2.12.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 319/92

(1)

Με ηλεκτρονική ανακοίνωση της 26ης Ιουνίου 2009, η Λετονία κοινοποίησε, σύμφωνα με το άρθρο 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκή Ένωσης (ΣΛΕΕ), μέτρο δημόσιας χρηματοδότησης για την κατασκευή λιμενικής υποδομής στον λιμένα Ventspils.

(2)

Με επιστολή της 15ης Δεκεμβρίου 2009, η Επιτροπή ενημέρωσε τη Λεττονία ότι αποφάσισε να κινήσει την επίσημη διαδικασία έρευνας που ορίζεται στο άρθρο 108 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ σχετικά με ένα μέρος του εν λόγω μέτρου.

(3)

Η απόφαση της Επιτροπής για την κίνηση της διαδικασίας δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2) (εφεξής «απόφαση για την κίνηση διαδικασίας»). Η Επιτροπή κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους.

(4)

Η Επιτροπή δεν έλαβε παρατηρήσεις ενδιαφερόμενων μερών. Με επιστολές της 16ης Μαρτίου 2010, της 7ης Απριλίου 2010, της 12ης Απριλίου 2010 και της 14ης Απριλίου 2010, οι λετονικές αρχές υπέβαλαν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με την απόφαση για την κίνηση διαδικασίας.

(5)

Η Επιτροπή ζήτησε συμπληρωματικές πληροφορίες για το μέτρο με επιστολές της 21ης Σεπτεμβρίου 2010, της 22ας Δεκεμβρίου 2010 και της 18ης Μαρτίου 2011. Οι λετονικές αρχές κοινοποίησαν τις ζητηθείσες πληροφορίες με επιστολές της 8ης Οκτωβρίου 2010, της 20ής Ιανουαρίου 2011, της 22ας Μαρτίου 2011 και της 31ης Μαρτίου 2011.

(6)

Επιπλέον, πραγματοποιήθηκαν διάφορες συνεδριάσεις μεταξύ των υπηρεσιών της Επιτροπής και των λετονικών αρχών. Πριν και μετά τις συνεδριάσεις αυτές, οι λετονικές αρχές υπέβαλαν συμπληρωματικές πληροφορίες.

(7)

Στόχος του επενδυτικού σχεδίου είναι η αναβάθμιση της λιμενικής υποδομής. Το σχέδιο συνίσταται στα ακόλουθα υποέργα που θα υλοποιηθούν κατά το διάστημα 2010-2014:

(8)

Στην απόφαση της 15ης Δεκεμβρίου 2009 (3), η Επιτροπή έκρινε ότι δεν ήταν αναγκαίο να αποφασίσει αν η δημόσια χρηματοδότηση των έργων του κυματοθραύστη, της ενίσχυσης της ακτής του πορθμού και της ανάπλασης της προβλήτας αγκυροβολίας σκαφών της λιμενικής αρχής ενείχε κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ στο επίπεδο της λιμενικής αρχής, εφόσον η ενίσχυση αυτή θα ήταν συμβατή με την εσωτερική αγορά.

(9)

Όσον αφορά τη δημόσια χρηματοδότηση των έργων της βυθοκόρησης και της κατασκευής σιδηροδρομικών οδών πρόσβασης, η Επιτροπή έκρινε ότι ενείχε κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ και κήρυξε την ενίσχυση στο επίπεδο της λιμενικής αρχής συμβατή με την εσωτερική αγορά.

(10)

Όσον αφορά τη δημόσια χρηματοδότηση του νέου τερματικού σταθμού και των δύο προβλητών, η Επιτροπή έκρινε ότι εμπεριείχε κρατική ενίσχυση στο επίπεδο της λιμενικής αρχής και συμπέρανε ότι η ενίσχυση προς τη λιμενική αρχή ήταν συμβατή με την εσωτερική αγορά.

(11)

Ο τερματικός σταθμός διακίνησης ξηρών φορτίων χύδην και οι δύο προβλήτες θα κατασκευαστούν από ιδιώτες. Προς τον σκοπό αυτό, η λιμενική αρχή θα συνάψει συμβάσεις παραχώρησης με φορείς παροχής λιμενικών υπηρεσιών διάρκειας 35 ετών. Δεν θα διεξαχθεί διαγωνισμός για την ανάθεση των συμβάσεων παραχώρησης. Τα τέλη παραχώρησης που θα καταβάλουν οι φορείς παροχής λιμενικών υπηρεσιών οι οποίοι θα επιλεγούν έχουν καθοριστεί εκ των προτέρων βάσει αξιολόγησης που διενήργησε ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας.

(12)

Στην απόφαση της 15ης Δεκεμβρίου 2009, η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες μήπως η τιμή παραχώρησης εμπεριείχε κρατική ενίσχυση. Βάσει των πληροφοριών που ήταν διαθέσιμες σε εκείνο το στάδιο, η Επιτροπή δεν ήταν σε θέση να κρίνει αν η δημόσια χρηματοδότηση στο επίπεδο των τριών παραχωρησιούχων της λιμενικής υποδομής για συγκεκριμένους χρήστες είχε χαρακτήρα κρατικής ενίσχυσης.

(13)

Η Επιτροπή διαπίστωσε επίσης ότι οι τελικοί χρήστες θα έχουν πρόσβαση στη νέα υποδομή χωρίς διακρίσεις.

(14)

Κατά συνέπεια, μόνο η δυνητική ενίσχυση στο επίπεδο των παραχωρησιούχων αποτελεί αντικείμενο της επίσημης διαδικασίας έρευνας.

