(1)

Η συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δημοκρατίας του Βανουάτου σχετικά με την απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης για βραχεία διαμονή (1) («συμφωνία») υπεγράφη στις 28 Μαΐου 2015 και συνήφθη στις 12 Φεβρουαρίου 2016 με την απόφαση (ΕΕ) 2016/272 του Συμβουλίου (2). Η συμφωνία διευκολύνει τα ταξίδια στην Ένωση των πολιτών του Βανουάτου και τα ταξίδια στο Βανουάτου των πολιτών της Ένωσης.

(2)

Η συμφωνία βασίζεται στην κοινή βούληση των συμβαλλόμενων μερών να ενθαρρύνουν τις διαπροσωπικές επαφές, να τονώσουν τον τουρισμό και να αναζωογονήσουν τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ της Ένωσης και του Βανουάτου.

(3)

Σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 4 της συμφωνίας, κάθε συμβαλλόμενο μέρος δύναται να αναστείλει εν όλω ή εν μέρει την εφαρμογή της συμφωνίας, ιδίως για λόγους δημόσιας τάξης και προστασίας της εθνικής ασφάλειας. Η απόφαση αναστολής κοινοποιείται στο έτερο συμβαλλόμενο μέρος το αργότερο 2 μήνες πριν από την προγραμματισμένη έναρξη ισχύος της. Σε περίπτωση που οι λόγοι της αναστολής παύσουν να υφίστανται, το συμβαλλόμενο μέρος που ανέστειλε την εφαρμογή της συμφωνίας ενημερώνει αμέσως σχετικά το έτερο συμβαλλόμενο μέρος και αίρει την αναστολή.

(4)

Το Βανουάτου εφαρμόζει προγράμματα χορήγησης ιθαγένειας σε επενδυτές, στο πλαίσιο των οποίων χορήγησε την ιθαγένεια του Βανουάτου σε υπηκόους άλλων χωρών χωρίς προηγούμενο δεσμό με το Βανουάτου, εκδίδοντας θετικές αποφάσεις για τη συντριπτική πλειονότητα των αιτήσεων. Βάσει των πληροφοριών που παρασχέθηκαν από το γραφείο διαβατηρίων του Βανουάτου στις 14 Ιουνίου 2021, το Βανουάτου, έως τον Μάρτιο του 2021, εξέδωσε στο πλαίσιο των εν λόγω προγραμμάτων περισσότερα από 10 500 διαβατήρια με εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό απόρριψης. Το γεγονός αυτό εγείρει αμφιβολίες ως προς την αξιοπιστία του ελέγχου ασφαλείας και τη δέουσα επιμέλεια που διενεργούν οι αρχές του Βανουάτου.

(5)

Στις ανταλλαγές που πραγματοποιήθηκαν τον Οκτώβριο του 2017, τον Νοέμβριο του 2019, τον Ιούνιο του 2020 και τον Μάρτιο του 2021, η Επιτροπή εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες και προειδοποίησε την κυβέρνηση του Βανουάτου για το ενδεχόμενο επανεισαγωγής της υποχρέωσης θεώρησης. Οι εξηγήσεις που παρέσχε το Βανουάτου δεν ήταν επαρκείς για να μετριάσουν αυτές τις ανησυχίες.

(6)

Η χορήγηση ιθαγένειας σε αιτούντες που περιλαμβάνονται στις βάσεις δεδομένων της Ιντερπόλ έρχεται σε αντίθεση με προηγούμενες διαβεβαιώσεις των αρχών του Βανουάτου όσον αφορά τον έλεγχο ασφαλείας και εγείρει περαιτέρω ανησυχίες όσον αφορά την αξιοπιστία των διαδικασιών ελέγχου ασφαλείας των προγραμμάτων.

(7)

Μεταξύ των επιτυχόντων αιτούντων στους οποίους έχει χορηγηθεί η ιθαγένεια του Βανουάτου περιλαμβάνονται υπήκοοι διαφόρων χωρών οι υπήκοοι των οποίων απαιτείται να διαθέτουν θεώρηση για τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης. Επιπλέον, η Επιτροπή εξέφρασε ανησυχίες σχετικά με την απουσία απαιτήσεων φυσικής παρουσίας ή διαμονής, τις σύντομες περιόδους επεξεργασίας των προγραμμάτων και την έλλειψη συστηματικής ανταλλαγής πληροφοριών με τις χώρες καταγωγής ή τις χώρες κύριας προηγούμενης διαμονής των αιτούντων. Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η εξέταση των αιτήσεων για προγράμματα χορήγησης ιθαγένειας σε επενδυτές στο Βανουάτου δεν εγγυάται υψηλό επίπεδο ασφάλειας.

(8)

Η αναστολή εφαρμογής της συμφωνίας θα πρέπει να περιοριστεί στα κοινά διαβατήρια που εκδόθηκαν από τις 25 Μαΐου 2015, όταν άρχισε να αυξάνεται σημαντικά ο αριθμός των επιτυχόντων αιτούντων στο πλαίσιο των προγραμμάτων του Βανουάτου για χορήγηση ιθαγένειας σε επενδυτές.

(9)

Η εφαρμογή της συμφωνίας όσον αφορά όλους τους πολίτες του Βανουάτου που κατέχουν κοινό διαβατήριο εκδοθέν από το Βανουάτου από τις 25 Μαΐου 2015 θα πρέπει, επομένως, να ανασταλεί.

(10)

Η παρούσα απόφαση αποτελεί ανάπτυξη των διατάξεων του κεκτημένου του Σένγκεν στις οποίες δεν συμμετέχει η Ιρλανδία, σύμφωνα με την απόφαση 2002/192/ΕΚ του Συμβουλίου (3)· ως εκ τούτου, η Ιρλανδία δεν συμμετέχει στη θέσπιση της παρούσας απόφασης και δεν δεσμεύεται από αυτήν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή της,