ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 1.2.2022

COM(2022) 37 final

2022/0026(COD)

Πρόταση

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για τη χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Ουκρανία

{SWD(2022) 25 final}

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

•Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης

Η Ουκρανία αναπτύσσει ισχυρή εταιρική σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2014, η οποία υπερβαίνει την απλή διμερή συνεργασία για να εξελιχθεί προς τη σταδιακή πολιτική σύνδεση και την οικονομική ενοποίηση. Η συμφωνία σύνδεσης ΕΕ–Ουκρανίας, η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η Σεπτεμβρίου 2017 και περιλαμβάνει σφαιρική και σε βάθος ζώνη ελεύθερων συναλλαγών, αποτελεί το κύριο εργαλείο για την προσέγγιση της Ουκρανίας με την ΕΕ. Εκτός από την προώθηση βαθύτερων πολιτικών σχέσεων, ισχυρότερων οικονομικών δεσμών και του σεβασμού των κοινών αξιών, η συμφωνία παρείχε σταθερό πλαίσιο για την επιδίωξη φιλόδοξου προγράμματος μεταρρυθμίσεων, το οποίο επικεντρώνεται στην καταπολέμηση της διαφθοράς, σε ένα ανεξάρτητο δικαστικό σύστημα, στο κράτος δικαίου και στη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος. Η ΕΕ έχει επιδείξει συνεχή στήριξη για τις μεταρρυθμίσεις αυτές, οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για την προσέλκυση επενδύσεων, την τόνωση της παραγωγικότητας και την ανύψωση του βιοτικού επιπέδου μεσοπρόθεσμα. Μεταξύ άλλων μέσων στήριξης, η ΕΕ στήριξε την Ουκρανία μέσω πέντε διαδοχικών πράξεων μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής (ΜΧΣ) συνολικού ύψους 5 δισ. EUR σε δάνεια κατά την περίοδο 2014–2021.

Ωστόσο, παρά τον στρατηγικό μακροπρόθεσμο πολιτικό προσανατολισμό και τη δέσμευση για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων, η Ουκρανία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις. Από τότε που ξέσπασε η πανδημία COVID-19, πάνω από 3,8 εκατομμύρια μολύνσεις οδήγησαν σε σχεδόν 100 000 θανάτους. Η επάνοδος στην οικονομική ανάπτυξη το 2021 ήταν αργή, χάρη κυρίως στους τομείς του λιανικού εμπορίου και των κατασκευών, και οι προοπτικές περιβάλλονται από σημαντικούς κινδύνους. Ο πληθωρισμός επιταχύνθηκε και έφθασε το 10 % στα τέλη του 2021. Οι αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις στα σύνορά της με τη Ρωσία είχαν σημαντικές αλυσιδωτές επιπτώσεις στην εμπιστοσύνη, ιδίως των ξένων επενδυτών. Το εθνικό νόμισμα έχει χάσει το 9 % της αξίας του σε σχέση με το δολάριο ΗΠΑ (USD) από τα μέσα Νοεμβρίου 2021, παρά τις παρεμβάσεις της Εθνικής Τράπεζας της Ουκρανίας που ανήλθαν περίπου στα 1,6 δισ. USD κατά την ίδια περίοδο, με αποτέλεσμα τη μείωση των επίσημων αποθεμάτων κατά 5,5 %.

Στο πλαίσιο αυτό, οι αποδόσεις των ευρωομολόγων της ουκρανικής κυβέρνησης αυξήθηκαν σε απαγορευτικά επίπεδα στα μέσα Ιανουαρίου 2022. Ως εκ τούτου, η ιδιωτική χρηματοδότηση του υποκείμενου ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Ουκρανίας δεν είναι πλέον διαθέσιμη με βιώσιμους όρους. Με βάση τις τελευταίες προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην πρώτη επανεξέταση του προγράμματός του, η οποία ολοκληρώθηκε στις 8 Νοεμβρίου και εγκρίθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2021, η έλλειψη πρόσβασης στις κεφαλαιαγορές θα συνεπαγόταν διεύρυνση του χρηματοδοτικού κενού της χώρας κατά τουλάχιστον 2,5 δισ. USD το 2022. Επιπλέον, οι κλιμακούμενες γεωπολιτικές εντάσεις έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ήδη επισφαλή οικονομική και χρηματοοικονομική σταθερότητα της Ουκρανίας. Οι επίμονες απειλές κατά της ασφάλειας έχουν ήδη προκαλέσει σημαντική εκροή κεφαλαίων. Ο αρνητικός αντίκτυπος στις μελλοντικές επενδύσεις, όπου η Ουκρανία υστερεί ήδη σε σχέση με τους περιφερειακούς ομολόγους, μειώνει περαιτέρω την ανθεκτικότητα της χώρας τόσο στους οικονομικούς όσο και στους πολιτικούς κλυδωνισμούς. Επιπλέον, οι πολλαπλές απειλές που αντιμετωπίζει επί του παρόντος η Ουκρανία ασκούν μεγάλη πίεση στους κρατικούς θεσμούς για την προστασία των πολιτών της, γεγονός που δημιουργεί σημαντικούς πρόσθετους κινδύνους για τη συνολική σταθερότητα της χώρας και της ευρύτερης κοινωνίας.

Στο πλαίσιο της απώλειας πρόσβασης στις διεθνείς κεφαλαιαγορές λόγω της αυξημένης γεωπολιτικής αβεβαιότητας και των επιπτώσεών της στην οικονομική κατάσταση στην Ουκρανία, η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο πρόταση για τη χορήγηση νέας ΜΧΣ ύψους 1,2 δισ. EUR υπό μορφή δανείων για την ενίσχυση της σταθερότητας στην Ουκρανία.

Η προγραμματισμένη ΜΧΣ έκτακτης ανάγκης, η οποία προτείνεται για την ταχεία παροχή στήριξης σε καταστάσεις οξείας κρίσης και για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της χώρας, θα έχει διάρκεια 12 μηνών και θα περιλαμβάνει δύο εκταμιεύσεις. Η αποδέσμευση της πρώτης δόσης, με την επιφύλαξη της πολιτικής προϋπόθεσης και της ικανοποιητικής εφαρμογής του προγράμματος του ΔΝΤ, θα πραγματοποιηθεί γρήγορα μετά την έγκριση της παρούσας πρότασης, με την έναρξη ισχύος του μνημονίου συνεννόησης (ΜΣ) σχετικά με συγκεκριμένα μέτρα διαρθρωτικής πολιτικής, το οποίο συμφωνήθηκε μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξ ονόματος της ΕΕ και της Ουκρανίας. Η εκταμίευση της δεύτερης δόσης θα συνδεθεί με τη συνεχή ικανοποιητική εφαρμογή τόσο ενός προγράμματος του ΔΝΤ όσο και των μέτρων πολιτικής που συμφωνήθηκαν στο ΜΣ. Το ΜΣ στο οποίο στηρίζεται αυτή η πράξη μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής έκτακτης ανάγκης είναι πιθανό να επικεντρωθεί σε περιορισμένο αριθμό εφικτών, βραχυπρόθεσμων δράσεων πολιτικής στους πλέον επείγοντες τομείς προτεραιότητας, όπως η ενίσχυση της οικονομικής ανθεκτικότητας και σταθερότητας, η διακυβέρνηση και το κράτος δικαίου, και η ενέργεια. Μια μεταγενέστερη, πιο μακροπρόθεσμη ΜΧΣ θα μπορούσε να προχωρήσει πέρα από την άμεση κρίση και να επικεντρωθεί σε ευρύτερο σύνολο μεταρρυθμιστικών προτεραιοτήτων. Η εφαρμογή της προτεινόμενης διαδικασίας αναμένεται να συνδυαστεί με τη στήριξη στο πλαίσιο δημοσιονομικών πράξεων που χρηματοδοτούνται από τον Μηχανισμό Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας (ΜΓΑΔΣ). Τα αναγγελθέντα πρόσθετα κονδύλια ύψους 120 εκατ. EUR σε επιχορηγήσεις του ΜΓΑΔΣ θα είναι σημαντικά για την περαιτέρω ενίσχυση των προσπαθειών της Ουκρανίας για τη δημιουργία κρατικού μηχανισμού και την ανθεκτικότητα. Επιπλέον, η ΕΕ θα συνεργαστεί στενά με την Ουκρανία για να δώσει συνέχεια στο αίτημά της για μεταγενέστερη, τακτική πράξη ΜΧΣ όταν σταθεροποιηθεί η κατάσταση.

Όπως επεξηγείται περαιτέρω στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που συνοδεύει την παρούσα πρόταση, η Επιτροπή θεωρεί, με βάση και την αξιολόγηση της πολιτικής κατάστασης από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, ότι πληρούνται οι πολιτικές και οικονομικές προϋποθέσεις για την προτεινόμενη ΜΧΣ.