(15)

Η λιμενική αρχή προτίθεται να αναθέσει τη σύμβαση παραχώρησης για τη λειτουργία του νεόδμητου τερματικού σταθμού σε […] (4). Σήμερα, ο φορέας εκμετάλλευσης εκτελεί δραστηριότητες διακίνησης εμπορευμάτων στην περιοχή που έχει εκμισθώσει η λιμενική αρχή σε […] βάσει συμφωνίας υπενοικίασης που έχει συνάψει με […].

(16)

Σύμφωνα με τις λετονικές αρχές, ο […] προτίθεται να επεκτείνει τις δραστηριότητές του και να χρησιμοποιήσει ολόκληρη την εκμισθωθείσα περιοχή για τις δικές του δραστηριότητες και, ως εκ τούτου, σκοπεύει να καταγγείλει τη συμφωνία υπενοικίασης.

(17)

Η λιμενική αρχή αποφάσισε να κατασκευάσει έναν νέο τερματικό σταθμό και στη συνέχεια να παραχωρήσει την εκμετάλλευσή του σε […], ώστε […] να μπορεί να συνεχίσει τη λειτουργία του λιμένα.

(18)

Σύμφωνα με τις λετονικές αρχές, η αποκατάσταση της ικανότητας διακίνησης υγρών φορτίων στον λιμένα Ventspils είναι συνδεδεμένη με αυτή τη συγκεκριμένη τοποθεσία, λόγω περιορισμών που σχετίζονται με το απαιτούμενο βάθος για την ενδιαίτηση των πλοίων μεταφοράς υγρού φορτίου κατάλληλης χωρητικότητας.

(19)

Ολόκληρη η όμορη περιοχή είναι σήμερα μισθωμένη στην […]. Οι λετονικές αρχές προτίθενται να αναθέσουν τη σύμβαση παραχώρησης για τη λειτουργία της νέας προβλήτας στην […], εφόσον διακινεί υγρά φορτία στον λιμένα και, κατά συνέπεια, διαθέτει ήδη τον απαιτούμενο εξοπλισμό μεταφόρτωσης υγρών φορτίων, συμπεριλαμβανομένου του εξοπλισμού πυρόσβεσης.

(20)

Ένας από τους χρήστες της προβλήτας θα είναι θυγατρική της […] που προτίθεται να δημιουργήσει ένα εργοστάσιο παραγωγής κατασκευαστικών στοιχείων στην περιοχή του λιμένα βάσει μακροπρόθεσμης συμφωνίας μίσθωσης γης με τη λιμενική αρχή. Τα κατασκευαστικά στοιχεία θα μεταφέρονται σε εξαγωγικές αγορές με οχηματαγωγά πλοία ro-ro.

(21)

Η μεταφορά των κατασκευαστικών υλικών από το ίδιο το εργοστάσιο στην προβλήτα θα πραγματοποιείται σιδηροδρομικώς και οδικώς, στην περιοχή του τερματικού σταθμού Universal 2, τον οποίο εκμεταλλεύεται η […]. Για τον σκοπό αυτό, θα υπογραφεί τριμερής συμφωνία μεταξύ της […] και της λιμενικής αρχής, μετά την κατασκευή της προβλήτας.

(22)

Σύμφωνα με τις λετονικές αρχές, […] και […] είναι οι μόνοι δυνητικοί φορείς εκμετάλλευσης της προβλήτας αριθ. 12. Η λιμενική αρχή είχε αρχικά την πρόθεση να αναθέσει τη σύμβαση παραχώρησης στην […].

(23)

Στην απόφασή της για την κίνηση διαδικασίας, η Επιτροπή διαμόρφωσε την αρχική άποψη ότι δεν τηρούνταν τα αναγκαία κριτήρια για να θεωρηθεί ότι η λιμενική αρχή ενήργησε ως ιδιώτης επενδυτής κατά τον καθορισμό των τελών παραχώρησης με τα οποία θα βαρύνονταν οι μελλοντικοί παραχωρησιούχοι.

(24)

Η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες και ως προς τη μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε για τον καθορισμό του ίδιου του τέλους παραχώρησης καθώς και για τον ανεξάρτητο χαρακτήρα της αποτίμησης του εμπειρογνώμονα.

(25)

Ο ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας που αποτίμησε τα τέλη παραχώρησης χρησιμοποίησε δύο διαφορετικές μεθόδους, συγκεκριμένα της συγκριτικής ανάλυσης και των εσόδων. Όσον αφορά την προβλήτα για τα φορτία υγρού φορτίου, ο εμπειρογνώμονας χρησιμοποίησε μόνο τη μέθοδο των εσόδων.

(26)

Όσον αφορά τη συγκριτική ανάλυση, η Επιτροπή παρατήρησε ότι βασιζόταν κατά κύριο λόγο στις υφιστάμενες συμβάσεις στον ίδιο λιμένα. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή διατύπωσε αμφιβολίες ως προς την αξιοπιστία της. Η Επιτροπή επισήμανε ότι μια συγκριτική ανάλυση αυτού του τύπου δεν είχε νόημα, εφόσον δεν υπήρχε καμία ένδειξη ότι τα τέλη παραχώρησης βασίζονταν στα δεδομένα της αγοράς, σύμφωνα με τις συμβάσεις που χρησίμευσαν ως σημείο αναφοράς. Επιπλέον, η Επιτροπή επισήμανε ότι η ανάλυση πραγματοποιήθηκε σε σχέση με τις τρεις ίδιες συμβάσεις παραχώρησης τόσο για τον τερματικό σταθμό ξηρού φορτίου χύδην όσο και για την προβλήτα αριθ. 12 για τη διακίνηση γενικού φορτίου και φορτίου χύδην, παρά το γεγονός ότι η φύση αυτών των δύο τερματικών σταθμών διαφέρει ουσιαστικά.

