21.6.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 162/20

(1)

Η οδηγία 88/301/EOK της Επιτροπής, της 16ης Μαΐου 1988, σχετικά με τον ανταγωνισμό στις αγορές τηλεπικοινωνιακών τερματικών (1), έχει τροποποιηθεί ουσιωδώς (2) κατά τρόπο ουσιαστικό. Είναι, ως εκ τούτου, σκόπιμη, για λόγους σαφήνειας και ορθολογισμού, η κωδικοποίηση της εν λόγω οδηγίας.

(2)

Σε όλα τα κράτη μέλη, οι τηλεπικοινωνίες υπόκεινταν εν όλω ή εν μέρει σε κρατικό μονοπώλιο και, κατά κανόνα, αναθέτονταν μέσω εκχώρησης ειδικών ή αποκλειστικών δικαιωμάτων σε έναν ή περισσότερους οργανισμούς, επιφορτισμένους με την εγκατάσταση και την εκμετάλλευση του δικτύου και την παροχή των συναφών υπηρεσιών. Τα δικαιώματα αυτά κάλυπταν συχνά όχι μόνον την παροχή υπηρεσιών για τη χρήση του δικτύου, αλλά και τη θέση, στη διάθεση των χρηστών, εξοπλισμού τερματικών που συνδέονται με το δίκτυο. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, σημειώθηκε στον τομέα των τηλεπικοινωνιών σημαντική εξέλιξη, όσον αφορά τα τεχνικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα του δικτύου και, ιδίως, όσον αφορά τον τερματικό εξοπλισμό.

(3)

Οι τεχνικές και οικονομικές εξελίξεις οδήγησαν τα κράτη να επανεξετάσουν το σύστημα των ειδικών ή αποκλειστικών δικαιωμάτων στον τομέα των τηλεπικοινωνιών. Ιδίως η ταχεία ανάπτυξη των διαφόρων τύπων εξοπλισμού τερματικών και η δυνατότητα πολλαπλής χρήσης, καθιστούν αναγκαία την ελεύθερη επιλογή τους από τους χρήστες ώστε να μπορούν οι τελευταίοι να ωφελούνται πλήρως από την τεχνολογική πρόοδο.

(4)

Η ύπαρξη αποκλειστικών δικαιωμάτων έχει ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας του εξοπλισμού τηλεπικοινωνιακών τερματικών, είτε όσον αφορά την εισαγωγή και εμπορία του εν λόγω εξοπλισμού συμπεριλαμβανομένου του δορυφορικού εξοπλισμού, επειδή ορισμένα προϊόντα δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο εμπορίας, είτε όσον αφορά τη σύνδεση, τη λειτουργία ή τη συντήρηση, επειδή, λαμβανομένων υπόψη των χαρακτηριστικών της αγοράς και ιδιαίτερα της διαφοροποίησης και του τεχνικού χαρακτήρα των προϊόντων, ένα μονοπώλιο δεν έχει συμφέρον να παρέχει αυτές τις υπηρεσίες για προϊόντα τα οποία δεν εμπορεύεται ή δεν εισάγει ούτε να ευθυγραμμίζει τις τιμές του με το κόστος εφόσον δεν υπάρχει περίπτωση απειλής ανταγωνισμού από νεοεισερχόμενους. Αν ληφθεί υπόψη ότι στις περισσότερες αγορές υπάρχει γενικά μεγάλη ποικιλία τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού τερματικών, καθώς και ότι κάθε ειδικό δικαίωμα το οποίο περιορίζει άμεσα ή έμμεσα τον αριθμό των επιχειρήσεων στις οποίες επιτρέπεται να εισάγουν, να εμπορεύονται, να συνδέουν, να θέτουν σε λειτουργία και να συντηρούν εξοπλισμούς του είδους αυτού, υπάρχει κίνδυνος να έχει επιπτώσεις αντίστοιχες με τη χορήγηση αποκλειστικών δικαιωμάτων. Τα αποκλειστικά ή ειδικά δικαιώματα συνιστούν μέτρα ισοδυνάμου αποτελέσματος με ποσοτικούς περιορισμούς που δεν συμβιβάζονται με το άρθρο 28 της συνθήκης. Κατά συνέπεια, είναι απαραίτητο να καταργηθούν όλα τα υφιστάμενα αποκλειστικά δικαιώματα σχετικά με την εισαγωγή, την εμπορία, τη σύνδεση, τη λειτουργία και τη συντήρηση του εξοπλισμού τηλεπικοινωνιακών τερματικών, καθώς και τα δικαιώματα εκείνα που έχουν αντίστοιχες επιπτώσεις, όπως τα ειδικά δικαιώματα, εκτός από αυτά που αποτελούν νομικά ή κανονιστικά πλεονεκτήματα που χορηγούνται σε μία ή περισσότερες επιχειρήσεις και επηρεάζουν μόνο τη δυνατότητα άλλων επιχειρήσεων να αναλάβουν οποιαδήποτε από τις προαναφερθείσες δραστηριότητες στον ίδιο γεωγραφικό χώρο υπό ουσιαστικά ισοδύναμες συνθήκες.

