52002DC0105

Έκθεση 1996-2000 για την εφαρμογή του καθεστώτος μακροπρόθεσμων εθνικών ενισχύσεων υπέρ της γεωργίας των βορείων περιφερειών της Σουηδίας κατ'εφαρμογή της απόφασης 96/228/EΚ της Επιτροπής που υποβάλλεται από την Επιτροπή στο Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 143 παράγραφος 2 της πράξης προσχώρησης της Δημοκρατίας της Αυστρίας, της Δημοκρατίας της Φινλανδίας και του Βασιλείου της Σουηδίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1.1. Γενικά

1.2. Περίοδος αναφοράς

1.3. Μέθοδος υπολογισμού της ενίσχυσης για τις βόρειες περιοχές

1.4. Καθορισμός

1.5. Το σουηδικό πρόγραμμα εθνικών ενισχύσεων

1.6. Διαχείριση και έλεγχοι

2. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1996-2000

2.1. Παραγωγή γάλακτος

2.1.1. Γάλα που παραδίδεται στα γαλακτοκομεία

2.1.2. Ενίσχυση μεταφοράς

2.1.3. Απευθείας πωλήσεις

2.2. Χοίρειο κρέας

2.3. Χοιρομητέρες/χοιρίδια

2.4. Παραγωγή αυγών

2.5. Αριθ. χοίρων, χοιρομητέρων και ορνίθων ωοτοκίας επιλέξιμων για ενίσχυση

2.6. Αίγες

2.7. Παραγωγή σαρκωδών καρπών και λαχανικών

2.8. Συνολική εθνική και συγχρηματοδοτούμενη ενίσχυση που καταβλήθηκε κατά το 1996-2000

3. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΣΟΥΗΔΙΑΣ - ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

3.1. Εξελίξεις στην παραγωγή και την κερδοφορία

3.1.1. Παραγωγή γάλακτος

3.1.2. Παραγωγή χοιρείου κρέατος

3.1.3. Παραγωγή αυγών

3.2. Διαρθρωτική ανάπτυξη

3.2.1. Αριθμός εκμεταλλεύσεων

3.2.2. Απαιτήσεις σε εργασία των διάφορων τομέων

3.3. Περιβαλλοντική αποζημίωση για τη διαφύλαξη ανοικτών γεωργικών τοπίων

3.4. Γενικές επιπτώσεις

4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1.1. Γενικά

Σύμφωνα με το άρθρο 142 της Πράξης Προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση της Δημοκρατίας της Αυστρίας, της Δημοκρατίας της Φινλανδίας και του Βασιλείου της Σουηδίας, η Επιτροπή επέτρεψε στη Σουηδία να χορηγεί μακροπρόθεσμες εθνικές ενισχύσεις με σκοπό τη διατήρηση των παραδοσιακών γεωργικών δραστηριοτήτων σε συγκεκριμένες περιφέρειες. Οι περιφέρειες αυτές έχουν καθοριστεί από την Επιτροπή και περιλαμβάνουν τις γεωργικές περιοχές βορείως του εξηκοστού δεύτερου παραλλήλου και ορισμένες όμορες περιοχές στις οποίες επικρατούν παρόμοιες κλιματικές συνθήκες που καθιστούν τη γεωργική δραστηριότητα ιδιαίτερα δυσχερή.

Κατά τον καθορισμό των περιοχών αυτών, ελήφθησαν υπόψη οι ακόλουθοι παράγοντες. χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού (ανώτατο όριο 10 άτομα/km2), χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση (ΧΓΕ) ως ποσοστό της συνολικής έκτασης (κάτω του 10 %) και γεωργική έκταση που χρησιμοποιείται για την καλλιέργεια φυτών που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση ως ποσοστό της ΧΓΕ. Η περιοχή καλύπτει συνολικά 509 442 εκτάρια χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης, η οποία αντιστοιχεί στο 14 % της συνολικής ΧΓΕ της Σουηδίας κατά το 1994.

Οι υπαγόμενες βόρειες περιφέρειες αποτελούνται από τις περιοχές 1, 2A, 2B και 3 του σουηδικού συστήματος ενισχύσεων για τη βόρεια Σουηδία, το οποίο ίσχυε πριν από την προσχώρηση (βλέπε σχήμα 1). Η προηγούμενη διαφοροποίηση μεταξύ αυτών των τεσσάρων περιφερειών ή επιμέρους περιοχών έχει διατηρηθεί για την εφαρμογή του καθεστώτος ενισχύσεων υπέρ των βορείων περιφερειών που βασίζεται στο άρθρο 142 της Πράξης Προσχώρησης.

Η μακροπρόθεσμη ενίσχυση διαφοροποιείται ανάλογα με την ενισχυόμενη περιοχή και χορηγείται με βάση συντελεστές παραγωγής (κεφαλές ζώων ή εκτάριο), λαμβανομένων υπόψη των περιορισμών που θεσπίζουν οι κοινές οργανώσεις αγοράς. Η ενίσχυση δεν επιτρέπεται να συνδέεται με τη μελλοντική παραγωγή ή να επιφέρει αύξηση της παραγωγής (ποσοτικός περιορισμός) ή αύξηση στο επίπεδο των συνδυασμένων ενισχύσεων (χρηματικός περιορισμός) σε σχέση με την ενίσχυση που εχορηγείτο κατά μια περίοδο αναφοράς. Το ύψος της παραγωγής εξετάζεται σε συνολικό επίπεδο, ενώ τίθενται περιφερειακά όρια για λόγους σαφήνειας.

Αυτό το σύστημα ενισχύσεων για τις βόρειες περιφέρειες εγκρίθηκε με την απόφαση 96/228/EΚ [1] της Επιτροπής της 28ης Φεβρουαρίου 1996. Έκτοτε έχει τροποποιηθεί δύο φορές. Η πρώτη τροποποίηση (97/557/EΚ [2]) διόρθωσε ορισμένα ουσιαστικά σφάλματα, επέτρεψε να καταβάλλεται η ενίσχυση για το γάλα σε επίπεδο εκμετάλλευσης για τη συνολική ποσότητα γάλακτος σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 3950/92 [3] και αύξησε ελαφρά την ενίσχυση για το χοίρειο κρέας (χάρη σε ακριβέστερα δεδομένα). Η δεύτερη τροποποίηση (2000/411/EΚ [4]) μετέφερε ένα τμήμα της ενίσχυσης για το γάλα προς την ενίσχυση για τη μεταφορά γάλακτος (διατηρώντας συνολικά την ουδετερότητα του προϋπολογισμού), μετέθεσε την προθεσμία για την υποβολή ετήσιας έκθεσης από τον Απρίλιο στον Ιούνιο και επέτρεψε ως ένα βαθμό την ευελιξία μεταξύ των τομέων του χοιρείου κρέατος και των αυγών για τον υπολογισμό των μονάδων ζωικού κεφαλαίου που είναι επιλέξιμες για στήριξη.

[1] ΕΕ L 76 της 26.3.1996, σ. 29.

[2] ΕΕ L 230 της 21.8.1997, σ. 13.

[3] ΕΕ L 405 της 31.12.1992, σ. 1.

[4] ΕΕ L 155 της 28.6.2000, σ. 60.

1.2. Περίοδος αναφοράς

Προϋπόθεση για τη χορήγηση των εθνικών ενισχύσεων είναι να μην αυξηθεί η γεωργική παραγωγή σε σχέση με την περίοδο προ της προσχώρησης. Επιπλέον, το συνολικό επίπεδο των ενισχύσεων δεν επιτρέπεται να υπερβεί το επίπεδο που ίσχυε πριν από την προσχώρηση. Βάσει των διαθέσιμων εθνικών στατιστικών στοιχείων, επελέγη το 1994 ως περίοδος αναφοράς για την παραγωγή αγελαδινού γάλακτος και σαρκωδών καρπών και λαχανικών, τόσο από την άποψη της ποσότητας όσο και του ύψους της ενίσχυσης. Η περίοδος αυτή δεν θεωρήθηκε ότι επηρεάζεται από την επικείμενη προσχώρηση και, ταυτόχρονα, ήταν αντιπροσωπευτική της κατάστασης που επικρατούσε μετά τη σουηδική γεωργική μεταρρύθμιση. Το έτος αυτό ήταν επίσης το πρώτο έτος κατά το οποίο χορηγήθηκε ενίσχυση για τους σαρκώδεις καρπούς και τα λαχανικά. Το 1993 επελέγη ως περίοδος αναφοράς για τους άλλους κλάδους παραγωγής.

>ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΓΡΑΦΗΚΟ>

Σχήμα 1: Περιοχές στήριξης

1.3. Μέθοδος υπολογισμού των ενισχύσεων για τις βόρειες περιοχές

Για την αποτίμηση του ύψους της ενίσχυσης και των συνδυασμένων ενισχύσεων που χορηγούνται ανά είδος προϊόντος που λαμβάνει εθνική ενίσχυση, το συνολικό ύψος των περιφερειακών ενισχύσεων κατά την περίοδο αναφοράς συγκρίθηκε με το ύψος των ενισχύσεων μετά την προσχώρηση. Η ενίσχυση μετά την προσχώρηση αφορά όχι μόνο τις εθνικές ενισχύσεις, αλλά και τις συγχρηματοδοτούμενες εξισωτικές αποζημιώσεις και τα γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα.

Η εθνική ενίσχυση (με εξαίρεση την ενίσχυση για το αγελαδινό γάλα για την οποία υπάρχει σύστημα ποσοστώσεων) υπολογίζεται με βάση τους συντελεστές παραγωγής (κεφαλές ζώων ή εκτάριο) εντός των ενισχυομένων περιοχών, και όχι με βάση τις παραγόμενες ποσότητες.

1.4. Καθορισμός

Για να εξασφαλιστεί το επίπεδο των ενισχύσεων και να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να υπερβεί η παραγωγή ή η συνδυασμένη ενίσχυση το επιτρεπόμενο ύψος, η απόφαση της Επιτροπής θέτει ορισμένους όρους. Η απόφαση αναφέρει τον επιτρεπόμενο αριθμό μοναδιαίων ενισχύσεων και τη συνολική συνδυασμένη ενίσχυση ανά είδος προϊόντος. Σύμφωνα με το άρθρο 4 της απόφασης 96/228/EΚ της Επιτροπής, εάν υπάρξει υπέρβαση των ποσοτήτων αναφοράς για την παραγωγή, η Σουηδία πρέπει να μειώσει αναλογικά τη χορηγούμενη ενίσχυση κατά το επόμενο έτος για το συγκεκριμένο προϊόν.

1.5. Το σουηδικό πρόγραμμα εθνικών ενισχύσεων

Οι βασικοί εσωτερικοί κανονισμοί για τις εθνικές ενισχύσεις υπέρ της γεωργίας της βόρειας Σουηδίας περιλαμβάνονται στο σουηδικό κανονισμό (1996:93) [5] για τις ενισχύσεις υπέρ της γεωργίας στη βόρεια Σουηδία. Σύμφωνα με αυτή την εθνική νομοθεσία, μπορεί να χορηγείται ενίσχυση για τη δημιουργία καλύτερων συνθηκών για τη γεωργία στις περιοχές της βόρειας Σουηδίας όπου, ενόψει του κλίματος και άλλων συνθηκών παραγωγής, είναι ιδιαίτερα δύσκολη η άσκηση της δραστηριότητας αυτής. Λόγω των δυσχερών φυσικών συνθηκών που επικρατούν μόνιμα στις εν λόγω περιοχές, αυτές είναι επιλέξιμες για συνολικό ποσό επιχορηγήσεων μεγαλύτερο από το ανώτατο όριο που θέτει ο κανονισμός του Συμβουλίου, ο οποίος ρύθμισε τις εξισωτικές αποζημιώσεις το 1995. Το γεγονός ότι οι περιοχές αυτές πάσχουν από μόνιμα μειονεκτήματα, κυρίως λόγω της κακής ποιότητας του εδάφους, διαρθρωτικών αδυναμιών και της βραχείας καλλιεργητικής περιόδου, οδηγεί σε χαμηλή παραγωγή και υψηλό παραγωγικό κόστος ανά μονάδα. Αυτό με τη σειρά του καθιστά δύσκολο για τους γεωργούς των περιοχών αυτών να επιτύχουν ένα εύλογο εισόδημα από την παραγωγή τους, δηλαδή το εισόδημα που αποκτούν συγκρίσιμες εκμεταλλεύσεις άλλων περιφερειών.

[5] Κανονισμός SFS (1996:93) της 22ας Φεβρουαρίου 1996 σχετικά με την εθνική ενίσχυση υπέρ της γεωργίας στη βόρεια Σουηδία.

Σύμφωνα με την απόφαση 96/228/EΚ της Επιτροπής, χορηγείται εθνική ενίσχυση για το αγελαδινό γάλα, τους χοίρους, τις αίγες, τα χοιρίδια, τα αυγά και τους σαρκώδεις καρπούς και λαχανικά. Στις περισσότερες περιπτώσεις η ενίσχυση διαφοροποιείται μεταξύ των ως άνω περιφερειών, ανάλογα με τις προηγούμενες συνθήκες και το μέγεθος του φυσικού μειονεκτήματος.

Χορηγείται επίσης ενίσχυση για τη μεταφορά αγελαδινού γάλακτος μεταξύ του τόπου παραγωγής και του πρώτου σημείου συλλογής (ή του τόπου της αρχικής επεξεργασίας). Η ενίσχυση αυτή θεωρείται ενίσχυση για τη διευκόλυνση της πώλησης των προϊόντων, σύμφωνα με το σκοπό του άρθρου 142 παράγραφος 3 της Πράξης Προσχώρησης. Καλύπτει ένα μέρος του μεταφορικού κόστους μεταξύ του τόπου παραγωγής και του κεντρικού σημείου συλλογής ή της πρώτης μονάδας επεξεργασίας.

Η εθνική ενίσχυση που αφορά τη ζωική παραγωγή χορηγείται ανά ζώο, με εξαίρεση την ενίσχυση για το αγελαδινό γάλα, η οποία καταβάλλεται ανά χιλιόγραμμο. Η ενίσχυση για τη μεταφορά γάλακτος χορηγείται ανά χιλιόγραμμο, ενώ τα ποσά της ενίσχυσης διαφοροποιούνται ανά ενισχυόμενη περιοχή. Όσον αφορά τις ωοτόκες όρνιθες, η ενίσχυση χορηγείται ανά όρνιθα αντικατάστασης, μία φορά στη διάρκεια της ζωής της.

Οι σουηδικές αρχές χρησιμοποίησαν τις ανώτατες επιτρεπόμενες μοναδιαίες ενισχύσεις για όλα τα προϊόντα καθόλη τη διάρκεια της περιόδου, με εξαίρεση την ωοπαραγωγή από το 1998 και μετά (1 SEK ισούται περίπου με 0,11 ευρώ).

Ανώτατο επιτρεπόμενο και πράγματι εφαρμοζόμενο επίπεδο ενίσχυσης σε κάθε ενισχυόμενη περιοχή (ΕΠ)

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Για να είναι επιλέξιμος για εθνική ενίσχυση, ο γεωργός πρέπει να αναλάβει την υποχρέωση να χρησιμοποιεί τουλάχιστον τρία εκτάρια γεωργικής γης (αρόσιμης ή βοσκοτόπων) εντός των ενισχυόμενων περιοχών 1-3. Δεν χορηγείται εθνική ενίσχυση στους γεωργούς που λαμβάνουν κρατική σύνταξη γήρατος ή πλήρη σύνταξη πρόωρης συνταξιοδότησης. Η εθνική ενίσχυση δεν καταβάλλεται, εάν το ποσό είναι κατώτερο από SEK 500.

Όσοι υποβάλλουν αίτηση για τη χορήγηση εθνικής ενίσχυσης για ζώα πρέπει να έχουν την οικονομική ευθύνη για τα ζώα. Υπάρχουν επίσης ειδικοί όροι συνδεόμενοι με τα διάφορα είδη ενίσχυσης, οι οποίοι απαριθμούνται παρακάτω στην ενότητα για την αντίστοιχη μορφή ενίσχυσης.

