24.12.2005   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 342/20

(1)

Η ευέλικτη χρήση του εναέριου χώρου είναι μια έννοια για τη διαχείριση του εναέριου χώρου που περιγράφεται από τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) και αναπτύχθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια της Αεροναυτιλίας (Eurocontrol), σύμφωνα με την οποία ο εναέριος χώρος δεν πρέπει να διακρίνεται σε αμιγώς πολιτικό ή αμιγώς στρατιωτικό εναέριο χώρο αλλά μάλλον να θεωρείται ως ένα σύνολο, μέσα στο οποίο πρέπει να εκπληρώνονται στο μέγιστο δυνατό βαθμό όλες οι απαιτήσεις των χρηστών.

(2)

Σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 549/2004 έχει ανατεθεί στον Eurocontrol να επικουρεί την Επιτροπή στην εκπόνηση κανόνων εφαρμογής για την ευέλικτη χρήση του εναέριου χώρου. Ο παρών κανονισμός λαμβάνει πλήρως υπόψη του την έκθεση της 30ής Δεκεμβρίου 2004 σχετικά με την εν λόγω εντολή, την οποία συνέταξε ο Eurocontrol.

(3)

Ο παρών κανονισμός δεν καλύπτει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και την στρατιωτική εκπαίδευση, όπως αναφέρεται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 549/2004.

(4)

Τα κράτη μέλη ανέλαβαν με δήλωση επί των στρατιωτικών ζητημάτων που συνδέονται με τον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Ουρανό (3), να συνεργάζονται μεταξύ τους, λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές στρατιωτικές απαιτήσεις, ούτως ώστε να διασφαλίζεται ότι η έννοια της ευέλικτης χρήσης του εναέριου χώρου εφαρμόζεται πλήρως και ομοιόμορφα σε όλα τα κράτη μέλη από όλους τους χρήστες του.

(5)

Στην έκθεση που εκδόθηκε από κοινού από τη μονάδα του Eurocontrol για την επιθεώρηση των επιδόσεων (Eurocontrol Performance Review Unit) και την υπηρεσία του Eurocontrol, τον Οκτώβριο του 2001, αναφέρεται ότι υπάρχει σημαντικό περιθώριο βελτίωσης της σημερινής εφαρμογής της ευέλικτης χρήσης του εναέριου χώρου μέσα στην Ευρώπη. Πρέπει τώρα να θεσπιστούν κοινοί κανόνες για την υλοποίηση αυτής της βελτίωσης.

(6)

Η έννοια της ευέλικτης χρήσης του εναέριου χώρου καλύπτει επίσης τον εναέριο χώρο επάνω από τις ανοικτές θάλασσες. Πρέπει ως εκ τούτου να εφαρμόζεται με την επιφύλαξη των δικαιωμάτων και των καθηκόντων των κρατών μελών με βάση τη Διεθνή Σύμβαση για την Πολιτική Αεροπορία (Σύμβαση του Σικάγο) της 7ης Δεκεμβρίου 1944 και τα παραρτήματά της ή με βάση τη σύμβαση του 1982 των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας.

(7)

Υπάρχουν δραστηριότητες, για τις οποίες απαιτείται η δέσμευση ορισμένου εναέριου χώρου για την αποκλειστική ή ειδική χρήση του για καθορισμένα χρονικά διαστήματα, λόγω των χαρακτηριστικών των πτήσεων ή της επικίνδυνης φύσης τους και εξαιτίας της ανάγκης να εξασφαλιστεί αποτελεσματικός και ασφαλής διαχωρισμός από την μη συμμετέχουσα στις δραστηριότητες αυτές εναέρια κυκλοφορία.

