27.10.2007   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 256/73

1.1

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή χαιρετίζει τον ρεαλισμό και το θάρρος που επέδειξε η Επιτροπή στην ανακοίνωσή της «Το GALILEO σε σταυροδρόμι: Η υλοποίηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων GNSS» COM(2007) 261, καταλήγοντας στη διαπίστωση ότι οι διαπραγματεύσεις για τη σύμβαση παραχώρησης του σχεδίου Galileo περιήλθαν σε αδιέξοδο.

1.2

Συμφωνεί πλήρως με την άποψη ότι πρέπει να τεθεί τέλος στις εν λόγω αδιέξοδες διαπραγματεύσεις και να χαραχθεί μία διαφορετική στρατηγική.

1.3

Υποστηρίζει πλήρως τη βούληση του Συμβουλίου, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής για την επιτυχή κατάληξη του σχεδίου Galileo με τη διατήρηση του αρχικού εύρους και περιγραφής.

1.4

Θεωρεί ότι το σχέδιο Galileo συνιστά ένα στρατηγικό σχέδιο για την ΕΕ, το οποίο είναι σε θέση να καταδείξει την ικανότητα της Ευρώπης να κινητοποιείται για την υλοποίηση ενός εξαιρετικού ανθρωπίνου, επιστημονικού, τεχνικού και οικονομικού επιτεύγματος.

1.5

Εκτιμά ότι η εγκατάλειψη του σχεδίου θα ήταν καταστροφική για την ΕΕ.

1.6

Υπογραμμίζει ότι το προτεινόμενο από την Επιτροπή σενάριο αποτελεί μία ενδιαφέρουσα και ρεαλιστική πρόταση για την επιτυχή κατάληξη του σχεδίου και θεωρεί ότι η ανάθεση της ευθύνης και της χρηματοδότησης της φάσης ανάπτυξης και εγκατάστασης στο δημόσιο συνιστά μία ρεαλιστική αντιμετώπιση της κατάστασης.

1.7

Δεδομένου ότι το σενάριο αυτό θα έχει σημαντικές επιπτώσεις σε χρηματοδοτικό επίπεδο και θα απαιτηθούν συγκεκριμένες προσπάθειες στα πλαίσια των δημόσιων οικονομικών, η ΕΟΚΕ τονίζει ότι να εξετασθεί χωρίς προκαταλήψεις κατά πόσον είναι δυνατό να χρησιμοποιηθεί το σύστημα Galileo από τα κράτη μέλη της ΕΕ για στρατιωτικούς, ιδίως αμυντικούς, σκοπούς καθώς και το ενδεχόμενο επιβολής εισφοράς χαμηλού ύψους επί των τιμών των τερματικών του συστήματος εν είδει συμβολής στην χρηματοδοτική εξισορρόπηση του σχεδίου.

1.8

Η ΕΟΚΕ συνιστά να διευκρινισθούν το ταχύτερο δυνατόν οι όροι και οι κανόνες παραχώρησης του συστήματος EGNOS που αποτελεί το ευρωπαϊκό περιφερειακό συμπλήρωμα του αμερικανικού GPS και να συντονισθεί καταλλήλως η εφαρμογή του εν λόγω προγράμματος με το Galileo.

1.9

Εγκρίνει την επιλογή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος ως αρχής αρμόδιας για τις προμήθειες και για τον σχεδιασμό του προγράμματος.

1.10

Εφιστά την προσοχή για τον πειρασμό να υπαχθεί το σχέδιο Galileo στις υποχρεώσεις της αρχής της αποκαλούμενης της «δίκαιης επιστροφής», αν και κατανοεί τις εύλογες ανησυχίες των κρατών μελών για την επιστημονική, τεχνική και οικονομική ανάπτυξή του.

1.11

Υπενθυμίζει ότι τα ζητήματα διαχείρισης και καταμερισμού των οικονομικών και τεχνικών αρμοδιοτήτων όταν δεν διευθετούνται με σαφήνεια μπορούν να έχουν καταστροφικές συνέπειες, όπως απέδειξε η πρόσφατη ιστορία της Airbus.

1.12

Ζητεί από τα κράτη μέλη να καταβάλλουν κάθε προσπάθεια για την επιτυχή ολοκλήρωση του σχεδίου Galileo.

2.1

Πέντε μήνες μετά από τη δημοσίευση της Πράσινης Βίβλου για τις εφαρμογές της πλοήγησης μέσω δορυφόρου, η Επιτροπή δημοσιεύει μία νέα ανακοίνωση με τίτλο που προκαλεί ανησυχία «Το GALILEO σε σταυροδρόμι: Η υλοποίηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων GNSS».