1.6. Διαχείριση και έλεγχοι

Η διαχείριση, η εξέταση και η έγκριση της εθνικής ενίσχυσης για την παραγωγή γάλακτος, χοίρων και αυγών γίνεται από το Σουηδικό Συμβούλιο Γεωργίας. Διενεργούνται έλεγχοι για να εξακριβώνεται ότι οι δικαιούχοι των ενισχύσεων πληρούν τους απαιτούμενους όρους, στο πλαίσιο του ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης και ελέγχου (ΟΣΔΑ) [6]. Η στήριξη των παραγωγών αυγών ελέγχεται με αντίγραφο του τιμολογίου για την αγορά της όρνιθας αντικατάστασης. Διενεργούνται επιτόπιοι έλεγχοι για τους παράγοντες επιλεξιμότητας και για την εκπλήρωση της υποχρέωσης καλλιέργειας τουλάχιστον τριών εκταρίων αρόσιμης γης. Το Σουηδικό Συμβούλιο Γεωργίας ελέγχει επίσης τα γαλακτοκομεία και τα σφαγεία στο πλαίσιο του συστήματος ενίσχυσης σύμφωνα με τους κανονισμούς για την αγορά.

[6] Κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 3887/92.

Η αίτηση για την εθνική ενίσχυση παραγωγής χοιριδίων, αιγών, σαρκωδών καρπών και λαχανικών υποβάλλεται με τη χρήση εντύπου συνδυασμένης αίτησης για την ενίσχυση βάσει της έκτασης, την περιβαλλοντική ενίσχυση και την περιφερειακή ενίσχυση. Η αίτηση εξετάζεται από το διοικητικό συμβούλιο της κομητείας στην κομητεία όπου βρίσκεται η εκμετάλλευση. Η αρχή πληρωμών είναι το Σουηδικό Συμβούλιο Γεωργίας. Για τους ελέγχους εφαρμόζεται το ΟΣΔΑ. Το Σουηδικό Συμβούλιο Γεωργίας είναι αρμόδιο για το συντονισμό των ελέγχων που διενεργούνται από τα Διοικητικά Συμβούλια των Κομητειών.

Ελέγχεται τουλάχιστον το 10 % των αιτήσεων που αφορούν ενισχύσεις για ζώα και τουλάχιστον το 5 % των ενισχύσεων βάσει της έκτασης. Τα ποσοστά αυτά συμβαδίζουν με τις τεχνικές δειγματοληψίας που χρησιμοποιούνται στο ΟΣΔΑ. Κάθε έτος 25-30 γεωργοί επιλέγονται για έλεγχο με βάση την έκταση. Η έκταση της γης που ελέγχθηκε τα τελευταία έτη ήταν περίπου 100 εκτάρια.

2. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1996-2000

Κάθε έτος η Σουηδία οφείλει να υποβάλει πληροφορίες στην Επιτροπή σχετικά με την επίπτωση των χορηγούμενων ενισχύσεων και με την οικονομική ανάπτυξη των συγκεκριμένων περιφερειών, καθώς και σχετικά με την επίπτωση στο περιβάλλον και στη διαφύλαξη της υπαίθρου. Η έκθεση που ακολουθεί παρέχει λεπτομέρειες σχετικά με τις ενισχύσεις στις ενισχυόμενες περιοχές 1-3 κατά τα έτη 1996-2000 και παρέχει επίσης πληροφορίες σχετικά με την ανάπτυξη της οικονομίας στις περιοχές αυτές.

Με εξαίρεση την παραγωγή γάλακτος και χοίρειου κρέατος, για την οποία έχουν συγκεντρωθεί στατιστικά στοιχεία από τις ενώσεις των γαλακτοκομείων και των σφαγείων, τα στοιχεία της έκθεσης βασίζονται στο μητρώο γεωργικών εκμεταλλεύσεων (ACR). Άλλα στατιστικά στοιχεία έχουν συγκεντρωθεί από τις βάσεις δεδομένων του συστήματος ενισχύσεων που αφορούν την ποσότητα, το ποσό της ενίσχυσης και σε ορισμένες περιπτώσεις τις κεφαλές ζώων.

2.1. Παραγωγή γάλακτος

2.1.1. Γάλα που παραδίδεται στα γαλακτοκομεία

Ο γαλακτοπαραγωγός, για να είναι επιλέξιμος για ενίσχυση γαλακτοπαραγωγής, εκτός από την εκπλήρωση των γενικών προϋποθέσεων, πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον δύο αγελάδες γαλακτοπαραγωγής. Η εθνική ενίσχυση για την παραγωγή γάλακτος χορηγείται για την ποσότητα γάλακτος που παραδίδεται στο γαλακτοκομείο.

Το 2000, ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων που ειδικεύονται στη γαλακτοπαραγωγή στις βόρειες περιφέρειες και λαμβάνουν ενίσχυση για τις βόρειες περιοχές ανέρχεται σε 2 407 ή 18,9 % του συνολικού αριθμού των εκμεταλλεύσεων γαλακτοπαραγωγής της Σουηδίας. Ωστόσο, η παραγωγή τους αντιστοιχεί μόλις στο 14,8 % της συνολικής παραγωγής γάλακτος στη Σουηδία.

Πίνακας 1. Παραγωγή γάλακτος στις ενισχυόμενες περιοχές (ΕΠ), 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Τα έτη 1996-2000 διακρίνονταν από το γεγονός ότι ο συνολικός αριθμός των εκμεταλλεύσεων που ασχολούνταν με την παραγωγή γάλακτος στις ενισχυόμενες περιοχές 1-3 βαθμιαία μειώθηκε (πίνακες 1 και 2) ελαφρά περισσότερο απ' ό,τι στη Σουηδία συνολικά. Εντούτοις, το ποσοστό των εκμεταλλεύσεων γαλακτοπαραγωγής που ελάμβαναν ενίσχυση βόρειων περιοχών παρέμεινε σχετικά σταθερό. Η μείωση αυτή συνοδεύτηκε από μείωση στον αριθμό των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής στις περιφέρειες αυτές, αν και η μείωση ήταν ελαφρά χαμηλότερη από τον εθνικό μέσο όρο (πίνακας 3). Για κανένα έτος ο αριθμός των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής που ήταν επιλέξιμες για ενίσχυση δεν έφθασε το επίπεδο αναφοράς.

Πίνακας 2. Αριθ. εκμεταλλεύσεων με αγελάδες γαλακτοπαραγωγής ανά ενισχυόμενη περιοχή και για τη χώρα συνολικά, 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Πίνακας 3. Ολικός αριθ. αγελάδων γαλακτοπαραγωγής ανά ενισχυόμενη περιοχή και για τη χώρα συνολικά, 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Πηγή: ACR.

Ως συνδυασμένο αποτέλεσμα της μείωσης του αριθμού των εκμεταλλεύσεων και των αγελάδων και των τάσεων στις αποδόσεις, ο όγκος της παραγωγής παρέμεινε σχετικά σταθερός (πίνακας 4). Εντούτοις, η ολική παραγωγή για κάθε έτος βρίσκεται αρκετά κάτω από το επίπεδο αναφοράς σε όλες τις περιοχές εκτός της περιοχής 2:α.

Πίνακας 4. Ολική παραγωγή γάλακτος (σε τόνους) ανά ενισχυόμενη περιοχή, 1996-2000 1)

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

1) Περιλαμβάνει και το γάλα από εκμεταλλεύσεις που δεν λαμβάνουν ενίσχυση βόρειων περιοχών.

Το ποσό που καταβλήθηκε στις διάφορες ενισχυόμενες περιοχές είναι κατώτερο από το επίπεδο αναφοράς για κάθε έτος και για κάθε ενισχυόμενη περιοχή (πίνακας 5).

Πίνακας 5. Εθνική ενίσχυση που καταβλήθηκε για την παραγωγή γάλακτος (εκατ. SEK), 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

* Μειωμένο ποσό ενίσχυσης σε φre/kg Ιανουάριος - Απρίλιος.

Η παραγωγή αίγειου γάλακτος στη Σουηδία είναι σχετικά μικρή. Υπολογιζόμενη ως μέση απόδοση 800 kg ανά έτος και αίγα, η ολική παραγωγή ήταν 1.800 τόνοι γάλακτος, με μικρή διακύμανση, κατά τα έτη 1996-2000. Η εθνική ενίσχυση, καταβαλλόμενη ανά αίγα, αναφέρεται στο τμήμα 2.6.

