ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 3.6.2020

COM(2020) 422 final

Πρόταση

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την κινητοποίηση του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες το 2020 για να συνεχιστεί η ανθρωπιστική στήριξη προς τους πρόσφυγες στην Τουρκία

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Ο κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 του Συμβουλίου της 2ας Δεκεμβρίου 2013 για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2014-2020 1 (στο εξής: κανονισμός για το ΠΔΠ) επιτρέπει την κινητοποίηση του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες έως το 0,03 % του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος της ΕΕ-28 ως έσχατου μέσου αντιμετώπισης απρόβλεπτων καταστάσεων. Στην τεχνική προσαρμογή του ΠΔΠ για το 2020 2 , βάσει του άρθρου 6 του κανονισμού για το ΠΔΠ, το απόλυτο ποσό του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες για το έτος 2020 ορίζεται στα 5 096,8 εκατ. EUR.

Η Επιτροπή υποβάλλει σήμερα το σχέδιο διορθωτικού προϋπολογισμού (ΣΔΠ) αριθ. 5/2020 3 για να συνεχιστεί η στήριξη στους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής στην Ιορδανία, τον Λίβανο και την Τουρκία για την αντιμετώπιση της συριακής κρίσης. Στο πλαίσιο του τομέα 4 (Η Ευρώπη στον κόσμο), η Επιτροπή προτείνει στο παρόν ΣΔΠ να διατεθούν, σε πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων, 100 εκατ. EUR ως στήριξη για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των προσφύγων και των κοινοτήτων υποδοχής στην Ιορδανία και τον Λίβανο και 485 εκατ. EUR για να διασφαλιστεί η συνέχιση της επείγουσας ανθρωπιστικής στήριξης προς τους πρόσφυγες στην Τουρκία.

Η Επιτροπή, έπειτα από λεπτομερή ανάλυση της δυνατότητας ανακατανομής σημαντικών ποσών εντός του τομέα 4 (Η Ευρώπη στον κόσμο), κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουν περιθώρια ανακατανομών το 2020. Το αδιάθετο περιθώριο που παραμένει ακόμη διαθέσιμο στο πλαίσιο του συγκεκριμένου τομέα (103,4 εκατ. EUR) επιτρέπει απλώς τη χρηματοδότηση 100 εκατ. EUR σε πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων για τη στήριξη της ανθεκτικότητας των κοινοτήτων υποδοχής στην Ιορδανία και τον Λίβανο. Το υπόλοιπο τμήμα του εν λόγω περιθωρίου (3,4 εκατ. EUR) δεν επαρκεί, ωστόσο, σε καμία περίπτωση για να καλύψει την επείγουσα ανθρωπιστική στήριξη προς τους πρόσφυγες στην Τουρκία.

Λόγω της πλήρους εξάντλησης των κονδυλίων των δύο άλλων ειδικών μηχανισμών του κανονισμού για το ΠΔΠ (συνολικό περιθώριο για αναλήψεις υποχρεώσεων και μηχανισμός ευελιξίας), η Επιτροπή προτείνει, ως έσχατη λύση, την κινητοποίηση του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες για το 2020 για ποσό ύψους 481,6 εκατ. EUR, ώστε να εξασφαλιστεί η πλήρης χρηματοδότηση των πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων που σχετίζονται με δαπάνες του τομέα 4 στον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2020, πέραν του ανώτατου ορίου ανάληψης υποχρεώσεων.

2.ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ

2.1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Στο πλαίσιο της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη δεσμεύτηκαν για τη χορήγηση σε δύο δόσεις βοήθειας της ΕΕ προς τους πρόσφυγες στην Τουρκία ύψους 6 δισ. EUR για την περίοδο 2016-2019, μέσω της Διευκόλυνσης για τους Πρόσφυγες στην Τουρκία. Το επιχειρησιακό κονδύλιο της εν λόγω χρηματοδότησης έχει δεσμευθεί πλήρως και η σύναψη συμβάσεων θα ολοκληρωθεί εντός του 2020. Οι εκταμιεύσεις ανήλθαν σε 3,2 δισ. EUR στα τέλη Απριλίου 2020.

