52010DC0110

[pic] | ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ |

Βρυξέλλες, 31.3.2010

COM(2010)110 τελικό

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Πολιτική για τη συνοχή: Στρατηγική έκθεση 2010σχετικά με την υλοποίηση των προγραμμάτων 2007-2013

SEC(2010)360

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Πολιτική για τη συνοχή: Στρατηγική έκθεση 2010σχετικά με την υλοποίηση των προγραμμάτων 2007-2013

1. Εισαγωγή

Η παρούσα ανακοίνωση παρέχει, για πρώτη φορά, μια πλήρη επισκόπηση της υλοποίησης των προγραμμάτων της πολιτικής για τη συνοχή για την περίοδο 2007-2013. Βασίζεται κυρίως στις 27 εκθέσεις εθνικής στρατηγικής, οι οποίες αποτελούν ένα νέο χαρακτηριστικό της πολιτικής για τη συνοχή για την περίοδο αυτή[1].

Οι εκθέσεις εθνικής στρατηγικής προστέθηκαν με σκοπό την αύξηση της διαφάνειας και την ενθάρρυνση της άσκησης ελέγχου όσον αφορά την πολιτική σε εθνικό επίπεδο μέσα στο πλαίσιο της κοινής διαχείρισης της πολιτικής για τη συνοχή. Επομένως, οι εκθέσεις εθνικής στρατηγικής αποτελούν πολύ σημαντικό εργαλείο για την παρακολούθηση της υλοποίησης των στρατηγικών δεσμεύσεων που έχουν αναλάβει τα κράτη μέλη σχετικά με την επίτευξη των υψηλών στόχων της ΕΕ μέσω της πολιτικής για τη συνοχή.

Η παρούσα ανακοίνωση αποσκοπεί στο να διευκολύνει τη συζήτηση με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ λόγω του σημαντικού ρόλου της πολιτικής αυτής στη διαμόρφωση της αειφόρου οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης για τις περιφέρειες της Ευρώπης και τα κράτη μέλη. Με το στοιχείο αυτό ως γνώμονα, στον επίλογο γίνονται συστάσεις σχετικά με το πώς μπορεί να ενισχυθεί η αποτελεσματική υλοποίηση των προγραμμάτων 2007-2013 ώστε να μεγιστοποιηθεί η συμβολή τους στη διαδικασία αξιολόγησης από ομοτίμους και στη βελτίωση των πολιτικών, καθώς και στη στρατηγική «Ευρώπη 2020».

Οι εκθέσεις των κρατών μελών αναφέρουν ότι οι αρχικές δεσμεύσεις για επενδύσεις σε διαρθρωτικές αλλαγές υλοποιούνται. Έχουν ήδη επιλεγεί έργα τα οποία αντιστοιχούν σε περισσότερα από 93 δισ. ευρώ ή στο 27% του συνολικού ύψους χρηματοδότησης για την περίοδο αυτή, έπειτα από 18 μήνες περίπου ενεργού υλοποίησης. Μέσα στο γενικό αυτό πλαίσιο έχουν επιλεγεί οι ιδιαίτερες προτεραιότητες της ΕΕ με ανάλογο ή ελαφρώς ταχύτερο ρυθμό. Σε μεγάλο ποσοστό αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα προγράμματα της πολιτικής για τη συνοχή ανταποκρίνονται σε νέες ανάγκες χρησιμοποιώντας την ευελιξία και την απλοποιημένη διαχείριση με σκοπό τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των κονδυλίων, μεταξύ άλλων και μέσω της αξιοποίησης των ρυθμιστικών αλλαγών που προτάθηκαν από την Επιτροπή και εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2009.

Πολλές από τις επενδύσεις προτεραιότητας της ΕΕ αναφέρεται ότι προχωρούν ικανοποιητικά, με το ένα τρίτο ή και περισσότερο των συνολικών προγραμματισμένων επενδύσεων να έχουν χορηγηθεί σε έργα τομέων όπως η τόνωση της έρευνας και της καινοτομίας στις ΜΜΕ, η χρήση χρηματοοικονομικής τεχνικής για την παροχή κεφαλαίων στις ΜΜΕ (δηλ. πρωτοβουλία JEREMIE), η προώθηση των καθαρών αστικών συγκοινωνιών, η υλοποίηση ενεργητικών πολιτικών για την αγορά εργασίας και τη διά βίου μάθηση και η ανανέωση των υποδομών της παιδείας και της υγείας. Στις εκθέσεις των κρατών μελών αναφέρονται επίσης και τομείς στους οποίους ο ρυθμός της προόδου είναι πιο αργός και στους οποίους είναι σαφές ότι απαιτείται να υπάρξει παρακολούθηση.

Τα κράτη μέλη έχουν καταβάλει πολύ μεγάλη προσπάθεια για να συντάξουν εκθέσεις στρατηγικής στις οποίες να παρουσιάζονται τόσο τα ποιοτικά όσο και τα ποσοτικά στοιχεία της υλοποίησης. Τα προγράμματα για την περίοδο 2007-2013 έχουν ξεκινήσει με επιτυχία, αλλά οι επιτόπου δαπάνες βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Είναι πολύ νωρίς για να έχουμε αναλυτικά δεδομένα σχετικά με τις αποδόσεις, τα αποτελέσματα και, ειδικότερα, τις επιπτώσεις. Αυτό είναι κάτι που θα αλλάξει στη σειρά των εκθέσεων στρατηγικής που θα υποβληθούν το 2012, στις οποίες αναμένεται να υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία για τα πρώτα αποτελέσματα και τις πρώτες επιπτώσεις.

Στην παρούσα ανακοίνωση επισυνάπτεται ένα ξεχωριστό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής[2] στο οποίο παρουσιάζεται η πρόοδος που έχει αναφερθεί για επιλεγμένα έργα, ένα σύντομο σχόλιο σχετικά με τις κυριότερες τάσεις και μια επιλογή 40 ορθών πρακτικών που προσδιορίστηκαν στις εθνικές εκθέσεις.

