Conas a chinntear buiséad AE?

PRÍOMHPHOINTÍ

• Cuireann institiúidí agus comhlachtaí AE a gcuid meastacháin bhuiséid don bhliain dár gcionn a chur ar aghaidh tráth nach déanaí ná an 1 Iúil chuig an gCoimisiún Eorpach. I gcleachtas, féachann an Coimisiún lena dhréacht-bhuiséad a bheith réidh aige san earrach (Aibreán/Bealtaine).
• Bunaithe ar na meastacháin sin, dréachtaíonn an Coimisiún an dréacht-bhuiséad don bhliain dár gcionn. Ní mór dó an dréacht-bhuiséad sin a chur ar aghaidh chuig an gComhairle agus chuig Parlaimint na hEorpa faoin 1 Meán Fómhair.
• Ní mór don Chomhairle teacht ar a seasamh maidir leis an dréacht-bhuiséad faoin 1 Deireadh Fómhair. Cuireann sí a seasamh agus na cúiseanna atá aici an seasamh sin a ghlacadh ar aghaidh chuig Parlaimint na hEorpa.
• Ní mór do Pharlaimint na hEorpa a cuid leasuithe a ghlacadh maidir le seasamh na Comhairle laistigh de 6 seachtaine (42 lá).
• Bíonn 10 lá ag an gComhairle chun leasuithe na Parlaiminte a ghlacadh. Mura nglacann sí iad, bunaítear coiste eadrána ina bhfuil an líon céanna ionadaithe ón gComhairle agus atá de chomhaltaí Pharlaimint na hEorpa. Ní mór don choiste sin teacht ar chomhaontú ar théacs comhpháirteach laistigh de 3 seachtaine (21 lá).
• Mura féidir leis an gcoiste eadrána teacht ar chomhaontú maidir le téacs comhpháirteach, ní mór don Choimisiún dréacht-bhuiséad nua a thíolacadh.
• A luaithe is a thagtar ar chomhaontú sa choiste eadrána, ní mór don Chomhairle agus don Pharlaimint an téacs a cheadú nó diúltú dó laistigh de 2 sheachtain (14 lá).
• Má dhiúltaíonn an Chomhairle don téacs comhpháirteach, féadfaidh an Pharlaimint glacadh leis i gcónaí, ach amháin má vótálann móramh dá cuid comhaltaí agus má thacaíonn trí chúigiú díobh leis.
• Má dhiúltaíonn an dá institiúid don téacs comhpháirteach, ní mór don Choimisiún dréacht-bhuiséad nua a ullmhú.
• Mura n-aontaítear ar bhuiséad faoi dheireadh na bliana, tagann córas ar a dtugtar na “dóú codanna déag sealadacha” i bhfeidhm (Airteagal 315 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh). Ciallaíonn sé sin gur féidir coibhéis nach mó ná aon dóú cuid déag de bhuiséad na bliana roimhe nó de dhréacht-bhuiséad an Choimisiúin – cibé acu is lú – a chaitheamh gach mí go dtí go nglactar go cinnte leis an mbuiséad.
• De réir mar a thagann forbairtí nua chun cinn, d’fhéadfadh gá a bheith ann an buiséad a leasú. Is ionann an nós imeachta maidir le buiséid leasaitheacha a ghlacadh agus an nós imeachta maidir leis an mbuiséad bliantúil.