήσεις τους. Η πλειονότητα των μηχανισμών στήριξης της ΕΕ φαίνεται ακατάλληλη για να ανταποκριθεί στις πιεστικές ανάγκες των ΜΜΕ για γρήγορες, σαφείς και αποτελεσματικές λύσεις.

    1.4.

    Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι η πλειονότητα των ΜΜΕ -κυρίως οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις- δεν γνωρίζει την ύπαρξη αυτών των εργαλείων και των δικτύων υποστήριξης, λόγω επικοινωνιακού χάσματος. Αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί με εντονότερες προσπάθειες ευαισθητοποίησης και περαιτέρω στήριξη ώστε περισσότερες ΜΜΕ να έχουν πρόσβαση σε σωστές πληροφορίες, ισχυρότερη δέσμευση των επίσημων φορέων έναντι των βασικών τοπικών διαμεσολαβητών σε εθνικό και σε περιφερειακό επίπεδο οι οποίοι ειδικεύονται στη συνεργασία με τις ΜΜΕ (όπως ενώσεις εργοδοτών και ΜΜΕ, εμπορικά επιμελητήρια), καθώς και παροχή στήριξης φιλικής προς τον χρήστη και προσαρμοσμένης στις ανάγκες των επιχειρήσεων. Τα περισσότερα από τα εργαλεία που προσφέρονται είναι εξαιρετικά περίπλοκα, ασαφή και γραφειοκρατικά σε σχεδιασμό και περιεχόμενο για να καλύψουν τις ανάγκες των ΜΜΕ. Για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος, η ΕΟΚΕ προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν όσο στο δυνατόν καλύτερα το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, να εφαρμόζουν συστηματικά και σε κάθε περίπτωση την αρχή της εταιρικής σχέσης (3) και να θεσπίσουν την υποχρεωτική συμμετοχή εκπροσώπων των ευρωπαϊκών, εθνικών και περιφερειακών οργανώσεων ΜΜΕ στο σχεδιασμό, την εφαρμογή και την παρακολούθηση των πολιτικών για τις ΜΜΕ και των μέτρων στήριξης. Οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις θα πρέπει να εστιάζουν με συνεκτικό τρόπο σε πολιτικές στήριξης των ΜΜΕ, προκειμένου να διασφαλίζονται η κατάλληλη διατύπωση, η αποτελεσματική εφαρμογή καθώς και η ποιοτική και η ποσοτική μέτρηση των αποτελεσμάτων.

    1.5.

    Η ΕΟΚΕ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η παρακολούθηση της προόδου των πολιτικών της ΕΕ για τις ΜΜΕ παραμένει κατακερματισμένη. Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες των ΜΜΕ καταγράφονται αναλυτικά, όχι όμως και ο αντίκτυπος των μέτρων στήριξης της ΕΕ στις δραστηριότητες αυτές, ούτε και σε ποιο βαθμό οι μεταβολές στην ανάπτυξη των ΜΜΕ οφείλονται σε αυτά τα μέτρα. Οι διαθέσιμες πληροφορίες είναι ως επί το πλείστον ποσοτικές και δεν παρέχουν δεδομένα για ποιοτική ανάλυση· επομένως, δεν υφίσταται βάση για να αξιολογηθεί ορθά η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα των πολιτικών και των μέσων στήριξης (4).

    1.6.

    Σύμφωνα με τις προηγούμενες γνωμοδοτήσεις της, η ΕΟΚΕ εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι η εφαρμογή της «Small Business Act» για την Ευρώπη κάθε άλλο παρά έχει ολοκληρωθεί (5). Τα επιτεύγματα στους διάφορους τομείς είναι άνισα, με τα χειρότερα αποτελέσματα όσον αφορά την επιχειρηματικότητα, την ενιαία αγορά και την πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Οι δεξιότητες και η καινοτομία, καθώς και οι κρατικές και οι δημόσιες συμβάσεις έχουν ουσιαστικά επιδεινωθεί από το 2008 (6). Είναι σαφές ότι τα κράτη μέλη πρέπει να ενθαρρυνθούν προκειμένου να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα και να ακολουθήσουν την «Small Business Act» στον σχεδιασμό και την εφαρμογή πολιτικών και νομοθεσίας με αντίκτυπο στις ΜΜΕ.

    1.7.

    Ειδικές συστάσεις

    1.7.1.

    Οι πολιτικές της ΕΕ υπέρ των ΜΜΕ θα πρέπει να συνεκτιμούν την ετερογένεια και την ποικιλομορφία των ευρωπαϊκών ΜΜΕ. Θα πρέπει να διερευνούν τις συγκεκριμένες ανάγκες των πολύ μικρών, των οικογενειακών, των παραδοσιακών και των κοινωνικών επιχειρήσεων, των ελεύθερων επαγγελματιών και όλων των υπόλοιπων ειδικών υποομάδων που έχουν πολύ διαφορετικές νομικές μορφές και πρότυπα λειτουργίας, έτσι ώστε να είναι σε θέση να παρέχουν ένα επαρκές χαρτοφυλάκιο μέτρων πολιτικής για την προώθηση της ανάπτυξής τους.

    1.7.2.

    Η ΕΟΚΕ προτείνει να αξιολογήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το κατά πόσον ο υφιστάμενος ορισμός των ΜΜΕ αντιστοιχεί με την ετερογένεια, τις τομεακές δυναμικές, τις ιδιαιτερότητες και την ποικιλομορφία τους κατά την τελευταία δεκαετία (7). Η ΕΟΚΕ ζητεί μια ορατή, συντονισμένη και συνεκτική οριζόντια πολιτική για τις ΜΜΕ, με βάση ένα πολυετές σχέδιο δράσης.

    1.7.3.

    Τα ευρωπαϊκά εργαλεία στήριξης των ΜΜΕ θα πρέπει να μεταφραστούν στη γλώσσα των επιχειρήσεων έτσι ώστε να εκπληρούν πλήρως το σκοπό τους, δηλαδή την προώθηση της ανάπτυξης και της απασχόλησης. Για να αντιμετωπιστεί το γνωστό ζήτημα των εξαιρετικά περίπλοκων μηχανισμών στήριξης, είναι σημαντικό να αναζητηθούν βοήθεια και συμβουλές από τις οργανώσεις των ΜΜΕ, οι οποίες γνωρίζουν καλύτερα τις ανάγκες των ΜΜΕ, έτσι ώστε οι πολιτικές της ΕΕ υπέρ των ΜΜΕ να μιλούν τη γλώσσα των επιχειρήσεων. Επί του παρόντος, οι ΜΜΕ βασίζονται στους εθνικούς κοινωνικούς εταίρους, ένα σημαντικό θετικό παράγοντα, για να μεταφέρουν τις απόψεις τους για το πώς μπορεί να βελτιωθεί η προώθηση πολιτικών για τις ΜΜΕ και για να επιδιωχθεί μια πιο ενεργή συμμετοχή των ΜΜΕ στα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων. Ο ρόλος τους, μαζί με τις ενώσεις ΜΜΕ, τα εμπορικά και τα βιομηχανικά επιμελητήρια και άλλους ενδιάμεσους φορείς ΜΜΕ, θα πρέπει συνεπώς να ενισχυθεί.