2.2

Τον ανησυχητικό τίτλο προκαλεί το αδιέξοδο στο οποίο περιήλθαν οι διαπραγματεύσεις για σύμβαση παραχώρησης. Πράγματι, δεν κατορθώθηκε να επιτευχθεί συμφωνία με το βιομηχανικό όμιλο που ήταν υποψήφιος για την παραχώρηση. Υπήρχαν πράγματι θεμελιώδεις διαφορές ως προς το οικονομικό μοντέλο του σχεδίου.

2.3

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή δεν μπορούσε να πράξει διαφορετικά παρά να διαπιστώσει την αποτυχία αυτή, η οποία επήλθε μετά από μία σειρά καθυστερήσεων στην υλοποίηση του Galileo και απαιτούσε ένα μείζονα αναπροσανατολισμό του σχεδίου τόσο σε οικονομικό όσο και σε νομικό επίπεδο.

2.4

Επιπλέον, το Συμβούλιο Υπουργών Μεταφορών της 22ας του παρελθόντος Μαρτίου ζήτησε από την Επιτροπή να αξιολογήσει την κατάσταση και να προτείνει λεπτομερή εναλλακτικά σενάρια για τη σύμβαση παραχώρησης, καθώς και ένα σενάριο για να τεθεί σύντομα σε διαθεσιμότητα το σύστημα πλοήγησης EGNOS, που αποτελεί το ευρωπαϊκό περιφερειακό συμπλήρωμα του αμερικανικού GPS, ως προπομπός του Galileo.

2.5

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, επαναβεβαιώνοντας την υποστήριξή του στο σχέδιο Galileo, εκδήλωσε την ανησυχία του για τις συσσωρευμένες καθυστερήσεις κατά την ανάπτυξη του σχεδίου και ζήτησε από την Επιτροπή να διατυπώσει προτάσεις για τη διόρθωση της κατάστασης.

2.6

Η ανακοίνωση της Επιτροπής αποτελεί την απάντηση σε αυτό το διπλό αίτημα των θεσμικών οργάνων λήψης αποφάσεων της ΕΕ.

3.1

Το πρώτο σημαντικό σημείο είναι ότι η Επιτροπή καλεί το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να λάβουν υπόψη τους την αποτυχία των τρεχουσών διαπραγματεύσεων για τη σύμβαση παραχώρησης και, κατά συνέπεια, να θέσουν τέλος σε αυτές. Ενώπιον του αδιεξόδου στις διαπραγματεύσεις, δεν υπάρχει άλλη λύση.

3.2

Εντούτοις, ζητεί παράλληλα από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να επιβεβαιώσουν τη δέσμευσή τους για την εγκατάσταση ενός αυτοδύναμου συστήματος δορυφορικής πλοήγησης και να υποστηρίξουν τη συνέχιση του προγράμματος Galileo. Επομένως, η παρούσα αποτυχία των διαπραγματεύσεων για τη σύμβαση παραχώρησης δεν πρέπει να συνεπάγεται την εγκατάλειψη του σχεδίου Galileo. Αντίθετα, η Επιτροπή επιθυμεί να επαναβεβαιωθεί ο στρατηγικός χαρακτήρας του σχεδίου για την ΕΕ, καθώς και η σημασία του σε οικονομικό επίπεδο.

3.3

Κατά την Επιτροπή, το πρόγραμμα Galileo πρέπει να συνεχισθεί επί της ίδιας ακριβώς βάσεως που ισχύει σήμερα. Τα τεχνικά χαρακτηριστικά πρέπει να παραμείνουν τα ίδια, δηλαδή ένας σχηματισμός 30 δορυφόρων που θα παρέχει πέντε διαφορετικές υπηρεσίες με άριστη ποιότητα σήματος.

3.4

Επομένως, δεν τίθεται το θέμα ενός Galileo σε σμίκρυνση.

3.5

Η Επιτροπή προτείνει δύο εναλλακτικά σενάρια:

3.6

Η Επιτροπή προτείνει την υιοθέτηση του δεύτερου σεναρίου σε δύο φάσεις:

3.7

Η Επιτροπή καλεί το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να υποστηρίξουν τα προγράμματα, επιβεβαιώνοντας μία σειρά αρχών:

3.8

Ένα ανάλογο πρόγραμμα απαιτεί την κινητοποίηση σημαντικών χρηματοοικονομικών πόρων, τη δέσμευση των ποσών των προβλεπόμενων για το προτεινόμενο, επί του παρόντος, πρόγραμμα στο πλαίσιο των δημοσιονομικών προοπτικών, καθώς και την εξασφάλιση συμπληρωματικής χρηματοδότησης.

