Orzecznictwo

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) jest organem sądowym UE. Trybunał dba o to, by prawo UE było interpretowane i stosowanie w jednolity sposób. W jego skład wchodzą dwa organy sądowe: Trybunał Sprawiedliwości i Sąd.

Trybunał Sprawiedliwości jest odpowiedzialny przede wszystkim za:

• Odesłania prejudycjalne dotyczące wykładni lub ważności prawa Unii (art. 267 TFUE)
• Skargi przeciwko państwom członkowskim UE, które nie wypełniają swoich zobowiązań, wnoszone przez Komisję lub inne państwo UE (postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego) (art. 258 TFUE i art. 259 TFUE)
• Skargi o stwierdzenie nieważności (art. 263 TFUE) wnoszone przez państwa członkowskie UE lub instytucje i inne organy UE w celu stwierdzenia nieważności aktów prawnych Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej lub Rady, z wyjątkiem skarg dotyczących decyzji Rady w sprawie pomocy państwa, dumpingu i uprawnień wykonawczych
• Skargi przeciwko Parlamentowi Europejskiemu, Radzie Europejskiej lub Radzie z powodu zaniechania działania (art. 265 TFUE) wnoszone przez państwa członkowskie UE, instytucje lub inne organy UE, z wyjątkiem skarg dotyczących decyzji Rady w sprawie pomocy państwa, dumpingu i uprawnień wykonawczych
• Skargi kasacyjne na orzeczenia Sądu (art. 256 TFUE).

Sąd jest odpowiedzialny w pierwszej instancji za:

• Skargi o stwierdzenie nieważności (art. 263 TFUE) i skargi przeciwko instytucjom i innym organom UE z powodu zaniechania działania (art. 265 TFUE) wnoszone przez osoby fizyczne, skargi dotyczące decyzji Rady w sprawie pomocy państwa, dumpingu i uprawnień wykonawczych oraz skargi przeciwko Komisji wnoszone przez państwa członkowskie UE
• Wnioski o odszkodowanie za szkody wyrządzone przez UE z tytułu odpowiedzialności pozaumownej (art. 268 TFUE)
• Sprawy dotyczące sporów między instytucjami UE a jej pracownikami (art. 270 TFUE)
• Skargi na podstawie klauzuli arbitrażowej umieszczonej w umowach zawieranych przez UE lub w jej imieniu (art. 272 TFUE)
• Skargi dotyczące własności intelektualnej wnoszone przeciwko Urzędowi Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej i Wspólnotowemu Urzędowi Ochrony Odmian Roślin.

Sądy wyspecjalizowane

Parlament Europejski i Rada mogą tworzyć sądy wyspecjalizowane (art. 257 TFUE) w drodze zwykłej procedury ustawodawczej. Sądy te mogą orzekać w pierwszej instancji w niektórych sprawach.

Jedynym sądem wyspecjalizowanym, który do tej pory utworzono, był Sąd do spraw Służby Publicznej. Sąd ten utworzono w 2005 r. w celu rozpatrywania spraw między instytucjami UE a ich pracownikami. Został rozwiązany w 2016 r., a jego kompetencje przeniesiono z powrotem do Sądu.