Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52008AE0985

    Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με έναν κώδικα δεοντολογίας για τα ηλεκτρονικά συστήματα κράτησης θέσεων COM(2007) 709 τελικό — 2007/0243 (COD)

    ΕΕ C 224 της 30.8.2008, p. 57–60 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

    30.8.2008   

    EL

    Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

    C 224/57


    Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την «Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με έναν κώδικα δεοντολογίας για τα ηλεκτρονικά συστήματα κράτησης θέσεων»

    COM(2007) 709 τελικό — 2007/0243 (COD)

    (2008/C 224/12)

    Στις 5 Δεκεμβρίου 2007, το Συμβούλιο αποφάσισε, σύμφωνα με τα άρθρα 71 και 80, παράγραφος 2, της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την

    «Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με έναν κώδικα δεοντολογίας για τα ηλεκτρονικά συστήματα κράτησης θέσεων».

    Το ειδικευμένο τμήμα «Μεταφορές, ενέργεια, υποδομές, κοινωνία των πληροφοριών», στο οποίο ανατέθηκαν οι σχετικές προπαρασκευαστικές εργασίες, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 8 Μαΐου 2008 με βάση την εισηγητική έκθεση του κ. McDonogh.

    Κατά την 445η σύνοδο ολομέλειας της 28ης και 29ης Μαΐου 2008 (συνεδρίαση της 29ης Μαΐου), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε με 75 ψήφους υπέρ και 1 αποχή την ακόλουθη γνωμοδότηση.

    1.   Συστάσεις

    Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με τις συστάσεις της Επιτροπής και τις υποστηρίζει. Συνιστά όμως να προστεθούν τα ακόλουθα:

    1.1

    Πρέπει να καθιερωθεί νομοθεσία για την πλήρη εκχώρηση της κυριότητας που διαθέτουν μητρικοί μεταφορείς σε ΗΣΚ (ηλεκτρονικό σύστημα κράτησης θέσεων) στην ΕΕ και να ληφθούν μέτρα για την πρόληψη μελλοντικών άμεσων ή έμμεσων επενδύσεων των αερομεταφορέων στο ΗΣΚ.

    1.2

    Θα πρέπει να διατηρηθούν οι κανόνες για τους μητρικούς μεταφορείς έως ότου οι εν λόγω αεροπορικές εταιρείες εκχωρήσουν την κυριότητά τους στο ΗΚΣ.

    1.3

    Πρέπει να καταργηθούν οι διατάξεις σχετικά με την ουδέτερη απεικόνιση. Λόγω των διαφορετικών προτιμήσεων των μεμονωμένων επιβατών και των επιβατών που ταξιδεύουν για επαγγελματικούς λόγους, καθώς και των εταιρικών πολιτικών που εφαρμόζονται για τους τελευταίους, η διατήρηση της κύριας απεικόνισης έχει περιορισμένη πρακτική εφαρμογή· εξάλλου στα διαδικτυακά ταξιδιωτικά πρακτορεία οι κανόνες ουδετερότητας σπανίως τηρούνται και μάλιστα, σε αρκετές περιπτώσεις, δεν καλύπτονται από τον κώδικα δεοντολογίας.

    1.4

    Η απεικόνιση των ναύλων θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει σε όλα τα στάδια το σύνολο των φόρων, των τελών, των επίναυλων και των τελών του ΗΣΚ. Θα πρέπει επίσης να διασφαλίζεται η διαφάνεια των πληροφοριών πτήσης, κυρίως όσον αφορά παραπλανητικές πρακτικές, όπως η εκτέλεση πτήσεων με κοινό κωδικό, στις οποίες οι αερομεταφορείς που εκτελούν τις πτήσεις πρέπει να απεικονίζονται σαφώς στον πελάτη.

    1.5

    Τα ταξιδιωτικά πρακτορεία και οι αεροπορικές εταιρείες θα πρέπει να μπορούν να διαπραγματεύονται ελεύθερα με το ΗΣΚ τους όρους χρήσης και πώλησης δεδομένων MIDT (μαγνητικές ταινίες δεδομένων εμπορίας).

    1.6

    Θα πρέπει να ενισχυθούν οι κανόνες σχετικά με το απόρρητο των δεδομένων, με στόχο την προστασία όλων των άμεσα ενδιαφερόμενων που περιλαμβάνονται στις ονομαστικές καταστάσεις των επιβατών (Passenger Name Record — PNR), και όχι μόνο του ταξιδιώτη.

