Η συμβολή της ΕΕ στην υλοποίηση των αναπτυξιακών στόχων της Χιλιετίας (ΑΣΧ)

Η παρούσα ανακοίνωση προβαίνει στον απολογισμό της συμβολής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της μείωσης της φτώχειας ανά την υφήλιο και προσδιορίζει τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την επιτάχυνση της υλοποίησης των αναπτυξιακών στόχων της Χιλιετίας (ΑΣΧ).

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, της 12ης Απριλίου 2005 - Επιτάχυνση της προόδου που σημειώνεται όσον αφορά την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας – Η συμβολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης – [COM(2005) 132 τελικό – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Κατά τη σύνοδο κορυφής της χιλιετίας του 2000, η διεθνής κοινότητα ενέκρινε τη Διακήρυξη της Χιλιετίας (EN), αναλαμβάνοντας τη δέσμευση να μειωθεί δραστικά η απόλυτη φτώχεια σε όλες τις μορφές της. Σε συνδυασμό με τη Διακήρυξη της Χιλιετίας, διατυπώθηκαν οι ακόλουθοι αναπτυξιακοί στόχοι της χιλιετίας (ΑΣΧ):

• μείωση της φτώχειας και της πείνας παγκοσμίως·
• εξασφάλιση πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για όλους·
• προώθηση της ισότητας των φύλων·
• μείωση της παιδικής θνησιμότητας·
• βελτίωση της περίθαλψης της μητέρας·
• καταπολέμηση του HIV/AIDS και άλλων νόσων·
• διασφάλιση βιώσιμου περιβάλλοντος· και
• συμμετοχή σε μια παγκόσμια εταιρική σχέση για την ανάπτυξη.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ανέλαβε συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την υλοποίηση αυτών των στόχων έως το 2015. Η Επιτροπή τονίζει ότι η Κοινότητα και τα κράτη μέλη έχουν ήδη συμβάλει ουσιαστικά στις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας. Η ΕΕ κατέστη εντωμεταξύ ο σημαντικότερος χορηγός βοήθειας (55% της παγκόσμιας δημόσιας αναπτυξιακής βοήθειας). Είναι, ωστόσο, ανάγκη να επιταχυνθεί η πρόοδος για την υλοποίηση των ΑΣΧ, διότι η απλή συνέχιση των σημερινών πολιτικών δεν είναι αρκετή για την επίτευξή της.

Στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τη συμβολή της ΕΕ στη διάσκεψη κορυφής των Ηνωμένων Εθνών του Σεπτεμβρίου 2005, το Συμβούλιο ζήτησε από την Επιτροπή να καταρτίσει φιλόδοξες προτάσεις με στόχο την επιτάχυνση της προόδου για την επίτευξη των ΑΣΧ έως το 2015, ιδίως όσον αφορά τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης, τη συνοχή των πολιτικών για την ανάπτυξη και την προτεραιότητα που πρέπει να δοθεί στην Αφρική. Στόχος των προτάσεων της Επιτροπής είναι κυρίως :

• να καθοριστούν νέοι ενδιάμεσοι στόχοι αύξησης των προϋπολογισμών δημόσιας βοήθειας έως το 2010 με στόχο η συνολική προσπάθεια να φθάσει το 0,7% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ) το 2015·
• να επιταχυνθούν οι μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση της ποιότητας της βοήθειας·
• να επανεξεταστεί ο τρόπος με τον οποίο η ΕΕ επηρεάζει τις συνθήκες ανάπτυξης, μέσω του δικού της προτύπου βιώσιμης ανάπτυξης, με την εφαρμογή των εσωτερικών και εξωτερικών πολιτικών της·
• να επωφεληθεί η Αφρική κατά προτεραιότητα από τις νέες αυτές κατευθύνσεις και να χρησιμοποιηθούν οι ευκαιρίες για την ανάπτυξη εταιρικής σχέσης μεταξύ των δύο ηπείρων.

Αύξηση των πόρων

Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να συνεχίσουν την αύξηση των προϋπολογισμών τους δημόσιας αναπτυξιακής βοήθειας (ΔΑΒ) και να υπερβούν την δέσμευση που ανέλαβαν στο Μοντερέι. Προτείνει να καθοριστεί για τη σχέση ΔΑΒ/ΑΕΕ ένας νέος ελάχιστος ατομικός στόχος 0,51% έως το 2010 (0,17% για τα νέα κράτη μέλη), έτσι ώστε να επιτύχει η ΕΕ συλλογικό μέσο όρο 0,56%. Η δέσμευση αυτή θα σήμαινε αύξηση 20 δισεκατ. ευρώ ετησίως έως το 2010 και επομένως θα επιτύγχανε το 2015 το στόχο του 0,7% του ΑΕΠ που καθορίστηκε από τα Ηνωμένα Έθνη.

