Η Συνθήκη του Άμστερνταμ

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Συνθήκη του Άμστερνταμ που τροποποιεί τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ;

Επικαιροποιεί και αποσαφηνίζει τη Συνθήκη του Μάαστριχτ για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι ουσιαστικές αλλαγές που προβλέπει είχαν επίσης σχεδιαστεί έτσι ώστε να προετοιμάσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) για τη μελλοντική διεύρυνσή της.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Η Συνθήκη θέτει στην ΕΕ τους ακόλουθους στόχους:

να προωθήσει την οικονομική και κοινωνική πρόοδο, ένα υψηλό επίπεδο απασχόλησης και να επιτύχει ισόρροπη και αειφόρο ανάπτυξη·
να επιβεβαιώσει την ταυτότητά της στη διεθνή σκηνή·
να ενισχύσει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των υπηκόων της ΕΕ·
να διατηρήσει και να αναπτύξει την Ένωση ως χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης·
να διατηρήσει και να αναπτύξει το σύνολο των κανόνων δικαίου της ΕΕ (γνωστό ως κοινοτικό κεκτημένο).

Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ)

Η ΚΕΠΠΑ ενισχύεται με τα ακόλουθα:
- τη δυνατότητα για κοινές στρατηγικές, κοινές δράσεις, κοινές θέσεις και πιο συστηματική συνεργασία μεταξύ των χωρών της ΕΕ·
- τη λήψη υπόψη όλων των ζητημάτων που σχετίζονται με την ασφάλεια της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της προοδευτικής διαμόρφωσης μιας κοινής αμυντικής πολιτικής, στο πλαίσιο της ΚΕΠΠΑ·
- την ανάπτυξη στενότερων δεσμών με την αμυντική οργάνωση, τη Δυτικοευρωπαϊκή ένωση·
- την απαίτηση από τις χώρες μέλη να συντονίζουν τις θέσεις τους σε διεθνείς οργανισμούς, ιδίως στα Ηνωμένα Έθνη·
- τη δημιουργία του αξιώματος του Ύπατου Εκπροσώπου για την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας, έναν ρόλο που απονεμήθηκε στον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου·
- τη σύσταση μονάδας σχεδιασμού πολιτικής και έγκαιρης προειδοποίησης.

Αστυνομική και δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις

η αστυνομική συνεργασία περιλαμβάνει:
- την πρόληψη, την εξακρίβωση και τη διερεύνηση αξιόποινων πράξεων·
- τη συλλογή, αποθήκευση, επεξεργασία, ανάλυση και ανταλλαγή σχετικών πληροφοριών·
- την οργάνωση κοινών πρωτοβουλιών κατάρτισης και την ανταλλαγή αξιωματικών·
- την αξιολόγηση τεχνικών έρευνας, ιδίως για την εξακρίβωση της οργανωμένης εγκληματικότητας·
- τη χρήση πόρων της Ευρωπόλ σε τομείς όπως οι επαφές μεταξύ εισαγγελέων και ανακριτών, καθώς και τη δημιουργία ενός δικτύου έρευνας, τεκμηρίωσης και στατιστικών για την εγκληματικότητα εντός της ΕΕ.
η δικαστική συνεργασία περιλαμβάνει:
- τη διευκόλυνση της έκδοσης (τον μηχανισμό με τον οποίον τα κράτη αιτούνται την επιστροφή ατόμων από άλλα κράτη όταν τα εν λόγω άτομα είτε κατηγορούνται για αξιόποινες πράξεις είτε καταζητούνται για να εκτίσουν ποινή) μεταξύ των χωρών της ΕΕ·
- τη διασφάλιση της συμβατότητας μεταξύ των εθνικών κανόνων·
- την αποφυγή των συγκρούσεων δικαιοδοσίας·
- τον καθορισμό ελάχιστων κανόνων για τις αξιόποινες πράξεις και τις ποινές για την οργανωμένη εγκληματικότητα, την τρομοκρατία και την παράνομη διακίνηση ναρκωτικών.

Στενότερη συνεργασία

Οι κυβερνήσεις της ΕΕ που επιθυμούν να συνεργαστούν στενότερα μεταξύ τους σε ορισμένους τομείς πολιτικής, μπορούν να το πράξουν, υπό τον όρο ότι η συνεργασία:

προωθεί τους στόχους και τα συμφέροντα της ΕΕ και σέβεται τις αρχές της·
χρησιμοποιείται μόνο ως ύστατη λύση·
αφορά τουλάχιστον μια πλειοψηφία χωρών της ΕΕ·
δεν επηρεάζει το σύνολο των κανόνων δικαίου της ΕΕ·
σέβεται τις αρμοδιότητες, τα δικαιώματα, τις υποχρεώσεις και τα συμφέροντα των μη συμμετεχουσών χωρών.

