Woda pitna – podstawowe normy jakościowe

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa (UE) 2020/2184 w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (wersja przekształcona)

JAKI JEST CEL DYREKTYWY?

Celem niniejszej dyrektywy jest wprowadzenie zmienionych przepisów dotyczących ochrony zdrowia ludzkiego przed zanieczyszczeniami wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi poprzez zapewnienie, aby była ona „zdrowa i czysta”. Niniejsza dyrektywa ma również na celu wprowadzenie wymogów w zakresie higieny dotyczących materiałów do kontaktu z wodą pitną, takich jak rury, a także:

• ułatwienie dostępu do wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi;
• wprowadzenie efektywnego kosztowo i opartego na ryzyku podejścia do monitorowania jakości wody.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi określa się jako:

• wszelką wodę w stanie pierwotnym lub po uzdatnieniu, przeznaczoną do picia, gotowania, przygotowywania żywności lub innych celów domowych zarówno w obiektach publicznych, jak i prywatnych, niezależnie od jej pochodzenia i od tego, czy dostarczana jest z sieci dystrybucyjnej, cystern, w tym również przewoźnych zbiorników, lub rozlewana do butelek lub pojemników, z uwzględnieniem wody źródlanej;
• wszelką wodę wykorzystywaną przez każde przedsiębiorstwo spożywcze do wytworzenia, przetworzenia, konserwowania lub wprowadzania do obrotu produktów lub substancji przeznaczonych do spożycia przez ludzi.

Wyłączenia z dyrektywy

Dyrektywa nie ma zastosowania do:

• naturalnych wód mineralnych (lecz nie do wody źródlanej), o których mowa w dyrektywie 2009/54/WE (zob. streszczenie dokumentu); lub
• wód o właściwościach leczniczych w rozumieniu dyrektywy 2001/83/WE (zob. streszczenie dokumentu).

Ponadto państwa członkowskie UE mogą wyłączyć z niniejszej dyrektywy:

• wodę przeznaczoną wyłącznie do takich celów, w odniesieniu do których organy są przekonane, że jakość wody nie ma wpływu bezpośredniego ani pośredniego na zdrowie konsumentów;
• wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi, indywidualnie dostarczaną w ilościach niższych niż średnio 10 m³ na dobę lub dostarczaną mniej niż 50 osobom, chyba że woda jest dostarczana jako część działalności komercyjnej lub publicznej.

Statki morskie, które odsalają wodę, przewożą pasażerów i pełnią rolę dostawców wody, nie podlegają niektórym aspektom niniejszej dyrektywy, w tym chemikaliom do uzdatniania wody i materiałom filtracyjnym.

Standardy jakości wody

Państwa członkowskie zapewniają, by woda przeznaczona do spożycia przez ludzi była „zdrowa i czysta”. Musi być wolna od wszelkich mikroorganizmów i pasożytów oraz wszelkich substancji w ilościach lub stężeniach, które stanowią potencjalne niebezpieczeństwo dla zdrowia ludzkiego. W szczególności musi spełniać następujące minimalne wymogi.

• Parametry mikrobiologiczne. Woda musi być całkowicie wolna od:
  • enterokoków jelitowych; oraz
  • E.coli;
• Parametry chemiczne. Ilość substancji chemicznych nie może przekraczać następujących wartości (Uwaga: g/l = gramów na litr, mg/l = miligramów na litr oraz μg/l = mikrogramów na litr):
  • Amid kwasu akrylowego 0,10 μg/l
  • Antymon 10 μg/l
  • Arsen 10 μg/l
  • Benzen 1,0 μg/l
  • Benzo(a)piren 0,010 μg/l
  • Bisfenol A 2,5 μg/l
  • Bor 1,5 mg/l
  • Bromiany 10 μg/l
  • Kadm 5,0 μg/l
  • Chlorany 0,25 mg/l
  • Chloryny 0,25 mg/l
  • Chrom 25 μg/l
  • Miedź 2,0 mg/l
  • Cyjanki 50 μg/l
  • 1,2-dichloroetan 3,0 μg/l
  • Epichlorohydryna 0,10 μg/l
  • Fluorki 1,5 mg/l
  • Kwasy halogenooctowe (HAA) 60 μg/l
  • Ołów 5 μg/l
  • Rtęć 1,0 μg/l
  • Mikrocystyna-LR 1,0 μg/l
  • Nikiel 20 μg/l
  • Azotany 50 mg/l
  • Azotyny 0,50 mg/l
  • Pestycydy 0,10 μg/l
  • Pestycydy ogółem 0,50 μg/l
  • PFAS ogółem 0,50 μg/l
  • Suma PFAS 0,10 μg/l
  • Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne 0,10 μg/l
  • Selen 20 μg/l
  • Tetrachloroeten i trichloroeten 10 μg/l
  • Trihalometany ogółem 100 μg/l
  • Uran 30 μg/l
  • Chlorek winylu 0,50 μg/l.
• Parametry istotne dla oceny ryzyka w wewnętrznych systemach wodociągowych (np. przewody wodociągowe, cysterny). Zaliczają się do nich:
  • Legionella < 1 000 CFU*/l
  • Ołów 10 μg/l.
• Parametry wskaźnikowe. Odnoszą się do obecności czynników agresywnych lub korozyjnych. Jeśli przekraczają one limity określone w dyrektywie, państwa członkowskie muszą ocenić, czy taka niezgodność stwarza jakiekolwiek ryzyko dla zdrowia ludzi i podjąć odpowiednie działania naprawcze.