    1.7.4.

    Οι πολιτικές της ΕΕ υπέρ των ΜΜΕ θα πρέπει να αφιερώνουν περισσότερες προσπάθειες στην ενημέρωση των ΜΜΕ —και ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων υποομάδων τους, όπως είναι οι μονοπρόσωπες ή πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι παραδοσιακές εταιρείες με χαμηλό δυναμικό καινοτομίας, οι εταιρείες από απομακρυσμένες περιοχές κ.λπ. (8)— όσον αφορά τη διαθέσιμη στήριξη. Τα βασικά δίκτυα υποστήριξης θα πρέπει να διατηρηθούν και να διαδοθούν, καθώς και να γίνουν φιλικότερα προς τον χρήστη και πιο ολοκληρωμένα για τις ΜΜΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει να εξετάσει προσεκτικά τις δυνατότητες συντονισμού των υφιστάμενων δικτύων στήριξης στο πλαίσιο ενός κοινού συστήματος ενιαίας εξυπηρέτησης, με σεβασμό της κατάστασης σε κάθε κράτος μέλος.

    1.7.5.

    Είναι αποφασιστικής σημασίας να δημιουργηθεί μια ισχυρή εταιρική σχέση πολλών ενδιαφερομένων —πλατφόρμες ΜΜΕ— με τους κοινωνικούς εταίρους και τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς που ασχολούνται με τα προβλήματα των ΜΜΕ, σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Η ενίσχυση της αλληλεπίδρασης με τις οργανώσεις των ΜΜΕ, οι οποίες γνωρίζουν καλύτερα τις ανάγκες τους, ιδίως σε εθνικό και σε περιφερειακό επίπεδο, είναι ζωτικής σημασίας για τη γεφύρωση του επικοινωνιακού χάσματος μεταξύ ΜΜΕ και υφιστάμενων ενωσιακών μηχανισμών στήριξης. Επίσης, έχει τη δυνατότητα να προσφέρει ένα νέο και αποτελεσματικό μέσο προσέγγισης των ΜΜΕ μέσω τοπικών παραρτημάτων οργανώσεων εργοδοτών, εμπορικών και οικονομικών επιμελητηρίων και ενώσεων ΜΜΕ καθώς και επαγγελματικών/τομεακών οργανώσεων ως βασικών μέσων για τη διάδοση και την παροχή των υφιστάμενων εργαλείων στήριξης.

    1.7.6.

    Βέλτιστα αποτελέσματα για τις ΜΜΕ επιτυγχάνονται όταν οι τοπικές αρχές συνεργάζονται με οργανώσεις ΜΜΕ κατά τη διαμόρφωση και την εφαρμογή πολιτικής. Η τρέχουσα τάση για διαμεσολάβηση κυρίως με επίκεντρο τις τράπεζες δεν είναι η βέλτιστη δυνατή επιλογή. Οι τράπεζες πρέπει να είναι χρηματοπιστωτικοί ενδιάμεσοι· όμως, για όλες οι υπόλοιπες πτυχές (χάραξη πολιτικής, ενημέρωση, προβολή κ.λπ.), καταλληλότερες είναι οι οργανώσεις εκπροσώπησης των ΜΜΕ. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διαμορφώσει μέτρα για τη στήριξη των οργανώσεων ΜΜΕ κατά την εφαρμογή των εξειδικευμένων πολιτικών και για τη διάδοση σχετικών πληροφοριών προς τις ΜΜΕ, μεταξύ άλλων με την παροχή οικονομικής στήριξης.

    1.7.7.

    Η ΕΟΚΕ ζητεί να καταστούν νομικά δεσμευτικές τόσο η πρωτοβουλία «Small Business Act» όσο και οι δύο αρχές που θεσπίζει: «Προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις» και «Μόνον άπαξ». Ωστόσο, η εφαρμογή της αρχής «Μόνον άπαξ» δεν θα πρέπει να παραβιάζει το δικαίωμα των χωρών υποδοχής να ελέγχουν τις αναγκαίες νομικές και επαγγελματικές απαιτήσεις για τη διενέργεια επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Η αρχή της εταιρικής σχέσης πρέπει να επεκταθεί σε όλες τις νομοθετικές διαδικασίες που επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα τις ΜΜΕ. Στην πράξη, οι ετήσιες συνεδριάσεις των Πλατφορμών ΜΜΕ σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών συνιστάται με έμφαση.

    2.   ΜΜΕ — βασικό σημείο εστίασης των οικονομικών πολιτικών της ΕΕ

    2.1.

    Είναι απαραίτητες οι ενωσιακές πολιτικές (9) στήριξης των ΜΜΕ διότι, σε αντίθεση με τις ΜΜΕ σε άλλα μέρη του κόσμου, οι ευρωπαϊκές ΜΜΕ πρέπει να συμμορφώνονται τόσο με εθνικούς όσο και ευρωπαϊκούς κανόνες οι οποίοι συχνά αποφασίζονται χωρίς πραγματική διαβούλευση με αντιπροσωπευτικές οργανώσεις, σε αντίφαση με την προσέγγιση «Προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις». Το γεγονός αυτό πολλαπλασιάζει τις προσπάθειες και τις δαπάνες που απαιτούνται για την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας, ενώ οι ανθρώπινοι και τεχνικοί πόροι των ΜΜΕ είναι περιορισμένοι.

    2.2.

    Το 2008, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέσπισε τις αρχές «Προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις» και «Μόνον άπαξ» ως ένα αποφασιστικό βήμα για την προώθηση της ανταγωνιστικότητας και τη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος για τα 23 εκατομμύρια ΜΜΕ στην Ευρώπη (10). Η ΕΟΚΕ στήριξε ένθερμα αυτή την προσπάθεια (11), αλλά προειδοποίησε ότι, εάν η SBA δεν είναι νομικώς δεσμευτική και όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης —ΕΕ, κράτη μέλη και περιφέρειες— δεν είναι υποχρεωμένα να την εφαρμόσουν, η «Small Business Act» θα παραμείνει μια απλή πολιτική δήλωση.

    2.3.

    Η εφαρμογή της SBA αξιολογήθηκε και επικαιροποιήθηκε το 2011 (12), αλλά τα συμπεράσματα σχετικά με τον πραγματικό αντίκτυπό της ήταν μάλλον απογοητευτικά και καλούσαν για περαιτέρω προσπάθειες (13). Η ΕΟΚΕ έχει επανειλημμένως υποβάλει προτάσεις για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των πολιτικών για τις ΜΜΕ (14). Σήμερα, οι ΜΜΕ επηρεάζονται από όλες τις πολιτικές της ΕΕ και, ως εκ τούτου, χρειάζονται μια πραγματικά οριζόντια, ευκρινή, συντονισμένη και συνεκτική πολιτική η οποία να σχεδιάζεται και να εφαρμόζεται με αποτελεσματικό και αποδοτικό τρόπο (15).

    2.4.