(8)

Η αποτελεσματική και εναρμονισμένη εφαρμογή της ευέλικτης χρήσης του εναέριου χώρου σε όλη την Κοινότητα χρειάζεται σαφείς και συνεκτικούς κανόνες συντονισμού μεταξύ του πολιτικού και του στρατιωτικού τομέα, οι οποίοι να λαμβάνουν υπόψη τις απαιτήσεις όλων των χρηστών και τη φύση των διαφόρων δραστηριοτήτων τους.

(9)

Οι διαδικασίες αποτελεσματικού συντονισμού πολιτικού και στρατιωτικού τομέα πρέπει να στηρίζονται σε κανόνες και πρότυπα προκειμένου να εξασφαλισθεί αποτελεσματική χρήση του εναέριου χώρου από όλους τους χρήστες.

(10)

Κατά την εφαρμογή της έννοιας της ευέλικτης χρήσης του εναέριου χώρου είναι σημαντική η επέκταση της συνεργασίας μεταξύ όμορων κρατών μελών καθώς και το να λαμβάνονται υπόψη οι διαμεθοριακές επιχειρήσεις.

(11)

Οι διαφορές στην οργάνωση της συνεργασίας μεταξύ πολιτικού και στρατιωτικού τομέα στην Κοινότητα περιορίζουν την ομοιόμορφη και έγκαιρη διαχείριση του εναέριου χώρου. Ως εκ τούτου είναι ουσιαστικό να προσδιοριστούν τα άτομα ή και οι οργανισμοί που είναι αρμόδιοι σε κάθε κράτος μέλος για την εφαρμογή της έννοιας της ευέλικτης χρήσης του εναέριου χώρου. Η πληροφορία αυτή πρέπει να τίθεται στη διάθεση όλων των κρατών μελών.

(12)

Οι συνεκτικές διαδικασίες συντονισμού μεταξύ πολιτικού και στρατιωτικού τομέα και η χρήση του κοινού εναέριου χώρου συνιστούν ουσιώδη προϋπόθεση για τον καθορισμό των λειτουργικών τμημάτων εναέριου χώρου, όπως αυτά ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 549/2004.

(13)

Η ευέλικτη χρήση του εναέριου χώρου συνεπάγεται τη διαχείρισή του εναέριου χώρου σε στρατηγικό, προτακτικό και τακτικό επίπεδο, τα οποία συνιστούν χωριστές αλλά αλληλένδετες λειτουργίες διαχείρισης και ως εκ τούτου πρέπει να διεξάγονται με συνέπεια για να εξασφαλίζεται η αποτελεσματική χρήση του εναέριου χώρου.

(14)

Τα προγράμματα διαχείρισης του εναέριου χώρου που εκπονούνται σε επίπεδο ευρωπαϊκής συνεργασίας πρέπει να επιτρέπουν την βαθμιαία επίτευξη της συνοχής μεταξύ διαχείρισης του εναέριου χώρου, διαχείρισης της ροής της εναέριας κυκλοφορίας και των υπηρεσιών εναέριας κυκλοφορίας.

(15)

Όταν στον ίδιο εναέριο χώρο εκτελούνται διαφορετικές αεροπορικές δραστηριότητες, οι οποίες όμως ανταποκρίνονται σε διαφορετικές απαιτήσεις, ο συντονισμός τους πρέπει να αποβλέπει τόσο στην ασφαλή διεξαγωγή των πτήσεων όσο και στη βέλτιστη χρήση του διαθέσιμου εναέριου χώρου.

(16)

Η ακρίβεια των πληροφοριών σχετικά με την κατάσταση του εναέριου χώρου και με τις ιδιαίτερες καταστάσεις της εναέριας κυκλοφορίας και η έγκαιρη διάδοσή τους στους πολιτικούς και τους στρατιωτικούς ελεγκτές έχει άμεση επίπτωση στην ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων.

(17)

Η έγκαιρη πρόσβαση σε επικαιροποιημένες πληροφορίες για την κατάσταση του εναέριου χώρου είναι ουσιώδης για όλα τα μέρη που επιθυμούν να επωφεληθούν από τις διαθέσιμες δομές του εναέριου χώρου, κατά την κατάρτιση ή την τροποποίηση του σχεδίου πτήσεώς τους.

