Παροχή αρμοδιοτήτων στις εθνικές αρχές ανταγωνισμού για αποτελεσματική επιβολή

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Οδηγία (ΕΕ) 2019/1 για την παροχή αρμοδιοτήτων στις αρχές ανταγωνισμού των χωρών της ΕΕ ώστε να επιβάλλουν αποτελεσματικότερα τους κανόνες και για τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;

Η νομοθεσία:

• εγγυάται στις εθνικές αρχές ανταγωνισμού των χωρών της ΕΕ την αναγκαία ανεξαρτησία, τους πόρους, καθώς και εξουσίες επιβολής της νομοθεσίας και προστίμων, οι οποίες είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική αντιμετώπιση συμφωνιών και πρακτικών από εταιρείες που περιορίζουν τον ανταγωνισμό εντός της δικαιοδοσίας τους·
• εφαρμόζεται ειδικά όταν οι αντιανταγωνιστικές συμφωνίες που απαγορεύονται βάσει των άρθρων 101 (συμπράξεις*) και 102 (κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης*) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) εφαρμόζονται είτε μεμονωμένα είτε παράλληλα με την εθνική νομοθεσία περί ανταγωνισμού στην ίδια υπόθεση·
• προβλέπει την αμοιβαία συνδρομή μεταξύ των αρχών ανταγωνισμού για να διασφαλίζεται ότι οι εταιρείες δεν μπορούν να αποφεύγουν την επιβολή της νομοθεσίας, με σκοπό την εύρυθμη λειτουργία της ενιαίας αγοράς της ΕΕ.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Οι εθνικές αρχές ανταγωνισμού έχουν την εξουσία:

• να διενεργούν αιφνιδιαστικούς ελέγχους σε εταιρείες, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος να εισέρχονται στους χώρους, να ελέγχουν αρχεία, να σφραγίζουν κτίρια και ανακρίνουν τους υπαλλήλους·
• να ερευνούν τις κατοικίες των διευθυντών, των διοικητικών στελεχών και των υπαλλήλων της εταιρείας εάν υποπτεύονται ότι εκεί θα βρουν σχετικά βιβλία ή άλλα αρχεία·
• να απαιτούν από εταιρείες να παρέχουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες εντός δεδομένης εύλογης προθεσμίας·
• να καλούν υποχρεωτικά σε συνέντευξη έναν εκπρόσωπο της εταιρείας·
• να διατάζουν την παύση τυχόν παράνομων πρακτικών και να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής μέτρων συμπεριφοράς ή διαρθρωτικού χαρακτήρα, να επιβάλλουν προσωρινά μέτρα ή να καθιστούν υποχρεωτικές τις δεσμεύσεις που προσφέρονται να αναλάβουν οι εταιρείες, για την επίτευξη αυτού του σκοπού·
• να επιβάλλουν αποτελεσματικά, αναλογικά και αποτρεπτικά πρόστιμα στις οικείες διαδικασίες ή να ζητούν την επιβολή των εν λόγω προστίμων σε μη ποινικές δικαστικές διαδικασίες όχι μόνο για παραβάσεις των άρθρων 101 και 102 της ΣΛΕΕ, αλλά και όταν οι εταιρείες, εκ προθέσεως ή εξ αμελείας, δεν συνεργάζονται με τις εξουσίες έρευνας·
• να επιβάλλουν επίσης αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές περιοδικές ποινές προκειμένου να επιτευχθεί συμμόρφωση με τις εξουσίες έρευνας και λήψης αποφάσεων.
• να εφαρμόζουν αποτελεσματικά προγράμματα επιεικούς μεταχείρισης τα οποία ενθαρρύνουν τις εταιρείες να καταγγέλλουν τις συμπράξεις σε ολόκληρη την ΕΕ·
• να παρέχουν αμοιβαία συνδρομή η μία στην άλλη ώστε, για παράδειγμα, οι εταιρείες με στοιχεία ενεργητικού σε άλλες χώρες της ΕΕ να μην μπορούν να αποφεύγουν την πληρωμή προστίμων.

Όλοι οι υπάλληλοι που συμμετέχουν πρέπει:

• να ενεργούν ανεξάρτητα από τυχόν πολιτικές ή άλλες εξωτερικές παρεμβάσεις·
• να μην ζητούν ούτε να λαμβάνουν εντολές από κρατικό ή οποιονδήποτε άλλο δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα·
• να απέχουν από πράξεις ασυμβίβαστες με τα καθήκοντά τους·
• να μην ασχολούνται με διαδικασίες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν συγκρούσεις συμφερόντων για εύλογο χρονικό διάστημα μετά την αποχώρησή τους από την εθνική αρχή ανταγωνισμού.

Τα πρόσωπα που λαμβάνουν τις κύριες αποφάσεις επιβολής πρέπει να προστατεύονται από τις αυθαίρετες παύσεις και μπορούν να παυθούν μόνο αν κριθούν ένοχοι σοβαρής παράβασης καθήκοντος ή αν δεν πληρούν πλέον τις εργασιακές απαιτήσεις.