(27)

Όσον αφορά τη μέθοδο των εσόδων που χρησιμοποιήθηκε στην αξιολόγηση, η Επιτροπή παρατήρησε ότι αυτή δεν φαινόταν να αντανακλά το σύνολο του κόστους της επένδυσης στην περίπτωση του τερματικού σταθμού στερεού φορτίου χύδην και της προβλήτας αριθ. 12.

(28)

Η Επιτροπή ανέφερε ότι απόφαση που είχε λάβει η λιμενική αρχή ήδη τον Μάρτιο του 2006 αποκάλυπτε τη δέσμευση της λιμενικής αρχής να παραχωρήσει την εκμετάλλευση της προβλήτας αριθ. 35 στην […] μετά την ολοκλήρωση των κατασκευαστικών έργων. Η εν λόγω απόφαση παρουσίαζε αναλυτικά τη μέθοδο υπολογισμού των τελών παραχώρησης που βασίζεται στις ίδιες αρχές με αυτές της ανεξάρτητης αξιολόγησης. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες ως προς τον ανεξάρτητο χαρακτήρα της καθαυτό αξιολόγησης.

(29)

Η Επιτροπή έκρινε ότι η δημόσια χρηματοδότηση της κατασκευής του τερματικού σταθμού και των δύο προβλητών παρείχε, κατά τα φαινόμενα, επιλεκτικό οικονομικό πλεονέκτημα στους φορείς εκμετάλλευσης της εν λόγω υποδομής και, ως εκ τούτου, συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος της ΣΛΕΕ.

(30)

Η Επιτροπή διαμόρφωσε μια πρώτη άποψη ότι κάθε ενίσχυση στους παραχωρησιούχους θα συνιστούσε λειτουργική ενίσχυση, απαλλάσσοντάς τους από τα έξοδα με τα οποία υποχρεωτικά θα επιβαρύνονταν. Σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου, η εν λόγω λειτουργική ενίσχυση είναι καταρχήν ασυμβίβαστη με την εσωτερική αγορά (5).

(31)

Οι λετονικές αρχές υποστηρίζουν ότι οι τρεις φορείς εκμετάλλευσης επελέγησαν από τη λιμενική αρχή βάσει αντικειμενικών κριτηρίων και αποτελούν την πλέον βιώσιμη εναλλακτική επιλογή ως φορείς της νεόδμητης υποδομής.

(32)

Η λιμενική αρχή προτίθεται να παραχωρήσει την εκμετάλλευση του τερματικού σταθμού ξηρού φορτίου στην […], που ασχολείται κυρίως με τη μεταφόρτωση ξυλείας. Οι λετονικές αρχές εξηγούν ότι η παρουσία της […] στον λιμένα είναι κρίσιμη, λόγω της ιδιαίτερης σημασίας των εξαγωγών ξυλείας για την περιοχή.

(33)

Όπως εξηγείται ανωτέρω, η […] παρέχει σήμερα υπηρεσίες διακίνησης εμπορευμάτων στην περιοχή που έχει εκμισθώσει η λιμενική αρχή στην […] βάσει συμφωνίας υπενοικίασης η οποία έχει συναφθεί με την […]. Δεδομένου ότι η […] προτίθεται να επεκτείνει τις λειτουργίες για να χρησιμοποιήσει το σύνολο της μισθωμένης περιοχής, η λιμενική αρχή εξέδωσε τον Οκτώβριο του 2005 ψήφισμα για την κατασκευή νέου τερματικού σταθμού και συνακόλουθης παραχώρησης της εκμετάλλευσης στην […] (βλέπε παράρτημα 1).

(34)

Οι λετονικές αρχές υποστηρίζουν ότι η απόφαση για την ανάθεση της σύμβασης παραχώρησης στον συγκεκριμένο φορέα εκμετάλλευσης βασίζεται σε καθαρά αντικειμενικούς εμπορικούς λόγους. Από την άποψη αυτή, οι λετονικές αρχές επισημαίνουν ότι […] αποτελεί την πλέον εφικτή λύση για τη λειτουργία του τερματικού σταθμού, διότι κατέχει ήδη τον απαιτούμενο εξοπλισμό χειρισμού ξηρού φορτίου. Επιπλέον, κανένας άλλος δυνητικός παραχωρησιούχος δεν εκδήλωσε ενδιαφέρον να εκμεταλλευτεί τον τερματικό σταθμό ξηρού φορτίου. Οι λετονικές αρχές επισημαίνουν ότι είναι προς το συμφέρον της λιμενικής αρχής να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με όλους τους δυνητικά ενδιαφερόμενους, ιδίως εφόσον ένα σημαντικά μεγάλο μέρος της λιμενικής έκτασης εξακολουθεί να μη χρησιμοποιείται.

(35)

Η […] έχει ήδη μεταφορτώσει στον λιμένα ποσότητες μεγαλύτερες από […] χιλιάδες κυβικά μέτρα ετησίως και έχει, συνεπώς, δημιουργήσει ήδη ένα σταθερό επιχειρηματικό δίκτυο. Η λιμενική αρχή θεωρεί ότι η εταιρεία θα είναι σε θέση να διατηρήσει αυτόν τον κύκλο εργασιών από τη διακίνηση φορτίου στο μέλλον και, με τον τρόπο αυτό, παρέχει τις απαιτούμενες εγγυήσεις όσον αφορά την ανάκτηση των επενδύσεων που πραγματοποίησε η λιμενική αρχή.