    Οι πολιτικές για τις ΜΜΕ δεν λαμβάνουν υπόψη τις διαφορετικές ανάγκες των διαφόρων κατηγοριών ΜΜΕ. Για να καταστεί πιο αποτελεσματική η διαμόρφωση και η εφαρμογή τους, απαιτείται σημαντική προσπάθεια προβολής έτσι ώστε να διαφοροποιούνται ακριβέστερα οι αποδέκτες και να επιδιώκονται και να προσαρμόζονται οι προσφερόμενες λύσεις στις συγκεκριμένες ανάγκες τους. Τα κριτήρια διάκρισης δεν πρέπει να βασίζονται μόνο στο μέγεθος (π.χ. σε γενικές γραμμές, όσο μικρότερη είναι η επιχείρηση, τόσο πιο δύσκολο είναι να αποκτήσει πρόσβαση σε χρηματοδότηση και τόσο περισσότερο χρειάζεται συμβουλές, πλαισίωση και καθοδήγηση), αλλά και στην τοποθεσία (πόλεις ή μικρές πόλεις και απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές), στη φάση του κύκλου ζωής (εκκίνηση, επέκταση), στον κλάδο (βιομηχανία, εμπόριο, γεωργία, τουρισμός) κ.λπ.

    2.5.

    Έχουν ήδη διενεργηθεί ουσιαστικές προπαρασκευαστικές εργασίες για την αναθεώρηση της SBA. Το πρόγραμμα REFIT έχει αναλάβει το καθήκον να επιφέρει τις απαραίτητες βελτιώσεις στο νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ και να μειώσει τα διοικητικά εμπόδια. Με την πάροδο των ετών, το σύνολο της ισχύουσας νομοθεσίας της ΕΕ έχει φτάσει να αριθμεί πλέον 19 875 έγγραφα (16). Από αυτά, τα 1 527 περιέχουν διατάξεις που αφορούν τις ΜΜΕ και εντοπίζονται κυρίως στα ακόλουθα θέματα: κρατικές ενισχύσεις (343), ανταγωνισμός (293), εσωτερική αγορά (217), έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη (133) και προϋπολογισμός (117).

    2.6.

    Πρόσφατες μελέτες της ΕΟΚΕ καταδεικνύουν ότι, παρά τις πολυάριθμες πρωτοβουλίες που έχουν δρομολογηθεί, οι πολιτικές της ΕΕ υπέρ των ΜΜΕ απαιτούν σημαντική αναθεώρηση, προκειμένου να διαφοροποιηθούν τα μέτρα στήριξης, να απλουστευθούν οι ισχύοντες κανόνες και να βελτιστοποιηθεί η επικοινωνία και η συνεργασία με τις ΜΜΕ και τις οργανώσεις τους έτσι ώστε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά η ποικιλομορφία και οι διαφορετικές ανάγκες των ΜΜΕ. Ο ρόλος των περιφερειών και των εδαφών στην υλοποίηση των πολιτικών και της νομοθεσίας της ΕΕ, ιδίως εκείνων που αφορούν τις ΜΜΕ, αυξάνεται σημαντικά (17).

    3.   Πολιτικές στήριξης των ΜΜΕ — προκλήσεις και ευκαιρίες

    3.1.

    Οι ΜΜΕ έρχονται αντιμέτωπες με όλο και σοβαρότερες προκλήσεις διαφόρων ειδών:

    συνεχώς εντεινόμενο ανταγωνισμό και παγκοσμιοποίηση των αγορών,

    νέα επιχειρηματικά μοντέλα ως αποτέλεσμα της ανάπτυξης νέων τεχνολογιών, όπως η ευρέως διαδεδομένη ψηφιοποίηση (Βιομηχανία 4.0), η κυκλική οικονομία και η οικονομία του διαμοιρασμού,

    έλλειψη εξειδικευμένου και καταρτισμένου εργατικού δυναμικού ως αποτέλεσμα της δημογραφικής κρίσης στην Ευρώπη, της γήρανσης του πληθυσμού και της μετανάστευσης.

    3.2.

    Οι ΜΜΕ αποτελούν μια αρκετά ανομοιογενή και ετερόκλητη ομάδα. Διαφοροποιούνται ανάλογα με το μέγεθος, τη φάση του κύκλου ζωής, την τοποθεσία, το είδος ιδιοκτησίας, τον κλάδο δραστηριότητας κ.λπ.· ακόμη, οι ανάγκες στήριξης ποικίλουν σημαντικά ανάλογα με την υποκατηγορία στην οποία εντάσσεται η ΜΜΕ. Μια ειδική ομάδα που απαιτεί ειδική μεταχείριση είναι οι «μονοπρόσωπες επιχειρήσεις» (σχεδόν το 50 % όλων των ΜΜΕ), οι οποίες σχεδόν εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής των μέτρων στήριξης. Προκειμένου να στηριχθεί αυτή η πλέον ευάλωτη ομάδα ΜΜΕ ώστε να δραστηριοποιείται και να ευδοκιμεί, πρέπει να αντιμετωπιστεί κατάλληλα το ζήτημα της ψευδούς αυτοαπασχόλησης.

    3.3.

    Σε αυτό το πλαίσιο, η διαμόρφωση πολιτικών προώθησης με βάση μόνο το μέγεθος των υποστηριζόμενων επιχειρήσεων φαίνεται ξεπερασμένη και με πολύ γενική στόχευση και ανεπαρκή συνεκτίμηση των διαφορετικών αναγκών των διαφόρων ομάδων ΜΜΕ. Στις γνωμοδοτήσεις της, η ΕΟΚΕ τονίζει συνεχώς την ανάγκη για καλύτερα στοχευμένες και πιο σαφώς καθορισμένες πολιτικές προώθησης των ΜΜΕ στην Ευρώπη (18), καθώς και την ανάγκη επανεξέτασης του ορισμού των ΜΜΕ ώστε να αντικατοπτρίζεται καλύτερα η ποικιλία των ΜΜΕ και οι διαφορές μεταξύ των κρατών μελών (19). Η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δρομολογήσει διαβούλευση σχετικά με τον ορισμό των «ΜΜΕ». Αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει την αξιολόγηση του τρόπου με τον οποίο εφαρμόζεται ο ορισμός των ΜΜΕ στην υλοποίηση μέτρων πολιτικής για τις πολύ μικρές, τις μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις.

    3.4.    Επάρκεια των μέσων στήριξης για τις ανάγκες των ΜΜΕ

    3.4.1.

    Τα μέσα στήριξης των ΜΜΕ θα πρέπει να αξιολογούνται τόσο από την άποψη της πραγματικής επίδρασης που έχουν στη βελτίωση της κατάστασης των ΜΜΕ όσο και από την τήρηση των αρχών που ορίζει η SBA. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι χρειάζεται να αξιολογηθούν με τρόπο ποιοτικό και σε βάθος η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα της χορήγησης ενωσιακών πόρων· επίσης, τα κράτη μέλη χρειάζεται να καταβάλουν μεγαλύτερες προσπάθειες για την υλοποίηση των αρχών «Προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις» και «Μόνον άπαξ» σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, οι οποίες πρέπει να είναι υποχρεωτικές σε όλα τα επίπεδα (20).

    3.4.2.