Τα μέλη των οργάνων λήψης αποφάσεων των αρχών ανταγωνισμού πρέπει να επιλέγονται, να προσλαμβάνονται ή να διορίζονται κατά τρόπο σαφή και διαφανή.

Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι αρχές ανταγωνισμού:

• σέβονται τα δικαιώματα των εναγομένων, συμπεριλαμβανομένων του δικαιώματος ακρόασης και του αποτελεσματικού δικαιώματος άσκησης προσφυγής ενώπιον δικαστηρίου·
• διεξάγουν διαδικασίες εκτέλεσης εντός εύλογου χρονικού διαστήματος·
• διαθέτουν επαρκές ειδικευμένο προσωπικό και οικονομικούς, τεχνικούς και τεχνολογικούς πόρους για την άσκηση των καθηκόντων τους·
• συνδράμουν συναδέλφους από άλλες χώρες της ΕΕ, με σκοπό την κοινοποίηση διαδικαστικών πράξεων ή τη διασφάλιση της πληρωμής προστίμων σε διασυνοριακό επίπεδο.

Τα πρόστιμα σε μία ή περισσότερες εταιρείες για παράνομη συμπεριφορά πρέπει:

• να αντικατοπτρίζουν τη σοβαρότητα και τη διάρκεια της παράβασης·
• να μπορούν να έχουν μέγιστη τιμή ύψους τουλάχιστον 10% του παγκόσμιου κύκλου εργασιών της εταιρείας κατά το οικονομικό έτος που προηγείται της απόφασης που τα επιβάλλει.

Τα προγράμματα επιεικούς μεταχείρισης προσφέρουν στις εταιρείες που αποκαλύπτουν τη συμμετοχή τους σε μυστικές συμπράξεις*:

• απαλλαγή από πρόστιμα εάν οι εταιρείες είναι οι πρώτες που προσκομίζουν αποδεικτικά στοιχεία τα οποία είτε επιτρέπουν στις αρχές ανταγωνισμού να διενεργήσουν στοχευμένους ελέγχους είτε επαρκούν για τον εντοπισμό παράβασης από τις αρχές ανταγωνισμού·
• μειωμένα πρόστιμα εάν οι εταιρείες προσάγουν αποδεικτικά στοιχεία τα οποία αντιπροσωπεύουν σημαντική προστιθέμενη αξία όσον αφορά την απόδειξη παράβασης σε σχέση με τα αποδεικτικά στοιχεία που βρίσκονται ήδη στην κατοχή των αρχών ανταγωνισμού.

Έως τη 12η Δεκεμβρίου 2024, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έκθεση σχετικά με τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο και την εφαρμογή της οδηγίας.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

Η οδηγία εφαρμόζεται από τις 3 Φεβρουαρίου 2019 και πρέπει να θεσπιστεί νομοθετικά στις χώρες της ΕΕ έως τις 4 Φεβρουαρίου 2021.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Τα αποτελεσματικά μέτρα των εθνικών αρχών ανταγωνισμού και της Επιτροπής κατά των παράνομων εμπορικών πρακτικών συμβάλλουν στην εξασφάλιση δικαιότερου και πιο ανοικτού ανταγωνισμού στην ΕΕ. Το γεγονός αυτό προστατεύει το κοινό και τις επιχειρήσεις από τεχνητά υψηλές τιμές αγαθών και υπηρεσιών και αυξάνει τη δυνατότητα επιλογής καινοτόμων προϊόντων.

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ανταγωνισμού (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οδηγία (ΕΕ) 2019/1 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για την παροχή αρμοδιοτήτων στις αρχές ανταγωνισμού των κρατών μελών ώστε να επιβάλλουν αποτελεσματικότερα τους κανόνες και για τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς (ΕΕ L 11 της 14.1.2019, σ. 3-33)

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης - Μέρος τρίτο - Οι εσωτερικές πολιτικές και δράσεις της Ένωσης - Τίτλος VII - Κοινοί κανόνες για τον ανταγωνισμό, τη φορολογία και την προσέγγιση των νομοθεσιών - Κεφάλαιο 1 - Κανόνες ανταγωνισμού - Τμήμα 1 - Κανόνες εφαρμοστέοι επί των επιχειρήσεων - Άρθρο 101 (πρώην άρθρο 81 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 88-89)

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης - Μέρος τρίτο - Οι εσωτερικές πολιτικές και δράσεις της Ένωσης - Τίτλος VII - Κοινοί κανόνες για τον ανταγωνισμό, τη φορολογία και την προσέγγιση των νομοθεσιών - Κεφάλαιο 1 - Κανόνες ανταγωνισμού - Τμήμα 1 - Κανόνες εφαρμοστέοι επί των επιχειρήσεων - Άρθρο 102 (πρώην άρθρο 82 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 89)

Κανονισμός (EΚ) αριθ. 1/2003 του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2002, για την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού που προβλέπονται στα άρθρα 81 και 82 της συνθήκης (ΕΕ L 1 της 4.1.2003, σ. 1-25)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.

τελευταία ενημέρωση 28.03.2019