2.1.2. Ενίσχυση μεταφοράς

Σύμφωνα με την απόφαση της Επιτροπής για τις εθνικές ενισχύσεις υπέρ της γεωργίας στη βόρεια Σουηδία, μπορεί επίσης να χορηγηθεί ενίσχυση για τη μεταφορά γάλακτος. Η ενίσχυση χορηγείται για την ποσότητα γάλακτος που συγκεντρώνεται σε κάθε ενισχυόμενη περιοχή. Η αίτηση για τη χορήγηση ενίσχυσης μεταφοράς πρέπει να περιλαμβάνει πληροφορίες για την ποσότητα του γάλακτος, η οποία συλλέγεται μηνιαίως σε κάθε ενισχυόμενη περιοχή. Οι πληρωμές γίνονται προς τα γαλακτοκομεία μετά τη λήψη της αίτησης από το Σουηδικό Συμβούλιο Γεωργίας. Η ενίσχυση μεταφοράς που καταβλήθηκε και η συνολική ενίσχυση που καταβλήθηκε για τον τομέα της γαλακτοκομίας απεικονίζεται στους πίνακες 6 και 7.

Πίνακας 6. Εθνική ενίσχυση μεταφοράς που καταβλήθηκε για το γάλα (εκατ. SEK), 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Πίνακας 7. Ολική εθνική ενίσχυση που καταβλήθηκε για παραγωγή και μεταφορά γάλακτος (εκατ. SEK), 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

2.1.3. Απευθείας πωλήσεις

Όταν ο σουηδικός κανονισμός (1996:93) σχετικά με τις εθνικές ενισχύσεις για τη γεωργία της βόρειας Σουηδίας τέθηκε σε ισχύ, οι εκμεταλλεύσεις με ποσοστώσεις απευθείας πωλήσεων απέκτησαν επίσης δικαίωμα στην εθνική ενίσχυση.

Η ενίσχυση χορηγείται για την ποσότητα γάλακτος ή άλλων γαλακτοκομικών προϊόντων που πωλούνται απευθείας από την εκμετάλλευση κατά το έτος που καλύπτει η ποσόστωση και που αναφέρονται στη μονάδα ποσοστώσεων γάλακτος του Σουηδικού Συμβουλίου Γεωργίας. Η ενίσχυση καταβάλλεται εκ των υστέρων, μία φορά ανά έτος που καλύπτει η ποσόστωση. Η σχετική ποσότητα κυμάνθηκε μεταξύ 199 000-307 000 kg και το ποσό της ενίσχυσης μεταξύ 131 000-236 000 SEK.

2.2. Χοίρειο κρέας

Για να είναι επιλέξιμη για την ενίσχυση η παραγωγή χοιρείου κρέατος είναι αναγκαίο, εκτός από την εκπλήρωση των γενικών προϋποθέσεων, τα ζώα για τα οποία ζητείται η ενίσχυση να έχουν παραμείνει εντός της ίδιας ενισχυόμενης περιοχής κατά το τρίμηνο που προηγείται της σφαγής (περίοδος επιλεξιμότητας). Επιπλέον, το κρέας πρέπει να έχει υποβληθεί σε επιθεώρηση σύμφωνα με τον εθνικό νόμο περί τροφίμων. Χορηγείται ενίσχυση κατά κεφαλή για αριθμό χοίρων μεταξύ 40 και 2 500 ανά εκμετάλλευση.

Ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων που ασχολούνται με τη χοιροτροφία κατά την περίοδο 1996-2000 έχει μειωθεί τόσο στις περιοχές που λαμβάνουν ενίσχυση βόρειων περιοχών όσο και στη Σουηδία συνολικά. Το ποσοστό της παραγωγής που πραγματοποιήθηκε στις ενισχυόμενες περιοχές 1-3 κατά το σύνολο της περιόδου 1996-2000 ανήλθε σε 3-4 % της συνολικής σουηδικής παραγωγής χοίρων (πίνακες 8 και 9).

Πίνακας 8. Παραγωγή χοίρων στις ενισχυόμενες περιοχές και στη χώρα συνολικά, 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Πίνακας 9. Αριθ. εκμεταλλεύσεων με χοίρους, ανά ενισχυόμενη περιοχή και στη χώρα συνολικά, 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Πηγή: ACR.

Η συνολική παραγωγή χοιρείου κρέατος υπερέβη το επίπεδο αναφοράς για κάθε έτος εκτός από το 2000, οπότε η παραγωγή έπεσε κάτω από το επίπεδο αυτό για πρώτη φορά (πίνακας 10). Η παραγωγή που ελάμβανε ενίσχυση, ωστόσο, ήταν κατώτερη από το επίπεδο αναφοράς σε όλες τις περιοχές κατά την περίοδο 1996-2000 με δεδομένο ότι δεν είναι επιλέξιμο για την ενίσχυση το σύνολο της παραγωγής.

Πίνακας 10. Ολική παραγωγή χοιρείου κρέατος (σε τόνους), ανά ενισχυόμενη περιοχή, 1996-2000 1)

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

1) Περιλαμβάνει και την παραγωγή που δεν είναι επιλέξιμη για ενίσχυση βόρειων περιοχών.

Το συνολικό ποσό της ενίσχυσης που καταβλήθηκε ήταν κατώτερο από το επίπεδο αναφοράς για κάθε έτος της περιόδου 1996-2000. Υπέρβαση του επιπέδου αναφοράς σημειώθηκε μία φορά (1996-97) στην ενισχυόμενη περιοχή 1 (πίνακας 11).

Πίνακας 11. Συνολική ενίσχυση για παραγωγή χοιρείου κρέατος (εκατ.SEK), 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

2.3. Χοιρομητέρες/χοιρίδια

Για να είναι επιλέξιμος για ενίσχυση παραγωγής χοιριδίων ο γεωργός είναι αναγκαίο, εκτός από την εκπλήρωση των γενικών προϋποθέσεων, να διαθέτει τουλάχιστον δύο χοιρομητέρες. Μπορεί να δοθεί ενίσχυση για 120 χοιρομητέρες το πολύ ανά εκμετάλλευση. Τα ζώα πρέπει επίσης να παραμείνουν στην εκμετάλλευση για τουλάχιστον δύο μήνες από την ημέρα που ακολουθεί εκείνη κατά την οποία ελήφθη η αίτηση από το Διοικητικό Συμβούλιο της Κομητείας (περίοδος επιλεξιμότητας).

Από το συνολικό αριθμό εκμεταλλεύσεων που ασχολούνται κυρίως με την παραγωγή χοιριδίων, 4-6 % βρίσκεται στις βόρειες περιφέρειες (πίνακας 12). Όπως και με τις υπόλοιπες ενισχύσεις, ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων που ασχολούνται με την παραγωγή χοιριδίων, και συνεπώς το ποσό που καταβλήθηκε, μειώθηκε κατά την περίοδο 1996-2000. Το αποτέλεσμα ήταν αυξανόμενο μεγάλο χάσμα μεταξύ του επιπέδου αναφοράς και του πραγματικού ποσού που καταβλήθηκε (πίνακες 13-14).

Πίνακας 12. Παραγωγή χοιριδίων 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Πίνακας 13. Ολικός αριθ. χοιρομητέρων ανά ενισχυόμενη περιοχή και για τη χώρα συνολικά, 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Πηγή: ACR.

Πίνακας 14. Παραγωγή χοιριδίων, ενίσχυση που καταβλήθηκε (εκατ. SEK), 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

2.4. Παραγωγή αυγών

Για τη στήριξη της παραγωγής αυγών στη βόρεια Σουηδία, χορηγείται εθνική ενίσχυση για την αντικατάσταση των ορνίθων ωοτοκίας, οι οποίες τη στιγμή που εισέρχονται στην παραγωγή είναι ηλικίας κάτω των 25 εβδομάδων. Η ενίσχυση για την παραγωγή αυγών χορηγείται σε εκμεταλλεύσεις, όπου η παραγωγή αυγών μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση της εκμετάλλευσης από οικονομική άποψη και από άποψη απασχόλησης. Επομένως, δεν χορηγείται ενίσχυση στις εκμεταλλεύσεις όπου αντικαθίστανται κάτω των 1 000 ορνίθων ωοτοκίας ανά έτος.

Από το συνολικό αριθμό εκμεταλλεύσεων που ασχολούνται κυρίως με την παραγωγή αυγών, το 12 % βρίσκεται στις βόρειες περιφέρειες. Ο αριθμός των αυγών που παράγονται στις βόρειες περιφέρειες (για τα οποία χορηγείται ενίσχυση) αντιστοιχεί στο 6,2 % του συνολικού αριθμού αυγών που παράγονται στη Σουηδία. Ο συνολικός αριθμός εκμεταλλεύσεων που ασχολούνται με την παραγωγή αυγών και ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων που είναι επιλέξιμες για ενίσχυση στις ενισχυόμενες περιοχές 1-3 μειώθηκε κατά την περίοδο 1996-2000 (πίνακας 15).