•Γενικό πλαίσιο

Οι κίνδυνοι από τις τρέχουσες γεωπολιτικές εντάσεις και οι ανησυχίες για την ασφάλεια στα σύνορα με τη Ρωσία αυξάνονται σταθερά από τα μέσα Νοεμβρίου. Έχουν επιβαρύνει σε μεγάλο βαθμό την εμπιστοσύνη των επενδυτών, όπως αποδεικνύεται από τη σταθερή εκροή κεφαλαίων και τη διαρροή επίσημων συναλλαγματικών διαθεσίμων. Η εξασθένηση του hryvna, παρά τις συνεχείς παρεμβάσεις της Εθνικής Τράπεζας της Ουκρανίας για τη στήριξη του εγχώριου νομίσματος, και η de facto απώλεια πρόσβασης της κυβέρνησης στις κεφαλαιαγορές αυξάνουν σημαντικά τους κινδύνους για τις μακροοικονομικές προοπτικές της Ουκρανίας. Μετά από μια ύφεση λιγότερο σοβαρή από την αναμενόμενη της τάξης του 4 % μόνο το 2020, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν συρρικνώθηκε κατά 2,2 % σε ετήσια βάση το πρώτο τρίμηνο του 2021. Η ανάκαμψη του δεύτερου τριμήνου κατά 5,7 % σε ετήσια βάση είναι απογοητευτική, δεδομένου του μεγέθους της προηγούμενης συρρίκνωσης, ακολούθησε δε επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης σε 2,7 % το τρίτο τρίμηνο. Οι αδυναμίες στην ανάπτυξη οφείλονται τόσο στη συνεχιζόμενη δύσκολη κατάσταση της πανδημίας [με αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων COVID-19 και σχετικά χαμηλό ποσοστό εμβολιασμού (33 %) έως τα τέλη Ιανουαρίου 2022], στον αντίκτυπο στην εμπιστοσύνη λόγω της κλιμάκωσης των εντάσεων και σε ανασταλτικούς διαρθρωτικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του χρόνιου χαμηλού ποσοστού επενδύσεων. Μεταξύ των σημαντικών διαρθρωτικών εμποδίων για τις επενδύσεις, η ακόμη εκτεταμένη διαφθορά και η ανολοκλήρωτη μεταρρύθμιση της διακυβέρνησης του πυκνού δικτύου κρατικών επιχειρήσεων παραμένουν προτεραιότητες για μελλοντικές πολιτικές προσπάθειες.

Λαμβάνοντας υπόψη την αυξανόμενη προσφορά χρήματος και τον επιταχυνόμενο πληθωρισμό, η Εθνική Τράπεζα της Ουκρανίας (NBU) αύξησε το βασικό της επιτόκιο πολιτικής κατά 400 μονάδες βάσης σε 10 % μεταξύ Ιουνίου 2021 και Ιανουαρίου 2022. Μετά από σημαντική αποκλιμάκωση του πληθωρισμού κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020, ο πληθωρισμός άρχισε να επιταχύνεται εκ νέου τον Νοέμβριο του 2020. Η μέση αύξηση των τιμών των καταναλωτικών αγαθών έφτασε το 11 % τον Σεπτέμβριο του 2021, και στη συνέχεια μετριάστηκε σε 10 % τον Δεκέμβριο. Η επιτάχυνση του πληθωρισμού των τιμών των παραγωγικών αγαθών συνεχίζεται, καθώς τον Δεκέμβριο του 2021 ο πληθωρισμός ανήλθε στο θεαματικό ποσοστό του 62,2 %. Μολονότι η NBU θεωρεί ότι έχει επιτευχθεί η κορύφωση του πληθωρισμού, αναμένεται ακόμη αυστηρότερη νομισματική πολιτική κατά τη διάρκεια του 2022, ιδίως για τη συγκράτηση του πληθωρισμού στον στόχο του 4 % έως 6 %. Στο σημερινό πλαίσιο της σταδιακής επιβολής αυστηρότερων όρων χρηματοδότησης σε παγκόσμιο επίπεδο, και ως αναδυόμενη αγορά, η Ουκρανία είναι επίσης εκτεθειμένη σε πρόσθετη αστάθεια λόγω της επαναξιολόγησης των παγκόσμιων κινδύνων.

Όσον αφορά την επιστροφή στην ανάπτυξη και τα υψηλότερα φορολογικά έσοδα, το δημόσιο έλλειμμα για το 2021 εκτιμάται σε 3,1 % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, το οποίο είναι κατά 200 μονάδες βάσης χαμηλότερο από το αρχικά προβλεπόμενο έλλειμμα. Τα δημόσια έσοδα αυξήθηκαν κατά 24 % το 2021, δηλαδή κατά 2,8 εκατοστιαίες μονάδες υψηλότερα από ό,τι είχε προγραμματιστεί, ενώ οι δαπάνες αυξήθηκαν κατά 11 %, ποσοστό που υπολείπεται κατά 1,5 εκατοστιαίες μονάδες του στόχου. Με βάση τα αποτελέσματα αυτά, τα δημόσια οικονομικά σημείωσαν ικανοποιητική επίδοση πέρυσι. Το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2022 προβλέπεται επί του παρόντος στο 3,5 % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, ωστόσο η πραγματική τιμή είναι πολύ αβέβαιη, μπορεί να αποδειχθεί δραματικά χειρότερη και θα εξαρτηθεί ιδίως από τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσεται το διεθνές γεωπολιτικό πλαίσιο.

Μετά την επανέναρξη της οικονομικής ανάπτυξης, το σημαντικό πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών του 2020, το οποίο αντικατοπτρίζει τη συμπίεση της ζήτησης, μετατράπηκε σε έλλειμμα το 2021. Μετά από πλεόνασμα 5,3 δισ. USD το 2020, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών κατέγραψε έλλειμμα 830 εκατ. USD, ή 0,5 % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2021. Την ίδια περίοδο, οι εξαγωγές και οι εισαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 36 % και 30 % αντίστοιχα σε ετήσια βάση, με αποτέλεσμα το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου εμπορευμάτων να ανέλθει σε 3 δισ. USD. Το ισοζύγιο υπηρεσιών, όπου οι εξαγωγές και οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 12 % και 21 % αντίστοιχα, εμφάνισε πλεόνασμα 2,3 δισ. USD. Το πρωτογενές εισόδημα μετατράπηκε σε σημαντικό έλλειμμα ύψους 3 δισ. USD, έναντι πλεονάσματος 3,2 δισ. USD κατά την περίοδο Ιανουαρίου–Αυγούστου 2020, παρά το γεγονός ότι τα εμβάσματα αυξήθηκαν κατά 18 % σε 8,9 δισ. USD. Το απόθεμα άμεσων ξένων επενδύσεων ανέκαμψε επίσης σημαντικά κατά το πρώτο εξάμηνο του 2021, ιδίως λόγω της επανεπένδυσης των κερδών.

Τα επίσημα συναλλαγματικά αποθέματα αποδείχθηκαν σταθερά καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας το 2020 και έφθασαν έως και το πρωτοφανές υψηλό επίπεδο των 31,6 δισ. USD τον Αύγουστο του 2021, συμπεριλαμβανομένης της πρόσθετης κατανομής ειδικών τραβηκτικών δικαιωμάτων από το ΔΝΤ ύψους 2,73 δισ. USD. Παρά τη μικρή μείωση που σημειώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2021, τα αποθεματικά συνέχισαν να αυξάνονται και παρέμειναν κοντά στα 31 δισ. USD τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους, παραμένοντας κατά 6 % υψηλότερα από ό,τι το προηγούμενο έτος. Ωστόσο, μετά την πρόσφατη αλλαγή στην εμπιστοσύνη των επενδυτών και τη διασφάλιση των παρεμβάσεων της κεντρικής τράπεζας στην αγορά συναλλάγματος για πάνω από 700 εκατ. USD στις αρχές του 2022, τα επίσημα αποθέματα αναμένεται να έχουν μειωθεί.

•Συνέπεια με τις ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής

Η απόφαση αριθ. 701/2020/ΕΕ σχετικά με την παροχή προηγούμενης μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Ουκρανία (ως μέρος της δέσμης ΜΧΣ για τους εταίρους της διεύρυνσης και της γειτονίας στο πλαίσιο της πανδημίας της COVID-19), ύψους 1,2 δισ. EUR υπό μορφή δανείων, εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο στις 25 Μαΐου 2020. Το ποσό της συνδρομής εκταμιεύθηκε πλήρως κατά την περίοδο 2020–2021.

•Συνέπεια με άλλες πολιτικές της Ένωσης

Η προτεινόμενη ΜΧΣ είναι σύμφωνη με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας. Συμβάλλει στη στήριξη των στόχων της οικονομικής σταθερότητας και οικονομικής ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ουκρανία και, γενικότερα, στην ανθεκτικότητα στις γειτονικές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Συνδράμοντας τις προσπάθειες των αρχών για τη δημιουργία ενός σταθερού μακροοικονομικού πλαισίου και για την εφαρμογή φιλόδοξων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, η προτεινόμενη πράξη συμβάλλει στη βελτίωση της προστιθέμενης αξίας της συνολικής συμβολής της ΕΕ στην Ουκρανία και βελτιώνει την αποτελεσματικότητα άλλων μορφών χρηματοδοτικής συνδρομής της ΕΕ στη χώρα, συμπεριλαμβανομένων των πράξεων δημοσιονομικής στήριξης και επιχορηγήσεων που διατίθενται μέσω των εξωτερικών χρηματοδοτικών μέσων στο πλαίσιο του τρέχοντος πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για το 2021–2027. Η προτεινόμενη ΜΧΣ έκτακτης ανάγκης αποτελεί μέρος δέσμης μέτρων της ΕΕ που περιλαμβάνει επίσης στοιχείο επιχορήγησης, μέσω της πρόσθετης διάθεσης 120 εκατ. EUR στο πλαίσιο του «Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας — Η Ευρώπη στον κόσμο» (NDICI-Global Europe), και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της συνολικής διεθνούς στήριξης για την Ουκρανία. Η ΜΧΣ θα εξακολουθήσει να συμπληρώνει τη συνδρομή που παρέχεται από άλλους πολυμερείς και διμερείς χορηγούς.