    1.7

    Επιπλέον, θα πρέπει να ενδυναμωθεί το κεφάλαιο του κώδικα δεοντολογίας που αφορά την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα· συγκεκριμένα, η ΕΕ οφείλει να καταστήσει ασφαλή τη μεταφορά των προσωπικών δεδομένων που έχουν στη διάθεσή τους οι αεροπορικές εταιρείες σε τρίτες χώρες (σε επιχειρήσεις ή κρατικές αρχές), ενώ ταυτόχρονα, αυτή η μεταφορά πρέπει να αναγνωριστεί με τη μορφή διμερών συνθηκών με τις κρατικές αρχές των τρίτων χώρων, παρά με τη μορφή νομικά μη δεσμευτικών συμφωνιών.

    1.8

    Θα πρέπει να εισαχθούν νέοι κανόνες, βάσει των οποίων όλες οι καταστάσεις με τα ονόματα επιβατών που δημιουργούνται από συνδρομητές των ΗΣΚ θα πρέπει ανεξαιρέτως να προστατεύονται από τα άρθρα του κώδικα δεοντολογίας σχετικά με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, συμπεριλαμβανομένων των αεροπορικών εταιρειών που αναθέτουν σε παρόχους ΗΣΚ τη φιλοξενία των βάσεων δεδομένων των μητρώων ονομάτων των επιβατών, καθώς και ταξιδιωτικών πρακτορείων, ταξιδιωτικών οργανισμών και επιχειρήσεων οργάνωσης ταξιδιών.

    1.9

    Κρίνεται σκόπιμο να καταργηθεί η διάταξη, σύμφωνα με την οποία οι συνδρομητές μπορούν να ακυρώνουν τις συμβάσεις με τους παρόχους ΗΣΚ με τρίμηνη προθεσμία κοινοποίησης.

    1.10

    Τα ΗΣΚ θα πρέπει να αναγνωριστούν επισήμως ως υπεύθυνα για την επεξεργασία δεδομένων, όχι μόνο όσον αφορά δεδομένα πτήσεων και αμαξοστοιχιών, αλλά και δεδομένα σχετικά με ξενοδοχεία, λεωφορεία, φεριμπότ, καθώς και ασφαλιστικά στοιχεία και άλλα δεδομένα που περιέχονται στα συστήματά τους.

    1.11

    Θα πρέπει να ενθαρρυνθεί η είσοδος νέων παρόχων υπηρεσιών ΗΣΚ στην αγορά, ούτως ώστε να ενισχυθεί με αυτόν τον τρόπο ο ανταγωνισμός μεταξύ των πωλητών συστημάτων. Συνεπώς, συνδρομητές και καταναλωτές θα απολαύουν βελτιωμένων υπηρεσιών, σύγχρονων τεχνολογιών και ανταγωνιστικών τιμών.

    1.12

    Πρέπει να ενθαρρυνθούν οι πάροχοι σιδηροδρομικών υπηρεσιών να διανέμουν την προσφορά τους μέσω του ΗΣΚ και να προαχθεί η χρήση παρόμοιων, φιλοπεριβαλλοντικών μέσων μεταφοράς.

    2.   Εισαγωγή

    2.1

    Στις 15 Νοεμβρίου 2007 η Επιτροπή πρότεινε την αναθεώρηση του κανονισμού αριθ. 2299/89 σχετικά με έναν κώδικα δεοντολογίας για τα ηλεκτρονικά συστήματα κράτησης θέσεων. Ο εν λόγω κανονισμός θεσπίστηκε προκειμένου να προληφθεί η αντιανταγωνιστική συμπεριφορά σε μια συγκεκριμένη αγορά για την οποία δεν επαρκούσαν οι γενικοί κανόνες ανταγωνισμού. Εκείνο τον καιρό τα ΗΣΚ αποτελούσαν τη μοναδική βιώσιμη δίοδο μέσω της οποίας οι καταναλωτές μπορούσαν να έχουν πρόσβαση σε ταξιδιωτικές πληροφορίες· εντούτοις, τα ΗΣΚ βρίσκονταν στην κυριότητα των αερομεταφορέων και ελέγχονταν από αυτούς.

    2.2

    Το ΗΣΚ είναι ένα ηλεκτρονικό σύστημα που χρησιμοποιείται για την αποθήκευση, την ανάκτηση, τη διανομή και την κράτηση ταξιδιωτικών δεδομένων.

    2.2.1

    Τα τέσσερα ΗΣΚ που λειτουργούν σήμερα είναι τα SABRE, Galileo, Worldspan και Amadeus. Εκτός από την Amadeus, η οποία είναι ευρωπαϊκής ιδιοκτησίας, οι υπόλοιπες είναι επιχειρήσεις των ΗΠΑ. Η Galileo και η Worldspan συγχωνεύτηκαν το 2007, αλλά εξακολουθούν να δραστηριοποιούνται ως ξεχωριστές οντότητες.

    2.3

    Ωστόσο, η κατάσταση για τα ΗΣΚ έχει αλλάξει ριζικά δεδομένου ότι:

    2.3.1

    Οι περισσότερες αεροπορικές εταιρίες έχουν εκχωρήσει τα μερίδιά τους στα ΗΣΚ, με εξαίρεση την Air France, τη Lufthansa και την Iberia (1).

