13.10.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 345/97

Εισηγητής:

Cillian LOHAN

1.1.

Το πεδίο εφαρμογής του προγράμματος εργασίας 2016-2019 για τον οικολογικό σχεδιασμό είναι υπερβολικά περιορισμένο για να μπορεί να αποτελέσει ισχυρό μοχλό για τη γενική μεταβολή της συμπεριφοράς μέσω των αλυσίδων εφοδιασμού αγαθών και υπηρεσιών με ρυθμό που θα αντικατοπτρίζει τη φιλοδοξία του σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία.

1.2.

Ο οικολογικός σχεδιασμός αγαθών και υπηρεσιών πρέπει να υπερβεί τις ενεργειακές πτυχές. Παρότι οι ενεργειακές πτυχές είναι σημαντικές, στο επίκεντρο πρέπει να βρεθεί ο πλήρης κύκλος ζωής των προϊόντων, συμπεριλαμβανομένης της ανθεκτικότητάς τους, της ευκολίας συντήρησης και επισκευής, των δυνατοτήτων ανταλλαγής και ψηφιοποίησης, επαναχρησιμοποίησης, αναβάθμισης, ανακύκλωσης και πραγματικής απορρόφησής τους μετά τη χρήση με τη μορφή δευτερογενών υλικών στα προϊόντα που εισέρχονται στην αγορά.

1.3.

Ο οικολογικός σχεδιασμός πρέπει να ενσωματώσει τις αρχές της κυκλικής οικονομίας στο πλαίσιο της ψηφιοποίησης, της κοινής χρήσης και της λειτουργικής οικονομίας, προκειμένου να υπάρχει συνέπεια μεταξύ των διαφόρων στρατηγικών που αποσκοπούν στην επίτευξη ενός νέου οικονομικού μοντέλου.

1.4.

Τα συστατικά μέρη ενός προϊόντος θα πρέπει να είναι εύκολα ανακτήσιμα για επαναχρησιμοποίηση ή/και ανακατασκευή και να συμβάλουν στη δημιουργία ισχυρής αγοράς δευτερογενών πρώτων υλών.

1.5.

Οι απαιτήσεις επισήμανσης μπορούν να οδηγήσουν σε βελτιωμένες στρατηγικές οικολογικού σχεδιασμού και να βοηθήσουν τους καταναλωτές στη λήψη αποφάσεων, ενθαρρύνοντας έτσι την αλλαγή συμπεριφοράς. Η επισήμανση πρέπει να περιλαμβάνει το προσδόκιμο ζωής ενός προϊόντος και/ή των κυρίων συστατικών του.

1.6.

Η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει ότι υποστηρίζει τη χρήση της διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού ως εργαλείου για την προώθηση της μετάβασης σε επιχειρηματικά μοντέλα της κυκλικής οικονομίας και υπογραμμίζει ότι και αυτό το εργαλείο μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προώθηση του οικολογικού σχεδιασμού.

2.1.

Το παρόν πρόγραμμα εργασίας 2016-2019 για το οικολογικό σχεδιασμό συμβάλλει στη νέα πρωτοβουλία της Επιτροπής για την κυκλική οικονομία. Ο πρωταρχικός στόχος είναι να προωθηθεί η μετάβαση σε ένα κυκλικό οικονομικό μοντέλο που λαμβάνει υπόψη ολόκληρο τον κύκλο ζωής των προϊόντων και των υλικών τους.

2.2.

Το πρόγραμμα αποτελεί συνέχεια των προηγούμενων προγραμμάτων εργασίας οικολογικού σχεδιασμού για τις περιόδους 2009-2011 και 2012-2014. Το νομοθετικό του πλαίσιο είναι τόσο αυτό της οδηγίας-πλαίσιο 2009/125/ΕΚ για τον οικολογικό σχεδιασμό όσο και αυτό της οδηγίας-πλαίσιο 2010/30/ΕΚ για την ενεργειακή επισήμανση. Τακτικά προγράμματα εργασίας προβλέπονται στο άρθρο 16 παράγραφος 1 της οδηγίας για τον οικολογικό σχεδιασμό.