    Η αρχή «Προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις» και η αρχή της SBA δεν παρουσιάζονται ρητώς στο σχέδιο Juncker. Ως ένα βαθμό, εμφανίζονται στα προγράμματα «Ορίζοντας 2020» και COSME, αλλά πρέπει να εφαρμοστούν καλύτερα στην πράξη. Η ΕΟΚΕ καλεί τους υπεύθυνους για τη χάραξη πολιτικής της ΕΕ να συνεκτιμήσουν τις αρχές της SBA σε όλα τα νομοθετικά κείμενα της ΕΕ που ενδέχεται να έχουν άμεσο ή έμμεσο αντίκτυπο στις ΜΜΕ.

    3.4.3.

    Το κόστος της δανειοδότησης και το κόστος κατασκευής και ενοικίασης κτιρίων έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια, λόγω της κρίσης. Το γεγονός αυτό, μαζί με κάποια νέα στοχευμένα όργανα, δημιουργεί καλές ευκαιρίες για τις νεοσύστατες επιχειρήσεις, όμως η φάση ανάπτυξης των εταιρειών εξακολουθεί σε μεγάλο βαθμό να υποστηρίζεται ανεπαρκώς. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΟΚΕ επικροτεί τη νέα πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου προβλήματος (21).

    3.4.4.

    Η τραπεζική πίστη παραμένει η κύρια πηγή χρηματοδότησης των ΜΜΕ αλλά η πρόσβαση σε τραπεζική χρηματοδότηση εξακολουθεί να μην είναι εύκολη για πολλές ΜΜΕ λόγω των αδύναμων ισοζυγίων των τραπεζών, της μη μεταφοράς της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ σε ορισμένες χώρες και των σχετικά υψηλών εμποδίων που έχουν τεθεί από τις απαιτήσεις για εγγυήσεις. Η χρηματοδότηση με βάση όρους της αγοράς μέσω ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων, επιχειρηματικών κεφαλαίων, έκδοσης ομολόγων και μέσων κεφαλαιακής συμμετοχής σε εξειδικευμένα τμήματα της αγοράς, καθώς και μέσω συμμετοχικής χρηματοδότησης (crowdfunding), καθίσταται ολοένα και σημαντικότερη, όμως οι περισσότερες ΜΜΕ δεν είναι ακόμη έτοιμες να χρησιμοποιήσουν τις ευκαιρίες αυτές (22). Χρειάζονται, επομένως, σωστή καθοδήγηση σχετικά με τα χρονοδιαγράμματα, αναλυτικές πληροφορίες και στήριξη ώστε να είναι σε θέση να τις διερευνήσουν. Σύμφωνα με την έρευνα της ΕΟΚΕ, εξαιρετικά υψηλό ποσοστό ΜΜΕ αγνοεί τις ευκαιρίες στήριξης μέσω προγραμμάτων επιχορηγήσεων ΕΔΕΤ, ή τη δυνατότητα εξασφάλισης χρηματοδότησης μέσω ταμείου επενδύσεων που στηρίζεται από ενωσιακά ταμεία.

    3.4.5.

    Σχετική έρευνα καταδεικνύει ότι η εστίαση και οι προτεραιότητες των μέσων στήριξης δεν αντιστοιχούν πάντοτε στις σημαντικότερες ανάγκες των ΜΜΕ (23), ένας δε από τους λόγους είναι η αδυναμία να αναγνωριστούν οι σημαντικές διαφορές που υφίστανται μεταξύ των κρατών μελών. Για παράδειγμα, η πρόσβαση σε νέες αγορές υποδεικνύεται ως η σοβαρότερη πρόκληση για τις ΜΜΕ, κυρίως από εταιρείες από τη νότια Ευρώπη, ενώ εταιρείες από τη βόρεια Ευρώπη λαμβάνουν μεγαλύτερη στήριξη για τη βελτίωση της πρόσβασης σε αγορές, συμπεριλαμβανομένων των διεθνών αγορών. Αυτό αποτελεί σαφή ένδειξη ότι οι ανάγκες των ΜΜΕ είναι εντελώς διαφορετικές σε εθνικό επίπεδο, γεγονός το οποίο θέτει το ζήτημα τού κατά πόσον τα πανευρωπαϊκά μέσα θα πρέπει ίσως να σχεδιάζονται πιο λεπτομερώς. Η άποψη αυτή τυγχάνει επίσης πλήρους στήριξης στην ετήσια έκθεση σχετικά με τις ευρωπαϊκές ΜΜΕ 2014/2015 (24), σύμφωνα με την οποία η ομάδα χωρών με τις χαμηλότερες βαθμολογίες είναι κυρίως από τη νότια Ευρώπη. Οι χώρες αυτές αναφέρουν εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά επιτυχίας για έργα, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη συνιστώσα για τις ΜΜΕ του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» (25).

    3.4.6.

    Οι υψηλές προσδοκίες για τον ρόλο του «εκπροσώπου των ΜΜΕ» δεν έχουν δυστυχώς αποδειχθεί δικαιολογημένες μέχρι στιγμής. Λίγοι εκπρόσωποι των ΜΜΕ γνωρίζουν ποιος έχει αναλάβει τον ρόλο αυτό στη χώρα τους. Οι περισσότερες ΜΜΕ αναφέρουν ότι ο «εκπρόσωπος των ΜΜΕ» εκτελεί απλώς τυπικά και τελετουργικά καθήκοντα και δεν διαδραματίζει κάποιο ρόλο που να συνδέεται με πραγματικά μέτρα για την προώθηση των ΜΜΕ. Ενώ βασικός στόχος του δικτύου αυτού είναι να αποτελεί σημείο επαφής μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των εθνικών φορέων και να προάγει αποτελεσματικά τα συμφέροντα των ΜΜΕ στο πλαίσιο των εθνικών φορέων και στην εθνική νομοθεσία, οι ΜΜΕ αναμένουν να λαμβάνουν πραγματικές συμβουλές και πληροφορίες σχετικά με τις πολιτικές της ΕΕ σε συνεργασία με τις οργανώσεις των ΜΜΕ.

    3.4.7.

    Η προώθηση της επιχειρηματικότητας συνδέεται με τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για την αύξηση του ποσοστού των νεοσύστατων και νέων επιχειρήσεων που επιβιώνουν και επιτυγχάνουν, την παροχή βοήθειας σε νέες εταιρείες για να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητά τους και να αναπτυχθούν ταχύτερα και πιο αποτελεσματικά, τη βελτίωση των διαδικασιών αφερεγγυότητας καθώς και την ανάπτυξη και την ενίσχυση των μεταβιβάσεων επιχειρήσεων (26). Αν και έχουν ήδη επιτευχθεί πολλά όσον αφορά την απλοποίηση της τεχνολογίας και της διαδικασίας εγγραφής στην ΕΕ, ακόμα περισσότερα μένουν ακόμη να γίνουν προκειμένου να επιτευχθούν ο δεύτερος και ο τρίτος στόχος. Η αρχή της «δεύτερης ευκαιρίας» εκτιμάται ότι σημειώνει τη χειρότερη απόδοση σε όλα τα κράτη μέλη· ακόμη και η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναθέτει συμβάσεις σε επιχειρηματίες που έχουν αποτύχει.

    3.4.8.