Εκτός από τους προϋπολογισμούς δημόσιας βοήθειας, θα πρέπει να αναζητηθούν νέες πηγές χρηματοδότησης συμπληρωματικού χαρακτήρα. Αυτές θα πρέπει να είναι μακροπρόθεσμα πιο σταθερές και προβλέψιμες.

Βελτίωση της ποιότητας της βοήθειας

Εκτός από την αύξηση του όγκου της διεθνούς βοήθειας, είναι ανάγκη να αυξηθούν ο συντονισμός και η εναρμόνιση μεταξύ των χορηγών βοήθειας και να υπάρξει ευθυγράμμιση με τις στρατηγικές των εταίρων, ώστε να διασφαλιστεί μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και μείωση του κόστους της παροχής βοήθειας. Όντως, η έλλειψη εναρμόνισης δημιουργεί περιττές διοικητικές επιβαρύνσεις και δαπάνες για τις χώρες-εταίρους.

Η συνοχή στην υπηρεσία της ανάπτυξης

Μια καλύτερη συνεργασία για την ανάπτυξη είναι ανεπαρκής και δεν αποτελεί από μόνη της ικανοποιητική απάντηση στην πρόκληση των ΑΣΧ. Πολιτικές άλλες από τη βοήθεια μπορούν να διαδραματίσουν θεμελιώδη ρόλο προκειμένου να βοηθήσουν τις αναπτυσσόμενες χώρες να επιτύχουν τους ΑΣΧ. Σ’ αυτό το πλαίσιο, η ανακοίνωση για τη συνοχή των αναπτυξιακών πολιτικών προσδιορίζει τις πολιτικές που μπορούν σαφώς να συμβάλουν στις προσπάθειες των αναπτυσσόμενων χωρών.

Να δοθεί προτεραιότητα στην Αφρική

Πολλές περιοχές της Αφρικής νοτίως της Σαχάρας εμφανίζουν σημαντική καθυστέρηση σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο όσον αφορά την επίτευξη των ΑΣX. Η Επιτροπή επιθυμεί να επικεντρώσει τις προσπάθειές της στην Αφρική και να στηρίξει τα κράτη της προκειμένου να καταστούν κύριοι φορείς της ανάπτυξής τους.

Για να το πράξει, η ΕΕ προτίθεται να επικεντρωθεί σε τομείς όπως:

• της βελτίωσης της διακυβέρνησης στην Αφρική κυρίως μέσω παροχής οικονομικής ενίσχυσης στην Αφρικανική Ένωση (ΑΕ), την επιδίωξη εταιρικής σχέσης αδελφοποίησης με θεσμικά όργανα της ΑΕ και την επαναχρηματοδότηση του μέσου στήριξης της ειρήνης στην Αφρική.
• της διασύνδεσης των δικτύων και του εμπορίου της Αφρικής: είναι ανάγκη να δημιουργηθούν και να διατηρηθούν οι υπηρεσίες και τα περιφερειακά δίκτυα υποδομών, ώστε η οικονομική ανάπτυξη και το εμπόριο να καταστούν ανταγωνιστικά και οι εξαγωγείς της Αφρικής να βρουν τη θέση τους στην παγκόσμια αγορά. Προς το σκοπό αυτό, η Επιτροπή καθιέρωσε μια ευρωαφρικανική εταιρική σχέση στον τομέα των υποδομών. Πρέπει επίσης να αυξηθούν η ποσότητα και η ποιότητα των συναλλαγών με την Αφρική νοτίως της Σαχάρας.
• των προσπαθειών για μια δίκαιη κοινωνία, για πρόσβαση στις υπηρεσίες, για αξιοπρεπή εργασία και για βιώσιμο περιβάλλον. Η ΕΕ θα στηρίξει τις πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση και προτίθεται να συνεχίσει, σε συνεργασία με τους Αφρικανούς εταίρους της, να αναπτύσσει συμμετοχικές διαδικασίες για τον προγραμματισμό και την εγγραφή στον προϋπολογισμό των πόρων σε τοπικό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Είναι επίσης σκόπιμο να ενσωματωθεί το βιώσιμο περιβάλλον στην ανάπτυξη. Η ΕΕ θα λάβει συγκεκριμένα πολιτικά μέτρα για να ενισχυθεί η σημασία κριτηρίων, όπως η δικαιοσύνη και το βιώσιμο περιβάλλον κατά τον καθορισμό χορήγησης της βοήθειας στις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ).

