Systemy płatności o znaczeniu systemowym (SIPS)

 

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Rozporządzenie (UE) nr 795/2014 w sprawie wymogów nadzorczych w odniesieniu do systemów płatności o znaczeniu systemowym (EBC/2014/28)

Decyzja (UE) 2019/1349 w sprawie procedury i warunków wykonywania przez właściwy organ niektórych uprawnień w zakresie nadzoru nad systemami płatności o znaczeniu systemowym (EBC/2019/25)

Decyzja (UE) 2017/2098 w sprawie aspektów proceduralnych dotyczących nakładania środków korygujących w związku z niezastosowaniem się do rozporządzenia (UE) nr 795/2014 (EBC/2017/33)

Decyzja (UE) 2017/2097 w sprawie metodologii obliczania wysokości sankcji za naruszenia wymogów nadzorczych w odniesieniu do systemów płatności o znaczeniu systemowym (EBC/2017/35)

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA I DECYZJI?

• Rozporządzenie (UE) nr 795/2014 określa wymogi nadzorcze w odniesieniu do systemów płatności o znaczeniu systemowym (SIPS).
• Decyzja (UE) 2019/1349 ustanawia procedurę i warunki wykonywania przez właściwy organ niektórych uprawnień w zakresie nadzoru nad SIPS.
• Decyzja (UE) 2017/2098 określa procedurę nakładania środków korygujących w związku z niezastosowaniem się do rozporządzenia (UE) nr 795/2014.
• Decyzja (UE) 2017/2097 prezentuje metodologię obliczania wysokości sankcji za naruszenia wymogów nadzorczych w odniesieniu do SIPS.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Na mocy rozporządzenia (UE) nr 795/2014 Rada Prezesów Europejskiego Banku Centralnego (EBC) przyjmuje uzasadnione decyzje określające, które systemy płatności* stanowią SIPS. Proces ustalania, czy dany system płatności stanowi SIPS, jest jasno opisany. EBC co roku przeprowadza weryfikację i identyfikację, zaś lista SIPS umieszczona jest na stronie internetowej EBC.

System płatności określa się jako SIPS, jeśli:

• kwalifikuje się do bycia określanym systemem zgodnym z dyrektywą 98/26/WE w sprawie systemów płatności i rozrachunku papierów wartościowych (zob. streszczenie);
• spełnia określone kryteria ilościowe w ciągu roku kalendarzowego.

Ponadto, w wyjątkowych przypadkach, Rada Prezesów EBC może wyznaczyć SIPS na podstawie racjonalnego i uzasadnionego osądu.

Operatorzy SIPS* mają obowiązek:

• dopilnować, by ramy prawne, w których działają, zapewniały wysoki poziom pewności ich działaniom;
• posiadać udokumentowane cele nadające priorytet bezpieczeństwu i skuteczności ich systemu;
• posiadać skuteczne i udokumentowane rozwiązania dotyczące zarządzania;
• zapewnić jasno określone role i obowiązki swym zarządom lub radom nadzorczym – skład osobowy takich organów oraz ich zarząd zagwarantują integralność i odpowiednie połączenie umiejętności technicznych, wiedzy i doświadczenia zarówno odnośnie do SIPS, jak i rynków finansowych jako takich.

Operatorzy SIPS są zobowiązani do:

• utworzenia i utrzymywania solidnych ram w celu kompleksowej identyfikacji, pomiaru i monitorowania różnych rodzajów ryzyka – w tym ryzyka płynności lub ryzyka kredytowego oraz ogólnego ryzyka prowadzenia działalności bądź ryzyka operacyjnego – które mogą się pojawić, a także w celu zarządzania takimi rodzajami ryzyka;
• przyjmowania jako zabezpieczenie wyłącznie środków pieniężnych lub aktywów o niskim ryzyku kredytowym, ryzyku płynności i ryzyku rynkowym, które spełniają określone warunki;
• stosowania zasad i procedur, aby:
  • zapewnić dokonanie ostatecznego rozrachunku w pieniądzu banku centralnego lub aktywach o niskim bądź zerowym ryzyku kredytowym i ryzyku płynności, nie później niż w dniu, w którym stają się należne,
  • umożliwić im dalszą realizację zobowiązań, w przypadku gdy jeden z uczestników nie wywiąże się ze zobowiązań,
  • ustanawiania procedur gwarantowania rozrachunków pieniężnych;
• ustanawiać procedury gwarantowania rozrachunków pieniężnych;
• utrzymywania własnych aktywów oraz aktywów uczestników u objętych nadzorem i podlegających regulacjom podmiotów (zwanych dalej „powiernikami”), które posiadają odpowiednie zdolności i uprawnienia, by zapewnić tym aktywom pełną ochronę;
• określania własnej strategii inwestycyjnej zabezpieczonej przez dłużników* wysokiej jakości;
• ustalania i podawania do wiadomości publicznej niedyskryminujących kryteriów dostępu do ich usług oraz do uczestnictwa w ich usługach, przy czym kryteria te podlegają przeglądowi co najmniej raz do roku;
• wdrożenia procesu służącego określaniu i zaspokajaniu potrzeb rynków, które obsługują;
• przyjmowania jasnych i wyczerpujących regulaminów i procedur, które podlegają pełnemu ujawnieniu uczestnikom.