    Επιπλέον, οι διαδικασίες για την εκκαθάριση (τόσο σε περιπτώσεις αφερεγγυότητας όσο και εκούσιας εκκαθάρισης), την αναδιάρθρωση και την κληρονομική μεταβίβαση είναι δύσκολες από καθαρά διαδικαστική άποψη σε πολλές χώρες. Η ΕΟΚΕ τονίζει την ανάγκη απλοποίησης και εναρμόνισης της νομοθεσίας περί αφερεγγυότητας (27)

    3.4.9.

    Η δημόσια ακρόαση και οι πρόσφατες μελέτες της ΕΟΚΕ παρείχαν επίσης σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τις βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ΜΜΕ στην ΕΕ σε όλους τους κύριους τομείς προτεραιότητας:

    3.4.9.1.   Μείωση του διοικητικού φόρτου/απλοποίηση:

    ο αριθμός των πρωτοβουλιών απαλλαγής/απλούστευσης που αφορούν τις ΜΜΕ στο πλαίσιο του προγράμματος REFIT είναι περιορισμένος,

    το ζήτημα του ξεπερασμένου ορισμού των ΜΜΕ παραμένει άλυτο,

    το «τεστ ΜΜΕ» εφαρμόζεται μερικώς και άνισα από τα κράτη μέλη, δεδομένου ότι εξακολουθεί να μην είναι υποχρεωτικό,

    οι δημόσιες διαβουλεύσεις σχετικά με εκτιμήσεις επιπτώσεων και χάρτες πορείας παρεμποδίζονται από τη γραφειοκρατική θεσμική προσέγγιση και το γεγονός ότι δεν είναι προσιτές σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ,

    όλες οι ΜΜΕ επισημαίνουν τη διαφθορά και την αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση ως σοβαρά προβλήματα με πολύ αρνητικό αντίκτυπο στις επιχειρήσεις τους,

    η καθυστέρηση πληρωμών από το δημόσιο και μεγάλους πελάτες εξακολουθεί να αποτελεί ανησυχητική τάση σε ορισμένα κράτη μέλη παρά τη θέσπιση αυστηρότερων απαιτήσεων στην αναθεωρημένη οδηγία για τις καθυστερήσεις πληρωμών (28).

    3.4.9.2.   Προώθηση της επιχειρηματικότητας:

    η επιχειρηματικότητα δεν έχει ακόμη ενσωματωθεί συνεκτικά στα εθνικά εκπαιδευτικά συστήματα των περισσότερων κρατών μελών,

    η κατάρτιση των εκπαιδευτικών στην επιχειρηματικότητα είναι σποραδική και, ως επί το πλείστον, υλοποιείται με αναφορές σε μεμονωμένα έργα —υπάρχουν ελάχιστες διευρωπαϊκές πρωτοβουλίες σε αυτόν τον τομέα (29),

    τα προγράμματα για τη νεολαία που εστιάζουν στην επιχειρηματικότητα, αν και επιτυχημένα, ενέχουν τον κίνδυνο παρέκκλισης από τον αρχικό τους στόχο που είναι η προώθηση της επιχειρηματικότητας,

    οι διαφημιστικές εκστρατείες, όπως η ευρωπαϊκή εβδομάδα ΜΜΕ, έχουν μικρό αντίκτυπο ως προς την ενθάρρυνση των συμμετεχόντων να εξετάσουν σοβαρά το ενδεχόμενο να γίνουν επιχειρηματίες,

    το κόστος εκκίνησης εξακολουθεί να είναι τρεις φορές υψηλότερο από το αναφερόμενο σημείο αναφοράς.

    3.4.9.3.   Βελτίωση της πρόσβασης σε αγορές και διεθνοποίηση:

    η ενιαία αγορά δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί, γεγονός που εμποδίζει την πρόσβαση των ΜΜΕ στις αγορές, μεταξύ άλλων σε σχέση με τη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών,

    οι διοικητικές διαδικασίες είναι περίπλοκες και το κόστος παράδοσης για εξαγωγές/εισαγωγές υψηλό,

    τα καθεστώτα στήριξης των ΜΜΕ για τη διεθνοποίηση στερούνται εξατομικευμένης προσέγγισης,

    τα πρότυπα και τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας εξακολουθούν να μην είναι ελκυστικά για τις ΜΜΕ, κυρίως επειδή δεν είναι καλά ενημερωμένες ως προς τα οφέλη τους, το κόστος είναι υψηλό και οι κανόνες εξαιρετικά περίπλοκοι.

    3.4.9.4.   Διευκόλυνση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση:

    το τυπικό μοντέλο χρηματοδότησης είναι τα τραπεζικά δάνεια και ακολουθούν —μακράν πίσω— οι επιχορηγήσεις και η στήριξη από χρηματοδοτικά μέσα,

    οι επιδοτήσεις δεν εξαρτώνται από τις συνθήκες της αγοράς και δεν είναι διαμορφωμένες για συγκεκριμένες υποομάδες ΜΜΕ ενώ ο πολιτικός προσανατολισμός τους σπανίως αντιστοιχεί στις ανάγκες των ΜΜΕ,

    τα χρηματοπιστωτικά μέσα ανταποκρίνονται καλύτερα στις άμεσες ανάγκες των ΜΜΕ για κεφάλαια κίνησης. Δυστυχώς, πολύ μικρό ποσοστό των ΜΜΕ είναι καλά ενημερωμένο σχετικά, μια ειδικά προσαρμοσμένη προσέγγιση για την εφαρμογή τους παραμένει σπάνια, η παροχή τους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αποτελεσματική συνεργασία των χρηματοδοτικών οργανισμών, των ενδιάμεσων φορέων και των τελικών δικαιούχων, και υπάρχει έλλειψη δεδομένων και αναλύσεων όσον αφορά την πραγματική τους αποτελεσματικότητα· χρειάζονται μεγαλύτερη συμπληρωματικότητα και συνέργειες μεταξύ υφισταμένων μέσων και φορέων σε περιφερειακό, εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης της προώθησης αποτελεσματικότερων χρηματοδοτικών μέσων, π.χ. αντεγγυήσεων,

    παρά την ουσιαστική πρόοδο που επιτεύχθηκε στην ανάπτυξη καινοτόμων μη δανειοδοτικών διαύλων όπως τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια, τα επιχειρηματικά κεφάλαια κ.λπ., τούτα δεν έχουν αναπτυχθεί επαρκώς στην πλειονότητα των κρατών μελών (30),

    ένα σημαντικό ποσοστό των ΜΜΕ διστάζουν να υποβάλλουν αιτήσεις για τα χρηματοδοτικά μέσα των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, διότι «η πρόσβαση στη χρηματοδότηση φαίνεται εξαιρετικά περίπλοκη».

