Toetredingsonderhandelingen

Toetredingsonderhandelingen hebben betrekking op de voorwaarden waaronder een land tot de EU wordt toegelaten en spitsen zich toe op de invoering en implementatie van de essentie van de EU-wetgeving (het acquis). Het doel is dat de kandidaat-lidstaat voldoet aan de voorwaarden voor lidmaatschap, die veelal de „criteria van Kopenhagen” worden genoemd. Deze criteria zijn vastgesteld tijdens een bijeenkomst van de Europese Raad in Kopenhagen in 1993.

De criteria van Kopenhagen zijn de volgende.

1. Politieke criteria, waarvoor stabiele democratische instellingen nodig zijn die democratie, de rechtsstaat, mensenrechten en de bescherming van minderheden garanderen.
2. Economische criteria, waarvoor een functionerende markteconomie vereist is, alsmede het vermogen om de concurrentiedruk in de EU het hoofd te bieden.
3. Het vermogen om de verplichtingen van het lidmaatschap op zich te nemen.

De toetredingsonderhandelingen met een kandidaat-lidstaat worden geopend nadat alle lidstaten unaniem hun instemming hebben betuigd en de Europese Raad zijn goedkeuring heeft gegeven. De onderhandelingen vinden plaats in intergouvernementele conferenties tussen de regeringen van de lidstaten van de EU en die van de kandidaat-lidstaat. De onderhandelingen dienen om de kandidaat-lidstaten te helpen zich voor te bereiden op het EU-lidmaatschap.

Als de onderhandelingen over alle beleidsterreinen zijn afgerond en de EU er zelf van overtuigd is dat zij qua absorptiecapaciteit op de uitbreiding is voorbereid, worden de voorwaarden — inclusief eventuele vrijwaringsclausules en overgangsregelingen — opgenomen in een toetredingsverdrag. Dit verdrag moet worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de Raad met eenparigheid van stemmen voordat alle EU-lidstaten en de kandidaat-lidstaat het kunnen ondertekenen. De verdragsluitende partijen ratificeren het vervolgens overeenkomstig hun respectieve grondwettelijke regels.