2. Κοινωνικοοικονομικεσ εξελιξεισ και τασεισ

Η χρηματοοικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2008 επέφερε σημαντικές αλλαγές στο οικονομικό τοπίο της ΕΕ. Αν και η οικονομική μεγέθυνση βρισκόταν γύρω στο 3% το 2006 και το 2007, εποχή κατά την οποία εκπονήθηκαν τα εθνικά στρατηγικά πλαίσια αναφοράς (ΕΣΠΑ)[3], από το καλοκαίρι του 2008 και έπειτα το ΑΕγχΠ σημείωσε κατακόρυφη πτώση εξαιτίας της χρηματοοικονομικής αναταραχής. Έκτοτε, ο δείκτης της απασχόλησης έχει συρρικνωθεί, ενώ ο δείκτης της ανεργίας γνωρίζει το υψηλότερο ποσοστό της τελευταίας δεκαετίας. Επιπλέον, η κατανάλωση και οι επενδύσεις έχουν μειωθεί σε σημαντικό βαθμό και το δημόσιο χρέος σε πολλά κράτη μέλη έχει φτάσει σε θεαματικά ύψη. Μέσα στο πλαίσιο αυτό δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι περισσότερες εθνικές εκθέσεις υπογραμμίζουν την αντίθεση μεταξύ της κατάστασης πριν από την εκπόνηση των ΕΣΠΑ και της κατάστασης από το 2008 και έπειτα. Όλες σχεδόν οι εκθέσεις εξετάζουν τις περιφερειακές ή τοπικές διαφοροποιήσεις, ενώ περισσότερες από τις μισές μελετούν τη σπουδαιότητα των διαφοροποιήσεων αυτών για τα προγράμματα.

Το 2008 η αύξηση του ΑΕγχΠ στην ΕΕ ήταν ήδη πολύ χαμηλή (0,8%) και το 2009 μειώθηκε κατά μέσο όρο πάνω από 4%. Η ύφεση ήταν ιδιαίτερα αισθητή στις Βαλτικές Χώρες με αρνητικά ποσοστά μεταξύ του 14% και του 18%. Μόνο η Πολωνία γνώρισε οικονομική μεγέθυνση το 2009 (1,2%). Παρ’ όλ’ αυτά, οι προβλέψεις δείχνουν τα πρώτα σημάδια της οικονομικής ανάκαμψης. Η οικονομική μεγέθυνση, αν και σε χαμηλά επίπεδα, θα είναι και πάλι θετική κατά το 2010 στην ΕΕ και όλα τα κράτη μέλη θα εμφανίσουν αύξηση του ΑΕγχΠ κατά το 2011.

Το ποσοστό της ανεργίας τον Δεκέμβριο του 2009 ήταν 9,6%, ενώ τον Δεκέμβριο του 2008 ήταν 8,2%[4]. Ορισμένες χώρες έχουν πληγεί ιδιαίτερα από την κρίση. Την περσινή χρονιά το ποσοστό της ανεργίας σχεδόν διπλασιάστηκε στην Ιρλανδία και την Ισπανία και τριπλασιάστηκε στις Βαλτικές Χώρες. Τα υψηλότερα ποσοστά στο τέλος του 2009 σημειώθηκαν στη Λετονία (22,8%) και στην Ισπανία (18,8%). Η κρίση επιβάρυνε, επίσης, πιθανότατα, τις περιφερειακές ανισότητες στην αγορά εργασίας. Καθώς η ανεργία φαίνεται ότι θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα για αρκετό χρόνο, ελλοχεύει ο κίνδυνος της μακροχρόνιας ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού.

Η οικονομική ύφεση είχε, επίσης, σαφή αρνητική επίδραση στο επιχειρηματικό κλίμα και στην εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Το σύνολο των επενδύσεων μειώθηκε κατά 15% περίπου το 2009 σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά και η κατανάλωση κατά 3%. Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών σημείωσαν κατακόρυφη πτώση κατά 20% περίπου και οι άμεσες ξένες επενδύσεις σε πολλές χώρες της κεντρικής και της ανατολικής Ευρώπης περιορίστηκαν[5]. Οι δημόσιες δαπάνες αυξήθηκαν σε μια προσπάθεια να διαδραματίσουν αντικυκλικό ρόλο. Η αύξηση αυτή ήταν κυρίως αποτέλεσμα της προστασίας που προσφέρουν τα εθνικά συστήματα κοινωνικής πρόνοιας και των σχεδίων παροχής κινήτρων που υιοθέτησαν πολλά κράτη μέλη στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού σχεδίου για την ανάκαμψη της οικονομίας. Το συνδυασμένο αποτέλεσμα της πτώσης του δείκτη της απασχόλησης και της αύξησης των κοινωνικών δαπανών είναι πιθανό να διαφέρει σε μεγάλο βαθμό μεταξύ των κρατών μελών. Μεταξύ του 2007 και του 2010 αναμένεται ότι οι κοινωνικές δαπάνες θα αυξηθούν από 27,5% σε 30,8% του ΑΕγχΠ της ΕΕ.

Η πέμπτη έκθεση για τη συνοχή που πρόκειται να εγκριθεί εντός του 2010 θα παρουσιάζει μια πληρέστερη εικόνα των εξελίξεων όσον αφορά τις κοινωνικοοικονομικές ανισότητες.

3. Προκλησεισ και προοδοσ της υλοποιησησ

Οι εθνικές εκθέσεις δίνουν μια εικόνα των πολύ διαφορετικών πλαισίων μέσα στα οποία υλοποιούνται τα προγράμματα για την περίοδο 2007-2013.

Όσον αφορά τα συστημικά εμπόδια που δεν επιτρέπουν την ταχύτερη υλοποίηση τα κράτη μέλη προσδιορίζουν τα ακόλουθα ζητήματα:

- η καθυστερημένη έγκριση του προϋπολογισμού της ΕΕ, των κανονισμών, των κοινοτικών στρατηγικών κατευθυντήριων γραμμών (ΚΣΚΓ)[6] και η καθυστέρηση στην επακόλουθη διαπραγμάτευση των προγραμμάτων[7]·

- οι αλλαγές στους κανόνες του χρηματοοικονομικού ελέγχου θεωρούνται ως η συχνότερη αιτία για την καθυστέρηση της υλοποίησης καθώς τα κράτη μέλη προσαρμόζονται στο νέο σύστημα ελέγχου[8]·

- η πολυπλοκότητα της διαχείρισης των επικαλυπτόμενων περιόδων προγραμματισμού[9]·

- η ασαφής κατανομή των καθηκόντων σε εθνικό επίπεδο, η ανεπαρκής εμπειρία, η έλλειψη διοικητικής ικανότητας τόσο σε επίπεδο διαχειριστικών αρχών όσο και σε επίπεδο δικαιούχων και οι εσωτερικές διαδικασίες αναδιοργάνωσης των δημόσιων διοικήσεων[10].