    2.3.2

    Με τη διάδοση του Διαδικτύου, τα ΗΣΚ δεν αποτελούν πλέον τον μοναδικό διαθέσιμο δίαυλο για την πραγματοποίηση αεροπορικών κρατήσεων. Καθότι η πρόσβαση στο Διαδίκτυο συνεχίζει να αυξάνεται σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ (2) και η τεχνολογία για την διοργάνωση ταξιδιών μέσω διαδικτύου βελτιώνεται, θα εξακολουθήσει να περιορίζεται η χρήση των ΗΣΚ ως μοναδικού σημείου πρόσβασης σε ταξιδιωτικά δεδομένα.

    2.4

    Στις ΗΠΑ η αγορά ΗΣΚ έχει απορυθμιστεί από το 2004 στη βάση της πλήρους εκχώρησης των μεριδίων των μητρικών μεταφορέων στα ΗΣΚ. Έκτοτε, τα τέλη κράτησης θέσεων μειώθηκαν κατά 20-30 %. Οι αεροπορικές εταιρείες της ΕΕ με δυσκολία συναγωνίζονται τους αερομεταφορείς των ΗΠΑ, καθότι δεν μπορούν να διαπραγματεύονται ευνοϊκές συμβάσεις με τους παρόχους υπηρεσιών ΗΣΚ.

    2.5

    Λόγω του κώδικα δεοντολογίας, η αγορά ΗΣΚ στην ΕΕ εξακολουθεί να κυριαρχείται από ένα ολιγοπώλιο και η διαπραγματευτική ισχύς μεταξύ των κύριων παραγόντων δεν είναι ισορροπημένη. Τα ΗΣΚ δραστηριοποιούνται σε μια εξασφαλισμένη αγορά και βρίσκονται σε θέση ισχύος έναντι των ταξιδιωτικών πρακτορείων, ενώ οι αεροπορικές εταιρείες έχουν ενδυναμώσει τη διαπραγματευτική τους θέση με την ανάπτυξη ικανοτήτων επιγραμμικής διανομής.

    2.6

    Πέρα από τον κανόνα της μητρικής αεροπορικής εταιρείας, οι γενικοί κανόνες ανταγωνισμού στην ΕΕ θεωρούνται επαρκείς για την πρόληψη καταχρήσεων, όπως ο καθορισμός τιμών χωρίς τη θέσπιση τομεακών κανονιστικών διατάξεων.

    3.   Παρατηρήσεις

    3.1   Μητρικές αεροπορικές εταιρείες

    3.1.1

    Οι αεροπορικές εταιρείες που έχουν κυριότητα σε ένα ΗΣΚ προσδιορίζονται ως «μητρικοί μεταφορείς». Η άρση των διατάξεων για τους μητρικούς μεταφορείς εγκυμονεί κινδύνους καθότι τρεις από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες (Iberia, Lufthansa, Air France) έχουν σημαντικά μερίδια στο ΗΣΚ Amadeus. Ο κίνδυνος για αθέμιτη ανταγωνιστική συμπεριφορά είναι πολύ μεγάλος και η «διπλή κυριαρχία» στις εθνικές αγορές παραμένει μια πραγματική απειλή για άλλα ΗΣΚ και άλλους αερομεταφορείς που διαθέτουν κυριότητα σε ΗΣΚ.

    3.1.2

    Η ΕΕ θα πρέπει να επιβάλει για όλες τις αεροπορικές εταιρείες την πλήρη απαγόρευση της κυριότητας ενός ΗΣΚ ή της κατοχής μεριδίων (υφιστάμενων και μελλοντικών) σε ένα ΗΣΚ.

    3.1.3

    Ο απόλυτος διαχωρισμός της ιδιοκτησίας μεταξύ ΗΣΚ και αερομεταφορέων ή άλλων των μεταφορέων θα εξαφανίσει σε τελευταία ανάλυση τη δυνατότητα συμπαιγνίας ή αθέμιτου ανταγωνισμού από μητρικούς μεταφορείς. Στην περίπτωση αυτή, ο κώδικας δεοντολογίας μπορεί να απλουστευθεί περισσότερο με την αφαίρεση των πολυάριθμων ρητρών ασφαλείας που έχει προβλέψει η Επιτροπή στην πρόταση 709 — 2007 για τους μητρικούς μεταφορείς. Η ταξιδιωτική αγορά θα ωφεληθεί συνολικά από αυτή την εξέλιξη, δεδομένου ότι τα ΗΣΚ και οι αερομεταφορείς θα ανταγωνίζονται επί ίσοις όροις, χωρίς υποψίες, φόβους ή καταχρήσεις.

