91999E1690

ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ P-1690/99

υποβολή: Rosa Dez Gonzlez (PSE) προς το Συμβούλιο

(20 Σεπτεμβρίου 1999)

Θέμα: Καταδίκη σε θάνατο, στις ΗΠΑ, του ισπανού πολίτη Joaquin Jos Martnez

Στις 2.11.1999 θα εξετασθεί ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Φλόριντα (ΗΠΑ) η έφεση που ασκήθηκε όσον αφορά τη θανατική καταδίκη του ισπανού πολίτη Joaquin Jos Martnez, o οποίος κρατείται στο «διάδρομο του θανάτου» της φυλακής του Starke (ΗΠΑ). Ηπεράσπιση του ευρωπαίου αυτού πολίτη έχει επισημάνει την έλλειψη δικαστικών εγγυήσεων και τη μη εφαρμογή της αρχής του τεκμηρίου της αθωότητας, που οδήγησαν στην επιβολή της αχαρακτήριστης αυτής ποινής, η οποία συνεχίζει να ισχύει σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ.

Λαμβάνονταςπόψη τον επείγοντα χαρακτήρα τηςπόθεσης και το γεγονός ότι η απάνθρωπη αυτή τιμωρία δεν είναι επανορθώσιμη,

1. Τι έπραξε το Συμβούλιο Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να επιτύχει έχονταςπόψη τα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των Ηνωμένων Εθνών, το άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα κ.τ.λ. κ.τ.λ., την εφαρμογή ενός παγκόσμιου μορατόριουμ στην εκτέλεση των θανατικών ποινών (ψήφισμα της 18.06.1998) και την οριστική κατάργηση μιας ποινής προσβλητικής για τις στοιχειωδέστερες δημοκρατικές αξίες;

2. Τι μπορεί και σκέπτεται να πράξει το Συμβούλιο ώστε να αποτρέψει την εκτέλεση και να επιτύχει τη διεξαγωγή μιας δίκαιας και ελεύθερης δίκης του πολίτη Joaquin Jose Martnez;

Απάντηση

(2 Δεκεμβρίου 1999)

1. Η δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά της εφαρμογής της θανατικής ποινής αποτελεί βασικό στοιχείο της γενικής πολιτικής της για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Τον Ιούνιο του 1998, το Συμβούλιο ενέκρινε κατευθυντήριες γραμμές για την πολιτική της ΕΕ απέναντι στις τρίτες χώρες σχετικά με το θέμα της θανατικής ποινής. Τελικός στόχος είναι η σε παγκόσμιο επίπεδο κατάργηση της θανατικής ποινής. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, οπουδήποτε ισχύει ακόμα η θανατική ποινή, το Συμβούλιο καλεί τα κράτη να επιβάλουν ένα Μορατόριουμ στην εφαρμογή της και επιμένει να τηρηθούν οι στοιχειώδεις κανόνες. Επίσης ενθαρρύνει περαιτέρω τα κράτη να γίνουν συμβαλλόμενα μέρη στις διεθνείς νομικές πράξεις που απαγορεύουν την εσχάτη των ποινών.

2. Σύμφωνα με αυτές τις κατευθυντήριες γραμμές, η ΕΕ ανέλαβε την πρωτοβουλία να εισηγηθεί για πρώτη φορά από κοινού κατά την 55η σύνοδο της Επιτροπής των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών (1999), το σχέδιο ψηφίσματος σχετικά με τη θανατική ποινή, το οποίο μέχρι τότε είχεποβάλει μόνη η Ιταλία. Η πρωτοβουλία αυτήπήρξε εξαιρετικά επιτυχής"όχι μόνον η φρασεολογία ήταν εντονότερη από ό,τι στα προηγούμενα ψηφίσματα, αλλά επίσης συγκέντρωσε περισσότερες συμμετοχές 72 κράτη έναντι 65 το 1998. Η ΕΕ ανέλαβε επίσης την πρωτοβουλία να οργανώσει, στο περιθώριο της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μία ομάδα συζήτησης για τη θανατική ποινή, στην οποία συμμετείχαν μη κυβερνητικοί οργανισμοί και αντιπρόσωποι κυβερνήσεων από διάφορες χώρες.

3. Υστερα από την επιτυχία που συνάντησε στην 55η σύνοδο της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών το σχέδιο ψηφίσματος σχετικά με τη θανατική ποινή, η ΕΕπέβαλε επίσης, για πρώτη φορά, στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών (54η σύνοδος) που συνήλθε εφέτος, σχέδιο ψηφίσματος σχετικά με τη θανατική ποινή. Με το ψήφισμα αυτό καλούνται τα κράτη που εξακολουθούν να διατηρούν τη θανατική ποινή να θεσπίσουν, μεταξύ άλλων, ένα μορατόριουμ για την εκτέλεση θανατικών ποινών, με προοπτική την οριστική κατάργηση της θανατικής ποινής. Το Συμβούλιο είναι πεπεισμένο ότι η πρωτοβουλία αυτή της ΕΕ θα ενισχύσει περαιτέρω τη διεθνή τάση προς την κατεύθυνση της κατάργησης της εσχάτης των ποινών.

4. Εκτός από τις γενικές πρωτοβουλίες σε πολυμερή ή διμερή πλαίσια,πάρχουν περιστάσεις όπου η Ευρωπαϊκή Ένωση προβαίνει σε συγκεκριμένες ενέργειες που αφορούν ατομικές περιπτώσεις. Την Ευρωπαϊκή Ένωση την απασχολούν ιδίως οι περιπτώσεις παραβίασης ορισμένων στοιχειωδών κανόνων στο θέμα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Για παράδειγμα, η θανατική ποινή δεν θα έπρεπε ποτέ να επιβάλλεται σε άτομα ηλικίας κάτω των 18 ετών κατά τη στιγμή της διάπραξης του εγκλήματός τους, ούτε σε εγκύους γυναίκες, σε μητέρες, ή σε άτομα που έχουν απωλέσει τις διανοητικές τους ικανότητες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποδίδει επίσης μεγάλη σημασία στο σεβασμό ορισμένων κανόνων που παρέχουν στοιχειώδεις νομικές εγγυήσεις, όπως η ύπαρξη σαφών και πειστικών αποδείξεων, η αρμοδιότητα του δικαστηρίου και η αυστηρή τήρηση των διαδικασιών καθώς επίσης και η κατάλληλη δικαστική συνδρομή.

5. Στην περίπτωση του κ. Joaqun Jos Martnez, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παρακολουθήσει εκ του σύνεγγυς τα αποτελέσματα της έφεσης που έχει ασκήσει στο Ανώτατο Δικαστήριο της Φλώριδας και θα αντιδράσει σύμφωνα με τις προαναφερθείσες αρχές.