Unijny mechanizm finansowania energii ze źródeł odnawialnych

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie wykonawcze (UE) 2020/1294 w sprawie unijnego mechanizmu finansowania energii ze źródeł odnawialnych

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

W rozporządzeniu wykonawczym określono zasady działania nowego unijnego mechanizmu finansowania energii ze źródeł odnawialnych zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/1999 w sprawie zarządzania unią energetyczną.

Ten mechanizm służy wspieraniu nowych projektów w dziedzinie energii ze źródeł odnawialnych w UE i przyczynia się do wykorzystywania energii ze źródeł odnawialnych zgodnie z dyrektywą (UE) 2018/2001 w sprawie energii ze źródeł odnawialnych.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Finansowanie jest zapewniane z trzech źródeł:

• rządy państw UE mogą zasilać mechanizm dobrowolnymi wpłatami;
• budżet mechanizmu może być zasilany z innych programów i funduszy UE, w szczególności w celu zmniejszenia kosztu kapitału w przypadku projektów w dziedzinie energii ze źródeł odnawialnych lub zacieśnienia współpracy regionalnej między państwami UE i między państwami UE a państwami trzecimi;
• mechanizm może otrzymywać wkład z sektora prywatnego, przy czym podmiot prywatny może wskazać preferowany projekt lub rodzaj technologii albo preferowane końcowe zastosowanie, którym chce udzielić wsparcia.

Zapewnianie finansowania musi się zawsze odbywać zgodnie z przepisami finansowymi UE ustanowionymi w rozporządzeniu (UE, Euratom) 2018/1046 (zob. streszczenie).

Każdego roku Komisja Europejska zwraca się do rządów państw UE z zapytaniem, czy są zainteresowane zasileniem mechanizmu dobrowolną wpłatą (państwo wnoszące wkład) lub umiejscowieniem na swoim obszarze instalacji produkujących energię ze źródeł odnawialnych (państwo przyjmujące).

Państwa przyjmujące przekazują określone informacje, w tym na temat:

• maksymalnej całkowitej mocy lub energii wygenerowanej ze źródeł odnawialnych, dostępnych na potrzeby projektów finansowanych w ramach mechanizmu;
• preferowanych technologii lub sektorów zastosowań końcowych;
• wszelkich ograniczeń lokalizacyjnych lub geograficznych.

Państwa wnoszące wkład przekazują określone informacje, w tym na temat:

• ilości wygenerowanej energii odnawialnej, którą zamierzają wspierać oraz z której zamierzają korzystać pod względem przydziału statystycznego;
• maksymalnego wkładu finansowego;
• preferencji dotyczących procedur udzielenia dotacji, które są neutralne pod względem technologii, dotyczą wielu technologii, konkretnych technologii, konkretnych projektów lub konkretnych zastosowań końcowych.

Komisja:

• opracowuje, na podstawie otrzymanych propozycji i zgłoszeń, oferty (zwane zaproszeniami do składania wniosków), w których określa między innymi:
  • cele zaproszeń,
  • formę dotacji (wsparcie inwestycji lub wsparcie operacyjne) i kryteria przyznawania wsparcia,
  • cenę maksymalną,
  • kwalifikujące się technologie;
• informuje państwa UE o zamiarze ogłoszenia zaproszenia;
• ogłasza zaproszenie lub zaproszenia, wskazując kryteria kwalifikowalności i wyboru, po otrzymaniu wiążących zobowiązań państw przyjmujących, na podstawie których zezwalają one instalacjom zlokalizowanym na ich terytorium na otrzymanie wsparcia finansowego, i państw wnoszących wkład, na podstawie których zobowiązują się one wnieść zaoferowane płatności.

Jeżeli promotor projektu nie wywiązuje się ze swoich zobowiązań, zastosowanie mają przepisy regulujące zawieszenie, zakończenie obowiązywania lub obniżenie, które są zawarte w rozporządzeniu (UE, Euratom) 2018/1046.