    3.1.4

    Έως ότου εκπληρωθούν αυτές οι προϋποθέσεις, πρέπει να διατηρηθούν οι ειδικοί κανόνες που ορίζονται στο άρθρο 10 για τους μητρικούς μεταφορείς, προκειμένου να προληφθεί η αντιανταγωνιστική συμπεριφορά.

    3.2   Ουδέτερη παρουσίαση ταξιδιωτικών γραφείων σε απευθείας σύνδεση και μη

    3.2.1

    Ο Κώδικας εγγυάται ότι όλες οι παρουσιάσεις πτήσεων που προτείνονται από τα ΗΣΚ είναι ουδέτερες και καταχωρημένες με τρόπο απροκατάληπτο και χωρίς διακρίσεις. Τα πρακτορεία ταξιδίων υποχρεούνται να πληροφορούν τους πελάτες τους σχετικά με τις επιλογές πτήσεων που διαθέτουν και να τις καταχωρούν ανάλογα με τη συνολική διάρκεια της πτήσης (απευθείας πτήσεις χωρίς ενδιάμεσο σταθμό, άλλες απευθείας πτήσεις και, τέλος, πτήσεις με ανταπόκριση). Σε κάθε περίπτωση, οι πελάτες μπορούν αναζητήσουν την παρουσίαση των επιλογών σε διαφορετική σειρά, ανάλογα με τις ανάγκες τους.

    3.2.2

    Η διασφάλιση της ουδετερότητας των παρουσιάσεων είναι άσκοπη υπό τις συνθήκες που επικρατούν σήμερα στην αγορά, κυρίως επειδή δεν υπάρχουν διατάξεις περί ουδετερότητας για τους ηλεκτρονικούς διαύλους πωλήσεων, όπως οι διαδικτυακοί ιστότοποι των αερομεταφορέων και τα συστήματα κράτησης για τις επιχειρήσεις.

    3.2.3

    Η ζήτηση στην αγορά εξασφαλίζει την πρόσβαση των πελατών σε όλους τους αερομεταφορείς εφόσον, ακόμα και με γραφεία πωλήσεων σε απευθείας σύνδεση τα οποία τελούν υπό την κατοχή των ΗΣΚ, όπως το Lastminute.com και το ebookers, διατίθενται όλες οι πτήσεις, ακόμη και αν η κατάταξή τους είναι μεροληπτική.

    3.2.4

    Οι ιστότοποι στους οποίους μπορεί να γίνει σύγκριση ταξιδιών (3) σε απευθείας σύνδεση επιτρέπουν στους αερομεταφορείς ή στα πρακτορεία ταξιδιών να πληρώνουν για να καταλαμβάνουν την πρώτη θέση στα αποτελέσματα της αναζήτησης, ανεξάρτητα από την τιμή ή το χρονοδιάγραμμα πτήσεων που προσφέρουν. Ο καταναλωτής μπορεί να κατατάσσει τις πτήσεις σύμφωνα με μια σειρά κριτηρίων στα οποία συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων το συνολικό κόστος, η ώρα αναχώρησης, ο μεταφορέας ή η συνολική διάρκεια της πτήσης. Κατά συνέπεια, δεν μπορεί να λεχθεί ότι ο καταναλωτής δεν έχει τη δυνατότητα πρόσβασης σε ακριβείς και αμερόληπτες πληροφορίες. Είναι λοιπόν ο καταναλωτής εκείνος που επιλέγει σε τελευταία ανάλυση αυτό που τον εξυπηρετεί καλύτερα.

    3.2.5

    Στην περίπτωση των επιχειρήσεων, η παρουσίαση πληροφοριών για τις πτήσεις στους ταξιδιώτες είναι αποτέλεσμα της πολιτικής που εφαρμόζουν, των τιμών και των μεταφορέων, και όχι κάποιας ουδετερότητας.

    3.2.6

    Η κατάργηση της ουδέτερης παρουσίασης θα επέτρεπε στους μεταφορείς να πληρώνουν για να τοποθετούνται στην καλύτερη δυνατή θέση στις παρουσιάσεις των ΗΣΚ. Για τους λόγους που προαναφέρθηκαν, θεωρείται απίθανο να απωλέσουν οι μικροί μεταφορείς σημαντικό μερίδιο της αγοράς: Οι καταναλωτές θα επιλέγουν με βάση τις ταξιδιωτικές τους ανάγκες και όχι τη σειρά παρουσίασης. Αυτό μπορεί να συγκριθεί με τα αποτελέσματα μιας αναζήτησης στο Google, όπου οι πληροφορίες είναι ελεύθερα διαθέσιμες σε όλους τους ενδιαφερόμενους, παρόλο που ορισμένοι πάροχοι μπορούν να πληρώσουν για τη θέση που καταλαμβάνουν. Τα πράγματα δεν χρειάζεται να είναι διαφορετικά στον ταξιδιωτικό κλάδο.

