Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θεσπίσει μια ισχυρή ενεργειακή πολιτική που βασίζεται στην ανάγκη ασφαλούς, ανταγωνιστικής και βιώσιμης ενέργειας. Η Ευρωπαϊκή Ένωσης έχει, επομένως, θέσει φιλόδοξους στόχους προς επίτευξη σε ενωσιακό επίπεδο όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση, την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Για να επιτευχθούν οι εν λόγω στόχοι χρειάζεται μια περισσότερο ολοκληρωμένη ενεργειακή αγορά.

Για αυτόν τον λόγο, αποτελεί προτεραιότητα η ανάπτυξη δυναμικότητας διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της υπόλοιπης Ευρώπης. Η σημασία περαιτέρω αύξησης της δυναμικότητας διασύνδεσης μεταξύ Ισπανίας και Γαλλίας τονίστηκε στη δήλωση της Μαδρίτης που υπεγράφη στις 4 Μαρτίου 2015 από τον πρόεδρο της Γαλλίας, τους πρωθυπουργούς της Ισπανίας και της Πορτογαλίας και τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στο εν λόγω έγγραφο επισημαίνεται η θεμελιώδης σημασία της υλοποίησης μιας εύρυθμης και διασυνδεδεμένης εσωτερικής ενεργειακής αγοράς. Επισημαίνεται επίσης το γεγονός ότι η κατασκευή των απαραίτητων ενεργειακών υποδομών αποτελεί επιτακτική ανάγκη για όσα κράτη μέλη δεν έχουν ακόμη επιτύχει ελάχιστο επίπεδο ενσωμάτωσης στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία. Κατόπιν της εν λόγω δήλωσης, συστάθηκε η ομάδα υψηλού επιπέδου για τη Νοτιοδυτική Ευρώπη, με στόχο να παρακολουθεί την εξέλιξη των διασυνδέσεων στην περιφέρεια.

Ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση ήταν η κατασκευή της διασύνδεσης Baixas-Santa Llogaia. Ως επόμενο βήμα εξετάζεται η κατασκευή δεύτερης διασύνδεσης μέσω του Βισκαϊκού Κόλπου.

Για αυτόν τον λόγο, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της Ισπανίας και της Γαλλίας, δηλαδή η «Comisión Nacional de los Mercados y la Competencia» και η «Commission de Régulation de l’Énergie» αντίστοιχα, υπέγραψαν στις 22 Σεπτεμβρίου 2017 συμφωνία για τη χρηματοδότηση διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ αμφότερων των κρατών μελών μέσω του Βισκαϊκού Κόλπου. Η κατασκευή της εν λόγω διασύνδεσης ανατέθηκε στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας της Ισπανίας και της Γαλλίας, δηλαδή στον «Red Eléctrica de España» και στον «Réseau de transport d’Electricité» αντίστοιχα. Στη συμφωνία προβλέπεται ισόποση κατανομή του κόστους, επομένως, η Ισπανία θα επωμιστεί το 50 % του κόστους και η Γαλλία θα επωμιστεί το υπόλοιπο 50 % του κόστους.

Το έργο περιλαμβάνει την κατασκευή δύο ανεξάρτητων συνδέσεων συνεχούς ρεύματος υψηλής τάσης (εφεξής «HVDC»), εκ των οποίων η καθεμία με ονομαστική ισχύ 1 000 Megawatt (εφεξής «MV»), μεταξύ Cubnezais (Γαλλία) και Gatica (Ισπανία). Το έργο συνίσταται στα ακόλουθα στοιχεία:

- Τεχνικές προσαρμογές των υφιστάμενων υποσταθμών στο Gatica και στο Cubnezais.

- Συνδέσεις μεταξύ των υφιστάμενων υποσταθμών στο Gatica και στο Cubnezais και των νέων σταθμών μετατροπής HVDC στο Gatica και στο Cubnezais.

- Τέσσερις νέοι σταθμοί μετατροπής HVDC 1 000 MW (2 διπολικοί σταθμοί στο Gatica και 2 στο Cubnezais).

- Δύο συνδέσεις 1 000 MW (4 καλώδια) εκ των οποίων 90 χιλιόμετρα χερσαίες και 280 χιλιόμετρα υποθαλάσσιες μέσω του Βισκαϊκού Κόλπου.

- Η τάση των συνδέσεων HVDC θα καθοριστεί αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία διαγωνισμού.

Σύμφωνα με την αρχή της εδαφικής εφαρμογής που ορίζεται στην οδηγία ΦΠΑ, είναι αναγκαίο να προσδιορίζεται ο τόπος όπου πραγματοποιούνται οι παραδόσεις αγαθών και οι παροχές υπηρεσιών. Για αυτόν τον λόγο, υπό κανονικές συνθήκες θα ήταν αναγκαίο να προσδιοριστεί, για κάθε παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών, ενδοκοινοτική απόκτηση και εισαγωγή αγαθών που σχετίζεται με την εκτέλεση του έργου, εάν αυτή πραγματοποιείται στην Ισπανία ή στη Γαλλία. Η Ισπανία και η Γαλλία είναι της γνώμης ότι η εφαρμογή αυτού του κανόνα θα συνεπαγόταν φορολογικές επιπλοκές, αφενός, για τους υποκείμενους στον φόρο που είναι αρμόδιοι για την κατασκευή της διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας και, αφετέρου, για τις ισπανικές και τις γαλλικές φορολογικές αρχές, δεδομένου ότι το έργο τελεί υπό διαχείριση ως σύνολο ανεξαρτήτως του διασυνοριακού του χαρακτήρα.