W przypadku niezastosowania się przez operatora SIPS do postanowień rozporządzenia właściwy organ* może nałożyć na niego środki korygujące lub EBC może nałożyć na niego sankcje. Decyzje (UE) 2017/2098 oraz (UE) 2017/2097 zapewniają ramy dla takiego działania.

Zgodnie z decyzją EBC (UE) 2019/1349 właściwe organy mogą:

• wymagać od operatorów SIPS:
  • przekazania wszystkich informacji i dokumentów koniecznych do przestrzegania postanowień rozporządzenia lub sprawnego funkcjonowania systemu płatności,
  • wyznaczenia niezależnego eksperta do przeprowadzania dochodzenia lub przeglądu funkcjonowania SIPS;
• prowadzić ciągły lub doraźny nadzór w celu dopilnowania, by operatorzy SIPS przestrzegali wszystkich wymogów;
• współpracować z innymi organami na potrzeby realizacji kompetencji wynikających z decyzji.

Na mocy decyzji (UE) 2017/2098 właściwy organ może nałożyć środki korygujące na operatora SIPS za niezastosowanie się do postanowień rozporządzenia (UE) nr 795/2014. Decyzja ta określa stosowne aspekty proceduralne takiego działania. Niewdrożenie środków korygujących przez operatora SIPS może doprowadzić do nałożenia sankcji przez EBC.

Decyzja (UE) 2017/2097 określa metodologię, którą stosować będzie EBC przy obliczaniu wysokości sankcji nakładanych na operatora SIPS za naruszenia postanowień rozporządzenia (UE) nr 795/2014. Decyzja ta wyznacza podstawową wysokość sankcji jako 50 % sumy następujących kwot:

• 1 % obrotów,
• 0,0001 % wartości przetworzonych płatności.

Decyzja określa również limity wysokości sankcji oraz czas obowiązywania okresowych kar pieniężnych, które mają zostać nałożone.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE I DECYZJE MAJĄ ZASTOSOWANIE?

• Rozporządzenie (UE) nr 795/2014 ma zastosowanie od 12 sierpnia 2014 r.
• Decyzja (UE) 2019/1349 ma zastosowanie od 5 września 2019 r.
• Decyzja (UE) 2017/2098 oraz decyzja (UE) 2017/2097 mają zastosowanie od 6 grudnia 2017 r.

Od tego czasu zmieniono je, by odzwierciedlić nową sytuację.

KONTEKST

• Systemy płatności odgrywają ważną rolę w dbaniu o stabilność i skuteczność sektora finansowego oraz całej gospodarki strefy euro. Są w dużej mierze niewidoczne, jednak gwarantują bezpieczny przepływ płatności elektronicznych od płatnika do odbiorcy płatności oraz pomiędzy instytucjami finansowymi.
• Zapewnienie sprawnego funkcjonowania systemów płatności jest jednym z zadań statutowych Eurosystemu.
• Zgodnie z ogólnymi zasadami dotyczącymi infrastruktur rynku finansowego SIPS powinny podlegać skutecznemu nadzorowi ze względu na ich potencjał do wywoływania ryzyk systemowych* w przypadku braku wystarczającej ochrony przed ryzykami, na które są one narażone. Ponadto właściwe organy potrzebują wystarczających uprawnień i zasobów, by realizować swe zadania, w tym podejmować środki korygujące.
• EBC uznaje system płatności za system o znaczeniu systemowym, jeśli zakłócenie w obrębie takiego systemu mogłoby wywołać zakłócenie pośród uczestników lub w szerszym systemie finansowym. Oprócz kilku systemów płatności o znaczeniu systemowym w strefie euro istnieje 38 systemów bez znaczenia systemowego.
• Więcej informacji:
  • Systemy płatności (Europejski Bank Centralny)
  • Poprawiona metodologia Eurosystemu służąca ocenie systemów płatności (Europejski Bank Centralny).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNE DOKUMENTY

Rozporządzenie Europejskiego Banku Centralnego (UE) nr 795/2014 z dnia 3 lipca 2014 r. w sprawie wymogów nadzorczych w odniesieniu do systemów płatności o znaczeniu systemowym (EBC/2014/28) (Dz.U. L 217 z 23.7.2014, s. 16–30)

Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) nr 795/2014 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Decyzja Europejskiego Banku Centralnego (UE) 2019/1349 z dnia 26 lipca 2019 r. w sprawie procedury i warunków wykonywania przez właściwy organ niektórych uprawnień w zakresie nadzoru nad systemami płatności o znaczeniu systemowym (EBC/2019/25) (Dz.U. L 214 z 16.8.2019, s. 16–24)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Decyzja Europejskiego Banku Centralnego (UE) 2017/2098 z dnia 3 listopada 2017 r. w sprawie aspektów proceduralnych dotyczących nakładania środków korygujących w związku z niezastosowaniem się do rozporządzenia (UE) nr 795/2014 (EBC/2017/33) (Dz.U. L 299 z 16.11.2017, s. 34–37)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Decyzja Europejskiego Banku Centralnego (UE) 2017/2097 z dnia 3 listopada 2017 r. w sprawie metodologii obliczania wysokości sankcji za naruszenia wymogów nadzorczych w odniesieniu do systemów płatności o znaczeniu systemowym (EBC/2017/35) (Dz.U. L 299 z 16.11.2017, s. 31–33)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa 98/26/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 maja 1998 r. w sprawie zamknięcia rozliczeń w systemach płatności i rozrachunku papierów wartościowych (Dz.U. L 166 z 11.6.1998, s. 45–50)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 30.08.2021