Οι προσπάθειες αυτές θα πρέπει να εξεταστούν σε σχέση με τους σημαντικούς οικονομικούς δεσμούς που έχει συνάψει η Ουκρανία με την ΕΕ. Την 1η Σεπτεμβρίου 2017, ετέθη σε ισχύ η συμφωνία σύνδεσης ΕΕ-Ουκρανίας. Οι διατάξεις που αφορούν τη σφαιρική και σε βάθος ζώνη ελεύθερων συναλλαγών εφαρμόζονται προσωρινά από την 1η Ιανουαρίου 2016, όταν η ΕΕ και η Ουκρανία προέβησαν σε αμοιβαίο άνοιγμα των αγορών τους για προϊόντα και υπηρεσίες. Η ΕΕ είναι ο πρώτος εμπορικός εταίρος της Ουκρανίας και αντιπροσωπεύει το 38,1 % (όσον αφορά την αξία) του συνολικού κύκλου εργασιών του εξωτερικού εμπορίου της Ουκρανίας το 2020. Οι χώρες της ΕΕ αντιπροσωπεύουν σταθερά το ένα τρίτο των ουκρανικών εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών. Οι εισαγωγές από χώρες της ΕΕ αυξήθηκαν ακόμη περισσότερο και ανήλθαν στο 43,3 % του συνόλου των εισαγωγών το 2020.

2.ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ

•Νομική βάση

Νομική βάση της παρούσας πρότασης αποτελεί το άρθρο 212 της ΣΛΕΕ.

•Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας)

Η αρχή της επικουρικότητας τηρείται στον βαθμό που οι στόχοι της αποκατάστασης της βραχυπρόθεσμης μακροοικονομικής σταθερότητας στην Ουκρανία δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη μόνον και μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι κύριοι λόγοι είναι οι δημοσιονομικοί περιορισμοί που ισχύουν σε εθνικό επίπεδο και η ανάγκη αυξημένου συντονισμού των χορηγών με σκοπό τη μεγιστοποίηση της κλίμακας και της αποτελεσματικότητας της συνδρομής.

•Αναλογικότητα

Η πρόταση συνάδει με την αρχή της αναλογικότητας: περιορίζεται στο ελάχιστο αναγκαίο για την επίτευξη των στόχων ενίσχυσης της βραχυπρόθεσμης μακροοικονομικής σταθερότητας και δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για τον σκοπό αυτόν.

Όπως προσδιορίστηκε από την Επιτροπή, βάσει των εκτιμήσεων του ΔΝΤ στο πλαίσιο της τρέχουσας συμφωνίας stand-by, το ποσό της προτεινόμενης νέας ΜΧΣ αντιστοιχεί σχεδόν στο ήμισυ του εκτιμώμενου υπολειπόμενου χρηματοδοτικού κενού για το 2022· σημειώνεται παράλληλα ότι το εν λόγω κενό υπολογίστηκε πριν την πρόσφατη επιδείνωση της κρίσης. Το ποσοστό αυτό συνάδει με τις συνήθεις πρακτικές όσον αφορά τον επιμερισμό των βαρών για τις πράξεις ΜΧΣ (για μια χώρα με συμφωνία σύνδεσης, το ανώτατο όριο θα ήταν 60 % σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου ECOFIN της 8ης Οκτωβρίου 2002), λαμβανομένης υπόψη της βοήθειας που έχουν υποσχεθεί στην Ουκρανία άλλοι διμερείς και πολυμερείς χορηγοί.

•Επιλογή της νομικής πράξης

Η χρηματοδότηση έργων ή η χορήγηση τεχνικής βοήθειας δεν θα ήταν κατάλληλες ή επαρκείς για την υλοποίηση των μακροοικονομικών στόχων. Η καθοριστική προστιθέμενη αξία της ΜΧΣ σε σύγκριση με άλλα ενωσιακά μέσα θα συνίσταται στην άμβλυνση των εξωτερικών χρηματοδοτικών περιορισμών και στη συνδρομή για τη δημιουργία ενός σταθερού μακροοικονομικού πλαισίου, συμπεριλαμβανομένης της προαγωγής διατηρήσιμου ισοζυγίου πληρωμών και διατηρήσιμης δημοσιονομικής κατάστασης, και ενός κατάλληλου πλαισίου για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Συμβάλλοντας στην καθιέρωση ενός κατάλληλου συνολικού πλαισίου πολιτικών, η ΜΧΣ μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητα των δράσεων που χρηματοδοτούνται στην Ουκρανία βάσει άλλων χρηµατοδοτικών µέσων της ΕΕ µε στενότερη στόχευση.

3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

•Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη

Η ΜΧΣ χορηγείται ως αναπόσπαστο μέρος της διεθνούς υποστήριξης στο πρόγραμμα οικονομικής σταθεροποίησης της Ουκρανίας. Κατά τη σύνταξη της παρούσας πρότασης για ΜΧΣ, οι υπηρεσίες της Επιτροπής προχώρησαν σε διαβούλευση με το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα, που έχουν ήδη σημαντικά χρηματοδοτικά προγράμματα. Η Επιτροπή βρίσκεται επίσης σε τακτική επαφή με τις ουκρανικές αρχές.

•Συλλογή και χρήση εμπειρογνωσίας

Σύμφωνα με τις απαιτήσεις του δημοσιονομικού κανονισμού, στο πλαίσιο της δέσμης ΜΧΣ για την COVID-19, οι υπηρεσίες της Επιτροπής διενήργησαν επιχειρησιακή αξιολόγηση (ΕΑ) των χρηματοδοτικών και διοικητικών κυκλωμάτων της Ουκρανίας προκειμένου να εξακριβώσουν αν οι ισχύουσες διαδικασίες διαχείρισης των προγραμμάτων οικονομικής βοήθειας, συμπεριλαμβανομένης της ΜΧΣ, παρέχουν επαρκείς εγγυήσεις. Η εν λόγω επιχειρησιακή αξιολόγηση βασίστηκε στα πορίσματα της ΕΑ του 2018, τα οποία θα μπορούσαν να θεωρηθούν σε γενικές γραμμές επίκαιρα, και στη διεξοδική ανάλυση της έκθεσης αξιολόγησης των επιδόσεων των δημόσιων δαπανών και της δημοσιονομικής λογοδοσίας του 2019. Η αξιολόγηση καταλήγει στη διαπίστωση ότι τα χρηματοδοτικά κυκλώματα και οι χρηματοδοτικές διαδικασίες στην Ουκρανία βασίζονται και λειτουργούν σε ορθές αρχές και, ως εκ τούτου, θεωρούνται κατάλληλα για τους σκοπούς της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής. Οι εξελίξεις στον τομέα αυτόν θα εξακολουθήσουν να παρακολουθούνται εκ του σύνεγγυς και μέσω των τακτικών εκθέσεων προόδου σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις στον τομέα της ΔΔΟ που συντάσσει η αντιπροσωπεία της ΕΕ στο Κίεβο.

•Εκτίμηση επιπτώσεων

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της ΕΕ αποτελεί μέσο έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση σοβαρών δυσκολιών του ισοζυγίου πληρωμών σε τρίτες χώρες. Ως εκ τούτου, η παρούσα πρόταση ΜΧΣ εξαιρείται από την υποχρέωση διενέργειας εκτίμησης επιπτώσεων σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής για τη βελτίωση της νομοθεσίας (SWD(2015) 111 final), δεδομένου ότι αποτελεί πολιτική επιταγή να σημειωθεί ταχεία εξέλιξη σε μια κατάσταση που απαιτεί άμεση αντίδραση.

Γενικότερα, οι προτάσεις ΜΧΣ της Επιτροπής βασίζονται σε διδάγματα που έχουν αντληθεί από τις εκ των υστέρων αξιολογήσεις που διενεργήθηκαν για προγενέστερες πράξεις στις γειτονικές περιοχές της ΕΕ. Η νέα ΜΧΣ, καθώς και το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής και μεταρρυθμίσεων που συνδέεται με αυτήν, θα συμβάλουν στην άμβλυνση των βραχυπρόθεσμων χρηματοδοτικών αναγκών της Ουκρανίας. Τα συνημμένα μέτρα πολιτικής που αποσκοπούν στην ενίσχυση της μεσοπρόθεσμης θέσης του ισοζυγίου πληρωμών και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας θα αυξήσουν την ανθεκτικότητα και θα συμβάλουν σε ένα πιο βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης, συμπληρώνοντας με τον τρόπο αυτόν το τρέχον πρόγραμμα του ΔΝΤ. Οι όροι πολιτικής θα πρέπει να βασίζονται στα επιτεύγματα των πέντε προγραμμάτων ΜΧΣ από το 2015, συμπεριλαμβανομένης της τελευταίας ΜΧΣ έκτακτης ανάγκης λόγω της νόσου COVID-19. Στους πιθανούς τομείς τους οποίους θα αφορούν οι όροι θα μπορούσαν, κατ’ αρχήν, να περιλαμβάνονται μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της καταπολέμησης της διαφθοράς, την ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος, τη διακυβέρνηση των κρατικών επιχειρήσεων και τον τομέα της ενέργειας.

•Θεμελιώδη δικαιώματα

4.ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Η προτεινόμενη πράξη ΜΧΣ ύψους 1,2 δισ. EUR για την Ουκρανία προβλέπεται να εκταμιευθεί σε δύο ίσες δόσεις που θα αποδεσμευθούν εντός περιόδου 12 μηνών. Τα κεφάλαια αυτά θα εξασφαλιστούν με δανεισμό από την κεφαλαιαγορά και θα χορηγηθούν εν συνεχεία υπό μορφή δανείου στην Ουκρανία. Το δάνειο θα υποστηρίζεται από την εγγύηση εξωτερικής δράσης. Η απαιτούμενη τροφοδότηση (σε ποσοστό 9 % του ύψους του δανείου) παρέχεται στο πλαίσιο του Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας (ΜΓΑΔΣ), για συνολικό ποσό 108 εκατ. EUR (γραμμή προϋπολογισμού 14 02 01 70 «ΜΓΑΔΣ — Τροφοδότηση του κοινού ταμείου προβλέψεων»).