(5)

Τα ειδικά ή αποκλειστικά δικαιώματα σχετικά με τον εξοπλισμό τερματικών ασκούνται κατά τρόπο που, στην πράξη, θέτει σε δυσμενή θέση τις συσκευές προελεύσεως άλλων κρατών μελών, εμποδίζοντας ιδίως τους χρήστες να επιλέγουν ελεύθερα τις συσκευές που έχουν ανάγκη ανάλογα με την τιμή και την ποιότητα, ανεξάρτητα από την προέλευσή τους. Συνεπώς, η άσκηση των δικαιωμάτων αυτών είναι ασυμβίβαστη προς το άρθρο 31 της συνθήκης σε όλα τα κράτη μέλη.

(6)

Οι συναφείς προς τη σύνδεση και τη συντήρηση του εξοπλισμού τερματικών υπηρεσίες αποτελούν στοιχεία ουσιώδους σημασίας κατά την αγορά ή τη μίσθωση του εν λόγω εξοπλισμού. Η διατήρηση αποκλειστικών δικαιωμάτων στον τομέα αυτό θα ισοδυναμούσε με τη διατήρηση αποκλειστικών δικαιωμάτων εμπορίας. Συνεπώς, πρέπει να καταργηθούν τα δικαιώματα αυτά, ώστε να έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα και η κατάργηση των αποκλειστικών δικαιωμάτων εισαγωγής και εμπορίας.

(7)

Η συντήρηση του εξοπλισμού τερματικών συνιστά υπηρεσία κατά την έννοια του άρθρου 50 της συνθήκης. Η παροχή της η οποία, από εμπορική άποψη, είναι αλληλένδετη προς την εμπορία του εν λόγω εξοπλισμού τερματικών, πρέπει να είναι ελεύθερη σύμφωνα με το άρθρο 49 της συνθήκης, ιδίως όταν πραγματοποιείται από ειδικευμένο προσωπικό.

(8)

H κατάσταση της αγοράς εξακολουθεί να συνεπάγεται την ύπαρξη παραβάσεων των κανόνων του ανταγωνισμού οι οποίοι περιέχονται στη συνθήκη. Εξάλλου, η κατάσταση αυτή επηρεάζει την ανάπτυξη των συναλλαγών σε βαθμό που αντίκειται προς το συμφέρον της Κοινότητας. Η αύξηση της ανταγωνιστικότητας στην αγορά του εξοπλισμού τερματικών απαιτεί τη δημιουργία διαφάνειας στις τεχνικές προδιαγραφές και στις διαδικασίες έγκρισης, οι οποίες επιτρέπουν την ελεύθερη κυκλοφορία του εξοπλισμού τερματικών, τηρώντας τις θεμελιώδεις απαιτήσεις που αναφέρονται στην οδηγία 1999/5/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Μαρτίου 1999, σχετικά με το ραδιοεξοπλισμό και τον τηλεπικοινωνιακό τερματικό εξοπλισμό και την αμοιβαία αναγνώριση της πιστότητας των εξοπλισμών αυτών (3). Η εν λόγω διαφάνεια προϋποθέτει, αναγκαστικά, τη δημοσίευση των τεχνικών προδιαγραφών.

