Προσεχείς εξελίξεις της διαχείρισης των συνόρων της ΕΕ

Στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής στρατηγικής ολοκληρωμένης διαχείρισης των συνόρων, η Επιτροπή προωθεί την ιδέα νέων εργαλείων: μέτρα υπέρ των υπηκόων καλής πίστης τρίτων χωρών, σύστημα καταχώρισης εισόδου/εξόδου από το έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εγκατάσταση αυτομάτων θυρών που θα καθιστούσαν εφικτό στα σύνορα τον αυτόματο έλεγχο της ταυτότητας των ταξιδιωτών χάρη στα βιομετρικά αναγνωριστικά στοιχεία και ηλεκτρονικό σύστημα άδειας ταξιδίου για τους υπηκόους που δεν υπόκεινται σε υποχρέωση θεώρησης πριν από την αναχώρηση για ένα κράτος μέλος.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής της 13ης Φεβρουαρίου 2008 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή Περιφερειών με τίτλο «Προετοιμασία των επόμενων σταδίων όσον αφορά τη διαχείριση των συνόρων στην Ευρωπαϊκή Ένωση» [COM(2008) 69 τελικό – Δεν δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Η Επιτροπή προβλέπει να δημιουργήσει μια νέα γενιά μέσων διαχείρισης των συνόρων που θα εφαρμόζονται στα κράτη μέλη τα οποία συμμετέχουν στη συνεργασία Σένγκεν καθώς και στις τρίτες χώρες που συνδέονται με αυτή τη συνεργασία.

Δυσκολίες που διαπιστώθηκαν στο υφιστάμενο πλαίσιο της ολοκληρωμένης διαχείρισης των συνόρων *

Η Επιτροπή διαπιστώνει μια σειρά από προβλήματα :

• Τα δεδομένα που περιλαμβάνονται στο ταξιδιωτικό έγγραφο κοινοποιούνται βέβαια δυνάμει της οδηγίας της 29ης Απριλίου 2004 σχετικά με την υποχρέωση των μεταφορέων να κοινοποιούν τα δεδομένα που αφορούν τους επιβάτες, κατόπιν αιτήματος των υπηρεσιών ελέγχου των συνόρων του κράτους μέλους προορισμού, αλλά δεν εμποδίζουν τον ενδιαφερόμενο να φθάσει στο μεθοριακό σημείο διέλευσης του εν λόγω κράτους,
• η προξενική προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στον τομέα των θεωρήσεων είναι διπολική: είτε όλοι οι υπήκοοι μιας τρίτης χώρας υπόκεινται σε θεώρηση είτε όχι. Όσοι εξαιρούνται της θεώρησης δεν υπόκεινται σε ελέγχους πριν από την άφιξή τους στο κράτος μέλος προορισμού,
• με εξαίρεση του υπηκόους τρίτων χωρών που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού σχετικά με την τοπική διασυνοριακή κυκλοφορία, το ευρωπαϊκό δίκαιο δεν επιτρέπει την απλούστευση των ελέγχων των ταξιδιωτών που μεταβαίνουν συχνά στο χώρο Σένγκεν, ιδίως αυτών που είναι κάτοχοι θεώρησης πολλαπλών εισόδων,
• καθώς οι ημερομηνίες εισόδων και εξόδων των υπηκόων τρίτων χωρών από τα εξωτερικά σύνορα δεν καταχωρούνται, δεν είναι δυνατό να εντοπίζονται με συστηματικό τρόπο όσοι υπερβαίνουν τη διάρκεια της επιτρεπόμενης διαμονής,
• οι υπηρεσίες ελέγχου των συνόρων δεν μπορούν επίσης να καθορίζουν κατά περίπτωση τη διάρκεια της παραμονής, ιδίως λόγω πρακτικών δυσκολιών, για παράδειγμα σε περίπτωση δυσανάγνωστων σφραγίδων που τίθενται στα ταξιδιωτικά έγγραφα. Εξάλλου, οι υπηρεσίες διαφόρων κρατών μελών δεν έχουν τη δυνατότητα να ανταλλάσσουν δεδομένα που έχουν ενδεχομένως συγκεντρώσει.

Στο πλαίσιο της χάραξης μιας νέας στρατηγικής ολοκληρωμένης διαχείρισης των συνόρων, η Επιτροπή προτείνει να διαρθρωθεί η μελέτη γύρω από τέσσερις άξονες.

Ένα ειδικό καθεστώς υπέρ των ταξιδιωτών καλής πίστης.

Οι υπήκοοι τρίτων χωρών που παρουσιάζουν χαμηλό κίνδυνο («ταξιδιώτες καλής πίστης») θα μπορούσαν να αποκτήσουν το καθεστώς του «καταχωρημένου ταξιδιώτη». Το καθεστώς αυτό, που θα τους επέτρεπε να υπόκεινται σε απλουστευμένο έλεγχο κατά την άφιξή τους στο κράτος μέλος προορισμού, θα αποκτάται σε εκούσια βάση και μετά την ολοκλήρωση μιας διαδικασίας εξέτασης που θα πραγματοποιείται στα προξενεία ή στα μελλοντικά κοινά κέντρα για τις αιτήσεις θεώρησης. Θα χορηγείται βάσει κριτηρίων ελέγχου που θα είναι κοινά για όλα τα κράτη μέλη (τήρηση της επιτρεπόμενης διάρκειας παραμονής στην ΕΕ, απόδειξη επαρκών μέσων διαβίωσης και κατοχή βιομετρικού διαβατηρίου).