Οι επιπτώσεις της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης που ξεκίνησε το φθινόπωρο του 2008 αναφέρονται σαφώς στις περισσότερες εκθέσεις ως αιτίες που έκαναν πιο περίπλοκη την υλοποίηση και τροποποίησαν τις προβλεπόμενες απαιτήσεις[11]. Μια ομάδα κρατών μελών αναφέρεται στις επιπτώσεις από την αύξηση των περιορισμών στα δημόσια οικονομικά σε οικονομικό και τοπικό επίπεδο[12]. Δύο κράτη μέλη αναφέρονται στη χρήση δανείων από την ΕΤΕπ για να εγγυηθούν την εθνική συγχρηματοδότηση (LT, HU). Τα κράτη μέλη CZ και UK αναφέρουν την αλλαγή στις συναλλαγματικές ισοτιμίες ως μία επιπλέον πρόκληση. Σύμφωνα με ορισμένα κράτη μέλη τα προγράμματα ξεκίνησαν παρ’ όλ’ αυτά εξ ίσου γρήγορα όπως και κατά το παρελθόν[13].

Τα μέτρα για την ανάκαμψη της οικονομίας όσον αφορά την πολιτική για τη συνοχή Στην ανακοίνωση «Πολιτική για τη συνοχή: επενδύοντας στην πραγματική οικονομία»[14] (και υποστηρίζοντας τις νομοθετικές μεταρρυθμίσεις) εξετάζονται σημαντικά στοιχεία του ευρωπαϊκού σχεδίου για την ανάκαμψη της οικονομίας[15] και γίνονται συστάσεις προς τα κράτη μέλη. Τα μέτρα για την ανάκαμψη της οικονομίας έγιναν δεκτά με ικανοποίηση από τα κράτη μέλη. Επειδή το κάθε κράτος μέλος επηρεάζεται με διαφορετικό τρόπο από την κρίση, η χρήση των προτεινόμενων μέτρων είναι διαφορετική για καθένα από αυτά. Οι περισσότερες χώρες επιβεβαιώνουν σθεναρά τη συνεχιζόμενη συνάφεια των στρατηγικών που συμφωνήθηκαν. Τα ΕΣΠΑ καθώς και τα περισσότερα προγράμματα παρέχουν σε μεγάλο βαθμό αρκετή ευελιξία για την αντιμετώπιση του μεταβαλλόμενου κοινωνικοοικονομικού πλαισίου. Πολλά κράτη μέλη εξέτασαν την ανάγκη κάλυψης νέων αναγκών ή επιτάχυνσης της υλοποίησης. Οι προτάσεις τους αφορούν τη λήψη μέτρων απλοποίησης (μείωσης του φόρτου για τους δικαιούχους), την αξιοποίηση της εσωτερικής ευελιξίας στο πλαίσιο των προτεραιοτήτων, την τροποποίηση στην κατανομή των κονδυλίων μεταξύ των προτεραιοτήτων ή τις αλλαγές στα ποσοστά συγχρηματοδότησης. Μεταξύ των πιο διαδεδομένων μέτρων είναι τα μέτρα ενεργοποίησης της αγοράς εργασίας με στόχο τα άτομα που πλήττονται περισσότερο από την κρίση (ΕΚΤ) και η ευρύτερη χρήση των μέσων χρηματοοικονομικής τεχνικής πέρα από τα 3 δισ. ευρώ που προβλέπονταν αρχικά, χωρίς να υπολογίζεται η επακόλουθη ροή των ιδιωτικών κεφαλαίων [δηλ. πρωτοβουλία JEREMIE και κεφάλαια μικροχρηματοδότησης για όσους πλήττονται από την κρίση (Γερμανία)]. Ένας μικρότερος αριθμός προγραμμάτων άλλαξε ώστε να καταστούν εφικτά νέα μέτρα όπως οι επενδύσεις στη ενεργειακή απόδοση. Οι πρόσθετες προκαταβολές της ΕΕ κατά το 2009 προσέφεραν άμεση καταβολή μετρητών ύψους 6,25 δισ. ευρώ κατά το έτος αυτό για τα κράτη μέλη, με στόχο την αύξηση της προχρηματοδότησης και την επιτάχυνση των επενδύσεων. Στις περισσότερες εθνικές εκθέσεις αναφέρεται λεπτομερώς ο τρόπος με τον οποίο εφαρμόστηκε η απόφαση αυτή επιφέροντας, πολλές φορές, αλλαγές στην εθνική πολιτική και τις διαδικασίες. Πριν από τα μέσα του 2010 η Επιτροπή θα υποβάλει μια συγκεφαλαιωτική έκθεση σχετικά με την κινητοποίηση του προγραμματισμού σχετικά με την πολιτική για τη συνοχή στο πλαίσιο της ύφεσης. Όσον αφορά τις προτάσεις που υπέβαλε η Επιτροπή τον Ιούλιο του 2009 για περαιτέρω ρυθμιστικές αλλαγές, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλούνται να επιταχύνουν την εξέταση του ζητήματος και να καταλήξουν σύντομα σε απόφαση. |

- Ένα ισχυρό σημείο των περισσότερων εθνικών εκθέσεων είναι ότι αναλύουν επίσης τα μέτρα που ελήφθησαν για να ξεπεραστούν ή να αντιμετωπιστούν τα εμπόδια της υλοποίησης. Τα κράτη μέλη παρείχαν επίσης παραδείγματα ορθών πρακτικών[16] που προσδιορίζουν τα ακόλουθα στοιχεία ως παράγοντες επιτυχίας της υλοποίησης:

- η στενή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής στο στάδιο της οριστικοποίησης των κανονισμών και των κατευθυντήριων γραμμών·

- οι θετικοί δεσμοί μεταξύ των στόχων της πολιτικής για τη συνοχή και των τομεακών μεταρρυθμίσεων σε τομείς όπως η παιδεία, η επιστήμη και η έρευνα, η υγεία και το επιχειρηματικό περιβάλλον·

- η χρήση των τεχνολογιών των πληροφοριών και των επικοινωνιών·

- οι θετικές επιπτώσεις των επενδυτικών σχεδίων και των ευρύτερων εθνικών μεταρρυθμίσεων (κυβερνητικές μεταρρυθμίσεις σε περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο, δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις, μεταρρυθμίσεις στους περιβαλλοντικούς κανόνες ή στους κανόνες που αφορούν τις δημόσιες συμβάσεις), ακόμη και αν οι καθυστερήσεις σε ορισμένες μεταρρυθμίσεις έχουν και αρνητικές συνέπειες·

- η απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών (εθνικών και/ή περιφερειακών)·

- η υποστήριξη του επιχειρηματικού πνεύματος και η αντιμετώπιση των ανισορροπιών στην αγορά εργασίας μέσω της προώθησης της προσαρμοστικότητας.