2.3.

Η εν λόγω οδηγία θεωρείται μέσο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης και την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης, ενισχύοντας παράλληλα τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης.

2.4.

Υπήρχε η προσδοκία ότι οποιαδήποτε αναθεώρηση της οδηγίας για τον οικολογικό σχεδιασμό ή επικαιροποίηση του προγράμματος εργασίας θα είχε ως αποτέλεσμα τη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής των προηγούμενων πρωτοβουλιών οικολογικού σχεδιασμού.

3.1.

Το νομοθετικό πλαίσιο οικολογικού σχεδιασμού και ενεργειακής επισήμανσης θεωρείται ότι έχει διττό σκοπό (1). Ο πρώτος είναι να διασφαλιστεί ότι μέσω του οικολογικού σχεδιασμού θα κυκλοφορήσουν προοδευτικά στην αγορά της ΕΕ πιο αποδοτικά προϊόντα. Ο δεύτερος έχει ως στόχο τη χειραφέτηση και την ενθάρρυνση των καταναλωτών ώστε να αγοράζουν πιο αποδοτικά προϊόντα μέσω της ενεργειακής επισήμανσης.

3.2.

Στο τρέχον πρόγραμμα εργασίας καθορίζονται τα μέτρα εφαρμογής που εγκρίθηκαν, μεταξύ αυτών 28 κανονισμοί οικολογικού σχεδιασμού, 16 κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμοί για την ενεργειακή επισήμανση και 3 αναγνωρισμένες εθελοντικές συμφωνίες.

3.3.

Οι άλλοι τομείς εργασίας περιλαμβάνουν μέτρα οικολογικού σχεδιασμού για προϊόντα θέρμανσης και ψύξης του αέρα, τα οποία θα λάβουν τη μορφή κανονισμού, καθώς και σειρά τροποποιήσεων επί των κανονισμών για τη βελτίωση των δοκιμών προϊόντων και τη μείωση των περιθωρίων εξαπάτησης μέσω του οικολογικού σχεδιασμού και της ενεργειακής επισήμανσης. Οι πρωτοβουλίες αυτές συμπληρώνουν το παρόν πρόγραμμα εργασίας και αναφέρονται –χωρίς ωστόσο να περιλαμβάνονται ρητά– σε αυτό.

3.4.

Η αξιολόγηση και η παρουσίαση των υφιστάμενων και των τρεχουσών εργασιών επικεντρώνεται στην ενεργειακή επισήμανση και στην επίτευξη ενός στοιχείου οικολογικού σχεδιασμού μόνο στο πλαίσιο της αποδοτικής χρήσης.

3.5.

Νέες ομάδες προϊόντων έχουν προστεθεί στον κατάλογο των κατηγοριών προϊόντων που αποτελούν το επίκεντρο της ισχύουσας νομοθεσίας ή των αναθεωρήσεων. Πρόκειται για:

4.1.

Ο οικολογικός σχεδιασμός μπορεί να συμβάλει στην αποσύνδεση της οικονομικής ανάπτυξης από την κατανάλωση πόρων μέσω της μειωμένης χρήσης υλικών και ενέργειας, των υψηλότερων ποσοστών ανακύκλωσης και της μειωμένης παραγωγής αποβλήτων (2). Η δύναμη ενός μοντέλου κυκλικής οικονομίας έγκειται στο γεγονός ότι συμβαδίζουν η δημιουργία οικονομικής ευημερίας, κοινωνικών οφελών και περιβαλλοντικού οφέλους. Ο οικολογικός σχεδιασμός μπορεί να αποτελέσει σημαντικό κινητήρα κοινωνικής αειφορίας.

4.2.