Η δεύτερη δόση ύψους 3 δισ. EUR έχει προγραμματιστεί για να διασφαλιστούν η βιωσιμότητα της διευκόλυνσης και η σταδιακή ανάληψη, από τις τουρκικές αρχές, της διαχείρισης των χρηματοδοτούμενων από τη διευκόλυνση πρωτοβουλιών. Οι τουρκικές αρχές δεν είναι, ωστόσο, ακόμη σε θέση να συνεχίσουν να παρέχουν, μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα, την απαιτούμενη στήριξη σε περίπου 4 εκατομμύρια πρόσφυγες στην Τουρκία. Στο Συμβούλιο Σύνδεσης ΕΕ-Τουρκίας του Μαρτίου 2019, η Τουρκία ζήτησε, επιπλέον της διευκόλυνσης, στήριξη από την ΕΕ για τους πρόσφυγες. Τους τελευταίους μήνες πολλά κράτη μέλη ζήτησαν επίσης να συνεχιστεί η στήριξη των προσφύγων στην Τουρκία. Λόγω της έξαρσης της COVID-19, η οικονομική κατάσταση στην Τουρκία επιδεινώνεται και οι ευάλωτοι πρόσφυγες είναι μεταξύ εκείνων που πλήττονται περισσότερο από την κρίση.

Σε αυτό το πλαίσιο και προκειμένου να αποφευχθεί η διακοπή των δύο έργων, με σοβαρές ανθρωπιστικές και πολιτικές επιπτώσεις, πρέπει επειγόντως να διατεθούν τα αναγκαία μέσα για να χρηματοδοτηθεί η συνέχιση των δύο κύριων δράσεων ανθρωπιστικής στήριξης της ΕΕ, του Κοινωνικού Διχτυού Ασφαλείας Έκτακτης Ανάγκης (ESSN) και της υπό όρους μεταφοράς χρημάτων για την εκπαίδευση (CCTE).

Οι πόροι του ESSN, το οποίο παρέχει μηνιαίες μεταφορές μετρητών σε περίπου 1,7 εκατομμύρια πρόσφυγες, αναμένεται να εξαντληθούν το αργότερο έως τον Μάρτιο του 2021, χρειάζονται δε 400 εκατ. EUR για να παραταθεί η λειτουργία του μέχρι το τέλος του 2021.

Το πρόγραμμα για την υπό όρους μεταφορά χρημάτων για την Εκπαίδευση (CCTE) παρέχει μετρητά σε οικογένειες προσφύγων τα παιδιά των οποίων πηγαίνουν σχολείο αντί να εργάζονται. Η τρέχουσα σύμβαση για την CCTE λήγει τον Σεπτέμβριο του 2020 και απαιτούνται επειγόντως 85 εκατ. EUR για να καταστεί δυνατή η λειτουργία του προγράμματος για ένα επιπλέον έτος έως τα τέλη Δεκεμβρίου 2021.

2.2.ΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΓΙΑ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΩΣ ΕΣΧΑΤΟ ΜΕΣΟ

Στο άρθρο 13 παράγραφος 1 του κανονισμού για το ΠΔΠ το περιθώριο για απρόβλεπτες ανάγκες ορίζεται ως έσχατο μέσο αντιμετώπισης απρόβλεπτων καταστάσεων. Σύμφωνα με το σημείο 14 της διοργανικής συμφωνίας της 2ας Δεκεμβρίου 2013 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση 4 , η Επιτροπή προέβη σε ανάλυση της δυνατότητας να ανακατανείμει σημαντικά ποσά στο πλαίσιο του τομέα 4 (Η Ευρώπη στον κόσμο), αλλά κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει περιθώριο για περαιτέρω ανακατανομή το 2020.

