51997AC0460

Γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την «Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου, η οποία τροποποιεί την οδηγία 94/58/ΕΚ σχετικά με το ελάχιστο επίπεδο εκπαίδευσης των ναυτικών» () (97/C 206/07)

Στις 17 Οκτωβρίου 1996, και σύμφωνα με το άρθρο 84 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την ανωτέρω πρόταση.

Το τμήμα μεταφορών και επικοινωνιών, στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών της ΟΚΕ, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 9 Απριλίου 1997 με βάση εισηγητική έκθεση του κ. Chagas.

Κατά την 345η σύνοδο ολομέλειάς της (συνεδρίαση της 23ης Απριλίου 1997), η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε με 123 ψήφους υπέρ, 1 κατά και 3 αποχές την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Ιστορικό

1.1. Η οδηγία του Συμβουλίου 94/58/ΕΚ () σχετικά με το ελάχιστο επίπεδο εκπαίδευσης των ναυτικών βασιζόταν στη Σύμβαση STCW () του ΙΜΟ του 1978.

1.2. Η οδηγία περιελάμβανε, επίσης, διατάξεις σχετικά με τις γλωσσικές ικανότητες του πληρώματος και επέτρεπε στις εθνικές λιμενικές αρχές να ελέγχουν κατά πόσο οι ναυτικοί είναι ικανοί να επικοινωνούν μεταξύ τους και εαν το επίπεδο εκπαίδευσής τους ανταποκρίνεται στα πρότυπα της Σύμβασης STCW, ιδιαίτερα όσον αφορά τα επιβατικά πλοία.

1.3. Στη γνωμοδότησή της για την προτεινόμενη οδηγία, η ΟΚΕ σημείωνε ότι το προτεινόμενο κείμενο θα χρειαζόταν σύντομα να τροποποιηθεί, εφόσον το 1995 επρόκειτο να ολοκληρωθεί η διαδικασία της αναθεώρησης της Σύμβασης STCW του 1978 στο επίπεδο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ).

2. Η αναθεώρηση της Σύμβασης STCW του 1978

2.1. Ο «ανθρώπινος παράγοντας» θεωρείται κοινώς υπαίτιος για το 80 % των θαλάσσιων ατυχημάτων και συγκαταλέγεται στα σημαντικά θέματα που απασχολούν τους διεθνείς οργανισσμούς. Στο πλαίσιο των εργασιών του για τον «ανθρώπινο παράγοντα», ο ΙΜΟ προέβη στην αναθεώρηση της Σύμβασης STCW του 1978.

2.2. Η εγκύκλιος ΙΜΟ, η οποία περιλαμβάνει κατεθυντήριες γραμμές σχετικά με την αναθεωρημένη Σύμβαση STCW, αναφέρει ότι κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1980, έγινε αντιληπτό ότι η Σύμβαση STCW του 1978 δεν επετύγχανε το σκοπό της, που ήταν η καθιέρωση ομοιόμορων διεθνών ελάχιστων προτύπων, και έχανε αξιοπιστία. Η κύρια αιτία ήταν ότι δεν διέθετε ακριβή πρότυπα και χρησιμοποπούσε συχνά τη φράση «ικανοποιητικά για τη διοίκηση», πράγμα που οδήγησε σε ευρέως ποικίλουσες ερμηνείες των προτύπων και στην εντύπωση ότι τα πιστοποιητικά που εκδίδονται βάσει της STCW δεν ήταν αξιόπιστα.

2.3. Η εγκύκλιος ΙΜΟ τονίζει, επίσης, ότι οι απαιτήσεις που περιείχε η Σύμβαση STCW όσον αφορά την εκπαίδευση και τη θαλάσσια υπηρεσία δεν προσδιόριζαν ποια ακριβώς ήταν τα προσόντα και οι ικανότητες που απαιτούνταν. Εκφράστηκε η άποψη ότι η αποτελεσματικότητα της επί του πλοίου κατάρτισης υπονομευόταν από:

- τις μειώσεις των πληρωμάτων,

- τη συντόμευση του χρόνου εκτέλεσης των καθηκόντων,

- τις συχνότερες αλλαγές πληρώματος,

- τις διάφορες μίξεις πολιτισμικών και γνωσσικών υπόβαθρων λόγω της πολυεθνικής επάνδρωσης.

2.4. Εξάλλου, η εγκύκλιος ΙΜΟ υπογραμμίζει ότι, μετά την υιοθέτηση της Σύμβασης STCW, υπήρξαν αλλαγές στη διάρθρωση του παγκόσμιου στόλου και η προσφορά ναυτικών μετατοπίστηκε από τα παραδοσιακά ναυτικά έθνη. Διατυπώθηκε, επίσης, η άποψη ότι υπήρξαν αλλαγές στην παραδοσιακή οργάνωση των πλοίων και των καθηκόντων και ευθυνών του πληρώματος και ότι υπήρχε ανάγκη αντιμετώπισης των αιτιών ατυχημάτων που σχετίζονται με τον ανθρώπινο παράγοντα.