    3.4.9.5.   Στήριξη της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας:

    αν και ο «Ορίζοντας 2020» προβλέπει ειδική χρηματοδότηση για τις ΜΜΕ, δεν μπορεί να επιλύσει όλα τα προβλήματά τους όσον αφορά την πρόσβαση σε χρηματοδότηση υψηλού κινδύνου για την καινοτομία, και δυστυχώς υπάρχουν λίγα έργα από τα νεότερα κράτη μέλη,

    οι ΜΜΕ συνεχίζουν να μην δείχνουν επαρκές ενδιαφέρον για το πρόγραμμα λόγω επίπονων και αθέμιτων κανόνων εφαρμογής και επιλεξιμότητας,

    οι υφιστάμενοι κανόνες ενδεχομένως αποθαρρύνουν τις ΜΜΕ από συμμετοχή σε βιώσιμες κοινοπραξίες για την υλοποίηση έργων καινοτομίας,

    το κόστος για τις ΜΜΕ όσον αφορά την υποβολή αίτησης για τα εθελοντικά εργαλεία που έχει αναπτύξει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (31) παραμένει σχετικά υψηλό και, ως εκ τούτου, μόνο ένας περιορισμένος αριθμός εταιρειών είναι σε θέση να τα χρησιμοποιήσει.

    3.4.9.6.   Παροχή βασικών δικτύων υποστήριξης:

    οι πληροφορίες που παρέχονται δεν διαθέτουν ακόμη την αναμενόμενη ποιότητα,

    η δομή, το περιεχόμενο και ο σχεδιασμός δεν είναι πολύ φιλικά προς τον χρήστη,

    η προσέγγιση για την παροχή πληροφοριών είναι συχνά γραφειοκρατική,

    τα γλωσσικά εμπόδια είναι συνήθη με δεδομένο ότι οι πληροφορίες παρέχονται σε μεγάλο βαθμό μόνο στα αγγλικά.

    3.5.    Συνέπεια της πολιτικής

    3.5.1.

    Για να είναι συνεπείς, οι πολιτικές προώθησης πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την ποικιλομορφία των ΜΜΕ μέσω της συλλογής μικροδεδομένων και της εκπόνησης μικροοικονομικών αναλύσεων. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να βελτιωθεί η κατανόηση των διαφορετικών αναγκών των ΜΜΕ, σύμφωνα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους.

    3.5.2.

    Προς το παρόν, οι τραπεζικές αγορές και οι κεφαλαιαγορές στην Ευρώπη παραμένουν κατακερματισμένες. Το πρόγραμμα Ένωση Κεφαλαιαγορών που δρομολογήθηκε για την αντιμετώπιση του προβλήματος μπορεί να υλοποιηθεί μόνον εάν είναι συνεπές με άλλες πολιτικές για τη στήριξη των ΜΜΕ. Η περιορισμένη γνώση και κατανόηση των διαφόρων χρηματοδοτικών μέσων από τις περισσότερες ΜΜΕ θα περιόριζε την ανάπτυξη της Ένωσης. Για το λόγο αυτό, στα μέτρα στήριξης των ΜΜΕ θα πρέπει να περιλαμβάνονται η θέσπιση μακροπρόθεσμης, βιώσιμης προσέγγισης για τη χρηματοδότηση και η οικοδόμηση κατανόησης των διαφόρων μέσων, των δυνατοτήτων συμπληρωματικότητας καθώς και των πλεονεκτημάτων και των κινδύνων που συνδέονται με τα διάφορα μέσα.

    3.5.3.

    Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι σχέσεις μεταξύ ιδιοκτήτη, διαχείρισης και εργαζομένων στις ΜΜΕ είναι στενότερες από ό,τι στις μεγάλες επιχειρήσεις και ο κοινωνικός διάλογος είναι συνεπώς αμοιβαία επωφελής, διότι έτσι διαμορφώνονται οι συνθήκες για ένα πιστό και αφοσιωμένο εργατικό δυναμικό με θέσεις εργασίας υψηλής ποιότητας. Προκειμένου όλοι οι ενδιαφερόμενοι να επωφελούνται από αυτή την κατάσταση και να ενισχύεται η συγκέντρωση κοινωνικού κεφαλαίου εντός των ΜΜΕ, πρέπει να παρέχεται συστηματική στήριξη στις ΜΜΕ έτσι ώστε να μπορούν να κατανοούν τη σημασία του κοινωνικού διαλόγου, της υγιεινής και της ασφάλειας, των συνθηκών εργασίας, των καινοτόμων μορφών οργάνωσης της εργασίας, της μάθησης με βάση την εργασία και της ανάπτυξης δεξιοτήτων. Στην προσπάθεια αυτή, ο ρόλος των κοινωνικών εταίρων και των ΜΚΟ είναι απαραίτητος.

    3.6.    Ειδικές συστάσεις σχετικά με τους τομείς προτεραιότητας των πολιτικών της ΕΕ για τις ΜΜΕ:

    3.6.1.   Μείωση του διοικητικού φόρτου/απλοποίηση:

    να αποφευχθεί ο κανονιστικός υπερθεματισμός μέσω σαφέστερης μετάφρασης της νομοθεσίας της ΕΕ, μέσω θέσπισης συστημάτων για την επίλυση διαφορών και την ερμηνεία τέτοιων κειμένων και μέσω σύνταξης «υπομνημάτων φιλικών προς τις ΜΜΕ» καθώς και εγχειριδίου που να συνοψίζει και να επεξηγεί πληροφορίες για τις ΜΜΕ,

    να γίνει υποχρεωτικό το «τεστ ΜΜΕ» για τις νέες νομοθετικές προτάσεις και να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή του από όλα τα κράτη μέλη (32),

    να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότερη και συστηματική ενσωμάτωση των ΜΜΕ και των οργανώσεών τους στις αξιολογήσεις των επιπτώσεων της νέας νομοθεσίας μέσω της απλούστευσης της μορφής και του περιεχομένου τους και της διαθεσιμότητας των πληροφοριών σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ, και, επίσης, να αξιολογηθεί ο αντίκτυπος στις διάφορες ομάδες ΜΜΕ,

    να διεξάγεται πλήρης και τακτικός έλεγχος καταλληλότητας της νομοθεσίας της ΕΕ σχετικά με τις ευρωπαϊκές πολιτικές,

    να συμπεριλαμβάνονται αποτελεσματικότερα (και υποχρεωτικά) οι εθνικές και περιφερειακές οργανώσεις των ΜΜΕ ως εταίροι στη διοργανική συζήτηση σχετικά με τη νέα νομοθεσία που αφορά τις ΜΜΕ,

    να διασφαλιστεί η αποτελεσματική παρακολούθηση των αποτελεσμάτων στο πλαίσιο του προγράμματος REFIT όσον αφορά την ελάττωση του φόρτου για τις ΜΜΕ.

    3.6.2.   Προώθηση της επιχειρηματικότητας:

    να δοθεί στήριξη στις δράσεις ευρωπαϊκών, εθνικών και περιφερειακών οργανώσεων των ΜΜΕ για την παροχή πληροφοριών, κατάρτισης και πλαισίωσης/καθοδήγησης των επιχειρήσεων,

    να εμπλουτιστούν τα υφιστάμενα μέσα που στηρίζουν την ενίσχυση της επιχειρηματικής νοοτροπίας των νέων και να διασφαλιστεί ότι τα προγράμματα στήριξης παραμένουν εστιασμένα στην ανάπτυξη βασικών επιχειρηματικών δεξιοτήτων,

    να εισαχθεί η επιχειρηματικότητα στα προγράμματα σπουδών όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης (33),

    να μειωθεί το κόστος των διαδικασιών εκκίνησης, να διευκολυνθεί η πρόσβαση στη χρηματοδότηση και να παρασχεθούν κίνητρα σε περισσότερους ανθρώπους για να αναπτύξουν επιχειρηματικές προσπάθειες,

    να θεσπιστούν απλές και εύκολες διαδικασίες για τη μεταβίβαση και την εκκαθάρισης επιχειρήσεων και τις επιλογές δεύτερης ευκαιρίας.