(36)

Η προβλήτα θα αντικαταστήσει την προβλήτα αριθ. 1 για τη μεταφόρτωση επικίνδυνων υγρών φορτίων. Η προβλήτα είναι πεπαλαιωμένη και δεν μπορεί, συνεπώς, να χρησιμοποιείται για τη διακίνηση φορτίων. Όπως εξηγήθηκε ανωτέρω, η αποκατάσταση της ικανότητας διακίνησης υγρών φορτίων στον λιμένα Ventspils συνδέεται με τη συγκεκριμένη τοποθεσία, λόγω απαιτήσεων ασφαλείας και περιορισμών που σχετίζονται με το απαιτούμενο βάθος για την ενδιαίτηση πλοίων μεταφοράς υγρού φορτίου του κατάλληλου μεγέθους.

(37)

Οι λετονικές αρχές αναφέρουν ότι η παραχώρηση της εκμετάλλευσης της προβλήτας αριθ. 35 σε άλλη εταιρεία δεν είναι εφικτή στην πράξη εξαιτίας ακριβώς της συγκεκριμένης τοποθεσίας της εξεταζόμενης περιοχής εντός του λιμένα. Σήμερα, όλη η όμορη λιμενική περιοχή είναι εκμισθωμένη στην […] (βλέπε παράρτημα II).

(38)

Επιπλέον, προβάλλεται το επιχείρημα ότι, όπως […], εφόσον ο […] διακινεί ήδη υγρά φορτία στον λιμένα Ventspils, ο φορέας εκμετάλλευσης κατέχει όλο τον αναγκαίο εξοπλισμό μεταφόρτωσης υγρών φορτίων που είναι απολύτως αναγκαίος για τη λειτουργία της προβλήτας.

(39)

Στόχος του σχεδίου είναι να αυξηθεί η ικανότητα εκφόρτωσης γενικού φορτίου. Οι λετονικές αρχές εξηγούν ότι η απόφαση για την κατασκευή της προβλήτας συνδέεται με τη σύναψη από τη λιμενική αρχή συμφωνίας μακροχρόνιας μίσθωσης γης με τη θυγατρική της […]. Η θυγατρική της […] προτίθεται να κατασκευάσει μονάδα κατασκευαστικών στοιχείων στον λιμένα. Η μεταφορά των κατασκευαστικών στοιχείων σε εξαγωγικές αγορές είναι δυνατόν να γίνεται μόνο με οχηματαγωγά πλοία ro-ro.

(40)

Οι λετονικές αρχές επισημαίνουν, ωστόσο, ότι πριν από τη σύναψη της σύμβασης μίσθωσης με την […], η λιμενική αρχή συμμετείχε σε διάφορους διαγωνισμούς που οργάνωσαν εταιρείες μεταφοράς φορτίου και δυνητικοί παραχωρησιούχοι της προβλήτας αριθ. 12, όπως η […], αλλά ήταν ατελέσφοροι.

(41)

Σύμφωνα με τις λετονικές αρχές, η μεταφορά των κατασκευαστικών στοιχείων από το εργοστάσιο στην προβλήτα μπορεί να γίνει μόνο με μέσα σιδηροδρομικής και οδικής μεταφοράς, διαμέσου της περιοχής του τερματικού σταθμού Universal 2 τον οποίο εκμεταλλεύεται η […]. Προς τον σκοπό αυτό, θα υπογραφεί τριμερής συμφωνία μεταξύ […], […] και της λιμενικής αρχής μετά την κατασκευή της προβλήτας.

(42)

Επιπλέον, οι λετονικές αρχές δηλώνουν ότι υπάρχουν μόνο δύο δυνητικοί φορείς εκμετάλλευσης της προβλήτας, οι […] και […]. Με τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν στο πλαίσιο της διαδικασίας επίσημης έρευνας, οι λετονικές αρχές διευκρίνισαν ότι η σύμβαση παραχώρησης της εκμετάλλευσης της προβλήτας θα ανατεθεί στην […].

(43)

Δεδομένου ότι ο μόνος δυνατός τρόπος μεταφοράς των κατασκευαστικών στοιχείων από το εργοστάσιο κατασκευής στην προβλήτα αριθ. 12 είναι μέσω της περιοχής που έχει εκμισθωθεί στην […] (βλέπε παράρτημα III), η λιμενική αρχή θεωρεί […] την πλέον ρεαλιστική εναλλακτική επιλογή.

(44)

Ακόμη, οι λετονικές αρχές επισημαίνουν ότι η επιφάνεια της λιμενικής έκτασης που συνορεύει με την προβλήτα δεν είναι κατάλληλη για την αποθήκευση φορτίου. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να διασφαλιστούν οι αξιόπιστες συνδέσεις με άλλες περιοχές του λιμένα όπου θα είναι εφικτή η αποθήκευση.

(45)

Ισχυρίζονται επίσης ότι, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τη χωροθέτηση της προβλήτας όσο και τις τεχνικές παραμέτρους της, η προβλήτα θα εξυπηρετεί εταιρείες μεταφοράς φορτίου που είναι εγκατεστημένες σε έκταση 12 εκταρίων, ανεξάρτητα από τον τύπο του διακινούμενου φορτίου.