Πίνακας 15. Παραγωγή αυγών, αριθ. εκμεταλλεύσεων και παραγωγή ανά ενισχυόμενη περιοχή και για τη χώρα συνολικά, 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Ο όγκος της παραγωγής αυγών μεταβλήθηκε με την πάροδο του χρόνου, αλλά πρόσφατα σημειώθηκε γενική μείωση στις ενισχυόμενες περιοχές 1-3. Στην ενισχυόμενη περιοχή 3, εντούτοις, σημειώθηκε υπέρβαση του επιπέδου αναφοράς κατά τα τελευταία έτη (πίνακας 16), αν και η συνολική παραγωγή ήταν κατώτερη από το επίπεδο αναφοράς.

Πίνακας 16. Παραγωγή αυγών με ενίσχυση* σε τόνους (εκτίμηση), 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

* Η παραγωγή αυγών υπολογίζεται κατ'εκτίμηση με βάση την παραδοχή ότι το 40 % των ορνίθων εκτρέφεται σε αγροκτήματα ελεύθερης βοσκής. Η παραγωγή από τις όρνιθες ελεύθερης βοσκής είναι 20,5 kg αυγών ανά όρνιθα και περίοδο ωοτοκίας (4-15 μήνες), που δίνουν ετήσια παραγωγή περίπου 17 kg. Ο αντίστοιχος αριθμός για τις όρνιθες σε κλωβοστοιχίες είναι 22 kg (18 kg/έτος).

Το επίπεδο αναφοράς για την ενίσχυση που καταβλήθηκε στην ενισχυόμενη περιοχή 3 υπερκαλύφθηκε καθόλη τη διάρκεια της περιόδου. Το ίδιο ισχύει για την ενισχυόμενη περιοχή 1 το 1996 και για την ενισχυόμενη περιοχή 2 το 1997 και 1998. Υπέρβαση του συνολικού επιπέδου αναφοράς σημειώθηκε το 1996 και 1997. Επειδή η ενίσχυση ανά όρνιθα μειώθηκε από το 1998 και μετά, το ποσό που καταβλήθηκε έκτοτε ήταν κατώτερο από το επίπεδο αναφοράς (πίνακας 17).

Πίνακας 17. Παραγωγή αυγών, συνολική ενίσχυση που καταβλήθηκε (εκατ. SEK), 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Επειδή ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων που ασχολούνται με την παραγωγή αυγών είναι πολύ μικρός, σχετικά μικρές μεταβολές έχουν σημαντικό οριακό αποτέλεσμα και επομένως σημειώθηκε υπέρβαση του συνολικού επιπέδου ενίσχυσης το 1996-97. Έκτοτε, λόγω του μειωμένου επιπέδου της μοναδιαίας ενίσχυσης, το ποσό της ενίσχυσης που χορηγήθηκε παρέμεινε κάτω από το επιτρεπόμενο ανώτατο όριο.

2.5. Αριθ. χοίρων, χοιρομητέρων και ορνίθων ωοτοκίας επιλέξιμων για ενίσχυση

Από την 1η Ιανουαρίου 1998 ο αριθμός των ζώων που τρέφονται με σιτηρά (χοίροι, χοιρομητέρες και όρνιθες ωοτοκίας), μετατρεπόμενος σε κεφαλές ζώων αθροίζεται για τη σύγκριση του αριθμού των μονάδων ζωικού κεφαλαίου που είναι επιλέξιμες για ενίσχυση (πίνακας 18). Για να υπάρξει σύγκριση, δίνονται επίσης οι ίδιες πληροφορίες από τα έτη 1996-1997.

Πίνακας 18. Ολικός αριθμός ΜΖΚ χοιρομητέρων, χοίρων και ορνίθων ωοτοκίας με ενίσχυση, 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

2.6. Αίγες

Για να είναι επιλέξιμος ο γεωργός για ενίσχυση παραγωγής αιγών, είναι αναγκαίο το κοπάδι να περιλαμβάνει τουλάχιστον πέντε αίγες. Μόνο θηλυκές αίγες, οι οποίες έχουν γεννήσει ερίφια ή είναι ηλικίας άνω του ενός έτους, είναι επιλέξιμες για ενίσχυση. Τα ζώα πρέπει επίσης να παραμείνουν στην εκμετάλλευση για τουλάχιστον δύο μήνες από την ημέρα που ακολουθεί εκείνη κατά την οποία ελήφθη η αίτηση από το Διοικητικό Συμβούλιο της Κομητείας (περίοδος επιλεξιμότητας).

Από το συνολικό αριθμό σουηδικών εκμεταλλεύσεων που παράγουν αίγειο γάλα ως κύρια παραγωγή περίπου το 19 % βρίσκεται στις ενισχυόμενες περιοχές 1-3. Ο συνολικός αριθμός των ζώων για τις ενισχυόμενες περιοχές 1-3 παρέμεινε κάτω από τον αριθμό αναφοράς κατά την περίοδο 1996-2000. Ο αριθμός των ζώων στην ενισχυόμενη περιοχή 2 κατά την ίδια περίοδο, εντούτοις, υπερέβη ελαφρά τον αριθμό αναφοράς κάθε έτος (πίνακας 19).

Πίνακας 19. Παραγωγή αιγών, αριθμός ζώων που λαμβάνουν ενίσχυση, 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Κατά την περίοδο 1996-2000, δεν υπήρξε υπέρβαση του επιπέδου αναφοράς για το συνολικό ποσό της ενίσχυσης, αν και τακτικά σημειώθηκε υπέρβαση του επιπέδου αυτού κατά δύο περίπου τοις εκατό στην ενισχυόμενη περιοχή 2.

Πίνακας 20. Παραγωγή αιγών, ενίσχυση που καταβλήθηκε (εκατ. SEK), 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

2.7. Παραγωγή σαρκωδών καρπών και λαχανικών

Για να είναι ο γεωργός επιλέξιμος για ενίσχυση σαρκωδών καρπών και λαχανικών, είναι αναγκαίο, εκτός από την εκπλήρωση των γενικών προϋποθέσεων, να καλλιεργεί έκταση τουλάχιστον 0,3 εκταρίων με τις καλλιέργειες αυτές. Το ελάχιστο επιτρεπόμενο αγροτεμάχιο είναι 0,1 εκτάρια.

Ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων σαρκωδών καρπών και λαχανικών στις ενισχυόμενες περιοχές 1-3 μειώθηκε κατά την περίοδο 1996-2000 (πίνακας 21).

Πίνακας 21. Παραγωγή σαρκωδών καρπών και λαχανικών στην ενισχυόμενη περιοχή, 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Η έκταση που καλλιεργείται για σαρκώδεις καρπούς και λαχανικά στις ενισχυόμενες περιοχές 1-3 μειώθηκε κατά την περίοδο 1996-2000. Συνέπεια αυτού ήταν ότι η καλλιεργούμενη έκταση ήταν σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό κατώτερη από την έκταση αναφοράς (πίνακας 22).

Πίνακας 22. Παραγωγή σαρκωδών καρπών και λαχανικών, έκταση με ενίσχυση (εκτάρια), 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Ομοίως, η συνολική παραγωγή μειώθηκε καθόλη τη διάρκεια της περιόδου και τώρα βρίσκεται ακόμη περισσότερο κάτω από το επίπεδο παραγωγής αναφοράς (πίνακας 23).

Πίνακας 23. Παραγωγή σαρκωδών καρπών και λαχανικών, ολική παραγωγή στην ενισχυόμενη περιοχή* (σε τόνους, εκτίμηση), 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

* Η συνολική παραγωγή υπολογίζεται κατ'εκτίμηση, πολλαπλασιάζοντας τον αριθμό εκταρίων με την μέση απόδοση ανά εκτάριο.

Όπως είναι αναμενόμενο, το συνολικό ποσό της ενίσχυσης μειώθηκε επίσης ακόμη περισσότερο κάτω από το επίπεδο αναφοράς (πίνακας 24).

Πίνακας 24. Παραγωγή σαρκωδών καρπών και λαχανικών, ενίσχυση που καταβλήθηκε (εκατ. SEK, 1996-2000)

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

2.8. Συνολική εθνική και συγχρηματοδοτούμενη ενίσχυση που καταβλήθηκε κατά το 1996-2000

Το συνολικό ποσό εθνικής ενίσχυσης που καταβλήθηκε κατά τη σχετική περίοδο ήταν πολύ κατώτερο από το επίπεδο αναφοράς (πίνακας 25).