    3.6.3.   Βελτίωση της πρόσβασης σε αγορές και διεθνοποίηση:

    να βελτιστοποιηθεί η λειτουργία της ενιαίας αγοράς ώστε να αποφεύγονται ο κανονιστικός υπερθεματισμός, η μη εφαρμογή και άλλες πρακτικές των κρατών μελών που στρεβλώνουν την ανταγωνιστικότητα, και τούτο κατά τρόπο που να μην περιορίζονται τα δικαιώματα των εργαζομένων και των καταναλωτών,

    να ενισχυθεί η προβολή των υφισταμένων δικτύων υποστήριξης της διεθνοποίησης μέσω καλύτερης συνεργασίας με τις οργανώσεις των ΜΜΕ σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο,

    να παρασχεθούν εργαλεία που να βοηθούν τις ΜΜΕ να συμμετέχουν σε εκθέσεις, συνέδρια και εκδηλώσεις προώθησης στο εξωτερικό,

    να ενθαρρυνθεί η δημιουργία περιφερειακών και εθνικών τομεακών ομάδων ΜΜΕ με πιστοποιητικό εγγυημένης ποιότητας,

    να μειωθεί περαιτέρω το κόστος των προτύπων και των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας για τις ΜΜΕ και να προωθηθούν τα οφέλη τους υπέρ της ανταγωνιστικότητας.

    3.6.4.   Διευκόλυνση της πρόσβασης των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση:

    να μειωθούν οι διατυπώσεις, η παρακολούθηση και ο έλεγχος στο απολύτως ελάχιστο αναγκαίο —υποχρεωτική εφαρμογή της αρχής «μόνον άπαξ», χρήση ηλεκτρονικών εντύπων, απλούστευση της εφαρμογής του «de minimis»,

    να σχεδιαστούν προγράμματα επιχορηγήσεων με βάση προσεκτική αξιολόγηση των αναγκών, να αποφευχθεί η επιβλαβής πρακτική της υλοποίησης έργων μόνο για χάρη της εξασφάλισης μη επιστρεπτέας χρηματοδότησης χωρίς καμία επιχειρηματική αναπτυξιακή στρατηγική,

    να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ ΕΤΕ, ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών και οργανώσεων ΜΜΕ με στόχο το σχεδιασμό άκρως αποτελεσματικών χρηματοδοτικών μέσων που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ΜΜΕ για κεφάλαια κίνησης, δάνεια και εγγυήσεις και να αξιολογείται ο αντίκτυπος μέσω ποσοτικών δεικτών,

    να θεσπιστεί ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο προσαρμοσμένων και καινοτόμων μέτρων στήριξης για την αποτελεσματική προσέγγιση της ετερογενούς ομάδας των ΜΜΕ (34),

    να δοθεί στήριξη στις ΜΜΕ που είναι διατεθειμένες να εκδώσουν ομόλογα και μετοχές για εξειδικευμένα τμήματα της αγοράς,

    να εξασφαλιστούν επαρκείς πόροι για τον μηχανισμό εγγύησης δανείων στο πλαίσιο του προγράμματος COSME, λαμβανομένων υπόψη των χρηματοοικονομικών επιπτώσεων της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν καθοριστεί,

    να διερευνηθούν τρόποι για την ενίσχυση των καινοτόμων μη δανειοδοτικών διαύλων χρηματοδότησης, όπως τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια, τα επιχειρηματικά κεφάλαια, οι επιχειρηματικοί άγγελοι και η συμμετοχική χρηματοδότηση, και να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά η στήριξη των εγγυητικών οργανισμών.

    3.6.5.   Στήριξη της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας:

    να παρασχεθούν εργαλεία με σκοπό να βελτιωθεί η πρόσβαση των ΜΜΕ σε επιχειρηματικά κεφάλαια για την εισαγωγή καινοτομιών,

    να υποστηριχθεί η συνεργασία ΜΜΕ και ερευνητικών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και να διευκολυνθεί η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ τους,

    να διαμορφωθούν ευνοϊκές συνθήκες για την οικοδόμηση βιώσιμων κοινοπραξιών εντός των οποίων οι ΜΜΕ και οι καινοτόμες ιδέες τους με βάση την αγορά να διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο,

    να στηριχθεί η ανταγωνιστικότητα των ΜΜΕ μέσω πλαισίωσης/καθοδήγησης με σκοπό: την ανάπτυξη ικανοτήτων και την τεχνική βοήθεια· τη διάδοση βέλτιστων πρακτικών· τη στήριξη της συνεργασίας μεταξύ των οργανώσεων των ΜΜΕ.

    3.6.6.   Παροχή βασικών δικτύων υποστήριξης:

    να προωθηθούν ενωσιακές, εθνικές και περιφερειακές οργανώσεις ΜΜΕ ως το σημαντικότερο «κέντρο βάρους» με την εφαρμογή στρατηγικών ώστε οι ενώσεις αυτές να αναπτύξουν ικανότητες και να υλοποιήσουν την αρχή της πολυεπίπεδης και πολυπαραγοντικής διακυβέρνησης σε ενωσιακό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και να την εφαρμόσουν στη νομοθετική διαδικασία,

    να εξεταστεί η επιλογή δημιουργίας μιας ενιαίας διαδικτυακής πύλης για όλες τις πρωτοβουλίες στήριξης των ΜΜΕ με σαφή και φιλικό προς τον χρήστη σχεδιασμό, με πλούσιο ηλεκτρονικό περιεχόμενο, περιορισμένες επανακατευθύνσεις και κατανοητή γλώσσα.

    3.6.7.   Ανάπτυξη των κατάλληλων επαγγελματικών δεξιοτήτων:

    να προσαρμοστούν τα συστήματα επαγγελματικής κατάρτισης στις ανάγκες των αγορών εργασίας· να δημιουργηθούν συστήματα για την παρακολούθηση και την πρόβλεψη των αναγκών των αγορών εργασίας,

    να ενισχυθεί η στήριξη στα κράτη μέλη προκειμένου να διευκολύνουν τη συμμετοχή των ΜΜΕ σε προγράμματα μαθητείας,

    να στηριχθούν τα βραχυπρόθεσμα προγράμματα κατάρτισης· να ενθαρρυνθεί η συνεργασία μεταξύ ενώσεων εργοδοτών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.

    Βρυξέλλες, 6 Ιουλίου 2017.

    Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

    Γιώργος ΝΤΆΣΗΣ


    (1)  Μελέτες της ΕΟΚΕ: «Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των πολιτικών της ΕΕ υπέρ των ΜΜΕ 2007-2015» (Ιανουάριος 2017) και «Πρόσβαση στη χρηματοδότηση των ΜΜΕ και των εταιρειών μεσαίας κεφαλαιοποίησης κατά την περίοδο 2014-2020: ευκαιρίες και προκλήσεις» (Μάιος 2015) (εφεξής: «Μελέτες της ΕΟΚΕ»).