Για την απλούστευση της επιβολής του ΦΠΑ, η Ισπανία και η Γαλλία ζητούν την άδεια, βάσει του άρθρου 395 της οδηγίας ΦΠΑ, να παρεκκλίνουν από το άρθρο 5 της οδηγίας ΦΠΑ και να ορίσουν ότι, για τους σκοπούς του ΦΠΑ, οι προμηθευτές μπορούν να τιμολογούν όλες τις παραδόσεις αγαθών και τις παροχές υπηρεσιών, τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις και τις εισαγωγές αγαθών που προορίζονται για την εκτέλεση της προβλεπόμενης επένδυσης (ήτοι της κατασκευής της διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας) ως πραγματοποιούμενες κατά 50 % στο έδαφος της Ισπανίας και κατά 50 % στο έδαφος της Γαλλίας.

Μετά την κατασκευή της διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας, θα εφαρμόζονται οι συνήθεις κανόνες ΦΠΑ.

Το Συμβούλιο επέτρεψε στην Ισπανία και τη Γαλλία να εφαρμόσουν παρεμφερές ειδικό μέτρο παρέκκλισης 2 για την κατασκευή υπόγειας διασύνδεσης των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ Santa Llogaia στην Ισπανία και Baixas στη Γαλλία. Σε προηγούμενες περιπτώσεις, το Συμβούλιο έχει επιτρέψει άλλες παρεκκλίσεις από την αρχή της εδαφικότητας, μεταξύ άλλων, μεταξύ της Γερμανίας και της Πολωνίας 3 , της Γερμανίας και της Τσεχίας 4 , καθώς και μεταξύ της Πολωνίας και της Ουκρανίας 5 .

Ο διαχωρισμός του επιβαλλόμενου στις εργασίες κατασκευής ΦΠΑ μεταξύ Γαλλίας και Ισπανίας θα αποτελέσει απλούστευση, η οποία θα καταστήσει ευκολότερη την εφαρμογή των φορολογικών κανόνων από τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις και τις φορολογικές αρχές, σε σύγκριση με το αν εφαρμόζονταν οι συνήθεις φορολογικοί κανόνες.

Δεδομένου του περιορισμένου πεδίου εφαρμογής του μέτρου παρέκκλισης, αν το μέτρο έχει αρνητικές επιπτώσεις στον ΦΠΑ που εισπράττεται στο στάδιο της τελικής κατανάλωσης και, ως εκ τούτου, στους ίδιους πόρους της Ένωσης που προέρχονται από τον ΦΠΑ, αυτές θα είναι αμελητέες.

Με βάση τα ανωτέρω, προτείνεται να επιτραπεί η θέσπιση του αιτούμενου μέτρου παρέκκλισης.

Άρθρο 395 της οδηγίας ΦΠΑ.

Λαμβανομένης υπόψη της διάταξης της οδηγίας ΦΠΑ στην οποία βασίζεται η πρόταση, δεν εφαρμόζεται η αρχή της επικουρικότητας.

Η απόφαση αφορά άδεια που χορηγείται σε κράτη μέλη κατόπιν αιτήματός τους και, επομένως, δεν αποτελεί υποχρέωση.

Δεδομένου του ιδιαίτερα περιορισμένου πεδίου εφαρμογής της παρέκκλισης, το ειδικό μέτρο είναι ανάλογο προς τον επιδιωκόμενο στόχο.

Προτεινόμενη νομική πράξη: εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου.

Βάσει του άρθρου 395 της οδηγίας ΦΠΑ, η παρέκκλιση από τους κοινούς κανόνες ΦΠΑ είναι δυνατή μόνο με έγκριση του Συμβουλίου, το οποίο αποφασίζει ομόφωνα έπειτα από πρόταση της Επιτροπής. Το πλέον ενδεδειγμένο μέσο είναι εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου, επειδή το μέσο αυτό μπορεί να απευθύνεται σε μεμονωμένα κράτη μέλη.

Η παρούσα πρόταση βασίζεται σε αιτήματα της Ισπανίας και της Γαλλίας και αφορά μόνο τα εν λόγω κράτη μέλη.

Δεν υπήρξε ανάγκη εξωτερικής εμπειρογνωσίας.

Η πρόταση εκτελεστικής απόφασης του Συμβουλίου επιτρέπει στην Ισπανία και στη Γαλλία να θεωρούν, για τους σκοπούς του ΦΠΑ, όλες τις παραδόσεις αγαθών και τις παροχές υπηρεσιών, τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις και τις εισαγωγές αγαθών που προορίζονται για την κατασκευή της διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ Gatica και Cubnezais ως πραγματοποιούμενες κατά ποσοστό 50 % στο έδαφος της Ισπανίας και κατά ποσοστό 50 % στο έδαφος της Γαλλίας. Το μέτρο αυτό αναμένεται να απλουστεύσει τις φορολογικές υποχρεώσεις των προμηθευτών που συμμετέχουν στο έργο και την είσπραξη των φόρων από τις φορολογικές αρχές. Δεδομένου του περιορισμένου πεδίου εφαρμογής της παρέκκλισης, οι επιπτώσεις θα είναι σε κάθε περίπτωση περιορισμένες.

Η πρόταση δεν έχει επίπτωση στους ίδιους πόρους της Ένωσης που προέρχονται από τον ΦΠΑ.

Η πρόταση θα λήξει με την ολοκλήρωση της κατασκευής της διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ Gatica στην Ισπανία και Cubnezais στη Γαλλία.