5.ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

•Σχέδια εφαρμογής και ρυθμίσεις παρακολούθησης, αξιολόγησης και υποβολής εκθέσεων

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα χορηγήσει στην Ουκρανία ως ΜΧΣ συνολικό ανώτατο ποσό 1,2 δισ. EUR υπό μορφή μεσοπρόθεσμων έως μακροπρόθεσμων δανείων. Η συνδρομή αυτή θα συμβάλει στην κάλυψη των υπολειπόμενων χρηματοδοτικών αναγκών της Ουκρανίας το 2022. Η συνδρομή σχεδιάζεται να εκταμιευθεί σε δύο ίσες δόσεις. Η αποδέσμευση της πρώτης δόσης θα πραγματοποιηθεί γρήγορα μετά την έγκριση της παρούσας πρότασης και την έναρξη ισχύος του αντίστοιχου ΜΣ. Η εκταμίευση της δεύτερης δόσης εξαρτάται από την επιτυχή και έγκαιρη εφαρμογή των μέτρων διαρθρωτικής πολιτικής, για τα οποία θα δεσμευτούν οι ουκρανικές αρχές.

Η Επιτροπή θα αναλάβει τη διαχείριση της συνδρομής. Ισχύουν ειδικές διατάξεις για την πρόληψη της απάτης και άλλων παρατυπιών, σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό.

Η Επιτροπή και οι ουκρανικές αρχές θα συμφωνήσουν σε ένα μνημόνιο συνεννόησης που καθορίζει τα μέτρα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που σχετίζονται με την προτεινόμενη πράξη ΜΧΣ, συμπεριλαμβανομένων των πτυχών του χρονοδιαγράμματος και της ακολουθίας. Επιπλέον, όπως συμβαίνει συνήθως με τις ΜΧΣ, οι εκταμιεύσεις θα εξαρτώνται, μεταξύ άλλων, από τη συνεχή επιτυχή εφαρμογή ενός προγράμματος του ΔΝΤ, καθώς και από την πρόοδο στην εφαρμογή της συμφωνίας σύνδεσης και της σφαιρικής και σε βάθος ζώνης ελευθέρων συναλλαγών μεταξύ της ΕΕ και της Ουκρανίας. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί στενά με τις αρχές για την παρακολούθηση της προόδου όσον αφορά τις πολιτικές ενέργειες και τις προϋποθέσεις, όπως ορίζονται ανωτέρω.

2022/0026 (COD)

Πρόταση

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για τη χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Ουκρανία

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 212,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)Οι σχέσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: Ένωση) και της Ουκρανίας εξακολουθούν να αναπτύσσονται εντός του πλαισίου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας και της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης. Η συμφωνία σύνδεσης μεταξύ της Ένωσης και της Ουκρανίας, η οποία συμπεριλαμβάνει τη σφαιρική και σε βάθος ζώνη ελεύθερων συναλλαγών (DCFTA), τέθηκε σε ισχύ την 1η Σεπτεμβρίου 2017.

(2)Από την άνοιξη του 2014, η Ουκρανία έχει ξεκινήσει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων με στόχο τη σταθεροποίηση της οικονομίας και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των πολιτών της. Η καταπολέμηση της διαφθοράς, καθώς και οι συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, η μεταρρύθμιση του εκλογικού συστήματος και οι δικαστικές μεταρρυθμίσεις συγκαταλέγονται μεταξύ των πρώτων προτεραιοτήτων του θεματολογίου. Η υλοποίηση των εν λόγω μεταρρυθμίσεων υποστηρίχθηκε από πέντε διαδοχικά προγράμματα μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής, στο πλαίσιο των οποίων η Ουκρανία έχει λάβει δάνεια συνδρομής συνολικού ύψους 5 δισ. EUR. Στο πλαίσιο της τελευταίας ΜΧΣ έκτακτης ανάγκης λόγω της νόσου COVID-19 1 , η οποία ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2021, χορηγήθηκαν δάνεια ύψους 1,2 δισ. EUR.

(3)Η οικονομία της Ουκρανίας έχει πληγεί από την ύφεση του 2020 που προκλήθηκε από την πανδημία COVID-19 και από τις παρατεταμένες απειλές κατά της ασφάλειας στα σύνορά της με τη Ρωσία. Η συνεχής συσσώρευση αβεβαιότητας είχε ως αποτέλεσμα την πρόσφατη απώλεια εμπιστοσύνης, η οποία επηρέασε αρνητικά τις οικονομικές προοπτικές, και την απώλεια πρόσβασης στις διεθνείς κεφαλαιαγορές από τα μέσα Ιανουαρίου του 2022. Οι έντονα επιδεινούμενες συνθήκες χρηματοδότησης συμβάλλουν στο σημαντικό και αυξανόμενο υπολειπόμενο κενό εξωτερικής χρηματοδότησης και επιβαρύνουν σημαντικά τις επενδύσεις, αποδυναμώνοντας έτσι την ανθεκτικότητα σε μελλοντικούς οικονομικούς και πολιτικούς κλυδωνισμούς.

(4)Η ουκρανική κυβέρνηση έχει επιδείξει ισχυρή δέσμευση για περαιτέρω μεταρρυθμίσεις, με βραχυπρόθεσμη εστίαση στην τρέχουσα κρίσιμη συγκυρία σε βασικούς τομείς πολιτικής όπως η οικονομική ανθεκτικότητα και σταθερότητα, η διακυβέρνηση και το κράτος δικαίου, και η ενέργεια.

(5)Με ανανεωμένη δέσμευση για μεταρρυθμίσεις και ισχυρή πολιτική βούληση, οι αρχές επιτάχυναν την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων από το καλοκαίρι του 2021, γεγονός που επέτρεψε επίσης στην Ουκρανία να ολοκληρώσει επιτυχώς την πράξη ΜΧΣ για την COVID-19, καθώς όλες οι μεταρρυθμιστικές δράσεις που συμφωνήθηκαν με την Ένωση στο μνημόνιο συνεννόησης είχαν υλοποιηθεί.

(6)Για να καταστεί δυνατή η μεγαλύτερη ευελιξία πολιτικής στο πλαίσιο της κρίσης που σχετίζεται με τη νόσο COVID-19, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (στο εξής: ΔΝΤ) ενέκρινε, τον Ιούνιο του 2020, 18μηνη συμφωνία stand-by με την Ουκρανία για το ισοδύναμο των 5 δισ. USD. Οι συμφωνηθείσες πολιτικές επικεντρώνονται σε τέσσερις προτεραιότητες: i) τον μετριασμό των οικονομικών επιπτώσεων της κρίσης, μεταξύ άλλων με τη στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων· ii) την εξασφάλιση της συνεχούς ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας και της ευέλικτης συναλλαγματικής ισοτιμίας· iii) τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας με παράλληλη ανάκτηση του κόστους από την εξυγίανση των τραπεζών· και iv) την προώθηση βασικών μέτρων διακυβέρνησης και καταπολέμησης της διαφθοράς για τη διατήρηση και την εμβάθυνση των πρόσφατων οφελών. Λόγω ανομοιόμορφων επιδόσεων όσον αφορά την υλοποίηση, η πρώτη επανεξέταση του προγράμματος, στην οποία συμφωνήθηκε επίσης παράταση του προγράμματος έως τα τέλη Ιουνίου 2022, ολοκληρώθηκε μόλις τον Νοέμβριο του 2021. Έτσι, το σύνολο των εκταμιεύσεων στο πλαίσιο του τρέχοντος προγράμματος του ΔΝΤ ανήλθε μέχρι στιγμής στο ποσό των 2,8 δισ. USD. Έχουν προγραμματιστεί δύο ακόμη επανεξετάσεις έως το τέλος του δεύτερου τριμήνου του 2022.

(7)Λόγω των υψηλών κινδύνων χρηματοδότησης του προϋπολογισμού, στο πλαίσιο της αργής ανάκαμψης από την ύφεση λόγω της νόσου COVID-19 και της ταχείας επιτάχυνσης του πληθωρισμού, η Ουκρανία ζήτησε νέο μακροπρόθεσμο πρόγραμμα μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής ύψους έως 2,5 δισ. EUR από την Ένωση στις 16 Νοεμβρίου 2021. Ωστόσο, αυτή η πράξη έκτακτης ανάγκης ανταποκρίνεται, ειδικότερα, στην απότομη και απροσδόκητη αύξηση των αναγκών εξωτερικής χρηματοδότησης της χώρας, η οποία προκλήθηκε από την de facto απώλεια πρόσβασης στις χρηματοπιστωτικές αγορές, και στις υποκείμενες άμεσες προκλήσεις.

(8)Δεδομένου ότι η Ουκρανία είναι χώρα που καλύπτεται από την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας, θα πρέπει να θεωρείται επιλέξιμη για τη λήψη μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής από την Ένωση.

(9)Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να συνιστά έκτακτο χρηματοδοτικό μέσο μη δεσμευτικής και μη προσδιορισμένης στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών, το οποίο αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών εξωτερικής χρηματοδότησης του δικαιούχου και θα πρέπει να στηρίζει την εφαρμογή προγράμματος πολιτικής που περιέχει ισχυρά μέτρα άμεσης προσαρμογής και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων τα οποία έχουν σχεδιαστεί για τη βελτίωση της θέσης του ισοζυγίου πληρωμών βραχυπρόθεσμα και της οικονομικής ανθεκτικότητας μεσοπρόθεσμα.