Παρότι η οδηγία για τον οικολογικό σχεδιασμό χρησιμοποιήθηκε για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των προϊόντων, θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί πιο εντατικά για την τόνωση του κυκλικού σχεδιασμού των προϊόντων, π.χ. αποκλείοντας στρατηγικές σχεδιασμού που εμποδίζουν την επισκευή ή την ανταλλαγή ελαττωματικών μερών (3).

4.3.

Ο οικολογικός σχεδιασμός παρέχει συστήματα εξυπηρέτησης προϊόντων και προϊόντα που παράγονται με λιγότερους πόρους, χρησιμοποιώντας ανακυκλωμένους και ανανεώσιμους πόρους και αποφεύγοντας τα επικίνδυνα υλικά, καθώς και χρησιμοποιώντας εξαρτήματα τα οποία είναι πιο μακράς διαρκείας και συντηρούνται, επισκευάζονται, αναβαθμίζονται και ανακυκλώνονται ευκολότερα. Δύο είναι οι προσεγγίσεις που διακρίνονται: ο επανασχεδιασμός των προϊόντων με βάση τις σταδιακές βελτιώσεις στα υπάρχοντα προϊόντα και ο νέος σχεδιασμός των προϊόντων που επιδιώκει την ανάπτυξη νέων αποδοτικών προϊόντων που μπορούν να επισκευαστούν, να αναβαθμιστούν και να ανακυκλωθούν (4). Η υλοποίηση της οδηγίας για τον οικολογικό σχεδιασμό μέχρι στιγμής έχει προωθήσει κυρίως την πρώτη σταδιακή προσέγγιση, ωστόσο πρέπει πλέον να εντείνει την εφαρμογή της δεύτερης προσέγγισης, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη αναθεωρημένης, κατάλληλης επισήμανσης και με την υποστήριξη από τις τρέχουσες εργασίες των ευρωπαϊκών οργανισμών τυποποίησης σε αυτούς τους τομείς.

4.4.

Σημαντικό στοιχείο του κυκλικού σχεδιασμού είναι ότι ένα προϊόν μπορεί να γίνει υπηρεσία με μετατόπιση της έμφασης από την ιδιοκτησία στον χρήστη, από την πώληση ενός προϊόντος σε συμβάσεις βάσει απόδοσης, όπως π.χ. το σύστημα προϊόντος-υπηρεσίας (PSS) και τα συμβόλαια διασφάλισης επιπέδου υπηρεσιών (SLA).

4.5.

Στον τομέα της γεωργίας και των τροφίμων, αξίζει να σημειωθεί ότι τα συστήματα βιώσιμης παραγωγής τροφίμων, όπως κυρίως τα συστήματα βιολογικής παραγωγής, αποτελούν παραδείγματα κυκλικότητας και οικολογικού σχεδιασμού.

4.6.

Η πρόσφατα δρομολογηθείσα κοινή πρωτοβουλία της ΕΟΚΕ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη θέσπιση Ευρωπαϊκής πλατφόρμας ενδιαφερόμενων φορέων για την κυκλική οικονομία θα διευκολύνει τη χαρτογράφηση των βέλτιστων πρακτικών στον τομέα και θα εντοπίσει πολιτικούς φραγμούς στη μετάβαση στον οικολογικό σχεδιασμό.

5.1.1.

Ο οικολογικός σχεδιασμός αγαθών και υπηρεσιών πρέπει να υπερβεί τις ενεργειακές πτυχές. Παρότι οι ενεργειακές πτυχές είναι σημαντικές, στο επίκεντρο πρέπει να βρεθεί ο πλήρης κύκλος ζωής των προϊόντων, συμπεριλαμβανομένης της αντοχής τους, της ευκολίας συντήρησης και επισκευής, των δυνατοτήτων ανταλλαγής και ψηφιοποίησης, της επαναχρησιμοποίησης, αναβάθμισης, ανακύκλωσης και της πραγματικής απορρόφησής τους μετά τη χρήση με τη μορφή δευτερογενών υλικών στα προϊόντα που εισέρχονται στην αγορά. Ο οικολογικός σχεδιασμός πρέπει να αποτελεί μέρος μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης, όπου τόσο η ενεργειακή απόδοση όσο και οι επιδόσεις των προϊόντων εξετάζονται σε συνδυασμό και σε ισότιμη βάση με την αποτελεσματικότητα και τις επιδόσεις όσον αφορά τη χρήση πόρων και υλικών.

