Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030
STRESZCZENIE DOKUMENTU:
Komunikat – Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030 w sprawie przywracania przyrody do naszego życia
JAKIE SĄ CELE STRATEGII?
- Celem strategii jest zapewnienie, aby do 2030 r. europejska różnorodność biologiczna* weszła na ścieżkę regeneracji z korzyścią dla przyrody, ludzi i klimatu.
- W tym celu w strategii ustanawia się kompleksowe ramy zobowiązań i działań z myślą o walce z głównymi przyczynami utraty różnorodności biologicznej, którymi są:
- zmiana użytkowania gruntów i mórz,
- nadmierna eksploatacja zasobów biologicznych,
- zmiana klimatu,
- zanieczyszczenie,
- występowanie inwazyjnych gatunków obcych.
- Strategia ma również służyć wypracowaniu przez UE stanowiska dotyczącego ram różnorodności biologicznej na okres po 2020 r., które planuje się przyjąć na szczycie ONZ w sprawie różnorodności biologicznej w 2021 r.
- Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030 została przyjęta łącznie z unijną strategią „od pola do stołu”. Mają one wzajemnie uzupełniać się i doprowadzić do zbliżenia do siebie przyrody, rolników, przedsiębiorstw i konsumentów.
- Stanowi ona kluczowy element Europejskiego Zielonego Ładu i ukierunkowuje podejmowane działania w stronę zrównoważonego wychodzenia z kryzysu spowodowanego COVID-19.
- Będzie ona stanowiła kolejne narzędzie wspierające wysiłki w zakresie łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do zmiany klimatu z wykorzystaniem rozwiązań opartych na zasobach przyrody, które umożliwiają wychwytywanie i przechowywanie węgla w zdrowych ekosystemach, a także pomagają przyrodzie i społeczeństwu przygotować się na nieuchronne skutki zmiany klimatu.
KLUCZOWE ZAGADNIENIA
Aby zapewnić, że różnorodność biologiczna wejdzie na ścieżkę regeneracji, w strategii określono szereg celów i zobowiązań, które mają zostać zrealizowane najpóźniej do 2030 r. i które dotyczą czterech głównych obszarów.
1.
Spójna sieć obszarów chronionych
Sieć:
- obejmuje ochroną prawną co najmniej 30 % unijnych obszarów lądowych i 30 % unijnych obszarów morskich i wprowadza korytarze ekologiczne w ramy realnej transeuropejskiej sieci Natura;
- obejmuje ochroną ścisłą co najmniej 30 % obszarów chronionych w UE, w tym wszystkie lasy pierwotne* i starodrzewy*,
- zapewnia skuteczne zarządzanie wszystkimi obszarami chronionymi, umożliwiając określenie jasnych celów i środków ochrony oraz ich odpowiednie monitorowanie.
Do końca 2021 r. Komisja Europejska wspólnie z państwami UE przedstawi i uzgodni kryteria i wytyczne w zakresie dodatkowych obszarów ochrony i obszarów ochrony ścisłej.
Państwa UE będą miały czas do końca 2023 r., aby wykazać znaczące postępy w zakresie prawnego wyznaczania nowych obszarów chronionych i wprowadzania korytarzy ekologicznych.
Do 2024 r. Komisja oceni, czy UE jest na dobrej drodze do osiągnięcia swoich celów na 2030 r., czy też konieczne jest podjęcie bardziej zdecydowanych działań, w tym przyjęcie przepisów na szczeblu UE.
2.
Unijny plan odbudowy zasobów przyrodniczych
W planie przewidziano następujące zobowiązania do 2030 r.:
- zaproponowanie w 2021 r. prawnie wiążących celów UE w zakresie odbudowy zasobów przyrodniczych, które to cele będą objęte oceną skutków,
- przywrócenie istotnych obszarów zdegradowanych i bogatych w węgiel ekosystemów,
- zapewnienie, aby ochrona lub stan siedlisk i gatunków nie wykazywały oznak pogorszenia, a także, aby co najmniej 30 % siedlisk lub gatunków o nieodpowiednim stanie zachowania osiągnęło właściwy stan lub wykazywało co najmniej pozytywną tendencję,
- odwrócenie spadku liczebności owadów zapylających,
- ograniczenie o 50 % stosowania pestycydów chemicznych i związanego z tym ryzyka, a także ograniczenie o 50 % stosowania bardziej niebezpiecznych pestycydów,
- objęcie co najmniej 25 % gruntów rolnych rolnictwem ekologicznym i znaczące podwyższenie poziomu stosowania praktyk agroekologicznych,
- rekultywacja znacznych obszarów z zanieczyszczoną glebą,
- zasadzenie, z poszanowaniem zasad ekologicznych, 3 mld drzew z myślą o różnorodności biologicznej,
- przywrócenie co najmniej 25 000 km rzek do stanu swobodnego przepływu,
- ograniczenie o 50 % liczby gatunków z „czerwonej księgi”, którym zagrażają inwazyjne gatunki obce,
- ograniczenie o 50 % utraty składników odżywczych, co doprowadzi do ograniczenia stosowania nawozów o co najmniej 20 %,
- wspieranie miast mających co najmniej 20 tys. mieszkańców we wdrażaniu ambitnych planów zazieleniania obszarów miejskich przed końcem 2021 r.,
- wyeliminowanie lub zminimalizowanie negatywnych skutków działalności połowowej i wydobywczej na wrażliwe gatunki i siedliska,
- wyeliminowanie przyłowu* gatunków morskich lub jego ograniczenie do poziomu umożliwiającego ich odbudowę i zachowanie.
