Ajru Uniku Ewropew — regoli tal-UE dwar servizzi tan-navigazzjoni tal-ajru (sal-2026)

PUNTI EWLENIN

Ir-regolament jistabbilixxi l-proċeduri ta’ ċertifikazzjoni tas-servizz tan-navigazzjoni tal-ajru li jridu jkunu adottati mill-awtoritajiet superviżorji tal-Istati Membri. Ċertifikati, validi fl-Istati Membri kollha, jispeċifikaw id-drittijiet u obbligi tal-fornituri tas-servizz tan-navigazzjoni tal-ajru. Dan jinkludi aċċess għal servizzi għal utenti tal-ispazju tal-ajru ² mingħajr diskriminazzjoni, u b’mod partikolari fir-rigward ta’ sikurezza, u l-possibbilità li joffru servizzi lil fornituri utenti tal-ispazju tal-ajru u ajruporti oħra fl-UE.

Ir-rekwiżiti għal ċertifikazzjoni

Dawn jinkludu:

• kompetenza u adegwatezza;
• sistemi għas-sikurezza u l-ġestjoni tal-kwalità;
• sistemi ta’ rapportar u s-saħħa finanzjarja;
• responsabbiltà, assigurazzjoni u sigurtà;
• is-sjieda u l-istruttura organizzattiva, inkluża l-prevenzjoni tal-kunflitti ta’ interess;
• ir-riżorsi umani, inkluż l-għażla tal-persunal.

Awtoritajiet superviżorji nazzjonali

Awtoritajiet nazzjonali superviżorji fl-Istati Membri huma kull wieħed minnhom responsabbli biex jappuntaw detentur taċ-ċertifikat biex jipprovdi servizzi esklużivi tat-traffiku tal-ajru. Huma jiżguraw ukoll il-konformità għal blokok tal-ispazju tal-ajru taħt il-kontroll tagħhom. Dan iseħħ b’mod konġunt (jew bi qbil) jekk blokka testendi fuq aktar minn pajjiż wieħed, jew jekk detentur ta’ ċertifikat ikun jopera f’aktar minn pajjiż wieħed.

Jekk fornitur ma jissodisfax ir-rekwiżiti, l-awtoritajiet ikkonċernati jkunu jistgħu jieħdu azzjoni, inkluż li jirrevokaw iċ-ċertifikat. Imbagħad, l-awtoritajiet isiru responsabbli mill-iżgurar tal-kontinwità tas-servizz.

Blokok tal-ispazju tal-ajru funzjonali

Il-pajjiżi tal-UE u l-pajjiżi terzi, fejn xieraq, għandhom jiżguraw, permezz ta’ qbil reċiproku, l-implimentazzjoni tal-blokok tal-ispazju tal-ajru funzjonali. Dawn għandu jkollhom il-kapaċità u l-effikaċja meħtieġa sabiex iżommu livell għoli ta’ sikurezza u impatt ambjentali mnaqqas. Koordinatur li jibblokkja s-sistema funzjonali tal-ispazju tal-ajru jista’ jkun maħtur mill-Kummissjoni Ewropea biex jassisti f’dan il-proċess.

L-awtoritajiet nazzjonali jistgħu jinnominaw ukoll fornitur esklussiv ta’ servizzi meteoroloġiċi.

Għal traffiku tal-ajru ġenerali³, data operazzjonali fil-ħin reali tista’ tkun skambjata bejn fornituri tas-servizz tan-navigazzjoni tal-ajru, utenti tal-ispazju tal-ajru u ajruporti, biss biex jiffaċilitaw bżonnijiet operazzjonali. Jiġu stabbiliti ftehimiet bil-miktub approvati li jifformalizzaw l-arranġamenti ta’ ħidma bejn il-fornituri tas-servizzi u mal-awtoritajiet militari.

Ir-regolament jitlob li jkun hemm proċeduri ta’ kontabbiltà trasparenti u jippreskrivi linji gwida dettaljati għal ipprezzar ġust u trasparenti tas-servizzi ta’ navigazzjoni għall-utenti tal-ispazju tal-ajru.

Revoka

Regolament (KE) Nru 550/2004 ser ikun revokat u sostitwit bir-Regolament (UE) 2024/2803 (ara (s-sommarju) mit-2 ta’ Diċembru 2026.