5.1.2.

Στο τρέχον πρόγραμμα εργασίας αναγνωρίζονται οι περιορισμοί της προσέγγισης που επικεντρώνεται κυρίως στην ενεργειακή απόδοση. Είναι σαφής η ανάγκη για μια πιο ολοκληρωμένη στρατηγική οικολογικού σχεδιασμού, τόσο για λόγους συνοχής όσο και για λόγους σαφήνειας. Η οδηγία για τον οικολογικό σχεδιασμό καθεαυτή δεν περιορίζεται στην ενεργειακή απόδοση προϊόντων που συνδέονται με την ενέργεια αλλά αφορά επίσης το ευρύτερο πεδίο των υλικών τμημάτων των εν λόγω προϊόντων και τον ευρύτερο αντίκτυπο και το κόστος της έλλειψης αποδοτικότητας των πόρων.

5.1.3.

Οι αρχές της κυκλικής οικονομίας απαιτούν αγαθά και υπηρεσίες που είναι ανθεκτικά, επαναχρησιμοποιήσιμα, επισκευάσιμα και ανακυκλώσιμα. Ο οικολογικός σχεδιασμός πρέπει να ενσωματώσει αυτές τις αρχές στο πλαίσιο της ψηφιοποίησης, της κοινής χρήσης (5) και της λειτουργικής (6) οικονομίας, προκειμένου να υπάρχει συνεκτικότητα μεταξύ των διαφόρων στρατηγικών που αποσκοπούν στην επίτευξη ενός νέου οικονομικού μοντέλου (7). Οι κίνδυνοι που συνδέονται με τη σημερινή ασυνέπεια μπορούν να οδηγήσουν σε αβεβαιότητα για τον επιχειρηματικό τομέα, η οποία με τη σειρά της εμποδίζει την καινοτομία ή τις επενδύσεις σε επιχειρηματικά μοντέλα που βασίζονται σε ένα πιο ολοκληρωμένο μοντέλο κυκλικής οικονομίας. Ο οικολογικός σχεδιασμός θα δρομολογήσει επίσης εξελίξεις που θα αποσκοπούν στην αποδοτικότητα των πόρων σε βάρος της υπερβολικής κατανάλωσης ενέργειας και αντιστρόφως. Η τρέχουσα και μελλοντική επιλογή των προϊόντων, η οποία μέχρι στιγμής βασίζεται στην ενεργειακή απόδοση, πρέπει να επεκταθεί με προϊόντα και υπηρεσίες με υψηλή αναποτελεσματικότητα πόρων.

5.1.4.

Η ισχυρή αγορά δευτερογενών πρώτων υλών είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας. Ο οικολογικός σχεδιασμός πρέπει να συμβάλει στον σχεδιασμό προϊόντων και υπηρεσιών που επιτρέπουν τον διαχωρισμό των συστατικών μερών ενός προϊόντος. Με άλλα λόγια, τα συστατικά μέρη ενός προϊόντος πρέπει να είναι εύκολα ανακτήσιμα για επαναχρησιμοποίηση ή/και ανακατασκευή. Ο σχεδιασμός πρέπει να επιτρέπει την ανάκτηση δευτερογενών πρώτων υλών για την παροχή καθαρών και υψηλής ποιότητας υλικών στην αγορά.

5.1.5.

Η χρήση του σχεδιασμού ως μοχλού ανάπτυξης της αγοράς δευτερογενών πρώτων υλών πρέπει να ενταχθεί επίσης στο πλαίσιο της σημασίας της ανθεκτικότητας και της δομοστοιχειοποίησης του σχεδιασμού.