(18)

Η συστηματική αξιολόγηση της χρήσης του εναέριου χώρου είναι ένας σημαντικός τρόπος για να αυξηθεί η εμπιστοσύνη μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών παρόχων υπηρεσιών και χρηστών και αποτελεί ουσιώδες εργαλείο για τη βελτίωση του σχεδιασμού του εναέριου χώρου και της διαχείρισής του.

(19)

Η ετήσια έκθεση για την εφαρμογή της ευέλικτης χρήσης του εναέριου χώρου, όπως αυτή αναφέρεται στο άρθρο 7 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 551/2004 πρέπει να περιλαμβάνει σχετικές πληροφορίες με βάση τους αρχικούς στόχους και με μόνο σκοπό την καλύτερη εκπλήρωση των απαιτήσεων των χρηστών.

(20)

Πρέπει να προβλεφθεί μεταβατική περίοδος για να καλυφθούν οι απαιτήσεις του συντονισμού μεταξύ των πολιτικών υπηρεσιών εναέριας κυκλοφορίας και των αντίστοιχων στρατιωτικών υπηρεσιών ή και των στρατιωτικών μονάδων ελέγχου.

(21)

Τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό είναι σύμφωνα με τη γνώμη της επιτροπής Ενιαίου Ουρανού που έχει συσταθεί δυνάμει του άρθρου 5 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 549/2004,

α)

ως «πυρήνας διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας» (AMC) νοείται ένας πυρήνας αρμόδιος για την καθημερινή διαχείριση του εναέριου χώρου που τελεί υπό την ευθύνη ενός ή περισσοτέρων κρατών μελών·

β)

ως «δέσμευση εναέριου χώρου» νοείται ο καθορισμένος εναέριος χώρος που δεσμεύεται προσωρινά για την αποκλειστική ή την ειδική χρήση του από κατηγορίες χρηστών·

γ)

ως «περιορισμός του εναέριου χώρου» νοείται ο καθορισμένος εναέριος χώρος, εντός του οποίου ενδέχεται να ασκούνται δραστηριότητες επικίνδυνες για την πτήση αεροσκάφους σε συγκεκριμένους χρόνους («επικίνδυνη περιοχή»)· ή τέτοιος εναέριος χώρος κείμενος υπεράνω των χερσαίων περιοχών ή εθνικών υδάτων ενός κράτους, εντός του οποίου περιορίζεται η πτήση αεροσκάφους σύμφωνα με ορισμένους προδιαγεγραμμένους όρους («περιορισμένη περιοχή»)· ή εναέριος χώρος κείμενος υπεράνω των χερσαίων περιοχών ή εθνικών υδάτων ενός κράτους, εντός του οποίου απαγορεύεται η πτήση αεροσκάφους («απαγορευμένης περιοχή»)·

δ)

ως «δομή του εναέριου χώρου» νοείται ο συγκεκριμένος εναέριος χώρος που έχει σχεδιασθεί για την ασφαλή και βέλτιστη πτήση αεροσκάφους·

ε)

ως «μονάδα εξυπηρέτησης εναέριας κυκλοφορίας» («μονάδα ATS») νοείται η πολιτική ή στρατιωτική μονάδα που είναι αρμόδια για την παροχή υπηρεσιών εναέριας κυκλοφορίας·

στ)

ως «συντονισμός πολιτικού και στρατιωτικού τομέα» νοείται ο συντονισμός μεταξύ πολιτικής και στρατιωτικής πλευράς που έχουν εξουσιοδοτηθεί να λαμβάνουν αποφάσεις και να συμφωνούν επί της πορείας μιας δράσης·

ζ)

