Unijny system handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS)

System EU ETS jest podstawą prowadzonych przez UE działań na rzecz klimatu nacelowanych na zmniejszanie emisji gazów cieplarnianych w opłacalny sposób.

System ten jest systemem „ pułapów i handlu ”. Polega na wprowadzeniu „pułapu” (limitu) łącznych ilości niektórych gazów cieplarnianych emitowanych przez instalacje objęte systemem. Pułap jest z czasem zmniejszany w celu redukcji całkowitej ilości emisji.

W ramach wyznaczonego pułapu operatorzy instalacji kupują lub otrzymują uprawnienia do emisji, którymi mogą handlować zgodnie ze swoimi potrzebami. Ograniczenie całkowitej liczby dostępnych uprawnień do emisji gwarantuje, że mają one pewną wartość.

Na koniec każdego roku instalacja musi oddać uprawnienia w ilości wystarczającej do pełnego pokrycia wszystkich jej emisji. Jeżeli instalacja zmniejszy swoje emisje, może zatrzymać niewykorzystane uprawnienia w celu pokrycia swoich potrzeb w przyszłości albo sprzedać je innej instalacji, której tych uprawnień zabrakło.

System ETS:

• działa w państwach członkowskich UE, a także w Islandii, Liechtensteinie i Norwegii. Od 1 stycznia 2020 r. system EU ETS jest także powiązany ze szwajcarskim systemem handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. Od 2021 r. system EU ETS będzie obejmował instalacje wytwarzające energię elektryczną w Irlandii Północnej;
• reguluje emisje generowane przez prawie 11 000 elektrowni i instalacji produkcyjnych oraz około 600 linii lotniczych realizujących loty do i z lotnisk na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego;
• obejmuje około 38 % emisji gazów cieplarnianych w UE.

We wrześniu 2020 r. Komisja Europejska zaprezentowała Plan w zakresie celów klimatycznych – opartą na ocenie skutków propozycję dotyczącą ograniczenia emisji gazów cieplarnianych netto w UE o co najmniej 55 % do 2030 r. Plan ten jest częścią Europejskiego Zielonego Ładu. W lipcu 2021 r. Komisja przedstawiła wnioski legislacyjne, które mają umożliwić wdrożenie tego nowego celu między innymi poprzez przegląd i ewentualne rozszerzenie zakresu systemu EU ETS.