(10)Δεδομένου ότι η απώλεια πρόσβασης στις αγορές και η εκροή κεφαλαίων έχουν δημιουργήσει στο ισοζύγιο πληρωμών της Ουκρανίας σημαντικό υπολειπόμενο κενό εξωτερικής χρηματοδότησης που υπερβαίνει τους πόρους που χορηγούν το ΔΝΤ και άλλοι πολυμερείς οργανισμοί, η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή έκτακτης ανάγκης της Ένωσης στην Ουκρανία, υπό τις παρούσες έκτακτες περιστάσεις, θεωρείται πως καλύπτει επαρκώς, σε βραχυπρόθεσμη βάση, τους μεγάλους κινδύνους που διατρέχει η χώρα. Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα στηρίξει την οικονομική σταθεροποίηση και θα αποσκοπεί στην ενίσχυση της άμεσης ανθεκτικότητας της χώρας, καθώς και, στις περιπτώσεις που αυτό είναι επί του παρόντος εφικτό, στην ενίσχυση του προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της Ουκρανίας, συμπληρώνοντας τους πόρους που διατίθενται στο πλαίσιο της χρηματοδοτικής ρύθμισης του ΔΝΤ.

(11)Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να αποσκοπεί στην αποκατάσταση μιας βιώσιμης κατάστασης εξωτερικής χρηματοδότησης για την Ουκρανία, στηρίζοντας με τον τρόπο αυτόν την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξή της.

(12)Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης αναμένεται να συμβαδίζει με την εφαρμογή των εκταμιεύσεων των πράξεων δημοσιονομικής στήριξης στο πλαίσιο του Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/947 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 2 .

(13)Ο προσδιορισμός του ποσού της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης βασίζεται σε μια ποσοτική εκτίμηση των υπολειπόμενων εξωτερικών χρηματοδοτικών αναγκών της Ουκρανίας και λαμβάνει υπόψη την ικανότητά της για αυτοχρηματοδότηση μέσω ιδίων πόρων και ιδίως μέσω των συναλλαγματικών αποθεμάτων που διαθέτει. Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να συμπληρώνει τα προγράμματα και τους πόρους που χορηγούν το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα. Κατά τον καθορισμό του ποσού της συνδρομής λαμβάνονται επίσης υπόψη οι αναμενόμενες χρηματοδοτικές συνεισφορές πολυμερών χορηγών και η ανάγκη να διασφαλιστεί δίκαιη κατανομή των βαρών μεταξύ της Ένωσης και των άλλων χορηγών, καθώς και οι τυχόν προϋπάρχουσες ενέργειες άλλων μέσων εξωτερικής χρηματοδότησης της Ένωσης στην Ουκρανία και η προστιθέμενη αξία της συνολικής συμμετοχής της Ένωσης.

(14)Η Επιτροπή θα πρέπει να μεριμνήσει ώστε η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης να συμπλέει νομικά και ουσιαστικά με τις βασικές αρχές, τους στόχους και τα μέτρα που λαμβάνονται στους διάφορους τομείς της εξωτερικής δράσης και τις άλλες συναφείς πολιτικές της Ένωσης.

(15)Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να στηρίξει την εξωτερική πολιτική της έναντι της Ουκρανίας. Η Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης θα πρέπει να συνεργάζονται στενά σε όλη τη διάρκεια της επιχείρησης μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής, για τον συντονισμό και την εξασφάλιση της συνοχής της εξωτερικής πολιτικής της Ένωσης.

(16)Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να στηρίζει την προσήλωση της Ουκρανίας στις κοινές με την Ένωση αξίες, στις οποίες περιλαμβάνονται η δημοκρατία, το κράτος δικαίου, η χρηστή διακυβέρνηση, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η βιώσιμη ανάπτυξη και η μείωση της φτώχειας, καθώς και την προσήλωσή της στις αρχές ενός ελεύθερου και θεμιτού εμπορίου βάσει κανόνων.

(17)Προϋπόθεση για να χορηγήσει η Ένωση μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή θα πρέπει να είναι ο σεβασμός, εκ μέρους της Ουκρανίας, των ουσιαστικών θεσμών της δημοκρατίας, στους οποίους περιλαμβάνονται το πολυκομματικό κοινοβουλευτικό σύστημα, το κράτος δικαίου και η εγγύηση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επιπλέον, οι ειδικοί στόχοι της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης θα πρέπει να ενισχύουν την αποτελεσματικότητα, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία των συστημάτων διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών και να προωθούν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που σκοπό έχουν να στηρίξουν τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, τη δημιουργία αξιοπρεπών θέσεων εργασίας και τη δημοσιονομική εξυγίανση. Τόσο η πλήρωση των προϋποθέσεων όσο και η επίτευξη των στόχων τούτων θα πρέπει να παρακολουθούνται τακτικά από την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης.

(18)Για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης που συνδέονται με τη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της, η Ουκρανία θα πρέπει να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για την πρόληψη και την καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς και άλλων παρατυπιών που συνδέονται με τη συνδρομή. Επιπλέον, θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη για τη διενέργεια εξακριβώσεων από την Επιτροπή και ελέγχων από το Ελεγκτικό Συνέδριο.

(19)Η αποδέσμευση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης δεν θίγει τις εξουσίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου ως αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής.

(20)Τα ποσά που απαιτούνται για την παροχή της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής θα πρέπει να είναι σύμφωνα με τις πιστώσεις του προϋπολογισμού που προβλέπονται στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο.

(21)Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να τελεί υπό τη διαχείριση της Επιτροπής. Για να εξασφαλιστεί η δυνατότητα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου να παρακολουθούν την εφαρμογή της παρούσας απόφασης, η Επιτροπή θα πρέπει να τα ενημερώνει τακτικά για τις εξελίξεις που αφορούν τη συνδρομή και να τους παρέχει τα σχετικά έγγραφα.

(22)Για να εξασφαλιστούν ενιαίοι όροι για την εφαρμογή της παρούσας απόφασης, θα πρέπει να ανατεθούν εκτελεστικές αρμοδιότητες στην Επιτροπή. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 3 .

(23)Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να υπόκειται σε όρους οικονομικής πολιτικής που θα καθοριστούν σε μνημόνιο συνεννόησης. Προκειμένου να εξασφαλιστούν ενιαίες προϋποθέσεις εφαρμογής και για λόγους αποτελεσματικότητας, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία να διαπραγματευθεί τους εν λόγω όρους με τις αρχές της Ουκρανίας υπό την εποπτεία της επιτροπής των αντιπροσώπων των κρατών μελών δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011. Δυνάμει του εν λόγω κανονισμού, η συμβουλευτική διαδικασία θα πρέπει κατά γενικό κανόνα να εφαρμόζεται σε όλες τις περιπτώσεις εκτός από αυτές που προβλέπονται στον εν λόγω κανονισμό. Λαμβανομένων υπόψη των δυνητικά σημαντικών επιπτώσεων συνδρομής άνω των 90 εκατ. EUR, είναι σκόπιμο να χρησιμοποιηθεί η διαδικασία εξέτασης για πράξεις που υπερβαίνουν το εν λόγω κατώτατο όριο. Λαμβάνοντας υπόψη το ποσό της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης προς την Ουκρανία, η διαδικασία εξέτασης θα πρέπει να εφαρμόζεται για την έγκριση του μνημονίου συνεννόησης και για οποιαδήποτε μείωση, αναστολή ή ακύρωση της συνδρομής,

(24)Δεδομένου ότι ο στόχος της παρούσας απόφασης, δηλαδή η παροχή συνδρομής έκτακτης ανάγκης στην Ουκρανία με σκοπό τη στήριξη της ανθεκτικότητας και της σταθερότητάς της, δεν μπορεί ειδικότερα να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη, μπορεί όμως, λόγω της κλίμακας και των αποτελεσμάτων της, να επιτευχθεί καλύτερα σε ενωσιακό επίπεδο, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ). Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας του ιδίου άρθρου, η παρούσα απόφαση δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του εν λόγω στόχου.

(25)Λαμβανομένου υπόψη του επείγοντος χαρακτήρα που συνεπάγονται οι εξαιρετικές περιστάσεις λόγω της πανδημίας της COVID-19 και των απορρεουσών οικονομικών συνεπειών, θεωρήθηκε σκόπιμο να προβλεφθεί εξαίρεση από την προθεσμία των οκτώ εβδομάδων που αναφέρεται στο άρθρο 4 του πρωτοκόλλου αριθ. 1 σχετικά με τον ρόλο των εθνικών κοινοβουλίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το οποίο προσαρτάται στη ΣΕΕ, στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας.

(26)Η παρούσα απόφαση θα πρέπει να αρχίσει να ισχύει επειγόντως την επομένη της δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

1.Η Ένωση χορηγεί μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή ανώτατου ποσού 1,2 δισ. EUR στην Ουκρανία (στο εξής: μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης), με σκοπό τη στήριξη της μακροοικονομικής σταθεροποίησης και ενός ουσιαστικού προγράμματος μεταρρυθμίσεων στην Ουκρανία. Η συνδρομή θα χορηγηθεί υπό μορφή δανείων. Η αποδέσμευση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης εξαρτάται από την έγκριση του προϋπολογισμού της Ένωσης για το σχετικό έτος από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Η συνδρομή συμβάλλει στην κάλυψη των αναγκών που σχετίζονται με το ισοζύγιο πληρωμών της Ουκρανίας, όπως αυτές προσδιορίζονται στο πρόγραμμα του ΔΝΤ.

2.Για τη χρηματοδότηση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης, η Επιτροπή εξουσιοδοτείται εξ ονόματος της Ένωσης να δανείζεται τα αναγκαία κεφάλαια από τις κεφαλαιαγορές ή από χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και να τα δανείζει στην Ουκρανία. Τα δάνεια έχουν μέγιστη μέση διάρκεια 15 ετών.

3.Η Επιτροπή διαχειρίζεται την αποδέσμευση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης κατά τρόπο συνεπή προς τις συμφωνίες ή τα μνημόνια συνεννόησης μεταξύ του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και της Ουκρανίας και προς τις βασικές αξίες και τους στόχους των οικονομικών μεταρρυθμίσεων που ορίζονται στη Συμφωνία Σύνδεσης ΕΕ–Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της DCFTA, που συμφωνήθηκε στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας.