ως «στρατιωτική μονάδα ελέγχου» νοείται η σταθερή ή κινητή στρατιωτική μονάδα που χειρίζεται δραστηριότητες της στρατιωτικής εναέριας κυκλοφορίας ή και άλλες δραστηριότητες, οι οποίες λόγω της ιδιαίτερης φύσης τους ενδέχεται να απαιτήσουν την δέσμευση ή τον περιορισμό εναέριου χώρου·

η)

ως «διαμεθοριακός εναέριος χώρος» νοείται η δομή εναέριου χώρου που εκτείνεται πέραν των εθνικών συνόρων ή και των ορίων των περιοχών πληροφοριών πτήσης·

θ)

ως «πρόθεση πτήσης» νοείται το ίχνος πτήσης και τα σχετικά δεδομένα πτήσης που περιγράφουν την προγραμματισμένη διαδρομή μιας πτήσης έως τον προορισμό της, όπως αυτά επικαιροποιούνται ανά πάσα στιγμή·

ι)

ως «ίχνος πτήσης» νοείται το ίχνος ενός αεροσκάφους στον αέρα, καθοριζόμενο σε τρεις διαστάσεις·

ια)

ως «πραγματικός χρόνος» νοείται ο πραγματικός χρόνος μέσα στον οποίο συμβαίνει μία διαδικασία ή περιστατικό·

ιβ)

ως «διαχωρισμός» νοείται η απόσταση μεταξύ αεροσκαφών, επιπέδων ή ιχνών·

ιγ)

ως «χρήστες» νοούνται τα πολιτικά ή στρατιωτικά αεροσκάφη που διεξάγουν επιχειρήσεις στον αέρα, καθώς και οιαδήποτε άλλα μέρη ασκούν δραστηριότητα που απαιτεί εναέριο χώρο.

α)

ο συντονισμός μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών αρχών οργανώνεται σε στρατηγικό, προτακτικό και τακτικό επίπεδο διαχείρισης του εναέριου χώρου με τη σύναψη συμφωνιών και την καθιέρωση διαδικασιών, με σκοπό την αύξηση της ασφάλειας και της χωρητικότητας του εναέριου χώρου και τη βελτίωση της απόδοσης και της ευελιξίας των επιχειρήσεων των αεροσκαφών·

β)

η συνοχή μεταξύ των λειτουργιών διαχείρισης του εναέριου χώρου, διαχείρισης της ροής της εναέριας κυκλοφορίας και των υπηρεσιών εναέριας κυκλοφορίας εγκαθιδρύεται και διατηρείται στα τρία επίπεδα διαχείρισης του εναέριου χώρου που παρατίθενται στο στοιχείο α), έτσι ώστε να εξασφαλίζεται, προς όφελος όλων των χρηστών, η αποτελεσματικότητα του σχεδιασμού, της διάθεσης και της χρήσης του εναέριου χώρου·

γ)

η δέσμευση εναέριου χώρου για την αποκλειστική ή ειδική χρήση του από κατηγορίες χρηστών είναι προσωρινή, εφαρμόζεται μόνον επί συγκεκριμένες χρονικές περιόδους με βάση την πραγματική χρήση και ελευθερώνεται μόλις παύσει η δραστηριότητα για την οποία απαιτήθηκε δέσμευση του εναέριου χώρου·

δ)

τα κράτη μέλη συνεργάζονται μεταξύ τους για την αποτελεσματική και συνεπή εφαρμογή της έννοιας της ευέλικτης χρήσης του εναέριου χώρου πέραν εθνικών συνόρων ή και των ορίων των περιοχών πληροφοριών πτήσης, και ιδίως για την αντιμετώπιση των διαμεθοριακών δραστηριοτήτων· η εν λόγω συνεργασία καλύπτει όλα τα σχετικά νομικά, επιχειρησιακά και τεχνικά θέματα·

ε)

οι μονάδες εξυπηρέτησης εναέριας κυκλοφορίας και οι χρήστες χρησιμοποιούν κατά τον καλύτερο τρόπο τον διαθέσιμο εναέριο χώρο.

