This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Bestrijding van ontbossing en aantasting van bossen
SAMENVATTING VAN:
WAT IS HET DOEL VAN DE VERORDENING?
De verordening bevat bindende regels voor marktdeelnemers en handelaren in de Europese Unie (EU) die hout, rubber, vee, koffie, cacao, palmolie en soja op de EU-markt brengen of uit de EU exporteren, met als doel:
- de bijdrage van de EU aan globale ontbossing en aantasting van bossen tot een minimum te beperken; en
- de bijdrage van de EU aan broeikasgasemissies en wereldwijd biodiversiteitsverlies te verminderen.
De verordening maakt deel uit van de biodiversiteitsstrategie van de EU voor 2030, de nieuwe bosstrategie van de EU voor 2030 en de Europese Green Deal.
KERNPUNTEN
Ontbossing en aantasting van bossen zijn het gevolg van de uitbreiding van landbouwgrond, die verband houdt met de productie van de goederen die onder deze verordening vallen. Als grootverbruiker van deze grondstoffen kan de EU haar bijdrage aan de wereldwijde ontbossing en aantasting van bossen verminderen door ervoor te zorgen dat deze producten en hun toeleveringsketens ontbossingsvrij zijn.
Passende zorgvuldigheid
- De effectbeoordeling van de verordening schat dat, zonder deze interventie, de consumptie en productie van de EU van de zes grondstoffen alleen al bijna 250 000 hectare ontbossing per jaar zou kunnen veroorzaken tegen 2030.
- De verordening stelt verplichte zorgvuldigheidseisen aan marktdeelnemers en handelaren die de volgende grondstoffen op de EU-markt brengen of vanuit de EU-markt uitvoeren: palmolie, vee, hout, koffie, cacao, rubber en soja.
- De regels zijn ook van toepassing op een aantal afgeleide producten, zoals chocolade, meubels, bedrukt papier en een reeks producten op basis van palmolie (bijvoorbeeld gebruikt in producten voor persoonlijke verzorging).
- Marktdeelnemers zijn verplicht om de grondstoffen die ze verkopen terug te traceren naar het perceel waar ze geproduceerd zijn.
- De verordening staat toe dat kleine marktdeelnemers samenwerken met grotere marktdeelnemers om verklaringen van passende zorgvuldigheid op te stellen..
- De verordening stelt een uiterste datum vast van 31 december 2020, wat betekent dat alleen producten die geproduceerd zijn op land dat niet onderhevig is geweest aan ontbossing of bosdegradatie na 31 december 2020 op de EU-markt zullen worden toegelaten of uit de EU kunnen worden geëxporteerd.
Productcontroles
- De verordening omvat de oprichting van een benchmarkingsysteem, dat een risiconiveau met betrekking tot ontbossing en aantasting van bossen (laag, standaard of hoog) toekent aan lidstaten en niet-EU-landen.
- De risicocategorie bepaalt het niveau van de verplichtingen voor de zorgvuldigheidseisen van de marktdeelnemers en de autoriteiten van de lidstaten om inspecties en controles uit te voeren, waarbij gezorgd wordt voor verbetering van het toezicht voor landen met een hoog risico en vereenvoudiging van de zorgvuldigheidseisen voor landen met een laag risico.
- Om na te gaan of ze daadwerkelijk aan hun verplichtingen voldoen, zal elke lidstaat controles moeten uitvoeren bij:
- 9 % van de marktdeelnemers die handelen met producten uit landen met een hoog risico, samen met 9 % van de relevante grondstoffen en producten die door landen met een hoog risico op hun markt worden gebracht, beschikbaar worden gesteld of vanaf hun markt worden geëxporteerd;
- 3 % van de marktdeelnemers die te maken hebben met producten uit landen met een hoog risico;
- 1 % van de marktdeelnemers die te maken hebben met producten uit landen met een laag risico.
- De EU zal de samenwerking met partnerlanden versterken, in het bijzonder met landen die als risicolanden zijn aangemerkt.
Mensenrechten
De regels houden ook rekening met de bescherming van mensenrechten in verband met ontbossing, waarbij het principe van vrije, voorafgaande en geïnformeerde toestemming van inheemse volken wordt gerespecteerd.
Sancties
De verordening bevat regels voor sancties, waarvan de lidstaten moeten garanderen dat ze doeltreffend, evenredig en afschrikkend zijn en die onder andere boetes omvatten die in verhouding staan tot de milieuschade en de waarde van de goederen of producten, die moeten worden vastgesteld op een niveau van ten minste 4 % van de jaarlijkse omzet van de marktdeelnemers in de EU, en tijdelijke uitsluiting van openbare aanbestedingsprocedures en/of van toegang tot overheidsfinanciering.
VANAF WANNEER IS DE VERORDENING VAN TOEPASSING?
De verordening is sinds 29 juni 2023 van toepassing. Sommige bepalingen zijn van toepassing vanaf 30 december 2024 (of 30 juni 2025 voor micro-, kleine en middelgrote ondernemingen die vóór 31 december 2020 zijn opgericht).
ACHTERGROND
Zie voor meer informatie:
- Richtlijnen voor biodiversiteitsvriendelijke bebossing, herbebossing en aanplant van bomen (Europese Commissie)
- 3 miljard bomen (Europese Commissie)
- Natuur en biodiversiteit (Europese Commissie).
BELANGRIJKSTE DOCUMENT
Verordening (EU) 2023/1115 van het Europees Parlement en de Raad van 31 mei 2023 betreffende het op de markt van de Unie aanbieden en de uitvoer uit de Unie van bepaalde grondstoffen en producten die met ontbossing en bosdegradatie verband houden, en tot intrekking van Verordening (EU) nr. 995/2010 (PB L 150 van 9.6.2023, blz. 206-247)
GERELATEERDE DOCUMENTEN
Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — Nieuwe EU-bosstrategie voor 2030 (COM(2021 572 final van 16.7.2021)
Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — EU-biodiversiteitsstrategie voor 2030 — De natuur terug in ons leven brengen (COM(2020) 380 final van 20.5.2020)
Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Europese Raad, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — De Europese Green Deal (COM(2019) 640 final van 11.12.2019).
Laatste bijwerking 08.12.2023