5.2.1.

Πρέπει να χρησιμοποιηθεί μια σειρά στρατηγικών για την αλλαγή της συμπεριφοράς των καταναλωτών. Η επισήμανση από μόνη της δεν επαρκεί για την επίτευξη ευρείας κλίμακας αλλαγών στη συμπεριφορά. Σε προηγούμενες γνωμοδοτήσεις της ΕΟΚΕ έχουν ήδη προσδιοριστεί η ανάγκη χρήσης οικονομικών μέσων (8), η αναγραφή της διάρκειας χρήσης των προϊόντων (9) και η συμπεριφορική οικονομική (10) (ιδίως δε και η εφαρμογή της θεωρίας της ώθησης (11) στο πλαίσιο μιας εργαλειοθήκης για την επίτευξη της μετάβασης.

5.2.2.

Η απαίτηση της αλλαγής της συμπεριφοράς δεν περιορίζεται στους καταναλωτές και τους τελικούς χρήστες. Ο επιχειρηματικός τομέας χρειάζεται υποστήριξη μέσω κινήτρων, αλλά και ασφάλεια σχετικά με την πολιτική κατεύθυνση προκειμένου να ενθαρρύνει τις αλλαγές. Τα στοιχεία αυτά θα είναι ιδιαίτερα σημαντικά στον τομέα των ΜΜΕ, όπου τα εργαλεία κατάρτισης και υποστήριξης μπορούν να ενισχύσουν την κατανόηση και την εφαρμογή των αρχών του οικολογικού σχεδιασμού και να διασφαλίσουν ότι οποιαδήποτε μετάβαση θα πραγματοποιηθεί με την ανακατανομή των εργαζομένων όπου χρειάζεται ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο εκτοπισμός τους.

5.2.3.

Η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει την υποστήριξή της στη χρήση της διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού ως εργαλείου για την προώθηση της μετάβασης σε επιχειρηματικά μοντέλα της κυκλικής οικονομίας και υπογραμμίζει ότι και αυτό το εργαλείο μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προώθηση του οικολογικού σχεδιασμού.

5.2.4.

Η γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ για τη Δέσμη μέτρων για την κυκλική οικονομία (12) αναφέρεται στον ρόλο των νέων μοντέλων ιδιοκτησίας, τα οποία θα περιλαμβάνουν υπηρεσίες προϊόντων χρηματοδοτικής μίσθωσης. Η εξέλιξη αυτή μπορεί επίσης να προωθήσει τον οικολογικό σχεδιασμό ως εμπορική επιτακτική ανάγκη, με οφέλη τόσο για το περιβάλλον όσο και για την κοινωνία στο σύνολό της.

5.3.1.

Τα περισσότερα από τα μέτρα εφαρμογής οικολογικού σχεδιασμού και ενεργειακής επισήμανσης έχουν ρήτρες επανεξέτασης οι οποίες αναμένονται τα επόμενα χρόνια. Οι ρήτρες αυτές θα αφορούν ειδικότερα την αποδοτικότητα των πόρων, την ικανότητα επισκευής, την ανακυκλωσιμότητα και την ανθεκτικότητα των προϊόντων.

5.3.2.

Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει τη σημασία της εφαρμογής αυτών των αρχών στις τρέχουσες μελέτες του υπάρχοντος καταλόγου προϊόντων και όχι μόνο στις νέες ομάδες προϊόντων που πρόκειται να περιληφθούν στο παρόν πρόγραμμα εργασίας.

5.3.3.

Η εφαρμογή αυτών των αρχών δεν θα πρέπει να γίνεται εξωτερικά μόνο στις αναθεωρήσεις αλλά πρέπει επίσης να ενσωματωθεί και στο πρόγραμμα εργασίας για τον οικολογικό σχεδιασμό.

5.4.1.

Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι το τρέχον πρόγραμμα εργασίας για τον οικολογικό σχεδιασμό επανεξετάστηκε υπό το πρίσμα του σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία. Ωστόσο, η διαβούλευση με το φόρουμ διαβούλευσης σχετικά με το σχέδιο προτάσεων του εν λόγω προγράμματος εργασίας, όπως απαιτείται από το άρθρο 18 της οδηγίας για τον οικολογικό σχεδιασμό, πραγματοποιήθηκε στα τέλη Οκτωβρίου 2015. Αυτό συνέβη πριν από την έναρξη του σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία.

5.4.2.

Το φόρουμ διαβούλευσης θα πρέπει να λάβει υπόψη την επίσημη θέση που έλαβε η οργανωμένη κοινωνία των πολιτών μέσω των εργασιών της ΕΟΚΕ.

5.4.3.

Τα προϊόντα ΤΠΕ δεν συμπεριλαμβάνονται στο πρόγραμμα παρά ως «ξεχωριστή διαδικασία» λόγω των επιπλοκών και των δυσκολιών που συνδέονται με τα προϊόντα που πωλούνται γρήγορα και της αβεβαιότητας των μελλοντικών εξελίξεων στην αγορά. Επισημαίνεται ότι η επισήμανση αυτών των προϊόντων συνήθως είναι εξαιρετικά αργή (κατά μέσο όρο η ανάπτυξή της διαρκεί 4 χρόνια), ενώ οι εθελοντικές συμφωνίες δεν αποφέρουν περιβαλλοντικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς καρπούς με το σθένος και την ταχύτητα που απαιτείται.

5.4.4.

Η διακριτή μεταχείριση των προϊόντων ΤΠΕ στο πλαίσιο του σχεδίου εργασίας είναι ουσιαστικής σημασίας. Πρέπει να καθοριστεί συγκεκριμένη κατεύθυνση και φιλοδοξία για αυτόν τον τομέα, προκειμένου να προωθηθεί η καινοτομία στον οικολογικό σχεδιασμό αυτών των προϊόντων. Η εφαρμογή του οικολογικού σχεδιασμού στα κινητά τηλέφωνα θα μπορούσε π.χ. να καταστήσει τα κινητά τηλέφωνα πρεσβευτές οικολογικού σχεδιασμού, καθώς μια συσκευή επικοινωνίας θα χρησιμοποιείται για να γνωστοποιηθούν στο ευρύ κοινό οι πρακτικές πτυχές του οικολογικού σχεδιασμού, οι συνέπειες και τα οφέλη του.

5.4.5.

Η συμφωνία για το πρόγραμμα Energy Star μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ θα λήξει το 2018. Η συμφωνία ορίζει τις ίδιες απαιτήσεις εθελοντικής απόδοσης για τον εξοπλισμό γραφείου και στις δύο δικαιοδοσίες. Η επέκταση αυτής της συμφωνίας μπορεί να εγκυμονεί κινδύνους, δεδομένης της νέας πολιτικής κατάστασης που διαμορφώνεται στις ΗΠΑ. Κατά την αναθεώρηση πρέπει να εξεταστούν τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της ισχυρής υποστήριξης του οικολογικού σχεδιασμού για τις επιχειρήσεις στην Ευρώπη. Η ΕΕ έχει την ευκαιρία να καταστεί παγκόσμιος ηγέτης στον τομέα. Δεν πρέπει να υποβαθμίζεται η σημασία της αμοιβαιότητας και των διεθνών συμφωνιών στην επίτευξη της ενσωμάτωσης του οικολογικού σχεδιασμού.

5.4.6.

Υπάρχους σαφείς ενδείξεις ότι στο πλαίσιο του προγράμματος θα συμπεριληφθεί πιο ολοκληρωμένη ενότητα σχετικά με τη συμβολή του οικολογικού σχεδιασμού στην κυκλική οικονομία. Αυτή η αναγνώριση της ανάγκης διεύρυνσης του πεδίου εφαρμογής είναι ευπρόσδεκτη, αλλά πρέπει να συνοδεύεται από συγκεκριμένους σύντομους χρόνους παράδοσης.