    3.2.7

    Λόγω αυτών των συνθηκών, συνιστάται να καταργηθεί το άρθρο 5 για τις παρουσιάσεις. Η πληροφόρηση δεν χρειάζεται ρυθμίσεις, εφόσον οι δυνάμεις της αγοράς και η επιλογή των καταναλωτών θα εξασφαλίσουν τη δίκαιη παρουσίαση των διαθέσιμων ταξιδιωτικών πληροφοριών.

    3.2.8

    Προς όφελος του καταναλωτή, θα ήταν σκόπιμο να εξασφαλιστεί η μέγιστη δυνατή διαφάνεια των τιμών με την παρουσίαση των πρώτων αποτελεσμάτων ενσωματώνοντας σε αυτές όλους τους φόρους, τέλη και επιβαρύνσεις, συμπεριλαμβανομένων των τελών των ΗΣΚ. Αυτό δεν θα επιτρέψει στους αερομεταφορείς να αλλοιώνουν την παρουσίαση, συμπεριλαμβάνοντας τις πρόσθετες επιβαρύνσεις μόνο σε κάποιο μεταγενέστερο στάδιο της διαδικασίας πώλησης εισιτηρίων.

    3.3   Κανόνες για τις μαγνητικές ταινίες δεδομένων εμπορίας (MIDT)

    3.3.1

    Τα δεδομένα MIDT περιλαμβάνουν λεπτομερείς πληροφορίες για τις συνολικές κρατήσεις από πρακτορεία ταξιδίων και αερομεταφορείς. Οι πληροφορίες αυτές συλλέγονται από τα ΗΣΚ και πωλούνται στους αερομεταφορείς. Τα MIDT παρέχουν στους αερομεταφορείς πολύτιμες πληροφορίες για την ανταγωνιστικότητά τους, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι κρατήσεις στο πρακτορείο ταξιδίων και οι τάσεις σε ό,τι αφορά τα έσοδα και την κυκλοφορία.

    3.3.2

    Για να επιτευχθεί μια ορισμένη ισορροπία μεταξύ των αερομεταφορέων και των πρακτορείων ταξιδίων και για να ωφεληθούν οι καταναλωτές, πρέπει να εμποδιστεί η άμεση ή έμμεση δυνατότητα εξακρίβωσης της ταυτότητας των πρακτορείων ταξιδίων, πράγμα το οποίο θα ωφελούσε συνολικά την αγορά. Εάν πάντως αναγνωρισθεί ότι τα δεδομένα MIDT μπορούν να ληφθούν και από άλλες πηγές, όπως η IATA, θα πρέπει επίσης να επιτραπεί στους συνδρομητές να διαπραγματευθούν σε ελεύθερη βάση τους όρους χρήσης δεδομένων με τα ΗΣΚ.

    3.3.3

    Πρέπει να προστεθεί στο άρθρο 7 ρήτρα που θα επιτρέπει στους αερομεταφορείς και τους συνδρομητές να διαπραγματεύονται ελεύθερα μετά ΗΣΚ τους όρους αγοράς δεδομένων MIDT.

    3.4   Κανόνες που ισχύουν για τους συνδρομητές ΗΣΚ

    3.4.1

    Οι ισχύοντες κανόνες αποσκοπούν στην προστασία των πρακτορείων ταξιδίων, επιτρέποντας σε αυτά την καταγγελία των συμβάσεων με παρόχους ΗΣΚ εντός προθεσμίας τριών μηνών.

    3.4.2

    Συνιστάται η κατάργηση του άρθρου 6.2, για να επιτραπεί η ελεύθερη διαπραγμάτευση μεταξύ των ενδιαφερομένων πλευρών χωρίς να υπάρχει ανάγκη θέσπισης ρυθμίσεων.

    3.5   Συμβάσεις υποδοχής

    3.5.1

    Η υποδοχή δεν πρέπει να περιλαμβάνεται στις συμβάσεις με παρόχους ΗΣΚ, έτσι ώστε να παύσει η προτιμησιακή μεταχείριση, κυρίως των μητρικών μεταφορέων. Εάν οι τελευταίοι αποχωρήσουν από το ΗΣΚ, ο κανόνας αυτός μπορεί να παύσει να εφαρμόζεται.