Για τα κράτη μέλη τα οποία προσχώρησαν στην Ένωση μετά το 2004 είναι σαφές ότι ο προγραμματισμός συνδέεται στενά με την αντιμετώπιση των σημαντικών προκλήσεων της κοινωνικής ένταξης, του εκσυγχρονισμού της οικονομίας και των θεσμών και της ενίσχυσης των ικανοτήτων. Σε πολλές εκθέσεις στρατηγικής αναλύεται, επίσης, ο ρόλος της διακυβέρνησης και των συμπράξεων σε διάφορα επίπεδα προγραμματισμού όσον αφορά την κινητοποίηση και τον συντονισμό διαφόρων επιπέδων διοίκησης, συνυπολογισμού των συμφερόντων της κοινωνίας των πολιτών και των επιχειρήσεων και ενσωμάτωσης διαφόρων τομεακών στόχων.

4. Υλοποιηση των συμφωνηθεντων στρατηγικων και προοδοσ προσ την επιτευξη των στοχων

Δύο ανακοινώσεις της Επιτροπής έχουν ήδη δώσει μια εικόνα για τις προτεραιότητες που έχουν συμφωνηθεί για τα προγράμματα της περιόδου 2007-2013 όσον αφορά τους στόχους της ΕΕ για την ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας[17] και γενικότερα για τα αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων που αφορούν τα προγράμματα[18]. Εν συντομία, για τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες που εμπίπτουν στο στόχο «σύγκλιση» (81% των πόρων) και τις περιφέρειες που εμπίπτουν στο στόχο «περιφερειακή ανταγωνιστικότητα και απασχόληση» (15% των πόρων) πρόκειται να επενδυθούν σε θέματα προτεραιότητας της ΕΕ το 65% και το 82% των κεφαλαίων αντίστοιχα. Συνολικά 230 δισ. ευρώ περίπου προορίζονταν για επενδύσεις στον εκσυγχρονισμό της οικονομίας της ΕΕ σύμφωνα με τις υψηλού επιπέδου προτεραιότητες της ΕΕ που θεσπίστηκαν στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισαβόνας.

Η πρόοδος που έχει σημειωθεί όσον αφορά την επίτευξη των στόχων που είχαν τεθεί αρχικά μέσω των ΚΣΚΓ, των ΕΣΠΑ και των ολοκληρωμένων κατευθυντήριων γραμμών για την ανάπτυξη και την απασχόληση[19] παρουσιάζεται στη συνέχεια με βάση τις πληροφορίες από τις εθνικές εκθέσεις σχετικά με τους πόρους των έργων (κατανομή κονδυλίων σε επιλεγμένα έργα), τις πρώτες τάσεις όσον αφορά τις δαπάνες και τα πρώτα στοιχεία από την παρακολούθηση και την αξιολόγηση.

4.1. Επιτάχυνση της υλοποίησης

Σύμφωνα με τις εκθέσεις το συνολικό ύψος χρηματοδότησης των έργων που έχουν επιλεγεί ανέρχεται σε 93,4 δισ. ευρώ, ποσό που αντιπροσωπεύει πάνω από το 27% των διαθέσιμων πόρων της ΕΕ για τη συγκεκριμένη περίοδο. Αυτό το μέσο ποσοστό επιλογής έργων είναι περίπου ίδιο για τους τρεις στόχους – «σύγκλιση», «περιφερειακή ανταγωνιστικότητα και απασχόληση» και «ευρωπαϊκή εδαφική συνεργασία» – και ισχύει εξίσου και για το ποσοστό επιλογής των κατηγοριών που εμπίπτουν στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισαβόνας. Όπως αναφέρεται στις εκθέσεις, συνολικά 63 δισ. ευρώ έχουν χορηγηθεί σε έργα που εμπίπτουν στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισαβόνας.

Ωστόσο, σε εθνικό επίπεδο η πρόοδος όσον αφορά την υλοποίηση ποικίλλει σε μεγαλύτερο βαθμό, όπως φαίνεται στο γράφημα 1. Στην περίπτωση των κρατών μελών που βρίσκονται κάτω από το μέσο όρο υπάρχει υψηλότερος κίνδυνος να καθυστερήσει η επίτευξη του στόχου, εκτός εάν επιταχυνθεί ο ρυθμός επιλογής έργων και υλοποίησης. Στο συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής2 παρουσιάζεται αναλυτικότερα η πρόοδος που έχει επιτευχθεί όσον αφορά τα επιλεγμένα έργα.

Όσον αφορά τις επενδυτικές ανάγκες, οι προτεραιότητες επενδύσεων για την ΕΕ που είχαν ήδη καθοριστεί γι’ αυτήν την περίοδο ευθυγραμμίζονται με τις προτεραιότητες της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Ένα ισχυρό σημείο του συστήματος ενημέρωσης ανά κατηγορίες είναι ότι τα 86 «θέματα προτεραιότητας» που έχουν προσδιοριστεί μπορούν να εξεταστούν σύμφωνα με τις κύριες θεματικές προτεραιότητες (δηλ. μεταφορές, ενέργεια) ή με βάση τις διασταυρούμενες προτεραιότητες πολιτικής (δηλ. καινοτομία ή κλιματική αλλαγή).

Γράφημα 1: Συνολικά ποσοστά επιλεγμένων έργων ανά κράτος μέλος, όπως αναφέρονται στις εκθέσεις

[pic]

Στον πίνακα 1 που ακολουθεί συνοψίζονται τα στοιχεία από τις εθνικές εκθέσεις σχετικά με τη συνολική χρηματοδότηση των επιλεγμένων έργων σύμφωνα με τις προτεραιότητες που έχουν καθοριστεί στις ΚΣΚΓ. Παρουσιάζεται σχετική πρόοδος στην επιλογή έργων στο πλαίσιο των διαφόρων στόχων.

Πίνακας 1: Κατάσταση προόδου των προτεραιοτήτων επενδύσεων στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισαβόνας για την περίοδο 2007-2013 ανά στόχο.