5.4.7.

Η ανάπτυξη ενός πλαισίου εργαλείων κυκλικής οικονομίας για τον οικολογικό σχεδιασμό, όπως ο Οδηγός για τον κυκλικό σχεδιασμό που εξέδωσε το Ίδρυμα Ellen MacArthur, μπορεί να διευκολύνει την αλλαγή, αλλά θα πρέπει να υποστηριχθεί από αυστηρή, ικανή νομοθεσία, που με τη σειρά της θα υποστηρίζεται από έρευνα, εκτεταμένες διαβουλεύσεις φορέων και στήριξη της τυποποίησης. Τόσο από την οπτική του καταναλωτή όσο και από την επιχειρηματική οπτική, η τιμή του προϊόντος και τα οικονομικά κίνητρα θα καθορίσουν την έγκριση αυτής της εργαλειοθήκης. Η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» μπορεί να στηρίξει τις βέλτιστες πρακτικές στον τομέα αυτό.

5.4.8.

Οι προκλήσεις που ανακύπτουν όσον αφορά την εποπτεία της αγοράς και τη διεθνή συνεργασία δεν πρέπει να υποτιμηθούν. Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι υπάρχει αυξημένη ανάγκη σε επίπεδο κρατών μελών για εφαρμογή και υποβολή εκθέσεων μέσω της εποπτείας της αγοράς, και ότι εάν αυτό δεν συμβεί σύντομα ενδέχεται να είναι αναγκαία η υλοποίηση ισχυρότερων μηχανισμών εποπτείας σε εθνικό επίπεδο, οι οποίοι θα συντονίζονται έμμεσα ή άμεσα μέσω εποπτείας σε επίπεδο ΕΕ. Η χρήση διαφορετικών μηχανισμών εποπτείας ή επιθεώρησης από αυτούς που χρησιμοποιούνται συνήθως στον οικολογικό σχεδιασμό και την ενεργειακή επισήμανση ενδέχεται επίσης να χρήζει εξέτασης, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος εμφάνισης καιροσκόπων παρασκευαστών και εισαγωγέων στην αγορά της ΕΕ και να προστατευθούν και να επιβραβευθούν οι επενδύσεις επιχειρήσεων που ακολουθούν ορθές και διαφανείς πρακτικές οικολογικού σχεδιασμού, επισήμανσης και παροχής ενημέρωσης και δηλώσεων για τα προϊόντα τους.

5.4.9.

Η επισήμανση είναι ζωτικής σημασίας όσον αφορά τους καταναλωτές και τη διαφάνεια. Ωστόσο, η επισήμανση δεν θεωρείται πανάκεια και δεν μπορεί να αποτελεί το καταλληλότερο εργαλείο για την εξέταση προϊόντων-υπηρεσιών μεταξύ επιχειρήσεων. Η επισήμανση, κατά περίπτωση, πρέπει να αντικατοπτρίζει το προσδόκιμο ζωής, και όχι να επικεντρώνεται απλά στην ενεργειακή απόδοση. Για παράδειγμα, ένα κτίριο μπορεί να λάβει υψηλή βαθμολογία λόγω της ενεργειακής του απόδοσης, αλλά μπορεί επίσης να απαιτεί μεγαλύτερη αναγνώριση των υλικών που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή του. Επίσης, ένα μεγάλο σύνθετο προϊόν (π.χ. ορισμένα συστήματα θέρμανσης, ψύξης ή εξαερισμού) ενδέχεται να δικαιούται περαιτέρω αναγνώριση για τα υλικά που χρησιμοποιεί ή για την ικανότητα επισκευής ή αντικατάστασής του, την ανθεκτικότητα και την ανακυκλωσιμότητά του.