    (2)  Ο μηχανισμός εγγύησης δανείων και όλα τα χρηματοπιστωτικά μέσα του COSME αποτελούν καλά παραδείγματα ειδικά διαμορφωμένων μηχανισμών στήριξης.

    (3)  Σύμφωνα με το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, που αναπτύχθηκε περαιτέρω μέσω του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 240/2014.

    (4)  http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/evaluation/pdf/expost2013/wp2_final_en.pdf, σ. 31.

    (5)  ΕΕ C 229 της 31.7.2012, σ. 49, ΕΕ C 181 της 21.6.2012, σ. 125.

    (6)  Ενημερωτικό δελτίο SBA 2016. Προφίλ SBA. Η απόδοση μετράται με τους δείκτες SBA.

    (7)  Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ η «Small Business Administration» καθορίζει τα κριτήρια στα οποία πρέπει να βασίζεται όχι μόνο η ιδιοκτησιακή δομή, η φορολογία και ο αριθμός των μελών του προσωπικού, αλλά και η οικονομική δραστηριότητα της επιχείρησης. Με τον τρόπο αυτό, διευκολύνεται η εφαρμογή των σχετικών βιομηχανικών πολιτικών.

    (8)  Η ποικιλία μεγεθών των ΜΜΕ περιγράφεται πολύ καλά στο έγγραφο http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/evaluation/pdf/expost2013/wp2_final_en.pdf, σ. 20.

    (9)  Ευρωπαϊκός Χάρτης για τις Μικρές Επιχειρήσεις (2000).

    (10)  COM(2008) 394 τελικό.

    (11)  ΕΕ C 27 της 3.2.2009, σ. 7· ΕΕ C 224 της 30.8.2008, σ. 32· ΕΕ C 182 της 4.8.2009, σ. 30.

    (12)  COM(2011) 78 τελικό.

    (13)  ΕΕ C 376 της 22.12.2011, σ. 51.

    (14)  ΕΕ C 229 της 31.7.2012, σ. 49, ΕΕ C 181 της 21.6.2012, σ. 125.

    (15)  http://www.eesc.europa.eu/resources/docs/final-joint-declaration---horizontal-sme-policy.pdf

    (16)  Συμφωνίες, οδηγίες, κανονισμοί και αποφάσεις.

    (17)  Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών, πάνω από το 85 % της νομοθεσίας της ΕΕ εφαρμόζεται σε τοπικό επίπεδο.

    (18)  ECO/372, δεν έχει δημοσιευθεί στην ΕΕ (ΕΕ C 13 της 15.1.2016, σ. 8, ΕΕ C 383 της 17.11.2015, σ. 64).

    (19)  Ο κοινός ορισμός των ΜΜΕ θεσπίζεται στη σύσταση 2003/361 της ΕΕ. Ένας άλλος ορισμός των ΜΜΕ παρατίθεται στην οδηγία 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 15ης Μαΐου 2014 και στην οδηγία 2013/34/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2013 (ΕΕ C 383 της 17.11.2015, σ. 64).

    (20)  ΕΕ C 303 της 19.8.2016, σ. 94.

    (21)  http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX:52016DC0733

    (22)  ΕΕ C 388 της 31.12.1994, σ. 14.

    (23)  Η έρευνα διεξήχθη μέσω των ΕΟΚΕ, UEAPME, CEEP και μελών του BICA από τον Απρίλιο έως τον Μάιο του 2016. Τα αποτελέσματα αναλύθηκαν με τα κράτη μέλη να χωρίζονται σε δύο ομάδες με βάση την ταξινόμηση που χρησιμοποιείται στο «Βιομηχανία 4.0. Η νέα βιομηχανική επανάσταση. Πώς θα πετύχει η Ευρώπη», Roland Berger Strategy Consultants, Μάρτιος 2014. Οι χώρες της ομάδας 1 είναι η Αυστρία, το Βέλγιο, η Σουηδία και η Γερμανία —με υψηλή ετοιμότητα για τη Βιομηχανία 4.0 και οι οποίες χαρακτηρίζονται ως «ελπιδοφόρες» και «πρωτοπόρες». Στην ομάδα 2 έχουν περιληφθεί η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Ουγγαρία, η Ισπανία και η Κύπρος —με την ένδειξη «διστακτικές» και «παραδοσιακές». Η διαίρεση αυτή καθιστά τα αποτελέσματα της έρευνας συγκρίσιμα με προηγούμενες έρευνες της ΕΟΚΕ (βλέπε ECO/372).

    (24)  http://ec.europa.eu/DocsRoom/documents/16341/attachments/2/translations/en/renditions/pdf

    (25)  Υπάρχει συσχετισμός μεταξύ των συμπερασμάτων της έκθεσης και του αριθμού των εγκεκριμένων έργων στο πλαίσιο του μέσου «Ορίζοντας 2020» μέχρι το τέλος του 2015:

    Αυστρία (25), Βέλγιο (12), Γερμανία (88), Γαλλία (67), Σουηδία (46) και Ηνωμένο Βασίλειο (139). Οι χώρες αυτές επέδειξαν βελτίωση στην απασχόληση σε ΜΜΕ και στην προστιθέμενη αξία στα τέλη του 2014, φθάνοντας τα επίπεδα του 2008.

    Η Βουλγαρία (1), η Τσεχική Δημοκρατία (6), η Κροατία (1), η Κύπρος (2), η Δανία, η Ελλάδα (11), η Ουγγαρία, η Ιταλία, η Λετονία, η Λιθουανία (5), η Πολωνία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Σλοβενία και η Ισπανία δεν έχουν φθάσει ακόμη τα επίπεδα του 2008.

    (26)  Lichtenstein, G. A., T. S. Lyons, «Incubating New Enterprises: A Guide to Successful Practice» (Επώαση νέων επιχειρήσεων: οδηγός επιτυχίας στην πράξη) (The Aspen Institute, Πρόγραμμα Αγροτικής Οικονομικής Πολιτικής, ΗΠΑ, 1996).

    (27)  ΕΕ C 209 της 30.6. 2017, σ. 21.

    (28)  Οδηγία 2011/7/ΕΕ.

    (29)  https://ec.europa.eu/growth/smes/promoting-entrepreneurship/support/education/projects-studies_en

    (30)  ΕΕ C 388 της 31.12.1994, σ. 14.

    (31)  Για παράδειγμα, το σύστημα οικολογικής διαχείρισης και οικολογικού ελέγχου της ΕΕ, το οικολογικό σήμα της ΕΕ, το σύστημα εξακρίβωσης της περιβαλλοντικής τεχνολογίας της ΕΕ ή το περιβαλλοντικό αποτύπωμα προϊόντος.

    (32)  Το «τεστ ΜΜΕ» περιλαμβάνεται ήδη στην εκτίμηση επιπτώσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής — https://ec.europa.eu/growth/smes/business-friendly-environment/small-business-act/sme-test_en.

    (33)  ΕΕ C 332 της 8.10.2015, σ. 20.

    (34)  ΕΕ C 351 της 15.11.2012, σ. 45, ΕΕ C 34 της 2.2.2017, σ. 66, ΕΕ C 303 της 19.8.2016, σ 94.


    Top