Δεδομένου ότι το αδιάθετο περιθώριο που είναι διαθέσιμο στο πλαίσιο αυτού του τομέα (3,4 εκατ. EUR) δεν επαρκεί για τη χρηματοδότηση της προτεινόμενης αύξησης των πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων (και επειδή τόσο ο μηχανισμός ευελιξίας όσο και το συνολικό περιθώριο για αναλήψεις υποχρεώσεων έχουν ήδη εξαντληθεί πλήρως το 2020), η κινητοποίηση του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες είναι το μόνο διαθέσιμο — το έσχατο — μέσο για τη χρηματοδότηση των υπόλοιπων πρόσθετων δαπανών που υπερβαίνουν το ανώτατο όριο του τομέα 4, όπως προτείνεται στο ΣΔΠ αριθ. 5/2020.

2.3.ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΟ 2020

Η Επιτροπή προτείνει την κινητοποίηση 481,6 εκατ. EUR μέσω του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες για την κάλυψη των πρόσθετων αναγκών που σχετίζονται με τη συνέχιση της επείγουσας ανθρωπιστικής στήριξης προς τους πρόσφυγες στην Τουρκία.

Οι αντίστοιχες πιστώσεις πληρωμών θα ενσωματωθούν στο ανώτατο όριο πληρωμών. Δεν υπάρχει ανάγκη να κινητοποιηθεί το περιθώριο για απρόβλεπτες ανάγκες για πληρωμές.

3.ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ ΓΙΑ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΜΕ ΤΑ ΑΝΩΤΑΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΔΠ

Το άρθρο 13 παράγραφος 3 του κανονισμού για το ΠΔΠ απαιτεί τα ποσά που διατίθενται μέσω της κινητοποίησης του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες να αντισταθμίζονται εξ ολοκλήρου με τα περιθώρια για το τρέχον ή για τα μελλοντικά οικονομικά έτη.

Σύμφωνα με το άρθρο 13 παράγραφος 4 του κανονισμού για το ΠΔΠ, τα ποσά που αντισταθμίζονται δεν κινητοποιούνται περαιτέρω στο πλαίσιο του ΠΔΠ, έτσι ώστε να μη σημειώνεται υπέρβαση των συνολικών ανώτατων ορίων των πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων και πληρωμών που προβλέπει το ΠΔΠ για το τρέχον και για τα μελλοντικά οικονομικά έτη. Συνεπώς, η κινητοποίηση του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες για πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων το 2020 στο πλαίσιο του τομέα 4 και η σχετική αντιστάθμιση πρέπει να τηρούν το συνολικό ανώτατο όριο ανάληψης υποχρεώσεων για το έτος 2020 που είναι το τελευταίο έτος της τρέχουσας περιόδου του ΠΔΠ.

Η Επιτροπή προτείνει να αντισταθμιστεί η προτεινόμενη ενίσχυση των δαπανών του τομέα 4 με το αδιάθετο περιθώριο που είναι διαθέσιμο κάτω από το ανώτατο όριο δαπανών του τομέα 5 (Διοίκηση) και του τομέα 2 (Βιώσιμη ανάπτυξη:  φυσικοί πόροι)

Μετά την αντιστάθμιση, θα παραμείνει διαθέσιμο περιθώριο ύψους 48,7 εκατ. EUR κάτω από το ανώτατο όριο δαπανών του τομέα 2 (Βιώσιμη ανάπτυξη: φυσικοί πόροι)

Δεν θα υπάρχει διαθέσιμο περιθώριο κάτω από τα άλλα ανώτατα όρια δαπανών.

Το συνολικό ανώτατο όριο ανάληψης υποχρεώσεων για το σύνολο του ΠΔΠ θα παραμείνει αμετάβλητο.

4.ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Υπενθυμίζεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο ότι η δημοσίευση της παρούσας απόφασης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί μετά την ημερομηνία δημοσίευσης του ΣΔΠ αριθ. 5/2020, σύμφωνα με το άρθρο 13 παράγραφος 1 τελευταία περίοδος του κανονισμού για το ΠΔΠ.