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Ευρωπαϊκή έκθεση για την ανάπτυξη, της 19ης Σεπτεμβρίου 2008 «Οι αναπτυξιακοί στόχοι της χιλιετίας στο μέσον της διαδρομής: Πού βρισκόμαστε και προς τα πού πρέπει να κατευθυνθούμε;» (EN) (pdf).

Η έκθεση αυτή αξιολογεί την κατάσταση υλοποίησης των ΑΣΧ μέχρι το 2015. Παρά την οικονομική μεγέθυνση ορισμένων χωρών και τη μείωση της παγκόσμίας φτώχειας από το 2000, η πρόοδος που σημείωσαν οι αναπτυσσόμενες χώρες υπήρξε άνιση. Οι καθυστερήσεις ορισμένων χωρών όσον αφορά την υγεία και την εκπαίδευση είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικές.

Σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της ΕΕ και της διεθνούς κοινότητας, το επίπεδο της δημόσιας αναπτυξιακής βοήθειας πρέπει να αυξηθεί ταχέως. Οι χώρες που είναι αποδέκτες τής βοήθειας πρέπει να δεσμευτούν να βελτιώσουν την οικονομική και θεσμική τους διακυβέρνηση. Ιδιαιτέρως πρέπει να συμβάλλουν στην υλοποίηση της Ατζέντας δράσης της Άκκρα για την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα της δημόσιας βοήθειας (εναρμόνιση δημόσιων διαδικασιών και διαδικασιών ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, συντονισμός των χορηγών, διαφάνεια και μηχανισμοί αμοιβαίας λογοδοσίας).

Οι χρηματοδοτικές βοήθειες συμπληρώνουν και υποστηρίζουν τα προγράμματα αναπτυξιακής βοήθειας. Συνεπώς, η πλήρης υλοποίηση των ΑΣΧ πρέπει να πραγματοποιηθεί μέσα σε συνεκτικό πολιτικό πλαίσιο, βασιζόμενη τόσο στην οικονομική μεγέθυνση σε πνεύμα ισότητας όσο και στις τομεακές πολιτικές ανάπτυξης. Η εξασφάλιση συνοχής των διεθνών πολιτικών και προγραμμάτων είναι ένας βασικός παράγοντας για την επίτευξη αυτών των στόχων (ιδιαιτέρως στους τομείς της παγκόσμιας οικονομικής διακυβέρνησης, του ανοίγματος των αγορών, της μετανάστευσης, της αλλαγής του κλίματος και της διαχείρισης των κινδύνων).

Τα πιο ευάλωτα κράτη, που ορίζονται ως τα κράτη που υστερούν περισσότερο όσον αφορά την υλοποίηση των ΑΣΧ, πρέπει να λάβουν κατά προτεραιότητα προστασία, ειδικά στο πλαίσιο της παγκόσμιας κρίσης.Το 2008, ο ρόλος της ΕΕ ως μεγαλύτερου χορηγού και κύριου εταίρου των ενεργειών υπέρ της διατήρησης της ειρήνης στον κόσμο, παραμένει μείζονος σημασίας. Η αναπτυξιακή της πολιτική υποστηρίζει την περιφερειακή ολοκλήρωση μέσω των εμπορικών συναλλαγών.

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών - Η ΕΕ παγκόσμιος εταίρος για την ανάπτυξη - Επιτάχυνση της προόδου για την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας [COM(2008) 177 τελικό – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]. Η παρούσα ανακοίνωση προσδιορίζει τα αναγκαία μέτρα για την επιτάχυνση της προόδου για την επίτευξη των ΑΣΧ. Αυτά αφορούν το ύψος και την αποτελεσματικότητα της αναπτυξιακής βοήθειας, τη βοήθεια στο εμπόριο και τη συνοχή των πολιτικών. Η ανακοίνωση στοχεύει επίσης να συμβάλει στη χάραξη της κοινοτικής πολιτικής ενόψει της διάσκεψης για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης, που θα λάβει χώρα τον Δεκέμβριο 2008 στην Ντόχα, καθώς και του Υπουργικού φόρουμ υψηλού επιπέδου των ΗΕ, που προβλέπεται για τον Σεπτέμβριο 2008 στην Άκκρα.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 19.02.2009