Η Επιτροπή ενημερώνει τακτικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για εξελίξεις που αφορούν τη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών εκταμιεύσεων, και διαβιβάζει τα σχετικά έγγραφα στα εν λόγω όργανα εγκαίρως.

4.Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης διατίθεται για περίοδο ενός έτους, αρχής γενομένης από την πρώτη ημέρα μετά την έναρξη ισχύος του μνημονίου συνεννόησης που αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 1.

5.Εάν οι ανάγκες χρηματοδότησης της Ουκρανίας μειωθούν ριζικά κατά την περίοδο εκταμίευσης της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης, σε σύγκριση με τις αρχικές προβλέψεις, η Επιτροπή, ενεργώντας σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης του άρθρου 7 παράγραφος 2, μειώνει το ποσό της συνδρομής ή την αναστέλλει ή την ακυρώνει.

Άρθρο 2

1.Προϋπόθεση για να χορηγήσει η Ένωση μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή είναι ο σεβασμός, εκ μέρους της Ουκρανίας, των ουσιαστικών θεσμών της δημοκρατίας, στους οποίους περιλαμβάνονται το πολυκομματικό κοινοβουλευτικό σύστημα, το κράτος δικαίου και η εγγύηση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

2.Η Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης παρακολουθούν την τήρηση αυτής της προϋπόθεσης καθ’ όλη τη διάρκεια ισχύος της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης.

3.Οι παράγραφοι 1 και 2 εφαρμόζονται σύμφωνα με την απόφαση 2010/427/ΕΕ του Συμβουλίου 4 .

Άρθρο 3

1.Η Επιτροπή, σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 7 παράγραφος 2, συμφωνεί με τις αρχές της Ουκρανίας σχετικά με σαφώς καθορισμένους όρους οικονομικής πολιτικής και χρηματοδοτικούς όρους, εστιάζοντας ιδιαίτερα στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και στην εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών από τις οποίες εξαρτάται η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης, που καθορίζονται σε μνημόνιο συνεννόησης (στο εξής: μνημόνιο συνεννόησης) το οποίο περιλαμβάνει χρονοδιάγραμμα για την εκπλήρωση των εν λόγω όρων. Οι όροι οικονομικής πολιτικής και οι χρηματοδοτικοί όροι που καθορίζονται στο μνημόνιο συνεννόησης είναι συνεπείς με τις συμφωνίες ή τα μνημόνια συνεννόησης που αναφέρονται στο άρθρο 1 παράγραφος 3, συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων μακροοικονομικής προσαρμογής και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που εφαρμόζει η Ουκρανία με τη στήριξη του ΔΝΤ.

2.Οι όροι που αναφέρονται στην παράγραφο 1 αποσκοπούν, ειδικότερα, στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας, της διαφάνειας και της λογοδοσίας των συστημάτων διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών στην Ουκρανία, περιλαμβανομένης της χρήσης της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης. Κατά τον σχεδιασμό των μέτρων πολιτικής λαμβάνονται επίσης δεόντως υπόψη η πρόοδος όσον αφορά το αμοιβαίο άνοιγμα των αγορών, η ανάπτυξη θεμιτών εμπορικών συναλλαγών βάσει κανόνων και άλλες προτεραιότητες στο πλαίσιο της εξωτερικής πολιτικής της Ένωσης. Η Επιτροπή παρακολουθεί τακτικά την πρόοδο στην επίτευξη των στόχων αυτών.

3.Οι λεπτομερείς χρηματοδοτικοί όροι της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης καθορίζονται σε δανειακή σύμβαση που πρόκειται να συναφθεί μεταξύ της Επιτροπής και της Ουκρανίας.

4.Η Επιτροπή επαληθεύει, σε τακτά διαστήματα, ότι οι όροι που αναφέρονται στο άρθρο 4 παράγραφος 3 εξακολουθούν να τηρούνται, συμπεριλαμβανομένου και του κατά πόσον οι οικονομικές πολιτικές της Ουκρανίας συνάδουν με τους στόχους της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης. Για την εν λόγω επαλήθευση, η Επιτροπή συνεργάζεται στενά με το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα και, εφόσον είναι αναγκαίο, με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

Άρθρο 4

1.Με την επιφύλαξη των όρων που καθορίζονται στην παράγραφο 3, η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης διατίθεται από την Επιτροπή σε δύο ίσες δόσεις, εκάστη των οποίων συνίσταται σε ένα δάνειο. Το χρονοδιάγραμμα για την εκταμίευση κάθε δόσης καθορίζεται στο μνημόνιο συνεννόησης που αναφέρεται στο άρθρο 3.

2.Τα ποσά της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης που χορηγούνται υπό μορφή δανείου διατίθενται, κατά περίπτωση, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/947 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 5 .

3.Η απόφαση της Επιτροπής για την αποδέσμευση των δόσεων εξαρτάται από την εκπλήρωση των ακόλουθων όρων:

α)της προϋπόθεσης που ορίζεται στο άρθρο 2·

β)των συνεχών ικανοποιητικών επιδόσεων ως προς την εφαρμογή μη προληπτικής πιστωτικής συμφωνίας του ΔΝΤ·

γ)της ικανοποιητικής εφαρμογής των όρων οικονομικής πολιτικής και των χρηματοδοτικών όρων που συμφωνούνται στο μνημόνιο συνεννόησης.

Η αποδέσμευση της δεύτερης δόσης πραγματοποιείται, καταρχήν, το νωρίτερο τρεις μήνες μετά την αποδέσμευση της πρώτης δόσης.

4.Σε περίπτωση που δεν τηρούνται οι όροι της παραγράφου 3, η Επιτροπή αναστέλλει προσωρινά ή ακυρώνει την εκταμίευση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η Επιτροπή ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τους λόγους της εν λόγω αναστολής ή ακύρωσης.

5.Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης εκταμιεύεται στην Εθνική Τράπεζα της Ουκρανίας. Με την επιφύλαξη των όρων που πρόκειται να συμφωνηθούν στο μνημόνιο συνεννόησης, περιλαμβανομένης της επιβεβαίωσης των υπολειπόμενων δημοσιονομικών χρηματοδοτικών αναγκών, τα ενωσιακά κονδύλια μπορεί να έχουν ως τελικό αποδέκτη το Υπουργείο Οικονομικών της Ουκρανίας.

Άρθρο 5

1.Οι δανειοληπτικές και δανειοδοτικές πράξεις που σχετίζονται με τη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης διενεργούνται σε ευρώ με την ίδια τοκοφόρο ημερομηνία και δεν εμπλέκουν την Ένωση στη μεταβολή της διάρκειας ούτε την εκθέτουν σε κινδύνους συναλλάγματος ή επιτοκίου, ή σε οποιουσδήποτε άλλους εμπορικούς κινδύνους.

2.Σε περίπτωση που το επιτρέπουν οι περιστάσεις και εφόσον το ζητήσει η Ουκρανία, η Επιτροπή μπορεί να προβεί στις προσήκουσες ενέργειες προκειμένου να διασφαλίσει την προσθήκη ρήτρας πρόωρης εξόφλησης στους όρους και τις προϋποθέσεις του δανείου και την ύπαρξη ανάλογης ρήτρας στους όρους και τις προϋποθέσεις των δανειοληπτικών πράξεων.

3.Σε περίπτωση που οι περιστάσεις επιτρέπουν βελτίωση του επιτοκίου του δανείου και εφόσον το ζητήσει η Ουκρανία, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει την αναχρηματοδότηση του συνόλου ή μέρους των αρχικών δανειοληπτικών πράξεών της ή μπορεί να αναπροσαρμόσει τους αντίστοιχους χρηματοδοτικούς όρους. Οι πράξεις αναχρηματοδότησης ή αναπροσαρμογής διενεργούνται σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 4 και δεν έχουν ως αποτέλεσμα την παράταση της διάρκειας των οικείων δανειοληπτικών πράξεων ή την αύξηση του οφειλόμενου κεφαλαίου κατά την ημερομηνία διεξαγωγής των πράξεων αναχρηματοδότησης ή αναπροσαρμογής.

4.Το σύνολο των εξόδων της Ένωσης που συνδέονται με τις δανειοληπτικές και τις δανειοδοτικές πράξεις στο πλαίσιο της παρούσας απόφασης βαρύνει την Ουκρανία.

5.Η Επιτροπή ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για τις εξελίξεις ως προς τις πράξεις που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3.

Άρθρο 6

1.Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης υλοποιείται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1046/2018 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 6 .

2.Η υλοποίηση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης τελεί υπό άμεση διαχείριση.