Πρόταση

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την κινητοποίηση του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες το 2020 για να συνεχιστεί η ανθρωπιστική στήριξη προς τους πρόσφυγες στην Τουρκία

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

Έχοντας υπόψη τη διοργανική συμφωνία της 2ας Δεκεμβρίου 2013 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση 5 , και ιδίως το σημείο 14,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

1) Το άρθρο 13 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 του Συμβουλίου 6 καθιέρωσε περιθώριο για απρόβλεπτες ανάγκες ύψους έως 0,03 % του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος της Ένωσης.

2) Σύμφωνα με το άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013, η Επιτροπή έχει υπολογίσει το απόλυτο ποσό αυτού του περιθωρίου για απρόβλεπτες ανάγκες για το 2020 7 .

3) Αφού εξετάστηκαν όλες οι άλλες χρηματοδοτικές δυνατότητες για την αντιμετώπιση απρόβλεπτων περιστάσεων εντός του ανώτατου ορίου αναλήψεων υποχρεώσεων του 2020 για τον τομέα 4  (Η Ευρώπη στον κόσμο) του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ), και δεδομένου ότι δεν υπάρχουν άλλοι διαθέσιμοι ειδικοί μηχανισμοί το 2020 για την αντιμετώπιση αυτών των περιστάσεων, είναι αναγκαίο να κινητοποιηθεί το περιθώριο για απρόβλεπτες ανάγκες για την αντιμετώπιση της επείγουσας ανάγκης για χορήγηση ανθρωπιστικής βοήθειας στους πρόσφυγες στην Τουρκία, με αύξηση των πιστώσεων ανάληψης υποχρεώσεων στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης για το οικονομικό έτος 2020, πέραν του ανώτατου ορίου του τομέα 4 του ΠΔΠ.

4) Έχοντας υπόψη τη συγκεκριμένη εξαιρετικά ιδιάζουσα κατάσταση, πληρούται ο όρος του έσχατου μέσου αντιμετώπισης απρόβλεπτων καταστάσεων του άρθρου 13 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013.

5) Η παρούσα απόφαση συνδέεται με τη χρηματοδότηση που περιλαμβάνεται στον διορθωτικό προϋπολογισμό αριθ. 5 του γενικού προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2020. Για να εξασφαλιστεί η συνοχή με τον εν λόγω διορθωτικό προϋπολογισμό, η παρούσα απόφαση θα πρέπει να αρχίσει να ισχύει την ημέρα της έκδοσής της.

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Στο πλαίσιο του γενικού προϋπολογισμού της Ένωσης για το οικονομικό έτος 2020, το περιθώριο για απρόβλεπτες ανάγκες κινητοποιείται για την παροχή του ποσού των 481 572 239 EUR σε πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων πέραν του ανώτατου ορίου ανάληψης υποχρεώσεων του τομέα 4 (Η Ευρώπη στον κόσμο) του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου.

Άρθρο 2

Το ποσό των 481 572 239 EUR που αναφέρεται στο άρθρο 1 αντισταθμίζεται με τα περιθώρια κάτω από το ανώτατο όριο ανάληψης υποχρεώσεων για το οικονομικό έτος 2020 του ακόλουθου τομέα του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου:

α)τομέας 5 (Διοίκηση): 16 248 368 EUR·

β)τομέας 2 (Βιώσιμη ανάπτυξη: φυσικοί πόροι) 465 323 871 EUR.

Άρθρο 3

Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την ημέρα της δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εφαρμόζεται από … [την ημέρα της έκδοσής της**]

Βρυξέλλες,

(1)    ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 884.

(2)    COM(2020) 173 της 2.4.2020.

(3)    COM(2020) 421 της 3.6.2020.

(4)

   ΕΕ C 373 της 20.12.2013, σ. 1.

(5)    ΕΕ C 373 της 20.12.2013, σ. 1.

(6)    Κανονισμός (EE, Ευρατόμ) αριθ. 1311/2013 του Συμβουλίου, της 2ας Δεκεμβρίου 2013, για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2014-2020 (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 884).

(7)    Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο — Τεχνική προσαρμογή όσον αφορά τους ειδικούς μηχανισμούς για το 2020 [COM (2020) 173 της 2.4.2020].