Πίνακας 25. Συνολική εθνική ενίσχυση που καταβλήθηκε, (εκατ. SEK), 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Η συνδυασμένη ανάλυση των ενισχύσεων υπέρ της γεωργίας στη βόρεια Σουηδία λαμβάνει επίσης υπόψη τα αποτελέσματα των συγχρηματοδοτούμενων εξισωτικών αποζημιώσεων στις μειονεκτικές περιοχές και των περιβαλλοντικών ενισχύσεων για τη διαφύλαξη των ανοικτών γεωργικών τοπίων. Τόσο η εξισωτική αποζημίωση, η οποία αφορούσε κυρίως την παραγωγή γάλακτος και τις αίγες μέσω των ΜΖΚ, καθώς και την παραγωγή χοίρων και χοιριδίων μέσω των εκταρίων καλλιέργειας σιτηρών, όσο και η περιβαλλοντική ενίσχυση για τη διαφύλαξη των ανοικτών γεωργικών τοπίων ήσαν κατώτερες από το επίπεδο αναφοράς καθόλη την περίοδο 1996-2000 (πίνακας 26).

Πίνακας 26. Εξισωτικές αποζημιώσεις, ενίσχυση για φιλική προς το περιβάλλον γεωργία και εθνική ενίσχυση, που καταβλήθηκαν στις ενισχυόμενες περιοχές 1-3 (εκατ. SEK), 1996-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

1) Το ποσό της γεωργοπεριβαλλοντικής ενίσχυσης είναι η συνολική ενίσχυση ανά εκτάριο και όχι μόνο το 20 % που λειτουργεί ως κίνητρο.

3. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΣΟΥΗΔΙΑΣ - ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ

Σύμφωνα με το άρθρο 142 της Πράξης Προσχώρησης, επιτρέπεται η Σουηδία να χορηγεί εθνική ενίσχυση για τις βόρειες περιφέρειες με σκοπό τη διατήρηση των γεωργικών δραστηριοτήτων στις περιοχές αυτές. Η ανάλυση της κερδοφορίας κάθε κλάδου παραγωγής, του αριθμού των εκμεταλλεύσεων και των μεταβολών στις ανάγκες για εργασία για τα διάφορα είδη προϊόντων μας δίνει ένα μέσο αξιολόγησης της επίπτωσης της εθνικής ενίσχυσης, ιδίως ως προς την ανάπτυξη της παραγωγής και των μεθόδων παραγωγής που επωφελούνται από την ενίσχυση.

3.1. Εξελίξεις στην παραγωγή και στην κερδοφορία

3.1.1. Παραγωγή γάλακτος

Η παλαιότερη σουηδική ενίσχυση για την κτηνοτροφική παραγωγή στη βόρεια Σουηδία (παλαιότερες ενισχυόμενες περιοχές 1-4) βασιζόταν σε υπολογισμούς για την κερδοφορία των γαλακτοκομικών εκμεταλλεύσεων σε κάθε ενισχυόμενη περιοχή. Η ενίσχυση εχορηγείτο με την μορφή διαφοροποιούμενου συμπληρώματος της τιμής. Με την είσοδο στην ΕΕ, η ενίσχυση αυτή αντικαταστάθηκε από δύο διαφορετικές κατά περιοχή ενισχύσεις. τις εξισωτικές αποζημιώσεις και την περιβαλλοντική ενίσχυση για τη διαφύλαξη των ανοικτών γεωργικών τοπίων. Για ορισμένους κλάδους παραγωγής η ενίσχυση αυτή συμπληρωνόταν από εθνική ενίσχυση. Για την παραγωγή γάλακτος, η εν λόγω εθνική ενίσχυση εχορηγείτο με τη μορφή ενίσχυσης συνδεόμενης με την παραγωγή και περιοριζόμενης κατ'όγκο, η οποία εδιαφοροποιείτο ανά ενισχυόμενη περιοχή.

Ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων γαλακτοπαραγωγής στις ενισχυόμενες περιοχές 1-3 μειώθηκε κατά την περίοδο 1996-2000 κατά περίπου 25 %, σε σύγκριση με μέσο όρο για τη χώρα -23 %. Η μείωση υπήρξε ταχύτερη (-31 %) στην ενισχυόμενη περιοχή 1, η οποία έχει τις δυσκολότερες φυσικές συνθήκες και τη μικρότερη πυκνότητα πληθυσμού. Από την άλλη πλευρά, το μέσο μέγεθος αγέλης αυξήθηκε κατά 30 % στην περιοχή στήριξης 1 και 2 και κατά 25 % στην περιοχή στήριξης 3.

Στην έκθεσή του αριθ. 2000:10, το Σουηδικό Συμβούλιο Γεωργίας δημοσίευσε πληροφορίες για την εξέλιξη της κερδοφορίας έως το 1999 για ορισμένους κλάδους παραγωγής. Στην παρούσα έκθεση επιλέξαμε να αναφέρουμε μόνο στοιχεία για τον κλάδο παραγωγής γάλακτος, καθόσον αυτός διαμορφώνει την τάση της εθνικής ενίσχυσης για τη βόρεια Σουηδία.

Η κερδοφορία για την παραγωγή γάλακτος, συνεπεία μεταβολών στις τιμές του προϊόντος (γάλα και βόειο κρέας), στις τιμές των διαφόρων στοιχείων κόστους, στην άμεση ενίσχυση και στις μέσες αποδόσεις και λόγω αύξησης του ζωικού κεφαλαίου εμφανίζει βελτίωση για τις πιο βόρειες περιοχές της Σουηδίας κατά την περίοδο 1990-1999. Το γεγονός ότι, από το 1995, η ενίσχυση για την παραγωγή γάλακτος στη βόρεια Σουηδία χορηγήθηκε εν μέρει με τη μορφή ενίσχυσης για την παραγωγή κτηνοτροφικών σιτηρών μέσω πληρωμών της ΚΓΠ και εξισωτικών αποζημιώσεων ενισχύει την εικόνα αυτή. Εάν η συμβολή στα κέρδη υπολογιστεί ανά εκτιμώμενη ώρα εργασίας αντί ανά αγελάδα γαλακτοπαραγωγής, εμφανίζεται υψηλότερη εκτός της ενισχυόμενης περιοχής απ' ό,τι σε αυτή.

Η επίπτωση των ενισχύσεων για τις βόρειες περιοχές στο γεωργικό εισόδημα μπορεί να υπολογιστεί χρησιμοποιώντας υπολογισμούς κλαδικών υποδειγμάτων με βάση δείγμα γαλακτοπαραγωγικών εκμεταλλεύσεων. Με τη χρήση μιας πρότυπης μέσης γαλακτοπαραγωγικής εκμετάλλευσης, όπου ο αριθμός των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής αυξήθηκε από 21 σε 25 κατά τη διάρκεια της περιόδου, μπορεί να διαπιστωθεί ότι η ενίσχυση για τις βόρειες περιοχές αντιπροσωπεύει το 19 % του μεικτού εισοδήματος της εκμετάλλευσης στην περιοχή στήριξης 1, το 14 % στην περιοχή στήριξης 2α και το 2 % στην περιοχή στήριξης 3 (βλέπε σχήματα).

>ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΓΡΑΦΗΚΟ>

>ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΓΡΑΦΗΚΟ>

>ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΓΡΑΦΗΚΟ>

3.1.2. Παραγωγή χοιρείου κρέατος

Όπως και για την παραγωγή γάλακτος, μέρος της συνδυασμένης ενίσχυσης χορηγείται με τη μορφή ενίσχυσης για την παραγωγή κτηνοτροφικών σιτηρών (ΚΓΠ + εξισωτικές αποζημιώσεις) και αυτό ελήφθη υπόψη για τον καθορισμό του επιπέδου ενίσχυσης για τον τομέα της χοιροτροφίας. Η βασική παραδοχή ήταν ότι οι χοιροτροφικές εκμεταλλεύσεις στη βόρεια Σουηδία πρέπει να παράγουν τα δύο τρίτα των αναγκών τους σε σιτηρά σε δικές τους εκτάσεις. Οι εκμεταλλεύσεις που παράγουν σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό δεν θα επιτύχουν επομένως να λάβουν το μέσο επίπεδο συνολικής ενίσχυσης, ενώ οι εκμεταλλεύσεις που καλλιεργούν περισσότερα σιτηρά σε δικές τους εκτάσεις θα ευνοηθούν ελαφρά.

