Éicilipéad

PRÍOMHPHOINTÍ

• Féadfar Éicilipéad AE a dhámhachtain ar tháirgí agus ar sheirbhísí a bhfuil tionchar comhshaoil níos ísle acu ná mar atá ag táirgí eile sa ghrúpa céanna. Ceapadh na critéir don lipéad ag úsáid sonraí eolaíochta ar saolré táirge iomlán, ó fhorbraítear an táirge go dtí go ndéantar é a dhiúscairt.
• Féadfar an lipéad a dhámhachtain ar gach earra nó seirbhís a leithdháiltear, a ídítear nó a úsáidtear ar mhargadh AE ach íocaíocht a dhéanamh nó é a fháil saor in aisce, ar an gcoinníoll go bhfuil na critéir éiceolaíocha leagtha síos go soiléir. Níl feidhm aige i gcás táirgí íocshláinte le húsáid agan duine nó le haghaidh tréidliachta nó le haghaidh fearais leighis.
• Tugadh an córas isteach le Rialachán (CEE) Uimh. 880/92 agus leasaíodh é le Rialachán (CE) Uimh. 1980/2000. Tá sé mar aidhm ag Rialachán (CE) Uimh. 66/2010 na rialacha maidir le dámhachtain, úsáid agus oibriú an lipéid a fheabhsú.

Critéir dámhachtana

• Dámhtar an lipéad agus cuspóirí comhshaoil agus eiticiúla na hEorpa á gcur san áireamh. Cuireann sé chun cinn freisin an t-aistriú a dhéanfaidh AE chuig geilleagar ciorclach, ag tacú le táirgeadh agus tomhaltas inbhuanaithe. Go sonrach:
  • an tionchar a bhíonn ag earraí agus seirbhísí ar athrú aeráide, ar an dúlra agus ar bhithéagsúlacht, fuinneamh agus ídiú acmhainní, ar ghiniúint dramhaíola, truailliú, astaíochtaí agus eisiúint substaintí guaiseacha isteach sa chomhshaol;
  • substaintí guaiseacha a ionadú le substaintí níos sábháilte;
  • marthanacht agus ath-inúsáidteacht táirgí;
  • an tionchar sa deireadh thiar ar an gcomhshaol, lena n-áirítear ar shláinte agus sábháilteacht tomhaltóirí;
  • caighdeáin shóisialta agus eiticiúla a chomhlíonadh, amhail caighdeáin idirnáisiúnta saothair;
  • critéir arna mbunú le lipéid eile a chur san áireamh ar leibhéal náisiúnta agus réigiúnach;
  • tástáil ainmhithe a laghdú.
• Ní féidir an lipéad a dhámhachtain ar tháirgí ina bhfuil substaintí atá aicmithe le Rialachán (CE) Uimh. 1272/2008 mar chinn atá tocsaineach, guaiseach don chomhshaol, carcanaigineach nó só-ghineach, nó substaintí faoi réir an chreata rialála le haghaidh bainistíocht ceimiceán.

Comhlachtaí inniúla

• Ní mór do thíortha AE comhlacht amháin nó níos mó a bheidh freagrach as an bpróiseas lipéadaithe ar an leibhéal náisiúnta a ainmniú. Beidh a gcuid oibríochtaí trédhearcach agus beidh deis ag gach páirtí leasmhar a bheith rannpháirteach ina gcuid gníomhaíochtaí.
• Tá siad freagrach go sonrach as seiceáil rialta a dhéanamh go gcloíonn na táirgí leis na critéir lipéadaithe. Áirítear lena saindualgas freisin gearáin a fháil, an pobal a chur ar an eolas, faireachán a dhéanamh ar fhógraíocht bhréagach agus táirgí a thoirmeasc.

An nós imeachta i gcomhair dhámhachtain agus úsáid an lipéid

• Ionas go nndámhfar an lipéad orthu, cuirfidh oibreoirí eacnamaíocha iarratas isteach chuig:
  • tír AE amháin nó níos mó, a sheolfaidh ar aghaidh é chuig an gcomhlacht náisiúnta inniúil;
  • tír nach bhfuil in AE, a sheolfaidh é chuig tír AE ina bhfuil margaíocht á déanamh ar an táirge.
• Má chloíonn an táirge leis na critéir lipéadaithe, cuirfidh an comhlacht inniúil conradh ar bun leis an oibreoir, ina leagfar síos téarmaí úsáide agus tarraingt siar an lipéid. Féadfaidh an t-oibreoir an lipéad a chur ar an táirge ansin. Beidh úsáid an lipéid faoi réir íocaíocht táille nuair a dhéanfar an t-iarratas, agus táille bhliantúil freisin.
• Chruthaigh an Coimisiún Eorpach catalóg táirgí a bhfuil an lipéad dafa orthu.

Bord an Aontais Eorpaigh um Éicilipéadú (BAEÉ)

Bunaítear Bord an Aontais Eorpaigh um Éicilipéadú (BAEÉ) le cinneadh 2010 ón gCoimisiún (Cinneadh 2010/709/AE) Is é an Coimisiún a cheapann a chuid comhaltaí. Cuimsítear ar an mbord ionadaithe ó thíortha AE agus ón Limistéar Eorpach Eacnamaíoch, mar aon le hionadaithe ó eagraíochtaí Eorpacha áirithe a dhéanann ionadaíocht thar ceann, mar shampla, tomhaltóirí, leasanna gnó agus comhshaoil. Téann an Coimisiún i gcomhairle le BEAE nuair a bhíonn na critéir dhámhachtana agus ceanglais an lipéid á bhforbairt nó á n-athbhreithniú.

Critéir éiceolaíocha

• Ghlac an Coimisiún le sraith cinntí lena mbunaítear critéir éiceolaíocha chun éicilipéad AE a dhámhachtain ar chineálacha difriúla táirgí; i gcás roinnt díobh sin, chuaigh an tréimhse bailíochta in éag faoi dheireadh mhí na Nollag 2016.
• Ghlac an Coimisiún freisin le Rialachán (AE) Uimh. 782/2013 inar ionadaíodh Iarscríbhinn III de Rialachán (AE) Uimh. 66/2010 agus lena leasaítear na táillí uasta atá ceadaithe chun meastóireacht agus próiseáil na n-iarratas ar an Éicilipéad a dhéanann monaróirí táirgí a mhaoiniú.