3.9

Στο χρηματοοικονομικό πλαίσιο της περιόδου 2007/2013, θα πρέπει να διατίθενται 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ, προκειμένου να συνεχισθεί το παρόν πρόγραμμα και να προστεθούν μέτρα για τον περιορισμό των κινδύνων. Εάν επιλεγεί η προοπτική απόκτησης του πρώτου πλήρους σχηματισμού (30 δορυφόροι), ακολουθούμενη από μία εταιρική σχέση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την περίοδο εκμετάλλευσης 2010 έως 2013, θα απαιτηθεί ποσόν ύψους 3,4 δισεκατομμυρίων ευρώ.

4.1

Είναι ορθή η διαπίστωση εκ μέρους της Επιτροπής του αδιεξόδου των διαπραγματεύσεων για τη σύμβαση παραχώρησης εντός του υφιστάμενου πλαισίου και η πρόταση για τον τερματισμό τους. Η αδυναμία εξαγωγής συμπερασμάτων σχετικά θα οδηγούσε στην παράταση μίας αδιέξοδης κατάστασης και θα καθυστερούσε περαιτέρω την υλοποίηση του προγράμματος.

4.2

Επ'αυτού, το Συμβούλιο κατέληξε στα ίδια συμπεράσματα με την Επιτροπή και αποφάσισε να τερματίσει τις διαπραγματεύσεις και να θέσει νέες βάσεις. Επαναβεβαίωσε ακόμη την προτεραιότητα που ενέχει το σχέδιο Galileo, πράξη που επιδοκιμάζει η ΕΟΚΕ.

4.3

Επιπλέον, μία πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρομέτρου (Μάιος/Ιούνιος 2007) για το πρόγραμμα Galileo, την οποία παρήγγειλε η ΓΔ TREN, καταδεικνύει ότι το 80 % του πληθυσμού της ΕΕ υποστηρίζει την ιδέα ενός αυτοδύναμου συστήματος πλοήγησης μέσω δορυφόρου και το 63 % θα ήταν υπέρ της συμπληρωματικής χρηματοδότησης για την επιτυχή ολοκλήρωση του σχεδίου. Εντούτοις, η εκτίμηση για τις συνέπειες από την εγκατάλειψη του Galileo επί της εικόνας της ΕΕ είναι αρκετά αντιφατική. Το 44 % των ερωτηθέντων εκτιμά ότι οι συνέπειες θα ήταν ιδιαίτερα αρνητικές, ενώ το 41 % εκτιμά ότι αυτό δεν θα είχε αντίκτυπο.

4.4

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την υποστήριξη του Συμβουλίου και της κοινής γνώμης στο σχέδιο Galileo αλλά θεωρεί ότι η εγκατάλειψη του σχεδίου θα ήταν ιδιαίτερα αρνητική για την εικόνα της ΕΕ και για την εμπιστοσύνη προς τα ευρωπαϊκά σχέδια. Θα ήταν ένδειξη της αδυναμίας της ΕΕ να ολοκληρώσει επιτυχώς ένα επιστημονικό και τεχνικό σχέδιο του μέλλοντος, το οποίο μπορεί να κινητοποιήσει ό,τι καλύτερο από την άποψη της έρευνας, της καινοτομίας και της υψηλής τεχνολογίας, διανοίγοντας σημαντικές ευκαιρίες στην αγορά.

4.5

Αυτού λεχθέντος, η ανακοίνωση αφήνει ορισμένα αναπάντητα ερωτήματα. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στο σύστημα EGNOS και στην ανάγκη εκμετάλλευσής του το συντομότερο δυνατόν, αλλά η Επιτροπή δεν αναφέρεται στο θέμα του φορέα εκμετάλλευσης. Περιορίζεται στην ένδειξη ότι αυτή θα αποτελέσει αντικείμενο σύμβασης παραχώρησης, αλλά δεν δίνονται λεπτομέρειες σχετικά με την μορφή της και τους δυνητικούς εταίρους (επιχείρηση, όμιλος οργανισμών ή εταιρειών που έχουν την ευθύνη για τη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας; …). Θα είναι ιδιωτικός ή δημόσιος φορέας; Ποιες θα είναι οι διαδικασίες υλοποίησης και ποιες οι προθεσμίες;

4.6

Τα συστήματα μεγιστοποίησης που επιτρέπουν τη βελτίωση της ποιότητας της παρεχόμενης υπηρεσίας GPS είναι περιφερειακά (εκτός του συστήματος EGNOS, λειτουργεί και ένα άλλο στη Βόρεια Αμερική, το αποκαλούμενο WAAS, καθώς και ένα στην Ινδία. Ποιες είναι οι διασυνδέσεις μεταξύ των περιφερειακών αυτών συστημάτων και τι διεθνείς συμφωνίες απαιτούνται για τη λειτουργία τους.

