Κανόνες για άμεσες ενισχύσεις στους γεωργούς από την ΕΕ

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Οι άμεσες ενισχύσεις στους γεωργούς καταβάλλονται μέσω καθεστώτων στήριξης σε κάθε χώρα της ΕΕ.

Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να χορηγούν ένα ορισμένο ποσοστό της χρηματοδότησής τους στο πλαίσιο της ΚΓΠ σε υποχρεωτικά καθεστώτα στήριξης, όπως περιγράφεται παρακάτω.

• Πάγιες ενισχύσεις ανά εκτάριο. Για τη δικαιότερη κατανομή της στήριξης, όλες οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να μεταβούν σε καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης ανά εκτάριο από το 2015 («βασική ενίσχυση για γεωργούς»).
• Ενίσχυση οικολογικού προσανατολισμού ανά εκτάριο. Χρηματοδότηση σε γεωργούς για τήρηση πρακτικών που ωφελούν το κλίμα και το περιβάλλον (30 % από την εθνική χρηματοδότηση),
• Ενίσχυση για γεωργούς νεαρής ηλικίας ανά εκτάριο. Για γεωργούς κάτω των 40 ετών, που για πρώτη φορά γίνονται διαχειριστές εκμετάλλευσης, μέχρι και 5 χρόνια πριν από την αίτηση στήριξης· η εν λόγω στήριξη διατίθεται μέχρι και 5 χρόνια.

Υπάρχουν ακόμα κάποια προαιρετικά καθεστώτα στήριξης. Οι χώρες της ΕΕ μπορούν να επιλέξουν:

• να παράσχουν στήριξη σε μικρότερες γεωργικές εκμεταλλεύσεις καταβάλλοντας μεγαλύτερο ποσό για τα πρώτα εκτάρια («αναδιανεμητική ενίσχυση»)·
• να χορηγήσουν επιπλέον ενισχύσεις για περιοχές με φυσικούς περιορισμούς·
• να χορηγήσουν ορισμένα ποσά για τη στήριξη της παραγωγής (συνδεδεμένη στήριξη — ενισχύσεις που συνδέονται με συγκεκριμένες καλλιέργειες ή ζώα) για να συμβάλουν σε γεωργικούς τομείς στη χώρα τους που αντιμετωπίζουν δυσκολίες·
• να παράσχουν απλουστευμένο καθεστώς για μικροκαλλιεργητές - ετήσια ενίσχυση ύψους έως και 1.250 ευρώ.

Από την 1η Ιανουαρίου 2018, οι νέοι κανόνες που αναφέρονται στον τροποποιητικό κανονισμό (ΕE) 2017/2393 τέθηκαν σε ισχύ και περιλαμβάνουν τα παρακάτω.

• Καταρχήν, μόνο ενεργοί γεωργοί (δηλαδή γεωργοί των οποίων η γεωργική δραστηριότητα δεν είναι ασήμαντη) μπορούν να λάβουν άμεση στήριξη. Ωστόσο, σε ορισμένες χώρες της ΕΕ η διαχείριση έγινε πολύ δύσκολη. Συγκεκριμένα, αιτούντες που διευθύνουν αερολιμένες, σιδηροδρομικές εταιρείες, δίκτυα ύδρευσης, κτηματομεσιτικές εταιρείες, γήπεδα και υπαίθριους χώρους ψυχαγωγίας θεωρούνταν ανενεργοί εκτός αν αποδείκνυαν το αντίθετο. Η εφαρμογή της εν λόγω ρήτρας έχει καταστεί προαιρετική για τις χώρες της ΕΕ.
• Ορισμένα σημεία των κανόνων που εφαρμόζονται σε ενισχύσεις οικολογικού προσανατολισμού έχουν απλοποιηθεί, ιδιαίτερα για προϋποθέσεις διαφοροποιημένης αμειψισποράς.
• Επέκταση του ορισμού του μόνιμου βοσκότοπου:
  • Οι χώρες της ΕΕ μπορούν να αποφασίσουν να συμπεριλάβουν ορισμένους θάμνους ή δέντρα που παράγουν ζωοτροφές στους μόνιμους βοσκότοπους, όπου κυριαρχούν αγρωστώδη και άλλα ποώδη κτηνοτροφικά φυτά, σε ολόκληρη ή σε μέρος της επικράτειάς τους·
  • μπορούν να θεωρούν τη γη που δεν έχει οργωθεί και δεν έχει περιληφθεί στην αμειψισπορά επί 5 έτη ή περισσότερο ως κριτήριο για την ταξινόμηση των μόνιμων βοσκότοπων.
• Γεωργοί νεαρής ηλικίας μπορούν τώρα να έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε ενισχύσεις κατά τη διάρκεια και των 5 ετών.
• Οι υποχρεώσεις των χωρών της ΕΕ σε σχέση με την περιοριστική για την παραγωγή φύση της συνδεδεμένης στήριξης διευκρινίζονται.
• Οι τύποι των περιοχών οικολογικού ενδιαφέροντος για ενισχύσεις οικολογικού προσανατολισμού επεκτείνονται για να καλύψουν περιοχές στις οποίες καλλιεργούνται ποικιλίες φυτών όπως η ευλαλία και το σίλφιον το διατρητόφυλλο, καθώς και για γη υπό αγρανάπαυση για φυτά που είναι επωφελή για τους επικονιαστές.

Μεταβατικοί κανόνες για τα έτη 2021 και 2022

Ο τροποποιητικός κανονισμός (ΕΕ) 2020/2220, που υιοθετήθηκε τον Δεκέμβριο του 2020, καθιστά δυνατή τη συνεχή εφαρμογή των κανόνων στο πλαίσιο της ΚΓΠ 2014-2020 και διασφαλίζει τη συνέχεια των ενισχύσεων στους γεωργούς και σε άλλους δικαιούχους στήριξης από το ΕΓΤΕ και το ΕΓΤΑΑ τα έτη 2021 και 2022, μέχρι την ημερομηνία εφαρμογής του νέου πλαισίου. Ο στόχος της μεταβατικής περιόδου είναι η διευκόλυνση μιας ομαλής μετάβασης για τους δικαιούχους στη νέα προγραμματική περίοδο.