Akt o rynkach cyfrowych
STRESZCZENIE DOKUMENTU:
Rozporządzenie (UE) 2022/1925 w sprawie kontestowalnych i uczciwych rynków w sektorze cyfrowym (Akt o rynkach cyfrowych)
JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?
Celem rozporządzenia jest zagwarantowanie konkurencyjnego i sprawiedliwego sektora cyfrowego, umożliwienie rozwoju innowacyjnych przedsiębiorstw cyfrowych oraz zapewnienie bezpieczeństwa użytkownikom sieci poprzez:
- jasne obowiązki i zakazy odnoszące się do dużych platform internetowych;
- lepsze usługi i bardziej sprawiedliwe ceny dla konsumentów;
- promowanie innowacji i bardziej sprawiedliwego środowiska platform internetowych dla nowych firm technologicznych;
- umożliwienie użytkownikom biznesowym oferowania konsumentom większego wyboru;
- zakazanie nieuczciwych praktyk stosowanych przez duże platformy internetowe.
KLUCZOWE ZAGADNIENIA
Rozporządzenie określa niektóre duże platformy internetowe mianem „strażników dostępu”, jeśli:
- dana platforma uzyskała roczny obrót w Unii Europejskiej wynoszący co najmniej 7,5 miliarda euro w każdym z ostatnich trzech lat obrotowych lub jeżeli jego średnia kapitalizacja rynkowa wynosiła co najmniej 75 miliardów euro;
- z platformy korzysta co najmniej 45 milionów użytkowników końcowych miesięcznie oraz co najmniej 10 000 użytkowników biznesowych z siedzibą w UE;
- kontroluje co najmniej jedną podstawową usługę platformową w co najmniej trzech państwach członkowskich UE;
- ma silną pozycję rynkową i wywiera znaczący wpływ na rynek wewnętrzny;
- świadczy podstawową usługę platformową, która jest ważnym punktem dostępu, za pośrednictwem którego użytkownicy biznesowi docierają do klientów;
- zajmuje ugruntowaną i trwałą pozycję na rynku lub można przewidzieć, że zajmie taką pozycję w przyszłości.
Podstawowe usługi platformowe obejmują między innymi:
- rynki internetowe;
- sklepy z aplikacjami;
- wyszukiwarki internetowe;
- internetowe serwisy społecznościowe;
- usługi przetwarzania w chmurze;
- usługi reklamowe;
Strażnicy dostępu muszą:
- zapewnić podmiotom zewnętrznym interoperacyjność z usługami strażnika dostępu w pewnych określonych sytuacjach;
- umożliwić użytkownikom biznesowym dostęp do danych powstałych podczas korzystania z platformy strażnika dostępu;
- umożliwić użytkownikom biznesowym promocję swoich produktów i zawieranie umów z klientami poza platformą strażnika dostępu;
- zapewniać przedsiębiorstwom reklamującym się za pośrednictwem platformy narzędzia i informacje umożliwiające przeprowadzenie niezależnej weryfikacji reklam hostowanych przez strażnika dostępu.
Strażnicy dostępu nie mogą:
- traktować własnych usług i produktów korzystniej niż analogicznych produktów podmiotów zewnętrznych dostępnych za pośrednictwem platformy;
- śledzić użytkowników końcowych poza główną usługą platformy w celu kierowania do nich reklam bez ich zgody;
- uniemożliwiać twórcom oprogramowania korzystania z zewnętrznych bramek płatniczych na potrzeby sprzedaży za pośrednictwem aplikacji;
- przetwarzać danych osobowych użytkowników w celu wyświetlania reklam skierowanych do określonych odbiorców, z wyjątkiem sytuacji, w których użytkownik wyraził na to zgodę;
- preinstalować pewnych aplikacji lub uniemożliwić użytkownikom ich łatwe odinstalowanie.
Zgodność
Komisja Europejska jest wyłącznym podmiotem egzekwującym niniejsze rozporządzenie, a do pomocy i ułatwienia jej pracy powołano komitet doradczy i grupę wysokiego szczebla.