Κατά το 1998 η τιμή του χοίρειου κρέατος μειώθηκε σημαντικά. Οι τιμές επίσης μειώθηκαν κατά το πρώτο εξάμηνο του 1999. Έκτοτε σημειώθηκε ανάκαμψη. Η παραγωγή χοίρειου κρέατος μειώθηκε μεταξύ του 1998 και 1999 στις ενισχυόμενες περιοχές 1-3. Παρά την αλλαγή στην τάση η μείωση των τιμών συνεχίστηκε και το 2000. Ο συνολικός αριθμός χοίρων στη χώρα συνολικά επίσης εξακολούθησε να μειώνεται, όπως και ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων παραγωγής χοίρειου κρέατος. Η μείωση του αριθμού χοίρων κατά την περίοδο αυτή ήταν ελαφρώς ταχύτερη στη βόρεια Σουηδία απ'ό,τι στα άλλα τμήματα της χώρας, με ποσοστό 22 % και 15 % αντιστοίχως.

3.1.3. Παραγωγή αυγών

Η τιμή των αυγών σημείωσε δραματική πτώση κατά το 1995 και εξακολούθησε να μειώνεται κατά το επόμενο έτος. Η τιμή ανέκαμψε το 1997 και 1998 και, μετά από περαιτέρω πτώση το 1999, έδειξε να σταθεροποιείται το 2000 σε επίπεδο συγκρίσιμο με το επίπεδο των ετών 1997-1998. Με δείκτη για το 1995 ίσο με 100, η τιμή του δείκτη μειώθηκε σε 97,7 % για το 2000. Ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων ωοπαραγωγής μειώθηκε κατά τη διάρκεια της περιόδου κατά περίπου 40 %, τόσο στη βόρεια Σουηδία όσο και στη χώρα συνολικά.

Στον τομέα της ωοπαραγωγής βρίσκεται σε εξέλιξη ταχεία διαρθρωτική μεταβολή. Η μεταβολή αυτή επηρεάζει την παραγωγή σε όλη τη χώρα. Στο δεύτερο ήμισυ της δεκαετίας του 1990, ο αριθμός των ορνίθων ωοτοκίας στη Σουηδία μειώθηκε από περίπου 6 εκατ. το 1996 σε περίπου 5,7 εκατ. το 2001.

3.2. Διαρθρωτική ανάπτυξη

3.2.1. Αριθμός εκμεταλλεύσεων

Ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων στις ενισχυόμενες περιοχές 1-3 μειώθηκε κατά την περίοδο 1996-2000 κατά σχεδόν 30 %, ενώ ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων στη χώρα συνολικά κατά την ίδια περίοδο μειώθηκε κατά περίπου 20 % (πίνακας 27).

Πίνακας 27. Αριθ. εκμεταλλεύσεων, ενισχυόμενες περιοχές και χώρα συνολικά, 1994-2000

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Πηγή: ACR.

Το ποσοστό των μικρών εκμεταλλεύσεων είναι σημαντικά μεγαλύτερο στη βόρεια Σουηδία απ'ό,τι στην υπόλοιπη χώρα. Ο μέσος αριθμός αγελάδων στις εκμεταλλεύσεις γαλακτοπαραγωγής είναι 25 στην περιοχή στήριξης, ενώ είναι 35 αγελάδες στην υπόλοιπη Σουηδία. Πολλές μικρές εκμεταλλεύσεις με περιορισμένες ευκαιρίες επέκτασης των εργασιών τους και αύξησης των αποδόσεων έχουν διακόψει την παραγωγή γάλακτος κατά τη διάρκεια της περιόδου. Τόσο το κόστος της εργασίας όσο και το κόστος των κτηρίων και των κτηνοτροφών συνήθως αυξάνεται όσο βορειότερα πραγματοποιείται η παραγωγή. Το υψηλότερο κόστος εργασίας οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι υπάρχει μεγαλύτερη εισροή εργασίας ανά γαλακτοπαραγωγική αγελάδα. Ο κύριος λόγος είναι ότι η κτηνοτροφική μονάδα είναι μικρότερη, για διαρθρωτικούς λόγους, και η διαμόρφωση του αγροκτήματος όπως και οι κλιματικές συνθήκες είναι χειρότερες, οδηγώντας σε χαμηλότερες αποδόσεις της φυτικής παραγωγής και υψηλή ένταση εργασίας στην παραγωγή χορτονομής στην εκμετάλλευση.

3.2.2. Απαιτήσεις σε εργασία των διάφορων τομέων

Κατ'εκτίμηση υπολογίζεται ένας σταθερός χρόνος εργασίας για κάθε γεωργική εκμετάλλευση που περιλαμβάνεται στην ετήσια διαρθρωτική ανάλυση και συνδέεται με το Μητρώο Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων (ACR) και ο χρόνος αυτός χρησιμοποιείται πρωτίστως ως μεταβλητή για την ταξινόμηση στις γεωργικές στατιστικές. Το μέτρο αυτό δίνει μια εικόνα της ανάπτυξης της οικονομίας μέσω των μεταβολών στις εκτιμώμενες ανάγκες για εργασία κάθε έτος.

Στην χώρα ως σύνολο, μπορεί να παρατηρηθεί μια τάση προς τη μείωση των αναγκών εργασίας στην παραγωγή γάλακτος και την αύξηση των αναγκών στην παραγωγή κρέατος. Σε ολόκληρη τη χώρα λιγότερο από το 40 % της συνολικής εκτιμώμενης εισροής εργασίας απασχολήθηκε στην παραγωγή γάλακτος, ενώ στις βόρειες περιφέρειες το ποσοστό ήταν ακόμη άνω του 60 %. Ομοίως, έχει αυξηθεί το ποσοστό της εργασίας που χρησιμοποιείται στη φυτική παραγωγή ως ποσοστό των συνολικών αναγκών σε εργασία. Οι συνολικές ανάγκες σε εργασία κατά τη διάρκεια της περιόδου μειώθηκαν κατά περίπου 5 %.

Στην ενισχυόμενη περιοχή 1, κατά την περίοδο 1996-2000, οι ανάγκες σε εργασία για την παραγωγή γάλακτος ως ποσοστό των συνολικών αναγκών σε εργασία αυξήθηκαν ελαφρά. Η αύξηση του μεριδίου της παραγωγής κρέατος ήταν ακόμη περισσότερο ευδιάκριτη. Συνολικά, οι εκτιμώμενες ανάγκες σε εργασία μειώθηκαν σε απόλυτους όρους κατά σχεδόν 25 % κατά τη διάρκεια της περιόδου. Η μεγαλύτερη πτώση σημειώθηκε στις μικρές εκμεταλλεύσεις, γεγονός που αποτελεί σημείο της ταχείας διαρθρωτικής ανάπτυξης.

Μια μεταβολή κοινή στις ενισχυόμενες περιοχές 2-3 είναι ότι η αναλογία της εργασίας που χρησιμοποιείται στην παραγωγή γάλακτος μειώνεται προς όφελος των αναγκών εργασίας για την παραγωγή κρέατος. Η συνολική εκτιμώμενη απόλυτη μείωση στις ανάγκες εργασίας κατά τη διάρκεια της περιόδου κυμάνθηκε μεταξύ 5 και 10 %.

Οι συνολικές ανάγκες σε εργασία κατά τη διάρκεια της περιόδου 1996-2000 μειώθηκαν σε όλες τις ενισχυόμενες περιοχές και στη χώρα ως σύνολο. Η παραγωγή γάλακτος είναι ο κυρίαρχος κλάδος παραγωγής σε όλες τις ενισχυόμενες περιοχές. Το μερίδιό του στις ανάγκες εργασίας, ωστόσο, μειώθηκε από το βορρά προς το νότο, δηλαδή από την ενισχυόμενη περιοχή 1 προς την 3. Η φυτική παραγωγή, με εξαίρεση τα κτηνοτροφικά σιτηρά, συγκεντρώνεται κυρίως στην πεδινή περιοχή της νότιας και μέσης Σουηδίας, που βρίσκεται εκτός των ενισχυόμενων περιοχών. Η παραγωγή χοίρειου κρέατος επίσης πραγματοποιείται, ως επί το πλείστον, εκτός των ενισχυόμενων περιοχών (το ένα τρίτο του συνόλου των χοίρων βρίσκεται στην κομητεία Skεne). Η αναλογία των μικρών εκμεταλλεύσεων (ανάγκες εργασίας < 400 τυπικές ώρες) είναι σημαντικά μεγαλύτερη στη βόρεια Σουηδία από την υπόλοιπη χώρα, γεγονός που αποδεικνύεται από τη σχετικά υψηλή αναλογία των μικρών εκμεταλλεύσεων.

