Θαλάσσιες μεταφορές — παροχή υπηρεσιών, ανταγωνισμός, αθέμιτες πρακτικές καθορισμού ναύλων και πρόσβαση στις υπερωκεάνιες μεταφορές

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών

Ο κανονισμός (ΕOK) αριθ. 4055/86:

• χορηγεί στους υπηκόους χωρών της ΕΕ (και σε ναυτιλιακές εταιρείες τρίτων χωρών που χρησιμοποιούν πλοία που έχουν νηολογηθεί σε κάποιο κράτος μέλος της ΕΕ και ελέγχονται από υπηκόους χωρών της ΕΕ) το δικαίωμα να μεταφέρουν επιβάτες ή εμπορεύματα μέσω θαλάσσης μεταξύ ενός λιμένα κάποιου κράτους μέλους και οποιουδήποτε λιμένα ή εγκατάστασης off-shore κάποιου άλλου κράτους μέλους ή τρίτης χώρας·
• ορίζει ότι τυχόν εθνικοί περιορισμοί οι οποίοι περιορίζουν τη μεταφορά εμπορευμάτων σε πλοία που φέρουν την εθνική σημαία πρέπει να καταργηθούν ή να προσαρμοστούν, και αποτρέπει τη θέσπιση νέων περιορισμών·
• θεσπίζει μια διαδικασία για τις περιπτώσεις όπου οι ναυτιλιακές εταιρείες κρατών μελών δεν έχουν καμία πραγματική δυνατότητα μεταφοράς εμπορευμάτων προς και από συγκεκριμένη τρίτη χώρα·
• επεκτείνει τα οφέλη του κανονισμού σε υπηκόους τρίτων χωρών που είναι εγκατεστημένοι στην ΕΕ.

Ο κανονισμός αριθ. 3577/92/ΕΟΚ αφορά ειδικά την ελευθερία παροχής υπηρεσιών στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών εντός των κρατών μελών («θαλάσσιες ενδομεταφορές»¹) (βλ. σύνοψη).

Αθέμιτες πρακτικές καθορισμού ναύλων στις θαλάσσιες μεταφορές

Ο κανονισμός (ΕOK) αριθ. 4057/86:

• εξουσιοδοτεί την ΕΕ να εφαρμόζει διορθωτικούς δασμούς προκειμένου να προστατεύσει τους πλοιοκτήτες στα κράτη μέλη από τις αθέμιτες πρακτικές καθορισμού ναύλων εκ μέρους εφοπλιστών τρίτων χωρών — οι εν λόγω διορθωτικοί δασμοί μπορούν να επιβληθούν μετά από έρευνα η οποία αποδεικνύει ότι έχει προκληθεί ζημία από τις αθέμιτες πρακτικές καθορισμού ναύλων και ότι για την προστασία των συμφερόντων της ΕΕ η παρέμβαση κρίνεται αναγκαία·
• όσον αφορά την εξέταση της ζημίας, ορίζει τους κατάλληλους παράγοντες ή δείκτες οι οποίοι πρέπει να ληφθούν υπόψη, για παράδειγμα τυχόν μείωση στο μερίδιο αγοράς ή στα κέρδη του εφοπλιστή, ή ο αντίκτυπος στην απασχόληση·
• θεσπίζει μια διαδικασία για καταγγελίες, διαβουλεύσεις και μετέπειτα έρευνες.

Ελεύθερη πρόσβαση στις υπερωκεάνιες μεταφορές φορτίων

Ο κανονισμός (ΕOK) αριθ. 4058/86:

• εφαρμόζεται όταν μια ενέργεια από τρίτη χώρα ή από φορείς της περιορίζει την ελεύθερη πρόσβαση της μεταφοράς τακτικών γραμμών φορτίων, χύδην φορτίων ή άλλων φορτίων από ναυτιλιακές εταιρίες ενός κράτους μέλους ή από πλοία νηολογημένα σε κάποιο κράτος μέλος (εκτός όταν τέτοιου είδους ενέργειες πραγματοποιούνται σύμφωνα με τον κώδικα συμπεριφοράς των ναυτιλιακών διασκέψεων των Ηνωμένων Εθνών)·
• επιτρέπει τη συντονισμένη δράση από την ΕΕ μετά από αίτημα που υποβάλλεται από κάποιο κράτος μέλος στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή — η δράση αυτή μπορεί να περιλαμβάνει διπλωματικές παραστάσεις σε τρίτες χώρες και αντίμετρα έναντι των οικείων ναυτιλιακών εταιρειών·
• επιτρέπει να αναληφθούν παρόμοιες συντονισμένες δράσεις μετά από αίτημα άλλης χώρας που ανήκει στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης με την οποία έχει συναφθεί αμοιβαία συμφωνία.

Κανόνες ανταγωνισμού

Οι γενικοί κανόνες της ΕΕ περί ανταγωνισμού που καθορίζονται στον κανονισμό (EΚ) αριθ. 1/2003 εφαρμόζονται επίσης στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών της ΕΕ. Ωστόσο, σύμφωνα με τον κανονισμό (EΚ) αριθ. 246/2009 του Συμβουλίου, η Επιτροπή μπορεί να εξαιρέσει ορισμένα είδη συνεργασίας μεταξύ ναυτιλιακών εταιρειών τακτικών γραμμών² (consortia³).