2.5. Οι κύριοι στόχοι της διαδικασίας αναθεώρησης ήταν:

- να μεταφερθούν όλες οι λεπτομερείς τεχνικές απαιτήσεις σε ένα συγκροτημένο κώδικα,

- να διευκρινισθούν τα επαγγελματικά προσόντα και οι ικανότητες που απαιτούνται και να ληφθούν υπόψη οι σύγχρονες μεθόδοι κατάρτισης,

- να ζητηθεί από τις διοικητικές αρχές να διατηρούν άμεσο έλεγχο και να εγγυώνται τα τυπικά προσόντα των πλοιάρχων, των αξιωματικών και του προσωπικού ραδιοεπικοινωνιών, στους οποίους επιτρέπουν να ασκούν υπηρεσίες σε πλοία με τη σημαία τους,

- να καταστεί κάθε συμβαλλόμενο μέρος της Σύμβασης υπόλογο έναντι των άλλων, μέσω του ΙΜΟ, για τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζει τη Σύμβαση και για την ποιότητα της κατάρτισης που παρέχει και των πιστοποιητικών που εκδίδει,

- να διασφαλισθεί ότι οι τροποποιήσεις τίθενται σε ισχύ το συντομότερο δυνατό σε όλα τα συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης.

2.6. Συνοπτικά, ο βασικός στόχος ήταν να διασφαλισθεί η ενημέρωση της Σύμβασης STCW και, μέσω αυτής, η θέσπιση ενιαίων ελάχιστων επιπέδων επαγγελματικής ικανότητας.

2.7. Η αναθεωρημένη Σύμβαση STCW αποτελείται από τα εξής μέρη:

- τα αρχικά άρθρα της Σύμβασης STCW του 1978 (χωρίς τροποποιήσεις),

- τους κανονισμούς (εκτενώς τροποποιημένους),

- το Μέρος Α' του Κώδικα STCW (το οποίο είναι δεσμευτικό),

- το Μέρος Β' του Κώδικα STCW (το οποίο δεν είναι δεσμευτικό και αποσκοπεί στην παροχή πρόσθετων οδηγιών για την ερμηνεία των υποχρεωτικών απαιτήσεων) και

- ορισμένα Ψηφίσματα της Διάσκεψης STCW.

2.8. Η μορφή παρουσίασης της αναθεωρημένης Σύμβασης STCW είναι η εξής:

- Κεφάλαιο Ι - Γενικές διατάξεις

- Κεφάλαιο ΙΙ - Πλοίαρχος και κλάδος καταστρώματος

- Κεφάλαιο ΙΙΙ - Κλάδος μηχανής

- Κεφάλαιο IV - Ραδιοεπικοινωνίες και προσωπικό ραδιοεπικοινωνίας

- Κεφάλαιο V - Ειδικές απαιτήσεις εκπαίδευσης για προσωπικό ορισμένων ειδών πλοίων

- Κεφάλαιο VΙ - Κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ασφάλεια, ιατρική φροντίδα και διαδικασίες διάσωσης

- Κεφάλαιο VΙΙ - Έκδοση εναλλακτικών πιστοποιητικών

- Κεφάλαιο VΙΙΙ - Τήρηση φυλακών.

2.9. Για να διευκρινισθεί η σχέση μεταξύ των εναλλακτικών διατάξεων έκδοσης πιστοποιητικών του κεφαλαίου VII και των διατάξεων έκδοσης πιστοποιητικών των κεφαλαίων II, III και IV, προσδιορίζονται οι εξής επτά λειτουργικοί τομείς:

- Ναυσιπλοΐα

- Χειρισμός και στοιβασία πλοίου

- Έλεγχος της γενικής λειτουργίας του πλοίου και μέριμνα για τα άτομα που βρίσκονται επί του πλοίου

- Ναυτική μηχανολογία

- Ηλεκτρομηχανολογία, ηλεκτρονική και μηχανολογία συστημάτων ελέγχου

- Συντήρηση και επισκευή

- Ραδιοεπικοινωνίες.

2.10. Η αναθεωρημένη Σύμβαση STCW διακρίνει, επίσης, τα εξής 3 επίπεδα αρμοδιότητας:

- «Επίπεδο διαχείρισης»: το επίπεδο αρμοδιότητας που αντιστοιχεί στις υπηρεσίες του πλοιάρχου, του υποπλοιάρχου, του πρώτου και του δεύτερου μηχανικού και σχετίζεται με την εξασφάλιση της ομαλής εκτέλεσης όλων των λειτουργιών που υπάγονται στο συγκεκριμένο τομέα αρμοδιότητας.

- «Λειτουργικό επίπεδο»: το επίπεδο αρμοδιότητας που αντιστοιχεί στις υπηρεσίες των αξιωματικών φυλακής γέφυρας ή μηχανής ή των αξιωματικών υπηρεσίας μηχανής σε περιοδικά ανεπάνδρωτα μηχανοστάσια ή των χειριστών ασυρμάτου. Συνδέεται με τη συνεχή άσκηση άμεσου ελέγχου της εκτέλεσης όλων των λειτουργιών που υπάγονται στο συγκεκριμένο τομέα αρμοδιότητας υπό την καθοδήγηση του ατόμου που υπηρετεί στο επίπεδο διαχείρισης του τομέα.

- «Επίπεδο στήριξης»: το επίπεδο αρμοδιότητας που συνδέεται με την εκτέλεση ανατεθειμένων εργασιών, καθηκόντων ή αρμοδιοτήτων υπό την καθοδήγηση του ατόμου που υπηρετεί στο επίπεδο διαχείρισης ή το λειτουργικό επίπεδο.

2.11. Οι διάφορες λειτουργίες στα τρία επίπεδα αρμοδιότητας προσδιορίζονται στο Μέρος Α' του Κώδικα STCW με τη μορφή περιεκτικών πινάκων, οι οποίοι καθορίζουν λεπτομερώς:

- τις ικανότητες,

- τις γνώσεις, την κατανόηση και την απόκτηση επάρκειας,

- τις μεθόδους αποδείξεως των ικανοτήτων,

- τα κριτήρια αξιολόγησης των ικανοτήτων.

2.12. Η αναθεωρημένη Σύμβαση STCW είναι, συνεπώς, πολύ πιο σύνθετο εργαλείο από την προηγούμενη Σύμβαση και κάθε μέρος της είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένο με τα άλλα.

Η ΟΚΕ υπενθυμίζει πως, όταν υιοθετήθηκε η οδηγία 94/58/ΕΚ για το ελάχιστο επίπεδο κατάρτισης των ναυτικών, το άρθρο 9 (3) (α) καλούσε την Επιτροπή να προτείνει ένα σύνολο κοινών κριτηρίων για την αναγνώριση των τύπων των πιστοποιητικών που εκδίδονται από ιδρύματα ή διοικήσεις. Σήμερα, εκπληρώνει το στόχο αυτό στο άρθρο 9 (3) (α) της τροποιούσας οδηγίας, τα οποία το Συμβούλιο θα καθόριζε πριν την 1η Ιουλίου 1995, σύμφωνα με τους όρους της Συνθήκης.

3. Γενικές παρατηρήσεις

3.1. Η ΟΚΕ είναι της γνώμης ότι δεν θα πρέπει να γίνει καμία ενέργεια που ενδέχεται να υπονομεύσει με οποιονδήποτε τρόπο τη διεθνή αξιοπιστία και την εκτελεστότητα της αναθεωρημένης Σύμβασης STCW και θεωρεί ότι η αναθεωρημένη αυτή Σύμβαση είναι ένα σύνθετο εργαλείο, το οποίο μπορεί να νοηθεί μόνο στην ολότητά του.

3.2. Η ΟΚΕ πιστεύει ότι μια ευρωπαϊκή οδηγία που να θέτει σε ισχύ την αναθεωρημένη Σύμβαση STCW θα μπορούσε να συμπληρώσει αυτή τη Σύμβαση, αρκεί:

- να μην προξενεί άσκοπη επανάληψη των απαιτήσεων και να μη χρειάζεται συχνή επανεξέταση,

- να μη δημιουργεί νομική αβεβαιότητα ή νομική σύγκρουση μεταξύ των διεθνών και των εθνικών υποχρεώσεων των κρατών μελών που αποτελούν επίσης Μέρη των Οργάνων του ΙΜΟ,

- να είναι απόλυτα σύστοιχη με τις επιδιώξεις της Επιτροπής που περιέχονται στην ανακοίνωση για την ασφάλεια στις θάλασσες [COM (93) 66 τελικό ()],

- να μην θίγει τους στόχους που διατύπωσε ο ΙΜΟ όταν υιοθέτησε την αναθεωρημένη Σύμβαση STCW,

- να μην περιέχει διατάξεις που θα μπορούσαν να ερμηνευθούν ως ρυθμίσεις επιτρέπουσες την τήρηση φυλακών οι οποίες αντιβαίνουν προς τις διατάξεις της αναθεωρηθείσας Σύμβασης.

3.3. Η ΟΚΕ κρίνει ότι η τροποποιούσα οδηγία θα πρέπει να αντικατοπτρίζει πλήρως την διασαφήνιση των μεταβατικών διατάξεων της αναθεωρημένης Σύμβασης STCW και τις ημερομηνίες εφαρμογής των διαφόρων απαιτήσεων που έχουν συμφωνηθεί στα πλαίσια του ΙΜΟ.

3.4. Η τροποποιούσα οδηγία ορθώς εισάγει το νέο άρθρο 51 το οποίο αναφέρεται στην ικανότητα προς υπηρεσία και επαναλαμβάνει τις δατάξεις περί ελάχιστης ανάπαυσης του κεφαλαίου VII της STCW 95. Πάντως, η ΟΚΕ δεν μπορεί να αγνοήσει ότι η ΔΟΕ υιοθέτησε πρόσφατα τη νέα σύμβαση αριθ. 180, περί του ωραρίου εργασίας των ναυτικών. Πιθανόν να ενδείκνυται να αναπτύξει η Επιτροπή, σε εύθετο χρόνο, και μετά την έναρξη της ισχύος της σύμβασης αριθ. 180 και των συνοδευτικών ψηφισμάτων τους, ένα μόνο μέσο που θα ασχολείται με τα πρότυπα του ΙΜΟ και της ΔΟΕ προκειμένου να αποφευχθεί κάθε σύγχυση σχετικά με τα μέτρα που θα εφαρμοστούν από τα κράτη μέλη.

3.5. Η τροποποιούσα οδηγία περιέχει ορισμένους μόνο από τους κανονισμούς που περιέχονται στην αναθεωρημένη Σύμβαση STCW και δεν αναπαράγει το Α' και το Β' Μέρος του Κώδικα STCW του ΙΜΟ. Επιπλέον, παραλείπει να διευκρινίσει αν απoσκοπεί να καθιερώσει την πλήρη ισχύ των διεθνών υποχρεώσεων των κρατών μελών που αποτελούν παράλληλα συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης STCW ή είναι συμπληρωματική και καθιερώνει πρόσθετες ευρωπαϊκές υποχρεώσεις.

3.6. Παρότι το προοίμιο της παρούσας πρότασης οδηγίας του Συμβουλίου δηλώνει ότι «οι διατάξεις της αναθεωρημένης σύμβασης STCW πρέπει το συντομότερο δυνατόν να εκφραστούν μέσω της οδηγίας, για να διασφαλισθεί το ότι τα κράτη μέλη θα ενεργούν σύμφωνα με τις υποχρεώσεις τους σε διεθνές επίπεδο», όπως είναι διατυπωμένη επί του παρόντος αδυνατεί να επιτύχει αυτό το στόχο.

3.7. Η αναθεωρημένη Σύμβαση STCW απαιτεί οι αξιωματικοί να έχουν γνώση της εθνικής νομοθεσίας (του κράτους της σημαίας του πλοίου). Στην αιτιολογική έκθεση (παράγραφος 16), της πρότασης της Επιτροπής προτείνεται τα κράτη μέλη να μπορούν να εκπληρώνουν την απαίτηση απλώς και μόνο διανέμοντας στους αξιωματικούς μια περίληψη και διεξάγοντας κάποια μορφή γραπτής εξέτασης, το έντυπο της οποίας θα πρέπει να συμπληρώνουν και να προωθούν στην διοίκηση. Η ΟΚΕ αμφιβάλλει εάν αυτό συμφωνεί με την αναθεωρημένη Σύμβαση STCW, δεδομένου ότι δεν θα είναι δυνατόν να διενεργούνται ικανοποιητικές διαδικασίες ελέγχου και να εφαρμόζονται επαρκή πρότυπα εγγύησης της ποιότητας. Για το λόγο αυτό, η ΟΚΕ φοβάται ότι η ρύθμιση αυτή είναι δυνατόν να αντίκειται τόσο στο γράμμα όσο και στο πνεύμα της αναθεωρημένης Σύμβασης STCW.

3.8. Η ΟΚΕ σημειώνει ότι ο ΙΜΟ είχε συμφωνήσει η 69η σύνοδος της επιτροπής ναυτικής ασφάλειας, σε συνεδρίασή της που έχει προγραμματισθεί για το Μάιο του 1997, να υιοθετήσει ορισμένες τροποποιήσεις της αναθεωρημένης Σύμβασης STCW και συμφωνεί ότι πρέπει σαφώς να εφαρμοσθεί ο κατάλληλος μηχανισμός, που θα διασφαλίζει ότι η τροποποιημένη οδηγία θα θέσει σε ισχύ τις διεθνείς υποχρεώσεις των κρατών μελών. Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις είναι:

- μια προσθήκη στον κανονισμό V/2 (Υποχρεωτικές ελάχιστες απαιτήσεις εκπαίδευσης και προσόντων πλοιάρχων, αξιωματικών, κατώτερων ναυτικών και λοιπού προσωπικού πλοίων οριζόντιας φόρτωσης) υπό μορφήν προσθήκης στον κανονισμό V/2.3 7

- ένας νέος κανονισμός V/3 (Υποχρεωτικές ελάχιστες απαιτήσεις εκπαίδευσης και προσόντων πλοιάρχων, αξιωματικών, κατώτερων ναυτικών και λοιπού προσωπικού πλοίων εκτός των επιβατικών οριζόντιας φόρτωσης) 7

- αντικατάσταση μέρους του υφιστάμενου κειμένου του Τμήματος A-V/2 του Α' Μέρους του Κώδικα STCW (Υποχρεωτικές ελάχιστες απαιτήσεις εκπαίδευσης και προσόντων πλοιάρχων, αξιωματικών, κατώτερων ναυτικών και λοιπού προσωπικού επιβατηγών πλοίων οριζόντιας φόρτωσης) 7

- προσθήκη νέας παραγράφου 5 στο Τμήμα A-V/2.5 του Α' Μέρους του Κώδικα STCW (Διαχείριση των κρίσεων και κατάρτιση στην ανθρώπινη συμπεριφορά) 7

- προσθήκη ενός νέου Τμήματος A-V/3 στο Α' Μέρους του Κώδικα STCW (Υποχρεωτικές ελάχιστες απαιτήσεις εκπαίδευσης και προσόντων πλοιάρχων, αξιωματικών, κατώτερων ναυτικών και λοιπού προσωπικού πλοίων εκτός των επιβατηγών οριζόντιας φόρτωσης).

3.9. Οι απαιτήσεις που προβλέπονται στο νέο κείμενο του άρθρου 9 (3) (α) συμφωνούν με τις απαιτήσεις του κανονισμού Ι/10 της αναθεωρημένης Σύμβασης STCW στο μέτρο που η Σύμβαση STCW απαιτεί από τη διοίκηση να επιβεβαιώνει, με όλα τα απαραίτητα μέσα (στα οποία ενδέχεται να συγκαταλέγεται ο έλεγχος των εγκαταστάσεων και διαδικασιών) τη συμμόρφωση προς όλες τις απαιτήσεις όσον αφορά τα πρότυπα ικανοτήτων, την έκδοση και επικύρωση πιστοποιητικών, και την τήρηση αρχείων. Η ΟΚΕ συνιστά να διενεργούνται πράγματι αυτές οι επιθεωρήσεις, επί τυχαίας δειγματοληπτικής βάσεως ή/και όποτε φαίνεται να υπάρχουν βάσιμοι λόγοι.

3.9.1. Η ΟΚΕ επικροτεί τη διάταξη αυτή. Εντούτοις, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις ακόλουθες πτυχές:

- στην πρακτικότητα μιας παρόμοιας υποχρεωτικής διάταξης δεδομένου ότι θα απαιτούσε έλεγχο των κατ' ιδίαν ναυτικών σχολών 7

- στην τήρηση του εν λόγω μέτρου στη περίπτωση ναυτικών από τρίτες χώρες οι οποίοι υπηρετούν σήμερα σε πλοία τα οποία φέρουν σημαία ΕΕ και στην ανάγκη παρόμοιας απαίτησης στην περίπτωση όλων των ναυτικών από τρίτες χώρες, ενόψει των απαιτήσεων που περιλαμβάνονται στους κανονισμούς Ι/7 και Ι/8 της αναθεωρημένης Σύμβασης STCW 7

- στην ανάγκη τροποποίησης της οδηγίας προκειμένου να συμπεριλάβει κατάλληλες διατάξεις ελέγχου και αστυνόμευσης.

3.9.2. Εν όψει των ανωτέρω, η ΟΚΕ συνιστά να διατηρηθούν τα κριτήρια για την επιθεώρηση των ιδρυμάτων κατάρτισης των τρίτων χωρών, τα οποία προβλέπονται στο άρθρο 9 (3) (α), περιπτώσεις 2 και 3. Θα πρέπει, ωστόσο, να εξετασθεί μήπως οι περιπτώσεις 2 και 3 θα παρουσιάζονταν καλύτερα με τη μορφή συστατικών οδηγιών, αρκεί να μην υπονομεύονται οι στόχοι της εξασφάλισης εναρμονισμένων και ειδικευμένων δραστηριοτήτων κατάρτισης και πιστοποίησης.

3.10. Η ΟΚΕ υπενθυμίζει τη δήλωση που περιλαμβάνεται στο σημείο 1.4 της γνωμοδότησης που υιοθέτησε () σχετικά με τη συμπερίληψη άλλων συναφών διεθνών μέσων σχετικά με την κατάρτιση των ναυτικών, συμπεριλαμβανομένων των Συμβάσεων 53 του ΙΜΟ πιστοποιητικά ικανότητας αξιωματικών) (1936), 74 (πιστοποιητικά ειδικευμένων ναυτικών) (1946), 69 (πιστοποιητικά μαγείρων πλοίων) (1946) και 164 (Υγειονομική προστασία και ιατρική φροντίδα των ναυτικών), δεδομένου ότι η πλειοψηφία των κρατών μελών της ΕΕ έχει ήδη κυρώσει τις εν λόγω Συμβάσεις της ΔΟΕ.

3.11. Τέλος, η ΟΚΕ σημειώνει ότι ούτε η οδηγία 94/58/ΕΚ ούτε οι Συμβάσεις STCW του 1978 και του 1995 εφαρμόζονται στα αλιευτικά πλοία και ότι ο ΙΜΟ υιοθέτησε γι' αυτά μια παράλληλη σύμβαση (τη Σύμβαση STCW-F). Καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να κυρώσουν τη νέα σύμβαση, ώστε να εξασφαλισθεί μια εναρμονισμένη προσέγγιση της ΕΕ σε σχέση με τα πρότυπα εκπαίδευσης και πιστοποίησης των πληρωμάτων των αλιευτικών πλοίων.

4. Ειδικές παρατηρήσεις

4.1. Η τροποποιούσα οδηγία θα μπορούσε να καθιερώσει σαφώς και αναντίρρητα την αρχή ότι δεν επεμβαίνει με κανένα τρόπο στις υποχρεώσεις που έχουν έναντι του ΙΜΟ τα κράτη μέλη που είναι επίσης συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης STCW. Η ΟΚΕ συνιστά να προστεθεί μια σαφής ρήτρα περί τούτου στα άρθρα της τροποποιούσας οδηγίας.

4.2. Η ΟΚΕ συνιστά, επίσης, να συμπεριληφθεί στην τροποποιούσα οδηγία και μια διάταξη που να ορίζει ρητώς ότι η οδηγία αυτή θεσπίζει ένα ελαχιστο ευρωπαϊκό επίπεδο και ότι τα κράτη μέλη είναι ελεύθερα να υιοθετήσουν αυστηρότερα εθνικά επίπεδα ικανότητας. Μολονότι μια παρόμοια διάταξη εξυπακούεται από το άρθρο 2 της οδηγίας, η ΟΚΕ κρίνει ότι στο προοίμιο της τροποποιούσας οδηγίας θα έπρεπε να συμπεριληφθεί μια ρητή ρήτρα.

4.3. Η ΟΚΕ προτείνει, περαιτέρω, να προστεθεί στις αιτιολογικές σκέψεις της τροποποιούσας οδηγίας μία ακόμη παράγραφος, με το εξής κατ' ουσίαν περιεχόμενο:

«Αναγνωρίζοντας ότι για τη διενέργεια της αναθεώρησης της Σύμβασης STCW του 1978 χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της "σιωπηρής αποδοχής", η οποία προβλέπεται στο άρθρο ΧΙΙ της Σύμβασης, και ότι τούτο επιβάλλει άμεσα ορισμένες υποχρεώσεις στα κράτη μέλη που είναι συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης.»

4.4. Η τροποποιούσα οδηγία παραλείπει να αναθεωρήσει το άρθρο 8 της οδηγίας του Συμβουλίου 94/58/ΕΚ. Ωστόσο, η παράγραφος 1 του άρθρου 8 είναι ασυμβίβαστη με το νέο κανονισμό V-13 (γ) της Σύμβασης SOLAS () του ΙΜΟ, η οποία τίθεται σε ισχύ την 1η Ιουλίου 1997. Ο νέος κανονισμός SOLAS του ΙΜΟ, ο οποίος περιλαμβάνεται στο Κεφάλαιο V με τον υπότιτλο «Επάνδρωση», ορίζει τα εξής:

«Σε κάθε επιβατικό πλοίο που εμπίπτει στην εφαρμογή του Κεφαλαίου Ι, για να διασφαλισθεί η αποτελεσματική συμπεριφορά του πληρώματος σε θέματα ασφαλείας, προσδιορίζεται μία γλώσσα εργασίας, η οποία καταγράφεται στο ημερολόγιο καταστρώματος. Η κατάλληλη γλώσσα εργασίας ορίζεται από την εταιρεία ή τον πλοίαρχο, ως ενδείκνυται. Κάθε ναυτικός υποχρεούται να κατανοεί και, αν συντρέχει περίπτωση, να δίδει εντολές και οδηγίες και να αποκρίνεται σ' αυτή τη γλώσσα. Εάν η γλώσσα εργασίας δεν είναι επίσημη γλώσσα του κράτους του οποίου τη σημαία δικαιούται το πλοίο να φέρει, όλα τα σχέδια και οι κατάλογοι υποχρεωτικής αναρτήσεως περιλαμβάνουν μετάφραση στη γλώσσα εργασίας.»

4.5. H OKE σημείωσε ότι η Διάσκεψη SOLAS του ΙΜΟ, η οποία υιοθέτήσε τη νέα απαίτηση SOLAS, υιοθέτησε επίσης ένα Ψήφισμα της Διάσκεψης (το αριθ. 10), όπου απευθύνει έκκληση να επεκταθεί αυτή η απαίτηση σε όλα τα πλοία. Συνεπώς, η ΟΚΕ συνιστά, στην Επιτροπή να επωφεληθεί από αυτή την ευκαιρία για να υιοθετήσει, όπως και στην περίπτωση της οδηγίας για τα επιβατικά πλοία, την απαίτηση να υπάρχει μία ενιαία γλώσσα εργασίας σε όλα τα πλοία τα οποία φέρουν ευρωπαϊκές σημαίες και σε όσα, ανεξαρτήτως σημαίας, προσδένουν σε ευρωπαϊκούς λιμένες.

4.6. Η τροποποιούσα οδηγία θα πρέπει να συμπεριλάβει, επίσης, τους βασικούς ορισμούς που περιέχονται στο άρθρο ΙΙ της Σύμβασης STCW του 1978. Το άρθρο 4 αυτής της οδηγίας, το οποίο αντιστοιχεί στον κανονισμό Ι/1 της αναθεωρημένης Σύμβασης STCW (Ορισμοί και επεξηγήσεις), παραλείπει τον ορισμό του «μήνα» και παρέχει αναθεωρημένο ορισμό του «εγκεκριμένου». Η ΟΚΕ συνιστά να προστεθεί ο ορισμός του «μήνα» και να ευθυγραμμιστεί ο ορισμός του «εγκεκριμένου» με εκείνον που παρέχεται στην αναθεωρημένη Σύμβαση STCW.

4.7. Το άρθρο 5(α), παράγραφος 4, περιορίζει τα δικαιώματα των κρατών μελών στη διαμόρφωση των δικών τους κρίσεων και αποφάσεων για τον καθορισμό των παράκτιων πλόων και των συνθηκών τις οποίες πρέπει να πληρούν, απαιτώντας την έγκρισή τους σύμφωνα με τη διαδικασία που περιγράφεται στο άρθρο 13. Η ΟΚΕ σημειώνει ότι το άρθρο 5 (α) δεν περιλαμβάνει τις αντίστοιχες διατάξεις που περιέχονται στον κανονισμό Ι/3, παράγραφος 5, της Σύμβασης STCW, ο οποίος δηλώνει ότι «καμία διάταξη του παρόντος κανονισμού (σχετικά με τους παράκτιους πλόες) δεν περιορίζει, με κανένα τρόπο, τη δικαιοδοσία κάθε κράτους, είτε είναι συμβαλλόμενο μέρος της Σύμβασης είτε όχι».

4.8. Στο άρθρο 5β, το οποίο αντιστοιχεί στον κανονισμό Ι/5 της αναθεωρημένης Σύμβασης STCW (Εθνικές διατάξεις), η αντικατάσταση της φράσης «οποιοδήποτε συμβαλλόμενο μέρος» με τη φράση «οποιοδήποτε κράτος μέλος» στην παράγραφο 4 της τροποποιούσας οδηγίας αλλάζει το νόημα του κειμένου και θα μπορούσε να ερμηνευθεί με την έννοια ότι τα κρατη μέλη δεν υποχρεούνται να συνεργασθούν με τρίτες χώρες σε περίπτωση μη συμμόρφωσης εταιρειών που έχουν την έδρα τους στην ΕΕ. Με αυτή την έννοια, η απαίτηση δεν συμφωνεί με τις διατάξεις της αναθεωρημένης Σύμβασης STCW και η ΟΚΕ συνιστά να αναθεωρηθεί και να ευθυγραμμιστεί με τις απαιτήσεις που περιέχονται στην εν λόγω Σύμβαση.

4.9. Το άρθρο 5δ αντιστοιχεί στον κανονισμό Ι/9. Η παράγραφος 4, περίπτωση 2), της τροποποιούσας οδηγίας επιβάλλει ως προϋπόθεση της απαίτησης παροχής πληροφοριών σε τρίτες χώρες και εταιρείες την ύπαρξη αμοιβαίας συμφωνίας, πράγμα που δεν συμβαίνει στην αναθεωρημένη Σύμβαση STCW. Η ΟΚΕ φρονεί ότι αυτό είναι περιττό και συνιστά να τροποποιηθεί το κείμενο, έτσι ώστε να αντανακλά τις απαιτήσεις της αναθεωρημένης Σύμβασης STCW.