(9)

H επίπτωση ειδικών ή αποκλειστικών δικαιωμάτων εισαγωγής και εμπορίας του εξοπλισμού τερματικών μπορεί να προκαλέσει καταστάσεις αντίθετες προς τους στόχους του άρθρου 3 στοιχείο ζ) της συνθήκης, το οποίο προβλέπει τη θέσπιση συστήματος που αποτρέπει τη στρέβλωση του ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά και διασφαλίζει, κατά μείζονα λόγο, ότι ο ανταγωνισμός δεν κινδυνεύει να καταργηθεί. Τα κράτη μέλη έχουν την υποχρέωση, βάσει του άρθρου 10 της συνθήκης, να μη θεσπίζουν μέτρα τα οποία θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την πραγματοποίηση των στόχων της συνθήκης, συμπεριλαμβανομένου του άρθρου 3 στοιχείο ζ). Συνεπώς, τα εν λόγω αποκλειστικά δικαιώματα πρέπει να θεωρηθούν ως ασυμβίβαστα προς το άρθρο 82, σε συνδυασμό με το άρθρο 3, η δε εκχώρηση και διατήρησή τους από το κράτος συνιστά μέτρο απαγορευμένο κατά την έννοια του άρθρου 86 παράγραφος 1, της συνθήκης.

(10)

Για να επιτραπεί στους χρήστες η χρησιμοποίηση εξοπλισμού τερματικών της επιλογής τους, είναι αναγκαίο να γίνουν γνωστά και προσιτά τα χαρακτηριστικά της ηλεκτρονικής διασύνδεσης του δημόσιου δικτύου στην οποία πρόκειται να συνδεθεί ο τερματικός εξοπλισμός. Συνεπώς, τα κράτη μέλη οφείλουν να βεβαιωθούν ότι τα χαρακτηριστικά αυτά θα δημοσιεύονται και ότι η ηλεκτρονική διασύνδεση του δημόσιου δικτύου θα είναι προσιτή στους χρήστες.

(11)

Για να είναι δυνατή η εμπορία του εξοπλισμού τερματικών, είναι αναγκαίο να γνωρίζουν οι παραγωγοί ποιες τεχνικές προδιαγραφές πρέπει να πληρούν τα προϊόντα τους. Τα κράτη μέλη οφείλουν, συνεπώς, να συστηματοποιήσουν και να δημοσιεύσουν τις προδιαγραφές σχέδιο των οποίων υποχρεούνται να κοινοποιούν στην Επιτροπή σύμφωνα με την οδηγία 98/34/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Ιουνίου 1998, για την καθιέρωση μιας διαδικασίας πληροφόρησης στον τομέα των τεχνικών προτύπων και κανονισμών (4). Οι εν λόγω προδιαγραφές δεν μπορούν να επεκτείνονται στα εισαγόμενα από άλλα κράτη μέλη προϊόντα, παρά μόνο στο μέτρο που είναι αναγκαίες για να διασφαλίσουν την τήρηση των θεμιτών θεμελιωδών απαιτήσεων έναντι του κοινοτικού δικαίου, όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 3 της οδηγίας 1999/5/EK. Εν πάση περιπτώσει, τα κράτη μέλη οφείλουν να τηρούν τις διατάξεις των άρθρων 28 και 30 της συνθήκης, σύμφωνα με τα οποία το εισάγον κράτος μέλος οφείλει να δέχεται στο έδαφός του τερματικό εξοπλισμό που νόμιμα έχει κατασκευαστεί και διατεθεί στο εμπόριο σε ένα άλλο κράτος μέλος.

(12)

Για να εξασφαλιστεί κατά την εφαρμογή των προδιαγραφών η διαφάνεια, η αντικειμενικότητα και η απουσία διακρίσεων, ο έλεγχος της εφαρμογής τους δεν πρέπει να ανατίθεται σε έναν από τους ανταγωνιστές επιχειρηματίες που ασκούν δραστηριότητα στην αγορά του εξοπλισμού τερματικών, δεδομένης της προφανούς σύγκρουσης συμφερόντων. Συνεπώς, είναι αναγκαίο να προβλεφθεί ότι τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι ο έλεγχος ανατίθεται σε φορέα ανεξάρτητο από το διαχειριστή του δικτύου και από κάθε άλλο ανταγωνιστή που ασκεί δραστηριότητες στην εν λόγω αγορά.