Προτεραιότητες επενδύσεων στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισαβόνας | Άλλες προτεραιότητες επενδύσεων |

Εδαφική διάσταση | 0,482 | 0,138 | 28,7% |

3,458 | 0,709 | 20,5% | 3,900 | 1,020 | 26,9% |

| | | | | | | |Τεχνική βοήθεια | | | |10,594 |2,993 | 28,3% | | | | | | | | | | Σύνολο | 228,233 |63,031 |27,6% |116,072 |30,413 |26,1% | | Πολλά κράτη μέλη επιβεβαιώνουν τώρα ότι η πειθαρχία που επιβλήθηκε από την απαίτηση «επιλογής ευρωπαϊκών προτεραιοτήτων» έδωσε τη δυνατότητα να βελτιωθεί η ποιότητα και ο προσανατολισμός του προγραμματισμού. Τα στοιχεία που παρείχαν τα κράτη μέλη επιτρέπουν να αναλυθεί συγκριτικά η σχετική πρόοδος που έχει σημειωθεί από κάθε κράτος μέλος όσον αφορά τις προτεραιότητες επενδύσεων που έχουν επιλεγεί στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισαβόνας και τις άλλες προτεραιότητες επενδύσεων. Στα γραφήματα 2 και 3 εμφανίζεται η σχετική πρόοδος που έχει σημειωθεί στην επιλογή έργων που εμπίπτουν στο στόχο «σύγκλιση» και στο στόχο «περιφερειακή ανταγωνιστικότητα και απασχόληση» αντίστοιχα. Το γράφημα παρουσιάζεται με όρους φθίνουσας απόλυτης δημοσιονομικής σπουδαιότητας (από αριστερά προς τα δεξιά).

Γράφημα 2: Προτεραιότητες επενδύσεων στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισαβόνας - Στόχος «Σύγκλιση»: Ύψος χρηματοδότησης επιλεχθέντων έργων ως % του συνόλου

[pic]

Γράφημα 3: Προτεραιότητες επενδύσεων στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισαβόνας - Στόχος «Περιφερειακή ανταγωνιστικότητα και απασχόληση»: Ύψος χρηματοδότησης επιλεχθέντων έργων ως % του συνόλου

[pic]

4.2. Παρατηρούμενες τάσεις όσον αφορά τις δαπάνες

Όσον αφορά την καταβολή της χρηματοδότησης εκ μέρους της ΕΕ, 108 δισ. ευρώ μεταφέρθηκαν στα κράτη μέλη κατά τα έτη 2007-2009. Τα 64 δισ. ευρώ αφορούσαν πραγματικές δαπάνες στο πλαίσιο των προγραμμάτων 2000-2006, ενώ 44 δισ. ευρώ αφορούσαν προκαταβολές και πραγματικές δαπάνες στο πλαίσιο των προγραμμάτων 2007-2013 (γράφημα 4).

Οι εθνικές εκθέσεις παρέχουν πληροφορίες για τις δαπάνες ανά πρόγραμμα, αναφερόμενες αποκλειστικά στην τελευταία περίοδο. Έως σήμερα 23,3 δισ. ευρώ έχουν δηλωθεί ως ενδιάμεσες δαπάνες στο πλαίσιο των προγραμμάτων 2007-2013[20]. Το 2009 σημειώθηκε σαφής επιτάχυνση στις πιστοποιημένες δαπάνες στο πλαίσιο των νέων προγραμμάτων, μετά το κλείσιμο των προηγούμενων προγραμμάτων.

Γράφημα 4: Πληρωμές της ΕΕ προς τα κράτη μέλη – 2000-2009 (ΕΤΠΑ, ΕΚΤ και Ταμείο Συνοχής – δισεκατομμύρια ευρώ σε τρέχουσες τιμές)

[pic]

4.3. Παρακολούθηση και αξιολόγηση

Οι διάφορες εθνικές και περιφερειακές διαχειριστικές αρχές χρησιμοποιούν ένα ευρύ φάσμα δεικτών στο πλαίσιο του κοινού συστήματος διαχείρισης, ωστόσο, οι δείκτες αυτοί δεν είναι δυνατόν να ομαδοποιηθούν σε επίπεδο ΕΕ[21]. Σε επίπεδο ΕΕ, η Επιτροπή μπορεί να ομαδοποιήσει στοιχεία μόνο για ορισμένους βασικούς δείκτες. Παρά το γεγονός ότι δεν παρείχαν όλες οι εκθέσεις πληροφορίες για τους δείκτες, 19 κράτη μέλη έδωσαν στοιχεία για τους βασικούς δείκτες του ΕΤΠΑ και του Ταμείου Συνοχής. Αυτή η παροχή στοιχείων για τους συνιστώμενους βασικούς δείκτες αποτελεί ένα ενθαρρυντικό πρώτο βήμα για την αποσαφήνιση της συνολικής εικόνας των αποτελεσμάτων της πολιτικής για τη συνοχή στην πράξη. Για παράδειγμα, 13 κράτη μέλη ανέφεραν ότι έχουν στόχους προγραμμάτων ή στόχους εγκεκριμένων έργων για τη δημιουργία 351 300 ακαθάριστων θέσεων εργασίας[22], ενώ 8 κράτη μέλη[23] αναφέρουν ήδη τη δημιουργία 55 900 ακαθάριστων θέσεων εργασίας.

Κατά το 2007 και το 2008, τα τρέχοντα προγράμματα του ΕΚΤ απευθύνθηκαν σε 6 εκατ. άτομα περίπου, το 52% από τα οποία είναι γυναίκες. Το ένα τρίτο των ενεργειών είχαν ως στόχο την παροχή βοήθειας σε εργαζόμενους. Ελήφθησαν επίσης μέτρα για τους ανέργους (33% των δικαιούχων, το 7% των οποίων ήταν μακροχρόνια άνεργοι), καθώς και για ευάλωτες ομάδες π.χ. μετανάστες και μειονότητες (13%).

Τα διδάγματα από τις εθνικές και περιφερειακές αξιολογήσεις αναφέρονται σε 20 εθνικές εκθέσεις στρατηγικής. Επίσης, μία εκ των προτέρων αξιολόγηση των εθνικών στρατηγικών, που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της Επιτροπής, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα Ταμεία μπορούν να συμβάλουν με δυναμικό τρόπο στην επίτευξη των υψηλών στόχων της ΕΕ και καταδεικνύει την κεντρική θέση που έχουν οι προτεραιότητες της ΕΕ στον προγραμματισμό της πολιτικής για τη συνοχή[24].

Εκ των υστέρων αξιολόγηση των προγραμμάτων 2000-2006

Οι επιπτώσεις των επενδύσεων στις διαρθρωτικές αλλαγές μπορούν να γίνουν αισθητές μόνο μέσα στο χρόνο. Οι εκ των υστέρων αξιολογήσεις για την περίοδο 2000-2006, που πραγματοποιούνται αυτή τη στιγμή από την Επιτροπή, παρέχουν στοιχεία που αποδεικνύουν τα απτά αποτελέσματα της πολιτικής για τη συνοχή[25].