    3.6   Απόρρητο δεδομένων

    3.6.1

    Ο φάκελος επιβάτη (PNR) είναι ένα έγγραφο που συντάσσεται από το ΗΣΚ από τη στιγμή που ένας επιβάτης κάνει κράτηση για μια πτήση, σιδηροδρομικό ταξίδι, δωμάτιο σε ξενοδοχείο, ενοικίαση αυτοκινήτου, ή έχει συνάψει ασφάλεια, και για οποιαδήποτε άλλη πράξη που σχετίζεται με το ταξίδι του. Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο έγγραφο αυτό είναι εξαιρετικά ευαίσθητες και θα πρέπει κατά συνέπεια να υπάγονται σε αυστηρούς κανόνες για την προστασία προσωπικών δεδομένων. Στα στοιχεία αυτά περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, το όνομα του επιβάτη, στοιχεία που είναι απαραίτητα για την επαφή μαζί του, η ημερομηνία γεννήσεως του, προσωπικές αναφορές που μπορεί να αποκαλύψουν τη θρησκεία του (π.χ. η παραγγελία ειδικού γεύματος), λεπτομέρειες που αφορούν το πρόσωπο που πληρώνει τα εισιτήρια, στοιχεία πιστωτικής κάρτας, φίλων, οικογένειας ή συναδέλφων που έχουν κάνει κράτηση για την ίδια διαδρομή, το όνομα του ταξιδιωτικού πράκτορα και τα στοιχεία επικοινωνίας, ενώ στην περίπτωση προσώπων που ταξιδεύουν για επαγγελματικούς λόγους προστίθενται συχνά στο PNR κωδικοί που δείχνουν σε ποιο τμήμα ή σε ποιον πελάτη καταλογίζεται το κόστος του ταξιδιού ή σε ποια συνδικαλιστική οργάνωση ανήκουν. Κατ' αυτό τον τρόπο, μπορεί να δημιουργήσει μία εξαιρετικά λεπτομερή εικόνα των προσώπων που είτε ταξιδεύουν είτε δεν ταξιδεύουν και σχετίζονται με μια κράτηση. Έτσι, η Ε.Ε. πρέπει να εγγυηθεί την προστασία αυτών των προσωπικών δεδομένων, όπως ορίζεται στον αντίστοιχο Κώδικα.

    3.6.2

    Οι διατάξεις για την προστασία της ιδιωτικής ζωής που περιλαμβάνει ο κώδικας δεοντολογίας παραβιάζονται συστηματικά από το ΗΣΚ όταν:

    α)

    μεταφέρονται δεδομένα από την ΕΕ σε μια τρίτη χώρα·

    β)

    γίνεται επεξεργασία προσωπικών δεδομένων χωρίς τη συγκατάθεση του ενδιαφερόμενου προσώπου·

    γ)

    δεδομένα υπό τον έλεγχο του ΗΣΚ υφίστανται επεξεργασία για λόγους άλλους από εκείνον της πραγματοποίησης κράτησης.

    3.6.3

    Η οδηγία 95/46/EΚ (που συμπληρώνει τη διάταξη του κώδικα δεοντολογίας για θέματα προστασία της ιδιωτικής ζωής) παραβιάζεται επίσης εφόσον αναφέρει ότι ως «υπεύθυνος της επεξεργασίας των δεδομένων» το ΗΣΚ πρέπει να διαθέτει τη συγκατάθεση του ενδιαφερομένου προσώπου σχετικά με την αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων και ότι δεν πρέπει τα δεδομένα αυτά να μεταφέρονται εκτός ΕΕ, με εξαίρεση την περίπτωση χώρας που παρέχει παρόμοιο επίπεδο προστασίας δεδομένων. Στις ΗΠΑ δεν υφίσταται τέτοιος νόμος για την προστασία των προσωπικών δεδομένων τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν από την αμερικανική κυβέρνηση ή από αμερικανικές εμπορικές οντότητες για να δημιουργήσουν βάσεις με ταξιδιωτικά δεδομένα που προέρχονται από την ΕΕ, τα οποία μπορούν να διατηρηθούν για πάντα. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί το αμερικανικό σύστημα που αποκαλείται APIS (Advanced Passenger Informations) και απαιτεί την επεξεργασία από την αμερικανική κυβέρνηση των δεδομένων των ταξιδιωτών από την ΕΕ προκειμένου να επιτρέψουν την είσοδο στη χώρα αυτή.

    3.6.4

    Χρειάζεται να ενισχυθούν οι κανόνες προστασίας της ιδιωτικής ζωής προκειμένου να λαμβάνουν ειδικά υπόψη την προστασία όλων των ατόμων που περιλαμβάνονται σε φάκελο PNR και όχι μόνο του ταξιδιώτη.

    3.6.5

    Η εφαρμογή του τμήματος του κώδικα για την προστασία της ιδιωτικής ζωής και ειδικότερα της μεταφοράς σε τρίτες χώρες προσωπικών δεδομένων μέσω του ΗΣΚ που περιλαμβάνονται στον φάκελο PNR, πρέπει να καταστεί ασφαλής από την ΕΕ και να αναγνωριστεί με τη μορφή διμερών συμφωνιών με την κυβέρνηση της χώρας. Οι υφιστάμενες συμφωνίες μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ αποτελούν «πρωτοβουλίες» που δεν μπορούν να εφαρμοστούν και δεν είναι νομικά δεσμευτικές.