Państwa członkowskie muszą również przestrzegać innych przepisów przewidzianych w niniejszej dyrektywie.

Ocena ryzyka

Państwa członkowskie zapewniają przeprowadzenie oceny ryzyka i zarządzania ryzykiem w obszarze zasilania dla punktów poboru wody pitnej i systemów zaopatrzenia w wodę, a także oceny ryzyka w wewnętrznych systemach wodociągowych i oceny tego, czy potencjalne ryzyko wpływa na jakość wody, w tym identyfikując zagrożenia w systemie i wdrażając środki kontroli.

Materiały do kontaktu z wodą pitną

Państwa członkowskie zapewniają, by materiały wykorzystywane do poboru, uzdatniania, magazynowania lub dystrybucji wody, i które są przeznaczone do kontaktu z taką wodą:

• nie wpływały negatywnie – bezpośrednio lub pośrednio – na zdrowie ludzi;
• nie wpływały niekorzystnie na barwę, zapach lub smak wody;
• nie sprzyjały rozwojowi drobnoustrojów;
• nie uwalniały do wody zanieczyszczeń w stopniu wyższym, niż jest to konieczne z uwagi na przewidziane zastosowanie materiału.

Stopniowo wprowadzane będą dodatkowe metody i procedury testowania dotyczące zatwierdzania substancji wyjściowych i materiałów końcowych (do 12 stycznia 2024 r.), jak również wykaz zatwierdzonych substancji wyjściowych (do 12 stycznia 2025 r.).

Dostęp, informacje, monitorowanie i ocena

Państwa członkowskie:

• poprawiają lub utrzymują dostęp dla wszystkich do wody pitnej, w szczególności dla wrażliwych i zmarginalizowanych grup;
• zapewniają dostęp do odpowiednich, aktualnych informacji dotyczących wody pitnej;
• do 12 stycznia 2029 r. tworzą zbiór danych o środkach zastosowanych w celu poprawy dostępu oraz upowszechniania korzystania z wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi;
• do 12 lipca 2027 r. tworzą zbiór danych zawierający informacje o ocenie ryzyka, zarządzaniu ryzykiem i monitorowaniu w obszarach zasilania dla punktów poboru wody;
• tworzą zbiory danych zawierające wyniki monitorowania jakości wody, informacje o zdarzeniach i wszystkich przyznanych odstępstwach.

Do 12 stycznia 2035 r. Komisja Europejska przeprowadzi ocenę niniejszej dyrektywy, a w międzyczasie, co najmniej co pięć lat, dokona przeglądu standardów mikrobiologicznych i chemicznych oraz monitorowania, pobierania próbek, procedur oceny ryzyka.

Uchylenie

Dyrektywa zmienia i uchyla dyrektywę 98/83/WE oraz jej kolejne zmiany (zob. streszczenie dokumentu) ze skutkiem od 12 stycznia 2023 r.

OD KIEDY DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?

Dyrektywa ma zastosowanie od 12 stycznia 2021 r. i musi zostać włączona do porządku prawnego państw członkowskich do 12 stycznia 2023 r. (niektóre aspekty do 12 stycznia 2026 r.)

KONTEKST

Więcej informacji:

• Zmieniona dyrektywa w sprawie wody pitnej (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/2184 z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (wersja przekształcona) (Dz.U. L 435 z 23.12.2020, s. 1–62)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1020 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie nadzoru rynku i zgodności produktów oraz zmieniające dyrektywę 2004/42/WE oraz rozporządzenia (WE) nr 765/2008 i (UE) nr 305/2011 (Dz.U. L 169 z 25.6.2019, s. 1–44)

Dyrektywa Komisji (UE) 2015/1787 z dnia 6 października 2015 r. zmieniająca załączniki II oraz III do dyrektywy Rady 98/83/WE w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. L 260 z 7.10.2015, s. 6–17)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/54/WE z dnia 18 czerwca 2009 r. w sprawie wydobywania i wprowadzania do obrotu naturalnych wód mineralnych (Wersja przekształcona) (Dz.U. L 164 z 26.6.2009, s. 45–58)

Dyrektywa 2001/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 listopada 2001 r. w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi (Dz.U. L 311 z 28.11.2001, s. 67–128)

Kolejne zmiany dyrektywy 2001/83/WE zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz.U. L 327 z 22.12.2000, s. 1–73)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 10.02.2021