Z chwilą, gdy duża firma internetowa zostanie uznana za strażnika dostępu, ma obowiązek w ciągu 6 miesięcy dostosować się do przepisów rozporządzenia.
W przypadku naruszenia przez strażnika dostępu zasad określonych w rozporządzeniu, grozi mu:
- kara grzywny w wysokości do 10% łącznych obrotów na świecie;
- możliwa kara grzywny w wysokości nawet do 20% łącznych obrotów na świecie w przypadku powtarzających się naruszeń;
- okresowe sankcje karne w wysokości do 5% średniego dziennego obrotu;
- niefinansowe strukturalne środki zaradcze, takie jak sprzedaż (części) przedsiębiorstwa, jako ostateczność w przypadku systematycznego naruszania przepisów.
Akt wykonawczy
- Rozporządzenie wykonawcze (UE) 2023/814 określa szczegółowe zasady prowadzenia niektórych postępowań przez Komisję w ramach wykonania rozporządzenia (UE) 2022/1925. Odnoszą się one do takich aspektów, jak powiadamianie i składanie wniosków do Komisji, wszczęcie postępowania, prawo do bycia wysłuchanym, dostęp do akt, terminy oraz przekazywanie i otrzymywanie dokumentów.
- Istnieją dwa załączniki do rozporządzenia (UE) 2023/814:
- pierwszy to formularz dotyczący zgłoszenia do celów wyznaczenia strażnika dostępu (formularz GD) – informacje o zgłaszającym przedsiębiorstwie, podstawowych usługach platformowych, progach ilościowych wraz z oświadczeniem, które ma zostać podpisane przez zgłaszające przedsiębiorstwo lub w jego imieniu (załącznik I);
- drugi określa format i długość dokumentów, które należy przedłożyć Komisji zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2022/1925 (załącznik II) – załącznik ten obejmuje dokumenty takie jak powiadomienia, przedkładanie informacji, uzasadnione argumenty, uzasadnione wnioski i odpowiedzi na wstępne ustalenia.
Zmienione dyrektywy
Rozporządzenie wprowadza także zmiany do dwóch dyrektyw. Są to:
- Dyrektywa (UE) 2019/1937 w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa UE (przeczytaj streszczenie);
- Dyrektywa (UE) 2020/1828 w sprawie powództw przedstawicielskich wytaczanych w celu ochrony zbiorowych interesów konsumentów (przeczytaj streszczenie).
OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?
Ma ono zastosowanie od 02 maja 2023 r.
KONTEKST
Akt o rynkach cyfrowych stanowi część pakietu, w którego skład wchodzi także akt o usługach cyfrowych (zob. streszczenie).
Więcej informacji:
GŁÓWNY DOKUMENT
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/1925 z dnia 14 września 2022 r. w sprawie kontestowalnych i uczciwych rynków w sektorze cyfrowym oraz zmiany dyrektyw (UE) 2019/1937 i (UE) 2020/1828 (akt o rynkach cyfrowych) (Dz.U. L 265 z 12.10.2022, s. 1–66).
DOKUMENTY POWIĄZANE
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2023/814 z dnia 14 kwietnia 2023 r. w sprawie szczegółowych zasad dotyczących prowadzenia przez Komisję niektórych postępowań na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/1925 (Dz.U. L 102 z 17.4.2023, s. 6–19).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2065 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych oraz zmiany dyrektywy 2000/31/WE (akt o usługach cyfrowych) (Dz.U. L 277 z 27.10.2022, s. 1–102).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1828 z dnia 25 listopada 2020 r. w sprawie powództw przedstawicielskich wytaczanych w celu ochrony zbiorowych interesów konsumentów i uchylająca dyrektywę 2009/22/WE (Dz.U. L 409 z 4.12.2020, s. 1–27).
Kolejne zmiany dyrektywy (UE) 2020/1828 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (Dz.U. L 305 z 26.11.2019, s. 17–56).
Zob. tekst skonsolidowany.
Ostatnia aktualizacja: 02.06.2023