α)

εξασφαλίζουν τη συνολική εφαρμογή της έννοιας της ευέλικτης χρήσης του εναέριου χώρου σε στρατηγικό, προτακτικό και τακτικό επίπεδο·

β)

επανεξετάζουν συστηματικά τις απαιτήσεις των χρηστών·

γ)

εγκρίνουν τις δραστηριότητες που απαιτούν δέσμευση ή περιορισμό του εναέριου χώρου·

δ)

καθορίζουν προσωρινές δομές και διαδικασίες του εναέριου χώρου, προκειμένου να προσφέρουν πολλαπλές επιλογές όσον αφορά την δέσμευση του εναέριου χώρου και τις διαδρομές·

ε)

καθορίζουν κριτήρια και διαδικασίες για τη δημιουργία και τη χρήση των προσαρμόσιμων πλευρικών και κάθετων ορίων του εναέριου χώρου που απαιτούνται για να διευθετούνται ποικίλες διακυμάνσεις των ιχνών πτήσης και βραχυπρόθεσμες αλλαγές των πτήσεων·

στ)

αξιολογούν τις εθνικές δομές εναέριου χώρου και το εθνικό δίκτυο αεροδιαδρόμων με σκοπό τον σχεδιασμό ευέλικτων δομών εναέριου χώρου και διαδικασιών·

ζ)

καθορίζουν τους ειδικούς όρους, με βάση τους οποίους παραμένει στην ευθύνη των μονάδων εξυπηρέτησης εναέριας κυκλοφορίας ή των στρατιωτικών μονάδων ελέγχου ο διαχωρισμός μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών πτήσεων·

η)

αναπτύσσουν τη χρήση διαμεθοριακού εναέριου χώρου με τα γειτονικά κράτη μέλη, εφόσον αυτό απαιτείται από τις ροές της κυκλοφορίας και τις δραστηριότητες των χρηστών·

θ)

συντονίζουν την πολιτική τους διαχείρισης του εναέριου χώρου με εκείνη των όμορων κρατών μελών, με σκοπό τον από κοινού προγραμματισμό της χρήσης του εναέριου χώρου πέραν των εθνικών συνόρων ή και των ορίων της περιοχής πληροφόρησης πτήσεων (FIR)·

ι)

σε στενή συνεργασία και συντονισμό με τα γειτονικά κράτη μέλη θεσπίζουν και διαθέτουν στους χρήστες δομές εναέριου χώρου, εφόσον οι αντίστοιχες δομές εναέριου χώρου έχουν σημαντική επίπτωση στην κυκλοφορία πέραν των εθνικών συνόρων ή και των ορίων FIR, προκειμένου να εξασφαλίσουν βέλτιστη χρήση του εναέριου χώρου για όλους τους χρήστες σε όλη την Κοινότητα·

ια)

καθιερώνουν με τα γειτονικά κράτη μέλη κοινό σύνολο προτύπων για το διαχωρισμό μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών πτήσεων για δραστηριότητες πέραν των συνόρων τους·

ιβ)

εγκαθιδρύουν μηχανισμούς διαβούλευσης μεταξύ των ατόμων ή των οργανισμών που αναφέρονται στην παράγραφο 3, και όλων των σχετικών εταίρων και οργανισμών, με σκοπό να εξασφαλιστεί η κατάλληλη αντιμετώπιση των απαιτήσεων των χρηστών·

ιγ)

αξιολογούν και επανεξετάζουν τις διαδικασίες του εναέριου χώρου και τις επιδόσεις των επιχειρήσεων ευέλικτης χρήσης του εναέριου χώρου·

ιδ)

καθιερώνουν μηχανισμούς για την αρχειοθέτηση των δεδομένων που αφορούν τις αιτήσεις, τη διάθεση και την πραγματική χρήση των δομών του εναέριου χώρου για την περαιτέρω ανάλυση και προγραμματισμό.