System udzielania dotacji:

• opiera się na zasadach pozwalających zapewnić konkurencyjność wniosków, ograniczyć ryzyko finansowe i ograniczyć koszty transakcji;
• przewiduje, że wsparcie przyznaje się w drodze procedur, które mogą mieć różny zakres w zależności od technologii lub konkretnych projektów;
• umożliwia przyznawanie dotacji na rzecz:
  • zwiększenia zdolności w zakresie produkcji energii ze źródeł odnawialnych (wsparcie inwestycji),
  • zachęcania do obsługi instalacji produkujących energię ze źródeł odnawialnych poprzez dopłaty premii do dochodów rynkowych (wsparcie operacyjne).

Okresy wdrażania odzwierciedlają realistyczne czasy realizacji. Są one dostosowane do konkretnych technologii i takie same w całej UE, chyba że Komisja postanowi inaczej.

Projekty finansowane w ramach mechanizmu mogą otrzymywać finansowanie z innych unijnych lub krajowych programów publicznych lub prywatnych, o ile są one zgodne z przepisami dotyczącymi pomocy państwa, a z budżetu UE nie finansuje się tych samych kosztów dwukrotnie.

Energia ze źródeł odnawialnych wytworzona w instalacjach finansowanych w ramach mechanizmu skutkuje przydzieleniem statystycznych korzyści, które co do zasady są, w okresie wdrażania i okresie objętym wsparciem, dzielone w proporcji 80:20 między państwa wnoszące wkład a państwa przyjmujące. Komisja może jednak zmienić ten stosunek. Następnie korzyści te przypadają wyłącznie państwu przyjmującemu. Te korzyści statystyczne zalicza się na poczet krajowego udziału odnawialnych źródeł energii, niezależnie od tego, gdzie i w jaki sposób zużywana jest energia ze źródeł odnawialnych rzeczywiście wytworzona w instalacjach.

Komisja:

• co roku oblicza, na podstawie dostępnych danych dotyczących produkcji energii, rzeczywiste statystyczne korzyści otrzymywane przez uczestniczące państwa UE i państwa trzecie;
• co roku do dnia 31 października:
  • przekazuje Komitetowi ds. Unii Energetycznej sprawozdanie z wkładu mechanizmu finansowania w realizację wiążących celów UE w zakresie energii ze źródeł odnawialnych na 2030 r. i celów Europejskiego Zielonego Ładu (zob. streszczenie), a także podaje to sprawozdanie do wiadomości publicznej,
  • przekazuje Komitetowi ds. Unii Energetycznej i Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie na temat finansów mechanizmu, w tym na temat kwoty przeznaczonej na rzecz mechanizmu, kwoty udzielonego wsparcia i kwoty nierozdzielonych funduszy.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Rozporządzenie ma zastosowanie od dnia 7 października 2020 r. Nie przewidziano żadnego terminu, w którym ma ono być wykonane przez państwa UE.

KONTEKST

• Ten akt prawny ma na celu umożliwienie państwom UE zacieśnienia współpracy z myślą o osiągnięciu ich indywidualnych i wspólnych celów dotyczących energii ze źródeł odnawialnych.
• Więcej informacji:
  • Unijny mechanizm finansowania energii ze źródeł odnawialnych (Komisja Europejska).

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2020/1294 z dnia 15 września 2020 r. w sprawie unijnego mechanizmu finansowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz.U. L 303 z 17.9.2020, s. 1–17)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Europejski Zielony Ład (COM(2019) 640 final z 11.12.2019)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 663/2009 i (WE) nr 715/2009, dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 94/22/WE, 98/70/WE, 2009/31/WE, 2009/73/WE, 2010/31/UE, 2012/27/UE i 2013/30/UE, dyrektyw Rady 2009/119/WE i (EU) 2015/652 oraz uchylenia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 525/2013 (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 1–77)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (wersja przekształcona) (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 82–209)

Kolejne zmiany dyrektywy (UE) 2018/2001 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 193 z 30.7.2018, s. 1–222)

Ostatnia aktualizacja: 25.11.2020