Αυτόματες θύρες

Οι ταξιδιώτες καλής πίστης και οι υπήκοοι της ΕΕ που διαθέτουν ηλεκτρονικό διαβατήριο θα μπορούσαν να υπόκεινται σε αυτόματο έλεγχο κατά την άφιξή τους, μέσω ενός συστήματος που θα συγκρίνει τα βιομετρικά αναγνωριστικά στοιχεία του ταξιδιώτη αφενός με τα βιομετρικά δεδομένα που είναι ενσωματωμένα τα ταξιδιωτικά έγγραφα ή σε μια βάση δεδομένων αφετέρου.

Όσον αφορά τους υπηκόους τρίτων χωρών, τα χρησιμοποιούμενα βιομετρικά αναγνωριστικά στοιχεία θα είναι πανομοιότυπα με αυτά που χρησιμοποιούνται από τους δικαιούχους της θεώρησης (ψηφιακή εικόνα και δακτυλικά αποτυπώματα).

Για να τυγχάνουν των διευκολύνσεων ελέγχων κατά την είσοδο, οι πολίτες της ΕΕ θα μπορούσαν, εν αναμονή της γενικευμένης χρήσης των βιομετρικών διαβατηρίων, να επωφελούνται από εθνικά συστήματα. Η Επιτροπή διευκρινίζει σχετικά με αυτό το θέμα ότι, πάντα εν αναμονή της γενικευμένης καθιέρωσης των βιομετρικών διαβατηρίων, αρμόδια για να δημιουργήσουν αυτά τα συστήματα θα είναι τα κράτη μέλη. Για να καταστούν διαλειτουργικά, τα συστήματα αυτά θα μπορούσαν να τύχουν χρηματοδοτικής βοήθειας από το ταμείο για τα εξωτερικά σύνορα.

Σύστημα καταχώρισης εισόδου/εξόδου

Ένα σύστημα θα καταγράφει αυτόματα τον τόπο και την ημερομηνία εισόδου και εξόδου των υπηκόων των κρατών μελών που γίνονται δεκτοί για σύντομη παραμονή, ανεξάρτητα από το αν υπόκεινται σε θεώρηση. Το σύστημα αυτό θα λειτουργήσει βάσει της ίδιας τεχνικής πλατφόρμας με αυτή που ισχύει για το σύστημα πληροφοριών Σένγκεν και το σύστημα πληροφοριών για τις θεωρήσεις (VIS). Εκτός από την υπέρβαση παραμονής, θα παρέχει δεδομένα και αριθμητικά στοιχεία για τις μεταναστευτικές ροές. Θα λειτουργήσει κατά τη στιγμή έναρξης της λειτουργίας του VIS για να κάνει χρήση των δεδομένων που θα έχουν συγκεντρωθεί από το εν λόγω VIS. Όσον αφορά τους υπηκόους τρίτων χωρών που δεν υπόκεινται σε θεώρηση, τα βιομετρικά τους δεδομένα θα πρέπει να καταχωρηθούν κατά την πρώτη είσοδό τους σε ένα κράτος μέλος.

Ηλεκτρονικό σύστημα άδειας ταξιδίου (ETA)

Το σύστημα αυτό θα επιτρέπει να εξακριβώνεται αν ένας υπήκοος τρίτης χώρας που δεν υπόκειται σε θεώρηση πληροί τις προϋποθέσεις εισόδου, πριν αρχίσει το ταξίδι του με προορισμό ένα κράτος μέλος. Το σύστημα θα τροφοδοτείται από δεδομένα που περιλαμβάνονται στις αιτήσεις που θα έχουν υποβληθεί ηλεκτρονικώς, Τα δεδομένα αυτά θα επιτρέπουν την αναγνώριση του ταξιδιώτη καθώς και τα στοιχεία που αφορούν το διαβατήριο και το ταξίδι. Η Επιτροπή αναφέρει ότι έχει πρόθεση να εκπονήσει μελέτη για τη σκοπιμότητα ενός τέτοιου συστήματος το 2008 και ότι θα υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο το 2009.

Πλαίσιο

Η παρούσα ανακοίνωση εγγράφεται στο πλαίσιο του σχεδίου διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων των κρατών μελών της ΕΕ, το οποίο εγκρίθηκε από το Συμβούλιο στις 13 Ιουνίου 2002 και βασίζεται σε ανακοίνωση της Επιτροπής της 7ης Μαΐου 2002. Η ανακοίνωση αποσκοπεί στη χρησιμοποίηση νέων εργαλείων για τη χάραξη μιας στρατηγικής ολοκληρωμένης διαχείρισης των συνόρων.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 18.03.2008