    3.6.6

    Θα πρέπει να θεσπισθεί μια νέα διάταξη που να ορίζει ότι όλοι οι φάκελοι PNR που δημιουργούνται από συνδρομητές ΗΣΚ πρέπει να προστατεύονται από τα άρθρα για την προστασία των δεδομένων του κώδικα χωρίς καμία εξαίρεση, συμπεριλαμβανομένων των αεροπορικών εταιριών που αναθέτουν τη διαχείριση των δεδομένων PNR τους σε παρόχους ΗΣΚ, καθώς και ταξιδιωτικών γραφείων, πρακτορείων και επιχειρήσεων και κάθε άλλη πηγή κράτησης που συνδέεται με το ΗΣΚ.

    4.   Συμπέρασμα: επόμενα βήματα

    4.1

    Η απλοποίηση του κώδικα δεοντολογίας επιδιώκει τη δημιουργία ενός πιο φυσικού οικονομικού περιβάλλοντος στο οποίο ανταγωνίζονται τα ΗΣΚ με βάση τις τιμές και την ποιότητα των υπηρεσιών, ενώ διασφαλίζει ότι τα συμφέροντα του καταναλωτή παραμένουν κύρια προτεραιότητα.

    4.2

    Ο βαθμός παγίωσης του περιεχομένου της προσφοράς (μέσω της συνεκτίμησης, π.χ. των νέων παροχών σιδηροδρομικών μεταφορών ή των επιχειρήσεων χαμηλού κόστους) που προέκυψε από την ελευθερία τιμολόγησης θα πρέπει επίσης να αποτελέσει αντικείμενο προσεκτικής παρακολούθησης. Η ολοκλήρωση των σιδηροδρομικών μεταφορέων και των επιχειρήσεων χαμηλού κόστους θα προσφέρουν στον πελάτη φθηνότερες προσφορές (ή περισσότερες δυνατότητες ταξιδιού), μέσω ενός ΗΣΚ για μικρές και μεσαίες διαδρομές. Τούτο μπορεί να οδηγήσει τους μεταφορείς που είναι οργανωμένοι σε δίκτυο να καταφύγουν σε ανταγωνισμό όσον αφορά τις τιμές και, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, να μειώσουν τις αεροπορικές τιμές τους. Πρόκειται για μια πολύ θετική εξέλιξη για τα άτομα που καταφεύγουν σε παρόχους ΗΣΚ για να αποκτήσουν πληροφορίες για τα ταξίδια τους.

    4.3

    Θα πρέπει να ενθαρρυνθεί η συμπερίληψη σιδηροδρομικών προσφορών στα δεδομένα που παρέχονται από το ΗΣΚ, διότι τούτο αποτελεί καθοριστικό στοιχείο για τη μείωση του περιβαλλοντικού αντίκτυπου των αεροπορικών μεταφορών και πρόκειται για τρόπο ενθάρρυνσης πιο οικολογικών μέσων μεταφοράς.

    4.4

    Χρειάζεται να αξιολογηθεί ο αντίκτυπος από την κατάργηση της ουδετερότητας της παρουσίασης. Οι δυνάμεις της αγοράς θα πρέπει να εμποδίζουν κάθε ενδεχόμενο στρέβλωσης του ανταγωνισμού, ακόμη και εκ μέρους συνδεδεμένων μεταφορέων. Ο κώδικας δεν πρέπει να έχει ως κανονιστικό στόχο την εφαρμογή μιας μόνο πηγής πληροφοριών, παγιωμένης και ουδέτερης μέσω των ΗΣΚ. Εξαιτίας των μεταβολών των συνθηκών αγοράς και, κυρίως, εξαιτίας του Διαδικτύου, μια τέτοια προσέγγιση είναι ολοένα και λιγότερο σκόπιμη.

    4.5

    Ο κοινωνικοοικονομικός αντίκτυπος των προτεινόμενων αλλαγών στον κώδικα δεοντολογίας πρέπει επίσης να εστιαστεί στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορέων και των ταξιδιωτικών γραφείων που ενδεχομένως να βρεθούν σε κατάσταση αβέβαιη στο πλαίσιο της νέας ευελιξίας που επιτρέπεται στην αγορά των ΗΣΚ.