(46)

Έχουν πραγματοποιηθεί χωριστές αποτιμήσεις για κάθε σύμβαση παραχώρησης υποδομής για συγκεκριμένους χρήστες. Οι λετονικές αρχές υποστηρίζουν ότι οι εν λόγω αποτιμήσεις ήταν σύμφωνες με τα εθνικά και τα διεθνή πρότυπα αποτίμησης.

(47)

Όσον αφορά την εφαρμοσθείσα μεθοδολογία, οι λετονικές αρχές επισημαίνουν ότι, δεδομένης της χωροθέτησης και των χαρακτηριστικών των λιμένων της Ρίγας και της Liepaja, η μέθοδος συγκριτικής ανάλυσης (αποκαλούμενη «μέθοδος σύγκρισης») είναι απολύτως αξιόπιστη. Τα τέλη παραχώρησης που καταβάλλουν οι φορείς παροχής υπηρεσιών οι οποίοι δραστηριοποιούνται σε αυτούς τους λιμένες έχουν καθοριστεί από τις ίδιες τις λιμενικές αρχές και πρέπει, κατά συνέπεια, να θεωρούνται αξιόπιστα.

(48)

Σύμφωνα με τις λετονικές αρχές, οι αναθεωρημένες αποτιμήσεις, που βασίζονται σε ανάλυση ταμειακών ροών, πρέπει επίσης να άρουν τις αμφιβολίες της Επιτροπής ως προς τον ανεξάρτητο χαρακτήρα τους.

(49)

Στη συνέχεια, η Επιτροπή θα εξετάσει διεξοδικά τη μεθοδολογία που χρησιμοποίησε ο εμπειρογνώμονας για τον καθορισμό των τελών παραχώρησης.

(50)

Η εκτίμηση βασίζεται στις ακόλουθες δύο μεθόδους:

(51)

Η συγκριτική ανάλυση διεξάγεται για τρεις συμβάσεις που θεωρούνται συγκρίσιμες με αυτές του λιμένα Ventspils. Ο εμπειρογνώμονας χρησιμοποίησε διορθωτικούς συντελεστές για να καθορίσει ένα επαρκές τέλος παραχώρησης. Ελήφθησαν υπόψη οι ακόλουθοι παράγοντες: χρόνος και όροι σύναψης της σύμβασης, χωροθέτηση, περιγραφή των προβλητών, μισθωμένη περιοχή, τεχνικές συνθήκες των τερματικών σταθμών και πρόσβαση σε κοινωφελείς υπηρεσίες.

(52)

Το υπολογισθέν τέλος παραχώρησης ανέρχεται σε […] ευρώ/τμ ετησίως. Ο εκτιμητής καθόρισε το τέλος της παραχώρησης σε […] ευρώ/τμ ετησίως.

(53)

Η μέθοδος των εσόδων εφαρμόζεται για να εκτιμηθεί αν η προεξόφληση των μελλοντικών εσόδων επιτρέπει να καλυφθεί πλήρως το συνολικό κόστος της επένδυσης (συμπεριλαμβανομένων των εξόδων για την περιοχή φόρτωσης, τη βυθοκόρηση και την κατασκευή των σιδηροδρομικών οδών πρόσβασης) και παρέχει δημοσιονομικές προβολές για περίοδο 25 ετών. Τα εκτιμώμενα έσοδα και έξοδα διορθώνονται με συντελεστή προεξόφλησης 7,5 % που αντανακλά το επίπεδο κινδύνου της επένδυσης.

(54)

Η ανεξάρτητη εκτίμηση λαμβάνει υπόψη τα έσοδα από λιμενικά δικαιώματα και τέλη και τα έσοδα από τη χρήση της λιμενικής γης και υποδομής. Λαμβάνεται υπόψη το συνολικό κόστος της επένδυσης.

(55)

Βάσει διαφορετικών επιπέδων κύκλου εργασιών από τη διακίνηση φορτίων, γίνεται πρόβλεψη καθαρής παρούσας αξίας (ΚΠΑ), εσωτερικού συντελεστή αποδοτικότητας (ΕΣΑ) και συντελεστή κόστους-ωφέλειας (ΣΚΟ) για τον καθορισμό τελών παραχώρησης που κυμαίνονται από […] ευρώ/τμ ετησίως μέχρι […] ευρώ/τμ ετησίως. Οι χρηματοοικονομικοί δείκτες δικαιολογούν τέλος παραχώρησης τουλάχιστον […] ευρώ/τμ ετησίως σε μέσο κύκλο εργασιών από τη διακίνηση φορτίου […] τόνων ετησίως και […] ευρώ/τμ ετησίως για μέσο κύκλο εργασιών από τη διακίνηση φορτίου […] τόνων ετησίως. Εάν ο μέσος κύκλος εργασιών είναι μεγαλύτερος από […] τόνους ετησίως, το τέλος παραχώρησης μπορεί να είναι το ελάχιστο.

(56)

Δεδομένου ότι η πρόβλεψη του μέσου κύκλου εργασιών από διακίνηση φορτίου αφορά […] τόνους ετησίως, ο ανεξάρτητος εκτιμητής συμπεραίνει ότι δικαιολογείται ετήσιο τέλος παραχώρησης που κυμαίνεται από […] ευρώ έως […] ευρώ/τμ ετησίως.

(57)

Λαμβάνοντας υπόψη και τις δύο μεθόδους που αναλύθηκαν ανωτέρω, ο ανεξάρτητος εκτιμητής όρισε το τέλος παραχώρησης σε […] ευρώ/τμ ετησίως.

(58)

Ο κατωτέρω πίνακας παρουσιάζει τις τιμές των χρηματοοικονομικών δεικτών του σχεδίου λαμβάνοντας υπόψη το συνακόλουθο τέλος παραχώρησης:

Κύκλος εργασιών από διακίνηση φορτίου […] τόνων, τέλος παραχώρησης […] ευρώ/τμ ετησίως, συντελεστής προεξόφλησης 7,5 %, συντελεστής ανάπτυξης 2,28 %

(59)

Έτσι, η εκτίμηση του ανεξάρτητου εκτιμητή επιβεβαίωσε την ορθότητα του τέλους παραχώρησης που υπολογίστηκε με τις ανωτέρω μεθόδους, δηλαδή […] ευρώ/τμ ετησίως.

(60)

Η μέθοδος των εσόδων συνίσταται σε χρηματοοικονομικές προβολές για περίοδο 25 ετών. Τα εκτιμώμενα έσοδα και έξοδα διορθώνονται με τον ίδιο συντελεστή προεξόφλησης 7,5 % που αντανακλά το επίπεδο του επενδυτικού κινδύνου.

(61)

Η ανεξάρτητη εκτίμηση λαμβάνει υπόψη τα έσοδα από λιμενικά δικαιώματα και τέλη και τα έσοδα που προκύπτουν από τη χρήση της λιμενικής γης και υποδομής. Λαμβάνεται υπόψη το συνολικό κόστος της επένδυσης.

(62)

Βάσει των διαφορετικών επιπέδων κύκλου εργασιών από τη διακίνηση φορτίων, γίνεται πρόβλεψη καθαρής παρούσας αξίας (ΚΠΑ), εσωτερικού συντελεστή αποδοτικότητας (ΕΣΑ) και συντελεστή κόστους-ωφέλειας (ΣΚΟ) για τον καθορισμό τελών παραχώρησης που κυμαίνονται από […] ευρώ ετησίως μέχρι […] ευρώ/τμ ετησίως. Οι χρηματοοικονομικοί δείκτες δικαιολογούν τέλος παραχώρησης τουλάχιστον […] ευρώ ετησίως σε μέσο κύκλο εργασιών από τη διακίνηση φορτίου […] τόνων ετησίως και […] ευρώ ετησίως για μέσο κύκλο εργασιών από τη διακίνηση φορτίου […] τόνων ετησίως. Εάν ο μέσος κύκλος εργασιών είναι μεγαλύτερος από […] τόνους ετησίως, το τέλος παραχώρησης μπορεί να είναι το ελάχιστο.

(63)

Λαμβάνοντας υπόψη περίοδο 30 ετών για την απόσβεση προβλητών βαθέων υδάτων, ο ανεξάρτητος εκτιμητής καθόρισε την τιμή του τέλους παραχώρησης σε […] ευρώ ετησίως, δηλαδή στο 1/30 του επενδυτικού κόστους της προβλήτας, εξαιρουμένων των εργασιών βυθοκόρησης.

(64)

Ο κατωτέρω πίνακας παρουσιάζει τα χρηματοοικονομικά αποτελέσματα του επενδυτικού σχεδίου για ετήσιο κύκλο εργασιών από τη διακίνηση φορτίου […] τόνων, λαμβάνοντας υπόψη τέλος παραχώρησης […] ευρώ ετησίως. Στον υπολογισμό ελήφθη υπόψη το επενδυτικό κόστος, συμπεριλαμβανομένων των έργων βυθοκόρησης.

Κύκλος εργασιών από διακίνηση φορτίου […] τόνων, τέλος παραχώρησης […] ευρώ/τμ ετησίως, συντελεστής προεξόφλησης 7,5 %, συντελεστής ανάπτυξης 2,28 %

(65)

Έτσι, ο εκτιμητής καθόρισε το τέλος παραχώρησης σε […] ευρώ ετησίως (αντί […] ευρώ ετησίως, όπως είχε αρχικά προβλεφθεί).

(66)

Η αποτίμηση βασίζεται σε δύο μεθόδους, δηλαδή τη μέθοδο της συγκρίσιμης συναλλαγής και τη μέθοδο των εσόδων.

(67)

Πρώτον, η σύμβαση παραχώρησης αναλύεται συγκριτικά με τρεις συμβάσεις που θεωρούνται συγκρίσιμες στον λιμένα Ventspils. Λαμβάνοντας υπόψη τα ειδικά στοιχεία και χαρακτηριστικά της υποδομής που αφορά αυτές τις τρεις συμβάσεις, ο εκτιμητής χρησιμοποίησε συντελεστές διόρθωσης για να καθορίσει ένα επαρκές τέλος παραχώρησης. Ελήφθησαν υπόψη οι ακόλουθοι παράγοντες: χρόνος και όροι σύναψης της συμφωνίας, χωροθέτηση, περιγραφή των θέσεων αγκυροβολίας, μισθωμένη έκταση, τεχνικά στοιχεία της υποδομής, πρόσβαση σε κοινωφελείς υπηρεσίες.

(68)

Το υπολογισθέν τέλος παραχώρησης είναι […] ευρώ/τμ ετησίως. Το τέλος παραχώρησης ορίστηκε σε […] ευρώ/τμ ετησίως.

(69)

Η μέθοδος των εσόδων χρησιμοποιείται για να εκτιμηθεί αν η προεξόφληση των μελλοντικών εσόδων επιτρέπει να καλυφθεί πλήρως το συνολικό κόστος της επένδυσης, (περιλαμβανομένων των εξόδων βυθοκόρησης και κατασκευής των σιδηροδρομικών οδών πρόσβασης) και παρέχει δημοσιονομικές προβολές για περίοδο 25 ετών. Τα εκτιμώμενα έσοδα και έξοδα διορθώνονται με συντελεστή προεξόφλησης 7,5 % που αντανακλά το επίπεδο κινδύνου της επένδυσης.

(70)

Η ανεξάρτητη εκτίμηση λαμβάνει υπόψη τα έσοδα από λιμενικά δικαιώματα και τέλη και τα έσοδα από τη χρήση της λιμενικής έκτασης και υποδομής. Λαμβάνεται υπόψη το συνολικό κόστος της επένδυσης, περιλαμβανομένης της δημόσιας χρηματοδότησης.

(71)

Βάσει διαφορετικών επιπέδων κύκλου εργασιών από τη διακίνηση φορτίων, γίνεται πρόβλεψη καθαρής παρούσας αξίας (ΚΠΑ), εσωτερικού συντελεστή αποδοτικότητας (ΕΣΑ) και συντελεστή κόστους-οφέλους (ΣΚΟ) για τον καθορισμό τελών παραχώρησης που κυμαίνονται από […] ευρώ/τμ ετησίως μέχρι […] ευρώ/τμ ετησίως. Ο ανεξάρτητος εκτιμητής έκρινε ότι οι χρηματοοικονομικοί δείκτες δικαιολογούν (η ΚΠΑ είναι θετική) τέλος παραχώρησης τουλάχιστον […] ευρώ/τμ ετησίως για εκτιμώμενο κύκλο εργασιών από διακίνηση φορτίου […] τόνων ετησίως και […] ευρώ/τμ ετησίως για εκτιμώμενο κύκλο εργασιών από τη διακίνηση φορτίου […] τόνων ετησίως.

(72)

Δεδομένου ότι ο προβλεπόμενος όγκος είναι […] τόνοι ετησίως, ο εκτιμητής συμπεραίνει ότι δικαιολογείται ετήσιο τέλος παραχώρησης τουλάχιστον […] ευρώ έως […] ευρώ/τμ ετησίως.

(73)

Λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα των δύο μεθόδων που αναλύθηκαν ανωτέρω, ο ανεξάρτητος εκτιμητής καθόρισε το τέλος παραχώρησης σε […] ευρώ/τμ ετησίως.

(74)

Ο κατωτέρω πίνακας παρουσιάζει τις τιμές των χρηματοοικονομικών δεικτών του σχεδίου λαμβάνοντας υπόψη το συνακόλουθο τέλος παραχώρησης:

Κύκλος εργασιών από διακίνηση φορτίου […] τόνων, τέλος παραχώρησης […] ευρώ/τμ ετησίως, συντελεστής προεξόφλησης 7,5 %, συντελεστής ανάπτυξης 2,28 %

(75)

Έτσι, η εκτίμηση του ανεξάρτητου εκτιμητή επιβεβαίωσε την ορθότητα του τέλους παραχώρησης που υπολογίστηκε με τις ανωτέρω μεθόδους, δηλαδή […] ευρώ/τμ ετησίως.

(76)

Βάσει των αποτιμήσεων που πραγματοποίησε ο ανεξάρτητος εκτιμητής, οι λετονικές αρχές αποφάσισαν να καθορίσουν τα ακόλουθα τέλη παραχώρησης:

(77)

Σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε μορφή από τα κράτη ή με κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό διά της ευνοϊκής μεταχειρίσεως ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής είναι ασυμβίβαστες με την κοινή αγορά, κατά το μέτρο που επηρεάζουν τις μεταξύ κρατών μελών συναλλαγές, εκτός εάν η ΣΛΕΕ ορίζει διαφορετικά.

(78)

Τα κριτήρια που ορίζει το άρθρο 107 παράγραφος 1 είναι σωρευτικά. Κατά συνέπεια, για να καθοριστεί αν το κοινοποιηθέν μέτρο συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, πρέπει να πληρούνται όλοι οι ανωτέρω όροι. Συγκεκριμένα, η χρηματοδοτική στήριξη:

(79)

Σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου (6), δεν παρέχεται πλεονέκτημα στους παραχωρησιούχους, εάν ένας ιδιώτης επενδυτής, σε παρόμοιες περιστάσεις, καθόριζε το τέλος παραχώρησης στο ίδιο επίπεδο.

(80)

Εξαρχής, η Επιτροπή επισημαίνει ότι στην παρούσα υπόθεση τα τέλη παραχώρησης καθορίστηκαν εκ των προτέρων με χωριστές αποτιμήσεις που πραγματοποιήθηκαν από εξωτερικό εμπειρογνώμονα. Οι λετονικές αρχές προσκόμισαν αποδεικτικά στοιχεία ότι ο εμπειρογνώμονας διαθέτει τον απαιτούμενο τίτλο σπουδών και την εμπειρία.

(81)

Όπως προαναφέρθηκε, ο ανεξάρτητος εκτιμητής πραγματοποίησε συγκριτική ανάλυση του υπολογισθέντος τέλους παραχώρησης με αυτά που καθορίστηκαν για τρεις συμβάσεις οι οποίες θεωρήθηκαν συγκρίσιμες στον λιμένα Ventspils. Λαμβάνοντας υπόψη τα ειδικά στοιχεία και χαρακτηριστικά της υποδομής την οποία αφορούν αυτές οι συμβάσεις, ο ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας εφάρμοσε διορθωτικούς συντελεστές για να καθορίσει το κατάλληλο τέλος παραχώρησης.

(82)

Παρ’ όλα αυτά, η Επιτροπή δεν μπορεί να βεβαιώσει, βάσει των στοιχείων που έχει στη διάθεσή της, αν οι συμβάσεις που ελήφθησαν υπόψη ως σημεία αναφοράς είχαν ανατεθεί με διαδικασία διαγωνισμού, ούτε υπάρχει σήμερα καμία ένδειξη ότι τα τέλη παραχώρησης που καταβάλλονται βάσει των συμβάσεων αυτών κρίνονται σύμφωνα με τις αγοραίες τιμές.

(83)

Με βάση τα ανωτέρω, η Επιτροπή επιμένει ότι η συγκριτική ανάλυση δεν είναι επαρκώς αξιόπιστη και, ως εκ τούτου, δεν επαρκεί για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να αποκομίσουν οι παραχωρησιούχοι πλεονέκτημα.

(84)

Σύμφωνα με τη δεύτερη μέθοδο που χρησιμοποίησε ο ανεξάρτητος εκτιμητής, τα τέλη παραχώρησης και τα λοιπά έσοδα της λιμενικής αρχής θα διασφαλίσουν την ανάκτηση του κόστους των επενδύσεων υποδομής και ένα ορισμένο ποσοστό κέρδους σε διάστημα 25 ετών. Η λιμενική αρχή αποφάσισε να καθορίσει το τέλος παραχώρησης για τον τερματικό σταθμό ξηρού φορτίου ([…] ευρώ/τμ αντί για […] ευρώ/τμ ετησίως) και για την προβλήτα αριθ. 35 ([…] ευρώ αντί για […] ευρώ ετησίως) σε σημαντικά υψηλότερο επίπεδο από την τιμή που πρότεινε ο εμπειρογνώμονας. Ως εκ τούτου, η αναμενόμενη από τη λιμενική αρχή απόδοση είναι ουσιαστικά υψηλότερη από την τιμή που υπολόγισε ο εμπειρογνώμονας.

(85)

Συνεπώς, η Επιτροπή κρίνει ότι το τέλος παραχώρησης και τα άλλα έσοδα της λιμενικής αρχής της επιτρέπουν να ανακτήσει το συνολικό κόστος των επενδύσεων υποδομής, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών για τις εργασίες βυθοκόρησης και κατασκευής σιδηροδρομικών οδών πρόσβασης, και να εξασφαλίσουν απόδοση σύμφωνη με την απόδοση που θα επεδίωκε ένας ιδιώτης επενδυτής.

(86)

Επιπλέον, η Επιτροπή επισημαίνει ότι δεν υπάρχει στην προκειμένη περίπτωση ένδειξη ότι η λιμενική αρχή όρισε τα τέλη παραχώρησης σε επίπεδο που δεν θα μεγιστοποιούσε τα έσοδά της.

(87)

Επιπλέον, η εισαγωγή ρήτρας επανεξέτασης επιτρέπει την περιοδική επανεξέταση του τέλους παραχώρησης.

(88)

Με βάση τα ανωτέρω, η Επιτροπή κρίνει ότι, στην παρούσα υπόθεση, μπορεί να θεωρηθεί ότι το τέλος παραχώρησης που καθορίστηκε με τους προαναφερθέντες τρόπους δεν παρέχει αδικαιολόγητα πλεονεκτήματα στους παραχωρησιούχους υποδομής για συγκεκριμένους χρήστες.

(89)

Η απόφαση αυτή δεν προδικάζει κατά κανέναν τρόπο ενδεχόμενη διεξοδικότερη ανάλυση από την Επιτροπή, όσον αφορά την τήρηση των κανόνων της ΕΕ περί δημοσίων συμβάσεων ή άλλων γενικών αρχών της ΣΛΕΕ.

(90)

Η Επιτροπή εκτιμά ότι η δημόσια χρηματοδότηση υποδομής για συγκεκριμένους χρήστες στον λιμένα Ventspils δεν συνεπάγεται την παραχώρηση οικονομικού πλεονεκτήματος στο επίπεδο των παραχωρησιούχων και ότι το μέτρο δεν έχει, κατά συνέπεια, ως αποτέλεσμα να θέτει τους επιλεγμένους φορείς παροχής υπηρεσιών σε ευνοϊκότερη ανταγωνιστική θέση σε σχέση με τις ανταγωνίστριες επιχειρήσεις.

(91)

Κατά πάγια νομολογία, για να χαρακτηριστεί ένα μέτρο ως κρατική ενίσχυση πρέπει να πληρούνται όλοι οι όροι που ορίζονται στο άρθρο 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ (7). Εφόσον το μέτρο που θα θέσουν σε εφαρμογή οι λετονικές αρχές δεν επιφέρει οικονομικό πλεονέκτημα στους μελλοντικούς παραχωρησιούχους, δεν πληροί, κατά συνέπεια, σωρευτικά τους όρους που απαιτούνται για να θεωρηθεί κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ.

(92)

Με βάση τα ανωτέρω, η Επιτροπή κρίνει ότι η δημόσια χρηματοδότηση της κατασκευής υποδομής για συγκεκριμένους χρήστες στον λιμένα Ventspils δεν ενέχει κρατική ενίσχυση στο επίπεδο των παραχωρησιούχων.

(93)

Η παρούσα απόφαση αφορά μόνο τις πτυχές κρατικής ενίσχυσης και εκδίδεται με την επιφύλαξη της εφαρμογής άλλων διατάξεων της ΣΛΕΕ, ιδίως όσον αφορά τις παραχωρήσεις υπηρεσιών,