Θεωρήσεις, άσυλο, μετανάστευση και άλλες πολιτικές σχετικές με την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων

Αυτές οι πολιτικές μετακινούνται από τη διακυβερνητική συνεργασία και γίνονται τμήμα της συνήθους διαδικασίας λήψης αποφάσεων της ΕΕ. Οι κυβερνήσεις της ΕΕ πρέπει, εντός 5 ετών, να εγκρίνουν μέτρα με σκοπό:
- την πρόληψη και την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας, με παράλληλη διασφάλιση των δικαιωμάτων των υπηκόων χωρών εκτός ΕΕ·
- την ενίσχυση της δικαστικής και διοικητικής συνεργασίας·
- τις προδιαγραφές και τις διαδικασίες για τους ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ·
- θέσπιση κανόνων για τις θεωρήσεις·
- τον καθορισμό κριτηρίων και μηχανισμών για την εξέταση των αιτήσεων ασύλου.
Η Συμφωνία του Σένγκεν για ταξίδια χωρίς διαβατήριο εντός της ΕΕ ενσωματώνεται στο νομικό σύστημα της ΕΕ (μολονότι το Ηνωμένο Βασίλειο (1) και η Ιρλανδία δεν συμμετέχουν στις ρυθμίσεις).

Απασχόληση

Η δέσμευση της ΕΕ για υψηλό επίπεδο απασχόλησης ενισχύεται με τα ακόλουθα:
- τη λήψη υπόψη αυτού του στόχου όταν χαράσσονται και εφαρμόζονται όλες οι πολιτικές και δραστηριότητες της ΕΕ·
- την υποβολή ετήσιας έκθεσης προς εξέταση από τους ηγέτες της ΕΕ·
- απαίτηση από κάθε κυβέρνηση να παρέχει πληροφορίες μία φορά τον χρόνο για τη δράση που ανέλαβε υπέρ ενός υψηλότερου επιπέδου απασχόλησης·
- τη δημιουργία μιας συμβουλευτικής επιτροπής απασχόλησης.

Θεσμικά ζητήματα

Νομοθετική διαδικασία
- η διαδικασία της συναπόφασης, όπου οι κυβερνήσεις της ΕΕ, μέσω ψηφοφορίας με ειδική πλειοψηφία, και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκρίνουν από κοινού νομοθεσία, επεκτείνεται στους περισσότερους τομείς, ενώ σαφείς κανόνες θεσπίστηκαν για την επίλυση τυχόν διαφορών μέσω μιας επιτροπής συνδιαλλαγής.
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
- προβλέπεται μέγιστο όριο 700 μελών·
- καταρτίζει σχέδιο με σκοπό ενιαία διαδικασία στις ευρωπαϊκές εκλογές·
- θεσπίζει τους κανόνες και τους γενικούς όρους για τα καθήκοντα των μελών του·
- ψηφίζει για να εγκρίνει τον διορισμό τού προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Επιτροπής ως συλλογικού οργάνου.
Ευρωπαϊκή Επιτροπή
- σε μια ΕΕ με μέχρι 20 μέλη, κάθε χώρα θα έχει έναν επίτροπο, υπό την προϋπόθεση ότι θα έχει συμφωνηθεί η στάθμιση των ψήφων στο Συμβούλιο·
- τουλάχιστον έναν χρόνο πριν να προσχωρήσει η 21η χώρα μέλος, το θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ θα πρέπει να αναθεωρηθεί συνολικά.

Κυρώσεις

Οι κυβερνήσεις της ΕΕ δύνανται να αφαιρέσουν από μια χώρα τα δικαιώματα που απορρέουν από τη Συνθήκη, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος να ψηφίζει για σχέδια νομοθετημάτων, αν θεωρείται ότι διέπραξε «σοβαρή και διαρκή παραβίαση» των βασικών αρχών της ΕΕ.

Απλούστευση

Η Συνθήκη απλουστεύει τις διάφορες συνθήκες της ΕΕ τροποποιώντας ή διαγράφοντας πάνω από 50 απαρχαιωμένα άρθρα και αριθμώντας εκ νέου τα υπόλοιπα ώστε να γίνουν πιο ευανάγνωστα.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΣΥΝΘΗΚΗ;

Υπογράφηκε στις 2 Οκτωβρίου 1997 και τέθηκε σε ισχύ την 1η Μαΐου 1999.

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Συνθήκη του Άμστερνταμ που τροποποιεί τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις Συνθήκες περί ιδρύσεως των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και ορισμένες συναφείς πράξεις (ΕΕ C 340 της 10.11.1997, σ. 1-144)

τελευταία ενημέρωση 04.04.2018

(1) Το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και γίνεται τρίτη χώρα (χώρα εκτός ΕΕ) από την 1η Φεβρουαρίου 2020.

Top