(13)

Η παρούσα οδηγία δεν θίγει τις υποχρεώσεις των κρατών μελών όσον αφορά στις προθεσμίες ενσωμάτωσης στο εθνικό δίκαιο των οδηγιών που εμφαίνονται στο παράρτημα II μέρος Β,

1.

«εξοπλισμός τερματικών»:

2.

«εξοπλισμός επίγειων σταθμών»: ο εξοπλισμός ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε για μετάδοση («εκπομπή») ή για μετάδοση και λήψη («εκπομπή/λήψη»), ή μόνο για λήψη («μόνο λήψη») σημάτων ραδιοεπικοινωνίας μέσω δορυφόρων ή άλλων επίγειων συστημάτων·

3.

«επιχειρήσεις»: οι δημόσιοι ή ιδιωτικοί φορείς στους οποίους το κράτος εκχωρεί ειδικά ή αποκλειστικά δικαιώματα εισαγωγής, εμπορίας, σύνδεσης, θέσης σε λειτουργία ή συντήρησης εξοπλισμού τερματικών τηλεπικοινωνιών·

4.

«ειδικά δικαιώματα»: το δικαιώματα που χορηγεί ένα κράτος μέλος σε περιορισμένο αριθμό επιχειρήσεων μέσω όλων των νομοθετικών, κανονιστικών ή διοικητικών μηχανισμών, οι οποίοι, σε δεδομένη γεωγραφική περιοχή:

α)

περιορίζουν σε δύο ή περισσότερες τις επιχειρήσεις, βάσει των κριτηρίων που δεν είναι αντικειμενικά, αναλογικά και αμερόληπτα, ή

β)

υποδεικνύουν, βάσει κριτηρίων διαφορετικών από τα αναφερόμενα στο στοιχείο α), περισσότερες ανταγωνίστριες επιχειρήσεις.

α)

για τον εξοπλισμό επίγειων δορυφορικών σταθμών, να αρνηθούν τη σύνδεση με το δημόσιο δίκτυο τηλεπικοινωνιών ή τη λειτουργία εφόσον ο εξοπλισμός δεν ανταποκρίνεται στους κοινούς τεχνικούς κανόνες που έχουν θεσπιστεί βάσει της οδηγίας 1999/5/ΕΚ ή, ελλείψει αυτών, στις βασικές απαιτήσεις που αναφέρονται στο άρθρο 3 της οδηγίας αυτής· σε περίπτωση όπου δεν υπάρχουν κοινοί τεχνικοί κανόνες ή εναρμονισμένοι ρυθμιστικοί όροι, οι εθνικοί κανόνες είναι ανάλογοι με τις βασικές εκείνες απαιτήσεις και κοινοποιούνται στην Επιτροπή σύμφωνα με την οδηγία 98/34/ΕΚ στην περίπτωση όπου αυτή προβλέπει κάτι τέτοιο·

β)

για άλλου είδους τερματικό εξοπλισμό, να αρνηθούν τη σύνδεση με το δημόσιο δίκτυο τηλεπικοινωνιών εφόσον ο εξοπλισμός αυτός δεν ανταποκρίνεται στους ισχύοντες κοινούς τεχνικούς κανόνες που έχουν θεσπιστεί βάσει της οδηγίας 1999/5/ΕΚ ή, ελλείψει αυτών, τις βασικές απαιτήσεις που αναφέρονται στο άρθρο 3 της εν λόγω οδηγίας·

γ)

να απαιτήσουν από τους επιχειρηματίες την κατάλληλη τεχνική ειδίκευση για τη σύνδεση, θέση σε λειτουργία και τη συντήρηση του εξοπλισμού τερματικών· η εν λόγω ειδίκευση εκτιμάται βάσει δημοσιευμένων αντικειμενικών κριτηρίων τα οποία δεν πρέπει να δημιουργούν διακρίσεις.