4.7

Όσον αφορά τις δυσκολίες που προέκυψαν με τον όμιλο που ήταν υποψήφιος για την παραχώρηση του συστήματος Galileo, θα πρέπει να επιδειχθεί η απαραίτητη προσοχή για να αποφευχθούν παρόμοιες δυσκολίες σε σχέση με τα νέα προτεινόμενα σενάρια. Στην πραγματικότητα, πίσω από τα μέλη των ομίλων, διακρίνονταν συχνά οι εθνικές οδηγίες. Πολλές από τις ενδιαφερόμενες εταιρείες εξαρτώνται στην πραγματικότητα από τις εθνικές παραγγελίες ή είναι κρατικές εταιρείες και θα ήταν αφελές να πιστεύεται ότι επρόκειτο για έναν κλασικό «ιδιωτικό» όμιλο. Αυτό μπορεί να προκύψει εκ νέου και στα νέα σενάρια. Γι'αυτό και θα πρέπει να εφαρμοσθούν αυστηροί κανόνες ανταγωνισμού.

4.8

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι το γενικό πλαίσιο του σχεδίου δεν τροποποιήθηκε και κυρίως το φάσμα των προτεινόμενων υπηρεσιών. Η πρόταση της Επιτροπής είναι η πλέον εύλογη. Οποιαδήποτε τροποποίηση της οικονομίας του σχεδίου θα προκαλέσει επιπλέον καθυστερήσεις, αύξηση του δημοσιοοικονομικού κόστους και αντιμετώπιση άσκοπων κινδύνων.

4.9

Η ΕΟΚΕ θεωρεί επίσης ότι η Επιτροπή έχει δίκιο να επισημαίνει ότι «χωρίς να αμφισβητείται ο πολιτικός χαρακτήρας του συστήματος, θα πρέπει να γίνει αποδεκτό ότι είναι δυνατόν να προκύψουν σημαντικά έσοδα από στρατιωτικούς χρήστες». Έχοντας επίγνωση του ευαίσθητου χαρακτήρα αυτού του θέματος, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι θα πρέπει να πραγματοποιηθούν συζητήσεις σχετικά μεταξύ των κρατών μελών. Εκτιμά ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ θα έπρεπε να μπορούν ελεύθερα να αποφασίσουν τη χρησιμοποίηση του κυβερνητικού συστήματος περιορισμένης πρόσβασης για αμυντικές στρατιωτικές χρήσεις, εφόσον το επιθυμούν, με την καταβολή ανάλογου αντιτίμου.

4.10

Δεδομένου ότι το θέμα της χρηματοδότησης του σχεδίου είναι ουσιαστικής σημασίας, η ΕΟΚΕ διερωτάται κατά πόσον θα πρέπει να αντιμετωπισθεί το ενδεχόμενο επιβολής εισφοράς χαμηλού ύψους επί των πωλήσεων των τερματικών του συστήματος ως συμβολή στην χρηματοδοτική εξισορρόπηση του σχεδίου.

4.11

Αν και η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την επιλογή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος ως αρχής αρμόδιας για τις προμήθειες και για τον σχεδιασμό του προγράμματος, επισημαίνει ότι αυτό δεν θα πρέπει να υποβάλει το σχέδιο Galileo στον κανόνα της «δίκαιης επιστροφής», ακόμη και αν έχει απόλυτη επίγνωση του γεγονότος ότι οι συμφωνίες μεταξύ των κρατών μελών στο προηγούμενο σενάριο αποτέλεσαν καρπό λεπτών οικονομικών ισορροπιών μεταξύ τους. Υπογραμμίζει την ανάγκη να μη διακυβευθεί ένα τόσο σημαντικό και συμβολικό για την ΕΕ σχέδιο, εξαιτίας των φόβων για τις οικονομικές συνέπειες του σχεδίου επί των κρατών μελών που είναι βασικοί μέτοχοι. Υπενθυμίζει ότι οι δυσχέρειες που αντιμετωπίζει σήμερα το EADS οφείλονται σε ανάλογες ανησυχίες. Η βούληση για την ύπαρξη οικονομικής ισορροπίας μεταξύ των εταίρων είναι θεμιτή, αλλά, σε περίπτωση που προκαλέσει παράλυση ή καθυστερήσεις στην εφαρμογή των σχεδίων της υλοποίησης, τότε θα αμφισβητηθεί συνολικώς του το εμβληματικό αυτό ευρωπαϊκό σχέδιο με τις βιομηχανικές και επιστημονικές διαστάσεις του και τις οικονομικές επιπτώσεις του.

4.12

Τέλος, η ΕΟΚΕ υποθέτει ότι η βούληση της Επιτροπής για τη διαφύλαξη των αρχών της κοινοτικής διακυβέρνησης την οδήγησε να απαιτήσει επίμονα τον πολιτικό έλεγχο επί του σχεδίου, κατά ελάχιστα διπλωματικό τρόπο και χωρίς να λαμβάνει υπόψη τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος.