Το έγγραφο αυτό έχει ληφθεί από τον ιστότοπο EUR-Lex
Έγγραφο 62011CJ0610
Judgment of the Court (Fourth Chamber), 26 September 2013.#Centrotherm Systemtechnik GmbH v Office for Harmonisation in the Internal Market (Trade Marks and Designs) (OHIM).#Appeal — Revocation proceedings — Community word mark CENTROTHERM — Genuine use — Evidence — Sworn statement — Burden of proof — Examination of the facts by OHIM of its own motion — Additional evidence adduced before the Board of Appeal — Regulation (EC) No 207/2009 — Articles 15, 51 and 76 — Regulation (EC) No 2868/95 — Rule 40(5).#Case C‑610/11 P.
Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα) της 26ης Σεπτεμβρίου 2013.
Centrotherm Systemtechnik GmbH κατά Γραφείου Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) (ΓΕΕΑ).
Αίτηση αναίρεσης — Διαδικασία για κήρυξη έκπτωσης — Κοινοτικό λεκτικό σήμα CENTROTHERM — Ουσιαστική χρήση — Αποδεικτικά μέσα — Υπεύθυνη δήλωση — Βάρος απόδειξης — Αυτεπάγγελτη εξέταση των πραγματικών περιστατικών — Συμπληρωματικά αποδεικτικά στοιχεία που προσκομίστηκαν ενώπιον του τμήματος προσφυγών — Κανονισμός (ΕΚ) 207/2009 — Άρθρα 15, 51 και 76 — Κανονισμός (ΕΚ) 2868/95 — Κανόνας 40, παράγραφος 5.
Υπόθεση C‑610/11 P.
Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα) της 26ης Σεπτεμβρίου 2013.
Centrotherm Systemtechnik GmbH κατά Γραφείου Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) (ΓΕΕΑ).
Αίτηση αναίρεσης — Διαδικασία για κήρυξη έκπτωσης — Κοινοτικό λεκτικό σήμα CENTROTHERM — Ουσιαστική χρήση — Αποδεικτικά μέσα — Υπεύθυνη δήλωση — Βάρος απόδειξης — Αυτεπάγγελτη εξέταση των πραγματικών περιστατικών — Συμπληρωματικά αποδεικτικά στοιχεία που προσκομίστηκαν ενώπιον του τμήματος προσφυγών — Κανονισμός (ΕΚ) 207/2009 — Άρθρα 15, 51 και 76 — Κανονισμός (ΕΚ) 2868/95 — Κανόνας 40, παράγραφος 5.
Υπόθεση C‑610/11 P.
Συλλογή της Νομολογίας — Γενική Συλλογή
Αναγνωριστικό ECLI: ECLI:EU:C:2013:593
ΑΠΌΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΊΟΥ (τέταρτο τμήμα)
της 26ης Σεπτεμβρίου 2013 ( *1 )
«Αίτηση αναίρεσης — Διαδικασία για κήρυξη έκπτωσης — Κοινοτικό λεκτικό σήμα CENTROTHERM — Ουσιαστική χρήση — Αποδεικτικά μέσα — Υπεύθυνη δήλωση — Βάρος απόδειξης — Αυτεπάγγελτη εξέταση των πραγματικών περιστατικών — Συμπληρωματικά αποδεικτικά στοιχεία που προσκομίστηκαν ενώπιον του τμήματος προσφυγών — Κανονισμός (ΕΚ) 207/2009 — Άρθρα 15, 51 και 76 — Κανονισμός (ΕΚ) 2868/95 — Κανόνας 40, παράγραφος 5»
Στην υπόθεση C‑610/11 P,
με αντικείμενο αίτηση αναίρεσης δυνάμει του άρθρου 56 του Οργανισμού του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ασκήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2011,
Centrotherm Systemtechnik GmbH, με έδρα το Brilon (Γερμανία), εκπροσωπούμενη από τους A. Schulz και C. Onken, Rechtsanwälte, καθώς και από τον F. Schmidt, Patentanwalt,
αναιρεσείουσα,
όπου οι έτεροι διάδικοι είναι:
το Γραφείο Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) (ΓΕΕΑ), εκπροσωπούμενο από τον G. Schneider,
καθού πρωτοδίκως,
η centrotherm Clean Solutions GmbH & Co. KG, με έδρα το Blaubeuren (Γερμανία), εκπροσωπούμενη από τους O. Löffel και P. Lange, Rechtsanwälte,
παρεμβαίνουσα πρωτοδίκως,
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (τέταρτο τμήμα),
συγκείμενο από τους L. Bay Larsen, πρόεδρο τμήματος, J. Malenovský, U. Lõhmus, M. Safjan και A. Prechal (εισηγήτρια), δικαστές,
γενική εισαγγελέας: E. Sharpston
γραμματέας: K. Malacek, υπάλληλος διοικήσεως,
έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία και κατόπιν της επ’ ακροατηρίου συζήτησης της 7ης Φεβρουαρίου 2013,
αφού άκουσε τη γενική εισαγγελέα που ανέπτυξε τις προτάσεις της κατά τη συνεδρίαση της 16ης Μαΐου 2013,
εκδίδει την ακόλουθη
Απόφαση
1 |
Με το δικόγραφό της, η Centrotherm Systemtechnik GmbH (στο εξής: Centrotherm Systemtechnik) ζητεί την αναίρεση της απόφασης του Γενικού Δικαστηρίου της 15ης Σεπτεμβρίου 2011, T-434/09, Centrotherm Systemtechnik κατά ΓΕΕΑ - centrotherm Clean Solutions (CENTROTHERM) (Συλλογή 2011, σ. ΙΙ-6227, στο εξής: αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση), περί απόρριψης της προσφυγής της με αίτημα τη μερική ακύρωση της απόφασης του τέταρτου τμήματος προσφυγών του Γραφείου Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) (ΓΕΕΑ) της 25ης Αυγούστου 2009 (υπόθεση R 6/2008-4) (στο εξής: προσβαλλόμενη απόφαση), σχετικά με διαδικασία που κίνησε η Clean Solutions προκειμένου να κηρυχθεί η Centrotherm Systemtechnik έκπτωτη από τα δικαιώματά της επί του κοινοτικού λεκτικού σήματος CENTROTHERM. |
2 |
Επισημαίνεται, εξάλλου, ότι στις 15 Σεπτεμβρίου 2011 το Γενικό Δικαστήριο εξέδωσε, σε παράλληλη υπόθεση με τους ίδιους διαδίκους και με αντικείμενο την προσβαλλόμενη απόφαση, και την απόφαση T-427/09, centrotherm Clean Solutions κατά ΓΕΕΑ - Centrotherm Systemtechnik (CENTROTHERM) (Συλλογή 2011, σ. ΙΙ-6207), με την οποία έκανε δεκτή την προσφυγή της centrotherm Clean Solutions που είχε ως αίτημα τη μερική ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης. |
3 |
Η Centrotherm Systemtechnik άσκησε αναίρεση κατά της ως άνω απόφασης του Γενικού Δικαστηρίου (υπόθεση C-609/11 P). |
Το νομικό πλαίσιο
Ο κανονισμός (ΕΚ) 207/2009
4 |
Ο κανονισμός (ΕΚ) 207/2009 του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2009, για το κοινοτικό σήμα (ΕΕ L 78, σ. 1), κωδικοποίησε και κατήργησε τον κανονισμό (ΕΚ) 40/94 του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 1993, για το κοινοτικό σήμα (ΕΕ L 11, σ. 1). |
5 |
Η δέκατη αιτιολογική σκέψη του κανονισμού 207/2009 έχει ως εξής: «Δικαιολογείται να προστατεύονται τα κοινοτικά σήματα και, έναντι αυτών, κάθε σήμα το οποίο έχει καταχωρισθεί προγενέστερα, μόνον εφόσον τα σήματα αυτά πράγματι χρησιμοποιούνται.» |
6 |
Το άρθρο 15 του κανονισμού 207/2009, το οποίο φέρει τον τίτλο «Χρήση του κοινοτικού σήματος», ορίζει τα κάτωθι: «1. Εάν, εντός προθεσμίας πέντε ετών από την καταχώριση, ο δικαιούχος δεν έχει κάνει ουσιαστική χρήση του κοινοτικού σήματος μέσα στην Κοινότητα για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες για τις οποίες αυτό έχει καταχωρισθεί ή εάν έχει αναστείλει τη χρήση του επί μια συνεχή πενταετία, το κοινοτικό σήμα υπόκειται στις κυρώσεις που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό, εκτός εάν υπάρχει εύλογη αιτία για τη μη χρήση. [...]» |
7 |
Στο τιτλοφορούμενο «Παρατηρήσεις τρίτων και ανακοπή» τμήμα 4 του τίτλου IV του κανονισμού 207/2009, ο οποίος επιγράφεται «Διαδικασία καταχώρισης», περιλαμβάνεται και το άρθρο 42, που προβλέπει, υπό τον τίτλο «Εξέταση της ανακοπής», τα ακόλουθα: «1. Κατά την εξέταση της ανακοπής, το [ΓΕΕΑ] καλεί τους διαδίκους να υποβάλουν παρατηρήσεις, κάθε φορά που τούτο κρίνεται αναγκαίο και εντός προθεσμίας που το ίδιο τους ορίζει, σχετικά με γνωστοποιήσεις που προέρχονται είτε από τους λοιπούς διαδίκους είτε από το ίδιο. 2. Μετά από αίτηση του καταθέτη, ο ανακόπτων δικαιούχος προγενέστερου κοινοτικού σήματος οφείλει να αποδείξει ότι, κατά τη διάρκεια των πέντε ετών που προηγήθηκαν της δημοσίευσης της αίτησης κοινοτικού σήματος, είχε γίνει ουσιαστική χρήση του προγενέστερου κοινοτικού σήματος στην Κοινότητα για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες για τα οποία καταχωρίσθηκε και επί των οποίων βασίζεται η ανακοπή του ή ότι υπάρχει εύλογη αιτία για τη μη χρήση, εφόσον, κατά την ημερομηνία αυτή, το προγενέστερο σήμα ήταν από πενταετίας τουλάχιστον καταχωρισμένο. Αν δεν αποδειχθούν τα ανωτέρω, η ανακοπή απορρίπτεται. [...] [...]» |
8 |
Στο τιτλοφορούμενο «Λόγοι έκπτωσης» τμήμα 2 του τίτλου VI του κανονισμού 207/2009, ο οποίος επιγράφεται «Παραίτηση, έκπτωση και ακυρότητα», περιλαμβάνεται και το άρθρο 51, που ορίζει, επίσης υπό τον τίτλο «Λόγοι έκπτωσης», τα εξής: «1. Ο δικαιούχος του κοινοτικού σήματος κηρύσσεται έκπτωτος των δικαιωμάτων του, μετά από αίτηση που υποβάλλεται στο [ΓΕΕΑ] ή μετά από ανταγωγή στο πλαίσιο αγωγής για παραποίηση/απομίμηση:
[...] 2. Εάν ο λόγος έκπτωσης αφορά μέρος μόνο των προϊόντων ή υπηρεσιών για τις οποίες έχει καταχωρισθεί το κοινοτικό σήμα, ο δικαιούχος κηρύσσεται έκπτωτος των δικαιωμάτων του μόνο για τα συγκεκριμένα προϊόντα ή υπηρεσίες.» |
9 |
Στο τμήμα 5 του τίτλου VI του κανονισμού 207/2009, το οποίο επιγράφεται «Διαδικασία έκπτωσης ή ακυρότητας ενώπιον του [ΓΕΕΑ]», περιλαμβάνεται και το άρθρο 57, που προβλέπει, υπό τον τίτλο «Εξέταση της αίτησης», τα κάτωθι: «1. Κατά την εξέταση της αίτησης έκπτωσης ή ακυρότητας, το [ΓΕΕΑ] καλεί, όποτε είναι αναγκαίο, τους διάδικους να υποβάλουν, στις προθεσμίες που τους τάσσει, τις παρατηρήσεις τους για τις κοινοποιήσεις που τους έχει απευθύνει ή τις γνωστοποιήσεις που προέρχονται από τους λοιπούς διάδικους. 2. Μετά από αίτηση του δικαιούχου του κοινοτικού σήματος, ο δικαιούχος προγενέστερου κοινοτικού σήματος, διάδικος σε διαδικασία ακυρότητας, οφείλει να αποδείξει ότι, κατά τη διάρκεια των πέντε ετών που προηγούνται της ημερομηνίας της αίτησης ακυρότητας, είχε γίνει ουσιαστική χρήση του προγενέστερου κοινοτικού σήματος στην Κοινότητα για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες για τα οποία είχε καταχωρισθεί, και τα οποία επικαλείται προς αιτιολόγηση της αίτησής του, ή ότι υπάρχει εύλογη αιτία για τη μη χρήση, εφόσον κατά την ημερομηνία αυτή το προγενέστερο κοινοτικό σήμα ήταν από πενταετίας τουλάχιστον καταχωρισμένο. […] Αν δεν αποδειχθούν τα ανωτέρω, η αίτηση ακυρότητας απορρίπτεται. [...] [...]» |
10 |
Στο πλαίσιο του τιτλοφορούμενου «Γενικές διατάξεις» τμήματος 1 του σχετικού με τις «Δικονομικές διατάξεις» τίτλου IX του κανονισμού 207/2009, το άρθρο 76 ορίζει, υπό τον τίτλο «Αυτεπάγγελτη εξέταση των πραγματικών περιστατικών», τα εξής: «1. Κατά την ενώπιόν του διαδικασία, το [ΓΕΕΑ] εξετάζει τα πραγματικά περιστατικά· εντούτοις, σε διαδικασία που αφορά τους σχετικούς λόγους απαραδέκτου της καταχώρισης, η εξέταση περιορίζεται στα επιχειρήματα που προβάλλουν οι διάδικοι καθώς και τα υποβληθέντα από αυτούς αιτήματα. 2. Το [ΓΕΕΑ] μπορεί να μη λαμβάνει υπόψη πραγματικά περιστατικά που δεν επικαλέστηκαν ή αποδείξεις που δεν προσκόμισαν εγκαίρως οι διάδικοι.» |
11 |
Κατά το άρθρο 78, παράγραφος 1, του κανονισμού 207/2009: «Σε κάθε διαδικασία ενώπιον του [ΓΕΕΑ], επιτρέπονται ιδίως τα ακόλουθα αποδεικτικά μέσα: [...]
|
Ο κανονισμός (ΕΚ) 2868/95
12 |
Ο κανόνας 22, παράγραφοι 2 έως 4, του κανονισμού (ΕΚ) 2868/95 της Επιτροπής, της 13ης Δεκεμβρίου 1995, περί της εφαρμογής του κανονισμού 40/94 (ΕΕ L 303, σ. 1), όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΚ) 1041/2005 της Επιτροπής, της 29ης Ιουνίου 2005 (ΕΕ L 172, σ. 4, στο εξής: κανονισμός 2868/95), προβλέπει τα κάτωθι:
|
13 |
Ο κανόνας 40 του κανονισμού 2868/95 έχει ως εξής:
|
Το ιστορικό της διαφοράς
14 |
Το ιστορικό της διαφοράς εκτέθηκε από το Γενικό Δικαστήριο στις σκέψεις 1 έως 12 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης ως εξής:
|
15 |
Συμπληρωματικώς προς τη σύνοψη αυτή του ιστορικού της διαφοράς από το Γενικό Δικαστήριο πρέπει να γίνουν οι ακόλουθες διευκρινίσεις. |
16 |
Από το σημείο 36 της προσβαλλόμενης απόφασης προκύπτει ότι, όσον αφορά τα συμπληρωματικά αποδεικτικά στοιχεία τα οποία υπέβαλε η Centrotherm Systemtechnik ενώπιον του τμήματος προσφυγών, το εν λόγω τμήμα κατέληξε ότι τα σχετικά «πρόσθετα στοιχεία προσκομίστηκαν εκπροθέσμως και δεν πρέπει να ληφθούν υπόψη», εφόσον «η προθεσμία του κανόνα 40, παράγραφος 5, δεύτερη περίοδος, του [κανονισμού 2868/95] είναι αποκλειστική και η μη τήρησή της συνεπάγεται έκπτωση από τα δικαιώματα επί του σήματος, σύμφωνα με τον κανόνα 40, παράγραφος 5, τρίτη περίοδος, [του ως άνω κανονισμού]». Στο σημείο 37 της ίδιας απόφασης, το τμήμα προσφυγών πρόσθεσε συναφώς ότι, ακόμη και αν γινόταν δεκτό ότι είναι ελεύθερο, βάσει του άρθρου 76, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009, να εκτιμά κατά περίπτωση αν πρέπει να λάβει υπόψη αποδεικτικά στοιχεία που έχουν προσκομιστεί εκπροθέσμως, δεν συνέτρεχε εν προκειμένω λόγος να ασκήσει τη διακριτική του αυτή ευχέρεια υπέρ της Centrotherm Systemtechnik. Διευκρίνισε δε επ’ αυτού ότι η τελευταία προέβαλε γενικόλογα μόνον επιχειρήματα σχετικά με τη σημασία και την αξία του δικαιώματος επί του σήματος και ότι δεν είχε επικαλεστεί κατά τα προηγούμενα στάδια της διαδικασίας ενώπιον του ΓΕΕΑ αδυναμία προσκόμισης αποδεικτικών στοιχείων για τη χρήση του σήματός της. |
Η αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση
17 |
Με δικόγραφο που κατέθεσε στη Γραμματεία του Γενικού Δικαστηρίου στις 26 Οκτωβρίου 2009, η Centrotherm Systemtechnik άσκησε προσφυγή ακύρωσης κατά της προσβαλλόμενης απόφασης, στο μέτρο που το τμήμα προσφυγών έκανε δεκτό το αίτημα να κηρυχθεί αυτή έκπτωτη από τα δικαιώματά της επί του σήματος CENTROTHERM. |
18 |
Προς στήριξη της προσφυγής της, η Centrotherm Systemtechnik προέβαλε τρεις λόγους ακύρωσης, οι οποίοι αφορούσαν, πρώτον, εσφαλμένη εκτίμηση των αποδεικτικών στοιχείων που προσκομίστηκαν ενώπιον του τμήματος ακυρώσεων του ΓΕΕΑ σχετικά με τη χρήση του σήματός της, δεύτερον, παράβαση της υποχρέωσης αυτεπάγγελτης εξέτασης των πραγματικών περιστατικών δυνάμει του άρθρου 76, παράγραφος 1, του κανονισμού 207/2009 και, τρίτον, μη συνεκτίμηση, κατά παράβαση του άρθρου 76, παράγραφος 2, του ίδιου κανονισμού, των αποδεικτικών στοιχείων που προσκομίστηκαν ενώπιον του τμήματος προσφυγών. Επικουρικώς, η Centrotherm Systemtechnik προέβαλε ένσταση έλλειψης νομιμότητας ως προς τον κανόνα 40, παράγραφος 5, του κανονισμού 2868/95. |
19 |
Με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση, το Γενικό Δικαστήριο απέρριψε την εν λόγω προσφυγή. |
20 |
Στο πλαίσιο της εξέτασης του πρώτου λόγου ακύρωσης, το Γενικό Δικαστήριο αναφέρθηκε εισαγωγικώς, με τις σκέψεις 21 έως 24 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, στον σκοπό που επιδιώκεται με την κύρωση της έκπτωσης από τα δικαιώματα επί του σήματος, καθώς επίσης στους διαδικαστικούς κανόνες και στις αρχές οι οποίες διέπουν τη διεξαγωγή των αποδείξεων στο πλαίσιο της σχετικής διαδικασίας, όπως προκύπτουν ιδίως τόσο από το άρθρο 51, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 207/2009 όσο και από τον κανόνα 40, παράγραφος 5, του κανονισμού 2868/95. |
21 |
Εν συνεχεία, με τις σκέψεις 25 έως 30 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, το Γενικό Δικαστήριο αναφέρθηκε σε διάφορα στοιχεία της νομολογίας σχετικά με την έννοια της ουσιαστικής χρήσης και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες μπορεί να θεωρηθεί ότι η χρήση αυτή έχει αποδειχθεί. |
22 |
Αφού επισήμανε, στη σκέψη 31 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, ότι βάσει αυτής ακριβώς της νομολογίας που υπενθυμίστηκε με τις σκέψεις 21 έως 30 της ίδιας απόφασης, έπρεπε να εξεταστεί το ζήτημα αν ορθώς το τμήμα προσφυγών κατέληξε, με την προσβαλλόμενη απόφαση, στο συμπέρασμα ότι τα αποδεικτικά στοιχεία τα οποία προσκόμισε η Centrotherm Systemtechnik ενώπιον του τμήματος ακυρώσεων δεν αποδείκνυαν την ουσιαστική χρήση του επίμαχου σήματος σε σχέση με τα λοιπά προϊόντα και υπηρεσίες, πέραν εκείνων που προαναφέρθηκαν στη σκέψη 11 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης προϊόντα, το Γενικό Δικαστήριο αποφάνθηκε τα εξής με τις επόμενες σκέψεις 32 έως 34:
|
23 |
Υπό την οπτική αυτής ακριβώς της διαπίστωσης στην οποία προέβη με τη σκέψη 34 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, το Γενικό Δικαστήριο προχώρησε, με τις επόμενες σκέψεις 35 έως 43, στην εξέταση των τιμολογίων και των φωτογραφιών που προσκόμισε η Centrotherm Systemtechnik ενώπιον του τμήματος ακυρώσεων του ΓΕΕΑ. Στο πλαίσιο αυτό, το Γενικό Δικαστήριο τόνισε, με τις σκέψεις 36 και 37 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, τα κάτωθι:
|
24 |
Με το πέρας της εξέτασης των ως άνω τιμολογίων και φωτογραφιών, το Γενικό Δικαστήριο κατέληξε, με τις σκέψεις 44 και 45 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, στο ακόλουθο συμπέρασμα:
|
25 |
Ο δεύτερος λόγος ακύρωσης απορρίφθηκε από το Γενικό Δικαστήριο για τους εξής λόγους, που εκτίθενται στις σκέψεις 53 έως 55 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης:
|
26 |
Ο τρίτος λόγος ακύρωσης απορρίφθηκε από το Γενικό Δικαστήριο με το ακόλουθο σκεπτικό:
|
27 |
Τέλος, όσον αφορά την προβληθείσα ένσταση έλλειψης νομιμότητας του κανόνα 40, παράγραφος 5, του κανονισμού 2868/95, το Γενικό Δικαστήριο έκρινε συγκεκριμένα, με τις σκέψεις 67 έως 70 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, τα εξής:
[...]
|
Αιτήματα των διαδίκων ενώπιον του Δικαστηρίου
28 |
Με το δικόγραφό της, η Centrotherm Systemtechnik ζητεί από το Δικαστήριο να αναιρέσει την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου, να κάνει δεκτή την προσφυγή που αυτή άσκησε πρωτοδίκως και να καταδικάσει το ΓΕΕΑ και τη centrotherm Clean Solutions στα δικαστικά έξοδα. |
29 |
Το ΓΕΕΑ ζητεί να απορριφθεί η αίτηση αναίρεσης ή, επικουρικώς, να απορριφθεί η προσφυγή που ασκήθηκε πρωτοδίκως και να καταδικαστεί η Centrotherm Systemtechnik στα δικαστικά έξοδα. |
30 |
Η centrotherm Clean Solutions ζητεί να απορριφθεί η αίτηση αναίρεσης και να καταδικαστεί η Centrotherm Systemtechnik στα δικαστικά έξοδα. |
Επί της αίτησης αναίρεσης
31 |
Η Centrotherm Systemtechnik προβάλλει τέσσερις λόγους προς στήριξη της αίτησης αναίρεσης. |
Εισαγωγική διευκρίνιση
32 |
Εν προκειμένω, όπως προκύπτει από τη σύνοψη του ιστορικού της διαφοράς που προεκτέθηκε στη σκέψη 14 της παρούσας απόφασης, μολονότι η διαδικασία για την κήρυξη έκπτωσης κινήθηκε ενόσω ίσχυε ο κανονισμός 40/94, η προσβαλλόμενη απόφαση εκδόθηκε από το τμήμα προσφυγών του ΓΕΕΑ αφότου τέθηκε σε εφαρμογή ο κανονισμός 207/2009. |
33 |
Δεδομένου ότι ο εν λόγω κανονισμός κωδικοποίησε τον κανονισμό 40/94 και οι κρίσιμες διατάξεις του τελευταίου παρέμειναν ως είχαν κατόπιν της κωδικοποίησής του αυτής, θα γίνεται στο εξής αναφορά αποκλειστικώς στις διατάξεις του κανονισμού 207/2009. |
Επί του πρώτου λόγου αναίρεσης, ο οποίος αφορά παράβαση του άρθρου 51, παράγραφος 1, του κανονισμού 207/2009
Επιχειρήματα των διαδίκων
34 |
Με τον πρώτο λόγο αναίρεσης, η Centrotherm Systemtechnik υποστηρίζει ότι το Γενικό Δικαστήριο, κρίνοντας με τη σκέψη 34 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, ότι οι υπεύθυνες δηλώσεις στις οποίες αναφέρεται το άρθρο 78, παράγραφος 1, στοιχείο στʹ, του κανονισμού 207/2009 έχουν αποδεικτική αξία μόνον αν το περιεχόμενό τους επιβεβαιώνεται από άλλα αποδεικτικά στοιχεία, ερμήνευσε εσφαλμένως την αποδεικτική αξία τέτοιων δηλώσεων, στερώντας μάλιστα έτσι από τις υπεύθυνες δηλώσεις τέτοιου είδους κάθε αυτοτελή αποδεικτική ισχύ. Επιπλέον, μη λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι, εν προκειμένω, το περιεχόμενο της οικείας υπεύθυνης δήλωσης δεν αμφισβητήθηκε από τους λοιπούς διαδίκους, το Γενικό Δικαστήριο παραβίασε, κατά την άποψη της αναιρεσείουσας, τη νομολογιακή αρχή σύμφωνα με την οποία το ζήτημα της ουσιαστικής χρήσης πρέπει να εκτιμάται σφαιρικώς, λαμβανομένων υπόψη όλων των κρίσιμων για τη συγκεκριμένη περίπτωση παραγόντων. |
35 |
Λόγω αυτής της παρερμηνείας της αποδεικτικής αξίας των υπεύθυνων δηλώσεων το Γενικό Δικαστήριο κατέληξε, κατά παράβαση του άρθρου 51, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 207/2009, στο συμπέρασμα ότι δεν είχε γίνει ουσιαστική χρήση του επίμαχου σήματος. |
36 |
Το ΓΕΕΑ και η centrotherm Clean Solutions συμφωνούν μεταξύ τους ότι από τη σκέψη 34 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης προκύπτει ότι το Γενικό Δικαστήριο δεν απέρριψε in abstracto την αποδεικτική αξία των υπεύθυνων δηλώσεων εν γένει, αλλά εξέτασε τη συγκεκριμένη, διαπιστώνοντας κατόπιν μιας εκτίμησης που δεν υπόκειται σε αναιρετικό έλεγχο ότι, εν προκειμένω, ήταν απαραίτητη η προσκόμιση πρόσθετων αποδεικτικών στοιχείων, λαμβανομένης υπόψη της σχέσης μεταξύ του υπογράφοντος την υπεύθυνη δήλωση και της Centrotherm Systemtechnik. |
Εκτίμηση του Δικαστηρίου
37 |
Επιβάλλεται η διαπίστωση ότι η σκέψη 34 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο μιας συγκεκριμένης αλληλουχίας με τις αμέσως προηγούμενες και επόμενες σκέψεις της ίδιας απόφασης, έχει διαφορετικό νόημα από εκείνο που εσφαλμένως της προσδίδει η Centrotherm Systemtechnik. |
38 |
Επισημαίνεται κατ’ αρχάς ότι, στη σκέψη 32 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, το Γενικό Δικαστήριο χαρακτήρισε ως «αποδεικτικά στοιχεία που προσκόμισε η [Centrotherm Systemtechnik]» τόσο την υπεύθυνη δήλωση του διαχειριστή της εταιρίας αυτής όσο και τα τιμολόγια και τις φωτογραφίες. |
39 |
Επιπλέον, αντιθέτως προς τα όσα διατείνεται η Centrotherm Systemtechnik, το Γενικό Δικαστήριο ουδόλως απέκλεισε το ενδεχόμενο να έχει μια υπεύθυνη δήλωση αποδεικτική αξία, αλλά υπογράμμισε, αντιθέτως, με τη σκέψη 33 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, ότι στο πλαίσιο της εκτίμησης της αποδεικτικής αυτής ισχύος, πρέπει να εξετάζεται αν οι πληροφορίες που περιέχει η οικεία δήλωση είναι αληθινές και ακριβείς λαμβανομένων υπόψη, μεταξύ άλλων, της προέλευσης του εγγράφου, των περιστάσεων υπό τις οποίες καταρτίστηκε και του αποδέκτη του, και να ελέγχεται τελικώς αν, βάσει του περιεχομένου του, το έγγραφο έχει νόημα και είναι αξιόπιστο. |
40 |
Μόνον τότε, και αφού προχώρησε σε μια σύμφωνη με τις παραπάνω αρχές εξέταση της συγκεκριμένης υπεύθυνης δήλωσης, κατέληξε το Γενικό Δικαστήριο, με τη σκέψη 34 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, στο συμπέρασμα ότι, λαμβανομένης υπόψη της εξόφθαλμης σχέσης μεταξύ του υπογράφοντος την εν λόγω δήλωση και της Centrotherm Systemtechnik, μπορούσε εν προκειμένω να αναγνωριστεί αποδεικτική ισχύς σε αυτή μόνον αν το περιεχόμενό της επιβεβαιωνόταν από τις φωτογραφίες και τα τιμολόγια που προσκομίστηκαν. |
41 |
Κατόπιν των ανωτέρω, στις σκέψεις 36 και 37 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, το Γενικό Δικαστήριο, χωρίς να αποφανθεί επ’ ουδενί ότι η Centrotherm Systemtechnik όφειλε να προσκομίσει τιμολόγια για το σύνολο του κύκλου εργασιών για το οποίο γινόταν λόγος στην υπεύθυνη δήλωση, υπογράμμισε, αντιθέτως, το χάσμα που υπήρχε μεταξύ, αφενός, των ισχυρισμών τους οποίους περιείχε η ως άνω δήλωση ως προς τους υποτιθέμενους ετήσιους κύκλους εργασιών της Centrotherm Systemtechnik το 2002 και το 2006 και, αφετέρου, των συγκριτικά ελάχιστων και συγκυριακών, καθόσον αναφέρονταν σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, και μάλιστα σε συγκεκριμένες ημερομηνίες, πωλήσεων τις οποίες πιστοποιούν τα μοναδικά τιμολόγια που προσκόμισε η Centrotherm Systemtechnik. |
42 |
Το Γενικό Δικαστήριο, κατόπιν της εμπεριστατωμένης αυτής εξέτασης των τιμολογίων και των φωτογραφιών την οποία πραγματοποίησε με τις σκέψεις 35 έως 43 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, διαπίστωσε, στη σκέψη 44 της ίδιας απόφασης, ότι τα ως άνω στοιχεία δεν επιβεβαίωναν σε καμία περίπτωση το περιεχόμενο της δήλωσης του διαχειριστή, σύμφωνα με την οποία τα είδη των προϊόντων που απαριθμούνταν στην τελευταία αυτή σκέψη κυκλοφορούσαν στο εμπόριο υπό το επίμαχο σήμα. |
43 |
Επίσης, το Γενικό Δικαστήριο δεν υπέπεσε σε νομικό σφάλμα καθόσον έκρινε με τη σκέψη 45 της αναιρεσιβαλλόμενης σκέψης ότι ήταν αδύνατο από τη σφαιρική εκτίμηση όλων των στοιχείων της δικογραφίας, περιλαμβανομένης συνεπώς και της υπεύθυνης δήλωσης, να συναχθεί, υπό τις περιστάσεις αυτές και χωρίς πιθανολόγηση ή εικασίες, το συμπέρασμα ότι το επίμαχο σήμα είχε πράγματι χρησιμοποιηθεί σε σχέση με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που αφορά η υπό κρίση υπόθεση. |
44 |
Εξάλλου, υπενθυμίζεται συναφώς ότι η σχετική εκτίμηση από το Γενικό Δικαστήριο των πραγματικών περιστατικών και των αποδεικτικών στοιχείων, ειδικότερα δε της αποδεικτικής ισχύος την οποία έχει η υπεύθυνη δήλωση που προσκόμισε η Centrotherm Systemtechnik άπτεται του πραγματικού της υπόθεσης (βλ., υπ’ αυτή την έννοια, απόφαση της 13ης Σεπτεμβρίου 2007, C-234/06 P, Il Ponte Finanziaria κατά ΓΕΕΑ, Συλλογή 2007, σ. I-7333, σκέψη 75) και δεν συνιστά επομένως, εκτός αν συντρέχει περίπτωση παραμόρφωσης του περιεχομένου τους, νομικό ζήτημα υποκείμενο, ως τέτοιο, στον αναιρετικό έλεγχο του Δικαστηρίου. |
45 |
Όσον αφορά, τέλος, το γεγονός ότι το περιεχόμενο της εν λόγω δήλωσης δεν αμφισβητήθηκε ρητώς από τον αιτούντα την κήρυξη έκπτωσης ενώπιον του ΓΕΕΑ, αρκεί η διαπίστωση ότι αυτό επ’ ουδενί σήμαινε ότι το Γενικό Δικαστήριο δεν μπορούσε να προβεί στην εκτίμηση των πραγματικών περιστατικών και των αποδεικτικών στοιχείων την οποία όφειλε να πραγματοποιήσει προκειμένου να διαπιστώσει αν αποδείχθηκε ενώπιον του ΓΕΕΑ η ουσιαστική χρήση του προγενέστερου σήματος και να αποφανθεί, συνακόλουθα, επί της συγκεκριμένης διαφοράς. |
46 |
Κατόπιν όλων των ανωτέρω, ο πρώτος λόγος αναίρεσης πρέπει να απορριφθεί. |
Επί του δεύτερου λόγου αναίρεσης και επί του πρώτου σκέλους του τρίτου λόγου αναίρεσης, που αφορούν παράβαση των άρθρων 51, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, και 76, παράγραφος 1, του κανονισμού 207/2009
Επιχειρήματα των διαδίκων
47 |
Με τον δεύτερο λόγο αναίρεσης, η Centrotherm Systemtechnik υποστηρίζει ότι, αντιθέτως προς τα όσα έκρινε το Γενικό Δικαστήριο με τις σκέψεις 54 και 55 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, ο κανόνας του άρθρου 76, παράγραφος 1, του κανονισμού 207/2009, σύμφωνα με τον οποίο το ΓΕΕΑ εξετάζει αυτεπαγγέλτως τα πραγματικά περιστατικά, ισχύει και στο πλαίσιο διαδικασίας για την κήρυξη έκπτωσης. Συγκεκριμένα, κατά την αναιρεσείουσα, η οικεία διαδικασία, εφόσον μπορεί να κινηθεί από οποιονδήποτε, δεν καλύπτεται από την εξαίρεση την οποία προβλέπει η ως άνω διάταξη όσον αφορά τις διαδικασίες που αφορούν τους σχετικούς λόγους απαραδέκτου. |
48 |
Με το πρώτο σκέλος του τρίτου λόγου αναίρεσης, η Centrotherm Systemtechnik διατείνεται εξάλλου ότι, αντιθέτως προς τα όσα αποφάνθηκε το Γενικό Δικαστήριο, το βάρος απόδειξης της ουσιαστικής χρήσης σήματος, στο πλαίσιο διαδικασίας για την κήρυξη έκπτωσης, δεν το φέρει ο δικαιούχος του οικείου σήματος. |
49 |
Συγκεκριμένα, κατά την αναιρεσείουσα, ενώ τα άρθρα 42, παράγραφος 2, και 57, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009 προβλέπουν ότι ο δικαιούχος του προγενέστερου σήματος οφείλει να αποδείξει ότι έχει γίνει ουσιαστική χρήση του, ειδάλλως απορρίπτεται η ανακοπή του ή αίτηση του για κήρυξη της ακυρότητας του μεταγενέστερου σήματος, το άρθρο 51 του ίδιου κανονισμού δεν παρέχει αντίστοιχες διευκρινίσεις ως προς την τύχη της διαδικασίας για κήρυξη έκπτωσης. Ως εκ τούτου, ο κανόνας 40, παράγραφος 5, του κανονισμού 2868/95, βάσει του οποίου ο δικαιούχος του σήματος φέρει το βάρος απόδειξης, έρχεται σε αντίθεση προς τον κανονισμό 207/2009. Επομένως, το Γενικό Δικαστήριο θα έπρεπε, δυνάμει της υποχρέωσης που υπέχει από το άρθρο 76, παράγραφος 1, του κανονισμού 207/2009 να εξετάζει αυτεπαγγέλτως τα πραγματικά περιστατικά, να λάβει υπόψη το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων τα οποία είχε στη διάθεσή του. |
50 |
Κατά το ΓΕΕΑ, λαμβανομένου υπόψη ότι η διαδικασία για κήρυξη έκπτωσης είναι μια inter partes και sui generis διαδικασία, η αρχή της αυτεπάγγελτης εξέτασης των πραγματικών περιστατικών δεν τυγχάνει εφαρμογής και απόκειται στον δικαιούχο του σήματος, ο οποίος έχει στη διάθεσή του τα κατάλληλα προς τούτο αποδεικτικά στοιχεία, να αποδείξει ότι το έχει χρησιμοποιήσει ουσιαστικά. |
51 |
Η centrotherm Clean Solutions συμφωνεί ότι το άρθρο 76, παράγραφος 1, του κανονισμού 207/2009 δεν ισχύει στις διαδικασίες για κήρυξη έκπτωσης. Αντιθέτως, ο κανόνας 40, παράγραφος 5, του κανονισμού 2868/95 θέτει τις λεπτομέρειες εφαρμογής της διαδικασίας για την κήρυξη έκπτωσης, προβλέποντας ρητώς ότι ο δικαιούχος του σήματος οφείλει να αποδείξει την ουσιαστική χρήση αυτού. |
Εκτίμηση του Δικαστηρίου
52 |
Με τον δεύτερο λόγο αναίρεσης και με το πρώτο σκέλος του τρίτου λόγου αναίρεσης, που ενδείκνυται να εξεταστούν από κοινού, η Centrotherm Systemtechnik υποστηρίζει κατ’ ουσίαν ότι το Γενικό Δικαστήριο δεν εφάρμοσε ορθώς τα άρθρα 51, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, και 76, παράγραφος 1, του κανονισμού 207/2009, καθόσον αποφάνθηκε ότι, στις διαδικασίες για την κήρυξη έκπτωσης, το ΓΕΕΑ δεν υποχρεούται να εξετάζει αυτεπαγγέλτως τα αποδεικτικά στοιχεία της ουσιαστικής χρήσης του προγενέστερου σήματος, αλλά ότι το σχετικό βάρος απόδειξης το φέρει αποκλειστικώς ο δικαιούχος του, με αποτέλεσμα να μην κρίνει ακυρωτέα την απόφαση του τμήματος προσφυγών λόγω μη συνεκτίμησης του συνόλου των αποδεικτικών στοιχείων που αυτό είχε στη διάθεσή του. |
53 |
Συναφώς υπενθυμίζεται, πρώτον, ότι, όπως προκύπτει από το άρθρο 15 του κανονισμού 207/2009, όταν ο δικαιούχος κοινοτικού σήματος δεν έχει κάνει ουσιαστική χρήση αυτού στην Ευρωπαϊκή Ένωση εντός πενταετίας από την καταχώρισή του, υπόκειται, αν δεν υπάρχει εύλογη αιτία για τη μη χρήση, στις κυρώσεις που προβλέπει ο εν λόγω κανονισμός, ήτοι, πιο συγκεκριμένα, εκπίπτει από τα δικαιώματά του επί του οικείου σήματος. |
54 |
Όπως διευκρινίζεται στην αιτιολογική σκέψη 10 του ως άνω κανονισμού, η βούληση του νομοθέτη της Ένωσης είναι να διατηρούνται σε ισχύ τα δικαιώματα επί του κοινοτικού σήματος μόνον όταν πρόκειται για σήμα που χρησιμοποιείται στην πράξη. Κοινοτικό σήμα το οποίο δεν χρησιμοποιείται συνιστά εν δυνάμει εμπόδιο για τον ανταγωνισμό, στο μέτρο που, αφενός, περιορίζει το φάσμα των σημείων τα οποία μένουν ελεύθερα προς καταχώριση από τρίτους και, αφετέρου, στερεί από τους ανταγωνιστές τη δυνατότητα χρήσης του ίδιου ή παρόμοιου σήματος για τη διάθεση στο εμπόριο, εντός της εσωτερικής αγοράς, προϊόντων ή υπηρεσιών πανομοιότυπων ή όμοιων με τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που προστατεύονται βάσει του επίμαχου σήματος (βλ. απόφαση της 19ης Δεκεμβρίου 2012, C‑149/11, Leno Merken, σκέψη 32). |
55 |
Δεύτερον, τα άρθρα 42, παράγραφος 2, και 57, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009 ορίζουν ρητώς ότι ο δικαιούχος του οικείου σήματος οφείλει να αποδείξει την ουσιαστική χρήση αυτού ή την ύπαρξη εύλογης αιτίας για τη μη χρήση του, ειδάλλως απορρίπτεται η αίτηση ανακοπής ή η αίτηση για την κήρυξη ακυρότητας. |
56 |
Συναφώς το γεγονός ότι, εν αντιθέσει προς τα άρθρα 42, παράγραφος 2, και 57, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009, το άρθρο 51, παράγραφος 1, του ίδιου κανονισμού δεν προβλέπει ρητώς ότι απόκειται στον δικαιούχο να αποδείξει την ουσιαστική χρήση ή την ύπαρξη εύλογης αιτίας για τη μη χρήση, δεν πρέπει, παρά τα όσα υποστηρίζει η Centrotherm Systemtechnik, να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι ο νομοθέτης της Ένωσης θέλησε να αποκλείσει την εφαρμογή, στο πλαίσιο των διαδικασιών για την κήρυξη έκπτωσης, της ως άνω αρχής σχετικά με το βάρος απόδειξης. |
57 |
Το γεγονός ότι το άρθρο 51, παράγραφος 1, του κανονισμού 207/2009 δεν αναφέρεται στο βάρος απόδειξης εξηγείται άλλωστε εύκολα αν ληφθεί υπόψη ότι αντικείμενο της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού, που φέρει τον τίτλο «Λόγοι έκπτωσης», είναι οι περιστάσεις υπό τις οποίες ο δικαιούχος εκπίπτει από τα δικαιώματά του επί του σήματος, οπότε δεν συντρέχει λόγος να δοθούν διευκρινίσεις ως προς το βάρος απόδειξης. |
58 |
Αντιθέτως, τα άρθρα 42 και 57 του ίδιου κανονισμού είναι κατά βάση διαδικαστικές διατάξεις. Σημειωτέον, μάλιστα, ότι η παράγραφος 2 αμφότερων αυτών των άρθρων θέτει με τρόπο συγκεκριμένο το πλαίσιο για τη ρύθμιση ενός ζητήματος το οποίο ομοιάζει με τα λεγόμενα παρεμπίπτοντα και έχει προβληθεί από τον καθού η ανακοπή ή η αίτηση για κήρυξη ακυρότητας, με σκοπό να αμφισβητηθεί το δικαίωμα του ανακόπτοντος ή του αιτούντος να συνεχίσει τη διαδικασία που έχει κινήσει. |
59 |
Ακριβώς λόγω του ιδιαίτερου αυτού διαδικαστικού πλαισίου της ανακοπής και της αίτησης για κήρυξη ακυρότητας, ο νομοθέτης της Ένωσης προέβλεψε, για να καταστεί δυνατή η ρύθμιση των προαναφερθέντων παρεμπιπτόντων ζητημάτων, που είναι προκαταρκτικά και, ως τέτοια, πρέπει να επιλυθούν προκειμένου να μπορεί να συνεχιστεί η κύρια διαδικασία με την οποία συναρτώνται, ότι απόκειται στον δικαιούχο του προγενέστερου σήματος να αποδείξει την ουσιαστική χρήση αυτού και ότι, αν δεν το πράξει, η ανακοπή ή η αίτηση για κήρυξη ακυρότητας απορρίπτεται. |
60 |
Αντιθέτως, το γεγονός ότι παρόμοια παρεμπίπτοντα ζητήματα αποκλείονται εξ ορισμού στο πλαίσιο των διαδικασιών για κήρυξη έκπτωσης μπορεί κάλλιστα να εξηγήσει την επιλογή του νομοθέτη να περιορίσει την εφαρμογή της παραγράφου 2 του άρθρου 57 του κανονισμού 207/2009 μόνο στις διαδικασίες για κήρυξη ακυρότητας, μολονότι το εν λόγω άρθρο 57 αφορά και τις διαδικασίες για κήρυξη έκπτωσης. |
61 |
Τρίτον, επιβάλλεται η διαπίστωση ότι η αρχή η οποία συνάγεται κατ’ αυτόν τον τρόπο από τα άρθρα 42, παράγραφος 2, και 57, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009, ότι δηλαδή η ουσιαστική χρήση του προγενέστερου σήματος πρέπει να αποδεικνύεται από τον δικαιούχο του, στην πραγματικότητα συνιστά απλώς έκφραση των επιταγών της κοινής λογικής και της στοιχειώδους απαίτησης αποτελεσματικότητας της διαδικασίας. |
62 |
Πράγματι, δεν αμφισβητείται ότι ο εν λόγω δικαιούχος είναι το πλέον κατάλληλο, αν όχι σε ορισμένες περιπτώσεις το μοναδικό, πρόσωπο το οποίο είναι σε θέση να προσκομίσει συγκεκριμένα έγγραφα είτε προς επίρρωση του ισχυρισμού ότι έχει γίνει ουσιαστική χρήση του σήματός του είτε προς θεμελίωση της εύλογης αιτίας για τη μη χρήση αυτού. Τούτο ισχύει ιδίως στις περιπτώσεις των πρόσφορων για την απόδειξη της ουσιαστικής αυτής χρήσης δικαιολογητικών που απαριθμούνται ενδεικτικώς στον κανόνα 22, παράγραφος 4, του κανονισμού 2868/95, όπως είναι οι συσκευασίες, οι ετικέτες, οι τιμοκατάλογοι, οι κατάλογοι προϊόντων, τα τιμολόγια και οι αγγελίες οι οποίες δημοσιεύονται στον Τύπο. |
63 |
Επομένως μπορεί να γίνει δεκτό, βάσει του συνδυασμού των διατάξεων των άρθρων 15, 42, παράγραφος 2, 51, παράγραφος 1, και 57, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009, ότι, στις διαδικασίες για την κήρυξη έκπτωσης από τα δικαιώματα επί σήματος, η ουσιαστική χρήση του οικείου σήματος πρέπει, κατ’ αρχήν, να αποδεικνύεται από τον δικαιούχο του, και όχι από το ΓΕΕΑ στο πλαίσιο αυτεπάγγελτης εξέτασης των οικείων αποδεικτικών στοιχείων. |
64 |
Πρέπει επίσης να γίνει δεκτό συναφώς ότι, στο μέτρο που ο κανόνας 40, παράγραφος 5, του κανονισμού 2868/95 ορίζει ότι απόκειται στον δικαιούχο να αποδείξει την ουσιαστική χρήση του σήματός του, η ως άνω διάταξη αποτελεί απλώς έκφραση μιας αρχής η οποία διέπει το βάρος απόδειξης και όχι μόνο δεν αντιβαίνει στον κανονισμό 207/2009, αλλά απορρέει αντιθέτως από τις διατάξεις και την οικονομία του τελευταίου αυτού κανονισμού. |
65 |
Ως εκ τούτου, ο κανόνας του άρθρου 76, παράγραφος 1, του κανονισμού 207/2009, σύμφωνα με τον οποίο το ΓΕΕΑ εξετάζει αυτεπαγγέλτως τα πραγματικά περιστατικά, δεν έχει εφαρμογή ως προς την απόδειξη της ουσιαστικής χρήσης του σήματος στο πλαίσιο διαδικασίας ενώπιον του ΓΕΕΑ για την κήρυξη έκπτωσης. |
66 |
Εκ των ανωτέρω συνάγεται ειδικότερα ότι, μολονότι η συλλογιστική και η αιτιολογία που ανέπτυξε το Γενικό Δικαστήριο με τις σκέψεις 53 και 54 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης είναι εσφαλμένες, παραμένει εντούτοις νόμω βάσιμο το συμπέρασμα στο οποίο το εν λόγω δικαστήριο κατέληξε με τη σκέψη 55 της ίδιας απόφασης, ότι δηλαδή το άρθρο 76, παράγραφος 1, του κανονισμού 207/2009 δεν επιβάλλει στο ΓΕΕΑ την υποχρέωση να εξετάζει αυτεπαγγέλτως τα πραγματικά περιστατικά που θα μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν την ουσιαστική χρήση σήματος σε σχέση με το οποίο έχει κινηθεί ενώπιον του ΓΕΕΑ διαδικασία για την κήρυξη έκπτωσης. |
67 |
Επομένως, η απόρριψη εκ μέρους του Γενικού Δικαστηρίου, με τη σκέψη 56 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, του λόγου ακύρωσης ο οποίος αφορούσε παράβαση του άρθρου 76, παράγραφος 1, του κανονισμού 207/2009 δεν επισύρει την αναίρεση της ως άνω απόφασης, δεδομένου ότι δικαιολογείται, όπως προεκτέθηκε, από άλλους νομικούς λόγους σε σχέση με εκείνους στους οποίους στηρίχθηκε το Γενικό Δικαστήριο. |
68 |
Εξάλλου, όπως επίσης προκύπτει από τις προηγούμενες σκέψεις, το Γενικό Δικαστήριο δεν υπέπεσε σε νομικό σφάλμα κρίνοντας με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση ότι το βάρος απόδειξης της ουσιαστικής χρήσης σήματος το φέρει, στο πλαίσιο διαδικασίας για την κήρυξη έκπτωσης, ο δικαιούχος του οικείου σήματος. |
69 |
Κατόπιν των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθούν τόσο ο δεύτερος λόγος αναίρεσης όσο και το πρώτο σκέλος του τρίτου λόγου αναίρεσης. |
Επί του δεύτερου σκέλους του τρίτου λόγου αναίρεσης, ο οποίος αφορά παράβαση των άρθρων 51, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, και 76, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009
Επιχειρήματα των διαδίκων
70 |
Με το δεύτερο σκέλος του τρίτου λόγου αναίρεσης, η Centrotherm Systemtechnik υποστηρίζει ότι το Γενικό Δικαστήριο δεν εφάρμοσε ορθώς το άρθρο 76, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009, καθόσον έκρινε με τις σκέψεις 62 και 63 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης ότι το τμήμα προσφυγών ουδεμία διακριτική ευχέρεια διέθετε εν προκειμένω ως προς το ζήτημα αν μπορούσε να λάβει υπόψη τα αποδεικτικά στοιχεία της χρήσης του επίμαχου σήματος τα οποία προσκομίστηκαν εκπροθέσμως ενώπιόν του. |
71 |
Η Centrotherm Systemtechnik, μολονότι παραδέχεται ότι από τη σκέψη 42 της απόφασης της 13ης Μαρτίου 2007, C-29/05 P, ΓΕΕΑ κατά Kaul (Συλλογή 2007, σ. I-2213), προκύπτει πράγματι ότι η διακριτική ευχέρεια την οποία το άρθρο 76, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009 παρέχει στο ΓΕΕΑ σε σχέση με τη συνεκτίμηση εκπροθέσμως προσκομισθέντων αποδεικτικών στοιχείων τελεί υπό την αίρεση ότι δεν υφίσταται «αντίθετη διάταξη», εντούτοις διατείνεται ότι κακώς το Γενικό Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο κανόνας 40, παράγραφος 5, του κανονισμού 2868/95 αποτελεί αντίθετη διάταξη υπό την ως άνω έννοια. |
72 |
Το ΓΕΕΑ αντιτείνει ότι, λαμβανομένου υπόψη του τεκμηρίου της νομιμότητας των ρυθμίσεων του δικαίου της Ένωσης, το τμήμα προσφυγών δεν είχε, κατά την ημερομηνία έκδοσης της προσβαλλόμενης απόφασης, άλλη επιλογή από το να συμμορφωθεί προς τον κανόνα 40, παράγραφος 5, ο οποίος δεν του επέτρεπε, όπως άλλωστε είχε αποφανθεί και το Γενικό Δικαστήριο με την προγενέστερη νομολογία του, να λάβει υπόψη αποδεικτικά στοιχεία προσκομισθέντα μετά το πέρας της αποκλειστικής προθεσμίας που τάχθηκε δυνάμει της εν λόγω διάταξης. |
73 |
Το ΓΕΕΑ παρατηρεί πάντως, επ’ αυτού, ότι κατόπιν της έκδοσης της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης έχει σημειωθεί κάποια εξέλιξη στη νομολογία του Γενικού Δικαστηρίου. Συγκεκριμένα, το τελευταίο έκρινε, ιδίως με τη σκέψη 31 της απόφασης της 29ης Σεπτεμβρίου 2011, T-415/09, New Yorker SHK Jeans κατά ΓΕΕΑ – Vallis K. – Vallis A. (FISHBONE) ότι, ανεξαρτήτως του κανόνα 22, παράγραφος 2, του κανονισμού 2868/95, η συνεκτίμηση από το τμήμα προσφυγών αποδεικτικών στοιχείων που προσκομίστηκαν, προς θεμελίωση της ουσιαστικής χρήσης σήματος, μετά το πέρας της προθεσμίας την οποία έταξε το ΓΕΕΑ δυνάμει της διάταξης αυτής, πρέπει να παραμένει δυνατή, σύμφωνα με τα όσα προβλέπει το άρθρο 76, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009, τουλάχιστον όταν πρόκειται για στοιχεία συμπληρωματικά προς τα εμπροθέσμως προσκομισθέντα και εφόσον δεν είναι δυνατό να προσαφθεί στον ενδιαφερόμενο ότι εφαρμόζει παρελκυστική τακτική ή ότι έχει επιδείξει πρόδηλη αμέλεια. |
74 |
Το ΓΕΕΑ συμφωνεί με την ως άνω ερμηνεία και θεωρεί ότι η ίδια προσέγγιση ενδείκνυται να ακολουθηθεί και ως προς τον κανόνα 40, παράγραφος 5, του κανονισμού 2868/95. |
75 |
Κατά την άποψη της centrotherm Clean Solutions, ορθώς το Γενικό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η τελευταία αυτή διάταξη, που εισάγει εξαίρεση από το άρθρο 76, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009, έχει ως αποτέλεσμα να μην επιτρέπεται στο τμήμα προσφυγών να λαμβάνει υπόψη τυχόν αποδεικτικά στοιχεία της χρήσης τα οποία προσκομίζονται εκπροθέσμως ενώπιόν του. |
Εκτίμηση του Δικαστηρίου
76 |
Υπενθυμίζεται ότι το άρθρο 76, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009 ορίζει ότι το ΓΕΕΑ μπορεί να μη λάβει υπόψη του πραγματικά περιστατικά ή αποδεικτικά στοιχεία τα οποία οι διάδικοι δεν επικαλέστηκαν ή, αντιστοίχως, δεν προσκόμισαν εγκαίρως. |
77 |
Όπως έχει αποφανθεί το Δικαστήριο, από το γράμμα της εν λόγω διάταξης προκύπτει ότι, κατά κανόνα και εκτός άλλης αντίθετης διάταξης, η επίκληση πραγματικών περιστατικών και η προσκόμιση αποδεικτικών στοιχείων από τους διαδίκους παραμένει δυνατή και μετά το πέρας των σχετικών προθεσμιών που προβλέπονται στον κανονισμό 207/2009, καθώς και ότι επ’ ουδενί απαγορεύεται στο ΓΕΕΑ να λαμβάνει υπόψη πραγματικά περιστατικά και αποδεικτικά στοιχεία που έχουν υποβληθεί εκπροθέσμως στην κρίση του (προαναφερθείσα απόφαση ΓΕΕΑ κατά Kaul, σκέψη 42). |
78 |
Η ως άνω διάταξη, διευκρινίζοντας ότι το ΓΕΕΑ «μπορεί» σε παρόμοιες περιπτώσεις να αποφασίσει να μη λάβει υπόψη τέτοια πραγματικά περιστατικά και αποδεικτικά στοιχεία, παρέχει στην πράξη στο ΓΕΕΑ ευρεία διακριτική ευχέρεια, προκειμένου να καταλήξει, αιτιολογώντας την απόφασή του επ’ αυτού του σημείου, αν πρέπει να τα λάβει υπόψη ή όχι (προαναφερθείσα απόφαση ΓΕΕΑ κατά Kaul, σκέψη 43). |
79 |
Όσον αφορά ειδικότερα την προσκόμιση αποδεικτικών στοιχείων της ουσιαστικής χρήσης σήματος στο πλαίσιο διαδικασιών για την κήρυξη έκπτωσης βάσει του άρθρου 51, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 207/2009, επισημαίνεται κατ’ αρχάς ότι ο εν λόγω κανονισμός δεν περιέχει διάταξη η οποία να θέτει συγκεκριμένη προθεσμία για την προσκόμιση τέτοιων στοιχείων. |
80 |
Αντιθέτως, ο κανόνας 40, παράγραφος 5, του κανονισμού 2868/95 προβλέπει συναφώς ότι το ΓΕΕΑ καλεί τον δικαιούχο του κοινοτικού σήματος να προσκομίσει, εντός προθεσμίας που του τάσσει, στοιχεία τα οποία να αποδεικνύουν την ουσιαστική χρήση του σήματός του. |
81 |
Εν προκειμένω, το τμήμα ακυρώσεων του ΓΕΕΑ εφάρμοσε την τελευταία αυτή διάταξη και έταξε στη Centrotherm Systemtechnik προθεσμία για την προσκόμιση τέτοιων αποδεικτικών στοιχείων. Δεν αμφισβητείται εξάλλου ότι η Centrotherm Systemtechnik προσκόμισε, εντός της προθεσμίας αυτής, διάφορα στοιχεία για να αποδείξει ότι είχε γίνει ουσιαστική χρήση του επίμαχου σήματος. |
82 |
Ακολούθως πρέπει να υπομνησθεί ότι στη δεύτερη περίοδο της παραγράφου 5 του ως άνω κανόνα 40 διευκρινίζεται επίσης ότι αν ο δικαιούχος δεν παράσχει εντός της ταχθείσας προθεσμίας τα στοιχεία που αποδεικνύουν τη χρήση του σήματος κηρύσσεται έκπτωτος από τα δικαιώματά του επ’ αυτού. |
83 |
Όπως προκύπτει από τις σκέψεις 62 και 63 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, το Γενικό Δικαστήριο ερμήνευσε την εν λόγω δεύτερη περίοδο υπό την έννοια ότι η προθεσμία που τάσσεται κατ’ αυτόν τον τρόπο από το ΓΕΕΑ είναι σε όλες τις περιπτώσεις αποκλειστική και, ως εκ τούτου, μετά το πέρας της απαγορεύεται πλέον η προσκόμιση οποιουδήποτε αποδεικτικού στοιχείου. Το Γενικό Δικαστήριο έκρινε έτσι ότι, στην περίπτωση που όντως προσκομίστηκαν εντός της ως άνω προθεσμίας αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με τη χρήση του σήματος, αποκλείεται η υποβολή συμπληρωματικών στοιχείων, οπότε το ΓΕΕΑ οφείλει να κηρύξει τον δικαιούχο έκπτωτο από τα δικαιώματά του επί του οικείου σήματος εφόσον τα αρχικώς προσκομισθέντα στοιχεία δεν αρκούν τελικώς για να αποδειχθεί η ουσιαστική χρήση του σήματος αυτού. |
84 |
Βάσει της ως άνω ερμηνείας το Γενικό Δικαστήριο κατέληξε ότι ο κανόνας 40, παράγραφος 5, δεύτερη περίοδος, του κανονισμού 2868/95 συνιστά, κατά την έννοια της νομολογίας που υπενθυμίστηκε με τη σκέψη 77 της παρούσας απόφασης, διάταξη αντίθετη προς το άρθρο 76, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009, οπότε το τμήμα προσφυγών δεν ήταν ελεύθερο να λάβει υπόψη τα σχετικά με τη χρήση του σήματος συμπληρωματικά αποδεικτικά στοιχεία τα οποία προσκόμισε η Centrotherm Systemtechnik προς στήριξη της προσφυγής της ενώπιόν του. |
85 |
Το Γενικό Δικαστήριο όμως προέβη έτσι σε εσφαλμένη ερμηνεία του κανόνα 40, παράγραφος 5, του κανονισμού 2868/95. |
86 |
Συναφώς, μολονότι από το γράμμα της διάταξης αυτής μπορεί όντως να συναχθεί ότι, όταν δεν παρέχεται εντός της προθεσμίας που τάσσει το ΓΕΕΑ κανένα αποδεικτικό στοιχείο για τη χρήση του οικείου σήματος, η κύρωση της έκπτωσης από τα δικαιώματά επί του σήματος αυτού επιβάλλεται, κατ’ αρχήν, αυτομάτως από το ΓΕΕΑ, δεν ισχύει, αντιθέτως, το ίδιο όταν έχουν προσκομιστεί εμπροθέσμως κάποια αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με τη χρήση. |
87 |
Πράγματι, στην περίπτωση αυτή και εφόσον τα ως άνω εμπροθέσμως προσκομισθέντα στοιχεία είναι εκ πρώτης όψεως έστω στοιχειωδώς σχετικά με το ζήτημα της απόδειξης της ουσιαστικής χρήσης του σήματος, η διαδικασία πρέπει να συνεχίσει την πορεία της. Συγκεκριμένα, το ΓΕΕΑ οφείλει, όπως ορίζει το άρθρο 57, παράγραφος 1, του κανονισμού 207/2009, να καλεί τους διαδίκους, όποτε είναι αναγκαίο, να υποβάλλουν τις παρατηρήσεις τους επί των δικών του κοινοποιήσεων ή επί των εγγράφων που γνωστοποιούν οι λοιποί διάδικοι. Στο πλαίσιο αυτό, αν ο δικαιούχος του οικείου σήματος κηρυχθεί τελικώς έκπτωτος από τα δικαιώματά του, η επιβολή της κύρωσης της έκπτωσης δεν απορρέει από την εφαρμογή του κανόνα 40, παράγραφος 5, του κανονισμού 2868/95, δηλαδή από μια διάταξη κατά βάση διαδικαστικής φύσης, αλλά αποκλειστικώς από την εφαρμογή των ουσιαστικών διατάξεων των άρθρων 51, παράγραφος 1, και 57 του κανονισμού 207/2009. |
88 |
Από τα ανωτέρω συνάγεται ιδίως ότι, όπως υπενθυμίστηκε με τη σκέψη 77 της παρούσας απόφασης, η κατάθεση σχετικών με τη χρήση του σήματος αποδεικτικών στοιχείων τα οποία έρχονται να προστεθούν σε άλλα στοιχεία, προσκομισθέντα εντός της προθεσμίας που είχε τάξει το ΓΕΕΑ δυνάμει του κανόνα 40, παράγραφος 5, του κανονισμού 2868/95, παραμένει δυνατή και μετά το πέρας της εν λόγω προθεσμίας –και σε καμία περίπτωση δεν απαγορεύεται στο ΓΕΕΑ να λάβει υπόψη συμπληρωματικά αποδεικτικά στοιχεία τα οποία υποβλήθηκαν εκπροθέσμως κατ’ αυτόν τον τρόπο. |
89 |
Όπως όμως επισημάνθηκε ήδη στη σκέψη 81 της παρούσας απόφασης, δεν αμφισβητείται ότι εν προκειμένω η Centrotherm Systemtechnik είχε προσκομίσει, εντός της προθεσμίας που της έταξε το ΓΕΕΑ, διάφορα στοιχεία προκειμένου να αποδείξει ότι είχε γίνει ουσιαστική χρήση του επίμαχου σήματος. Δεν αμφισβητείται επίσης ότι τα αρχικώς προσκομισθέντα στοιχεία είχαν κάποια σημασία για το ζήτημα της απόδειξης, δεδομένου ιδίως ότι σε αυτά στηρίχθηκε το τμήμα προσφυγών προκειμένου να απορρίψει εν μέρει την αίτηση για κήρυξη έκπτωσης, με την αιτιολογία ότι η χρήση του επίμαχου σήματος αποδείχθηκε τουλάχιστον ως προς ορισμένα από τα οικεία προϊόντα. |
90 |
Υπό τις συνθήκες αυτές διαπιστώνεται ότι το Γενικό Δικαστήριο υπέπεσε σε νομικό σφάλμα κρίνοντας, με τις σκέψεις 62 και 63 της αναιρεσιβαλλόμενης απόφασης, ότι ο κανόνας 40, παράγραφος 5, του κανονισμού 2868/95 δεν επέτρεπε στο τμήμα προσφυγών να ασκήσει τη διακριτική ευχέρεια την οποία του παρέχει, κατ’ αρχήν, το άρθρο 76, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009 ως προς τη συνεκτίμηση συμπληρωματικών αποδεικτικών στοιχείων που προσκομίστηκαν ενώπιόν του. |
91 |
Επομένως, το δεύτερο σκέλος του τρίτου λόγου αναίρεσης πρέπει να γίνει δεκτό και, ως εκ τούτου, η απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου πρέπει να αναιρεθεί. |
Επί του τέταρτου λόγου αναίρεσης, με τον οποίο υποστηρίζεται ότι δεν είχε εφαρμογή ο κανόνας 40, παράγραφος 5, του κανονισμού 2868/95
Επιχειρήματα των διαδίκων
92 |
Με τον τέταρτο λόγο αναίρεσης, η Centrotherm Systemtechnik υποστηρίζει ότι το Γενικό Δικαστήριο υπέπεσε σε νομικό σφάλμα, καθόσον όφειλε να έχει αποφανθεί ότι ο κανόνας 40, παράγραφος 5, δεν είχε εφαρμογή εν προκειμένω. |
93 |
Αφενός, για τους ίδιους λόγους που προβλήθηκαν προς στήριξη του πρώτου σκέλους του τρίτου λόγου αναίρεσης, ο ως άνω κανόνας έρχεται, κατά την αναιρεσείουσα, σε αντίθεση προς τον κανονισμό 207/2009, κατά το μέτρο που ορίζει ότι ο δικαιούχος του σήματος φέρει το βάρος απόδειξης της ουσιαστικής χρήσης αυτού. |
94 |
Αφετέρου, η αυστηρή εφαρμογή του εν λόγω κανόνα στην προκειμένη περίπτωση αντιβαίνει στην αρχή της αναλογικότητας. Συγκεκριμένα, ο σκοπός του κανόνα αυτού, ο οποίος έγκειται στη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας της διαδικασίας, θα έπρεπε, κατά την αναιρεσείουσα πάντοτε, να σταθμιστεί με τις επαχθείς και αμετάκλητες έννομες συνέπειες της έκπτωσης από τα δικαιώματα επί του σήματος. |
95 |
Η centrotherm Clean Solutions ισχυρίζεται ότι ούτε το ΓΕΕΑ ούτε το Γενικό Δικαστήριο έχουν το δικαίωμα να μην εφαρμόσουν τον κανόνα 40, παράγραφος 5, του κανονισμού 2868/95, εφόσον η αρχή της νομιμότητας συνεπάγεται την υποχρέωση αναγνώρισης της πλήρους αποτελεσματικότητας των διατάξεων των κανονισμών καθ’ όσον χρόνο δεν έχει εκδοθεί απόφαση αρμόδιου δικαστηρίου με την οποία να διαπιστώνεται η ακυρότητά τους στο πλαίσιο ειδικώς προβλεπόμενης διαδικασίας. |
Εκτίμηση του Δικαστηρίου
96 |
Όσον αφορά το πρώτο σκέλος του λόγου αυτού, σχετικά με παράβαση του κανονισμού 207/2009, τα επιχειρήματα της αναιρεσείουσας είναι απορριπτέα για τους ίδιους λόγους βάσει των οποίων το Δικαστήριο δεν δέχθηκε το πρώτο σκέλος του τρίτου λόγου αναίρεσης. |
97 |
Ως προς το δεύτερο σκέλος του ίδιου λόγου, το οποίο αφορά τον δυσανάλογο χαρακτήρα που έχει, κατά την αναιρεσείουσα, η κύρωση της έκπτωσης όταν επιβάλλεται, όπως εν προκειμένω, κατ’ εφαρμογήν του κανόνα 40, παράγραφος 5, του κανονισμού 2868/95, επισημαίνεται απλώς ότι το σχετικό επιχείρημα της Centrotherm Systemtechnik στηρίζεται σε μια εσφαλμένη παραδοχή όσον αφορά το περιεχόμενο του συγκεκριμένου κανόνα. |
98 |
Πράγματι, όπως προκύπτει από τις σκέψεις 85 έως 87 της παρούσας απόφασης και αντιθέτως προς τα όσα έκριναν τόσο το τμήμα προσφυγών με την προσβαλλόμενη απόφαση όσο και το Γενικό Δικαστήριο με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση, η κύρωση της έκπτωσης είναι δυνατό να επιβληθεί βάσει της εν λόγω διάταξης μόνον όταν δεν έχει κατατεθεί εντός της προθεσμίας που έχει τάξει το ΓΕΕΑ κανένα αποδεικτικό στοιχείο για τη χρήση του οικείου σήματος ή όταν τα στοιχεία τα οποία προσκομίστηκαν είναι παντελώς άσχετα με το ζήτημα της απόδειξης της ουσιαστικής χρήσης. |
99 |
Εντούτοις αυτό δεν συμβαίνει εν προκειμένω, δεδομένου ότι, όπως προκύπτει από την εξέταση του δεύτερου σκέλους του τρίτου λόγου αναίρεσης, το γεγονός ότι η Centrotherm Systemtechnik κατέθεσε εντός της προθεσμίας που έταξε το ΓΕΕΑ αποδεικτικά στοιχεία για τη χρήση του σήματός της σήμαινε ότι η αναιρεσείουσα δεν έπρεπε να κηρυχθεί αυτομάτως, δυνάμει του κανόνα 40, παράγραφος 5, δεύτερη περίοδος, του κανονισμού 2868/95, έκπτωτη από τα δικαιώματά της, καθώς και ότι δεν επιτρεπόταν στο τμήμα προσφυγών να κρίνει, όπως κακώς έκανε με την προσβαλλόμενη απόφαση, ότι ουδεμία διακριτική ευχέρεια είχε ως προς την ενδεχόμενη συνεκτίμηση των συμπληρωματικών αποδεικτικών στοιχείων που προσκομίστηκαν σε μεταγενέστερο χρόνο. |
100 |
Κατόπιν των ανωτέρω σκέψεων, ο τέταρτος λόγος αναίρεσης πρέπει να απορριφθεί. |
Επί της προσφυγής που ασκήθηκε πρωτοδίκως
101 |
Κατά το άρθρο 61, πρώτο εδάφιο, του Οργανισμού του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε περίπτωση αναίρεσης της απόφασης του Γενικού Δικαστηρίου, το Δικαστήριο μπορεί να αποφανθεί οριστικώς επί της διαφοράς, εφόσον αυτή είναι ώριμη προς εκδίκαση, ή να αναπέμψει την υπόθεση στο Γενικό Δικαστήριο προκειμένου να αποφανθεί το τελευταίο. |
102 |
Εν προκειμένω, το Δικαστήριο εκτιμά ότι η διαφορά είναι ώριμη προς εκδίκαση και ότι, ως εκ τούτου, πρέπει να αποφανθεί το ίδιο επ’ αυτής. |
103 |
Όσον αφορά την προσφυγή που ασκήθηκε πρωτοδίκως, υπενθυμίζεται ότι, με αυτήν, η Centrotherm Systemtechnik ζήτησε τη μερική ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης, μόνον κατά το μέτρο που είχε γίνει δεκτή η αίτηση για κήρυξη έκπτωσης από τα δικαιώματα επί του σήματός της. Συνεπώς η προσφυγή στρέφεται κατά του σημείου 2 του διατακτικού της προσβαλλόμενης απόφασης, με το οποίο το τμήμα προσφυγών απέρριψε εν μέρει την προσφυγή που είχε ασκήσει ενώπιόν του η Centrotherm Systemtechnik, με αίτημα την ακύρωση της απόφασης του τμήματος ακυρώσεων της 30ής Οκτωβρίου 2007. |
Επιχειρήματα των διαδίκων
104 |
Προς στήριξη της προσφυγής της ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου, η Centrotherm Systemtechnik ισχυρίζεται ότι το τμήμα προσφυγών, αντιθέτως προς τα όσα εσφαλμένως έκρινε με το σημείο 36 της προσβαλλόμενης απόφασής του, διέθετε δυνάμει του άρθρου 76, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009 διακριτική ευχέρεια προκειμένου να λάβει υπόψη τα συμπληρωματικά αποδεικτικά στοιχεία τα οποία προσκόμισε η Centrotherm Systemtechnik προς στήριξη της προσφυγής που είχε ασκήσει ενώπιόν του. |
105 |
Συγκεκριμένα, εφόσον τα στοιχεία αυτά προσκομίστηκαν ως συμπληρωματικά προς άλλα αποδεικτικά στοιχεία τα οποία είχαν κατατεθεί εγκαίρως, έπρεπε να ληφθούν υπόψη από το τμήμα προσφυγών, σύμφωνα με τις νομολογιακές κατευθύνσεις που δόθηκαν με την προαναφερθείσα απόφαση ΓΕΕΑ κατά Kaul. Η Centrotherm Systemtechnik επισημαίνει ότι συνηγορούσαν ειδικότερα υπέρ της συνεκτίμησής τους, η πρόδηλη σημασία των συμπληρωματικών αυτών αποδεικτικών στοιχείων για την έκβαση της διαδικασίας, η λειτουργική συνέχεια μεταξύ του τμήματος προσφυγών και του τμήματος ακυρώσεων, το γεγονός ότι δεν υπήρχαν σοβαρές διαδικαστικές δυσχέρειες που να αντιτίθενται στη συνεκτίμησή τους και, τέλος, η μέριμνα διασφάλισης της ισορροπίας μεταξύ, αφενός, των επιταγών της ομαλής διεξαγωγής της διαδικασίας και, αφετέρου, της ανάγκης για δίκαιη επίλυση της διαφοράς ως προς την ουσία της, ιδίως στο πλαίσιο μιας διαδικασίας η οποία ενδέχεται να έχει τόσο επαχθές αποτέλεσμα όσο οι έννομες συνέπειες της έκπτωσης του δικαιούχου από τα δικαιώματά του επί του σήματος. |
106 |
Το ΓΕΕΑ και η centrotherm Clean Solutions ζητούν να απορριφθεί αυτός ο λόγος ακύρωσης. Κατά την άποψή τους, ο κανόνας 40, παράγραφος 5, του κανονισμού 2868/95 απέκλειε εν προκειμένω τη συνεκτίμηση των επίδικων συμπληρωματικών αποδεικτικών στοιχείων από το τμήμα προσφυγών. Εξάλλου το εν λόγω τμήμα, ακόμη και αν υποτεθεί ότι είχε, δυνάμει του άρθρου 76, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009, διακριτική ευχέρεια ως προς την ενδεχόμενη συνεκτίμηση των συμπληρωματικών αυτών στοιχείων, την άσκησε όντως καθόσον κατέστησε σαφές, με το σημείο 37 της προσβαλλόμενης απόφασης, ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα, εν προκειμένω αρνητικό, του εγχειρήματος αυτού σε περίπτωση που διέθετε πράγματι τέτοια διακριτική ευχέρεια. |
Εκτίμηση του Δικαστηρίου
107 |
Στο σημείο 36 της προσβαλλόμενης απόφασης το τμήμα προσφυγών έκρινε ότι τα συμπληρωματικά αποδεικτικά στοιχεία που προσκομίστηκαν ενώπιόν του από τη Centrotherm Systemtechnik δεν μπορούσαν να ληφθούν υπόψη από αυτό δυνάμει της διακριτικής ευχέρειας την οποία το άρθρο 76, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009 παρέχει κατά κανόνα στο ΓΕΕΑ, λαμβανομένου υπόψη ότι τα εν λόγω στοιχεία κατατέθηκαν μετά το πέρας της προθεσμίας του κανόνα 40, παράγραφος 5, δεύτερη περίοδος, του κανονισμού 2868/95, η οποία είναι αποκλειστική και, ως εκ τούτου, η μη τήρησή της συνεπάγεται αυτομάτως την έκπτωση του δικαιούχου από τα δικαιώματά του επί του οικείου σήματος. |
108 |
Όπως όμως προκύπτει από τις σκέψεις 85 έως 90 της παρούσας απόφασης, η ως άνω εκτίμηση στηρίζεται σε εσφαλμένη ερμηνεία του κανόνα 40, παράγραφος 5, του κανονισμού 2868/95 και έρχεται σε αντίθεση προς το άρθρο 76, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009. |
109 |
Εξάλλου, και αντιθέτως προς τα όσα υποστηρίζουν το ΓΕΕΑ και η centrotherm Clean Solutions, δεν είναι δυνατό να γίνει δεκτό ότι το ελάττωμα αυτό της προσβαλλόμενης απόφασης θεραπεύτηκε για τον λόγο και μόνον ότι το τμήμα προσφυγών κατέστησε εν συνεχεία σαφές, με το σημείο 37 της ίδιας απόφασης, ότι, ακόμη και αν υποτεθεί ότι ήταν ελεύθερο να εκτιμήσει κατά πόσον μπορούσε να λάβει υπόψη τα εκπροθέσμως προσκομισθέντα αποδεικτικά στοιχεία, δεν συνέτρεχε εν πάση περιπτώσει λόγος να ασκήσει τη διακριτική αυτή ευχέρεια υπέρ της Centrotherm Systemtechnik, δεδομένου ότι η τελευταία προέβαλε γενικόλογα μόνον επιχειρήματα σχετικά με τη σημασία και την αξία του δικαιώματος επί του σήματος και ότι δεν είχε επικαλεστεί κατά τα προηγούμενα στάδια της διαδικασίας ενώπιον του ΓΕΕΑ αδυναμία προσκόμισης αποδεικτικών στοιχείων για τη χρήση του σήματός της. |
110 |
Συγκεκριμένα, τέτοιες γενικές και κατηγορηματικές κρίσεις επ’ ουδενί δικαιολογούν το συμπέρασμα ότι το τμήμα προσφυγών άσκησε πραγματικά τη διακριτική ευχέρεια που του παρέχει το άρθρο 76, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009, προκειμένου να καταλήξει, αιτιολογώντας τη σχετική του απόφαση και λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των κρίσιμων περιστάσεων, αν έπρεπε ή όχι να λάβει υπόψη τα προσκομισθέντα ενώπιόν του συμπληρωματικά αποδεικτικά στοιχεία για να εκδώσει την απόφασή του (βλ., σχετικώς, προαναφερθείσα απόφαση ΓΕΕΑ κατά Kaul, σκέψεις 43 και 68). |
111 |
Συναφώς υπογραμμίζεται, κατ’ αρχάς, ότι η ενδεχόμενη συνεκτίμηση από το ΓΕΕΑ τέτοιων συμπληρωματικών αποδεικτικών στοιχείων δεν συνιστά σε καμία περίπτωση «χάρη» προς τον έναν ή τον άλλο διάδικο, αλλά πρέπει να αποτελεί απόρροια της αντικειμενικής και αιτιολογημένης άσκησης της διακριτικής ευχέρειας την οποία παρέχει στον εν λόγω οργανισμό το άρθρο 76, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009. |
112 |
Επισημαίνεται εξάλλου ότι η υποχρέωση αιτιολόγησης, η οποία υπάρχει ούτως ή άλλως, καθίσταται επιτακτικότερη στην περίπτωση που το ΓΕΕΑ αποφασίζει να μη δεχθεί τα εκπροθέσμως προσκομισθέντα αποδεικτικά στοιχεία. |
113 |
Επ’ αυτού υπενθυμίζεται ότι το Δικαστήριο έχει κρίνει, πιο συγκεκριμένα, ότι η συνεκτίμηση τέτοιων στοιχείων από το ΓΕΕΑ, όταν καλείται να αποφανθεί στο πλαίσιο διαδικασίας ανακοπής, μπορεί να δικαιολογηθεί ιδίως όταν αυτό θεωρεί, αφενός, ότι τα εκπροθέσμως υποβληθέντα στοιχεία ενδέχεται, εκ πρώτης όψεως, να έχουν πράγματι σημασία για την τύχη της ασκηθείσας ενώπιόν του ανακοπής και, αφετέρου, ότι η απόρριψή τους δεν κρίνεται επιβεβλημένη λόγω είτε του σταδίου της διαδικασίας κατά το οποίο γίνεται η καθυστερημένη υποβολή τους είτε των σχετικών με αυτήν περιστάσεων (προαναφερθείσα απόφαση ΓΕΕΑ κατά Kaul, σκέψη 44). |
114 |
Ομοίως και κατ’ αναλογία, η ως άνω συλλογιστική μπορεί κάλλιστα να δικαιολογήσει τη συνεκτίμηση από το ΓΕΕΑ, όταν καλείται να αποφανθεί επί αίτησης για κήρυξη έκπτωσης, αποδεικτικών στοιχείων για τη χρήση του σήματος, τα οποία ναι μεν δεν κατατέθηκαν εντός της προθεσμίας που έταξε το ΓΕΕΑ δυνάμει του κανόνα 4, παράγραφος 5, του κανονισμού 2868/95, πλην όμως κατατέθηκαν σε μεταγενέστερο στάδιο της διαδικασίας και προς συμπλήρωση άλλων αποδεικτικών στοιχείων τα οποία είχαν υποβληθεί εμπροθέσμως. |
115 |
Εν προκειμένω, πρέπει μάλλον να αξιολογηθεί ως ιδιαιτέρως κρίσιμο συναφώς το γεγονός ότι η απόφαση με την οποία το τμήμα ακυρώσεως κήρυξε τον δικαιούχο έκπτωτο από τα δικαιώματά του εκδόθηκε μετά από την κατάθεση, εντός της προθεσμίας που είχε τάξει το τμήμα αυτό, κάποιων πρώτων, απτών αποδεικτικών στοιχείων για τη χρήση του επίμαχου σήματος, καθώς και από την υποβολή παρατηρήσεων με τις οποίες η ενδιαφερομένη διατύπωνε επιφυλάξεις σχετικά με το απόρρητο ορισμένων πληροφοριών και διευκρίνιζε ότι ήταν διατεθειμένη να παράσχει συμπληρωματικά στοιχεία. |
116 |
Είναι όμως μάλλον προφανές ότι το τμήμα προσφυγών δεν εξέτασε δεόντως τα ζητήματα αυτά ούτε, επιπλέον, όλα τα υπόλοιπα στοιχεία τα οποία θα μπορούσαν να είναι κρίσιμα, όπως άλλωστε δεν φαίνεται να προέβη σε εκτίμηση επί της σημασίας που ενδεχομένως είχαν για την τύχη της υπόθεσης τα συμπληρωματικά αποδεικτικά στοιχεία τα οποία προσκόμισε η Centrotherm Systemtechnik. |
117 |
Εξάλλου υπογραμμίζεται ότι, αντιθέτως προς ό,τι υπονοείται στο σημείο 37 της προσβαλλομένης απόφασης, δεν απαιτείται κατ’ ανάγκην, προκειμένου να ληφθούν υπόψη συμπληρωματικά αποδεικτικά στοιχεία για τη χρήση του σήματος τα οποία κατατέθηκαν μετά το πέρας της προθεσμίας του κανόνα 40, παράγραφος 5, του κανονισμού 2868/95, να βρισκόταν ο ενδιαφερόμενος σε αδυναμία να τα προσκομίσει εμπροθέσμως. |
118 |
Κατόπιν των ανωτέρω σκέψεων, η προσβαλλόμενη απόφαση πρέπει να ακυρωθεί στο μέτρο που το τέταρτο τμήμα προσφυγών του ΓΕΕΑ απέρριψε την προσφυγή την οποία άσκησε η Centrotherm Systemtechnik κατά της απόφασης του τμήματος ακυρώσεων. |
119 |
Το εν λόγω τμήμα προσφυγών οφείλει να εξετάσει εκ νέου, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τόσο τις κατευθύνσεις που δίνονται με την παρούσα απόφαση όσο και το σύνολο των κρίσιμων εν προκειμένω στοιχείων, καθώς και αιτιολογώντας συναφώς την απόφασή του, αν θα πρέπει να συνεκτιμήσει τα συμπληρωματικά αποδεικτικά στοιχεία τα οποία προσκόμισε ενώπιόν του η Centrotherm Systemtechnik, προκειμένου να αποφανθεί επί της προσφυγής που εκκρεμεί ενώπιόν του. |
Επί των δικαστικών εξόδων
120 |
Βάσει του άρθρου 184, παράγραφος 2, του Κανονισμού Διαδικασίας του, το Δικαστήριο, όταν δέχεται την αίτηση αναίρεσης και κρίνει το ίδιο οριστικώς τη διαφορά, αποφαίνεται και επί των δικαστικών εξόδων. |
121 |
Το άρθρο 138, παράγραφος 3, του ίδιου κανονισμού, το οποίο εφαρμόζεται κατ’ αναίρεση δυνάμει του άρθρου 184, παράγραφος 1, του κανονισμού αυτού, προβλέπει ότι, σε περίπτωση μερικής ήττας των διαδίκων, κάθε διάδικος φέρει τα δικαστικά του έξοδα. |
122 |
Εν προκειμένω, διαπιστώνεται αφενός ότι, ναι μεν ένας εκ των λόγων αναίρεσης που προέβαλε η Centrotherm Systemtechnik έγινε δεκτός και η απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου αναιρέθηκε ως προς αυτό το σημείο, πλην όμως δεν ισχύει το ίδιο για τους άλλους λόγους αναίρεσης οι οποίοι απορρίφθηκαν από το Δικαστήριο. |
123 |
Αφετέρου, όσον αφορά την προσφυγή που ασκήθηκε πρωτοδίκως, διαπιστώνεται ότι το Δικαστήριο, ακυρώνοντας εν μέρει την προσβαλλόμενη απόφαση, δέχθηκε και έναν από τους λόγους ακύρωσης που είχε προβάλει η Centrotherm Systemtechnik. Αντιθέτως, από την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου, η οποία δεν αναιρέθηκε από το Δικαστήριο ως προς τα συγκεκριμένα σημεία, προκύπτει ότι η Centrotherm Systemtechnik ηττήθηκε, στο μέτρο που δεν έγιναν δεκτοί οι άλλοι λόγοι που είχε προβάλει πρωτοδίκως. |
124 |
Υπό τις συνθήκες αυτές, και εφόσον συντρέχει περίπτωση μερικής ήττας των διαδίκων τόσο στον πρώτο βαθμό δικαιοδοσίας όσο και κατ’ αναίρεση, κρίνεται ότι κάθε διάδικος πρέπει να φέρει τα δικαστικά του έξοδα. |
Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (τέταρτο τμήμα) αποφασίζει: |
|
|
|
(υπογραφές) |
( *1 ) Γλώσσα διαδικασίας: η γερμανική.