3.Η συμφωνία δανειοδότησης και η συμφωνία επιχορήγησης που πρόκειται να συνομολογηθούν με τις ουκρανικές αρχές περιλαμβάνουν διατάξεις οι οποίες:

α)διασφαλίζουν ότι η Ουκρανία ελέγχει τακτικά κατά πόσο η χρηματοδότηση που χορηγείται από τον προϋπολογισμό της Ένωσης χρησιμοποιείται ορθά, λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την πρόληψη παρατυπιών και απάτης και, εάν είναι απαραίτητο, κινεί νομική διαδικασία για την ανάκτηση τυχόν αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών που χορηγήθηκαν βάσει της παρούσας απόφασης·

β)διασφαλίζουν την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, προβλέποντας ιδίως ειδικά μέτρα για την πρόληψη και την καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς και κάθε άλλης παρατυπίας που επηρεάζει τη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 του Συμβουλίου 7 , τον κανονισμό (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2185/96 του Συμβουλίου 8 , τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 9 και, για τα κράτη μέλη που συμμετέχουν στην ενισχυμένη συνεργασία όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939 του Συμβουλίου 10 · προς αυτόν τον σκοπό ιδίως, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) εξουσιοδοτείται ρητά να διεξάγει έρευνες, συμπεριλαμβανομένων ιδίως επιτόπιων ελέγχων και εξακριβώσεων, καθώς και ψηφιακών επιχειρήσεων εγκληματολογικών ερευνών και συνεντεύξεων· εξουσιοδοτούν ρητά την Επιτροπή ή τους αντιπροσώπους της να διενεργούν ελέγχους, συμπεριλαμβανομένων επιτόπιων ελέγχων και εξακριβώσεων·

γ)εξουσιοδοτούν ρητά την Επιτροπή και το Ελεγκτικό Συνέδριο να διενεργούν ελέγχους κατά και μετά την περίοδο διαθεσιμότητας της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων ελέγχων εγγράφων και επιτόπιων ελέγχων, όπως οι επιχειρησιακές αξιολογήσεις·

δ)διασφαλίζουν ότι η Ένωση δικαιούται την πρόωρη αποπληρωμή του δανείου, ή/και την πλήρη επιστροφή της επιχορήγησης, εάν διαπιστωθεί ότι, σε σχέση με τη διαχείριση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης, η Ουκρανία έχει εμπλακεί σε οποιαδήποτε πράξη απάτης ή διαφθοράς ή οποιαδήποτε άλλη παράνομη δραστηριότητα σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης·

ε)διασφαλίζουν ότι όλες οι δαπάνες στις οποίες υποβάλλεται η Ένωση σε σχέση με τη χρηματοδοτική συνδρομή βαρύνουν την Ουκρανία.

4.Πριν από την υλοποίηση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης, η Επιτροπή αξιολογεί, μέσω επιχειρησιακής αξιολόγησης, την ορθότητα των δημοσιονομικών ρυθμίσεων, των διοικητικών διαδικασιών και των μηχανισμών εσωτερικού και εξωτερικού ελέγχου της Ουκρανίας που σχετίζονται με τη συνδρομή.

Άρθρο 7

1.Η Επιτροπή επικουρείται από επιτροπή. Η εν λόγω επιτροπή αποτελεί επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

2.Όταν γίνεται παραπομπή στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) 182/2011.

Άρθρο 8

1.Η Επιτροπή υποβάλλει, έως τις 30 Ιουνίου κάθε έτους, έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας απόφασης κατά το προηγούμενο έτος, η οποία περιλαμβάνει αξιολόγηση της εν λόγω εφαρμογής. Η έκθεση:

α)εξετάζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά την υλοποίηση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης·

β)αξιολογεί την οικονομική κατάσταση και τις προοπτικές της Ουκρανίας, καθώς και την πρόοδο στην εφαρμογή των μέτρων πολιτικής που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 1·

γ)παρουσιάζει τη σχέση μεταξύ των όρων οικονομικής πολιτικής που καθορίζονται στο μνημόνιο συνεννόησης, των τρεχουσών οικονομικών και δημοσιονομικών επιδόσεων της Ουκρανίας και των αποφάσεων της Επιτροπής να αποδεσμεύσει τις δόσεις της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης.

2.Το αργότερο δύο έτη μετά τη λήξη της περιόδου διάθεσης που αναφέρεται στο άρθρο 1 παράγραφος 4, η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο έκθεση της εκ των υστέρων αξιολόγησης όσον αφορά τα αποτελέσματα και την αποτελεσματικότητα της περατωθείσας μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης, καθώς και τον βαθμό στον οποίο συνέβαλε στην επίτευξη των σκοπών της.

Άρθρο 9

Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Βρυξέλλες,

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ 

1.1.Τίτλος της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.2.Σχετικοί τομείς πολιτικής στη δομή ΔΒΔ/ΠΒΔ 11  

1.3.Χαρακτήρας της πρότασης/πρωτοβουλίας

X Η πρόταση/πρωτοβουλία αφορά νέα δράση 

◻ Η πρόταση/πρωτοβουλία αφορά νέα δράση έπειτα από δοκιμαστικό σχέδιο / προπαρασκευαστική ενέργεια 12  

◻  Η πρόταση/πρωτοβουλία αφορά την παράταση υφιστάμενης δράσης 

◻ Η πρόταση/πρωτοβουλία αφορά δράση αναπροσανατολισμένη προς νέα δράση 

1.4.Στόχοι

1.4.1.Οι πολυετείς στρατηγικοί στόχοι της Επιτροπής τους οποίους αφορά η πρόταση/πρωτοβουλία

1.4.2.Ειδικοί στόχοι

1.4.3.Αναμενόμενα αποτελέσματα και επιπτώσεις

Να προσδιοριστούν τα αποτελέσματα που αναμένεται να έχει η πρόταση/πρωτοβουλία όσον αφορά τους/τις στοχευόμενους/-ες δικαιούχους/ομάδες.

·Να συμβάλει στην κάλυψη των αναγκών εξωτερικής χρηματοδότησης της Ουκρανίας στο πλαίσιο της σημαντικής επιδείνωσης των εξωτερικών λογαριασμών τους λόγω της συνεχιζόμενης πανδημίας COVID-19 και των επιπτώσεων που είχαν στην εμπιστοσύνη οι γεωπολιτικές εντάσεις στα σύνορά της.

·Να ανακουφίσει τις δημοσιονομικές χρηματοδοτικές ανάγκες του εταίρου.

·Να στηρίξει την προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης και την εξωτερική σταθεροποίηση στο πλαίσιο προγράμματος του ΔΝΤ.

·Να στηρίξει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που αποβλέπουν στη βελτίωση της συνολικής μακροοικονομικής διαχείρισης, στην ενίσχυση της οικονομικής διακυβέρνησης και διαφάνειας και στη βελτίωση των συνθηκών για βιώσιμη ανάπτυξη.

1.4.4.Δείκτες επιδόσεων

Να προσδιοριστούν οι δείκτες για την παρακολούθηση της προόδου και των επιτευγμάτων.

1.5.Αιτιολόγηση της πρότασης/πρωτοβουλίας 

1.5.1.Βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη κάλυψη αναγκών, συμπεριλαμβανομένου λεπτομερούς χρονοδιαγράμματος για τη σταδιακή υλοποίηση της πρωτοβουλίας

1.5.2.Προστιθέμενη αξία της ενωσιακής παρέμβασης (που μπορεί να προκύπτει από διάφορους παράγοντες, π.χ. οφέλη από τον συντονισμό, ασφάλεια δικαίου, μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα ή συμπληρωματικότητα). Για τους σκοπούς του παρόντος σημείου, «προστιθέμενη αξία της ενωσιακής παρέμβασης» είναι η αξία που απορρέει από την ενωσιακή παρέμβαση και η οποία προστίθεται στην αξία που θα είχε δημιουργηθεί αν τα κράτη μέλη ενεργούσαν μεμονωμένα.

1.5.3.Διδάγματα από ανάλογες εμπειρίες του παρελθόντος

1.5.4.Συμβατότητα με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και ενδεχόμενες συνέργειες με άλλα κατάλληλα μέσα

1.5.5.Αξιολόγηση των διάφορων διαθέσιμων επιλογών χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένων των δυνατοτήτων ανακατανομής

1.6.Διάρκεια και δημοσιονομικές επιπτώσεις της πρότασης/πρωτοβουλίας

X περιορισμένη διάρκεια

–◻    σε ισχύ για περίοδο 12 μηνών που αρχίζει το 2022

–◻    Δημοσιονομικές επιπτώσεις από το 2022 έως το 2023 για πιστώσεις ανάληψης υποχρεώσεων και από το 2022 έως το 2023 για πιστώσεις πληρωμών.

1.7.Προβλεπόμενοι τρόποι διαχείρισης 13  

X Άμεση διαχείριση από την Επιτροπή

–X από τις υπηρεσίες της, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού της στις αντιπροσωπείες της Ένωσης·

–◻    από τους εκτελεστικούς οργανισμούς

◻ Επιμερισμένη διαχείριση με τα κράτη μέλη

◻ Έμμεση διαχείριση με ανάθεση καθηκόντων εκτέλεσης του προϋπολογισμού:

–◻ σε τρίτες χώρες ή οργανισμούς που αυτές έχουν ορίσει·

–◻ σε διεθνείς οργανισμούς και στις οργανώσεις τους (να προσδιοριστούν)·

–◻ στην ΕΤΕπ και στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων·

–◻ στους οργανισμούς που αναφέρονται στα άρθρα 70 και 71 του δημοσιονομικού κανονισμού·

–◻ σε οργανισμούς δημοσίου δικαίου·

–◻ σε οργανισμούς που διέπονται από ιδιωτικό δίκαιο και έχουν αποστολή δημόσιας υπηρεσίας, στον βαθμό που παρέχουν επαρκείς οικονομικές εγγυήσεις·

–◻ σε οργανισμούς που διέπονται από το ιδιωτικό δίκαιο κράτους μέλους, στους οποίους έχει ανατεθεί η εκτέλεση σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και οι οποίοι παρέχουν επαρκείς οικονομικές εγγυήσεις·

–◻ σε πρόσωπα επιφορτισμένα με την εφαρμογή συγκεκριμένων δράσεων στην ΚΕΠΠΑ βάσει του τίτλου V της ΣΕΕ και τα οποία προσδιορίζονται στην αντίστοιχη βασική πράξη.

–Αν αναφέρονται περισσότεροι του ενός τρόποι διαχείρισης, να διευκρινιστούν στο τμήμα «Παρατηρήσεις».

Παρατηρήσεις

2.ΜΕΤΡΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ 

2.1.Κανόνες παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων 

Να προσδιοριστούν η συχνότητα και οι όροι.