4.10. Η ΟΚΕ σημειώνει ότι η παράγραφος 1.5.3 του άρθρου 9 (3) (α) της τροποποιούσας οδηγίας θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως απαίτηση από όλους τους αλλοδαπούς ναυτικούς να έχουν ολοκληρώσει ένα εγκεκριμένο μάθημα προσομοιωτή ARPA. Η ΟΚΕ φρονεί ότι θα πρέπει να διευκρινισθεί ότι αυτή η διάταξη περιορίζεται μόνο σε όσους αναλαμβάνoυν να εκτελέσουν φυλακές γέφυρας.

4.11. Η ΟΚΕ φρονεί ότι υπάρχει ορισμένη ασάφεια στα κριτήρια έγκρισης των ναυτικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, διότι η σχετική διάταξη θα μπορούσε να ερμηνευθεί (ιδίως στο αγγλικό κείμενο) ως απαίτηση από τα εν λόγω ιδρύματα να διαθέτουν εγκαταστάσεις στέγασης των σπουδαστών τους [τμήμα 2 υποπαράγραφος 2.1.1 του άρθρου 9 (3) (α)]. Καθώς πολλά εκπαιδευτικά ιδρύματα δεν διαθέτουν ιδιόκτητες εγκαταστάσεις με δυνατότητα στέγασης και μια τέτοια απαίτηση δεν θα είχε καμία σχέση με τη διεξαγωγή των προγραμμάτων και των μαθημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης, η ΟΚΕ θεωρεί ότι η απαίτηση αυτή θα ήταν περιττή και συνιστά να αρθεί η ενδεχόμενη ασάφεια.

4.12. Στα εδάφια 2.6 και 2.7, του τμήματος 2, του άρθρου 9 (3) (α), εκφράζεται η απαίτηση ότι τα ναυτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα πρέπει να παρέχουν στο οικείο τους κράτος μέλος μηχανογραφημένα αντίγραφα των μητρώων τους. Η ΟΚΕ φρονεί ότι θα ήταν λογικό να προβλεφθεί και μια εναλλακτική μέθοδος εκπλήρωσης αυτής της υποχρέωσης, μέσω της παροχής των μητρώων με μια κατάλληλη γραπτή μορφή.

4.13. Η ΟΚΕ σημειώνει ότι η τροποποιούσα οδηγία δεν περιέχει διατάξεις αντίστοιχες με εκείνες που περιέχει ο κανονισμός Ι/13 της αναθεωρημένης Σύμβασης STCW (Δοκιμές). Η ΟΚΕ πιστεύει ακράδαντα ότι οι διατάξεις για την τήρηση των φυλακών πρέπει να διατηρηθούν στην τροποποιούσα οδηγία και ότι η Επιτροπή πρέπει να επωφεληθεί της ευκαιρίας για να διασφαλίσει ότι απαγορεύεται η ατομική φυλακή σε περίοδο σκότους, τόσο σε πλοία με ευρωπαϊκή σημαία όσο και σε πλοία με ξένη σημαία εντός των ευρωπαϊκών υδάτων. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβουλίο, σε ένα ψήφισμά του για την ασφάλεια στη θάλασσα (), καλούσε επίσης την Επιτροπή να λάβει μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση.

4.14. Η ΟΚΕ θεωρεί ότι το περιεχόμενο της παραγράφου 1 του κεφαλαίου Ι του παραρτήματος της τροποποιούσας οδηγίας, η οποία περιέχει αναφορές στο Α' και το Β' Μέρος του Κώδικα STCW, θα ήταν προτιμότερο να ενταχθεί σε ένα από τα άρθρα της οδηγίας - ίσως, χάριν μεγαλύτερης σαφήνειας, στο άρθρο 1.

Βρυξέλλες, 23 Απριλίου 1997.

Ο Πρόεδρος της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Tom JENKINS

() ΕΕ αριθ. C 367 της 5. 12. 1996, σ. 1.

() ΕΕ αριθ. L 319 της 12. 12. 1994, σ. 28 7 ΕΕ αριθ. C 34 της 2. 2. 1994, σ. 10.

() Διεθνής Σύμβαση σχετικά με τα Πρότυπα Εκπαίδευσης, Έκδοσης Πιστοποιητικών και Τήρησης Φυλακών των Ναυτικών (STCW).

() ΕΕ αριθ. C 34 της 2. 2. 1994, σ. 47.

() ΕΕ αριθ. L 319 της 12. 12. 1994, σ. 28 7 ΕΕ αριθ. C 34 της 2. 2. 1994, σ. 10.

() Διεθνής σύμβαση για την Ασφάλεια της Ζωής στη Θάλασσα.

() ΕΕ αριθ. C 47 της 19. 2. 1996, σ. 27.