    4.6

    Η ΕΕ οφείλει να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη όσον αφορά τη χρήση των προσωπικών δεδομένων που περιλαμβάνονται στις κρατήσεις. Σε μεγάλο βαθμό, το κοινό δεν γνωρίζει την ύπαρξη των συστημάτων ΗΣΚ και του τρόπου με τον οποίον χρησιμοποιούνται οι προσωπικές πληροφορίες που τα συστήματα αυτά επεξεργάζονται. Χωρίς μια τέτοια συνειδητοποίηση, το δικαίωμα πρόσβασης ενός ατόμου στα προσωπικά του δεδομένα, όπως προτείνεται από τον κώδικα, είναι ανούσιο. Είναι απίθανο να έχει ποτέ ζητήσει ένας επιβάτης από ένα ΗΣΚ την πρόσβαση στα προσωπικά του δεδομένα, για τον απλούστατο λόγο ότι οι επιβάτες δεν γνωρίζουν τι συμβαίνει στα δεδομένα αυτά και εάν το γνώριζαν δεν θα συμφωνούσαν με τη χρήση που γίνεται.

    4.7

    Θα πρέπει να ενισχυθεί η εκπροσώπηση των ομάδων που δεν συμμετέχουν άμεσα στο σύστημα κατανομής των ταξιδιών, όπως οι ομάδες καταναλωτών και οι εμπειρογνώμονες για την προστασία των δεδομένων. Με τον τρόπο αυτό, θα δημιουργηθεί μια πιο ισορροπημένη άποψη της κατάστασης της αγοράς ΗΣΚ στην ΕΕ.

    4.8

    Χρειάζεται να επανεξεταστεί η τεχνολογική πρόοδος της επιγραμμικής προσφοράς ταξιδιών. Οι βελτιώσεις όσον αφορά τη διαθεσιμότητα, την κράτηση και τη λειτουργία μετά την κράτηση που έχουν επιτύχει από τα ΗΣΚ και άλλες επιχειρήσεις που ασχολούνται με την τεχνολογία των ταξιδιών είναι πολύ σημαντικές. Οι βελτιώσεις αυτές της επιγραμμικής τεχνολογίας θα προσφέρουν πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες στον καταναλωτή και ενδεχομένως θα επιβάλλουν περαιτέρω κανονιστικές αλλαγές.

    4.9

    Όσον αφορά τις περαιτέρω τεχνολογικές εξελίξεις, οι αεροπορικές εταιρείες στις ΗΠΑ έχουν συνδεθεί άμεσα με τα ταξιδιωτικά γραφεία (και αποφεύγουν το ΗΣΚ) και με τον τρόπο αυτό, μεταβάλλεται περαιτέρω το περιβάλλον ΗΣΚ. Η εξάρτηση από τους παρόχους ΗΣΚ μειώνεται, ενώ ενισχύεται η θέση του καταναλωτή, του ταξιδιωτικού πράκτορα και της αεροπορικής εταιρίας.

    4.10

    Είναι σημαντικό να ενθαρρυνθεί η είσοδος νέων φορέων στην αγορά. Η αύξηση του ανταγωνισμού στο ολιγοπώλιο που χαρακτηρίζει την ΕΕ θα ενισχύσει την αγορά ΗΣΚ. Μια νέα γενιά παρόχων ΗΣΚ έχει κάνει την εμφάνιση της στις ΗΠΑ (4) λόγω της απορρύθμισης και του γεγονότος ότι χρησιμοποιούν νέα τεχνολογία ικανή να προσφέρει πολύ ελκυστικές υπηρεσίες σε χαμηλότερο κόστος στις αεροπορικές εταιρείες.

    4.11

    Χρειάζεται να αξιολογηθεί ο αντίκτυπος από τη μείωση του κόστους διανομής τόσο στην εσωτερική αγορά όσο και στις διεθνείς αγορές ως προς τις τιμές των αεροπορικών ναύλων και την ανταγωνιστική θέση σε σχέση με τους αμερικανούς μεταφορείς.

    4.12

    Τέλος, χρειάζεται να επανεξεταστεί ο κώδικας δεοντολογίας σε δύο ή τρία χρόνια προκειμένου να αξιολογηθούν η θέση των συνδεδεμένων μεταφορέων, η εφαρμογή των κανόνων προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και οι συνθήκες της αγοράς, καθώς και να πραγματοποιηθούν διαβουλεύσεις με άλλες ομάδες συμφερόντων, πριν σχεδιαστεί μια νέα αναθεώρηση.

    Βρυξέλλες, 29 Μαΐου 2008.

    Ο Πρόεδρος

    της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

    Δημήτρης ΔΗΜΗΤΡΙΆΔΗΣ


    (1)  Κατέχουν από κοινού το 46.4 % των μεριδίων της Amadeus.

    (2)  Επί του παρόντος το ποσοστό διείσδυσης για όλα τα κράτη μέλη της ανέρχεται σε 50 %.

    (3)  Eπ.χ. Kelkoo (http://www.kelkoo.fr).

    (4)  Π.χ. G2 Switchworks, Farelogix —που είναι γνωστές ως GNEs— GDS New Entrants (νεοεισερχόμενοι στο πλαίσιο των συστημάτων συγκεντρωτικών κρατήσεων).


    Top