2.2.Συστήματα διαχείρισης και ελέγχου 

2.2.1.Αιτιολόγηση των τρόπων διαχείρισης, των μηχανισμών εκτέλεσης της χρηματοδότησης, των όρων πληρωμής και της προτεινόμενης στρατηγικής ελέγχου

2.2.2.Πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους που έχουν εντοπισθεί και τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου που έχουν δημιουργηθεί για τον μετριασμό τους

2.2.3.Εκτίμηση και αιτιολόγηση της οικονομικής αποδοτικότητας των ελέγχων (λόγος του κόστους του ελέγχου προς την αξία των σχετικών κονδυλίων που αποτελούν αντικείμενο διαχείρισης) και αξιολόγηση του εκτιμώμενου επιπέδου κινδύνου σφάλματος (κατά την πληρωμή και κατά το κλείσιμο) 

2.3.Μέτρα για την πρόληψη περιπτώσεων απάτης και παρατυπίας 

Να προσδιοριστούν τα ισχύοντα ή τα προβλεπόμενα μέτρα πρόληψης και προστασίας, π.χ. στη στρατηγική για την καταπολέμηση της απάτης.

3.ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ 

3.1.Τομείς του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμές δαπανών του προϋπολογισμού που επηρεάζονται 

·Υφιστάμενες γραμμές του προϋπολογισμού

Κατά σειρά τομέων του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμών του προϋπολογισμού

·Νέες γραμμές του προϋπολογισμού, των οποίων έχει ζητηθεί η δημιουργία – Δεν εφαρμόζεται

3.2.Εκτιμώμενες δημοσιονομικές επιπτώσεις της πρότασης στις πιστώσεις 

3.2.1.Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις επιχειρησιακές πιστώσεις 

–◻    Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν συνεπάγεται τη χρήση επιχειρησιακών πιστώσεων

–X    Η πρόταση/πρωτοβουλία συνεπάγεται τη χρήση επιχειρησιακών πιστώσεων, όπως εξηγείται κατωτέρω:

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

Αν η πρόταση/πρωτοβουλία επηρεάζει περισσότερους του ενός επιχειρησιακούς τομείς, επαναλάβετε το ανωτέρω τμήμα: [σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)]

Αυτό το τμήμα πρέπει να συμπληρωθεί με «στοιχεία διοικητικού χαρακτήρα του προϋπολογισμού» τα οποία θα εισαχθούν, καταρχάς, στο παράρτημα του νομοθετικού δημοσιονομικού δελτίου (παράρτημα V του εσωτερικού κανονισμού), που τηλεφορτώνεται στο DECIDE για διυπηρεσιακή διαβούλευση.

3.2.2.Εκτιμώμενο αποτέλεσμα που χρηματοδοτείται με επιχειρησιακές πιστώσεις 

Πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

3.2.3.Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις διοικητικές πιστώσεις 

–X    Η πρόταση/πρωτοβουλία συνεπάγεται τη χρήση πιστώσεων διοικητικού χαρακτήρα, όπως εξηγείται κατωτέρω:

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

Οι απαιτούμενες πιστώσεις για ανθρώπινους πόρους και άλλες δαπάνες διοικητικού χαρακτήρα θα καλυφθούν από τις πιστώσεις της ΓΔ που έχουν ήδη διατεθεί για τη διαχείριση της δράσης και/ή έχουν ανακατανεμηθεί εντός της ΓΔ.

3.2.3.1.Εκτιμώμενες ανάγκες σε ανθρώπινους πόρους

–X    Η πρόταση/πρωτοβουλία συνεπάγεται τη χρήση ανθρώπινων πόρων, όπως εξηγείται κατωτέρω:

Εκτίμηση η οποία πρέπει να εκφράζεται σε μονάδες ισοδυνάμων πλήρους απασχόλησης

XX είναι ο σχετικός τομέας πολιτικής ή ο σχετικός τίτλος του προϋπολογισμού.

Οι ανάγκες σε ανθρώπινους πόρους θα καλυφθούν από το προσωπικό της ΓΔ που έχει ήδη διατεθεί για τη διαχείριση της δράσης και/ή έχει ανακατανεμηθεί εντός της ΓΔ, το οποίο θα συμπληρωθεί, αν χρειαστεί, με τυχόν πρόσθετους πόρους που μπορεί να διατεθούν στην αρμόδια για τη διαχείριση ΓΔ στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας κατανομής και λαμβανομένων υπόψη των υφιστάμενων δημοσιονομικών περιορισμών.

Περιγραφή των προς εκτέλεση καθηκόντων:

3.2.4.Συμβατότητα με το ισχύον πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 

Η πρόταση/πρωτοβουλία:

–X    μπορεί να χρηματοδοτηθεί εξ ολοκλήρου με ανακατανομή εντός του οικείου τομέα του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ).

3.2.5.Συμμετοχή τρίτων στη χρηματοδότηση 

Η πρόταση/πρωτοβουλία:

–X    δεν προβλέπει συγχρηματοδότηση από τρίτους

3.3.Εκτιμώμενες επιπτώσεις στα έσοδα 

–X    Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν έχει δημοσιονομικές επιπτώσεις στα έσοδα.

(1)    Απόφαση (ΕΕ) 2020/701 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Μαΐου 2020, σχετικά με την παροχή μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στους εταίρους της διεύρυνσης και της γειτονίας στο πλαίσιο της πανδημίας της COVID‐19 (ΕΕ L 165 της 27.5.2020, σ. 31).

(2)    Κανονισμός (ΕΕ) 2021/947 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας — Παγκόσμια Ευρώπη, για την τροποποίηση και κατάργηση της απόφασης αριθ. 466/2014/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1601 και του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 480/2009 του Συμβουλίου (ΕΕ L 209 της 14.6.2021, σ. 1).

(3)    Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13).

(4)    Απόφαση 2010/427/EE του Συμβουλίου, της 26ης Ιουλίου 2010, για τον καθορισμό της οργάνωσης και της λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΕ L 201 της 3.8.2010, σ. 30).

(5)    Κανονισμός (ΕΕ) 2021/947 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας — Παγκόσμια Ευρώπη, για την τροποποίηση και κατάργηση της απόφασης αριθ. 466/2014/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1601 και του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 480/2009 του Συμβουλίου (ΕΕ ).

(6)    Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1046/2018 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Ιουλίου 2018, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 (ΕΕ L 193 της 30.07.2018, σ. 1).

(7)    Κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 1995, σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ L 312 της 23.12.1995, σ. 1).

(8)    Κανονισμός (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 1996, σχετικά με τους ελέγχους και εξακριβώσεις που διεξάγει επιτοπίως η Επιτροπή με σκοπό την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων από απάτες και λοιπές παρατυπίες (ΕΕ L 292 της 15.11.1996, σ. 2).

(9)    Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Σεπτεμβρίου 2013, σχετικά με τις έρευνες που πραγματοποιούνται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1073/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (Ευρατόμ) αριθ. 1074/1999 του Συμβουλίου (ΕΕ L 248 της 18.9.2013, σ. 1).

(10)    Κανονισμός (ΕΕ) 2017/1939 του Συμβουλίου, της 12ης Οκτωβρίου 2017, σχετικά με την εφαρμογή ενισχυμένης συνεργασίας για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (ΕΕ L 283 της 31.10.2017, σ. 1).

(11)    ΔΒΔ: διαχείριση βάσει δραστηριοτήτων· ΠΒΔ: προϋπολογισμός βάσει δραστηριοτήτων.

(12)    Όπως αναφέρεται στο άρθρο 54 παράγραφος 2 στοιχείο α) ή β) του δημοσιονομικού κανονισμού.

(13)    Λεπτομέρειες σχετικά με τους τρόπους διαχείρισης, καθώς και οι παραπομπές στον δημοσιονομικό κανονισμό είναι διαθέσιμες στον ιστότοπο BudgWeb:https://myintracomm.ec.europa.eu/budgweb/EL/man/budgmanag/Pages/budgmanag.aspx 

(14)    ΔΠ = Διαχωριζόμενες πιστώσεις / ΜΔΠ = Μη διαχωριζόμενες πιστώσεις.

(15)    ΕΖΕΣ: Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών.

(16)    Υποψήφιες χώρες και, κατά περίπτωση, δυνάμει υποψήφια μέλη της ΕΕ από τα Δυτικά Βαλκάνια.

(17)    Σύμφωνα με την επίσημη ονοματολογία του προϋπολογισμού.

(18)    Ποσό της τροφοδότησης για δάνεια ΜΧΣ (9 %) που πρέπει να καταβληθεί στο κοινό ταμείο προβλέψεων.

(19)    Τεχνική και/ή διοικητική βοήθεια και δαπάνες στήριξης της εφαρμογής προγραμμάτων και/ή δράσεων της ΕΕ (πρώην γραμμές «BA»), έμμεση έρευνα, άμεση έρευνα.

(20)    Τα αποτελέσματα είναι τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που θα παρασχεθούν (π.χ.: αριθμός ανταλλαγών φοιτητών που θα χρηματοδοτηθούν, αριθμός χλμ. οδών που θα κατασκευαστούν κ.λπ.).

(21)    Όπως περιγράφεται στο σημείο 1.4.2. «Ειδικοί στόχοι …»

(22)    Τεχνική και/ή διοικητική βοήθεια και δαπάνες στήριξης της εφαρμογής προγραμμάτων και/ή δράσεων της ΕΕ (πρώην γραμμές «BA»), έμμεση έρευνα, άμεση έρευνα.

(23)    AC = Συμβασιούχος υπάλληλος· AL = Τοπικός υπάλληλος· END = Αποσπασμένος εθνικός εμπειρογνώμονας· INT = Προσωπικό οργανισμού· JPD = Νέοι επαγγελματίες σε αντιπροσωπείες της ΕΕ.

(24)    Επιμέρους ανώτατο όριο εξωτερικού προσωπικού που καλύπτεται από επιχειρησιακές πιστώσεις (πρώην γραμμές «BA»).