3.
Umożliwienie zmiany transformacyjnej
Aby zapewnić realizację zobowiązań i zachęcić do zmiany transformacyjnej, Komisja i państwa UE podejmą następujące działania.
- Wprowadzenie nowych unijnych ram zarządzania różnorodnością biologiczną. Mają one obejmować obowiązki w zakresie wdrażania i cele pośrednie z myślą o zapewnieniu współodpowiedzialności wszystkich podmiotów za wypełnianie zobowiązań dotyczących różnorodności biologicznej. Te ramy zwiększą także zaangażowanie zainteresowanych stron, jak również poprawią przejrzystość i usprawnią partycypacyjne zarządzanie. Częścią ram będzie mechanizm monitorowania i przeglądu obejmujący jasny zestaw uzgodnionych wskaźników umożliwiający regularną ocenę postępów oraz, w razie potrzeby, wskazanie działań naprawczych. W 2023 r. Komisja dokona oceny tego podejścia i rozważy, czy konieczne jest prawnie wiążące podejście do zarządzania.
- Przyspieszenie wdrażania i egzekwowania prawodawstwa UE w dziedzinie ochrony środowiska.
- Opieranie się na podejściu do ochrony różnorodności biologicznej, które obejmuje całe społeczeństwo, angażowanie przedsiębiorstw, uruchamianie finansowania prywatnego i publicznego na szczeblu krajowym i unijnym, ukierunkowanie inwestycji na ekologiczną odbudowę gospodarki i stosowanie rozwiązań opartych na zasobach przyrody, poprawa wiedzy, edukacji i umiejętności z myślą o ochronie i odbudowie różnorodności biologicznej.
4.
Ambitny światowy program na rzecz różnorodności biologicznej
UE przyczyni się do tego programu przez następujące zobowiązania:
- współpraca z partnerami o podobnych poglądach w ramach koalicji o wysokim poziomie ambicji na rzecz różnorodności biologicznej i przyjęcie wiodącej roli dzięki dawaniu przykładu z myślą o przyjęciu ambitnych światowych ram różnorodności biologicznej na okres po 2020 r.,
- wykorzystywanie działań zewnętrznych do wspierania ochrony i odbudowy różnorodności biologicznej, zwłaszcza w odniesieniu do międzynarodowego zarządzania oceanami, handlu, współpracy międzynarodowej, polityki sąsiedztwa i mobilizacji zasobów.
Do 2024 r. Komisja przeanalizuje postępy i oceni, czy konieczne są dalsze działania w celu zapewnienia osiągnięcia celów strategii.
KONTEKST
KLUCZOWE POJĘCIA
Różnorodność biologiczna: różnorodność życia na Ziemi, co obejmuje geny, gatunki i ekosystemy.
Las pierwotny: las, w którym nigdy nie pozyskiwano drewna i który został ukształtowany w następstwie naturalnie występujących zakłóceń oraz pod wpływem procesów przyrodniczych, niezależnie od jego wieku.
Starodrzew: część lasu, w której wykształciły się struktury i w której występują gatunki zazwyczaj wiązane ze starym lasem pierwotnym tego typu.
Przyłów: ryby i gatunki morskie niebędące celem połowu złowione niezamierzenie.
GŁÓWNY DOKUMENT
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030 – Przywracanie przyrody do naszego życia (COM(2020) 380 final z 20.5.2020)
DOKUMENTY POWIĄZANE
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Strategia „od pola do stołu” na rzecz sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego (COM(2020) 381 final z 20.5.2020)
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Europejski Zielony Ład (COM(2019) 640 final z 11.12.2019)
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Nasze ubezpieczenie na życie i nasz kapitał naturalny – unijna strategia ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r. (COM(2011) 244 final z 3.5.2011)
Ostatnia aktualizacja: 14.09.2020