3.3. Περιβαλλοντική αποζημίωση για τη διαφύλαξη ανοικτών γεωργικών τοπίων

Σύμφωνα με το άρθρο 142 της Πράξης Προσχώρησης, ένας από τους στόχους των μακροπρόθεσμων ενισχύσεων για τις βόρειες περιοχές είναι να εξασφαλιστεί η προστασία του περιβάλλοντος και η διαφύλαξη της υπαίθρου, που είναι σημαντικό χαρακτηριστικό της εφαρμογής της κοινής γεωργικής πολιτικής στη Σουηδία. Εντός των βόρειων ενισχυόμενων περιοχών 1-3 η περιβαλλοντική ενίσχυση για τους γεωργούς που εργάζονται για τη διαφύλαξη των ανοικτών γεωργικών τοπίων έχει αντικαταστήσει σημαντικό τμήμα της παλαιότερης περιφερειακής ενίσχυσης υπέρ της γεωργίας.

Η περιβαλλοντική ενίσχυση για τη διαφύλαξη ανοικτών γεωργικών τοπίων αποσκοπεί να ευνοήσει τη χρήση των γεωργικών γαιών με τρόπο που να βελτιώνει ή να διαφυλάττει την ύπαιθρο και να αποτρέπει την απόσυρση από την παραγωγή εκτεταμένων τμημάτων γεωργικής γης. Στις ενισχυόμενες περιοχές 1-3 η εν λόγω περιβαλλοντική ενίσχυση χορηγείται μόνο σε εκμεταλλεύσεις που ασχολούνται με την παραγωγή γάλακτος ή κρέατος και διαθέτουν βοοειδή ή αιγοπρόβατα. Η παραγωγή αυτή γάλακτος και κρέατος πραγματοποιείται με εκτατικά συστήματα σε ολόκληρη την περιοχή.

Όπως και οι εξισωτικές αποζημιώσεις, η περιβαλλοντική ενίσχυση για τη διαφύλαξη ανοικτών γεωργικών τοπίων στις ενισχυόμενες περιοχές 1-3 βασίζεται στον αριθμό των εκταρίων βοσκοτόπων που διαθέτει η εκμετάλλευση. Ο αριθμός αυτός είναι ανάγκη να συνδεθεί με τον αριθμό των ζώων, ώστε να εξασφαλιστεί ότι υπάρχει επαρκής πυκνότητα ζώων που να προλαμβάνει την υπερβλάστηση στις γεωργικές εκτάσεις. Για την περίοδο 1996-1998, απαιτείτο ελάχιστη πυκνότητα 1,25 κεφαλής ζώων για να είναι η έκταση επιλέξιμη για ενίσχυση. Από το 1999 η ελάχιστη αυτή απαίτηση μειώθηκε και προβλέφθηκε διαφοροποίηση. Τώρα προσαρμόζεται σύμφωνα με μεταβολές στις συνθήκες παραγωγής μεταξύ των διαφόρων ενισχυόμενων περιοχών. Η ενίσχυση ανά επιλέξιμο εκτάριο είναι SEK 2 050.

Πίνακας 28. Ελάχιστη πυκνότητα ζώων για επιλεξιμότητα, κεφαλές ζώων ανά εκτάριο

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

3.4. Γενικές επιπτώσεις

Για τη διαφύλαξη των ανοικτών γεωργικών τοπίων είναι αναγκαίο να διατηρηθεί επαρκής αριθμός εκμεταλλεύσεων που ασκούν βιώσιμη γεωργία και γενικότερα να διατηρηθεί επαρκές γεωργικό εισόδημα. Οι κακές κλιματικές συνθήκες στη βόρεια Σουηδία καθιστούν την καλλιεργητική περίοδο σημαντικά βραχύτερη από την υπόλοιπη χώρα και το κόστος παραγωγής σημαντικά υψηλότερο. Οι εθνικές ενισχύσεις, αυξάνοντας το εισόδημα του γεωργού, καθιστούν δυνατή τη μακροπρόθεσμη διατήρηση της παραγωγής στην περιοχή. Η εν λόγω περιοχή διακρίνεται από το γεγονός ότι οι μέθοδοι γεωργικής παραγωγής βασίζονται σε μικρή χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων. Η εθνική ενίσχυση, από κοινού με τις εξισωτικές αποζημιώσεις και την περιβαλλοντική ενίσχυση για τη διατήρηση ανοικτών γεωργικών τοπίων συμβάλλει, επομένως, στη διασφάλιση της βιώσιμης γεωργικής παραγωγής.

Η φθίνουσα πυκνότητα πληθυσμού, σε μια περιοχή που ήδη είναι αραιοκατοικημένη και όπου πολλοί εξαρτώνται από τη γεωργία μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωτικότητα της περιοχής. Επομένως, είναι αναγκαίο να συνεχιστεί η άσκηση της γεωργίας, για να διατηρηθεί η λιγότερο εντατική καλλιέργεια στις περιοχές αυτές καθώς και το ανοικτό και ποικιλόμορφο γεωργικό τοπίο με τη συναφή βιοποικιλότητα. Η απειλή για το τοπίο της βόρειας Σουηδίας είναι ότι θα καλυφθεί από εκτεταμένα δάση κωνοφόρων. Το ανοικτό τοπίο είναι προαπαιτούμενο για τη δημιουργία ευκαιριών στον τομέα του τουρισμού και των άλλων δραστηριοτήτων αναψυχής. Η γεωργική δραστηριότητα αποτελεί τον πυρήνα, γύρω από τον οποίο θα αναπτυχθούν και άλλες δραστηριότητες που μπορούν να συνδυαστούν και που αλληλοσυμπληρώνονται.

Η ενίσχυση συμβάλλει επίσης με το ότι επιτρέπει στην παραγωγή να παραμείνει κοντά στον καταναλωτή και με τον τρόπο αυτό περιορίζει τις ανάγκες για μεταφορές. Η πρωτογενής παραγωγή επίσης δημιουργεί ευκαιρίες για τη βιομηχανία μεταποίησης και τροφίμων και την επακόλουθη αύξηση της απασχόλησης.

4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Η παρούσα έκθεση βασίστηκε σε πληροφορίες που υπέβαλαν οι σουηδικές αρχές σύμφωνα με το άρθρο 143 παράγραφος 2 της Πράξης Προσχώρησης και αποδεικνύει τα εξής:

1) Στους περισσότερους τομείς, στους οποίους χορηγείται ενίσχυση για τις βόρειες περιφέρειες, δεν υπήρξε υπέρβαση του επιτρεπόμενου επιπέδου παραγωγής και του επιτρεπόμενου επιπέδου ενίσχυσης κατά την περίοδο 1996-2000.

2) Η συνδυασμένη κοινοτική ενίσχυση (εξισωτική αποζημίωση και γεωργοπεριβαλλοντική ενίσχυση) δεν έχει φθάσει στο επίπεδο που έχει καθοριστεί για την ενίσχυση υπέρ των βόρειων περιφερειών. Το συνολικό επίπεδο της χορηγηθείσας ενίσχυσης, επομένως, δεν αυξήθηκε σε σύγκριση με την κατάσταση προ της προσχώρησης.

3) Έχουν διενεργηθεί έλεγχοι σύμφωνα με την πρακτική της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης.

4) Η χορηγηθείσα ενίσχυση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην προστασία του περιβάλλοντος και στη διαφύλαξη της υπαίθρου, και κατά συνέπεια συμμορφώνεται προς τους στόχους του άρθρου 142 παράγραφος 3 τρίτο εδάφιο της Πράξης Προσχώρησης.

Βάσει των πληροφοριών που παρασχέθηκαν από τις σουηδικές αρχές, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι σουηδικές αρχές έχουν εν γένει τηρήσει την απόφαση 96/228/EΚ της Επιτροπής σχετικά με τις ενισχύσεις για τις βόρειες περιφέρειες.