Rialacha lipéadaithe an Aontais Eorpaigh do mhil

PRÍOMHPHOINTÍ

Forlíontar leis an treoir rialacha ginearálta an AE a leagtar síos i Rialachán (AE) Uimh. 1169/2011 maidir le lipéadú earraí bia.

Ní mór faisnéis fhíor-riachtanach do thomhaltóirí a áireamh ar lipéid, agus, go háirithe, ní mór tír thionscnaimh na meala agus ainmneacha na dtáirgí, mar a leagtar amach in Iarscríbhinn I, a áireamh ar na lipéid.

Sainmhíniú

Is substaint milis nádúrtha é mil a tháirgeann beacha Apis mellifera ó neachtar plandaí, ó táil codanna beo de phlandaí nó ó eisfhearadh feithidí súite plandaí ar phlandaí. Bailíonn beacha é, é a chlaochlú trína chéile le substaintí sonracha dá gcuid féin, é a thaisceadh, é a dhíhiodráitiú, é a stóráil agus é a fhágáil i cíora meala chun aibí agus aibí.

Comhdhéanamh

Comhdhéanamh

Ós rud é gur comhábhar nádúrtha (seachas comhábhar) de mheala é an phailin agus go soláthraíonn sé nasc lena bhunús luibheolaíoch, is féidir leis tásca a thabhairt maidir le tionscnamh geografach na meala. Deonaítear le Treoir leasaitheach (AE) 2024/1438 don Choimisiún Eorpach gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i leith na gcritéar chun tionscnamh bláthanna, plandúil nó geografach na meala a chinneadh agus chun a áirithiú nach ndearnadh mil a théamh ar bhealach a scriosta nó gur díghníomhaíodh go suntasach einsímí nádúrtha agus nár baineadh an phailin as mil.

Lipéid

Ní bheidh feidhm ag na hainmneacha táirgí dá dtagraítear in Iarscríbhinn I, pointe 2 agus pointe 3, ach amháin maidir leis na táirgí atá sainithe inti. Féadfar an t-ainm táirge simplí “mil” a chur in ionad na n-ainmneacha sin (ach amháin i gcás “mil scagtha”¹, “cíor-mhil”², “píosa meala nó cíor ghearrtha i mil”³ nó “mil báicéara”⁴). I gcás mil an bháicéara, áfach, ní mór na focail “atá beartaithe le haghaidh cócaireachta amháin” a bheith ar an lipéad.

Féadfaidh faisnéis faoi thionscnamh réigiúnach, críochach nó topagrafach, faoi thionscnamh bláthanna nó plandúil nó faoi chritéir cháilíochta ar leith cur leis an lipéadú seo (seachas “mil scagtha” agus “mil báicéara”).

Igcás inar de thionscnamh níos mó ná Ballstát AE amháin nó i dtír neamh-AE é mil, féadfar ceann de na tásca seo a leanas a chur in ionad tháscaire na tíre tionscnaimh, de réir mar is iomchuí:

• “meascán de mheala an AE”,
• “cumasc de mhil neamh-AE”,
• “cumasc de mhil AE agus neamh-AE”.

Ón 14 Meitheamh 2026, beidh feidhm ag na rialacha a tugadh isteach le Treoir (AE) 2024/1438 a leasú. Ní mór an tír nó na tíortha tionscnaimh a léiriú in ord íslitheach ar an lipéad, agus beidh gá le lamháltas 5 % do gach cuid ar leith laistigh den chumasc a chur ar fáil do chéatadán gach tionscnaimh i gcás cumaisc, arna ríomh ar bhonn dhoiciméadacht inrianaitheachta an oibreora.

I gcás meascáin de mheala le níos mó ná ceithre thír thionscnaimh éagsúla, féadfaidh na Ballstáit an fhéidearthacht a thairiscint é sin a léiriú i dtéarmaí céatadáin do na ceithre chuid is mó amháin, ar choinníoll gurb ionann iad sin le chéile agus níos mó ná 50 % den iomlán Ní mór na tíortha tionscnaimh eile a léiriú in ord íslitheach.

I gcás pacáistí ina bhfuil glanchainníochtaí meala faoi bhun 30 gram, féadfar cóid ISO dhá litir (alfa-2) a chur in ionad ainmneacha na dtíortha tionscnaimh.

Chun tacú leis an gCoimisiún leis an saineolas teicniúil is fearr atá ar fáil, bunófar ardán chun:

• sonraí a bhailiú le haghaidh modhanna chun rialuithe barántúlachta na meala a fheabhsú;
• moltaí a sholáthar maidir le córas inrianaitheachta AE lena n-áirithítear infhaighteacht rochtana ar fhaisnéis bhunriachtanach maidir le tionscnamh na meala;
• moltaí a sholáthar maidir leis na critéir chomhdhéanaimh le haghaidh meala a leagtar síos sa treoir a thabhairt cothrom le dáta; agus
• moltaí a sholáthar d’fhonn saotharlann tagartha AE a bhunú.