Από τα στοιχεία προκύπτει η αύξηση των επενδύσεων εκ μέρους των επιχειρήσεων που είχαν την υποστήριξη του ΕΤΠΑ. Τα κράτη μέλη αναφέρουν ότι δημιουργήθηκαν τουλάχιστον 730 000 ακαθάριστες θέσεις εργασίας σε περιφέρειες του στόχου 2, ενώ από τη μελέτη των προτύπων υπολογίζεται ότι 612 000 καθαρές θέσεις εργασίας δημιουργήθηκαν σε περιφέρειες του στόχου 1.

Η πολιτική για τη συνοχή βελτίωσε τα συγκοινωνιακά δίκτυα σε όλη την Ευρώπη - μόνο το ΕΤΠΑ υποστήριξε τη δημιουργία 2 000 χλμ. αυτοκινητοδρόμων – το 24% του συνόλου των αυτοκινητοδρόμων που κατασκευάστηκαν κατά την περίοδο αυτή – και τη βελτίωση ή την κατασκευή 4 000 χλμ σιδηροδρομικού δικτύου.

Το ΕΚΤ παρείχε υποστήριξη για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο. Αποδείχτηκε ένα αποτελεσματικό μέσο που συνεισφέρει στη μετάβαση από την παθητική στην ενεργητική πολιτική για την αγορά εργασίας, ακόμη και στην πολιτική πρόληψης για την αγορά εργασίας, παρέχοντας χρηματοοικονομική και σχεδιαστική υποστήριξη για τις μεταρρυθμίσεις και δίνοντας τη δυνατότητα να αυξηθεί ο όγκος και το εύρος των ενεργειών.

Οι συμμετέχοντες στις χρηματοδοτικές δραστηριότητες του ΕΚΤ ξεπέρασαν τα 75 εκατομμύρια. Περίπου 28 εκατ. πολίτες της ΕΕ συμμετείχαν σ’ ένα ευρύ φάσμα ενεργητικών μέτρων πολιτικής για την αγορά εργασίας, οι μισοί από τους οποίους ήταν γυναίκες, τα 3/4 σχεδόν ήταν άνεργοι και περισσότεροι από το 1/3 ήταν νέοι (κάτω των 26 ετών). Στις δραστηριότητες εκπαίδευσης και διά βίου μάθησης συμμετείχαν σχεδόν 33 εκατ. άτομα. Το 71% των συμμετεχόντων είχαν μια θέση εργασίας, ενώ το 23% ήταν άνεργοι και το 6% άεργοι. Το 62% από αυτούς ήταν νέοι και περισσότεροι από το 1/3 ήταν από 26 έως 54 ετών.

Η πολιτική για τη συνοχή είχε επίσης ως αποτέλεσμα βελτιώσεις στον περιβαλλοντικό τομέα σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΕ, αφού 14 εκατ. άνθρωποι ωφελήθηκαν από έργα ύδρευσης και επιπλέον 20 εκατ. άνθρωποι ωφελήθηκαν από έργα επεξεργασίας λυμάτων που συγχρηματοδοτήθηκαν από το ΕΤΠΑ, ιδιαίτερα σε περιοχές του στόχου 1.

Τέλος, το έργο της εκ των υστέρων αξιολόγησης έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση των πολιτικών με σκοπό τον καλύτερο αντίκτυπο της πολιτικής για τη συνοχή στο παρόν και στο μέλλον. Μέσω των εργασιών αυτών τα κράτη μέλη και οι υπηρεσίες της Επιτροπής εντοπίζουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η υλοποίηση των πολιτικών της ΕΕ στην πράξη και εργάζονται για τη λύση των προβλημάτων αυτών μέσω των χρηματοδοτήσεων και των μηχανισμών της πολιτικής για τη συνοχή.

5. Συμπεράσματα και συστάσεις

Η υποβολή εκθέσεων στρατηγικής αποτελεί σημαντικό στοιχείο βελτίωσης της άσκησης ελέγχου για την υλοποίηση των στόχων πολιτικής…

Τα κράτη μέλη ανέλαβαν την ευθύνη και κατέβαλαν σημαντική προσπάθεια για να εκπονήσουν εκθέσεις σχετικά με την πρόοδο. Η εμπειρία που αποκτήθηκε από την πρώτη υποβολή εκθέσεων θα έχει ως αποτέλεσμα οι εθνικές εκθέσεις του 2012 να είναι πιο συγκεκριμένες και περισσότερο επικεντρωμένες στις αποδόσεις, τα αποτελέσματα και τη στρατηγική ανάπτυξη. Ωστόσο, παρόλο που οι εθνικές εκθέσεις εκπονήθηκαν σε στενή συνεργασία με τις σχετικές διαχειριστικές αρχές, θα ήταν χρήσιμο να είχαν χρησιμοποιηθεί συστηματικότερα οι δημόσιες παρουσιάσεις και συζητήσεις.

… αν και αυτή η πρώτη διαδικασία έχει περιορισμούς, αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη βάση για την ενδελεχή αξιολόγηση από ομοτίμους, δίνοντας την ώθηση για μια πολιτική που θα προσανατολίζεται περισσότερο στα αποτελέσματα.

Λόγω της ειδικής νομικής βάσης και των καθορισμένων στρατηγικών στόχων, το πεδίο των στρατηγικών εκθέσεων περιορίστηκε στα προγράμματα της περιόδου 2007-2013. Έτσι, η εικόνα του αντικτύπου της πολιτικής για τη συνοχή δεν είναι πλήρης. Σήμερα που τα προγράμματα της περιόδου 2000-2006 έχουν ολοκληρωθεί και ο ρυθμός των δαπανών επιταχύνεται σαφώς για τα προγράμματα της περιόδου 2007-2013, τα δεδομένα σχετικά με τους στόχους και τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν στην πράξη αναμένεται επίσης να επιταχυνθούν.

Το κοινό σύστημα για την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τα επιλεχθέντα έργα απέδειξε την αξία του παρέχοντας δεδομένα «πραγματικού χρόνου» για την εξέλιξη των έργων. Τα κράτη μέλη πρέπει να εξασφαλίσουν ότι οι ετήσιες εκθέσεις προγραμμάτων συνοδεύονται από ακριβή και πλήρη δεδομένα, τα οποία θα επιτρέπουν την ομαλή παρακολούθηση της προόδου και την καλύτερη κατανόηση του περιεχομένου του προγράμματος.

Είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι πολλά κράτη μέλη παρείχαν στοιχεία σχετικά με τους βασικούς δείκτες που έχουν προσδιοριστεί από την ΕΕ για τις παρεμβάσεις του ΕΤΠΑ και του Ταμείου Συνοχής, παρόλο που δεν ήταν υποχρεωτικό. Η υποβολή στοιχείων για τους κοινούς δείκτες πρέπει να ενισχυθεί. Στις ειδικές εκθέσεις για τα προγράμματα που θα υποβληθούν στα μέσα του 2010 και στην επόμενη σειρά των εκθέσεων εθνικής στρατηγικής που θα υποβληθούν το 2012 πρέπει να αναλύεται η πρόοδος των προγραμμάτων όσον αφορά την επίτευξη των στόχων και να σηματοδοτείται η σαφής μετάβαση από ένα σύστημα που βασίζεται στην αναφορά των συνεισφορών σ’ ένα σύστημα που βασίζεται στη συζήτηση των αποδόσεων, των αποτελεσμάτων και των πρώτων επιπτώσεων.

Η διαδικασία αυτή φέρνει σημαντικά και επίκαιρα μηνύματα στη συζήτηση όσον αφορά τη δυναμική της πολιτικής για τη συνοχή να επιταχύνει την έξοδο από την κρίση αντιμετωπίζοντας τις ανάγκες ανάπτυξης και τα αποτελέσματα της κρίσης…

Στις εθνικές εκθέσεις τονίστηκε η θεμελιώδης σχέση των στρατηγικών που συμφωνήθηκαν κατά το 2007 και η αξία της πολιτικής για τη συνοχή ως πολιτικής που αποσκοπεί στη μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη.

Γενικά, τα μέτρα για την υλοποίηση των στρατηγικών και των στόχων εφαρμόζονται με ικανοποιητικό ρυθμό, ενώ προσαρμόζονται στις απότομες αλλαγές του οικονομικού κλίματος. Έπειτα από 18 μήνες αποτελεσματικής υλοποίησης έχει επιλεγεί το 27,1% των έργων και η πρόοδος αποδεικνύεται από την επιτάχυνση των δαπανών. Τα έργα που συνδέονται με τις προτεραιότητες επενδύσεων της ΕΕ επιλέγονται εξίσου γρήγορα με τα έργα που συνδέονται με τις άλλες προτεραιότητες. Στις προτεραιότητες αυτές της ΕΕ περιλαμβάνονται οι έξυπνες, καθαρές και με στόχο την κοινωνική ένταξη επενδύσεις σε υποδομές (ενεργειακή απόδοση, ευρυζωνικά δίκτυα, κοινωνικές υποδομές), η υποστήριξη επιχειρήσεων (οικο-καινοτομία, χρηματοοικονομική τεχνική) και οι ευέλικτες αγορές εργασίας.

Η θετική αυτή πρόοδος εξηγείται εν μέρει από το γεγονός ότι τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν την ευελιξία στα προγράμματά τους για να αντιμετωπίσουν τις μεταβαλλόμενες ανάγκες στο πλαίσιο των προτεραιοτήτων που έχουν συμφωνηθεί. Τα μέτρα της πολιτικής για τη συνοχή με στόχο την ανάκαμψη που ελήφθησαν στο τέλος του 2008 και τα οποία περιελάμβαναν αύξηση της προχρηματοδότησης, αλλαγές στους κανόνες ώστε να επιταχύνονται οι επιστροφές, και σειρά απλουστεύσεων ακολουθήθηκαν σε πολύ μεγάλο βαθμό, ενώ και τα κράτη μέλη απλοποίησαν του δικούς τους κανόνες.

Ωστόσο, δεν πρέπει να εφησυχάζουμε. Αξιοποιώντας τις πληροφορίες που ανταλλάχθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας τα κράτη μέλη μπορούν να προσδιορίσουν το ρυθμό της προόδου τους στα διάφορα θέματα προτεραιότητας σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ και να εντοπίσουν τους τομείς στους οποίους η πρόοδος σημειώνεται με ταχύτερο ή με βραδύτερο ρυθμό.

Επομένως, η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη:

- Να υλοποιήσουν ταχύτατα τα ήδη επιλεχθέντα έργα·

- Να επιταχύνουν την επιλογή ποιοτικών σχεδίων που θα συμβάλλουν στους συμφωνηθέντες στόχους προγραμμάτων, ιδίως για να διευκολύνουν τη στρατηγική εξόδου από την τρέχουσα οικονομική κρίση·

- Να εξασφαλίσουν ότι, σ’ ένα κλίμα αυξανόμενων πιέσεων στους εθνικούς προϋπολογισμούς, θα διατεθεί η απαιτούμενη εθνική συγχρηματοδότηση για να χρηματοδοτηθούν οι συμφωνηθείσες επενδύσεις έτσι ώστε να κινητοποιηθούν πλήρως οι πόροι από τον προϋπολογισμό της ΕΕ.

Από την πλευρά της, η Επιτροπή κατά το 2010 θα υποβάλει ανακοινώσεις στις οποίες θα περιγράφεται ο τρόπος με τον οποίο πιστεύει ότι η πολιτική για τη συνοχή κατά την περίοδο 2007-2013 μπορεί να συμβάλει στην υποστήριξη των στόχων που έχουν καθοριστεί για τη στρατηγική «Ευρώπη 2020». Ειδικότερα, στα έγγραφα αυτά θα μελετηθούν οι τρόποι με τους οποίους τα τρέχοντα προγράμματα μπορούν να ενισχύσουν τις πολιτικές για την απασχόληση και την κοινωνική ανάκαμψη και ένταξη· να υποστηρίξουν την αειφόρο ανάπτυξη και να υποστηρίξουν την καινοτομία σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Η Επιτροπή είναι αποφασισμένη να εξακολουθήσει να εργάζεται μαζί με τα κράτη μέλη για την καλύτερη υλοποίηση των προγραμμάτων και την αντιμετώπιση των προβλημάτων στους διάφορους θεματικούς τομείς.

… ενώ παράλληλα προσφέρει ένα πολύτιμο εργαλείο παρακολούθησης και εντοπισμού των τομέων στους οποίους πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες…

Από τις εθνικές εκθέσεις είναι σαφές ότι υπάρχουν καθυστερήσεις στην επιλογή έργων σε σημαντικούς τομείς επενδύσεων. Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να θέσουν ως στόχο αυτούς τους τομείς προτεραιοτήτων – εάν είναι αναγκαίο εφαρμόζοντας σχέδια δράσης για την εξάλειψη των καθυστερήσεων όσο είναι ακόμη καιρός. Η Επιτροπή έχει διαπιστώσει ότι στους ακόλουθους τομείς προτεραιοτήτων παρουσιάζονται γενικά καθυστερήσεις ή έλλειψη ομοιόμορφης προόδου μεταξύ των κρατών μελών:

- Στον σιδηροδρομικό τομέα υπάρχουν δυσκολίες στην προετοιμασία σημαντικών επενδύσεων σε μια μεγάλη ομάδα κρατών μελών σύμφωνα με τις εκθέσεις που υποβλήθηκαν και τα αποτελέσματα των αξιολογήσεων·

- Ορισμένες επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας και του περιβάλλοντος δεν έχουν την αναμενόμενη πρόοδο. Τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες θα πρέπει να διορθώσουν την κατάσταση αυτή για να συμβάλουν πλήρως στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για την αειφόρο ανάπτυξη·

- Οι επενδύσεις στον τομέα της ψηφιακής οικονομίας – η ανάπτυξη ευρυζωνικών δικτύων και αξιοποίηση των ΤΠΕ στο δημόσιο τομέα και στον τομέα των επιχειρήσεων - είναι βραδύτερη από το μέσο όρο με άνισες επιδόσεις, παρά το γεγονός ότι εντοπίζονται κάποιες ορθές πρακτικές·

- Η πρόοδος όσον αφορά την προτεραιότητα της κοινωνικής ένταξης είναι σχετικά αργή και δεν κατανέμεται ομοιόμορφα σε όλα τα κονδύλια και τα προγράμματα. Απαιτείται να ληφθούν μέτρα για να κινητοποιηθούν οι πόροι της ΕΕ που θα συμβάλουν στην επίτευξη του προτεινόμενου στόχου για τη μείωση της φτώχειας που έχει καθοριστεί στη στρατηγική «Ευρώπη 2020»·

- Έχουν παρατηρηθεί καθυστερήσεις στην υλοποίηση των μέτρων για τη διακυβέρνηση και την ανάπτυξη ικανοτήτων οι οποίες πρέπει να αντιμετωπιστούν για να βελτιωθεί η επίδοση του δημόσιου τομέα, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της κρίσης.

… με σκοπό την έγκαιρη συνεισφορά στη στρατηγική «Ευρώπη 2020».

Συνεχίζοντας την πρόοδο που έχει ήδη σημειωθεί σε πολλούς τομείς προτεραιοτήτων και αντιμετωπίζοντας τις καθυστερήσεις, τα κράτη μέλη, οι περιφέρειες και τα ενδιαφερόμενα μέρη που συμμετέχουν στα προγράμματα μπορούν να ενστερνιστούν και να επιτύχουν τους στόχους των προγραμμάτων για την περίοδο 2007-2013. Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την υλοποίηση των προγραμμάτων αυξάνοντας τη διαφάνεια, τη δικτύωση και την ανταλλαγή ορθών πρακτικών καθώς και τη βελτίωση των πολιτικών για τις προτεραιότητες της πολιτικής για τη συνοχή, ώστε να συνεισφέρουν έγκαιρα και σε σημαντικό βαθμό στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», των κυριότερων πρωτοβουλιών και των ποσοτικοποιημένων στόχων της.

[1] Νομική βάση: Τα άρθρα 29 και 30 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 του Συμβουλίου (ΕΕ L 210 της 31.7.2006, σ. 25). Οι διαθέσιμες για το κοινό εκθέσεις βρίσκονται στη διεύθυνση: http://ec.europa.eu/regional_policy/policy/reporting/index_en.htm

[2] SEC(2010) 360 της 31.3.2010

[3] Τα ΕΣΠΑ είναι τα έγγραφα-πλαίσια με τα οποία μεταφέρθηκαν οι ΚΣΚΓ στο εθνικό περιβάλλον.

[4] Ποσοστά ανεργίας από τη Eurostat για τον Δεκέμβριο 2009, με εποχική διόρθωση.

[5] HU, LV, SK

[6] ΕΕ L 291 της 21.10.2006 σ.11 - http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docoffic/2007/osc/index_en.htm

[7] Εννοούνται οι: AT, DE, ES, LT

[8] Εννοούνται οι: AT, BE, CY, CZ, DE, DK, EE, EL, ES, IE, IT, PT, SK, UK

[9] Εννοούνται οι: AT, EE, EL, ES, FI, IE, IT, HU, PT, UK

[10] Εννοούνται οι: BG, RO, LT

[11] Εννοούνται οι: AT, DE, ES, IE, PT, SL, UK

[12] Εννοούνται οι: DE, ES, FI, IE, LT, LV, MT

[13] Εννοούνται οι: AT, BE, DE, SE

[14] COM(2008) 876 της 16.12.2008.

[15] COM(2008) 800 της 29.10.2008.

[16] Μια ενδεικτική επιλογή 40 από τα 220 έργα ορθής πρακτικής που προσδιορίστηκαν από τα κράτη μέλη παρουσιάζεται στο τμήμα 3 του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής.

[17] COM(2007) 798 της 11.12.2007.

[18] COM(2008) 301 της 14.5.2008.

[19] COM (2007) 803 της 11.12.2007.

[20] Επειδή τα στοιχεία των πληρωμών δεν αναφέρονται από τα κράτη μέλη κατά «θέμα προτεραιότητας», αλλά σύμφωνα με τους συμφωνηθέντες χρηματοοικονομικούς πίνακες προγραμμάτων, οι δηλωμένες δαπάνες δεν είναι δυνατόν να συγκριθούν θεματικά με τα στοιχεία για τα επιλεχθέντα έργα σε αυτό το στάδιο. Για το λόγο αυτό οι πληρωμές δεν αναλύονται περισσότερο.

[21] Οι ετήσιες εκθέσεις υλοποίησης παρέχουν λεπτομερή στοιχεία για την πρόοδο των μεμονωμένων προγραμμάτων σε σχέση με τους καθιερωμένους δείκτες και στόχους. Το παράρτημα XXIII του κανονισμού εφαρμογής αριθ. 1828/2006 παρέχει στοιχεία σχετικά με τους συμμετέχοντες σε ενέργειες του ΕΚΤ κατά προτεραιότητα.

[22] Πρόκειται για τα κράτη μέλη: AT, BE, BG, CZ, DE, FI, HU, IE, LU, NL, PL, SE, SI.Οι στόχοι προγραμμάτων αντιστοιχούν στο σύνολο των στόχων των επιλεχθέντων έργων. Ορισμένα κράτη μέλη δεν ανέφεραν στόχους προγραμμάτων αλλά ανέφεραν τους στόχους των έργων που έχουν εγκριθεί έως σήμερα.

[23] CZ, DE, FI, IE, PL, SE, SI

[24] http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/evaluation/rado_en.htm

[25] Αξιολογήσεις ΕΤΠΑ / Ταμείου Συνοχής:http://ec.europa.eu/regional_policy/policy/impact/index_en.htmΑξιολογήσεις ΕΚΤ: http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=701&langId=en